kopce (1.1) kreta
W następnej części podam Pra-Słowiańskie źródłosłów dla tych wszystkich powyższych słów… 🙂
W poprzednim wpisie słowo się rzekło, więc i kobyłka stoi u płota…
Na pierwszy ogień rzucam polskojęzyczne etymologie Aleksandra Brücknera,.. a potem to, czego nie wiedział, co mu umkło było, albo czego napisać może nie zachciał,.. kto tam go wi…
Jestem uprzedzony? A może to ja coś tam przegapiłem to i owo i jednocześnie omskłem się w mojej ocenie wiarygodności jego wywodów? Możliwe,.. ale szukałem i szukałem i wielu słów w tym tych najważniejszych i podstawowych z logicznego punktu widzenia w tym jego Słowniku etymologicznym języka polskiego niestety nie znalazłem…
Przypominam, że wszystkie słowa wymienione poniżej posiadają postać ubezdźwięcznioną, czyli tzw. kentum.
Dlaczego się one nie udźwięczniły, czyli spalatelizowały jakoś w średniowieczu, jako rzecze ofitzjalna wykładnia jęsykoznaftcza? Czyżby dlatego, że pewne słowa OD ZAWSZE (czyli od baaardzo, baaardzo dawna) występowały w języku Pra-Słowiańskim / PS = PIE i nadal występują w gwarach j. słowiańskiego w postaci ubezdźwięcznionej, hm?
Na końcu macie podane ofitzjalne fyfotzenia, które wg mnie nie trzymają się kupy, albo właśnie tylko kupy trzymają się. Nie kupuję tych ofitzjalnych mondrosi, patrz dane, które tu na kupkę uzbierałem.
Tymczasem tytuł tego wpisu powinien brzmieć coś jak to:
151 Shield / SHieLD, jako Target / TaRG+eT – Giermański Drag / DRaG i jego pierwotne Pra-Słowiańskie źródłosłowy i znaczenia, czyli tragiczne targnięcie się na najświętsze świętości ofitzjalnego jęsykosnaftzfa 20
Przy okazji, pamiętacie jeszcze jak wyglądało kipiące mleko, hm?
…..
https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/Indeks_K
Słownik etymologiczny języka polskiego/Indeks K
…..
https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/kopa
kopa
kopa, kopica, kopiasty (talerz); pierwotnie ‘pagórek’, nie naturalny, lecz ręką ludzką »skopany«, kopiec; por. lit. kapas, ‘mogiła’, kapai, ‘cmentarz’ (niby okopisko o ‘cmentarzu żydowskim’). Od ‘pagórka’, ‘kopca’, przeszła nazwa na ‘kupę (np. siana)’, a wkońcu na ograniczoną liczbę: ‘sześćdziesiąt’ (kopa, np. jaj, ‘sześćdziesiąt snopów’; ogólnie: »kopa lat«), i tłumaczono nią wręcz łac. sexagena, niem. Schock, co zastąpiło dawniejszą grzywnę, bo z niej od Wacława czeskiego sześćdziesiąt groszy bito; stąd przysłowia: »święty to grosz, co kopy strzeże«, »lepsza cnota niż kopa«. Na Litwie i Rusi kopa odpowiadała naszemu opolu: »czyniono kopę« (‘zgromadzenie włościan w okręgu jedno- lub dwumilowym’) na stałem »kopowisku« (dla wykrycia np. zbrodni, zabójstwa), i Statut litewski najdokładniejszą ustawą to określa; kopy te (nie polskie więc!) przetrwały najdłużej na Polesiu, znają je i narzecza wielkoruskie. P. kopać. Od kopa: kopica (np. siana, dawniej i kobyłą przezywana, np. w 14. i 15. w., i tak niezręcznie na łacinę sądową tłumaczona); kopić, ‘zbierać’, np. kopigrosz, o ‘skąpcu’; kopny i kopować, o zbożu i sianie (»rok kopny, ale nie namłotny«, itp.); kopka (»na kopki«, ‘w jesieni’); kopczyzna, ‘część z kopy zboża, w nagrodę za uprawę pola oddawana’.
…..
https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/kopa%C4%87
kopać
kopać, kopnąć, w znaczeniu dwojakiem: ‘kopnąć nogą, wierzgnąć’, i ‘kopać ziemię, grzebać’, jednakiego zresztą pochodzenia (nie zlałyż się w slow. kopatí dwa różne słowa, np. grec. skaptō, ‘grzebię’, i koptō, ‘uderzam’). Pierwotne znaczenie było: ‘grzebać’ (nieraz wyłączne, np. w cerk., rus. kopat’ sia, ‘ryć się’ itp., bułg., itd.), czego i obce języki dowodzą, lit. kapoti, kapas (p. kopa), prus. enkopts, ‘pochowany (zakopany)’, grec, skaptō, skapetos, ‘łopata’, łac. scapula, ‘łopatka (człowieka)’. Liczne złożenia: wykopać, zakopać (Zakopianie w Zakopanem), dokopać się czego, podkopać (podkopy), przykopa (i z niemożliwą, a jednak częstą po narzeczach przestawką : krzypopa), okopać (okopy), skopać (kogo nogami), przekopać (przekop, słynny tatarski Perekop na Krymie). Liczne urobienia: kopalny i kopalnia z dalszemi: kopalniowy itd.; kopacz (rzadziej kopnik) i kopaczka, o ludziach i narzędziach (‘łopatka’); kopanica i kopanina (‘nowizna,karczowisko’, rzadko kopanik, np. w Köpenick pod Berlinem; i dla ‘płozów u sań’); kopań i kopanka, ‘niecka’ (rus. kopań, ‘dół wodny’, słowień. kopanja, ‘koryto’, u nas i nazwa osobowa, Kopania); czasownik kopsnąć, kopsać, ‘kopnąć’, »dać kopsa« (u innych Słowian, kopysati cerkiewne, ‘wykopywać’, — co do przyrostka por. kołysać; rus. koposziť, ‘ryć’, ‘guzdrać się’, koposzit’ sia, ‘roić się’). P. kopja, kopyto.
