126 Źródłosłów niemieckiego słowa Darstellen, jako dowód na… powszechną wtórną kentumizację, czyli utratę dźwięczności, czyli ubezdźwięcznienie pierwotnych Pra-Słowiańskich dźwięków wysokoenergetycznych 02

https://www.slideshare.net/german_tutor/setzen-stellen-oder-legen-oh-ill-just-put-it-there

A teraz czas na poznanie źródłosłowu i prawdziwego znaczenia drugiego rdzenia niemieckiego słowa Darstellen / DaR+Stellen.

Przypomnę część wstępu z pierwszej części tego wpisu, bo wszystko to co wtedy napisałem, odnosi się w 100% także i do twierdzeń zawartych w tej części:

Gdzie i do czego doprowadziło Mię wywiedzenie znaczenia źródłosłowu tego Darstellen?

Już odpowiadam. Doprowadziło oczywiście do Pra-Słowiańskich wysokoenergetycznych rdzeni, ale szczególnie do dowodów, że tzw. rough breathing to działająca i to bardzo powszechnie zasada językowa, nie dotycząca tylko tzw. języka greckiego!

Dodatkowo znalazłem dowody na typowe przeciw-słowiańskie i krętactwa i przeciw-logiczne manipulacje, jakie były i nadal są podstawą całego tego ofitzjalnego jęsykosnaftzfa…

---

Twierdzę, na także i tej podstawie, że dźwięki wysokoenergetyczne, jak np. zapisywane znakami S, S’, S”, Z, Z’, Z”, C, C’, C”, Dz, Dz’, Dz”, itp były pierwotną postacią dla późniejszych dźwięków tzw. zkentumizowanych, czyli ubezdźwięcznionych, czyli takich, które utraciły swoją pierwotną dźwięczność, patrz: S>D/H/K/G,.. PH/PF/F,.. itp.

---

Nie wierzycie mi? I dobrze,.. bo teraz sami się o tym naocznie przekonacie, że mam rację! 🙂

Tak swoją drogą, jestem ciekaw, czy znajdzie się jakiś mocarz allo-allo, który podważy moje poniższe wywodzenia pierwotnego znaczenia, źródłosłowu i wymowy dźwięków słowa Darstellen / DaR+SteLL+eN… i tak pochodzącego z Pra-Pra-Pra dawnego wysokoenergetycznego języka,.. jakim był język Pra-Słowiański? 🙂

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/stellen#German

stellen

German

Etymology

From Old High German stellen, from Proto-Germanic *stallijaną. More at stell.

Verb

stellen

1. (transitive) to position; place
2. (transitive) to state, to put forward
3. (reflexive) to take one’s stand
4. (transitive,chemistry) to standardize a solution by titration

Inflection

Inflection of stellen (weak)
infinitive	stellen
past singular	stelde
past participle	gesteld

Derived terms

Terms derived from stellen

aanstellen bestellen bijstellen blootstellen doelstelling gesteldheid gesteld zijn op herstellen

instellen opstellen samenstellen stellende trap stelling stelsel teleurstellen terechtstellen

terugstellen uitstellen vaststellen veronderstellen voorstellen vrijgesteld welgesteld

(…)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/stallijan%C4%85

Reconstruction:Proto-Germanic/stallijaną

Proto-Germanic

Etymology

From *stallaz (“fixed, set”, adj), from Proto-Indo-European *stel- (“to place, put, post, stand, be rigid”).

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈstɑl.li.jɑ.nɑ̃/

Verb

*stallijaną

1. to fix; set; place; position; put

Inflection

Conjugation of *stallijaną (weak class 1)

	active voice			passive voice
present tense	indicative	subjunctive	imperative	indicative	subjunctive
1st singular	*stallijō	*stallijaų	—	*stallijai	*?
2nd singular	*stallīsi	*stallijais	*stallī	*stallijasai	*stallijaisau
3rd singular	*stallīþi	*stallijai	*stallijaþau	*stallijaþai	*stallijaiþau
1st dual	*stallijōs	*stallijaiw	—	—	—
2nd dual	*stallijaþiz	*stallijaiþiz	*stallijaþiz	—	—
1st plural	*stallijamaz	*stallijaim	—	*stallijanþai	*stallijainþau
2nd plural	*stallīþ	*stallijaiþ	*stallīþ	*stallijanþai	*stallijainþau
3rd plural	*stallijanþi	*stallijain	*stallijanþau	*stallijanþai	*stallijainþau
past tense	indicative	subjunctive
1st singular	*stallidǭ	*stallidēdį̄
2nd singular	*stallidēz	*stallidēdīz
3rd singular	*stallidē	*stallidēdī
1st dual	*stallidēdū	*stallidēdīw
2nd dual	*stallidēdudiz	*stallidēdīdiz
1st plural	*stallidēdum	*stallidēdīm
2nd plural	*stallidēdud	*stallidēdīd
3rd plural	*stallidēdun	*stallidēdīn
	present	past
participles	*stallijandz	*stallidaz

Related terms

• *stallaz

Descendants

• Old English: stellan, stiellan
  • Middle English: stellen
    • Scots: stell
    • English: stell
• Old Frisian: stallia
  • Saterland Frisian: stalle, staale
  • West Frisian: stelle
• Old Saxon: stellian
  • Middle Low German: stellen
    • Low German: stellen
    • → Swedish: ställa
• Old Dutch: *stellen
  • Middle Dutch: stellen
    • Dutch: stellen
      • Afrikaans: stel
• Old High German: stalljan, stellen
  • Middle High German: stellen
    • German: stellen
    • Luxembourgish: stellen
• Old Norse: stilla
  • Icelandic: stilla
  • Faroese: stilla
  • Norwegian: stille
  • Danish: stille

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/stel-

Reconstruction:Proto-Indo-European/stel-

Proto-Indo-European

Root

*stel-

1. to put, to place; to locate

Derived terms

► Terms derived from the PIE root *stel-

• *stél-ye-ti^[1][2]
  • Balto-Slavic: *stíltei
    • Old Prussian: stallīt
    • Slavic: *stьlati (see there for further descendants)
  • Hellenic: *stéľľō
    • Ancient Greek: στέλλω (stéllō)
      • Greek: στέλνω (stélno)
• *stel-ni-
  • Germanic: *stillijaz
• *stol-no-s
  • Germanic: *stallaz
    • → Germanic: *stallijaną
•  ?*stl̥-ḱo-s
  • Italic:
    • Old Latin: stlocus
      • Latin: locus
• *stól-o-s
  • Hellenic:
    • Ancient Greek: στόλος (stólos)
• *stol-éh₂
  • Hellenic:
    • Ancient Greek: στολή (stolḗ)
• Unsorted formations:
  • Albanian shtjell
  • Armenian:
    • Old Armenian: ստեղն (stełn)
    • Old Armenian: ստեղծանեմ (stełcanem)
    • (perhaps) Old Armenian: առաստաղ (aṙastał)
  • Balto-Slavic:
    • Latvian: stal̃lis
    • Lithuanian: stal̃das

References

1. ^ Derksen, Rick (2008), “*stьlati”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 473
2. ^ Derksen, Rick (2015), “stallīt”, in Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 13), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 565

• Pokorny, Julius (1959), “3. stel-”, in Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume III, Bern, München: Francke Verlag, pages 1019-1020
• Rix, Helmut, editor (2001), “*stel-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 594

---

UWAGA!

Wcześniejsza postać Old Latin: stlocus, została później jakoś zniekształcona przez ubezdźwięcznienie, czyli utratę z nagłosu dźwięku wysokoenergetycznego zapisywanego znakiem S do postaci Latin: locus!!!

Do tego odtfoszonego Pra-Słowiańskiego *stьlati, powrócę na sam koniec tego wpisu.

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/locus#Latin

locus

Latin

Etymology

From Old Latin stlocus, from Proto-Indo-European *stel- (“to put, place, locate”).

Pronunciation

• (Classical) IPA^(key): /ˈlo.kus/, [ˈɫɔ.kʊs]

Noun

locus m (genitive locī); second declension

1. place, spot (a specific location)
2. a passage of literature
3. in the plural with neuter gender: a region or general geographic area

Declension

Second declension.

Case	Singular	Plural
nominative	locus	locī loca
genitive	locī	locōrum
dative	locō	locīs
accusative	locum	locōs loca
ablative	locō	locīs
vocative	loce	locī loca

The inflection is irregular. For senses one and two, the declension follows the regular masculine pattern. For sense three, the plural forms become neuter in gender and form.

Derived terms

Terms derived from locus

exemplī locō īlicō

locālis locārium

locō loculus

Descendants

• Aromanian: loc
• Asturian: llueu, llugar
• Catalan: lloc
• Corsican: locu
• Dalmatian: luc
• English: lieu (via French), locus
• French: lieu

• Friulian: lûc
• Galician: lugar
• Irish: log
• Italian: luogo
• Ladin: luega
• Occitan: lòc, luec, luòc
• Old Portuguese: logo

• Portuguese: logo, loco, locus, lócus
• Romanian: loc
• Romansch: lieu, liug, liac, li, lö
• Sardinian: locu, logu
• Sicilian: locu
• Spanish: luego, lugar, locus
• Venetian: łógo, lógo, liogo

References

• locus in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
• locus in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
• locus in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition, 1883–1887)
• locus in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire Illustré Latin-Français, Hachette
• Carl Meissner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book‎^[1], London: Macmillan and Co.

---

Powtarzam: Wczesna postać tego słowa w tzw. starej łacinie posiadała utracony potem jakoś z nagłosu dźwięk zapisywany znakiem S, patrz: stlocus.

STLoCo’S > (S)TLoCo’S > TLoCo’S

Czyżby i samo słowo Latin / LaTiN, też straciło z nagłosu dźwięk zapisywany znakiem S… i wcześniej brzmiało coś jak Slatin / S+LaT+iN?

---

…..

https://www.etymonline.com/word/Latin?ref=etymonline_crossreference

Latin (adj.)

Old English latin „in Latin,” from Latin Latinus „Latin, Roman, in Latin,” literally „belonging to Latium,” the region of Italy around Rome, a name of uncertain origin. Possibly from PIE root *stela-„to spread, extend,” with a sense of „flat country” (as opposed to the mountainous district of the Sabines), or from a prehistoric non-IE language. Old folk etymology connected it with Latin latere „to lie hidden,” and a fable of Saturn.

The Latin word also is the source of Spanish and Italian ladino, Dutch latijn, German latein, Irish Gaelic laidionn (n.), Polish lacina, Russian latuinŭ. The more common form in Old English was læden(see Latin (n.)).

In reference to the Roman Catholic Church, 1550s. Used as a designation for „people whose languages descend from Latin” (1856), hence Latin America (1862). The Latin Quarter  (French  Quartier latin) of Paris, on the south (left) bank of the Seine, was the site of university buildings in the Middle Ages, hence it was the place where Latin was spoken. The surname Latimer means „interpreter,” literally „a speaker of Latin.”

Latin (n.)

„the language of the (ancient) Romans,” Old English latin „Latin, the language of the Romans; any foreign language,” from Latin latinium „the Latin language,” noun use of the adjective latinius  (see  Latin (adj.)). The more common form in Old English was læden, from Vulgar Latin *ladinum, which probably was deformed by influence of Old English leoden „language.” For „the Latin language” Old English also had lædenspræc.

In Old French the word was used very broadly, „speech, language:” „What Latin was to the learned, that their tongue was to laymen; hence latino was used for any dialect, even Arabic and the language of birds ….” [Donkin, „Etymological Dictionary of the Romance Languages,” 1864].

Roughly speaking, Old Latin is the Latin before the classical period including early authors and inscriptions. Classical Latin flourished from about 75 B.C.E. to about 200 C.E., the Latin of Lucretius, Catullus, Caesar, Cicero, Virgil, Horace, Ovid, Livy, Seneca, etc.; it is the standard Latin of the grammars and dictionaries. Late Latin followed the classical period to about 600 and includes the early church fathers. Medieval Latin was the Latin of the Middle Ages, from about 600 to 1500.  Modern Latin is Latin as written from about 1500 on, largely by scientific writers in description and classification. Vulgar Latin was the speech of the Roman home and marketplace, going on concurrently under Classical and Late Latin.

Related Entries

latino-, anglo-latin, ladin, ladino, lateen, latian, latimer, latin america, latinate, latinism, latinist,  latinity, latinize

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/latin

latin

French

Etymology

From Middle French latin, from Old French latin, borrowed from Latin latīnus.

Pronunciation

• IPA^(key): /la.tɛ̃/

Adjective

latin (feminine singular latine, masculine plural latins, feminine plural latines)

1. Latin
2. Latino

Noun

latin m (plural latins)

1. (uncountable) the Latin language
2. (countable) a male of South American or Mediterranean origins

Related terms

bas latin, bas-latin, latin médiéval, latin populaire, latin vulgaire, latiniser, latinisme, latiniste,  latinité, néolatin, néo-latin, perdre son latin, vieux latin

Further reading

• “latin” in le Trésor de la langue française informatisé (The Digitized Treasury of the French Language).

Anagrams

• liant

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Latinus#Latin

Latinus

Latin

Alternative forms

• latīnus

Etymology

From Latium.

Pronunciation

• (Classical) IPA^(key): /laˈtiː.nus/, [ɫaˈtiː.nʊs]

Adjective

Latīnus (feminine Latīna, neuter Latīnum); first/second declension

1. Latin; of or pertaining to the Latin language, people, or culture

Declension

First/second declension.

Number	Singular				Plural
Case / Gender	Masculine	Feminine	Neuter		Masculine	Feminine	Neuter
nominative	Latīnus	Latīna	Latīnum		Latīnī	Latīnae	Latīna
genitive	Latīnī	Latīnae	Latīnī		Latīnōrum	Latīnārum	Latīnōrum
dative	Latīnō		Latīnō		Latīnīs
accusative	Latīnum	Latīnam	Latīnum		Latīnōs	Latīnās	Latīna
ablative	Latīnō	Latīnā	Latīnō		Latīnīs
vocative	Latīne	Latīna	Latīnum		Latīnī	Latīnae	Latīna

Related terms

• Latius

Descendants

• English: Latin, latino
• Catalan: llatí
• French: latin
• Italian: latino

• Ladin: ladin
• Portuguese: ladino, latino
• Romanian: latin
• Spanish: ladino, latino

References

• Latinus in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
• Latinus in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
• Latinus in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire Illustré Latin-Français, Hachette
• Latinus in Ramminger, Johann (accessed 16 July 2016) Neulateinische Wortliste: Ein Wörterbuch des Lateinischen von Petrarca bis 1700‎^[1], pre-publication website, 2005-2016

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Latium#Latin

Latium

Latin

Etymology

Probably a loanword from an ancient non-Indo-European language, but it has also been linked to latus (“wide”), a reference to the flat land, or „side”, being on the southwest side of the Italian peninsula.

Pronunciation

• (Classical) IPA^(key): /ˈla.ti.um/, [ˈɫa.ti.ũ]

Proper noun

Latium n (genitive Latiī); second declension

1. Latium

Inflection

Second declension, with locative.

Case	Singular
nominative	Latium
genitive	Latiī
dative	Latiō
accusative	Latium
ablative	Latiō
vocative	Latium
locative	Latiī

Derived terms

• Latiālis/ Latiar
• Latius
• Latīnus

References

• Latium in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
• Latium in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire Illustré Latin-Français, Hachette

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/latus#Latin

latus

Latin

Etymology 1

Earlier *tlātus, from Proto-Italic *tlātos, from Proto-Indo-European *tl̥h₂tós, from the root *telh₂-. Compare Ancient Greek τλάντος (tlántos, “bearing, suffering”), τολμέω (tolméō, “to carry, bear”),  τελαμών (telamṓn, “broad strap for bearing something”), Ἄτλας (Átlas, “the ‚Bearer’ of Heaven”), Lithuanian tiltas (“bridge”), Sanskrit तुला (tulā, “balance”), तुलयति (tulayati, “lifts up, weighs”), Latin tollō (“to bear, support”), tulī (“I bore”), tolerō (“bear, endure”), tellūs (“bearing earth”), Old English þolian (“to endure”) (English thole), Old Armenian թողում (tʿołum, “I allow”).

