107 Szaber / Z/S”a+BeR i jego wtórne obżydliwe znaczenia i PieRwotny Pra-Słowiański źródłosłów

Oddział warszawskiej Żydowskiej Służby Porządkowej

UWAGA! Jest FAKTEM, że słowo Szaber / S”a+Ber w znaczeniu Zabór / Za+Bo”R  mienia, zostało wprowadzone do użycia przez osoby pochodzenia żydowskiego, mówiące w języku jidysz. Osoby te znały to słowo w znaczeniu jako „łom”, którego rzekome pochodzenie ma mieć związek z hebrajskim słowem Shabar / SHa+BaR, patrz:

W mowie przestępców z języka żydowskiego jidysz szaber  oznaczał „łom” od hebrajskiego szabar – „łamać”^[3].  (…)

Karol Estreicher w publikacji „Szwargot więzienny” z 1903 r. podaje, że w gwarze przestępczej szaber to „dłuto, żelazo do łamania murów i świder do dziurawienia murów”^[4]. Podobnie uznaje Jan Karłowicz w „Słowniku gwar polskich” z 1907 r.^[5]

…..

https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%BCdischer_Ordnungsdienst

Jüdischer Ordnungsdienst, dosł. Żydowska Służba Porządkowa^[1], zwyczajowo  policja żydowska – w okresie II wojny światowej podległe częściowo Judenratom,  kolaborujące  z  nazistowskimi Niemcami, żydowskie jednostki policyjne wewnątrz  gett, obozów pracy oraz obozów koncentracyjnych. Jüdischer Ordnungsdienst było wykorzystywane do rekwizycji, łapanek, eskortowania przesiedleńców oraz akcji deportacyjnych^[2][3][4]. (…)

…..

https://en.wikipedia.org/wiki/Jewish_Ghetto_Police

‘Jewish Ghetto Police’ or Jewish Police Service (German: Jüdische Ghetto-Polizei  or  Jüdischer Ordnungsdienst), also called the Jewish Police by Jews, were auxiliary police units organized within the Jewish ghettos of German-occupied Poland by local  Judenrat (Jewish council) collaborating with the German Nazis.^[1] (…)

Użytkownicy słowa Szaber / S”a+BeR, „szabrowali” domy innych osób pochodzenia żydowskiego, do niedawna wtedy jeszcze mieszkających w żydowskim gettcie warszawskim, które to osoby zostały dopiero co zabrane przez żydowską policję, do wywózki do niemieckich obozów śmierci, patrz: dr Ewa Kurek, Emanuel Ringelblum, itd.

---

W zmienionym znaczeniu, już jako słowo związane z rabowaniem opuszczonego mienia, wymieniane jest m.in. w „Kronice getta warszawskiego” napisanej przez Emanuela Ringelbluma około 1942 r:

Od razu po zabraniu kogoś sąsiedzi wdzierali się do mieszkania i wszystko pustoszyli. Nazywano to w żargonie okupacyjnym „szabrem”^[6][7][8].

---

Pomimo, że słowo Szaber / S”a+BeR łączone jest z językami niemieckim, jidysz i hebrajskim, to wykażę, że tak naprawdę są to wtórne znaczenia, a pierwotne znaczenie może być wywiedzione za pomocą słów i rdzeni języka Pra-Słowiańskiego, ciągle do dziś używanych przez Nas, Potomków Naszych Pra-Słowiańskich Przodków…

UWAGA! Przypominam, że tzw. język hebrajski był CO NAJMNIEJ DWÓKROTNIE ODTWARZANY, A W SWOJEJ NAJSTARSZEJ WERSJI… POSIADAŁ ODMIANĘ,.. która później jakoś zatracił… 

…..

https://pl.wikipedia.org/wiki/Szaber

Szaber – proceder przestępczy, polegający na grabieży mienia pozostającego bez opieki w wyniku  klęsk żywiołowych, przewrotów społecznych lub konfliktów zbrojnych  (z niem.  schaben  – zeskrobywać; tu: zdrapywać, rozdrapywać majątek)^[1]. Zjawisko znane od czasów  starożytnych^[2].