…..
https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/kope%C4%87
kopeć
kopeć (kopcia), ‘sadza’, kopcieć (»lampa kopci«) i kopcić, okopciały, kopcić i o ‘paleniu fajki’ (kopcidym) i o ‘smrodzeniu’: »kopcić niebo daremnie«; kopciuch i, częstsze, kopciuszek (tłumaczy w bajce Cendrillon, Aschenbrödel). Pierwotne znaczenie nie ‘sadzy, osadu’, lecz ‘dymu’, ‘powiewu’, gdyż łączą je z lit. kwapas, ‘zapach’, kwepti, ‘tchnąć, dmuchać’; łotew. kwepes i ‘kopeć’ znaczy; łac. vapor (nasze waporować); grec, kapnos, ‘dym’, a więc bez w, jak i u Słowian; to w powtarzałoby się jednak w kwapiu (p.) i kwapić się, jak i w kipieć (p.); nawet kopno (p.) tu łączą.
…..
https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/koper
koper
koper, z niem. Kupfer, w 16. w. nierzadkie, dziś tylko w kopersztychu (Kupferstich, ‘miedzioryt’), i w koperwasie (z koperwaser, Kupferwasser, kuperwas, ‘siarczan’) dochowane; niem. nazwa z łac. cuprum. Obok koperwaser jest i kopruch w 16. w.; koprowiny, dla ‘miedzi’, ‘miedziaków’, ogólnie niegdyś używano; rus. kuporos, ‘koper-was’, z franc, couperose, łac. cupri rosa; łac. cuprum jest cyprium, ‘z wyspy Cypru’.
…..
https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/koperta
koperta
koperta (nieraz i kowerta, jakby wedle franc, couvert), z włos. coperta, ‘pokrywka’ (łac. cooperta, cooperire, ‘pokrywać’), np. u zegarka, na łóżku, dziś o listach, zakopertować; »pod kopertą«, ‘pod adresem’, żywcem z francuskiego.
…..
https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/kopja
kopja
kopja, ‘spisa, lanca’, w innych językach słow. rodz. nijakiego (kopje), u nas wedle włóczni i su(d)licy odmieniona; służyła do »gonienia« (»drzewo gończe«), turnieju; ‘ żołnierz nią zbrojny’, kopijnik, kopijniczą służył; obok tego i kopiennik, kopienniczy, kopienniczyć. Od ‘włóczni’ na monecie zwano i moskiewską kopiejkę od 15. w., niegdyś w Warszawie dobrze znaną ‘dwugroszówkę’. P. kopać.
…..
https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/kopno
kopno, koplina, kopnia
kopno, koplina, kopnia, ‘ziemia niepokryta śniegiem’, co na niej już stopniał (na wyniosłem miejscu, serb. słowień. kopn(i)eti, o ‘tajaniu śniegu’), albo jej wcale nie pokrył. P. kopeć.
…..
https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/kopr
kopr
kopr, mylnie koper; koprzyk (Rej); swojski, polski, lub włoski, ogrodny. Prasłowiańskie, chociaż to nazwa rośliny hodowanej, więc obcego pochodzenia (?); nazwa słowiańska, cerk. kopr, od kop-, p. kopeć (dla zapachu), z przyrostkiem –r; powtarza się w kopriwa, p. pokrzywa; trudność sprawia samogłoska, por. lit. kwapas, ‘woń’.
…..
https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/kopu%C5%82a
kopuła
kopuła, ‘sklepienie’, kopułka, kopułowaty, z włos. cupola; nasze o niby od kopy.
…..
https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/kopy%C5%9B%C4%87
kopyść
kopyść, kopystka (w Poznańskiem, 1532 r.), ‘łopatka’, p. kopać; urobione od kopy jak korzyść od kory.
…..
https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/kopyto
kopyto
kopyto, kopytko; kopytnik (dawniej i kopydlnik, kopydlik nawet, chyba mylne formy), ‘asarum’ (u wszystkich Słowian, od kształtu liści); kopytne, kopytowy; p. kopać; urobione od kopy jak koryto od kory.
…..
https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/kupa
kupa
kupa, kupka, kupno (‘razem’), kupić, skupiać; aryjskie słowo; lit. kaupas, ‘kupa’, kaupti, kup(in)ti, ‘kupić’, staropers. kaufa, o ‘górach’, niem. Haufe. P. kuper. U wszystkich Słowian tak samo.
…..
https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/kupa%C5%82o
kupało
kupało, kupajło, kupernocka, p. kąpać.
…..
https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/kuper
kuper
kuper, ‘pośladek’; kuperek, kuprowy; kupro- w nazwach anatomicznych; pol. i rus., urobione przyrostkiem –r od kupy, oba (rus. kupr, kupier) różnią się co do półsamogłoski przed –r; lit. kupra, o ‘naroście’, ‘grzbiecie’, kaupra, ‘pagórek’.
…..
https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/kupia
kupia
kupia, ‘towar’; kupić, kupować, kupiec, kupiecki, kupiectwo, kupczyk, kupny, kupno, kupczyć; pokup, zakupno; kupieńcy, ‘niewolnicy’; liczne złożenia: wy-, pod-, przekupić. Prasłowiańska pożyczka od gockich kupców (rodzime słowo było *wienić, od wiano), taka sama u Finów i Prusów (zgoda więc zupełna, jak co do nazwy knędza-kuninga), goc. kaupōn, ‘kupczyć’ (niem. Kauf, kaufen), z łac. caupo, ‘kramarz i karczmarz wędrowny’ (bo tylko tacy do Niemców dochodzili), ‘winiarz’ właściwie, od cūpa, ‘kufa’.