Pronunciation

• (Classical) IPA^(key): /ˈlaː.tus/, [ˈɫaː.tʊs]
• (Ecclesiastical) IPA^(key): /ˈla.tus/, [ˈlaː.tus]

Participle

lātus m (feminine lāta, neuter lātum); first/second declension

• perfectparticiple of ferō
  1. borne, carried, having been carried
  2. suffered, endured, having been suffered
  3. reported, having been reported

Inflection

First/second declension.

Number	Singular				Plural
Case / Gender	Masculine	Feminine	Neuter		Masculine	Feminine	Neuter
nominative	lātus	lāta	lātum		lātī	lātae	lāta
genitive	lātī	lātae	lātī		lātōrum	lātārum	lātōrum
dative	lātō		lātō		lātīs
accusative	lātum	lātam	lātum		lātōs	lātās	lāta
ablative	lātō	lātā	lātō		lātīs
vocative	lāte	lāta	lātum		lātī	lātae	lāta

Etymology 2

From earlier *stlātus, from Proto-Indo-European *sterh₃- (“to stretch out, extend, spread”) or  *stelh₃- (“broad”). Also compare stlatta.

Pronunciation

• (Classical) IPA^(key): /ˈlaː.tus/, [ˈɫaː.tʊs]
• (Ecclesiastical) IPA^(key): /ˈla.tus/, [ˈlaː.tus]

Adjective

lātus (feminine lāta, neuter lātum); first/second declension

1. wide, broad
2. spacious, extensive

Inflection

First/second declension.

Number	Singular				Plural
Case / Gender	Masculine	Feminine	Neuter		Masculine	Feminine	Neuter
nominative	lātus	lāta	lātum		lātī	lātae	lāta
genitive	lātī	lātae	lātī		lātōrum	lātārum	lātōrum
dative	lātō		lātō		lātīs
accusative	lātum	lātam	lātum		lātōs	lātās	lāta
ablative	lātō	lātā	lātō		lātīs
vocative	lāte	lāta	lātum		lātī	lātae	lāta

• comparative: lātior, superlative: lātissimus

Derived terms

• sensū latō

Descendants

• Aromanian: lat
• Catalan: lat
• French: lé
• Italian: lato

• Portuguese: lato
• Romanian: lat
• Spanish: lato

Etymology 3

Of uncertain origin. Some indicate Proto-Indo-European *pleth₂- (“flat”) or *stelh₃-  (“broad”) (in which case later would be its masculine form).

Pronunciation

• (Classical) IPA^(key): /ˈla.tus/, [ˈɫa.tʊs]
• (Ecclesiastical) IPA^(key): /ˈla.tus/, [ˈlaː.tus]

Noun

latus n (genitive lateris); third declension

1. side, flank

Inflection

Third declension neuter.

Case	Singular	Plural
nominative	latus	latera
genitive	lateris	laterum
dative	laterī	lateribus
accusative	latus	latera
ablative	latere	lateribus
vocative	latus	latera

Derived terms

• laterālis
• quadrilaterus

Descendants

• Asturian: llau
• English: latus
• French: lez, lès
• Galician: lado

• Italian: lato
• Portuguese: lado
• Romanian: lat, latură
• Spanish: lado

References

• latus in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
• latus in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
• latus in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition, 1883–1887)
• latus in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire Illustré Latin-Français, Hachette
• Carl Meissner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book‎^[1], London: Macmillan and Co.5 phrases
• Pokorny, Julius (1959) Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), Bern, München: Francke Verlag

…..

*tl̥h₂tós – Najpierw ofitzjalne tłumaczenie znaczenia wg ofitzjalnej etymologii nr 1, a  następnie nigdzie nie ujęty, ale ISTNIEJĄCY DO DZIŚ Pra-Słowiański pierwotny źródłosłów.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/tl%CC%A5h%E2%82%82t%C3%B3s

Reconstruction:Proto-Indo-European/tl̥h₂tós

Proto-Indo-European

Etymology

From *telh₂- +‎ *-tós.

Adjective

*tl̥h₂tós (non-ablauting)^[1]

1. lifted

Inflection

Thematic
masculine	singular	dual	plural
nominative	*tl̥h₂tós	*tl̥h₂tóh₁	*tl̥h₂tóes
vocative	*tl̥h₂té	*tl̥h₂tóh₁	*tl̥h₂tóes
accusative	*tl̥h₂tóm	*tl̥h₂tóh₁	*tl̥h₂tóns
genitive	*tl̥h₂tósyo	*?	*tl̥h₂tóoHom
ablative	*tl̥h₂téad	*?	*tl̥h₂tómos
dative	*tl̥h₂tóey	*?	*tl̥h₂tómos
locative	*tl̥h₂téy, *tl̥h₂tóy	*?	*tl̥h₂tóysu
instrumental	*tl̥h₂tóh₁	*?	*tl̥h₂tṓys
feminine	singular	dual	plural
nominative	*tl̥h₂téh₂	*tl̥h₂téh₂h₁(e)	*tl̥h₂téh₂es
vocative	*tl̥h₂téh₂	*tl̥h₂téh₂h₁(e)	*tl̥h₂téh₂es
accusative	*tl̥h₂tā́m	*tl̥h₂téh₂h₁(e)	*tl̥h₂téh₂n̥s
genitive	*tl̥h₂téh₂s	*?	*tl̥h₂téh₂oHom
ablative	*tl̥h₂téh₂s	*?	*tl̥h₂téh₂mos
dative	*tl̥h₂téh₂ey	*?	*tl̥h₂téh₂mos
locative	*tl̥h₂téh₂, *tl̥h₂téh₂i	*?	*tl̥h₂téh₂su
instrumental	*tl̥h₂téh₂h₁	*?	*tl̥h₂téh₂bʰi
neuter	singular	dual	plural
nominative	*tl̥h₂tóm	*tl̥h₂tóy(h₁)	*tl̥h₂téh₂
vocative	*tl̥h₂tóm	*tl̥h₂tóy(h₁)	*tl̥h₂téh₂
accusative	*tl̥h₂tóm	*tl̥h₂tóy(h₁)	*tl̥h₂téh₂
genitive	*tl̥h₂tósyo	*?	*tl̥h₂tóoHom
ablative	*tl̥h₂téad	*?	*tl̥h₂tómos
dative	*tl̥h₂tóey	*?	*tl̥h₂tómos
locative	*tl̥h₂téy, *tl̥h₂tóy	*?	*tl̥h₂tóysu
instrumental	*tl̥h₂tóh₁	*?	*tl̥h₂tṓys

Descendants

• Germanic: *þuldiz (past participle of *þuljaną) (see there for further descendants)
• Hellenic: *tlātós
  • Ancient Greek: τλᾱτός (tlātós), τλητός (tlētós)
• Italic: *tlātos
  • Latin: lātus (a suppletive conjugation of the unrelated ferō (“to bear, carry”))

References

1. ^ De Vaan, Michiel (2008) Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/telh%E2%82%82-

Reconstruction:Proto-Indo-European/telh₂-

Proto-Indo-European

Root

*telh₂- (perfective)^[1]

1. to bear, to undergo, to endure

Derived terms

►Terms derived from the PIE root *telh₂-

• *télh₂-t ~ *tl̥h₂-ént (athematic root aorist)
• *tl̥-né-h₂-ti ~ *tl̥-n-h₂-énti (nasal-infix present)
• *te-tólh₂-e ~ *te-tl̥h₂-ḗr (stative)
• *tolh₂-éye- (causative)
  • Indo-Iranian:
    • Indo-Aryan:
      • Sanskrit: तुलयति (tulayati)
• *telh₂-seh₂-(ye)-
  • Italic: *tolazāō
    • Latin: tolerō (see there for further descendants)
• *tl̥h₂-éh₁-(ye)- (stative)
  • Germanic: *þuljaną (“to bear, to endure”) (see there for further descendants)
• *telh₂-mō
  • Hellenic:
    • Ancient Greek: τελαμών (telamṓn, “strap”)
• *tl̥h₂-tó-s
• Unsorted formations:
  • Armenian:
    • Old Armenian: թողում (tʿołum) (possibly)
      • Armenian: թողնել (tʿołnel)
  • Hellenic:
    • Ancient Greek: τάλαντον (tálanton) (see there for further descendants), Ancient Greek: ταλασίφρων (talasíphrōn), Ancient Greek: τλάντος (tlántos), Ancient Greek: τόλμα (tólma)
    • Ancient Greek: τολμάω (tolmáō)
      • Greek: τολμώ (tolmó, “to dare”)
    • Ancient Greek: Ἄτλας (Átlas) (see there for further descendants)
  • Indo-Iranian:
    • Indo-Aryan:
      • Sanskrit: तुला (tulā)
      • ⇒ Sinhalese: තුලාව (tulāva)
  • Italic:
    • ⇒ Latin: opitulor

Root

*telh₂-^[2]

1. ground, bottom

Derived terms

►Terms derived from the PIE root *telh₂-

• *tl̥h₂-ó-
  • Balto-Slavic:
    • Slavic:
      • Old Church Slavonic: тьла npl (tĭla, “foundation, bottom”)
      • Old East Slavic: тьло (tĭlo, “foundation, bottom”)
• *tolh₂-os
  • Balto-Slavic: *talˀa-
    • Old Prussian: talus (“floor”)
    • ⇒ Balto-Slavic: *patalˀa-
      • Lithuanian: pãtalas (“bed”)
      • Slavic:
        • Russian: потоло́к (potolók, “ceiling”)
• *telh₂-mō
  • Celtic: *talamū (“earth”)
    • Old Irish: talam
      • Irish: talamh
      • Manx: thalloo
      • Scottish Gaelic: talamh
• Unsorted formations:
  • Balto-Slavic:
    • Lithuanian: tìlės (“wooden floor in a boat”)
  • Indo-Iranian:
    • Indo-Aryan:
      • Sanskrit: तल (tala, “surface,bottom”)
        • → Hindi: तल (tal)
  • Italic:
    • Latin: tellūs (“earth”)

References

1. ^ De Vaan, Michiel (2008) Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill
2. ^ De Vaan, Michiel (2008) Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/tolero#Latin

tolero

Latin

Etymology

From Proto-Indo-European *telh₂- (“to bear, carry”). Compare Ancient Greek τλάντος (tlántos,  “bearing, suffering”), τολμέω (tolméō, “to carry, bear”), τελαμών (telamṓn, “broad strap for bearing something”), Ἄτλας (Átlas, “the ‚Bearer’ of Heaven”), Lithuanian tiltas (“bridge”), Sanskrit  तुला (tulā, “balance”), तुलयति (tulayati, “lifts up, weighs”), Latin tollō (“to bear, support”), tulī (“I bore”), lātus (“borne”), tellūs (“bearing earth”), Old English þolian (“to endure”) (English thole), Old Armenian թողում (tʿołum, “I allow”).

Pronunciation

• (Classical) IPA^(key): /ˈto.le.roː/, [ˈtɔ.ɫɛ.roː]

Verb

tolerō (present infinitive tolerāre, perfect active tolerāvī, supine tolerātum); first conjugation

1. I bear, endure, tolerate.

Inflection

Conjugation of tolero (first conjugation)
indicative		singular			plural
		first	second	third	first	second	third
active	present	tolerō	tolerās	tolerat	tolerāmus	tolerātis	tolerant
	imperfect	tolerābam	tolerābās	tolerābat	tolerābāmus	tolerābātis	tolerābant
	future	tolerābō	tolerābis	tolerābit	tolerābimus	tolerābitis	tolerābunt
	perfect	tolerāvī	tolerāvistī, tolerāsti1	tolerāvit	tolerāvimus	tolerāvistis, tolerāstis1	tolerāvērunt, tolerāvēre
	pluperfect	tolerāveram	tolerāverās	tolerāverat	tolerāverāmus	tolerāverātis	tolerāverant
	future perfect	tolerāverō	tolerāveris	tolerāverit	tolerāverimus	tolerāveritis	tolerāverint
passive	present	toleror	tolerāris, tolerāre	tolerātur	tolerāmur	tolerāminī	tolerantur
	imperfect	tolerābar	tolerābāris, tolerābāre	tolerābātur	tolerābāmur	tolerābāminī	tolerābantur
	future	tolerābor	tolerāberis, tolerābere	tolerābitur	tolerābimur	tolerābiminī	tolerābuntur
	perfect	tolerātus + present active indicative of sum
	pluperfect	tolerātus + imperfect active indicative of sum
	future perfect	tolerātus + future active indicative of sum
subjunctive		singular			plural
		first	second	third	first	second	third
active	present	tolerem	tolerēs	toleret	tolerēmus	tolerētis	tolerent
	imperfect	tolerārem	tolerārēs	tolerāret	tolerārēmus	tolerārētis	tolerārent
	perfect	tolerāverim	tolerāverīs	tolerāverit	tolerāverīmus	tolerāverītis	tolerāverint
	pluperfect	tolerāvissem, tolerāssem1	tolerāvissēs, tolerāsses1	tolerāvisset, tolerāsset1	tolerāvissēmus, tolerāssemus1	tolerāvissētis, tolerāssetis1	tolerāvissent, tolerāssent1
passive	present	tolerer	tolerēris, tolerēre	tolerētur	tolerēmur	tolerēminī	tolerentur
	imperfect	tolerārer	tolerārēris, tolerārēre	tolerārētur	tolerārēmur	tolerārēminī	tolerārentur
	perfect	tolerātus + present active subjunctive of sum
	pluperfect	tolerātus + imperfect active subjunctive of sum
imperative		singular			plural
		first	second	third	first	second	third
active	present	—	tolerā	—	—	tolerāte	—
	future	—	tolerātō	tolerātō	—	tolerātōte	tolerantō
passive	present	—	tolerāre	—	—	tolerāminī	—
	future	—	tolerātor	tolerātor	—	—	tolerantor
non-finite forms		active			passive
		present	perfect	future	present	perfect	future
infinitives		tolerāre	tolerāvisse, tolerāsse1	tolerātūrusesse	tolerārī	tolerātusesse	tolerātumīrī
participles		tolerāns	—	tolerātūrus	—	tolerātus	tolerandus
verbal nouns		gerund				supine
		nominative	genitive	dative/ablative	accusative	accusative	ablative
		tolerāre	tolerandī	tolerandō	tolerandum	tolerātum	tolerātū

¹At least one rare poetic syncopated perfect form is attested.

Descendants

• English: tolerate
• French: tolérer
• Italian: tollerare
• Spanish: tolerar
• Portuguese: tolerar

References

• tolero in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
• tolero in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
• tolero in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire Illustré Latin-Français, Hachette
• Carl Meissner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book‎^[1], London: Macmillan and Co.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/tolerate

tolerate

English

Etymology

From Latin tolerātus (past participle), from tolerō (“I endure”). Cognate with Old English þolian (“to tolerate, suffer, bear”). More at thole.

Pronunciation

• (General American) IPA^(key): /ˈtɑl.ə.ɹeɪt/
• (Received Pronunciation) IPA^(key): /ˈtɒl.ə.ɹeɪt/

Verb

tolerate (third-person singular simple present tolerates, present participle tolerating, simple past and past participle tolerated)

1. To allow (something that one dislikes or disagrees with) to exist or occur without interference.

   I like the way he plays the guitar, but I can’t tolerate his voice when he sings.

   I can tolerate working on Saturdays, but not on Sundays.