Pochodzenie słowa

---

W mowie przestępców z języka żydowskiego jidysz szaber oznaczał „łom” od hebrajskiego szabar – „łamać”^[3]. 

---

Karol Estreicher w publikacji „Szwargot więzienny” z 1903 r. podaje, że w gwarze przestępczej szaber to „dłuto, żelazo do łamania murów i świder do dziurawienia murów”^[4]. Podobnie uznaje Jan Karłowicz w „Słowniku gwar polskich” z 1907 r.^[5]

W zmienionym znaczeniu, już jako słowo związane z rabowaniem opuszczonego mienia, wymieniane jest m.in. w „Kronice getta warszawskiego” napisanej przez Emanuela Ringelbluma około 1942 r:

---

Od razu po zabraniu kogoś sąsiedzi wdzierali się do mieszkania i wszystko pustoszyli. Nazywano to w żargonie okupacyjnym „szabrem”^[6][7][8].

---

Inne ówczesne źródło określa szaber jako coś pośredniego między kradzieżą a bezprawną  rekwizycją^[9].

…..

https://en.wikipedia.org/wiki/Looting

Looting, also referred to as sacking, ransacking, plundering, despoiling, despoliation, and pillaging, is the indiscriminate taking of goods by force as part of a military or political victory, or during a catastrophe, such as war,^[1] natural disaster,^[2] or rioting.^[3] The term is also used in a broader sense to describe egregious instances of theft and embezzlement, such as the „plundering” of private or public assets by governments.^[4] The proceeds of all these activities can be described as booty, loot, plunder, spoils, or pillage.^[5][6] (…)

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/szaber

szaber (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈʃabɛr], AS: [šaber]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) grabież mienia porzuconego w wyniku wojny, katastrofy itp.

(1.2) gwara przestępcza dłuto, żelazo do łamania murów, świder do dziurawienia murów^[1]

(1.3) gwara przestępcza złodziej, zwłaszcza okradający mieszkania, włamywacz^[1]

(1.4) gwara przestępcza kradzież, włamanie^[1]

(1.5) kruszywo uzyskiwane z drobno potłuczonego kamienia

synonimy:

(1.3) szabrownik^[1]

(1.5) tłuczeń

wyrazy pokrewne:

rzecz. szabrownik mos, szabrowniczka f, szabrownictwo n, szabrowanie n, rozszabrowywanie n, rozszabrowanie n

zdrobn. szaberek mrz

czas. szabrować ndk., rozszabrowywać ndk., rozszabrować dk.

przym. szabrowniczy

---

etymologia:

(1.1–4) jid. שאַבער (szaber) → łom używany przez złodziei^[1]

(1.5) ros.^[2]

---

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) looting

źródła:

1. ↑ ^{Skocz do:1,0 1,1 1,2 1,3 1,4} Agnieszka Małocha, Żydowskie zapożyczenia leksykalne w socjolekcie przestępczym, w: Język a kultura, t. 10: Języki subkultur pod red. Janusza Anusiewicza i Bogdana Sicińskiego, Wrocław 1994, s. 136–137, 141, 151.
2. Skocz do góry↑  Hasło II szaber w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.

…..

https://sjp.pl/szaber

szaber

1. potocznie: kradzież rzeczy porzuconych przez właściciela, np. w czasie wojny lub powodzi;
2. przedmioty z takiej kradzieży;
3. kruszywo z drobno tłuczonego kamienia, używane głównie na nawierzchnie dróg i jako dodatek do betonów; tłuczeń, szuter

1. rzadko: rodzaj noża do skrobania, oczyszczania lub wygładzania powierzchni przedmiotów; skrobak, skrobaczka;
2. w gwarze złodziejskiej: łom

dawniej: suwak, rurka od parasola, do której są przymocowane pręty

…..