…..
A teraz te słowa, których Aleksander Brückner nie znał, albo znał, ale ich nie uwzględnił w swoim słowniku…
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/kop
kop (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub męskozwierzęcy
rzeczownik, rodzaj żeński, forma fleksyjna
czasownik, forma fleksyjna
- odmiana:
- (1.1–2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kop kopy dopełniacz kopa kopów celownik kopowi kopom biernik kop / kopa kopy narzędnik kopem kopami miejscownik kopie kopach wołacz kopie kopy - (2.1) zob. kopa
- (3.1) zob. kopać
- przykłady:
- (1.1) Po potańcówie w remizie Jacek sprzedał Wieśkowi kilka kopów za chamskie podwalanie się do Bronki.
- (1.2) Poranne espresso zawsze daje mi niezbędnego kopa do pracy o szóstej.
- (2.1) Sprzątnęliśmy dziś dwanaście kop siana z tej łąki pod lasem.
- (3.1) Janie, kop równo, bo się nam ten grób zawali do środka.
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. kopniak m, kopnięcie n, kopanie n, wykopki nmos
- czas. kopać ndk., kopnąć dk.
- przym. kopny
- związki frazeologiczne:
- dostać kopa w górę
kop (język czeski)
- wymowa:
- wymowa
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/kop
kop
Czech
Pronunciation
Noun
kop m
Declension
Derived terms
…..
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kopyto_(zoologia)
Kopyto (zoologia)
Kopyto (łac. ungula) – rogowa osłona końcowych członów palca ssaków kopytnych (nieparzystokopytnych i parzystokopytnych), o kształcie puszki z masywną ścianą boczną i podeszwą. Składa się z trzech głównych części: odżywa, tworzywa i puszki rogowej kopyta. W terminologii hodowlanej[1] kopyta parzystokopytnych, osłaniające końce III i IV palca, noszą nazwę racic[2][3], natomiast na palcach II i V występują raciczki (paraungulae)[3][1], inaczej racice rzekome[3].
Kopyto ma budowę podobną do budowy paznokcia i pazura, jest do nich homologiczne. W budowie kopyta wyróżnia się te same elementy: blaszkę grzbietową i blaszkę podeszwową, która przylega do opuszki palcowej. W kopycie opuszka palcowa przekształcona jest w tzw. strzałkę i zagłębiona w puszkę kopyta.
Kopyto końskie opisano w odrębnym artykule:
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Skocz do:a b Henryk Kobryń, Franciszek Kobryńczuk: Anatomia zwierząt. T. 3. Warszawa: PWN, 2008, s. 265, 290–291. ISBN 978-83-01-14078-6.
- Skocz do góry↑ Hasło: Skóra [w:] Kazimierz Kowalski: Ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978, seria: Mały słownik zoologiczny.
- ↑ Skocz do:a b c Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło: Ssaki kopytne : przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 24. ISBN 83-01-13806-8.
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/kopyto#pl
kopyto (język polski)
ale kopyta (1.2)!
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) zool. rogowe zakończenie kończyn niektórych ssaków; zob. też kopyto (zoologia) w Wikipedii
- (1.2) przen. żart. stopa lub noga
- (1.3) drewniane narzędzie szewskie służące do formowania obuwia
- (1.4) metalowe narzędzie szewskie służące jako podpora, np. podczas wbijania gwoździ w podeszwę
- (1.5) środ. wędk. rodzaj sztucznej przynęty na ryby
- (1.6) środ. pistolet
- odmiana:
- (1.1–6)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kopyto kopyta dopełniacz kopyta kopyt celownik kopytu kopytom biernik kopyto kopyta narzędnik kopytem kopytami miejscownik kopycie kopytach wołacz kopyto kopyta
- przykłady:
- (1.1) Konie chrapały i wyprężone ich nogi silnie biły kopytami w twardą drogę, żeby się na niej utrzymać.[1]
- (1.2) Zabieraj stąd te swoje kopyta!
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. kopytnik m, kopytka nmos, Kopydłowo n, kopytne nmos, przykopytnik m
- przym. kopytny, kopytowy
- związki frazeologiczne:
- ruszyć z kopyta • wyciągnąć kopyta • zjeść konia z kopytami • na jedno kopyto • skarżypyta bez kopyta • przerobić na własne kopyto • włazić z kopytami
- uwagi:
- zobacz też: Indeks:Polski – Zwierzęta
- tłumaczenia:
- (1.6) zobacz listę tłumaczeń w haśle: pistolet
- angielski: (1.1) hoof
- baskijski: (1.1) apatx
- duński: (1.1) hov w
- esperanto: (1.1) hufo
- farerski: (1.1) hógvur m
- fiński: (1.1) kavio
- francuski: (1.1) sabot m
- hiszpański: (1.1) pezuña ż, casco m
- holenderski: (1.1) hoef m
- islandzki: (1.1) hófur m
- japoński: (1.1) 蹄(ひづめ)
- kazachski: (1.1) тұяқ
- niemiecki: (1.1) Huf m
- norweski (bokmål): (1.1) hov m
- nowogrecki: (1.1) οπλή ż
- rosyjski: (1.1) копыто n
- słowacki: (1.1) kopyto n; (1.3) kopyto n
- szwedzki: (1.1) hov w
- ukraiński: (1.1) копито n
- wilamowski: (1.1) huf m, hu̐f m, hüf m, kopyt ż; (1.3) łȧjst ż
- źródła:
kopyto (język czeski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- odmiana:
- (1.1–2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kopyto kopyta dopełniacz kopyta kopyt celownik kopytu kopytům biernik kopyto kopyta wołacz kopyto kopyta miejscownik kopytě / kopytu kopytech narzędnik kopytem kopyty
- związki frazeologiczne:
- na jedno kopyto
kopyto (język słowacki)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- związki frazeologiczne:
- rozniesť niečo na kopytách • otrčiť kopytá • všetko je na jedno kopyto
…..