Usage notes

• This is a catenative verb that takes the gerund (-ing). See Appendix:English catenative verbs

Synonyms

• allow, bear, brook, endure, live with, put up with

Related terms

• tolerability
• tolerable
• tolerance
• tolerant
• toleration

Further reading

• tolerate in Webster’s Revised Unabridged Dictionary, G. & C. Merriam, 1913
• tolerate in The Century Dictionary, The Century Co., New York, 1911
• tolerate at OneLook Dictionary Search

---

Latin

Verb

tolerāte

1. second-personpluralpresentactiveimperative of tolerō  „bear ye, endure ye, tolerate ye”

Participle

tolerāte

1. vocativemasculinesingular of tolerātus

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/thole

thole

English

Pronunciation

• (Received Pronunciation) IPA^(key): /θəʊl/
• (General American) IPA^(key): /θoʊl/
• Rhymes: -əʊl

Etymology 1

From Middle English thōle, from tholen, tholien (“to be made to undergo a penalty; to suffer; to experience (something unpleasant); to bear, endure, put up with; to allow, permit”),^[1] from  Old English þolian (“to endure, suffer, undergo; to thole”),^[2] from Proto-Germanic *þuljaną (“to suffer”), from Proto-Indo-European *telh₂- (“to bear, suffer; to support”). The word is cognate with Danish tåle (“to tolerate”), Middle Low German dōlen (“to endure”), Middle High German doln  (“to allow, bear, suffer”), Latin tollō (“to cancel, lift off, remove”), tolerō (“to bear, endure”),  Norwegian Bokmål tåle (“to tolerate”), Norwegian Nynorsk tola (“to tolerate”), Swedish tåla (“to tolerate”). It is also related to English thild.

Verb

thole (third-person singular simple present tholes, present participle tholing, simple past and past participle tholed)

1. (intransitive,dated) To suffer.
2. (transitive, now Northern England,Northern Ireland,Scotland) To endure, to put up with, to tolerate.

Derived terms

• tholance
• tholing (adjective, noun)

Related terms

Terms related to thole

Translations

to suffer — see suffer

to endure, to put up with — see endure

Noun

thole (uncountable)

1. (obsolete, rare or regional) The ability to bear or endure something; endurance, patience.

   He’s got no thole for nonsense.

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/tuli%C4%87

tulić (język polski)

ptaki tulą się (2.1) do siebie

znaczenia:

czasownik niedokonany

(1.1) pieszczotliwie przyciskać do siebie

czasownik zwrotny tulić się

(2.1) pieszczotliwie przyciskać się do kogoś

przykłady:

(1.1) Jednąrękątuliładosiebiewystraszonegopsa, drugąmierzyłazrewolweruwstronędrzwi^[1].

wyrazy pokrewne:

rzecz. tulenie n, przytulenie n, przytulanie n, przytulanka ż, przytulność ż

czas. przytulić dk., przytulać ndk.

przym. przytulny

przysł. przytulnie

źródła:

1. Skocz do góry↑ Bartłomiej Rychter, Złoty wilk, 2009

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/tuli%C4%87

tulić

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *toliti.

Pronunciation

IPA^(key): /ˈtu.lʲit͡ɕ/

Verb

tulić impf (perfective utulić)

1. (transitive) to cuddle
2. (transitive) to nestle

Conjugation

Conjugation of tulić impf

		singular			plural
	person	m	f	n	mpers	manim, minan, f, n
infinitive		tulić
present tense	1st	tulę			tulimy
	2nd	tulisz			tulicie
	3rd	tuli			tulą
past tense	1st	tuliłem	tuliłam		tuliliśmy	tuliłyśmy
	2nd	tuliłeś	tuliłaś		tuliliście	tuliłyście
	3rd	tulił	tuliła	tuliło	tulili	tuliły
future tense	1st	będę tulił1	będę tuliła1		będziemy tulili1	będziemy tuliły1
	2nd	będziesz tulił1	będziesz tuliła1		będziecie tulili1	będziecie tuliły1
	3rd	będzie tulił1	będzie tuliła1	będzie tuliło1	będą tulili1	będą tuliły1
conditional	1st	tuliłbym	tuliłabym		tulilibyśmy	tuliłybyśmy
	2nd	tuliłbyś	tuliłabyś		tulilibyście	tuliłybyście
	3rd	tuliłby	tuliłaby	tuliłoby	tuliliby	tuliłyby
imperative	1st	—			tulmy
	2nd	tul			tulcie
	3rd	niech tuli			niech tulą
active adjectival participle		tulący	tuląca	tulące	tulący	tulące
passive adjectival participle		tulony	tulona	tulone	tuleni	tulone
contemporary adverbial participle		tuląc
impersonal past		tulono
verbal noun		tulenie
1 or: będę tulić, będziesz tulić etc.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/toliti

Reconstruction:Proto-Slavic/toliti

Proto-Slavic

Etymology

From Proto-Balto-Slavic *talˀ-, from Proto-Indo-European *tolH-, from *telH-. Baltic cognates include Lithuanian táldyti (“to silence, to soothe”) (dialectal), tìlti (“to become silent”) (1sg. tylù),  tylė́ti (“to become silent”) (1sg. tyliù), Latvian tilinât (“to spoil (a child)”). Other Indo-European cognates include Old Irish tuilim (“to sleep”), Old Armenian թողում (tʿołum, “to leave”),

---

possibly Old High German stilli(“quiet”).

---

Verb

*toliti ?

1. to calm, to soothe

Inflection

*toliti (?, -i-, s-aorist, accent paradigm ?)

Verbal noun	Infinitive	Supine	L-participle
*toljenьje	*toliti	*tolitъ	*tolilъ

	Participles
Tense	Past	Present
Passive	*toljenъ	*tolimъ
Active	*toljь	*tolę

	Aorist			Present
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*tolixъ	*toli	*toli	*toljǫ	*toliši	*tolitь
Dual	*tolixově	*tolista	*toliste	*tolivě	*tolita	*tolite
Plural	*tolixomъ	*toliste	*tolišę	*tolimъ	*tolite	*tolętь
	Imperfect			Imperative
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*toljaaxъ	*toljaaše	*toljaaše	—	*toli	*toli
Dual	*toljaaxově	*toljaašeta	*toljaašete	*tolivě	*tolita	—
Plural	*toljaaxomъ	*toljaašete	*toljaaxǫ	*tolimъ	*tolite	—

Notes: (*)*tolivъ is later doublet of past active participle;

Descendants

• East Slavic:
  • Old East Slavic: ꙋтолити (utoliti, “to convince, to pacify”)
    • Belarusian: наталі́ць (natalícʹ)
    • Russian: утоли́ть (utolítʹ, “to satisfy, to quench, to soothe”), 1sg. утолю́ (utoljú), 3sg. утоли́т (utolít)
    • Ukrainian: утоли́тися (utolýtysja, “to be satisfied”)

• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Cyrillic: оутолити (utoliti, “to convince, to pacify”), 1sg. оутолѭ (utoljǫ)

    Glagolitic: [Term?]

  • Bulgarian: утоля́ (utoljá)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: уто̀лити (“to calm down”), 1sg. у̀толӣм

    Latin: utòliti (“to calm down”), 1sg. ùtolīm

  • Slovene: tóliti (“to calm, to soothe, to quench”) (tonal orthography), 1sg. tọ́lim (tonal orthography)

• West Slavic: —

References

• Černyx, P. Ja. (1999), “утоли́ть”, in Istoriko-etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), volume 2, 3rd reprint edition, Moscow: Russkij jazyk, page 295
• Derksen, Rick (2008), “*toliti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 495
• Vasmer, Max (1964–1973), “толи́ть”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačev O. N., Moscow: Progress

…..

Czyli Tulić / To’L+iC’, wg ofitzjalnego jęsykosnaftzfa to „possibly Old High German stilli   (“quiet”)”…

Czyli dopóki Giermańce nie „utuliły Słowian w bulu”, no to Słowianie nie znali także i tego pojęcia… Aha… 

Ciekawe, że ofitzjalne wywiedzenie źródłosłowu tego Stilli / S+TiLLi prowadzi znów do Pra-Słowiańskiego słowa, które podam pod koniec tego wpisu.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/stilli#Old_High_German

stilli

Old High German

Etymology 1

From Proto-Germanic *stillijaz (“motionless, still, quiet”), whence also Old English stille

Adjective

stilli

1. still

Derived terms

• stillī

Descendants

• German: still

Etymology 2

stilli (“still”) +‎ -ī

Noun

stillī f

1. stillness

Descendants

• German: Stille

…..

A żeby było ciekawiej, to dodatkowo Słowianie znają słowo Tlić / TLiC’, czyli dawać ciepło…

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/tli%C4%87_si%C4%99

tlić się (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈtlʲiʨ̑‿ɕɛ], AS: [tlʹić‿śe], zjawiska fonetyczne: zmięk.• denazal.• zestr. akc.

znaczenia:

czasownik zwrotny

(1.1) lekko się palić bez płomienia

(1.2) przen. istnieć w małym, słabym stopniu

przykłady:

(1.1) Odtądpocałychdniachtlił sięogień, achociażdymnierazporządniegryzłmniewoczy, wolałemznosićtęniedogodność, aniżelinarażać sięnaostreukłuciaskrzydlatychpijawek.^[1]

(1.2) Płomykjejżyciatlił siętaksłabo, żezdawało się, iżdośćjestdmuchnąć, abygozgasić.^[2]

synonimy:

(1.1) żarzyć się

etymologia:

(1.1) por. z pol. tło

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) smolder, smoulder, glow
• rosyjski: (1.1) тлеть; (1.2) тлеть

źródła:

1. Skocz do góry↑ D. Defoe: Przypadki Robinsona Cruzoe, tłum. Władysław Ludwik Anczyc
2. Skocz do góry↑ H. Sienkiewicz: W pustyni i w puszczy

…..

*sterh₃- Najpierw ofitzjalne tłumaczenie znaczenia wg ofitzjalnej etymologii nr 2, a  następnie nigdzie nie ujęty, ale ISTNIEJĄCY DO DZIŚ Pra-Słowiański pierwotny źródłosłów.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/sterh%E2%82%83-

Reconstruction:Proto-Indo-European/sterh₃-

Proto-Indo-European

Root

*sterh₃- (perfective)

1. to spread, extend, stretch out

Extensions

• *strew-
• *str̥h₃-g-
  • Italic:
    • Latin: strāgēs
    • Latin: strāgulus

Derived terms

►Terms derived from the PIE root *sterh₃-

• *str̥-né-h₃- ~ *str̥-n-h₃- (nasal-infix present)
  • Hellenic:
    • Ancient Greek: στόρνῡμι (stórnūmi)
  • Indo-Iranian:
    • Indo-Aryan:
      • Sanskrit: स्तृनाति (stṛnāti)
    • Iranian:
      • Avestan: (stərənāiti)
  • Italic:
    • Latin: sternō
• *str̥h₃-néw- ~ *str̥h₃-nu- (nu-present)
  • Indo-Iranian:
    • Indo-Aryan:
      • Sanskrit: स्तृणोति (stṛṇoti)
• *str̥h₃-tós
  • Hellenic:
    • Ancient Greek: στρωτός (strōtós), στρατός (stratós)
  • Indo-Iranian:
    • Indo-Aryan:
      • Sanskrit: स्तृत (stṛtá)
  • Italic:
    • Latin: strātus
•  ?*str̥h₃-mn̥
  • Hellenic:
    • Ancient Greek: στρῶμα (strôma)
  • Italic:
    • Latin: strāmen
• *str̥h₃-mn-eh₂
  • Hellenic:
    • Ancient Greek: στρωμνή (strōmnḗ)
• Unsorted formations:
  • Balto-Slavic:
    • Slavic: *prosterti
      • East Slavic:
        • Russian: простереть (prosteretʹ)
      • South Slavic:
        • Old Church Slavonic: прострѣти (prostrěti)
        • Bulgarian: простра (prostra)
        • Serbo-Croatian:

          Cyrillic: прострети

          Latin: prostreti

        • Slovene: prostreti
  • Hellenic:
    • Ancient Greek: στέρνον (stérnon)
    • Ancient Greek: στορέννῡμι (storénnūmi), στρώννῡμι (strṓnnūmi) (byforms of στόρνῡμι (stórnūmi))
  • Indo-Iranian:
    • Iranian:
      • Persian: گستردن‎ (gu-stardan)
  • Italic:
    • Latin: līs
    • Latin: stirps
    • Latin: storea
    • Latin: torus

References

• Julius Pokorny (1959), Indogermanisches etymologisches Wörterbuch, in 3 vols, Bern, München: Francke Verlag
• Sihler, Andrew L. (1995) New Comparative Grammar of Greek and Latin, Oxford, New York: Oxford University Press, →ISBN

---

UWAGA! Znów widać, że w j. łacińskim doszło do utraty z nagłosu dźwięku zapisywanego znakiem S, patrz: *sterh₃- > torus…

---

…..

Teraz proszę samemu zobaczyć, jak dosłowne jest zapożyczenie Od-Pra-Słowiańskie odnajdywane w j. angielskim… 

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/stretch

stretch

English

Etymology

From Middle English strecchen, from Old English streċċan (“to stretch, hold out, extend, spread out, prostrate”), from Proto-Germanic *strakjaną, *strakkijaną (“to stretch, make taut or tight”), from Proto-Indo-European *(s)treg-, *streg-, *treg- (“stiff, rigid”). Cognate with West Frisian  strekke, Dutch strekken (“to stretch, straighten”), German strecken (“to stretch, straighten, elongate”), Danish strække (“to stretch”), Swedish sträcka (“to stretch”), Dutch strak (“taut, tight”), Albanian shtriqem (“to stretch”). More at stark.

…..

Znalazłem inne słowiańskie słowa, których nie zna wiki, a które odpowiadają znaczeniu dla tego odtfoszonego tzw. PIE *sterh₃-…

…..

https://sjp.pl/starczy%C4%87

starczyć

być w dostatecznej liczbie lub ilości, pozwalającej na zaspokojenie bieżących potrzeb; wystarczyć

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/starczy%C4%87

starczyć

Polish

Alternative forms

• starczać

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈstar.t͡ʂɨt͡ɕ/

Verb

starczyć impf (perfective wystarczyć)

1. to suffice

Conjugation

Conjugation of starczyć impf

		singular			plural
	person	m	f	n	mpers	manim, minan, f, n
infinitive		starczyć
present tense	1st	starczę			starczymy
	2nd	starczysz			starczycie
	3rd	starczy			starczą
past tense	1st	starczyłem	starczyłam		starczyliśmy	starczyłyśmy
	2nd	starczyłeś	starczyłaś		starczyliście	starczyłyście
	3rd	starczył	starczyła	starczyło	starczyli	starczyły
future tense	1st	będę starczył1	będę starczyła1		będziemy starczyli1	będziemy starczyły1
	2nd	będziesz starczył1	będziesz starczyła1		będziecie starczyli1	będziecie starczyły1
	3rd	będzie starczył1	będzie starczyła1	będzie starczyło1	będą starczyli1	będą starczyły1
conditional	1st	starczyłbym	starczyłabym		starczylibyśmy	starczyłybyśmy
	2nd	starczyłbyś	starczyłabyś		starczylibyście	starczyłybyście
	3rd	starczyłby	starczyłaby	starczyłoby	starczyliby	starczyłyby
imperative	1st	—			starczmy
	2nd	starcz			starczcie
	3rd	niech starczy			niech starczą
active adjectival participle		starczący	starcząca	starczące	starczący	starczące
contemporary adverbial participle		starcząc
1 or: będę starczyć, będziesz starczyć etc.

Note: the imperative form is almost never used. First and second person forms are rare.

