29 „Czy „jądro”, „centrum”, „wnętrze” i „środek” nie pochodzą od tego samego rdzenia?” – Odpowiedź na pytanie zadane przez Anna M.

13.03.2017 UWAGA!!! Uważam, że znalazłem źródłosłów dla słowa (c)HeNDoGi… 🙂

07.03.2017 (…)Uważam, że ISTNIEJE MOŻLIWOŚĆ, że CeNTR+(o”M) MOŻE TAKŻE pochodzić od słów, oS’, oS’+RoD, Z/S’+RoD, WZ/S’+RoD, SeRDCe.. itp!!!(..)

04.03.2017 UWAGA!!! WIELKA NIESPODZIANKA. 🙂

03.03.2017 Uaktualnienie, i nie mam na to, jak na razie dobrego słowiańskiego słowa na zamianę. 😦

…..

Będzie to pierwszy z wpisów, który będzie pisany na „żywo”, a nie tylko upowszechniony już gotowy… i zobaczymy, co z tego wyniknie…

Oto moja rozłożona w czasie odpowiedź na pytanie zadane mi przez Anna M. tu:

https://skrbh.wordpress.com/2017/02/19/26-nowe-zrodla-genetyczne-czyli-bardziej-i-wiecej-takze-o-tzw-pie-o-ich-zonach-i-ich-mdna/comment-page-1/#comment-245

Zgodnie z daną obietnicą odpowiadam,.. NIE WIEM,.. ale zacznę sprawdzać teraz i zobaczymy jak to wyjdzie… Nic nie zakładam i niczego nie spodziewam się, ani nie oczekuję… więc wyjdzie, co wyjdzie…

O słowie CeNTR+uM / CeNTR+o”M, pisałem już tu:

https://skribh.wordpress.com/2016/02/28/268-od-slowianski-zrodloslow-slowa-zsckoncentracja-czyli-skad-wziela-sie-i-co-oznacza-nazwa-obozy-koncentracyjne-a-takze-dowody-dlaczego-dzwieki-tzw-satem-byly-wczesniej-niz-dzwieki-tzw-k/

… a dodatkowo upowszechniłem i tu:

https://skrbh.wordpress.com/2017/02/12/24-skribh-268-od-slowianski-zrodloslow-slowa-zsckoncentracja-czyli-skad-wziela-sie-i-co-oznacza-nazwa-obozy-koncentracyjne-a-takze-dowody-dlaczego-dzwieki-tzw-satem-byly-wcze/

Wywiodłem  to od słowiańskiego słowa (c)HeNDoGi, ale inni mieli równie ciekawe pomysły i odniosę się do nich najpierw,.. ale to już następnym razem… cdn.

…..

03.03.2017

Po namyśle muszę skończyć z wywodzeniem znaczenia itd, słowa (c)HeNDoGi, a następnie odnieść to dalej do pozostałych słów.

(c)HeNDoGi
(c)HeN+DoGi
(c)SeN+DoGi,..

To (c) można sobie darować, ale piszę je celowo, bo także i ten dźwięk mógł zmieniać się, tak jak następny dźwięk zapisywany znakiem H, bo:

– zarówno dźwięk zapisywany znakiem H, MÓGŁ przejść w inny zapisywany znakiem S,..

– jak i zgodnie z logiką, wyższym poziomem energii drgań, staremu greckiemu prawu / zasadzie tzw. rough breathing,.. itd… MOGŁO być odwrotnie, czyli to dźwięk zapisywany znakiem S,.. MÓGŁ przejść w ten zapisywany znakiem H!!!,.. patrz:

(c)HeN+DoGi, (K)HeN+DoGi, (G)HeN+DoGi, (Z)HeN=DoGi, (S)HeN+DoGi, (H)HeN+DoGi
(c)HeN+DoGi, (c)KeN+DoGi, (c)GeN+DoGi, (c)ZeN+DoGi, (c)SeN+DoGi, (c)HeN+DoGi

… czyli SeN+DOGi lub SeN+TOGi… jest starsze… od (c)HeN+DoGi… cdn.

…..

04.03.2017

Właśnie wpadłem na coś bardzo ciekawego, kiedy to przeglądałem dane pierwotnego wpisu, żeby znaleźć odpowiednie cytaty, a tam,.. a tam zlalazłem  to:

http://www.academia.edu/16690627/2000_PIE_Roots_Deciphered_The_Source_Code_2.4_

(…) *ḱent (to stab, pierce): Internally confined presence (ḱ), active subject (e), complete (n), approach / group (t). Self-explanatory.

Ancient Greek: κεντέω (to stab, pierce), κεστός (embroidered, stitched). κεντέiν

Note: Although latin’s centrum (center) is believed to derive from Greek’s κεντέiν (to stitch), its meaning is far away from that of its alleged source while it has a direct explanation from

*ḱent as the “focus of a completely confined presence”. This is why I considered “center” to be an independent derivative of this root. (…)

I nagle olśniło mnie, jak płk Kurtza… Teraz sami zobaczcie, co…

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%CE%BA%CE%AD%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BD

κέντρον

Ancient Greek

Etymology

From κεντέω ‎(kentéō, “I sting”) +‎ -τρον ‎(-tron).