A tu taka ciekawostka…
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/hoof
hoof
English
Etymology
From Middle English hoof, hof, from Old English hōf, from Proto-Germanic *hōfaz (compare West Frisian hoef, Dutch hoef, German Huf, Danish hov, Norwegian hov, Swedish hov), from Proto-Indo-European *ḱoph₂ós (compare Sanskrit शफ (śaphá, “hoof, claw”), Avestan (safa, “hoof”), possibly Czech, Polish kopyto).
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/%E1%B8%B1oph%E2%82%82%C3%B3s
Reconstruction:Proto-Indo-European/ḱoph₂ós
Proto-Indo-European
Etymology
Unknown, perhaps of non-Indo-European origin.
Noun
*ḱoph₂ós m[1]
Inflection
Thematic | |||
---|---|---|---|
singular | dual | plural | |
nominative | *ḱoph₂ós | *ḱoph₂óh₁ | *ḱoph₂óes |
vocative | *ḱoph₂é | *ḱoph₂óh₁ | *ḱoph₂óes |
accusative | *ḱoph₂óm | *ḱoph₂óh₁ | *ḱoph₂óms |
genitive | *ḱoph₂ósyo | *? | *ḱoph₂óoHom |
ablative | *ḱoph₂éad | *? | *ḱoph₂ómos |
dative | *ḱoph₂óey | *? | *ḱoph₂ómos |
locative | *ḱoph₂éy, *ḱoph₂óy | *? | *ḱoph₂óysu |
instrumental | *ḱoph₂óh₁ | *? | *ḱoph₂ṓys |
Descendants
- Balto-Slavic:
- Germanic: *hōfaz (see there for further descendants)
- Indo-Iranian: *ĉapʰás (see there for further descendants)
- ? Proto-Finnic: *kapja
References
- ^ Mallory, J. P.; Adams, D. Q. (2006) The Oxford Introduction to Proto-Indo-European and the Proto-Indo-European World (Oxford Linguistics), New York: Oxford University Press, →ISBN, page 137
UWAGA!!!
Czy to nie jest dziwne, że odtfoszona postać tego tzw. PIE *ḱoph₂ós, jest taka sama, jak postacie współcześnie używane we wszystkich gwarach języka słowiańskiego? Wg ofitzjalnego jęsykosnaftzfa pochodzenie tego słowa od Kopania / KoP+aNia nie ma nic wspólnego, to nic pewnego i pewno jakiś magiczny przypadek… Aha…
Zwracam jeszcze uwagę na te udźwięcznione, zpalatelizowane, postacie tzw. satem, patrz: Indo-Iranian: *ĉapʰás, Sanskrit शफ śaphá, Avestan safa…
…..
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kopiec_(architektura)
Kopiec (architektura)
Kopiec Władysława Warneńczyka w Warnie |
Kopiec – antropogeniczna forma ukształtowania powierzchni ziemi, budowla ziemna w kształcie stożka (zazwyczaj ściętego). Na terenie Europy kopce, różnej wielkości i konstrukcji, były wznoszone już w czasach prehistorycznych. Pełniły wówczas rolę miejsc pochówku, a także funkcje kultowe, obronne, obserwacyjne. W znacznej części przypadków ich rola jest nieznana.
W późniejszych wiekach kopce wznoszono jako pamiątki ważnych wydarzeń historycznych lub w celu pośmiertnego upamiętnienia godnych osób, niewielkie kopce oznaczały np. granice ziem czy wsi. W związku ze znacznymi kosztami budowy i problemami z zapewnieniem trwałości budowli (erozja, spełzywanie zboczy itp.) obecnie nie buduje się kopców.
Wybrane kopce
W Polsce
- Kopiec gen. Jana Henryka Dąbrowskiego – Pierzchów
- Kopiec Grunwaldzki – Niepołomice
- Kopiec Jagiełły – Grunwald – Pole Bitwy
- Kopiec Kościuszki – Kraków
- Kopiec Kościuszki – Olkusz
- Kopiec Kościuszki – Połaniec
- Kopiec Kościuszki – Tarnogród
- Kopiec Kościuszki – Uchańka
- Kopiec Krakusa – Kraków
- Kopiec Krakusa II – Krakuszowice
- Kopiec Mickiewicza – Sanok
- Kopiec pamięci – Łódź
- Kopiec Piłsudskiego – Kraków
- Kopiec Powstania Warszawskiego – Warszawa
- Kopiec Pułaskiego – Krynica-Zdrój
- Kopiec Sienkiewicza – Okrzeja
- Kopiec Tatarski – Przemyśl
- Kopiec Tatarski – Przeworsk
- Kopiec Wandy – Kraków
- Kopiec Wolności – Poznań
- Kopiec Wyzwolenia – Piekary Śląskie
- Kopiec Rolanda w Łobzie
- kopiec wraz z pomnikiem bitwy pod Sokołowem – Sokołowo
- Kopiec Unii Horodelskiej – Horodło
Nienazywane kopcami:
- Góra Trzech Krzyży – Szydłowiec
- Pomnik Obrońców Wybrzeża – Gdańsk
- Szwedzka mogiła – Racławice
- Wzgórze Jana Pawła II – Luboń
- Wzgórze Napoleona – Szczecin
Bezpowrotnie zniszczone:
- Kopiec Esterki – Kraków
Niezrealizowane:
Na terenach należących dawniej do Polski
- Kopiec Unii Lubelskiej – Lwów (Ukraina)
- Kopiec Mickiewicza – Nowogródek (Białoruś)
- Kopiec upamiętniający bitwę pod Zadwórzem – Zadwórze (Ukraina)
Bezpowrotnie zniszczone:
Związane z Polską
Na świecie
Zobacz też
- kurhan – rodzaj mogiły, w kształcie kopca
Linki zewnętrzne
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/kopiec
kopiec (język polski)
kopce (1.1) kreta
kopiec (1.3) buraków cukrowych
znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) sztucznie usypane wzniesienie
- (1.2) książk. lub archit. pomnik w formie takiego wzniesienia
- (1.3) pot. przen. zbiór przedmiotów ułożonych jeden na drugim
- (1.4) roln. pryzma ziemniaków, warzyw itp. przysypanych ziemią i przykrytych słomą w celu zabezpieczenia przed przemarznięciem; także: dół z taką samą zawartością zabezpieczony w ten sam sposób
- (1.5) inform. struktura danych oparta na drzewie, w której wartości potomków węzła są w stałej relacji z wartością rodzica
- odmiana:
- (1.1–5)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kopiec kopce dopełniacz kopca kopców[1] celownik kopcowi kopcom biernik kopiec kopce narzędnik kopcem kopcami miejscownik kopcu kopcach wołacz kopcu kopce
- kolokacje:
- (1.1) kopiec graniczny • kopiec kreta • kopiec grobowy
- (1.2) kopiec Kościuszki / Kraka / Wandy • kopiec Unii Lubelskiej
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. kopcowanie n, zakopcowanie n, okopcowanie n
- czas. okopcować dk., kopcować ndk., zakopcować dk.