https://synonim.net/synonim/szaber

grabienie, grabież, kradnięcie, kradzież, łupienie, łupiestwo, łupież, napad, ograbianie, okradanie, plądrowanie, podbieranie, podkradanie, podwędzanie, rabowanie, rabunek, rozkradanie, rozszabrowywanie, skok, sprzeniewierzanie, szabrowanie, wykradanie, zabieranie, zagarnianie, zagrabianie, zawłaszczanie, zdobycz, złodziejstwo, rozbój na prostej drodze, rozbój na równej drodze, rozbój w biały dzień, szaberek, szabrownictwo,

zabór mienia,

defraudacja,   malwersacja, przywłaszczenie, rekiet, skok na kasę, sprzeniewierzenie, wymuszenie okupu, zagarnięcie, grys, kruszeń, kruszywo, podsypka, szuter, tłuczeń, żwir, żwirek, balast, kruszec, fant, łup, pamiątka, przynęta, trofeum,

…..

https://www.biblestudytools.com/lexicons/hebrew/nas/shabar.html

Shabar

The NAS Old Testament Hebrew Lexicon

Strong’s Number: 7665	Browse Lexicon
Original Word Word Origin rbX a primitive root Transliterated Word TDNT Entry Shabar TWOT – 2321 Phonetic Spelling Parts of Speech shaw-bar’  Verb
Definition
to break, break in pieces (Qal) break, break in or down, rend violently, wreck, crush, quench to break, rupture (fig) (Niphal) to be broken, be maimed, be crippled, be wrecked to be broken, be crushed (fig) (Piel) to shatter, break (Hiphil) to cause to break out, bring to the birth (Hophal) to be broken, be shattered
NAS Word Usage – Total: 151
abolish 1, break 25, break down 1, breaking in pieces 1, breaks 5, breaks in pieces 1, bring to the point 1, broke 9, broke in pieces 6, broke the in pieces 1, broke down 1, broken 55, broken down 1, broken off 1, brokenhearted* 3, collapse 1, crush 2, crushed 2, demolished 1, destroy 2, fractured 1, hurt 2, injured 1, pieces 1, placed 1, point of birth 1, quench 1, shatter 2, shattered 13, smash 3, smashed 2, tore down 1, torn 2

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/Schabe

Schabe (język niemiecki)

eine Schabe (1.1)

wymowa:

lp IPA: [ˈʃaːbə] lm IPA: [ˈʃaːbn̩]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) ent. Blattodea^[1], karaczan

(1.2) forma skrócona od Küchenschabe

(1.3) forma skrócona od Schabeisen

(1.4) forma skrócona od Schabmesser

odmiana:

(1.1–4)^[2]

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	die Schabe	die Schaben
dopełniacz	der Schabe	der Schaben
celownik	der Schabe	den Schaben
biernik	die Schabe	die Schaben

źródła:

1. Skocz do góry↑ Hasło Blattodea w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
2. Skocz do góry↑ Deklinacja rzeczowników w jęz. niemieckim

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Schabe

Schabe

German

 

 Etymology

From Middle High German schabe (“scraper, chaff, moulding; moth, cockroach”), from Old High German scaba (“scraper, plane”), from Proto-Germanic *skabō  (“scraper”). Related to German Low German Schabbe (“mange, scabies”), English scab.

Pronunciation

Noun

Schabe f (genitive Schabe, plural Schaben)

1. scabies
2. cockroach

Declension

Declension of Schabe

	singular			plural
	indef.	def.	noun	def.	noun
nominative	eine	die	Schabe	die	Schaben
genitive	einer	der	Schabe	der	Schaben
dative	einer	der	Schabe	den	Schaben
accusative	eine	die	Schabe	die	Schaben

Further reading

• Schabe in Duden online

---

UWAGA! Allo-allo naziści oczywiście nie znajo słowiańśkich słów, jak Skrobać / Z/S+KRoB+aC’, Skrybać / Z/S+KRyB+aC’, Skrzypieć / Z/S+KR”yP+ieC’, Zryć / Z+RyC’, Ryć / RyC’, Drapać / D+RaP+aC’, itp.

Twierdzę, że wywiedzenie znaczenie słowa Szaber / Z/Sa+BeR, jest nie jesna, niejednoznaczne i błędne, a jego pierwotne znaczenie może być wywiedzone na podstawie Pra-Słowiańskiego słów, jak:

Brać / BRaC’, Barć / BaRC’, Bierz / BieR”, Zabiorę / Za+BioRe”, Zbórz / Z+Bo”R, Zbiór / Z+Bio”R, Zbórz / Z+Bo”R”, Bórz / Bo”Z”/R”, Bura / Bo”Ra, Bór / Bo”R, Ból / Bo”L, Brzemię / BR”e+Mie”, itp.