Pronunciation

IPA(key): /kén.tron/ → /ˈken.tron/ → /ˈcen.tron/

Noun

κέντρον • (kéntron) m (genitive κέντρου); second declension

1. Something with a sharp point: point, spike, spur
2. sting, quill, thorn
3. Torture device or instrument of motivation: whip, goad
4. nail, rivet
5. (figuratively, vulgar) penis

Inflection

Second declension of κέντρον, κέντρου

Case / #	Singular	Dual	Plural
Nominative	κέντρον	κέντρω	κέντρᾰ
Genitive	κέντρου	κέντροιν	κέντρων
Dative	κέντρῳ	κέντροιν	κέντροις
Accusative	κέντρον	κέντρω	κέντρᾰ
Vocative	κέντρον	κέντρω	κέντρᾰ

Related terms

• κεστός ‎(kestós)

Descendants

• Aramaic:

  Classical Syriac: ܩܢܛܪܘܢ ‎(qenṭrōn, qanṭrōn)

• Georgian: კენტრო ‎(ḳenṭro)
• Greek: κέντρο ‎(kéntro)
• Latin: centrum (see there for further descendants)
• Old Armenian: կենդրովն ‎(kendrovn), կենտրովն ‎(kentrovn), կենտրոն ‎(kentron)
  • Armenian: կենտրոն ‎(kentron), կեդրոն ‎(kedron)
• Sanskrit:
  • Hindi: केंद्र ‎(kendra)

References

• κέντρον in Liddell & Scott (1940) A Greek–English Lexicon, Oxford: Clarendon Press
• κέντρον in Liddell & Scott (1889) An Intermediate Greek–English Lexicon, New York: Harper & Brothers
• κέντρον in Autenrieth, Georg (1891) A Homeric Dictionary for Schools and Colleges, New York: Harper and Brothers
• «κέντρον» in Bailly, Anatole (1935) Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français, Paris: Hachette
• Bauer, Walter et al. (2001) A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature, Third edition, Chicago: University of Chicago Press
• «κέντρον» in Cunliffe, Richard J. (1924) A Lexicon of the Homeric Dialect: Expanded Edition, Norman: University of Oklahoma Press, published 1963
• κέντρον in Slater, William J. (1969) Lexicon to Pindar, Berlin: Walter de Gruyter
• “G2759”, in Strong’s Exhaustive Concordance to the Bible, 1979
• «κέντρον» in Trapp, Erich, et al. (1994–2007) Lexikon zur byzantinischen Gräzität besonders des 9.-12. Jahrhunderts [the Lexicon of Byzantine Hellenism, Particularly the 9th-12th Centuries], Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften
• Woodhouse, S. C. (1910) English-Greek Dictionary: A Vocabulary of the Attic Language^[1], London: Routledge & Kegan Paul Limited.

UWAGA!!!
Proszę zwrócić uwagę na to:

Descendants
Aramaic: Classical Syriac: ܩܢܛܪܘܢ ‎(qenṭrōn, qanṭrōn)

JEST TO DOWÓD NA ZAPOŻYCZENIE OD-PRA-SŁOWIAŃSKIE ODNAJDYWANE W PRZODKU TZW. JĘZYKA HEBRAJSKIEGO!!!

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%CE%BA%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%AD%CF%89#Ancient_Greek

κεντέω

Ancient Greek

Etymology

From the Proto-Indo-European *ḱent-. Compare English hand.

Pronunciation

(5th BC Attic) IPA(key): /ken.té.ɔː/
(1st BC Egyptian) IPA(key): /kɛnˈtɛ.o/
(4th AD Koine) IPA(key): /kenˈte.o/
(10th AD Byzantine) IPA(key): /cenˈte.o/
(15th AD Constantinopolitan) IPA(key): /cenˈte.o/

Verb

κεντέω • (kentéō)

1. to prick, sting, goad
2. to stab, pierce, wound
3. to torture, torment

Inflection

Present: κεντέω, κεντέομαι (Uncontracted)

Present: κεντῶ, κεντοῦμαι (Contracted)

Imperfect: ἐκέντεον, ἐκεντεόμην (Uncontracted)

Imperfect: ἐκέντουν, ἐκεντούμην (Contracted)

Future: κεντήσω, κεντήσομαι, κεντηθήσομαι

Aorist: ἐκέντησᾰ, ἐκεντησᾰ́μην, ἐκεντήθην

Perfect: κεκέντημαι

Derived terms

• κέντρον ‎(kéntron)
• κεστός ‎(kestós)

References

• κεντέω in Liddell & Scott (1940) A Greek–English Lexicon, Oxford: Clarendon Press
• κεντέω in Liddell & Scott (1889) An Intermediate Greek–English Lexicon, New York: Harper & Brothers
• κεντέω in Autenrieth, Georg (1891) A Homeric Dictionary for Schools and Colleges, New York: Harper and Brothers
• «κεντέω» in Bailly, Anatole (1935) Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français, Paris: Hachette
• «κεντέω» in Cunliffe, Richard J. (1924) A Lexicon of the Homeric Dialect: Expanded Edition, Norman: University of Oklahoma Press, published 1963
• κεντέω in Slater, William J. (1969) Lexicon to Pindar, Berlin: Walter de Gruyter

…..