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/stercze%C4%87

sterczeć (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈstɛrʧ̑ɛʨ̑], AS: [sterčeć]

znaczenia:

czasownik

(1.1) wystawać poza jakąś powierzchnię, stać na sztorc

(1.2) pot. stać długo i bezczynnie

(1.3) gwara więzienna stać

odmiana:

(1.1) koniugacja VIIb

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		sterczeć
czas teraźniejszy		sterczę	sterczysz	sterczy	sterczymy	sterczycie	sterczą
czas przeszły	m	sterczałem	sterczałeś	sterczał	sterczeliśmy	sterczeliście	sterczeli
	ż	sterczałam	sterczałaś	sterczała	sterczałyśmy	sterczałyście	sterczały
	n	sterczałom	sterczałoś	sterczało
tryb rozkazujący		niech sterczę	stercz	niech sterczy	sterczmy	sterczcie	niech sterczą
pozostałe formy czas przyszły m będę sterczał, będę sterczeć będziesz sterczał, będziesz sterczeć będzie sterczał, będzie sterczeć będziemy sterczeli, będziemy sterczeć będziecie sterczeli, będziecie sterczeć będą sterczeli, będą sterczeć ż będę sterczała, będę sterczeć będziesz sterczała, będziesz sterczeć będzie sterczała, będzie sterczeć będziemy sterczały, będziemy sterczeć będziecie sterczały, będziecie sterczeć będą sterczały, będą sterczeć n będę sterczało, będę sterczeć będziesz sterczało, będziesz sterczeć będzie sterczało, będzie sterczeć czas zaprzeszły m sterczałem był sterczałeś był sterczał był sterczeliśmy byli sterczeliście byli sterczeli byli ż sterczałam była sterczałaś była sterczała była sterczałyśmy były sterczałyście były sterczały były n sterczałom było sterczałoś było sterczało było forma bezosobowa czasu przeszłego sterczano tryb przypuszczający m sterczałbym, byłbym sterczał sterczałbyś, byłbyś sterczał sterczałby, byłby sterczał sterczelibyśmy, bylibyśmy sterczeli sterczelibyście, bylibyście sterczeli sterczeliby, byliby sterczeli ż sterczałabym, byłabym sterczała sterczałabyś, byłabyś sterczała sterczałaby, byłaby sterczała sterczałybyśmy, byłybyśmy sterczały sterczałybyście, byłybyście sterczały sterczałyby, byłyby sterczały n sterczałobym, byłobym sterczało sterczałobyś, byłobyś sterczało sterczałoby, byłoby sterczało imiesłów przymiotnikowy czynny m sterczący, niesterczący ż stercząca, niestercząca sterczące, niesterczące n sterczące, niesterczące imiesłów przysłówkowy współczesny stercząc, nie stercząc rzeczownik odczasownikowy sterczenie, niesterczenie

przykłady:

(1.1) Gdysterczącewidzęcycki / Wpadamwnastrójpoetycki^[1]

(1.2) Czemusiętakspóźniasz? Sterczęjużtutajpółgodziny!

wyrazy pokrewne:

rzecz. sterczenie n, stercz m, sterczyna ż

przym. sterczący, sterczynowy

tłumaczenia:

(1.3) zobacz listę tłumaczeń w haśle: stać

• angielski: (1.1) stick out
• bułgarski: (1.1) стърча
• duński: (1.1) stikke ud
• niemiecki: (1.1) abstehen
• rosyjski: (1.1) торчать; (1.2) торчать
• ukraiński: (1.1) стирчати; (1.2) стирчати

źródła:

1. Skocz do góry↑ Fraszka Jana Sztaudyngera

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/stercze%C4%87

sterczeć

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *(s)tъrčati.

Pronunciation

IPA^(key): /ˈstɛr.t͡ʂɛt͡ɕ/

Verb

sterczeć impf

1. (intransitive) to jut, to protrude

Conjugation

Conjugation of sterczeć impf

		singular			plural
	person	m	f	n	mpers	manim, minan, f, n
infinitive		sterczeć
present tense	1st	sterczę			sterczymy
	2nd	sterczysz			sterczycie
	3rd	sterczy			sterczą
past tense	1st	sterczyłem	sterczyłam		sterczyliśmy	sterczyłyśmy
	2nd	sterczyłeś	sterczyłaś		sterczyliście	sterczyłyście
	3rd	sterczył	sterczyła	sterczyło	sterczyli	sterczyły
future tense	1st	będę sterczył1	będę sterczyła1		będziemy sterczyli1	będziemy sterczyły1
	2nd	będziesz sterczył1	będziesz sterczyła1		będziecie sterczyli1	będziecie sterczyły1
	3rd	będzie sterczył1	będzie sterczyła1	będzie sterczyło1	będą sterczyli1	będą sterczyły1
conditional	1st	sterczyłbym	sterczyłabym		sterczylibyśmy	sterczyłybyśmy
	2nd	sterczyłbyś	sterczyłabyś		sterczylibyście	sterczyłybyście
	3rd	sterczyłby	sterczyłaby	sterczyłoby	sterczyliby	sterczyłyby
imperative	1st	—			sterczmy
	2nd	stercz			sterczcie
	3rd	niech sterczy			niech sterczą
active adjectival participle		sterczący	stercząca	sterczące	sterczący	sterczące
contemporary adverbial participle		stercząc
impersonal past		sterczono
verbal noun		sterczenie
1 or: będę sterczeć, będziesz sterczeć etc.

Derived terms

• (noun) stercz

Synonyms

• (to protrude): wystawać

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B5%D1%82%D1%8C#Russian

простереть

Russian

Etymology

Cognate with Old Church Slavonic прострѣти (prostrěti) (first singular простьрѫ (prostĭrǫ)),  Serbo-Croatian про̀стриjети (first singular про̏стриjе̄м), Slovene prostrẹ́ti (first singular prostrèm),  Czech prostříti, etc.

From Proto-Slavic *prosterti (first singular *prostьrǫ), composed of *pro- +‎ *sterti, cognate with  Sanskrit स्तृणाति (stṛṇā́ti, “to sprinkle, throw”), स्तृणोति (stṛṇṓti), स्तरति (stárati), Avestan (staraiti, “to stretch out”), Latvian stirinât (“to move, shake”), Ancient Greek στόρνῡμι (stórnūmi, “to spread”),  στορέννῡμι (storénnūmi), στρώννῡμι (strṓnnūmi), Latin sternō (“to spread out”). Past passive participle *prostьrtъ is an exact cognate of Avestan ‎(frastərəta), and base form *stьrtъ is an exact cognate of Sanskrit स्तृत (stṛtá), Ancient Greek στρωτός (strōtós), Latin strātus.

Pronunciation

• IPA^(key): [prəsʲtʲɪˈrʲetʲ]

Verb

простере́ть • (prosterétʹ) pf (imperfective простира́ть)

1. to stretch, extend, hold/reach (out)

   простере́ть ру́ки ― prosterétʹ rúki ― to raise [hold / reach out] one’s hands

Conjugation

Conjugation of простере́ть (class 9b perfective transitive)

Note: For declension of participles, see their entries. Adverbial participles are indeclinable.

perfective aspect
infinitive	простере́ть prosterétʹ
participles	present tense	past tense
active	—	простёрший prostjóršij
passive	—	простёртый prostjórtyj
adverbial	—	простере́в prosterév, простёрши prostjórši
	present tense	future tense
1st singular (я)	—	простру́ prostrú
2nd singular (ты)	—	прострёшь prostrjóšʹ
3rd singular (он/она́/оно́)	—	прострёт prostrjót
1st plural (мы)	—	прострём prostrjóm
2nd plural (вы)	—	прострёте prostrjóte
3rd plural (они́)	—	простру́т prostrút
imperative	singular	plural
	простри́ prostrí	простри́те prostríte
past tense	singular	plural (мы/вы/они́)
masculine (я/ты/он)	простёр prostjór	простёрли prostjórli
feminine (я/ты/она́)	простёрла prostjórla
neuter (оно́)	простёрло prostjórlo

Derived terms

imperfective

• простира́ться (prostirátʹsja)
• распростира́ть (rasprostirátʹ)
• распростира́ться (rasprostirátʹsja)

perfective

• простере́ться (prosterétʹsja)
• распростере́ть (rasprosterétʹ)
• распростере́ться (rasprosterétʹsja)

Related terms

• просто́р (prostór)
• просто́рный (prostórnyj)
• распростира́ть (rasprostirátʹ), распростере́ть (rasprosterétʹ)
• простра́нство (prostránstvo)

References

• Vasmer, Max (1964–1973), “простереть”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačev O. N., Moscow: Progress

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/rozpostrze%C4%87

rozpostrzeć

Polish

Pronunciation

IPA^(key): /rɔˈspɔ.stʂɛt͡ɕ/

Verb

rozpostrzeć pf (imperfective rozpościerać)

1. (transitive) to extend, to outstretch, to spread out

Conjugation

Conjugation of rozpostrzeć pf

		singular			plural
	person	m	f	n	mpers	manim, minan, n, f
infinitive		rozpostrzeć
future tense	1st	rozpostrę			rozpostrzemy
	2nd	rozpostrzesz			rozpostrzecie
	3rd	rozpostrze			rozpostrą
past tense	1st	rozpostarłem	rozpostarłam		rozpostarliśmy	rozpostarłyśmy
	2nd	rozpostarłeś	rozpostarłaś		rozpostarliście	rozpostarłyście
	3rd	rozpostarł	rozpostarła	rozpostarło	rozpostarli	rozpostarły
conditional	1st	rozpostarłbym	rozpostarłabym		rozpostarlibyśmy	rozpostarłybyśmy
	2nd	rozpostarłbyś	rozpostarłabyś		rozpostarlibyście	rozpostarłybyście
	3rd	rozpostarłby	rozpostarłaby	rozpostarłoby	rozpostarliby	rozpostarłyby
imperative	1st	niech rozpostrę			rozpostrzyjmy
	2nd	rozpostrzyj			rozpostrzyjcie
	3rd	niech rozpostrze			niech rozpostrą
passive adjectival participle		rozpostarty	rozpostarta	rozpostarte	rozpostarci	rozpostarte
anterior adverbial participle		rozpostarłszy
impersonal past		rozpostarto
verbal noun		rozpostarcie

Related terms

• przestwór
• przestrzeń
• prześcieradło

---

UWAGA! Zarówno Rozpostrzeć / RoZ+Po+STR”eC’, jak i Rozpościerać / Roz+Po+S’CieR+aC’ mają swoje różne źródłosłowy, których nie będę jednak tu omawiał.

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/prosterti

Reconstruction:Proto-Slavic/prosterti

Proto-Slavic

Etymology

From Proto-Indo-European *pro-sterh₃-, from Proto-Indo-European *sterh₃-. Cognate with Sanskrit  स्तृणाति (stṛṇā́ti, “to sprinkle, throw”), स्तृणोति (stṛṇṓti), स्तरति (stárati), Avestan (staraiti, “to stretch out”), Latvian stirinât (“to move, shake”), Ancient Greek στόρνῡμι (stórnūmi, “to spread”), στορέννῡμι (storénnūmi), στρώννῡμι (strṓnnūmi), Latin sternō (“to spread out”). Past passive participle *prostьrtъ is an exact cognate of Avestan (frastərəta), and base form *stьrtъ is an exact cognate of Sanskrit स्तृत (stṛtá), Ancient Greek στρωτός (strōtós), Latin strātus.

Verb

*prosterti ?

1. to extend

Inflection

• 1sg. *prostьrǫ

This verb needs an inflection-table template.

Related terms

• *prostorъ (“space, expanse”)
• *stornà (“side, land”)

Descendants

• East Slavic:
  • Old East Slavic:
    • Belarusian: прасце́рці (prascjérci)
    • Russian: простере́ть (prosterétʹ), 1sg. простру́ (prostrú)
    • Ukrainian: просте́рти (prostérty)

• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Cyrillic: прострѣти (prostrěti), 1sg. простьрѫ (prostĭrǫ)

    Glagolitic: [Term?]

  • Bulgarian: простра́ (prostrá)
  • Macedonian: простре (prostre)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: про̀стрије̄ти, 1sg. про̏стрије̄м

    Latin: pròstrijēti, 1sg. prȍstrijēm

    • Chakavian (Vrgada): prostrĩti, 2sg. prȍstreš
    • Chakavian (Novi): prostrít
  • Slovene: prostrẹ́ti (“to expand”) (tonal orthography), 1sg. prostrȅm (tonal orthography)

• West Slavic:
  • Czech: prostřít
  • Old Polish: rozprostrzeć, rozpostrzeć
    • Polish: rozpostrzeć, 1sg. rozpostrę
  • Sorbian:
    • Upper Sorbian: přestrěć
    • Lower Sorbian: pśestŕeś

References

• Derksen, Rick (2008) Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 421
• Vasmer, Max (1964–1973), “простере́ть”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačev O. N., Moscow: Progress

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/prosto

prosto (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈprɔstɔ], AS: [prosto] wymowa^?/i

znaczenia:

przysłówek

(1.1) w prostej linii

(1.2) łatwo, bez problemów

(1.3) w nieskomplikowany sposób

(1.4) równo pionowo, bez przekrzywień i pochylania się

odmiana:

(1.2–4) st. wyższy prościej; st. najwyższy najprościej

przykłady:

(1.1) Idźcałyczasprostoinatrzecimskrzyżowaniuskręćwprawo.

(1.4) Gdynauczycielwszedłdoklasy, uczniowiestaliprosto, czekającnapowitanie.

kolokacje:

po prostu

synonimy:

zdrobn. prościutko, prościuteńko, prościuśko, prościusieńko

antonimy:

(1.1,4) krzywo

(1.2) trudno

wyrazy pokrewne:

rzecz. prostactwo n, prostaczka ż, prostota, prostowanie, prosta, prostownica, prostownik, prostak, sprostowanie, wyprost

przym. prosty, prostowniczy, prostacki

czas. prostować, wyprostować, sprostować, upraszczać

przysł. prościusieńko, prościuteńko, prościutko, prościuśko

związki frazeologiczne:

prosto spod igły • prosto z mostu

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) straight; (1.2) simply
• esperanto: (1.1) rekte
• jidysz: (1.3) גראָב (grob)
• kataloński: (1.1) directament
• łaciński: (1.3) simpliciter
• niemiecki: (1.1) geradeaus, von; (1.3) einfach; (1.4) aufrecht, gerade
• serbski: (1.1) право; (1.2) једноставно, просто; (1.3) једноставно, просто; (1.4) право, усправно
• szwedzki: (1.1) rakt, rakt fram; (1.3) enkelt; (1.4) upprätt
• ukraiński: (1.1) прямо; (1.2) просто

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/prosto

prosto

Latin

Etymology

prō- +‎ stō

Pronunciation

• (Classical) IPA^(key): /ˈproːs.toː/

Verb

prōstō (present infinitive prōstāre, perfect active prōstitī, supine prōstitum); first conjugation

1. I stand forth, stand out, project
2. I offer for sale
3. I prostitute (oneself)

Inflection

Conjugation of prosto (first conjugation)
indicative		singular			plural
		first	second	third	first	second	third
active	present	prōstō	prōstās	prōstat	prōstāmus	prōstātis	prōstant
	imperfect	prōstābam	prōstābās	prōstābat	prōstābāmus	prōstābātis	prōstābant
	future	prōstābō	prōstābis	prōstābit	prōstābimus	prōstābitis	prōstābunt
	perfect	prōstitī	prōstitistī	prōstitit	prōstitimus	prōstitistis	prōstitērunt, prōstitēre
	pluperfect	prōstiteram	prōstiterās	prōstiterat	prōstiterāmus	prōstiterātis	prōstiterant
	future perfect	prōstiterō	prōstiteris	prōstiterit	prōstiterimus	prōstiteritis	prōstiterint
passive	present	prōstor	prōstāris, prōstāre	prōstātur	prōstāmur	prōstāminī	prōstantur
	imperfect	prōstābar	prōstābāris, prōstābāre	prōstābātur	prōstābāmur	prōstābāminī	prōstābantur
	future	prōstābor	prōstāberis, prōstābere	prōstābitur	prōstābimur	prōstābiminī	prōstābuntur
	perfect	prōstitus + present active indicative of sum
	pluperfect	prōstitus + imperfect active indicative of sum
	future perfect	prōstitus + future active indicative of sum
subjunctive		singular			plural
		first	second	third	first	second	third
active	present	prōstem	prōstēs	prōstet	prōstēmus	prōstētis	prōstent
	imperfect	prōstārem	prōstārēs	prōstāret	prōstārēmus	prōstārētis	prōstārent
	perfect	prōstiterim	prōstiterīs	prōstiterit	prōstiterīmus	prōstiterītis	prōstiterint
	pluperfect	prōstitissem	prōstitissēs	prōstitisset	prōstitissēmus	prōstitissētis	prōstitissent
passive	present	prōster	prōstēris, prōstēre	prōstētur	prōstēmur	prōstēminī	prōstentur
	imperfect	prōstārer	prōstārēris, prōstārēre	prōstārētur	prōstārēmur	prōstārēminī	prōstārentur
	perfect	prōstitus + present active subjunctive of sum
	pluperfect	prōstitus + imperfect active subjunctive of sum
imperative		singular			plural
		first	second	third	first	second	third
active	present	—	prōstā	—	—	prōstāte	—
	future	—	prōstātō	prōstātō	—	prōstātōte	prōstantō
passive	present	—	prōstāre	—	—	prōstāminī	—
	future	—	prōstātor	prōstātor	—	—	prōstantor
non-finite forms		active			passive
		present	perfect	future	present	perfect	future
infinitives		prōstāre	prōstitisse	prōstitūrusesse	prōstārī	prōstitusesse	prōstitumīrī
participles		prōstāns	—	prōstitūrus	—	prōstitus	prōstandus
verbal nouns		gerund				supine
		nominative	genitive	dative/ablative	accusative	accusative	ablative
		prōstāre	prōstandī	prōstandō	prōstandum	prōstitum	prōstitū

Derived terms

• prōstibulum

Related terms

• prōstituō

References

• prosto in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
• prosto in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
• prosto in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire Illustré Latin-Français, Hachette

---

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈprɔs̪t̪ɔ]

Adverb

prosto (not comparable)

1. straight
2. direct, directly

Adverb

prosto (comparative prościej, superlative najprościej)

1. simply

Further reading

• prosto in Polish dictionaries at PWN

---

Serbo-Croatian

Pronunciation

• IPA^(key): /prôsto/
• Hyphenation: pro‧sto

Adverb

prȍsto (Cyrillic spelling про̏сто)

1. rudely, uncivilly, grossly
2. vulgarly, shamelessly, indecently
3. just about, simply, just

---

UWAGA! Ofitzjalne jęsykosnaftzfo nie podaje WPROST, co jest źródłosłowem, dla tego „łacińskiego” słowa Prosto / PRo+STo,.. no ale to chyba jest Proste / PRo+STe do wywiedzenia, nieprawdaż? 🙂

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pro-#Latin

pro

English

Pronunciation

• (UK) IPA^(key): /pɹəʊ/
• (US) IPA^(key): /pɹoʊ/
• Rhymes: -əʊ

Etymology 1

From Latin pro (“in favour of, on behalf of”).