---

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/bra%C4%87

brać (język polski)

lekarz bierze (1.1) narzędzie

konie biorą (1.2) przeszkodę

kobieta bierze (1.3) masaż

piłkarze biorą się (2.2) za ręce

wymowa:

wymowa ^?/i, IPA: [braʨ̑], AS: [brać]

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. wziąć)

(1.1) chwytać coś ręką, unieść coś, posiąść coś

(1.2) pot. przekroczyć, minąć coś

(1.3) korzystać z czegoś

(1.4) wykorzystywać kogoś do czegoś; zobowiązywać kogoś

(1.5) zobowiązywać się do czegoś

(1.6) chwytać, łapać, zniewalać

(1.7) rozumieć, przyjmować coś

(1.8) weź, weźmy, weźcie używane jako zachęta do wykonania czynności

(1.9) pot. wziąć jako czasownik posiłkowy w trybie rozkazującym

(1.10) kierować czymś/kimś, prowadzić coś, ustawiać coś

(1.11) zażywać coś

(1.12) kupić lub wynająć coś

(1.13) posiąść kogoś w sensie seksualnym

(1.14) uważać, postrzegać

(1.15) pot. przyjmować korzyści majątkowe

czasownik zwrotny niedokonany brać się (dk. wziąć się)

(2.1) rozpoczynać jakąś czynność

(2.2) chwytać siebie wzajemnie

(2.3) zmagać się z czymś^[1]

rzeczownik, rodzaj żeński

(3.1) bractwo, grupa ludzi dobrze się znających

odmiana:

(1.1–15) koniugacja XI

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		brać
czas teraźniejszy		biorę	bierzesz	bierze	bierzemy	bierzecie	biorą
czas przeszły	m	brałem	brałeś	brał	braliśmy	braliście	brali
	f	brałam	brałaś	brała	brałyśmy	brałyście	brały
	n	brałom	brałoś	brało
tryb rozkazujący		niech biorę	bierz	niech bierze	bierzmy	bierzcie	niech biorą
pozostałe formy czas przyszły m będę brał, będę brać będziesz brał, będziesz brać będzie brał, będzie brać będziemy brali, będziemy brać będziecie brali, będziecie brać będą brali, będą brać f będę brała, będę brać będziesz brała, będziesz brać będzie brała, będzie brać będziemy brały, będziemy brać będziecie brały, będziecie brać będą brały, będą brać n będę brało, będę brać będziesz brało, będziesz brać będzie brało, będzie brać czas zaprzeszły m brałem był brałeś był brał był braliśmy byli braliście byli brali byli f brałam była brałaś była brała była brałyśmy były brałyście były brały były n brałom było brałoś było brało było forma bezosobowa czasu przeszłego brano tryb przypuszczający m brałbym, byłbym brał brałbyś, byłbyś brał brałby, byłby brał bralibyśmy, bylibyśmy brali bralibyście, bylibyście brali braliby, byliby brali f brałabym, byłabym brała brałabyś, byłabyś brała brałaby, byłaby brała brałybyśmy, byłybyśmy brały brałybyście, byłybyście brały brałyby, byłyby brały n brałobym, byłobym brało brałobyś, byłobyś brało brałoby, byłoby brało imiesłów przymiotnikowy czynny m biorący, niebiorący f biorąca, niebiorąca biorące, niebiorące n biorące, niebiorące imiesłów przymiotnikowy bierny m brany brani f brana brane n brane imiesłów przysłówkowy współczesny biorąc, nie biorąc rzeczownik odczasownikowy branie, niebranie

(2) jak (1) + się nieodm.

(3)

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	brać
dopełniacz	braci
celownik	braci
biernik	brać
narzędnik	bracią
miejscownik	braci
wołacz	braci

przykłady:

(1.1) Wziąłem sobie z wystawy ulotki reklamowe, długopisy i foldery.