Wiecie już co to za Pra-Słowiańskie słowo (które nawet dziś ciągle jest używane na określenie tego):

to prick, sting, goad
kłuć, żądło / żądlić, oścień, bodziec, ostrze / poganiać, wzbudzać, pobudzać, prowokować, napędzać, popędzać, ubóść, dziobać, bestwić

to stab, pierce, wound
dźgnąć / dźgać, przekłuć, ranić

to torture, torment
torturować, męka / męczyć

… dało znaczenie i temu tzw. greckiemu …  i temu tzw. PIE *ḱent-?!!

Tym słowem jest… Ka”S+aC’/T’, Ke”S,.. patrz:

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/k%C4%85sa%C4%87

kąsać (język polski)

kąsać (1.1)

wymowa:

IPA: [ˈkɔ̃w̃saʨ̑], AS: [kõũ̯sać], zjawiska fonetyczne: nazal.• asynch. ą  wymowa ^?/i

znaczenia:

czasownik

(1.1) kaleczyć ostrymi zębami lub żądłem

(1.2) przen. dokuczać

(1.3) przen. powodować uczucie zimna, odczuwania szczypiącego mrozu

odmiana:

(1.1–3) koniugacja I

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		kąsać
czas teraźniejszy		kąsam	kąsasz	kąsa	kąsamy	kąsacie	kąsają
czas przeszły	m	kąsałem	kąsałeś	kąsał	kąsaliśmy	kąsaliście	kąsali
	f	kąsałam	kąsałaś	kąsała	kąsałyśmy	kąsałyście	kąsały
	n	kąsałom	kąsałoś	kąsało

pozostałe formy czas przyszły m będę kąsał, będę kąsać będziesz kąsał, będziesz kąsać będzie kąsał, będzie kąsać będziemy kąsali, będziemy kąsać będziecie kąsali, będziecie kąsać będą kąsali, będą kąsać f będę kąsała, będę kąsać będziesz kąsała, będziesz kąsać będzie kąsała, będzie kąsać będziemy kąsały, będziemy kąsać będziecie kąsały, będziecie kąsać będą kąsały, będą kąsać n będę kąsało, będę kąsać będziesz kąsało, będziesz kąsać będzie kąsało, będzie kąsać czas zaprzeszły m kąsałem był kąsałeś był kąsał był kąsaliśmy byli kąsaliście byli kąsali byli f kąsałam była kąsałaś była kąsała była kąsałyśmy były kąsałyście były kąsały były n kąsałom było kąsałoś było kąsało było forma bezosobowa czasu przeszłego kąsano tryb rozkazujący niech kąsam kąsaj niech kąsa kąsajmy kąsajcie niech kąsają tryb przypuszczający m kąsałbym, byłbym kąsał kąsałbyś, byłbyś kąsał kąsałby, byłby kąsał kąsalibyśmy, bylibyśmy kąsali kąsalibyście, bylibyście kąsali kąsaliby, byliby kąsali f kąsałabym, byłabym kąsała kąsałabyś, byłabyś kąsała kąsałaby, byłaby kąsała kąsałybyśmy, byłybyśmy kąsały kąsałybyście, byłybyście kąsały kąsałyby, byłyby kąsały n kąsałobym, byłobym kąsało kąsałobyś, byłobyś kąsało kąsałoby, byłoby kąsało imiesłów przymiotnikowy czynny m kąsający, niekąsający f kąsająca, niekąsająca kąsające, niekąsające n kąsające, niekąsające imiesłów przymiotnikowy bierny m kąsany kąsani f kąsana kąsane n kąsane imiesłów przysłówkowy współczesny kąsając, nie kąsając rzeczownik odczasownikowy kąsanie, niekąsanie

przykłady:

(1.1) Ależ dzisiaj te owady kąsają!

wyrazy pokrewne:

rzecz. kęs, kęsek, kąsek, kąsacz, zakąska, kąsanie, ukąszenie

czas. pokąsać, ukąsić

przym. kąśliwy, kąsany, pokąsany, kąsający

przysł. kąśliwie

tłumaczenia:

• arabski: (1.1) قرص
• ukraiński: (1.1) кусати
• wilamowski: (1.1) baeisa, bȧjsa, bajsa

…..

http://synonim.net/synonim/k%C4%85sa%C4%87

Synonimy do słowa „kąsać”

chwytać kogoś za duszę, chwytać kogoś za serce, dopadać, dręczyć, gryźć, nękać, ogarniać, palić, przepełniać, przeszywać, ściskać kogoś za gardło, targać, trawić, władać, zżerać, dawać się komuś we znaki, dokuczać, gnębić, martwić, nie dawać komuś spokoju, niepokoić, nurtować, smucić, trapić, turbować, denerwować, docinać, drażnić, męczyć, przeszkadzać, zaprzątać, zawracać głowę, docinać komuś, dogadywać, dogryzać, dopiekać, ciemiężyć, dociskać, gnieść, gnoić, kłopotać, kłopotów, maltretować, powodować smutek, przybijać, przygnębiać, przysparzać zmartwień, sprawiać zmartwienie, toczyć, wyrządzać przykrość, zadawać męki, zadręczać, ciąć, kaleczyć, ucinać, żądlić, kłuć, ranić, szczypać, zacinać, przyszczypywać, ukąsić,