Prefix

pro-

1. agreeing with; supporting; favouring
2. substituting for

Translations

prefix meaning supporting or favouring

Etymology 2

From Ancient Greek πρό (pró, “before”).

Prefix

pro-

1. earlier; prior
2. rudimentary
3. in front of

---

Latin

Alternative forms

• prōd- (prevocalic)

Etymology

Combining form of prō (preposition).

Pronunciation

prŏ

• (Classical) IPA^(key): /pro/, [prɔ]

prō

• (Classical) IPA^(key): /proː/

Prefix

prō̆-

1. forward direction, forward movement

   pro- + clīvus + -is → proclīvis

   prōd- + ‎eō → ‎prōdeō

   prō- + ‎gradior → ‎prōgredior

   1. downward and forward movement

      prō- + flīgō + -ō → prōflīgō

      prō- + ‎terō → ‎prōterō

2. action directed forward or in front

   prō- + ‎pugnō → ‎prōpugnō

   prō- + ‎tegō → ‎prōtegō

3. prominence

   prō- + ‎*mineō → ‎prōmineō

   prō- + ‎pendeō → ‎prōpendeō

4. (prefixed to verbs of utterance) in place of, on behalf of

   prō- + ‎clāmō → ‎prōclāmō

   prō- + ‎loquor → ‎prōloquor

5. bringing into being, forth, or into the open

   prō- + ‎creō → ‎prōcreō

   prō- + ‎gignō → ‎prōgignō

   prō̆- + ‎*olēs → ‎prōlēs

   prō- + ‎emō → ‎prōmō

6. (temporally) prior, fore-

   pro- + ‎avus → ‎proavus

   prō- + ‎rogō → ‎prōrogō

   prō- + ‎videō → ‎prōvideō

7. advantage

   prō̆- + ‎cūrō → ‎prō̆cūrō

   prō- + ‎faciō → ‎prōficiō

   prō(d)- + ‎sum → ‎prōsum

Derived terms

►Latin words prefixed with pro-

References

• “pro-” on page 1,463/3 of the Oxford Latin Dictionary (1st ed., 1968–82)

---

Polish

Etymology

From Latin pro (“in favour of, on behalf of”).

Prefix

pro-

1. pro-

Derived terms

►Polish words prefixed with pro-

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%CF%80%CF%81%CF%8C#Ancient_Greek

πρό

Ancient Greek

Etymology

From Proto-Indo-European *pro, *pro- (see *per-). Cognates include Latin pro, Sanskrit प्र  (prá), Proto-Celtic *ɸro and Proto-Germanic *fram (English from). May be related to πρός  (prós, “towards”).

Pronunciation

• (5^thBCE Attic) IPA^(key): /pró/
• (1^stCE Egyptian) IPA^(key): /pro/
• (4^thCE Koine) IPA^(key): /pro/
• (10^thCE Byzantine) IPA^(key): /pro/
• (15^thCE Constantinopolitan) IPA^(key): /pro/

Preposition

πρό • (pró) (governs the genitive)

1. before
   1. (of place) before, in front of
      1. (with verbs of motion)
      2. before, in front of, for the purpose of shielding or guarding
      3. further on, forward, onward
   2. (of time) before
      1. (in later writers, with numerals)
   3. (in other relations)
      1. (of preference) before, sooner, rather than
      2. (of cause or motive) for, out of, from

Usage notes

Words may be put between πρό and its case, but πρό does not come after its case.

Adverb

πρό • (pró)

1. (of place) before, in front, forth, forward
2. (of time) before, beforehand

Derived terms

• πρόσω (prósō)

References

• πρό in Liddell & Scott (1940) A Greek–English Lexicon, Oxford: Clarendon Press
• πρό in Liddell & Scott (1889) An Intermediate Greek–English Lexicon, New York: Harper & Brothers
• πρό in Autenrieth, Georg (1891) A Homeric Dictionary for Schools and Colleges, New York: Harper and Brothers
• πρό in Bailly, Anatole (1935) Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français, Paris: Hachette
• πρό in Cunliffe, Richard J. (1924) A Lexicon of the Homeric Dialect: Expanded Edition, Norman: University of Oklahoma Press, published 1963
• πρό in Slater, William J. (1969) Lexicon to Pindar, Berlin: Walter de Gruyter
• G4253 in Strong’s Exhaustive Concordance to the Bible, 1979
• Woodhouse, S. C. (1910) English–Greek Dictionary: A Vocabulary of the Attic Language‎^[1], London: Routledge & Kegan Paul Limited. 15 headwords
• Beekes, Robert S. P. (2010) Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill

---

UWAGA! Nie będę tu drążył dalej tego zagadnienia, bo zostanie ono opisane w oddzielnym wpisie, ale zwracam uwagę na typowe zniekształcenia odnajdywane w językach kreolskich, patrz: Proto-Celtic *ɸro and Proto-Germanic *fram (English from)

B/P>PH, PF, F

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/sto#Latin

sto

Latin

Etymology

From Proto-Italic *staēō, from Proto-Indo-European *sth₂éh₁yeti, stative verb from *steh₂-. Cognates include Sanskrit तिष्ठति (tiṣṭhati) (root स्था (sthā)), Persian ایستا‎ (istā, “standing; stopping”), Ancient Greek ἵστημι (hístēmi) and στάσις(stásis), Old English standan (English stand),  Bulgarian стоя  (stoja).

By its appearance through Latin sound laws, this stative verb, against all others of this class in the 2nd conjugation, belongs to the 1st conjugation. The perfect and supine stems are shared with sistō, the corresponding athematic verb from the same Indo-European root.

Pronunciation

• (Classical) IPA^(key): /stoː/

Verb

stō (present infinitive stāre, perfect active stetī, supine statum); first conjugation, impersonal in the passive

1. I stand
2. I stay, remain
3. (Medieval Latin) I [currently] am (feel)
4. (Medieval Latin) I am [located at]

Inflection

Passive forms exist only in the third-person singular.

Conjugation of sto (first conjugation, impersonal in passive)
indicative		singular			plural
		first	second	third	first	second	third
active	present	stō	stās	stat	stāmus	stātis	stant
	imperfect	stābam	stābās	stābat	stābāmus	stābātis	stābant
	future	stābō	stābis	stābit	stābimus	stābitis	stābunt
	perfect	stetī	stetistī	stetit	stetimus	stetistis	stetērunt, stetēre
	pluperfect	steteram	steterās	steterat	steterāmus	steterātis	steterant
	future perfect	steterō	steteris	steterit	steterimus	steteritis	steterint
passive	present	—	—	stātur	—	—	—
	imperfect	—	—	stābātur	—	—	—
	future	—	—	stābitur	—	—	—
	perfect	—	—	statumest	—	—	—
	pluperfect	—	—	statumerat	—	—	—
	future perfect	—	—	statumerit	—	—	—
subjunctive		singular			plural
		first	second	third	first	second	third
active	present	stem	stēs	stet	stēmus	stētis	stent
	imperfect	stārem	stārēs	stāret	stārēmus	stārētis	stārent
	perfect	steterim	steterīs	steterit	steterīmus	steterītis	steterint
	pluperfect	stetissem	stetissēs	stetisset	stetissēmus	stetissētis	stetissent
passive	present	—	—	stētur	—	—	—
	imperfect	—	—	stārētur	—	—	—
	perfect	—	—	statumsit	—	—	—
	pluperfect	—	—	statumesset, foret	—	—	—
imperative		singular			plural
		first	second	third	first	second	third
active	present	—	stā	—	—	stāte	—
	future	—	stātō	stātō	—	stātōte	stantō
non-finite forms		active			passive
		present	perfect	future	present	perfect	future
infinitives		stāre	stetisse	statūrusesse	stārī	statumesse	—
participles		stāns	—	statūrus	—	statum	standus
verbal nouns		gerund				supine
		nominative	genitive	dative/ablative	accusative	accusative	ablative
		stāre	standī	standō	standum	statum	statū

Derived terms

antestō/ antistō, astō, circumstō, cōnstō, distō, exstō, īnstō, interstō, obstō, perstō, praestō, restō, superstō, stābilis, stabulum, stāmen, statiō, statūra, status

Related terms

• sistō
• statuō

Descendants

• Aragonese: estar
• Aromanian: stau, stare
• Asturian: tar
• Catalan: estar
• Corsican: stà
• Dalmatian: stur
• English: stay, stare decisis
• Esperanto: stari, esti

• Franco-Provençal: étar
• Old French: estre, ester
  • French: être, ester
• Friulian: stâ
• Galician: estar
• Greek: στέω (stéo)
• Istriot: stà
• Istro-Romanian: stå
• Italian: stare

• Neapolitan: stà
• Occitan: estar
• Portuguese: estar
• Romanian: sta, stare
• Romansch: star, ster
• Sardinian: iltare, istare, istai, stai
• Sicilian: stari
• Spanish: estar
• Venetian: star

References

• sto in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
• sto in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
• sto in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire Illustré Latin-Français, Hachette
• Carl Meissner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book‎^[1], London: Macmillan and Co.14 phrases

Further reading

• sto in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press

---

UWAGA! Oto typowy przykład utraty dźwięczności, czyli ubezdźwięcznienia, czyli tzw. rough breathing, patrz: Ancient Greek ἵστημι (hístēmi) and στάσις(stásis)!!!

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%E1%BC%B5%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B9#Ancient_Greek

ἵστημι

Ancient Greek

Alternative forms

• ἱστάω (histáō)
• ἱστάνω (histánō) – late
• στανύω (stanúō) – Cretan
• στᾰτίζω (statízō) – Poetic

Etymology

From Proto-Indo-European *stísteh₂-, the reduplicated present of *steh₂-. Cognates include Old English standan (English stand), Sanskrit तिष्ठति (tiṣṭhati) (root √sthā), Latin stō, sistō, Old Armenian ստանամ (stanam), Persian ایستادن‎ (istādan).

Pronunciation

• (5^thBCE Attic) IPA^(key): /hís.tɛː.mi/
• (1^stCE Egyptian) IPA^(key): /ˈ(h)is.te.mi/
• (4^thCE Koine) IPA^(key): /ˈis.ti.mi/
• (10^thCE Byzantine) IPA^(key): /ˈis.ti.mi/
• (15^thCE Constantinopolitan) IPA^(key): /ˈis.ti.mi/

Verb

ῐ̔́στημῐ • (hístēmi)

1. (transitive, active voice of present, imperfect, future, and 1st aorist tenses)
   1. to make to stand, to stand, set
   2. to stop, stay, check
   3. to set up
      1. to cause to rise, to raise, rouse, stir up
      2. to set up, appoint
      3. to establish, institute
   4. to place in the balance, weigh
2. (intransitive, middle and passive voice, active voice of 2nd aorist, perfect, and pluperfect)
   1. to stand
   2. to stand still
      1. (figuratively) to stand firm
   3. to be set up or upright, to stand up, rise up
      1. (generally) to arise, begin
      2. (in marking time) to be
      3. to be appointed

Inflection

Present: ῐ̔́στημῐ, ῐ̔́στᾰμαι

Present: ἐστήκω, ἐστήκομαι (late)

Imperfect: ῑ̔́στην, ῑ̔στᾰ́μην

Imperfect: ἵστασκον (Epic)

Future: στήσω, στήσομαι, στήσομαι

Future: στᾱσέω, στᾱσέομαι (Doric, contracted)

Future: στᾰθήσομαι

Future: ἐστήξω, ἐστήξομαι (late)

Aorist: ἔστησᾰ, ἐστησᾰ́μην, ἐστᾰ́θην

Aorist: ἔστην, ἐστᾰ́μην

Aorist: στῆν, στᾰ́μην (Epic, unaugmented)

Aorist: στᾰ́σκον (Epic)

Perfect: ἕστᾰκᾰ, ἕστᾰμαι

Perfect: ἕστηκᾰ

Perfect: ἕστᾰτον

Pluperfect: ἑστήκειν

Pluperfect: εἱστήκειν

Pluperfect: ἕστᾰτον

Future perfect: ἑστήξω, ἑστήξομαι

Derived terms

• ἀμφίστημι (amphístēmi)
• ἀνθίστημι (anthístēmi)
• ἀνίστημι (anístēmi)
• ἀφίστημι (aphístēmi)
• διΐστημι (diḯstēmi)

• ἐνίστημι (enístēmi)
• ἐξίστημι (exístēmi)
• ἐφίστημι (ephístēmi)
• καθίστημι (kathístēmi)

• μεθίστημι (methístēmi)
• παρίστημι (parístēmi)
• περιίστημι (periístēmi)
• προΐστημι (proḯstēmi)

• προσίστημι (prosístēmi)
• συνίστημι (sunístēmi)
• ὑπερίσταμαι (huperístamai)
• ὑφίστημι (huphístēmi)

Related terms

• ἄστατος (ástatos)
• σταθμός (stathmós)
• σταμίν (stamín)
• στάμνος (stámnos)
• στάσις (stásis)
• στατήρ (statḗr)
• στήλη (stḗlē)

References

• ἵστημι in Liddell & Scott (1940) A Greek–English Lexicon, Oxford: Clarendon Press
• ἵστημι in Liddell & Scott (1889) An Intermediate Greek–English Lexicon, New York: Harper & Brothers
• ἵστημι in Autenrieth, Georg (1891) A Homeric Dictionary for Schools and Colleges, New York: Harper and Brothers
• ἵστημι in Bailly, Anatole (1935) Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français, Paris: Hachette
• ἵστημι in Cunliffe, Richard J. (1924) A Lexicon of the Homeric Dialect: Expanded Edition, Norman: University of Oklahoma Press, published 1963
• G2476 in Strong’s Exhaustive Concordance to the Bible, 1979

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/steh%E2%82%82-

Reconstruction:Proto-Indo-European/steh₂-

Proto-Indo-European

Root

*steh₂- (perfective)

1. to stand (up)