- przym. kopcowy, kopcowaty
- tłumaczenia:
- angielski: (1.2) mound
- źródła:
- Skocz do góry↑
Hasło kopiec w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/kopiec
kopiec
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *kopьcь (“heap”), from *kopъ (see *kopa) + *-ьcь, akin to *kopati (“to dig”), from Proto-Balto-Slavic *kop-, probably from Proto-Indo-European *(s)kep- (“to strike, beat”).
Pronunciation
Noun
kopiec m inan (diminutive kopczyk)
- tumulus, barrow (mound of earth over a grave)
- mound (artificial elevation of earth)
- hill, hillock (elevated location)
- (computing) heap
Declension
Further reading
- kopiec in Polish dictionaries at PWN
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/kopьcь.
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/kopa
kopa (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) jedn. miar. przest. 60 sztuk; zob. też kopa (liczba) w Wikipedii
- (1.2) roln. przest. sterta siana, słomy lub odpowiednio ustawione snopki zboża (4 mendle)
- (1.3) geogr. zaokrąglony wierzchołek górski; zob. też góra kopiasta w Wikipedii
- (1.4) przen. duża ilość czegoś
rzeczownik, forma fleksyjna
- odmiana:
-
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kopa kopy dopełniacz kopy kop / kóp[1] celownik kopie kopom biernik kopę kopy narzędnik kopą kopami miejscownik kopie kopach wołacz kopo kopy
- przykłady:
- (1.1) Marek kupił kopę jajek.
- (1.2) Wysuszone siano ułożono w kopy, przygotowując do zwózki.
- synonimy:
- (1.2) kopica
- związki frazeologiczne:
- (1.4) kopę lat
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) three score
- duński: (1.1) skok w
- fiński: (1.1) viisi tusinaa
- jidysz: (1.1) שאָק m/n (szok); (1.4) שאָק m/n (szok)
- niemiecki: (1.1) Schock n
- rosyjski: (1.1) копа́ ż
- słowacki: (1.1) kopa; (1.2) kopa; (1.4) kopa
- ukraiński: (1.1) копа ż; (1.2) копиця ż
- wilamowski: (1.1) siök n, šȫk n
- źródła:
- Skocz do góry↑ Zygmunt Saloni, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Włodzimierz Gruszczyński, Danuta Skowrońska, Słownik gramatyczny języka polskiego na płycie CD, Warszawa, 2012, ISBN 978–83–927277–2-9.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/kopa
kopa
Czech
Etymology
From Proto-Slavic *kopa.
Noun
kopa f
- heap, pile
- (archaic) sixty, threescore
Coordinate terms
Latvian
Noun
kopa f (4th declension)
Declension
Verb
kopa
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *kopa.
Pronunciation
Noun
kopa f
- mound (artificial hill)
- (archaic) sixty; threescore
Declension
See also
Further reading
- kopa in Polish dictionaries at PWN
Slovak
Etymology
From Proto-Slavic *kopa.
Pronunciation
Noun
kopa f (genitive singular kopy, nominative plural kopy, genitive plural kôp, declension pattern of žena)
Declension
Declension of kopa
Derived terms
Further reading
- kopa in Slovak dictionaries at korpus.sk
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/kopa
Reconstruction:Proto-Slavic/kopa
Proto-Slavic
Etymology
An a-stem deverbative of *kopati. Baltic cognates include Latvian kaps (“grave”), Lithuanian kãpas (“grave”).
Noun
*kopa f
Declension
Singular | Dual | Plural | |
---|---|---|---|
Nominative | *kopa | *kopě | *kopy |
Accusative | *kopǫ | *kopě | *kopy |
Genitive | *kopy | *kopu | *kopъ |
Locative | *kopě | *kopu | *kopasъ, *kopaxъ* |
Dative | *kopě | *kopama | *kopamъ |
Instrumental | *kopojǫ, *kopǫ** | *kopama | *kopami |
Vocative | *kopo | *kopě | *kopy |
** The second form occurs in languages that contract early across /j/ (e.g. Czech), while the first form occurs in languages that do not (e.g. Russian).
Descendants
- East Slavic:
- South Slavic:
- West Slavic:
References
- Derksen, Rick (2008) Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 232
- Vasmer, Max (1964–1973), “копа́”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv O. N., Moscow: Progress
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/kopati
Reconstruction:Proto-Slavic/kopati
Proto-Slavic
Etymology
From Proto-Balto-Slavic *kop-, from Proto-Indo-European *(s)kep-. Baltic cognates include Latvian kapât (“to chop, hew”), Lithuanian kapóti (“to chop, hew”),Old Prussian enkopts (“buried”). Indo-European cognates include Ancient Greek κόπτω (kóptō, “to beat, to hit”).