…..

http://sjp.pwn.pl/slowniki/k%C4%85sa%C4%87.html

kąsać -am, -ają

kąsać

1. «kaleczyć zębami lub ciąć żądłem»

2. «o mrozie, wietrze: szczypać, powodować ból»

3. «dokuczać, dręczyć»

kąsać się

1. «gryźć samego siebie»

2. «gryźć się wzajemnie»

3. «dręczyć się wzajemnie»

kąsanie

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/k%C4%85sa%C4%87

kąsać

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *kǫsati.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈkɔ̃.sat͡ɕ/

Verb

kąsać impf (perfective ukąsić or pokąsać)

1. (transitive) to bite
2. (transitive) to sting

Conjugation

Conjugation of kąsać impf

		singular			plural
	person	m	f	n	m pers	m anim, m inan, f, n
infinitive		kąsać
present tense	1st	kąsam			kąsamy
	2nd	kąsasz			kąsacie
	3rd	kąsa			kąsają
past tense	1st	kąsałem	kąsałam		kąsaliśmy	kąsałyśmy
	2nd	kąsałeś	kąsałaś		kąsaliście	kąsałyście
	3rd	kąsał	kąsała	kąsało	kąsali	kąsały
future tense	1st	będę kąsał1	będę kąsała1		będziemy kąsali1	będziemy kąsały1
	2nd	będziesz kąsał1	będziesz kąsała1		będziecie kąsali1	będziecie kąsały1
	3rd	będzie kąsał1	będzie kąsała1	będzie kąsało1	będą kąsali1	będą kąsały1
conditional	1st	kąsałbym	kąsałabym		kąsalibyśmy	kąsałybyśmy
	2nd	kąsałbyś	kąsałabyś		kąsalibyście	kąsałybyście
	3rd	kąsałby	kąsałaby	kąsałoby	kąsaliby	kąsałyby
imperative	1st	—			kąsajmy
	2nd	kąsaj			kąsajcie
	3rd	niech kąsa			niech kąsają
active adjectival participle		kąsający	kąsająca	kąsające	kąsający	kąsające
passive adjectival participle		kąsany	kąsana	kąsane	kąsani	kąsane
contemporary adverbial participle		kąsając
impersonal past		kąsano
verbal noun		kąsanie
1 or: będę kąsać, będziesz kąsać etc.

Related terms

• (nouns) kąsacz m, kąsek m, kęs m, ukąszenie n, zakąska f
• (adjective) kąśliwy

Synonyms

• (to bite): gryźć
• (to sting): żądlić

UWAGA!!!
KoSa, KoSiC’/T’, KoS, KoS+iaR”, KoS+iaR+Ka, itd…

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/k%C4%85sanie

kąsanie (język polski)

wymowa:

IPA: [kɔ̃w̃ˈsãɲɛ], AS: [kõũ̯sãńe], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.• asynch. ą • -ni… wymowa ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) rzecz. odczas. od: kąsać

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	kąsanie
dopełniacz	kąsania
celownik	kąsaniu
biernik	kąsanie
narzędnik	kąsaniem
miejscownik	kąsaniu
wołacz	kąsanie

wyrazy pokrewne:

czas. kąsać ndk.

rzecz. ukąszenie n

…..

http://sciaga.pl/slowniki-tematyczne/5717/kes/

1. ‘kawałek czegoś do jedzenia’; 2. ‘kawałek, część, pewna ilość czegoś’; 3. ‘trochę, nieco’.
Pochodzenie:

Od XV w.; ogsłow. (por. czes. kus, ros. kus, słoweń. kôs) < psłow. *ką/ęsъ (< *kond-so-) ‘odgryziony kawałek’.

UWAGA!!!
Jak coś może być „ogólnosłowiańskie” i pochodzić rzekomo z tzw. 15w… i być „prasłowiańskie”?!! 😦

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/k%C4%99s#pl

kęs (język polski)

wymowa:

IPA: [kɛ̃w̃s], AS: [kẽũ̯s], zjawiska fonetyczne: nazal.• asynch. ę 

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) tyle jedzenia, ile zmieści się w ustach

wyrazy pokrewne:

czas. kąsać

rzecz. ukąszenie n

związki frazeologiczne:

chcąc zbyt wielki kęs połknąć, można się udławić

…..

http://sjp.pwn.pl/sjp/kes;2470569.html

kęs
1. «kawałek czegoś do jedzenia»
2. «kawałek, część, pewna ilość czegoś»
3. «półwyrób stalowy otrzymany przez kucie, wyciskanie lub walcowanie kęsiska»
4. «ząb zwierzęcia drapieżnego»

• kęsek
• kęsisko
• Kęsowo
• kęsik
• kęsiołek
• kęsisko płaskie
• kęsowski
• Kęstowicz

…..