Derived terms

►Terms derived from the PIE root *steh₂-

• *stéh₂-t ~ *sth₂-ént (athematic root aorist)^[1]
• *stí-steh₂-ti ~ *stí-sth₂-n̥ti (athematic reduplicated present)^{[1][2][3][4][5][6]}
• *st-né-h₂-ti ~ *st-n̥-h₂-énti (nasal-infix present)^[1][7]
• *stéh₂-ye-ti (ye-present)^{[1][8][9][10]}
• *ste-stóh₂-e ~ *ste-sth₂-ḗr (stative)
• *sth₂-éh₁-(ye)-ti (eh₁-stative)^[11]
  • Balto-Slavic:
    • Slavic: *stojěti
  • Italic: *staēō (see there for further descendants)
• *stoh₂-éye-ti (causative)^[1][12]
• *steh₂-tleh₂^[13]
  • Celtic: *stātlā
    • Brythonic:
      • Middle Breton: seuzl
      • Cornish: suthel, sul
      • Middle Welsh: saudel, sodlau
        • Welsh: sawdl
    • Old Irish: sál
• *sth₂-dʰlo-m
  • Italic: *staðlom
    • Latin: stabulum
    • Oscan: (staflatasset), σταβαλανο
    • Umbrian: staflarem, staflare, (stafli)
• *steh₂-gʰo-^[14]
  • Lithuanian: stógas
• *sth₂-e-lo-s^[15][16]
  • Balto-Slavic: *stalas
    • Lithuanian: stãlas
    • Old Prussian: stalis
    • Slavic: *stòlъ
• *stéh₂-mn̥ ~ *sth₂-mén-s
• *steh₂-mo-^[11]
  • Italic: *stā-mo-
    • Umbrian: stahmei, stahmito, stahmitei, stahmietei
• *steh₂-men-^[17]
  • Lithuanian: stuomuõ
  • Latvian: stāmen
• *stoh₂-mo-^[18]
  • Balto-Slavic:
    • Lithuanian: stúomas
    • Slavic: *stamъ (see there for further descendants)
  • Hellenic:
    • Ancient Greek: στώμιξ (stṓmix)
• *sth₂-dʰ-mo-
  • Hellenic:
    • Ancient Greek: σταθμός (stathmós)
• *stéh₂-no-^[19][20]
  • Balto-Slavic: *stāˀnas
    • Lithuanian: stónas
    • Slavic: *stânъ (see there for further descendants)
  • Indo-Iranian:
    • Indo-Aryan:
      • Sanskrit: स्थान (sthā́na)
      • Ardhamagadhi Prakrit: [Term?]
        • Assamese: ঠাই (thai)
• *sth₂-(e)nt-ieh₂^[21][22]
  • Proto-Albanian: *śtantśiā
    • Albanian: shtãzë, shtëzë
• *steh₂-ro-^[23][24]
  • Balto-Slavic: *stāˀras
    • Lithuanian: stóras
    • Slavic: *stàrъ (see there for further descendants)
• *stéh₂-ti-s ~ *sth₂-téy-s
• *sth₂-tós^[6][25]
• *stéh₂-tu-s ~ *sth₂-téw-s^[11]
  • Italic: *status
    • Latin: status
    • Marsian: state
    • Oscan: (statíf)
    • Umbrian: (statita), (statitatu)
• Unsorted formations:
  • Balto-Slavic:
    • Old Prussian: postātwei, postānimai
  • Hellenic:
    • Ancient Greek: στάδιος (stádios), στάδιον (stádion)
  • Indo-Iranian:
    • Iranian:
      • Kurdish: stûn (“column, pillar”), rawe-STÎN (“to stand, to stop”), rawe-STANDIN (“to cause to stand/stop”)
      • Persian: ایستادن‎ (istadæn)
      • Ossetian: стын (styn)

Extended form *steh₂dʰ-

• *sth₂-né-dʰ- ~ *sth₂-n̥-dʰ- (extended nasal-infix present)
  • Germanic: *standaną (see there for further descendants)
• *steh₂dʰ-om^[26]
  • Balto-Slavic:
    • Slavic: *stàdo (see there for further descendants)
  • Germanic: *stōdą

Extended form *steh₂w-^[27][28]

• *steh₂w-^[29][30]
  • Balto-Slavic: *stāˀw-
    • Latvian: stãvẽt
    • Lithuanian: stovė́ti
    • Slavic: *stàviti(see there for further descendants)
• *steh₂-u-rós, *st-u-h₂-rós (with laryngeal metathesis)
  • Germanic: *staura
    • Middle Low German: stūr
    • Old Norse: staurr (“pole”)
      • Faroese: steyrur
      • Old Swedish: stūr
        • Swedish: stör
  • Hellenic: *staurós
    • Ancient Greek: σταυρός (staurós)
  • Indo-Iranian: *stʰuHrás (see there for further descendants)
  • Italic: *stauros
    • Latin: īnstaurō, restaurō
• *stoh₂-w-ih₂ (collective)
  • Hellenic: *stōyyā́ (apparently with differing outcomes of Osthoff’s law)
    • Ancient Greek: στοᾱ́ (stoā́), στοιᾱ́ (stoiā́), στοιή (stoiḗ), στῳᾱ́ (stōiā́), στωϊᾱ́ (stōïā́)
• *steh₂-weh₂ or *stoh₂-weh₂
  • Germanic: *stōwō

References

1. ↑ ^{Jump up to:1.01.11.21.31.4} Rix, Helmut, editor (2001) Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 590 of 590, 591
2. ^ Fortson, Benjamin W. (2004) Indo-European Language and Culture: An Introduction, first edition, Oxford: Blackwell
3. ^ Ringe, Don (2006) From Proto-Indo-European to Proto-Germanic, Oxford University Press
4. ^ Beekes, Robert S. P. (2010), “ἵστημι”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), volume I, with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, page 601
5. ^ Matasović, Ranko (2009) Etymological Dictionary of Proto-Celtic(Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 338
6. ↑ ^{Jump up to:6.06.1} De Vaan, Michiel (2008), “sistō”, in Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill, page 567
7. ^ Demiraj, Bardhyl (1997), “shtãj”, in Albanische Etymologien: Untersuchungen zum albanischen Erbwortschatz [Albanian Etymologies: Investigaitons into the Albanian Inherited Lexicon] (Leiden Studies in Indo-European; 7) (in German), Amsterdam, Atlanta: Rodopi, page 378
8. ^ Matasović, Ranko (2009) Etymological Dictionary of Proto-Celtic(Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, pages 373–74
9. ^ Derksen, Rick (2008), “*stàti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 465
10. ^ Derksen, Rick (2015) Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 13), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 430
11. ↑ ^{Jump up to:11.011.111.2} De Vaan, Michiel (2008), “stō, stāre”, in Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill, pages 489-490
12. ^ Derksen, Rick (2008), “*stojati”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 468
13. ^ Matasović, Ranko (2009) Etymological Dictionary of Proto-Celtic(Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 354–55
14. ^ Derksen, Rick (2015) Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 13), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 429
15. ^ Derksen, Rick (2008), “*stòlъ”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 465
16. ^ Derksen, Rick (2015) Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 13), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 426
17. ^ Derksen, Rick (2015) Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 13), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 433
18. ^ Derksen, Rick (2015) Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 13), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 433
19. ^ Derksen, Rick (2008), “*stânъ”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 465
20. ^ Derksen, Rick (2015) Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 13), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 429
21. ^ Demiraj, Bardhyl (1997), “shtãnzë”, in Albanische Etymologien: Untersuchungen zum albanischen Erbwortschatz [Albanian Etymologies: Investigaitons into the Albanian Inherited Lexicon] (Leiden Studies in Indo-European; 7) (in German), Amsterdam, Atlanta: Rodopi, page 371
22. ^ Orel, Vladimir (1998), “shtazë, shtëzë ~ shtâzë”, in Albanian Etymological Dictionary, Leiden, Boston, Köln: Brill
23. ^ Derksen, Rick (2008), “*stàrъ”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 465
24. ^ Derksen, Rick (2015) Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 13), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 430
25. ^ Demiraj, Bardhyl (1997), “shtat”, in Albanische Etymologien: Untersuchungen zum albanischen Erbwortschatz [Albanian Etymologies: Investigaitons into the Albanian Inherited Lexicon] (Leiden Studies in Indo-European; 7) (in German), Amsterdam, Atlanta: Rodopi, page 260
26. ^ Derksen, Rick (2008), “*stàdo”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 464
27. ^ De Vaan, Michiel (2008), “īnstaurō”, in Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill, page 305
28. ^ Beekes, Robert S. P. (2010), “σταυρός”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), volume II, with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, page 1391
29. ^ Derksen, Rick (2008), “*stàviti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 466
30. ^ Derksen, Rick (2015) Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 13), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 430

…..

*pleth₂- Najpierw ofitzjalne tłumaczenie znaczenia wg ofitzjalnej etymologii nr 3, a  następnie nigdzie nie ujęty, ale ISTNIEJĄCY DO DZIŚ Pra-Słowiański pierwotny źródłosłów.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/pleth%E2%82%82-

Reconstruction:Proto-Indo-European/pleth₂-

Proto-Indo-European

Root

*pleth₂- (perfective)^[1][2][3][4]

1. flat

Synonyms

• *pleh₂-

Derived terms

►Terms derived from the PIE root *pleth₂-

• *pléth₂-t ~ *pl̥th₂-ént (perfective)
  • Indo-Iranian: [Term?]
    • Indo-Aryan: [Term?]
      • Sanskrit: प्रथान (prathāná)
• *pléth₂-eti ~ *pléth₂-onti (thematic imperfective)
  • Balto-Slavic: [Term?]
    • Lithuanian: plė̃sti
  • Indo-Iranian: *prátʰati
    • Indo-Aryan: [Term?]
      • Sanskrit: प्रथते (práthate)
    • Iranian: *práθatī
      • Avestan: (fraθasauuah)
• *ploth₂-éyeti (causative)
  • Indo-Iranian: *pratʰáyati
    • Indo-Aryan: [Term?]
      • Sanskrit: प्रथयति (pratháyati)
• *pleth₂-mṓ
  • Hellenic: *platamṓn
    • Ancient Greek: πλᾰτᾰμών (platamṓn)
  • Indo-Iranian: *pratʰᵢmán
    • Indo-Aryan: [Term?]
      • Sanskrit: प्रथिमन् (prathimán)
• *pléth₂-os ~ *pléth₂-es- (see there for further descendants)
• *pléth₂-us, *pl̥th₂-éwih₂ (see there for further descendants)
• *plet-yo- (*h₂ deleted due to Pinault’s law)^[5]
  • Balto-Slavic: [Term?]
    • Slavic: *pleťè (see there for further descendants)
  • Celtic: *ɸletyos^[6]
    • Old Irish: leithe
• *pl̥th₂-enós
• *pl̥th₂-ó-s (see there for further descendants)
  • Germanic: *fuldō (“earth, ground”)^[7] (< *pl̥th₂-éh₂) (see there for further descendants)
  • Hellenic: *plətā (< *pl̥th₂-éh₂)
    • Ancient Greek: πλᾰ́τη (plátē)

      Ancient Greek: πλᾰ́τᾱ (plátā)

  • Indo-Iranian: *pṛtʰás
    • Indo-Aryan: [Term?]
      • Sanskrit: पृथ (pṛthá)

References

1. ^ Pokorny, Julius (1959), “plā̆t- (plā̆d-), plē̆t-, plō̆t-, plət-”, in Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume III, Bern, München: Francke Verlag, pages 833-834
2. ^ Rix, Helmut, editor (2001), “*pleth₂-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, pages 486-487
3. ^ Wodtko, Dagmar S.; Irslinger, Britta; Schneider, Carolin (2008), “*pleth₂-”, in Nomina im indogermanischen Lexikon [Nouns in the Indo-European Lexicon] (in German), Heidelberg: Universitätsverlag Winter, pages 564-566
4. ^ Mallory, J. P.; Adams, D. Q., editors (1997) Encyclopedia of Indo-European culture, London, Chicago: Fitzroy Dearborn Publishers, pages 83, 133, 539
5. ^ Derksen, Rick (2008), “*pletjè”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 404
6. ^ Matasović, Ranko (2009), “*fletyo-”, in Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 134
7. ^ Kroonen, Guus (2013), “fuldō-”, in Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, page 159

---

UWAGA!

W językach indo-irańskich widoczne jest zniekształcenie pierwotnych dźwięków tzw. PIE, patrz L>R, dokładnie jak w przypadku Słowo / Z/S+L”oWo, Sława / Z/S+L”aWa > Sravas / SRaWaS!

W językach pra-celtyckim, pra-germańskim i awestyjskim, widoczne jest zniekształcenie pierwotnych dźwięków tzw. PIE, patrz B/P>F, *pleth₂-, plā̆t-, (plā̆d-), plē̆t-, plō̆t-, plət-, > *fletyo-, fuldō-, fraθasauuah, itp.

Dziwnym jak zwykle trafem, postać pierwotna tego odtfożonego słowa w tzw. PIE, jest TAKA SAMA jak w języku słowiańskim, patrz: *pleth₂- i *pletjè…

Pisałem już o tym np. tu:

https://skribh.wordpress.com/2015/09/02/155-slowianski-zrodloslow-dla-slow-flat-i-petal-czy-to-i-owo-o-plaskim-platku/

Zapomniałem wtedy napisać o słowie Pleść / PLeS’C’, ale poświęcę temu słowu oddzielny wpis.

---

…..

Teraz dalszy ciąg wywodzenia znaczenia germańskiego słowa Stellen / STeLL+eN i kolejne przykłady słów z języków tzw. greckiego i sanskrytu, a następnie w końcu jego pierwotny Pra-Słowiański źródłosłów…

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%CF%83%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CF%89#Ancient_Greek

στέλλω

Ancient Greek

Etymology

• From Proto-Hellenic *stéľľō, from Proto-Indo-European *stel- (“to set”).
• Others argue for a Proto-Indo-European *skʷel-, based on Aeolic forms, but this is suspect.

Pronunciation

• (5^thBCE Attic) IPA^(key): /stél.lɔː/
• (1^stCE Egyptian) IPA^(key): /ˈstɛl.lo/
• (4^thCE Koine) IPA^(key): /ˈstel.lo/
• (10^thCE Byzantine) IPA^(key): /ˈstel.lo/
• (15^thCE Constantinopolitan) IPA^(key): /ˈste.lo/

Verb

στέλλω • (stéllō)

1. I make ready, prepare; I furnish, dress
2. I dispatch, send; (middle,passive) I set out, journey
   1. (active intransitive in passive sense) I set forth, prepare to go
3. I summon, fetch
4. I gather up; I furl a sail
   1. I check, repress
   2. (medicine) I bind, make costive
   3. (middle) I restrict my diet

Inflection

Present: στέλλω, στέλλομαι

Imperfect: ἔστελλον, ἐστελλόμην

Future: στελέω, στελέομαι, στᾰλήσομαι (Uncontracted)

Future: στελῶ, στελοῦμαι, στᾰλήσομαι (Contracted)

Future: στελέω, στελέομαι, στᾰλήσομαι (Epic)

Aorist: ἔστειλᾰ, ἐστειλᾰ́μην, ἐστᾰ́λην

Aorist: στεῖλᾰ, στειλᾰ́μην, στᾰ́λην (Epic)

Aorist: ἐστᾰ́λθην

Perfect: ἔστᾰλκᾰ, ἔστᾰλμαι

Pluperfect: ἐστᾰ́λκειν, ἐστᾰ́λμην

Derived terms

Terms derived from στέλλω (stéllō)

Related terms

• στάλῐξ (stálix)
• στᾰλίς (stalís)
• στάλσῐς (stálsis)
• στᾰλτέον (staltéon)
• στᾰλτῐκός (staltikós)

• στέλμᾰ (stélma)
• στήλη (stḗlē)
• στολάζομαι (stolázomai)
• στολάς (stolás)
• στολή (stolḗ)

• στολίς (stolís)
• στολμός (stolmós)
• στολός (stolós)

Descendants

• Greek: στέλνω (stélno, “to send”)

References

• στέλλω in Liddell & Scott (1940) A Greek–English Lexicon, Oxford: Clarendon Press
• στέλλω in Bailly, Anatole (1935) Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français, Paris: Hachette
• Bauer, Walter et al. (2001) A Greek–English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature, Third edition, Chicago: University of Chicago Press
• στέλλω in Cunliffe, Richard J. (1924) A Lexicon of the Homeric Dialect: Expanded Edition, Norman: University of Oklahoma Press, published 1963
• G4724 in Strong’s Exhaustive Concordance to the Bible, 1979
• Sihler, Andrew L. (1995) New Comparative Grammar of Greek and Latin, Oxford, New York: Oxford University Press, →ISBN

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/%E0%A4%B6%E0%A4%AF%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE#sa

शय्या (sanskryt)

शय्या (1.1)

transliteracja:

IAST: śayyā

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) łóżko, posłanie, kanapa^[1]

(1.2) spanie^[1]

(1.3) wiązanie, związywanie razem^[1]

synonimy:

(1.1) मञ्चक, मञ्च

(1.2) शयन

źródła:

1. ↑ ^{Skocz do:1,01,11,2} Digital Dictionaries of South Asia.