Verb
*kopàti impf
- to dig
Conjugation
Verbal noun | Infinitive | Supine | L-participle |
---|---|---|---|
*kopanьje | *kopati | *kopatъ | *kopalъ |
Participles | ||
---|---|---|
Tense | Past | Present |
Passive | *kopanъ | *kopajemъ |
Active | *kopavъ | *kopaję |
Aorist | Present | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
Singular | *kopaxъ | *kopa | *kopa | *kopajǫ | *kopaješi | *kopajetь |
Dual | *kopaxově | *kopasta | *kopaste | *kopajevě | *kopajeta | *kopajete |
Plural | *kopaxomъ | *kopaste | *kopašę | *kopajemъ | *kopajete | *kopajǫtь |
Imperfect | Imperative | |||||
Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
Singular | *kopaaxъ | *kopaaše | *kopaaše | — | *kopaji | *kopaji |
Dual | *kopaaxově | *kopaašeta | *kopaašete | *kopajivě | *kopajita | — |
Plural | *kopaaxomъ | *kopaašete | *kopaaxǫ | *kopajimъ | *kopajite | — |
Derived terms
Descendants
- East Slavic:
- South Slavic:
- West Slavic:
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Balto-Slavic/kop-.
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/(s)kep-.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/%CE%BA%CF%8C%CF%80%CF%84%CF%89#Ancient_Greek
κόπτω
Ancient Greek
Etymology
From Proto-Indo-European *(s)kop- (“to strike, to beat”). Confer Old Church Slavonic скопити (skopiti, “castrate”), Lithuanian kaplys (“hatchet”), Old High German happa (“scythe”), English hatchet.
Pronunciation
- (5th BCE Attic) IPA(key): /kóp.tɔː/
- (1st CE Egyptian) IPA(key): /ˈkop.to/
- (4th CE Koine) IPA(key): /ˈkop.to/
- (10th CE Byzantine) IPA(key): /ˈkop.to/
- (15th CE Constantinopolitan) IPA(key): /ˈkop.to/
Verb
κόπτω • (kóptō)
- (transitive) strike; cut; shake
Inflection
Derived terms
References
- κόπτω in Liddell & Scott (1940) A Greek–English Lexicon, Oxford: Clarendon Press
- κόπτω in Liddell & Scott (1889) An Intermediate Greek–English Lexicon, New York: Harper & Brothers
- κόπτω in Autenrieth, Georg (1891) A Homeric Dictionary for Schools and Colleges, New York: Harper and Brothers
- κόπτω in Cunliffe, Richard J. (1924) A Lexicon of the Homeric Dialect: Expanded Edition, Norman: University of Oklahoma Press, published 1963
- G2875 in Strong’s Exhaustive Concordance to the Bible, 1979
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/hatchet#English
hatchet
English
Etymology
From Middle English hachet, a borrowing from Old French hachete, diminutive of hache (“axe”), from Frankish *hapja, *happija, from Proto-Germanic *hapjō, *habjō (“knife”), from Proto-Indo-European *kop- (“to strike, to beat”). Cognate with Old High German happa, heppa, habba (“reaper, sickle”), German Hippe (“billhook”).
Pronunciation
- Rhymes: -ætʃɪt
Noun
hatchet (plural hatchets)
…..
https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=kaplys&action=edit&redlink=1
Wiktionary does not yet have an entry for kaplys.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D0%B8%D1%82%D0%B8#Old_Church_Slavonic
скопити
Old Church Slavonic
Etymology
From Proto-Indo-European *kop- (“to strike, to beat”).
Noun
скопити • (skopiti) m
- to castrate
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/kop-.
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/kopa%C4%87
kopać (język polski)
- znaczenia:
czasownik przechodni niedokonany
- (1.1) uderzać kogoś / coś nogą
- (1.2) wydobywać np. ziemię przy pomocy łopaty, innego narzędzia lub maszyny
- (1.3) wydobywać minerały lub płody rolne z ziemi przy pomocy narzędzi lub maszyn
- (1.4) pot. o broni palnej: odrzucać, uderzać w ramię po wystrzale
- (1.5) pot. o elektryczności: razić prądem
- (1.6) przen. przeglądać archiwa, stare akta, dokumenty
czasownik zwrotny kopać się
- (2.1) kopać (1.1) samego siebie
- (2.2) kopać (1.1) siebie nawzajem
- (2.3) rzad. brnąć przez coś, przedostawać się z trudem
- odmiana:
- (1.1–5) koniugacja IX
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik kopać czas teraźniejszy kopię kopiesz kopie kopiemy kopiecie kopią czas przeszły m kopałem kopałeś kopał kopaliśmy kopaliście kopali ż kopałam kopałaś kopała kopałyśmy kopałyście kopały n kopałom kopałoś kopało tryb rozkazujący niech kopię kop niech kopie kopmy kopcie niech kopią czas przyszły m będę kopał,
będę kopaćbędziesz kopał,
będziesz kopaćbędzie kopał,
będzie kopaćbędziemykopali,
będziemy kopaćbędzieciekopali,
będziecie kopaćbędą kopali,
będą kopaćż będę kopała,
będę kopaćbędzieszkopała,
będziesz kopaćbędzie kopała,
będzie kopaćbędziemykopały,
będziemy kopaćbędzieciekopały,
będziecie kopaćbędą kopały,
będą kopaćn będę kopało,
będę kopaćbędzieszkopało,
będziesz kopaćbędzie kopało,
będzie kopaćczas zaprzeszły m kopałem był kopałeś był kopał był kopaliśmy byli kopaliście byli kopali byli ż kopałam była kopałaś była kopała była kopałyśmy były kopałyście były kopały były n kopałom było kopałoś było kopało było forma bezosobowaczasu przeszłego kopano tryb przypuszczający m kopałbym,