Z powyższego wynika, że CeNTR+o”M… pochodzi od Ke”/eNS, Ka”S+aC’/T’!!!

….. cdn.

…..

07.03.2017

Sprawdzę teraz, czy CeNTR+(o”M) można wywieźć od słowa Z/S’+RoD+(eK) albo oS’+RoD+(eK)… Zaznaczam, że nie będę wywodził znaczenia samego tego słowa / słów Z/S’+RoD+(eK) / oS’+RoD+(eK )(bo na to potrzeba nowego wpisu i to pewno nie jednego), a jedynie porównam ich rdzenie i zmiany dźwięków, jakie MOGŁY w nich zajść…

CeNTR
SeNTR
Se”TR
Se”DR
Se”RD
S’+RoDa
SeRD+Ce (bo SeR(D)+DuS”+Ko / SeR(D)+Du(c)H+(K)o, a nie SeR+o”S”+Ko,.. czyli oS’+RoD+(eK) DuS”y / Do”(c)Ha)!!!)
S’+RoD
Z/S’+RoD
WZ/S’+RoD

oS’+RoD

UWAGA!!!
Uważam, że ISTNIEJE MOŻLIWOŚĆ, że CeNTR+(o”M) MOŻE TAKŻE pochodzić od słów, oS’, oS’+RoD, Z/S’+RoD, WZ/S’+RoD, SeRDCe.. itp!!!

Przypominam, że wg ofitzjalnego jęsykosnaftzfa SeRD+Ce pochodzi od rzekomego *ḱḗr, patrz:

https://en.wiktionary.org/wiki/heart

(…) Etymology

From Middle English herte, from Old English heorte ‎(“heart”), from Proto-Germanic *hertô ‎(“heart”), from Proto-Indo-European *ḱḗr ‎(“heart”). Germanic cognates: see *hertô. The Indo-European root is also the source of Latin cor, cordis, Ancient Greek καρδιά ‎(kardiá), Welsh craidd, Irish croí, Armenian սիրտ ‎(sirt), Russian се́рдце ‎(sérdce), Lithuanian širdis and Albanian kërthizë ‎(“navel, central spot”). (…)

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/%E1%B8%B1%E1%B8%97r

(…) Proto-Indo-European

Reconstruction

The nominative singular form is underlyingly */ḱérd/, yielding the surface form *ḱḗr which is itself evident in Ancient Greek κῆρ ‎(kêr) and Hittite 𒆠𒅕 ‎(ker). This reconstruction is the only instance in PIE where a loss of */d/ after */r/ with compensatory lengthening of the preceding vowel occurred. It is not clear whether this is an isolated example, or a part of a broader process such as Szemerényi’s law. (…)

PYTAM SIĘ: Jak to jest , że w języku słowiańskim MOŻNA WYWIEŹĆ ZNACZENIE tego „odtworzonego” tzw. PIE *ḱḗr,.. jako SeRD+Ce = S’+RoD+eK?!!

DLACZEGO TE RDZENIE NIE MAJĄ TAKIEJ SAMEJ CIĄGŁOŚCI ZNACZENIOWEJ NIGDZIE INDZIEJ, POZA JĘZYKIEM SŁOWIAŃSKIM?!!

(To taki linkfisticzeskij żart, którym dworuję sobie niecnie ze fszystkich tęgich,.. czyli tępych nałukafych ałtorytetóf!!!) 🙂

Dodatkowo wyraźnie widać, że wszystkie te słowa odnoszą się do czegoś pojedynczego, samotnego (SaM+oTNy = SM+o”TNy…) w czymś, jak np. Sie+RoTa w oS’+RoD+Ko” W S’+RoDzie, patrz:

Sie+RoTa
Sie+RoDa
S’+RoDa

https://pl.wikipedia.org/wiki/Sierota

https://pl.wikipedia.org/wiki/Sieroctwo

Sieroctwo – fakt nieposiadania przez kogoś obojga rodziców (sierota zupełna) lub jednego rodzica (półsierota), braku innych opiekunów (odpowiedzialnych za wychowanie) bądź w ogóle jakichkolwiek krewnych. Sierota to osoba niemająca wymienionych członków rodziny. Brak tych osób może być dosłowny (śmierć, porzucenie, trwały pobyt z dala od siebie) bądź dorozumiany (brak zainteresowania, odebranie praw do opieki, wychowywanie przez inne osoby).

Sierota może być wychowywana przez pozostałych przy życiu członków rodziny, a w ich braku w domu dziecka lub w rodzinie zastępczej.