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/s%C5%82a%C4%87

słać (język polski)

wymowa:

IPA: [swaʨ̑], AS: [su̯ać] wymowa^?/i

znaczenia:

czasownik

(1.1) wyprawiać, kierować kogoś dokądś, przekazywać coś komuś

(1.2) rozkładać pościel, przygotowywać miejsce do spania, także: składać pościel po spaniu

(1.3) rozkładać słomę jako podściółkę dla zwierząt

odmiana:

(1.1) koniugacja XI; aspekt dokonany wysłać

(1.2–3) koniugacja IX; aspekt dokonany posłać

przykłady:

(1.2) Odys (…) dosnusłałsobieposłanie (…)^[1].

synonimy:

(1.2) ścielić

wyrazy pokrewne:

rzecz. słanie n, słańsko n

czas. wysyłać, przesyłać, przesłać

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) send; (1.2) make the bed
• dolnołużycki: (1.1) słaś
• esperanto: (1.1) sendi; (1.2) sterni

źródła:

1. Skocz do góry↑ Homer, Odyseja

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/s%C5%82a%C4%87

słać

Polish

Etymology 1

From Proto-Slavic*sъlati.

Pronunciation

• IPA^(key): /swat͡ɕ/

Verb

słać impf

1. to send

Conjugation

Conjugation of słać impf

		singular			plural
	person	m	f	n	mpers	manim, minan, f, n
infinitive		słać
present tense	1st	ślę			ślemy
	2nd	ślesz			ślecie
	3rd	śle			ślą
past tense	1st	słałem	słałam		słaliśmy	słałyśmy
	2nd	słałeś	słałaś		słaliście	słałyście
	3rd	słał	słała	słało	słali	słały
future tense	1st	będę słał1	będę słała1		będziemy słali1	będziemy słały1
	2nd	będziesz słał1	będziesz słała1		będziecie słali1	będziecie słały1
	3rd	będzie słał1	będzie słała1	będzie słało1	będą słali1	będą słały1
conditional	1st	słałbym	słałabym		słalibyśmy	słałybyśmy
	2nd	słałbyś	słałabyś		słalibyście	słałybyście
	3rd	słałby	słałaby	słałoby	słaliby	słałyby
imperative	1st	—			ślijmy
	2nd	ślij			ślijcie
	3rd	niech śle			niech ślą
active adjectival participle		ślący	śląca	ślące	ślący	ślące
passive adjectival participle		słany	słana	słane	słani	słane
contemporary adverbial participle		śląc
impersonal past		słano
verbal noun		słanie
1 or: będę słać, będziesz słać etc.

Synonyms

• wysyłać

See also

• słać życzenia

Etymology 2

From Proto-Slavic *stьlati.

Verb

słać impf

1. to spread, lay, make the bed

Conjugation

Conjugation of słać impf

		singular			plural
	person	m	f	n	mpers	manim, minan, f, n
infinitive		słać
present tense	1st	ścielę			ścielemy
	2nd	ścielesz			ścielecie
	3rd	ściele			ścielą
past tense	1st	słałem	słałam		słaliśmy	słałyśmy
	2nd	słałeś	słałaś		słaliście	słałyście
	3rd	słał	słała	słało	słali	słały
future tense	1st	będę słał1	będę słała1		będziemy słali1	będziemy słały1
	2nd	będziesz słał1	będziesz słała1		będziecie słali1	będziecie słały1
	3rd	będzie słał1	będzie słała1	będzie słało1	będą słali1	będą słały1
conditional	1st	słałbym	słałabym		słalibyśmy	słałybyśmy
	2nd	słałbyś	słałabyś		słalibyście	słałybyście
	3rd	słałby	słałaby	słałoby	słaliby	słałyby
imperative	1st	—			ścielmy
	2nd	ściel			ścielcie
	3rd	niech ściele			niech ścielą
active adjectival participle		ścielący	ścieląca	ścielące	ścielący	ścielące
passive adjectival participle		słany	słana	słane	słani	słane
contemporary adverbial participle		ścieląc
impersonal past		słano
verbal noun		słanie
1 or: będę słać, będziesz słać etc.

Synonyms

• ścielić (colloquial)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/s%D1%8Alati

Reconstruction:Proto-Slavic/sъlati

Proto-Slavic

Etymology

This reconstruction page lacks etymological information. If you are familiar with the origin of this term, please add it to the page per etymology instructions. You can also discuss it at the Etymology scriptorium.

Verb

*sъlati impf

1. to send

Conjugation

*sъlati (impf., -j/a-, s-aorist, accent paradigm ?)

Verbal noun	Infinitive	Supine	L-participle
*sъlanьje	*sъlati	*sъlatъ	*sъlalъ

	Participles
Tense	Past	Present
Passive	*sъlanъ	*sъljemъ
Active	*sъlavъ	*sъlję

	Aorist			Present
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*sъlaxъ	*sъla	*sъla	*sъljǫ	*sъlješi	*sъljetь
Dual	*sъlaxově	*sъlasta	*sъlaste	*sъljevě	*sъljeta	*sъljete
Plural	*sъlaxomъ	*sъlaste	*sъlašę	*sъljemъ	*sъljete	*sъljǫtь
	Imperfect			Imperative
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*sъlaaxъ	*sъlaaše	*sъlaaše	—	*sъlji	*sъlji
Dual	*sъlaaxově	*sъlaašeta	*sъlaašete	*sъljivě	*sъljita	—
Plural	*sъlaaxomъ	*sъlaašete	*sъlaaxǫ	*sъljimъ	*sъljite	—

Descendants

• East Slavic:
  • Belarusian: слаць (slacʹ), пасла́ць (paslácʹ)
  • Russian: сла́ть (slátʹ), посла́ть (poslátʹ)
  • Ukrainian: сла́ти (sláty), посла́ти (posláty)
• South Slavic:
  • Old Church Slavonic: сълати (sŭlati)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: сла̏ти

    Latin: slȁti

  • Slovene: posláti
• West Slavic:
  • Czech: poslat
  • Polish: słać
  • Slovak: poslať

References

This entry does not cite any sources or offer justifications or explanations for the reconstructed words and roots in it. Please help improve it by adding reliable sources or justifications for this form. Unsourced or unjustified material may be challenged and modified and/or removed.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/s%D1%8Alati

Reconstruction:Proto-Slavic/stьlati

Proto-Slavic

Etymology

From Proto-Balto-Slavic *stíltei, from Proto-Indo-European *stel-. Baltic cognates include Old Prussian stallīt (“to stand”).

Indo-European cognates include Ancient Greek στέλλω (stéllō, “to prepare, equip, array, send”),  Proto-Germanic *stallijaną (“to fix; set; place; position; put”), Old Latin stlatta (“genus navigii latum”).

Verb

*stьlati impf

1. to spread

Inflection

*stьlati (impf., -j/a-, s-aorist, accent paradigm b)

Verbal noun	Infinitive	Supine	L-participle
*stьlanьje	*stьlati	*stьlatъ	*stьlalъ

	Participles
Tense	Past	Present
Passive	*stьlanъ	*steljemъ
Active	*stьlavъ	*stelję

	Aorist			Present
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*stьlaxъ	*stьla	*stьla	*steljǫ	*stelješi	*steljetь
Dual	*stьlaxově	*stьlasta	*stьlaste	*steljevě	*steljeta	*steljete
Plural	*stьlaxomъ	*stьlaste	*stьlašę	*steljemъ	*steljete	*steljǫtь
	Imperfect			Imperative
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*stьlaaxъ	*stьlaaše	*stьlaaše	—	*stelji	*stelji
Dual	*stьlaaxově	*stьlaašeta	*stьlaašete	*steljivě	*steljita	—
Plural	*stьlaaxomъ	*stьlaašete	*stьlaaxǫ	*steljimъ	*steljite	—

Descendants

• East Slavic: стьлати (stĭlati)
  • Belarusian: слаць (slacʹ)
  • Russian: стлать (stlatʹ)
  • Ukrainian: сла́ти (sláty), стели́ти (stelýty)
• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Cyrillic: стьлати (stĭlati)

    Glagolitic: [Term?]

  • Bulgarian: сте́ля (stélja)
  • Slovene: stláti
• West Slavic:
  • Old Czech: stláti
    • Czech: stláti
  • Polish: słać (e.g. słać łóżko = make the bed), ścielić
  • Slovak: stlať
  • Sorbian:
    • Upper Sorbian: słać
    • Lower Sorbian: słaś, stłaś

References

• Derksen, Rick (2008) Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 473
• Vasmer, Max (1964–1973), “стлать”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačev O. N., Moscow: Progress

…..

https://sjp.pwn.pl/doroszewski/doslac-I;5422276.html

dosłać

…..

https://sjp.pwn.pl/sjp/odeslac;2492924.html

odesłać — odsyłać

1. «przesyłając, zwrócić coś»

2. «skierować kogoś dokądś lub do kogoś»

…..

https://sjp.pwn.pl/doroszewski/naslac-I;5456210.html

nasłać

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/posy%C5%82a%C4%87#pl

posyłać (język polski)

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. posłać)

(1.1) polecać komuś udanie się gdzieś dla załatwienia czegoś

(1.2) przekazywać za pośrednictwem

(1.3) kierować coś dokądś szybkim ruchem

synonimy:

(1.1) wyprawiać, wysyłać

(1.2) przekazywać, słać, wysyłać

(1.3) kopać, rzucać, strzelać

wyrazy pokrewne:

rzecz. posłanie n, posyłanie n, posyłka ż, poseł mos, posłanka ż, wysłannik mos

czas. posłać

związki frazeologiczne:

posyłać całusa • posyłać do diabła • posyłać do grobu • posyłać do piachu • posyłać na zieloną trawkę • posyłać spojrzenie • posyłać uśmiech

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) send; (1.2) send, mail; (1.3) send
• francuski: (1.1) envoyer; (1.2) envoyer, expédier
• hiszpański: (1.1) enviar, mandar; (1.2) enviar, mandar
• niemiecki: (1.1) schicken; (1.2) schicken, senden; (1.3) platzieren

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/pos%C5%82anie#pl

posłanie (język polski)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) rzecz. odczas. od: posłać (pościelić)

(1.2) rzecz. odczas. od: posłać (wysyłać)

(1.3) miejsce do spania z przygotowaną pościelą

(1.4) nauka, przekaz ideowy zawarty w dziele sztuki

(1.5) uroczysty tekst zawierający podniosły przekaz

odmiana:

(1.1–2) blm,

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	posłanie
dopełniacz	posłania
celownik	posłaniu
biernik	posłanie
narzędnik	posłaniem
miejscownik	posłaniu
wołacz	posłanie

(1.3–5)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	posłanie	posłania
dopełniacz	posłania	posłań
celownik	posłaniu	posłaniom
biernik	posłanie	posłania
narzędnik	posłaniem	posłaniami
miejscownik	posłaniu	posłaniach
wołacz	posłanie	posłania

synonimy:

(1.1) pościelenie, rozesłanie, wyścielenie

(1.2) wysyłanie, posyłka

(1.4) przesłanie

(1.5) przesłanie

wyrazy pokrewne:

rzecz. posłanko n, wysłannik mos

czas. posyłać

tłumaczenia:

• osmański: (1.3) یتاق / یاتق / یاتاق (yatak), بستر (bister)
• sanskryt: (1.3) शय्या ż

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pos%C5%82anie

posłanie

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /pɔˈswa.ɲɛ/

Noun

posłanie n

1. a sleeping spot, a bed

Declension

declension of posłanie

	singular	plural
nominative	posłanie	posłania
genitive	posłania	posłań
dative	posłaniu	posłaniom
accusative	posłanie	posłania
instrumental	posłaniem	posłaniami
locative	posłaniu	posłaniach
vocative	posłanie	posłania

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/pose%C5%82#pl

poseł (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈpɔsɛw], AS: [poseu̯] wymowa^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(1.1) członek Sejmu lub innego parlamentu; zob. też poseł w Wikipedii

(1.2) osoba wysłana dokądś w określonym celu

(1.3) dyplomata wysłany do innego państwa z oficjalną misją

(1.4) żołnierz wysłany do wojska przeciwnika mający ustalić warunki bitwy lub jej zakończenia

odmiana:

(1.1–4)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	poseł	posłowie
dopełniacz	posła	posłów
celownik	posłowi	posłom
biernik	posła	posłów
narzędnik	posłem	posłami
miejscownik	pośle	posłach
wołacz	pośle	posłowie

przykłady:

(1.1) Szybkopiął sięw góręponowejdrabiniepartyjnej, zostałznanymdziałaczemlokalnym – iposłemRP. Zamierzabyćnimdoemerytury. – Toświetnyzawód – przekonuje^[1].

kolokacje:

(1.1) poseł na sejm • europoseł

synonimy:

(1.2) posłaniec, wysłannik

(1.3) emisariusz

hiperonimy:

(1.1) parlamentarzysta

wyrazy pokrewne:

rzecz. poselstwo n, posyłka ż

forma żeńska posłanka ż

czas. posłować, posłać, posyłać

przym. poselski

etymologia:

od prasł. *posъlъ → posłaniec, wysłannik; od czasownika prasł. *posъlati→ posłać^[2]

por. czes.posel i ros.посол

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) bryt. Member of Parliament, M.P., amer. Congressman; (1.3) envoy
• baskijski: (1.1) legebiltzarkide, parlamentari
• białoruski: (1.1) дэпутат m, пасол; (1.2) пасол m, пасланец
• bułgarski: (1.1) депутат m
• czeski: poslanec m
• dolnołużycki: (1.1) wótpósłańc m
• francuski: (1.1) député m, hist. nonce m; (1.3) envoyé m, hist. nonce m
• hawajski: (1.3) ʻelele, ʻalele
• hiszpański: (1.3) legado m
• niemiecki: (1.1) Abgeordneter m, Delegierter m; (1.3) Gesandter m; (1.3) Unterhändler m
• rosyjski: (1.1) депутат m
• ukraiński: амбасадор
• węgierski: követ
• włoski: (1.3) nunzio m

źródła:

1. Skocz do góry↑ Tajemnica Amwaya, Jerzy Sławomir Mac, 1998 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. Skocz do góry↑  Porada „poseł i posłanka” w: Poradnia Językowa PWN.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pose%C5%82

poseł

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *posъlъ.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈpɔ.sɛw/

Noun

poseł m pers (feminine posłanka)

1. a member of the Sejm; Member of Parliament
2. (obsolete) envoy, messenger

Declension

declension of poseł

	singular	plural
nominative	poseł	posłowie
genitive	posła	posłów
dative	posłowi	posłom
accusative	posła	posłów
instrumental	posłem	posłami
locative	pośle	posłach
vocative	pośle	posłowie

Synonyms

• (envoy): posłaniec

Related terms

• (noun) poselstwo n
• (adjective) poselski

Further reading

• poseł in Polish dictionaries at PWN

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/pos%C5%82aniec#pl

posłaniec (język polski)

wymowa:

IPA: [pɔˈswãɲɛʦ̑], AS: [posu̯ãńec], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal. wymowa^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(1.1) książk. albo podn. osoba posłana przez kogoś w celu przekazania wiadomości albo wykonania jakiejś misji

(1.2) urz. pracownik, który ma powierzony obowiązek doręczania dokumentów i przesyłek

odmiana:

(1.1–2)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	posłaniec	posłańcy
dopełniacz	posłańca	posłańców
celownik	posłańcowi	posłańcom
biernik	posłańca	posłańców
narzędnik	posłańcem	posłańcami
miejscownik	posłańcem	posłańcach
wołacz	posłańcze / posłańcu	posłańcy

przykłady:

(1.1) Hermesbyłposłańcembogów.

synonimy:

(1.1) wysłannik, poseł

(1.2) kurier; przest. umyślny

hiperonimy:

(1.2) doręczyciel

hiponimy:

(1.2) goniec

wyrazy pokrewne:

czas. posłać

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) messenger
• arabski: (1.1) مرسال
• hebrajski: (1.1) שליח (śalíah) m
• niemiecki: (1.1) Bote
• tuvalu: (1.1) faifekau
• wilamowski: (1.1) bȫta m

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pos%C5%82aniec

posłaniec

Polish

Pronunciation

Noun

posłaniec m pers

1. messenger, envoy

Declension

declension of posłaniec

	singular	plural
nominative	posłaniec	posłańcy
genitive	posłańca	posłańców
dative	posłańcowi	posłańcom
accusative	posłańca	posłańców
instrumental	posłańcem	posłańcami
locative	posłańcu	posłańcach
vocative	posłańcu	posłańcy

Related terms

• posłać, posyłać
• poseł

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/przesy%C5%82a%C4%87

przesyłać (język polski)

wymowa:

IPA: [pʃɛˈsɨwaʨ̑], AS: [pšesyu̯ać], zjawiska fonetyczne: utr. dźw.