(1.2) Kierowca wziął zakręt na pełnej szybkości.

(1.3) Literat z upodobaniem brał do swoich dzieł cytaty z Sokratesa.

(1.4) Biorę wszystkich na świadków, że jestem niewinny!

(1.5) Przekupstwo celników biorę na siebie.

(1.6) Nie brać jeńców!

(1.7) Przy niej nie można zażartować, wszystko bierze dosłownie.

(1.8) Weź, skończmy już z tym!

(1.9) Weźcie zamknijcie drzwi!

(1.10) Weźmy kurs z wiatrem.

(1.11) Panie doktorze, jestem już zdrowy i nie biorę już leków.

(1.12) Mimo niskiego standardu, zdecydowałem się brać to mieszkanie.

(1.13) Chłopaki, mówię wam, brałem tę laskę dziś dwa razy.

(1.14) Bierzesz mnie za kogoś, kim nie jestem.

(2.1) Niechętnie brał się do roboty.

(3.1) Rycerz został przyjęty do braci Joannitów.

składnia:

(1) brać + B. • nie brać + D.

(2.1) brać się do + D.

(2.3) brać się za + B.

kolokacje:

(1.4) brać kogoś na świadka / za żonę / do pomocy / …

(1.5) brać coś na siebie

(1.9) brać kurs / kogoś ze sobą / coś na hol / …

(1.11) brać leki / narkotyki

(1.15) brać w łapę / brać łapówkę

(3.1) rycerska / szlachecka / … brać • brać rycerzy

synonimy:

(1.5) podejmować się

(3.1) bractwo

antonimy:

(1.1) dostać

wyrazy pokrewne:

(1) czas. brać się, dobierać / dobrać, nabierać / nabrać, pobierać / pobrać, wybierać / wybrać, zabierać / zabrać

(3.1) rzecz. brat

związki frazeologiczne:

brać na ambit • brać do siebie • brać na siebie • brać za dobrą monetę • brać do buzi • brać do kieszeni • brać do ręki • brać jak za pszenicę / brać jak za zboże • brać do galopu • brać w obroty • brać nogi za pas • brać na języki • brać pod lupę • brać pod uwagę • brać się za chachły • brać w łeb • tylko ryba nie bierze • zwycięzca bierze wszystko

---

etymologia:

od prasł. *bьrati^[2]

por. białor. браць, czes. brát, dłuż. braś, ros. брать i ukr. брати

---

uwagi:

Zwrot brać się za robotę jest niepoprawny^[1].

Forma bierę jest rażąco niepoprawna^[1].

tłumaczenia:

• abchaski: (1.3) агара’
• angielski: (1.1) take; (1.5) take, undertake; (1.7) treat, get; (1.8) come on; (1.9) take
• arabski: (1.1) تناول ,أخذ ,إستمد
• azerski: (1.1) almaq
• baskijski: (1.1) hartu
• białoruski: (1.1) браць
• boloński: (1.1) ciapèr
• chorwacki: (1.1) uzimati; (1.4) uzimati; (1.11) uzimati
• czeski: (1.1) brát
• dolnołużycki: (1.1) braś
• duński: (1.1) tage
• esperanto: (1.1) preni
• francuski: (1.1) prendre
• górnołużycki: (1.1) brać
• hawajski: (1.10) ʻai, inu
• hiszpański: (1.1) tomar, coger, sujetar, asir; (1.2) tomar; (1.8) venga, vamos; (1.5) encargarse; (1.6) tomar; (1.7) tomarse; (1.11) tomar, consumir; (1.12) llevarse; (3.1) hermandad f
• holenderski: (1.1) nemen
• interlingua: (1.1) sumer; (1.11) prender
• jidysz: (2.1) קלײַבן זיך (klajbn zich)
• niemiecki: (1.1) nehmen
• nowogrecki: (1.1) παίρνω; (1.2) παίρνω; (1.3) παίρνω; (1.4) παίρνω; (1.5) παίρνω; (1.6) παίρνω; (1.7) παίρνω; (1.11) παίρνω; (1.12) παίρνω; (1.13) παίρνω; (1.14) παίρνω
• polski język migowy: (w zapisie SignWriting)
• portugalski: (1.1) europ. tomar, braz. port. pegar
• rosyjski: (1.1) брать; (1.2) брать; (1.3) брать; (1.4) брать; (1.5) брать; (1.6) брать; (1.7) принимать; (1.8) давай; (1.11) принимать; (1.12) брать; (1.13) брать; (1.14) принимать; (2.1) браться
• rumuński: (1.1) lua
• slovio: (1.1) berit (берит)
• tetum: (1.1) lori bá, hodi bá
• turecki: (1.1) almak
• ukraiński: (1.1) брати; (1.3) брати; (1.4) брати; (1.5) брати; (1.8) давай
• wilamowski: (1.1) nama, nāma, naoma
• włoski: (1.1) prendere