byłbym kopałkopałbyś,
byłbyś kopałkopałby,
byłby kopałkopalibyśmy,
bylibyśmy kopalikopalibyście,
bylibyście kopalikopaliby,
byliby kopaliż kopałabym,
byłabym kopałakopałabyś,
byłabyś kopałakopałaby,
byłaby kopałakopałybyśmy,
byłybyśmykopałykopałybyście,
byłybyściekopałykopałyby,
byłyby kopałyn kopałobym,
byłobym kopałokopałobyś,
byłobyś kopałokopałoby,
byłoby kopałoimiesłów przymiotnikowy czynny m kopiący, niekopiący ż kopiąca, niekopiąca kopiące, niekopiące n kopiące, niekopiące imiesłów przymiotnikowy bierny m kopany kopani ż kopana kopane n kopane imiesłów przysłówkowy współczesny kopiąc, nie kopiąc rzeczownik odczasownikowy kopanie, niekopanie - (2.1–3) koniugacja IX
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik kopać się czas teraźniejszy kopię się kopiesz się kopie się kopiemy się kopiecie się kopią się czas przeszły m kopałem się kopałeś się kopał się kopaliśmy się kopaliście się kopali się ż kopałam się kopałaś się kopała się kopałyśmy się kopałyście się kopały się n kopałom się kopałoś się kopało się tryb rozkazujący niech się kopię kop się niech się kopie kopmy się kopcie się niech się kopią czas przyszły m będę się kopał,
będę się kopaćbędziesz się kopał,
będziesz się kopaćbędzie się kopał,
będzie się kopaćbędziemy się kopali,
będziemy się kopaćbędziecie się kopali,
będziecie się kopaćbędą się kopali,
będą się kopaćż będę się kopała,
będę się kopaćbędziesz się kopała,
będziesz się kopaćbędzie się kopała,
będzie się kopaćbędziemy się kopały,
będziemy się kopaćbędziecie się kopały,
będziecie się kopaćbędą się kopały,
będą się kopaćn będę się kopało,
będę się kopaćbędziesz się kopało,
będziesz się kopaćbędzie się kopało,
będzie się kopaćczas zaprzeszły m kopałem się był kopałeś się był kopał się był kopaliśmy się byli kopaliście się byli kopali się byli ż kopałam się była kopałaś się była kopała się była kopałyśmy się były kopałyście się były kopały się były n kopałom się było kopałoś się było kopało się było forma bezosobowa czasu przeszłego kopano się tryb przypuszczający m kopałbym się,
byłbym się kopałkopałbyś się,
byłbyś się kopałkopałby się,
byłby się kopałkopalibyśmy się,
bylibyśmy się kopalikopalibyście się,
bylibyście się kopalikopaliby się,
byliby się kopaliż kopałabym się,
byłabym się kopałakopałabyś się,
byłabyś się kopałakopałaby się,
byłaby się kopałakopałybyśmy się,
byłybyśmy się kopałykopałybyście się,
byłybyście się kopałykopałyby się,
byłyby się kopałyn kopałobym się,
byłobym się kopałokopałobyś się,
byłobyś się kopałokopałoby się,
byłoby się kopałoimiesłów przymiotnikowy czynny m kopiący się, niekopiący się ż kopiąca się, niekopiąca się kopiące się, niekopiące się n kopiące się, niekopiące się imiesłów przysłówkowy współczesny kopiąc się, nie kopiąc się rzeczownik odczasownikowy kopanie się, niekopanie się
- przykłady:
- (1.1) Bronił się, jak mógł: bił, gryzł i kopał.
- (1.2) […] pot spływał mu kroplami z czoła, a on z dziką zawziętością kopał ziemię i nie ustawał, póki korzonka nie dostał spod kamieni…[1]
- (2.3) Odcięty od taboru, z oczyma zasypanymi śniegiem kopał się wtedy chłopak sam, mało co drogi widząc przed sobą […].[2]
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. kopnięcie n, kopniak m, kopacz m, koparka ż, kopalnia ż, wykopalisko nmos, wykopki nmos, kopanie n, odkopywanie n, wykop mrz, kopanina ż, kop m, kopyść ż, Kopaczż/mrz/mos
- czas. ndk. wykopywać, dk. wykopać, ndk. przekopywać, dk. przekopać, ndk. zakopywać, dk. zakopać, ndk. odkopywać, dk. odkopać, ndk. okopywać, dk. okopać
- przym. okopowy, kopalniany, wykopaliskowy, kopny
- związki frazeologiczne:
- kopnąć w kalendarz • niech cię gęś kopnie • samemu kopać sobie grób • kopać się z koniem • kopać pod kimś dołki • w mordę kopany • kto kopie dół dla sąsiada, winien go kopać na swoją miarę
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) kick; (1.2) dig
- duński: (1.1) sparke; (1.2) grave
- esperanto: (1.1) piedbati; (1.2) fosi
- francuski: (1.2) creuser
- hiszpański: (1.1) patear; (1.2) cavar
- japoński: (1.1) 蹴る
- jidysz: (1.1) בריקען (briken); (1.2) גראָבן (grobn); (1.3) גראָבן (grobn)
- kataloński: (1.2) cavar
- niemiecki: (1.1) treten, (piłkę) kicken; (1.2) graben, buddeln, ausheben; (1.3) fördern, graben, buddeln
- nowogrecki: (1.1) κλοτσάω; (1.2) σκάβω; (1.3) σκάβω
- rosyjski: (1.1) пинать, лягать, лягаться, толкать ногой; (1.2) копать, добывать
- szwedzki: (1.2) gräva
- tuvalu: (1.2) keli
- ukraiński: (1.1) копати; (1.2) копати
- węgierski: (1.2) ás
- wilamowski: (1.2) grōwa; (1.3) grōwa
- włoski: (1.1) calciare; (1.2) zappare, scavare
- źródła:
- Skocz do góry↑ W. Orkan: Krótki sen
- Skocz do góry↑ M. Konopnicka: Stacho Szafarczyk
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/kopa%C4%87
kopać
Polish
From Proto-Slavic *kopati, from Proto-Indo-European *kop-.