Sierotą potocznie nazywa się także osobę, która nie ma oparcia i pomocy u rodziny i znajomych, jest opuszczona przez innych, osamotniona. Potocznie to także osoba, która nie radzi sobie z problemami w życiu.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Sierotka_(typografia)

https://pl.wiktionary.org/wiki/sierota#pl

sierota (język polski)

sierota
sierota (1.1)

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2f/Orphan-typesetting.svg
sierota (1.5)

wymowa:

IPA: [ɕɛˈrɔta], AS: [śerota], zjawiska fonetyczne: zmięk.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski lub żeński

(1.1) dziecko, któremu umarło przynajmniej jedno z rodziców

(1.2) pot. człowiek opuszczony, osamotniony

(1.3) pot. człowiek niezaradny lub budzący współczucie

(1.4) typogr. błąd polegający na pozostawieniu jednoliterowego wyrazu na końcu wiersza składanego tekstu

(1.5) typogr. błąd polegający na pozostawieniu pojedynczego wiersza na dole kolumny składanego tekstu

odmiana:

(1.1–5)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	sierota	sieroty
dopełniacz	sieroty	sierot / sierót
celownik	sierocie	sierotom
biernik	sierotę	sieroty
narzędnik	sierotą	sierotami
miejscownik	sierocie	sierotach
wołacz	sieroto	sieroty

synonimy:

(1.5) szewc

wyrazy pokrewne:

rzecz. sieroctwo n, sierociniec m, osierocenie n, osierocanie n, sierotki nm.-os., Sieroty nm.-os.

zdrobn. sierotka f

czas. osierocać ndk., osierocić dk.

przym. sierocy

etymologia:

od pol. sirota, od prasł. *sirota → pierwotnie osamotnienie, osierocenie, samotność, następnie sierota (1.1), od przymiotnika *sirъ → samotny, osierocony i przyrostka *-ota → -ota^[1]

por. chorw. sirota, czes. sirota, ros. сирота, scs. сирота, słc. sirota i ukr. сирота

uwagi:

zob. też sierota w Wikipedii

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) orphan; (1.5) orphan
• baskijski: (1.1) umezurtz
• bułgarski: (1.1) сирак m
• esperanto: (1.1) orfo
• hiszpański: (1.1) huérfano m; (1.2) desamparado
• niemiecki: (1.1) Waise f

źródła:

Hasło sierota w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.

UWAGA!!!
Wyraźnie widać, że wywiedzenie znaczenia słowa SieR+oTa z „odtworzonego” (…) od pol. sirota, od prasł. *sirota → pierwotnie osamotnienie, osierocenie, samotność, następnie sierota (1.1), od przymiotnika *sirъ → samotny, osierocony i przyrostka *-ota → -ota^[1] (…)… JEST BŁĘDNE,.. bo ktoś (SieR+oTa) lub coś (oS’) będące w S’+RoD+Ku czegoś JEST SAMOTNE, ale TO NIE JEST PIERWSZE ZNACZENIE TEGO RDZENIA, a SaM+oTN+oS”C’/T’ pochodzi od ByC/Tia SaM+eMo”!!!

https://pl.wiktionary.org/wiki/sirota#sirota_.28j.C4.99zyk_polski.29

sirota (język polski)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski lub żeński

(1.1) st.pol. lub gw. sierota

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	sirota	siroty
dopełniacz	siroty	sirot / sirót
celownik	sirocie	sirotom
biernik	sirotę	siroty
narzędnik	sirotą	sirotami
miejscownik	sirocie	sirotach
wołacz	siroto	siroty

wyrazy pokrewne:

rzecz. sierota m/f

zdrobn. sirotka f

etymologia:

od prasł. *sirota

źródłosłów dla pol. sierota

zob. tamże

uwagi:

Wariant ów, choć uzasadniony etymologicznie, jest obecnie uznawany za niepoprawny w polszczyźnie ogólnej^[1].

źródła:

Hasło sierota w: Słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Witold Doroszewski, s. 685, Warszawa, Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1980, ISBN 83–01–03811-X.

sirota (język słowacki)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) sierota

wyrazy pokrewne:

rzecz. sirotinec m

etymologia:

od prasł. *sirota

zob. sierota

https://en.wiktionary.org/wiki/sirota

Serbo-Croatian

Etymology

From sìrot ‎(“orphaned, poor”).

Pronunciation

• IPA^(key): /sirǒta/
• Hyphenation: si‧ro‧ta

Noun

siròta f (Cyrillic spelling сиро̀та)

1. orphan
2. an unfortunate

Declension

Declension of sirota

	singular	plural
nominative	sirota	sirote
genitive	sirote	sirota
dative	siroti	sirotama
accusative	sirotu	sirote
vocative	siroto	sirote
locative	siroti	sirotama
instrumental	sirotom	sirotama

https://en.wiktionary.org/wiki/sirot#Serbo-Croatian

Serbo-Croatian

Etymology

From Proto-Slavic *sirъ

Pronunciation

• IPA^(key): /sǐrot/
• Hyphenation: si‧rot

Adjective

sìrot (definite sìrotī, comparative sirotiji, Cyrillic spelling сѝрот)

1. orphaned
2. poor (lacking wealth)
3. miserable, unfortunate

… cdn.

13.03.2017 UWAGA!!! Uważam, że znalazłem źródłosłów dla słowa (c)HeNDoGi…

Ok, niech będzie że wydaje mi się, że znalazłem źródłosłów dla słowa (c)HeNDoGi,.. i dodatkowo jest to zgodne z tzw. rough breathing, czyli zamianą wysokoenergetycznego dźwięku zapisywanego znakiem S, który potem w tzw. mykeńskim / ahaiskim / helleńskim / greckim zniekształcony został do postaci tzw. niemego H.