źródła:

1. ↑ ^{Skocz do:1,0 1,1 1,2} Andrzej Markowski, Jak dobrze mówić i pisać po polsku, Warszawa 2000.
2. Skocz do góry↑ Dlaczego poprawną formą jest właśnie wziąć? w: Poradnia językowa UŚ.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/bra%C4%87

brać

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /brat͡ɕ/

Etymology 1

This entry lacks etymological information. If you are familiar with the origin of this term, please add it to the page per etymology instructions. You can also discuss it at the Etymology scriptorium.

Noun

1. (dated) company; band (group of people associating with each other)

Declension

declension of brać

	singular
nominative	brać
genitive	braci
dative	braci
accusative	brać
instrumental	bracią
locative	braci
vocative	braci

Etymology 2

From Proto-Slavic *bьrati, from Proto-Indo-European *bʰer-.

Verb

brać impf (perfective wziąć)

1. to take (to grab with the hands)
2. to take (to ingest medicine)
3. (slang) to take psychoactive drugs
4. (slang) to do; to have sex
5. (fishing) to bite; to take the bait

Conjugation

Conjugation of brać impf

		singular			plural
	person	m	f	n	m pers	m anim, m inan, f, n
infinitive		brać
present tense	1st	biorę			bierzemy
	2nd	bierzesz			bierzecie
	3rd	bierze			biorą
past tense	1st	brałem	brałam		braliśmy	brałyśmy
	2nd	brałeś	brałaś		braliście	brałyście
	3rd	brał	brała	brało	brali	brały
future tense	1st	będę brał1	będę brała1		będziemy brali1	będziemy brały1
	2nd	będziesz brał1	będziesz brała1		będziecie brali1	będziecie brały1
	3rd	będzie brał1	będzie brała1	będzie brało1	będą brali1	będą brały1
conditional	1st	brałbym	brałabym		bralibyśmy	brałybyśmy
	2nd	brałbyś	brałabyś		bralibyście	brałybyście
	3rd	brałby	brałaby	brałoby	braliby	brałyby
imperative	1st	—			bierzmy
	2nd	bierz			bierzcie
	3rd	niech bierze			niech biorą
active adjectival participle		biorący	biorąca	biorące	biorący	biorące
passive adjectival participle		brany	brana	brane	brani	brane
contemporary adverbial participle		biorąc
verbal noun		branie
1 or: będę brać, będziesz brać etc.

Synonyms

• (grab with hands): chwytać
• (ingest medicine): przyjmować, zażywać
• (take psychoactive drugs): ćpać, narkotyzować się
• (have sex): See Thesaurus:uprawiać seks

Derived terms

verbs derived from brać

• brać się impf
• dobierać impf, dobrać pf
• nabierać (się) impf, nabrać pf
• obierać impf, obrać pf
• odbierać impf, odebrać pf
• pobierać (się) impf, pobrać pf
• podbierać impf, podebrać pf
• przebierać (się) impf, przebrać pf
• przybierać impf, przybrać pf
• rozbierać (się) impf, rozebrać pf
• ubierać (się) impf, ubrać pf
• wybierać (się) impf, wybrać pf
• wzbierać impf, wezbrać pf
• zabierać impf, zabrać pf
• zbierać impf, zebrać pf