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. przesłać)

(1.1) aspekt niedokonany od: przesłać

odmiana:

(1.1) koniugacja I

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		przesyłać
czas teraźniejszy		przesyłam	przesyłasz	przesyła	przesyłamy	przesyłacie	przesyłają
czas przeszły	m	przesyłałem	przesyłałeś	przesyłał	przesyłaliśmy	przesyłaliście	przesyłali
	ż	przesyłałam	przesyłałaś	przesyłała	przesyłałyśmy	przesyłałyście	przesyłały
	n	przesyłałom	przesyłałoś	przesyłało
tryb rozkazujący		niech przesyłam	przesyłaj	niech przesyła	przesyłajmy	przesyłajcie	niech przesyłają
pozostałe formy czas przyszły m będę przesyłał, będę przesyłać będziesz przesyłał, będziesz przesyłać będzie przesyłał, będzie przesyłać będziemy przesyłali, będziemy przesyłać będziecie przesyłali, będziecie przesyłać będą przesyłali, będą przesyłać ż będę przesyłała, będę przesyłać będziesz przesyłała, będziesz przesyłać będzie przesyłała, będzie przesyłać będziemy przesyłały, będziemy przesyłać będziecie przesyłały, będziecie przesyłać będą przesyłały, będą przesyłać n będę przesyłało, będę przesyłać będziesz przesyłało, będziesz przesyłać będzie przesyłało, będzie przesyłać czas zaprzeszły m przesyłałem był przesyłałeś był przesyłał był przesyłaliśmy byli przesyłaliście byli przesyłali byli ż przesyłałam była przesyłałaś była przesyłała była przesyłałyśmy były przesyłałyście były przesyłały były n przesyłałom było przesyłałoś było przesyłało było forma bezosobowa czasu przeszłego przesyłano tryb przypuszczający m przesyłałbym, byłbym przesyłał przesyłałbyś, byłbyś przesyłał przesyłałby, byłby przesyłał przesyłalibyśmy, bylibyśmy przesyłali przesyłalibyście, bylibyście przesyłali przesyłaliby, byliby przesyłali ż przesyłałabym, byłabym przesyłała przesyłałabyś, byłabyś przesyłała przesyłałaby, byłaby przesyłała przesyłałybyśmy, byłybyśmy przesyłały przesyłałybyście, byłybyście przesyłały przesyłałyby, byłyby przesyłały n przesyłałobym, byłobym przesyłało przesyłałobyś, byłobyś przesyłało przesyłałoby, byłoby przesyłało imiesłów przymiotnikowy czynny m przesyłający, nieprzesyłający ż przesyłająca, nieprzesyłająca przesyłające, nieprzesyłające n przesyłające, nieprzesyłające imiesłów przymiotnikowy bierny m przesyłany przesyłani ż przesyłana przesyłane n przesyłane imiesłów przysłówkowy współczesny przesyłając, nie przesyłając rzeczownik odczasownikowy przesyłanie, nieprzesyłanie

przykłady:

(1.1) Informacjazebranazsieciodpowiedniorozmieszczonychradarów, poprzetworzeniu, jestprzesyłanadocentrumoperacyjnego^[1].

wyrazy pokrewne:

rzecz. przesłanie n, przesyłanie n, przesył m, przesyłka ż, przesyłeczka ż

czas. przysłać, przysyłać, wysyłać, przesłać dk., słać ndk.

przym. przesyłkowy

tłumaczenia:

(1.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: przesłać

źródła:

1. Skocz do góry↑ Zbigniew Czekała, Parada radarów, 1999, Narodowy Korpus Języka Polskiego.

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/przes%C5%82anie#pl

przesłanie (język polski)

wymowa:

IPA: [pʃɛˈswãɲɛ], AS: [pšesu̯ãńe], zjawiska fonetyczne: zmięk.• utr. dźw.• nazal.• -ni…

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) rzecz. odczas. od: przesłać

(1.2) główna myśl zawarta w dziele literackim, dowolnym dziele artystycznym, albo w czyjejś wypowiedzi; przedmiot zamierzonej przez autora konstatacji lub refleksji u odbiorcy; sens wypowiedzi

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	przesłanie
dopełniacz	przesłania
celownik	przesłaniu
biernik	przesłanie
narzędnik	przesłaniem
miejscownik	przesłaniu
wołacz	przesłanie

(1.2)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	przesłanie	przesłania
dopełniacz	przesłania	przesłań
celownik	przesłaniu	przesłaniom
biernik	przesłanie	przesłania
narzędnik	przesłaniem	przesłaniami
miejscownik	przesłaniu	przesłaniach
wołacz	przesłanie	przesłania

przykłady:

(1.1) Bankpoprosiłklientaopilneprzesłaniebrakującychdokumentów.

(1.2) Książkataniesiegłębokie, humanistyczneprzesłanieopotrzebiepomocyubogim.

kolokacje:

(1.1) pilne przesłanie

(1.2) mieć / nieść przesłanie • głębokie / ukryte / rzeczywiste / istotne / prawdziwe przesłanie

synonimy:

(1.1) wysyłka

(1.2) przekaz, sens, znaczenie, wydźwięk

wyrazy pokrewne:

rzecz. przesyłka ż, przesłanka ż, przesyłeczka ż

czas. przesyłać, przesłać, przysyłać, przysłać

etymologia:

od przesyłać

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) sending (over); (1.2) message, meaning, sense, significance
• hiszpański: (1.1) envío m; (1.2) mensaje m

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/wysy%C5%82a%C4%87

wysyłać (język polski)

wymowa:

IPA: [vɨˈsɨwaʨ̑], AS: [vysyu̯ać] wymowa^?/i

znaczenia:

czasownik

(1.1) przekazywać komuś coś za pośrednictwem innych osób lub urządzeń technicznych

(1.2) polecać komuś udanie się dokądś w jakimś celu

(1.3) nadawać, wydawać z siebie; emitować

odmiana:

(1) koniugacja I

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		wysyłać
czas teraźniejszy		wysyłam	wysyłasz	wysyła	wysyłamy	wysyłacie	wysyłają
czas przeszły	m	wysyłałem	wysyłałeś	wysyłał	wysyłaliśmy	wysyłaliście	wysyłali
	ż	wysyłałam	wysyłałaś	wysyłała	wysyłałyśmy	wysyłałyście	wysyłały
	n	wysyłałom	wysyłałoś	wysyłało
tryb rozkazujący		niech wysyłam	wysyłaj	niech wysyła	wysyłajmy	wysyłajcie	niech wysyłają
pozostałe formy czas przyszły m będę wysyłał, będę wysyłać będziesz wysyłał, będziesz wysyłać będzie wysyłał, będzie wysyłać będziemy wysyłali, będziemy wysyłać będziecie wysyłali, będziecie wysyłać będą wysyłali, będą wysyłać ż będę wysyłała, będę wysyłać będziesz wysyłała, będziesz wysyłać będzie wysyłała, będzie wysyłać będziemy wysyłały, będziemy wysyłać będziecie wysyłały, będziecie wysyłać będą wysyłały, będą wysyłać n będę wysyłało, będę wysyłać będziesz wysyłało, będziesz wysyłać będzie wysyłało, będzie wysyłać czas zaprzeszły m wysyłałem był wysyłałeś był wysyłał był wysyłaliśmy byli wysyłaliście byli wysyłali byli ż wysyłałam była wysyłałaś była wysyłała była wysyłałyśmy były wysyłałyście były wysyłały były n wysyłałom było wysyłałoś było wysyłało było forma bezosobowa czasu przeszłego wysyłano tryb przypuszczający m wysyłałbym, byłbym wysyłał wysyłałbyś, byłbyś wysyłał wysyłałby, byłby wysyłał wysyłalibyśmy, bylibyśmy wysyłali wysyłalibyście, bylibyście wysyłali wysyłaliby, byliby wysyłali ż wysyłałabym, byłabym wysyłała wysyłałabyś, byłabyś wysyłała wysyłałaby, byłaby wysyłała wysyłałybyśmy, byłybyśmy wysyłały wysyłałybyście, byłybyście wysyłały wysyłałyby, byłyby wysyłały n wysyłałobym, byłobym wysyłało wysyłałobyś, byłobyś wysyłało wysyłałoby, byłoby wysyłało imiesłów przymiotnikowy czynny m wysyłający, niewysyłający ż wysyłająca, niewysyłająca wysyłające, niewysyłające n wysyłające, niewysyłające imiesłów przymiotnikowy bierny m wysyłany wysyłani ż wysyłana wysyłane n wysyłane imiesłów przysłówkowy współczesny wysyłając, nie wysyłając rzeczownik odczasownikowy wysyłanie, niewysyłanie

przykłady:

(1.1) DziśwysłałampocztąlistdoAlka.

(1.2) Mamawysłałamniedosklepupopietruszkę.

(1.3) Radioteleskopniewysyła, aodbierasygnałyzkosmosu.

składnia:

wysyłać +B., wysyłać +C.

kolokacje:

(1.1) wysyłać list / wiadomość / SMS-a / faks

(1.3) wysyłać sygnał / komunikat / energię

synonimy:

(1.1) nadawać

(1.2) słać, posyłać, wyprawić

(1.3) dawać

antonimy:

(1.1) odbierać

wyrazy pokrewne:

rzecz. wysyłka ż, wysyłanie n ndk., wysłanie n dk., wysłannik

czas. słać, przesyłać, wysłać dk.

przym. wysyłkowy

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) send; (1.2) send; (1.3) send
• arabski: (1.1) أرسل ,صدر, قذف
• baskijski: (1.1) bidali, igorri; (1.2) bidali, igorri; (1.3) igorri
• czeski: posílat
• esperanto: (1.1) sendi
• francuski: (1.1) envoyer
• hiszpański: (1.1) enviar
• kabylski: (1.1) ceggeɛ
• niemiecki: (1.1) verschicken, schicken, versenden, senden; (1.2) schicken, senden; (1.3) versenden, aussenden, ausstrahlen
• rosyjski: (1.1) посылать, высылать; (1.2) посылать, высылать; (1.3) выслать
• szwedzki: (1.1) sända, skicka; (1.3) sända
• włoski: (1.1) inviare; (1.2) mandare

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/wysy%C5%82a%C4%87#Polish

wysyłać

Polish

Pronunciation

Verb

wysyłać impf (perfective wysłać)

1. to send

Conjugation

Conjugation of wysyłać impf

		singular			plural
	person	m	f	n	mpers	manim, minan, f, n
infinitive		wysyłać
present tense	1st	wysyłam			wysyłamy
	2nd	wysyłasz			wysyłacie
	3rd	wysyła			wysyłają
past tense	1st	wysyłałem	wysyłałam		wysyłaliśmy	wysyłałyśmy
	2nd	wysyłałeś	wysyłałaś		wysyłaliście	wysyłałyście
	3rd	wysyłał	wysyłała	wysyłało	wysyłali	wysyłały
future tense	1st	będę wysyłał1	będę wysyłała1		będziemy wysyłali1	będziemy wysyłały1
	2nd	będziesz wysyłał1	będziesz wysyłała1		będziecie wysyłali1	będziecie wysyłały1
	3rd	będzie wysyłał1	będzie wysyłała1	będzie wysyłało1	będą wysyłali1	będą wysyłały1
conditional	1st	wysyłałbym	wysyłałabym		wysyłalibyśmy	wysyłałybyśmy
	2nd	wysyłałbyś	wysyłałabyś		wysyłalibyście	wysyłałybyście
	3rd	wysyłałby	wysyłałaby	wysyłałoby	wysyłaliby	wysyłałyby
imperative	1st	—			wysyłajmy
	2nd	wysyłaj			wysyłajcie
	3rd	niech wysyła			niech wysyłają
active adjectival participle		wysyłający	wysyłająca	wysyłające	wysyłający	wysyłające
passive adjectival participle		wysyłany	wysyłana	wysyłane	wysyłani	wysyłane
contemporary adverbial participle		wysyłając
impersonal past		wysyłano
verbal noun		wysyłanie
1 or: będę wysyłać, będziesz wysyłać etc.

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/wys%C5%82annik#pl

wysłannik (język polski)

wymowa:

IPA: [vɨˈswãɲːik], AS: [vysu̯ã•ńik], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.• gemin.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(1.1) osoba wysłana dokądś w określonym celu^[1]

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	wysłannik	wysłannicy
dopełniacz	wysłannika	wysłanników
celownik	wysłannikowi	wysłannikom
biernik	wysłannika	wysłanników
narzędnik	wysłannikiem	wysłannikami
miejscownik	wysłanniku	wysłannikach
wołacz	wysłanniku	wysłannicy
depr. M. i W. lm: (te) wysłanniki

przykłady:

(1.1) SpecjalnywysłannikrząduUSAprzybyłwsobotędoKabulu.

synonimy:

(1.1) posłaniec, poseł; przest. wysłaniec, ablegat

hiponimy:

(1.1) delegat, emisariusz, herold, komisarz, legat, obserwator, parlamentariusz^[2]

wyrazy pokrewne:

rzecz. wysłaniec m, wysłannictwo n, wysyłka ż, wysyłkownia ż, wysyłanie n, wysłanie n

forma żeńska wysłanniczka ż, wysłannica ż

czas. wysyłać ndk., wysłać dk.

przym. wysyłkowy

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) envoy
• arabski: (1.1) رسول, مبعوث
• hiszpański: (1.1) emisario m, enviado m
• nowogrecki: (1.1) απεσταλμένος m
• tybetański: (1.1) ཕོ་ཉ

źródła:

1. Skocz do góry↑ Hasło wysłannik w: SJP.pl.
2. Skocz do góry↑ Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.

…..

Jakieś pytania? 

Jest ktoś, kto odważy się podważyć moje twierdzenie, że postacie wysokoenergetycznych dźwięków tzw. satem były pierwotne wobec wtórnych ubezdźwięcznionych postaci tzw. kentum, hm? 🙂

Dotarło to już do was przeciw-logiczni allo-allo mondrale, że to co twierdzę i udowadniam powyżej wywraca kopytami do góry całą tę waszą ofitzjalną jęsykoznaftzą i nie tylko doktrynę allo-allo, hm? 🙂

Macie przecież jaja i argumenty, nieprawdaż? Jak tak, no to do broni tchórze i… bronić mi tu ofitzjalnego jęsykosnaftzfa i jego mondrości… do ostatniego waszego tchu! 🙂