Tym źródłosłowem jest rdzeń SG / SNG,.. jak Sie”/eNG, Za+Sie”/eNG, Sie”/eN+Ga”C’/T’, Sie”/eN+GNa”C’/T’, patrz:

…..

http://sjp.pl/si%C4%99ga%C4%87

sięgać

1. próbować dostać się do czegoś, wyciągać rękę, żeby dotknąć czegoś;
2. starać się uzyskać coś, osiągnąć coś;
3. mieć określony zasięg

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/si%C4%99ga%C4%87

sięgać (język polski)

marynarz sięga (1.1) po linę

wymowa:

IPA: [ˈɕɛ̃ŋɡaʨ̑], AS: [śẽŋgać], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.• asynch. ę 

znaczenia:

czasownik nieprzechodni

(1.1) próbować dostać się do czegoś, wyciągać rękę, żeby dotknąć czegoś^[1]

(1.2) starać się uzyskać coś, osiągnąć coś^[1]

(1.3) mieć określony zasięg^[1]

(1.4) o historii, opowieści: datować się, rozpoczynać się

(1.5) o twórcy, pisarzu: zapożyczać

odmiana:

(1.1–5) koniugacja I

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		sięgać
czas teraźniejszy		sięgam	sięgasz	sięga	sięgamy	sięgacie	sięgają
czas przeszły	m	sięgałem	sięgałeś	sięgał	sięgaliśmy	sięgaliście	sięgali
	f	sięgałam	sięgałaś	sięgała	sięgałyśmy	sięgałyście	sięgały
	n	sięgałom	sięgałoś	sięgało
tryb rozkazujący		niech sięgam	sięgaj	niech sięga	sięgajmy	sięgajcie	niech sięgają

pozostałe formy

składnia:

sięgać po +B., sięgać do +D.

synonimy:

(1.2) dosięgać, osiągać

(1.4) datować się

(1.5) czerpać, zapożyczać

wyrazy pokrewne:

rzecz. sięganie n, sięgnięcie n, wysięgnik m, zasięg m

czas. sięgnąć, przysięgać

związki frazeologiczne:

jak daleko pamięć sięga • sięgać do kieszeni / sięgać do portfela • sięgać prawą ręką do lewego ucha / sięgać lewą ręką do prawego ucha

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) strive; (1.2) reach; (1.3) reach; (1.5) refer
• esperanto: (1.3) ampleksas

źródła:

SJP.pl.

…..

http://sjp.pwn.pl/sjp/siegnac;2520560.html

sięgnąć — sięgać

1. «wyciągnąć rękę, aby wziąć coś, dotknąć czegoś znajdującego się w pewnej odległości lub na pewnej wysokości»
2. «wykonując jakiś ruch, zbliżyć się do kogoś, do czegoś»
3. «skorzystać z czegoś dla uzyskania jakichś informacji, wiadomości»
4. «postanowić sobie, że się coś osiągnie, zdobędzie; też: podjąć starania zmierzające do osiągnięcia celu»
5. «mieć określony zasięg, dojść do pewnej granicy, do jakiegoś poziomu itp.»
6. «użyć czegoś, skorzystać z czegoś»
7. «zaczynać się, istnieć od jakiegoś określonego czasu»

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/si%C4%99gn%C4%85%C4%87

sięgnąć

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *sęgnǫti.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈɕɛŋ.ɡnɔɲt͡ɕ/

Verb

sięgnąć pf (imperfective sięgać)

1. to reach

Conjugation

Conjugation of sięgnąć pf

		singular			plural
	person	m	f	n	m pers	m anim, m inan, n, f
infinitive		sięgnąć
future tense	1st	sięgnę			sięgniemy
	2nd	sięgniesz			sięgniecie
	3rd	sięgnie			sięgną
past tense	1st	sięgnąłem	sięgnęłam		sięgnęliśmy	sięgnęłyśmy
	2nd	sięgnąłeś	sięgnęłaś		sięgnęliście	sięgnęłyście
	3rd	sięgnął	sięgnęła	sięgnęło	sięgnęli	sięgnęły
conditional	1st	sięgnąłbym	sięgnęłabym		sięgnęlibyśmy	sięgnęłybyśmy
	2nd	sięgnąłbyś	sięgnęłabyś		sięgnęlibyście	sięgnęłybyście
	3rd	sięgnąłby	sięgnęłaby	sięgnęłoby	sięgnęliby	sięgnęłyby
imperative	1st	niech sięgnę			sięgnijmy
	2nd	sięgnij			sięgnijcie
	3rd	niech sięgnie			niech sięgną
anterior adverbial participle		sięgnąwszy
verbal noun		sięgnięcie

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/s%C4%99gn%C7%ABti

Reconstruction:Proto-Slavic/sęgnǫti

Etymology

From sęg- +‎ *-nǫti. See *sęťi for etymology.

Verb

*sę̄gnǫ̀ti ?

1. to reach for, to attain

Inflection

• 1sg. *sęgnǫ

This verb needs an inflection-table template.