• (noun) biorca

Further reading

• brać in Polish dictionaries at PWN

---

UWAGA! Przypominam, że istnieje postać Brat / BRaT i Brać / BRaC’, to tak przy okazji rzekomych średniowiecznych tzw. palatalizaji słowiańskich… 🙂

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/b%D1%8Crati

Reconstruction:Proto-Slavic/bьrati

Proto-Slavic

Etymology

From vocalization of earlier *brati, from *bʰr-, zero-grade of *bʰer-

Verb

*bьrati impf (underlying */bьr-a-ti/)

1. to pick up
2. to take

Conjugation

• Simple present *beretь
• X-aorist *bьra(xъ)
• Iterative *birati

This verb needs an inflection-table template.

Related terms

• *borъ

Derived terms

• *birati
  • *birъ
    • *biritjь

Descendants

• East Slavic:
  • Belarusian: браць (bracʹ)
  • Russian: брать (bratʹ)
  • Ukrainian: брати (braty)

• South Slavic:
  • Old Church Slavonic: бьрати (bĭrati)
  • Bulgarian: бера (bera)
  • Macedonian: бере (bere)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: бра̏ти

    Latin: brȁti

  • Slovene: bráti (“to read”)

• West Slavic:
  • Czech: brát
  • Lower Sorbian: braś
  • Polish: brać
  • Slovak: brať

References

• Trubačev O. N., editor (1976), “*bьrati”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 03, Moscow: Nauka, page 162f

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/b%CA%B0er-

Reconstruction:Proto-Indo-European/bʰer-

Proto-Indo-European

Root

*bʰer- (imperfective)^[1]

1. to bear, carry

Derived terms

► Terms derived from the PIE root *bʰer-

• *bʰér-e-ti (thematic root present)
• *bʰor-éye-ti (causative-iterative)
• *bʰr̥-yé-ti (yé-present)
  • Germanic: *burjaną (see there for further descendants)
• *bʰṓr (“thief”)
• *bʰor-id-eh₂^[2]
  • Italic: *for(i)dā
    • Latin: forda (“cow in calf”)
• *bʰor-éh₂
  • Hellenic:
    • Ancient Greek: φορά̄ (phorá̄)
• *bʰēr-eh₂
  • Germanic: *bērō
• *bʰer-h₁dyeh₂^[3]
  • Slavic: *berďa (“pregnant”)
• *bʰér-mn̥ ~ *bʰr̥-mén-s
  • Hellenic: *pʰérmə
    • Ancient Greek: φέρμᾰ (phérma)
  • Indo-Iranian:
    • Indo-Aryan:
      • Sanskrit: भर्मन् (bhárman)
• *bʰer-H-men-^[4]
  • Balto-Slavic:
    • Slavic: *bèrmę (“load, burden”) (see there for further descendants)
  • Indo-Iranian:
    • Indo-Aryan:
      • Sanskrit: भरीमन् (bhárīman)
• *bʰer-no-s
  • Balto-Slavic:
    • Latgalian: bārns (“child”)
    • Latvian: bērns (“child”)
    • Lituanian: bernas (“young, unmarried man; child; boy; servant”)
    • Sudovian: barnaj (“children”)
• *bʰor-no-m
  • Germanic: *barną (see there for further descendants)
• *bʰér-ti-s ~ *bʰr̥-téy-s (“the act of carrying, bearing”)
• *bʰr̥-tew-no-
  • Italic: *fortūnā
    • Latin: fortūna
• Unsorted formations:
  • Armenian:
    • Old Armenian: բեռն (beṙn), -աւոր (-awor)

References

1. ^ Ringe, Don (2006) From Proto-Indo-European to Proto-Germanic, Oxford University Press
2. ^ De Vaan, Michiel (2008), “forda”, in Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill, page 232
3. ^ Trubačev O. N., editor (1974), “*berdja”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 01, Moscow: Nauka, page 188f
4. ^ Derksen, Rick (2008), “bèrmę”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, ISBN 978 90 04 15504 6, page 37

…..

UWAGA! Postać Prać / PRaC’ jest związana znaczeniowo ze słowem Brać / BRaC’, ale nie będzie rozpatrywana w tym wpisie.