Related terms

• *sęťi (“to reach for”)
• *sę̀gati, *sę̀dzati (“to reach for”)

Descendants

East Slavic: Russian: сягну́ть (sjagnútʹ, “to reach for, to attain”) (dialectal) Ukrainian: сягну́ти (sjahnúty, “to reach, to grasp”)

South Slavic: Old Church Slavonic: Cyrillic: присѧгнѫти (prisęgnǫti, “to touch”), other prefixed verbs Glagolitic: [Term?] Bulgarian: се́гна (ségna, “to extend a hand”) Macedonian: сегне (segne, “to reach”) Serbo-Croatian: Cyrillic: се́гнути (“to reach”); dialectal се̏гнути се (“to reach for”) Latin: ségnuti (“to reach”); dialectal sȅgnuti se (“to reach for”) Slovene: sẹ́gniti (“to reach for”) (tonal orthography), 1sg. sẹ̑gnem (tonal orthography)

West Slavic: Czech: sáhnout (“to touch, to reach for”) Polish: sięgnąć (“to reach for, to reach”) Slovak: siahnuť (“to reach for”) Sorbian: Upper Sorbian: dosahnyć Lower Sorbian: segnuś

References

• Derksen, Rick (2008), “*sę̄gnǫ̀ti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, ISBN 978 90 04 15504 6, page 449
• Fasmer, Maks (1964–1973), “сяга́ть”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačev O. N., Moscow: Progress

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/s%C4%99%C5%A5i

Reconstruction:Proto-Slavic/sęťi

Alternative forms

• *sęgti (earlier, unassimilated form, as in Derksen, Chernykh, Vasmer)
• *sęgťi (earlier, partly assimilated form, as in Trubachev)

Etymology

From Proto-Balto-Slavic *sēˀg-, *senˀg-, from Proto-Indo-European *seg-, *seng-. Cognate with Lithuanian sègti (“to fasten, to pin”) (1sg. segù, 1sg. past segiaũ), Latvian segt (“to cover”) (1sg. sȩdzu), Sanskrit सजति (sájati, “to adhere to”), causative [script needed] (sañjayati), Old Persian [script needed] (frahanǰati, “to hang”), Old Irish suanem (“rope”) < *sogn-.

Verb

*sęťi ?

1. to reach for

Inflection

• 1sg. *sęgǫ

This verb needs an inflection-table template.

Derived terms

• *sę̀gati, *sę̀dzati (“to reach for, to attain”)
• *sę̄gnǫ̀ti (“to reach for, to attain”)

Descendants

• Church Slavonic: досꙗчи (dosjači), досꙗщи (dosjašti, “to reach, to touch”) (Russian)

East Slavic: Ukrainian: досягти́ (dosjahtý, “to reach, to attain”)?

South Slavic: Old Church Slavonic: Cyrillic: присѧщи сѧ (prisęšti sę, “to touch”), 1sg. присѧгѫ сѧ (prisęgǫ sę) Glagolitic: [Term?] Slovene: sẹ́či (“to reach for, to try to grab”) (tonal orthography), 1sg. sẹ́žem (tonal orthography)

West Slavic: Old Czech: dosieci (“to get, to achieve”), přisieci (“to vow”) (1sg. přisahu), osieci (“to include”) Czech: dosíci (“to reach”) (archaic or literary) Polish: przysiąc (“to swear”)

References

• Derksen, Rick (2008), “*sęgti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, ISBN 978 90 04 15504 6, page 449
• Fasmer, Maks (1964–1973), “сяга́ть”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačev O. N., Moscow: Progress

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/zasi%C4%99g

zasięg (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈzaɕɛ̃ŋk], AS: [zaśẽŋk], zjawiska fonetyczne: zmięk.• wygł.• nazal.• asynch. ę 

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) obszar występowania lub działania jakiegoś zjawiska albo czyjegoś wpływu

odmiana:

(1.1) blm

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	zasięg
dopełniacz	zasięgu
celownik	zasięgowi
biernik	zasięg
narzędnik	zasięgiem
miejscownik	zasięgu
wołacz	zasięgu

wyrazy pokrewne:

czas. sięgać

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) range, reach
• esperanto: (1.1) trafpovo
• nowogrecki: (1.1) βεληνεκές n
• rosyjski: (1.1) дальность f, область f

źródła:

Hasło zasięg w: SJP.pl.

…..

UWAGA!!!
Wygląda na to, że dodatkowo źródłosłowem dla Sie”/eNG+, jest SieDz’, SiaD… itp!!!

Postanowiłem, że jednak podzielę ten wpis na części, bo jak już widać, można go Cia”/aN+GNa”C’/T’ jeszcze baaardzo długo, bo i Cia”/aN+GNa”C’/T’, też może być źródłosłowem dla (c)HeNDoGi, a dodatkowo poruszone zostało zagadnienie tzw. satemizacji, kentumizacji i występowanie dźwięku zapisywanego znakiem C!!!

Jestem znów oniemiały, jak bogaty znaczeniowo jest język słowiański / le(c)hicki / polski…!!! 🙂