Pronunciation
Verb
kopać impf (perfective kopnąć)
- (transitive) to kick (strike with or raise the foot or leg)
Verb
kopać impf (perfective wykopać)
- (transitive) to dig (make a hole)
Conjugation
singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
person | m | f | n | m pers | m anim, m inan, f, n | |
infinitive | kopać | |||||
present tense | 1st | kopię | kopiemy | |||
2nd | kopiesz | kopiecie | ||||
3rd | kopie | kopią | ||||
past tense | 1st | kopałem | kopałam | kopaliśmy | kopałyśmy | |
2nd | kopałeś | kopałaś | kopaliście | kopałyście | ||
3rd | kopał | kopała | kopało | kopali | kopały | |
future tense | 1st | będę kopał1 | będę kopała1 | będziemy kopali1 | będziemy kopały1 | |
2nd | będziesz kopał1 | będziesz kopała1 | będziecie kopali1 | będziecie kopały1 | ||
3rd | będzie kopał1 | będzie kopała1 | będzie kopało1 | będą kopali1 | będą kopały1 | |
conditional | 1st | kopałbym | kopałabym | kopalibyśmy | kopałybyśmy | |
2nd | kopałbyś | kopałabyś | kopalibyście | kopałybyście | ||
3rd | kopałby | kopałaby | kopałoby | kopaliby | kopałyby | |
imperative | 1st | — | kopmy | |||
2nd | kop | kopcie | ||||
3rd | niech kopie | niech kopią | ||||
active adjectival participle | kopiący | kopiąca | kopiące | kopiący | kopiące | |
passive adjectival participle | kopany | kopana | kopane | kopani | kopane | |
contemporary adverbial participle | kopiąc | |||||
impersonal past | kopano | |||||
verbal noun | kopanie | |||||
1 or: będę kopać, będziesz kopać etc. |
Further reading
- kopać in Polish dictionaries at PWN
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/k%C4%99pa#pl
kępa (język polski)
kępa (1.1) ziela
kępa (1.1) drzew
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) zwarta grupa roślin, np. drzew, krzewów, kwiatów
- (1.2) mała wyspa na rzece lub jeziorze pokryta roślinnością zob. też kępa (wyspa) w Wikipedii
- (1.3) usypisko osadów niesionych przez wiatr
- odmiana:
- (1.1–3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kępa kępy dopełniacz kępy kęp celownik kępie kępom biernik kępę kępy narzędnik kępą kępami miejscownik kępie kępach wołacz kępo kępy
- synonimy:
- (1.2) ostrowie
- tłumaczenia:
- hiszpański: (1.1) mata ż, soto m, arboleda ż; (1.2) mejana ż (poblada de vegetación); (1.3) terrero m
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/k%C4%99pa
kępa
Polish
Pronunciation
Noun
kępa f
- isolated clump of vegetation, such as trees, shrubs, or flowers
- small island in a river or lake, covered with vegetation
Declension
Further reading
- kępa in Polish dictionaries at PWN
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/k%C4%99pka
kępka (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- tłumaczenia:
- (1.1) dla języków nierozróżniających zdrobnień zobacz listę tłumaczeń w haśle: kępa
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/kupa
kupa (język polski)
psia kupa (1.1)
kupa (1.2) ludzi
kupa (1.3) bananów
kupa (1.3) kamieni
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) pot. eufem. kał, stolec, odchody
- (1.2) pot. dużo czegoś lub kogoś, masa
- (1.3) pot. stos, sterta
- (1.4) pot. przen. niepomyślny wynik, niepowodzenie, fiasko
- odmiana:
- (1.1–3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kupa kupy dopełniacz kupy kup celownik kupie kupom biernik kupę kupy narzędnik kupą kupami miejscownik kupie kupach wołacz kupo kupy
- przykłady:
- (1.1) Oj, muszę zrobić kupę.
- (1.2) Na koncercie była cała kupa ludzi.
- (1.3) Jasiu, układaj ubrania w szafie, a nie rzucaj ich tak na kupę.
- kolokacje:
- (1.1) robić kupę (do ubikacji / do nocnika / w pieluchę / w pampersa) • sprzątać kupę (po psie / kocie)
- (1.2) kupa śmiechu / ludzi • być / trzymać się w kupie
- (1.3) rzucać coś na kupę
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. kopa ż, kupkanie n, wykupkanie n, nakupkanie n
- czas. żart. kupkać ndk., wykupkać dk., nakupkać dk.
- związki frazeologiczne:
- w kupie raźniej • kupą, mości panowie! • i Herkules dupa, kiedy ludzi kupa • zebrać do kupy • trzymać się kupy
- tłumaczenia:
- (1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: kał
- angielski: (1.2) a whole lot
- arabski: (1.3) كومة
- duński: (1.1) pølse w
- esperanto: (1.3) stako
- rosyjski: (1.1) кака ż, какашка ż
- ukraiński: (1.1) купа ż; (1.2) купа ż; (1.3) купа ż
- wilamowski: (1.2) heffa m, hefa m
kupa (język czeski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
kupa (język dolnołużycki)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) wyspa
- odmiana:
- (1.1) lp kup|a, ~y, ~je, ~u, ~u, ~je; du ~je, ~owu, ~oma, ~je, ~oma, ~oma; lm ~y, ~ow, ~am, ~y, ~ami, ~ach
- przykłady:
- (1.1) Islandska jo kraj a kupa w pódpołnocnym Atlantiskem ocanje. → Islandia jest krajem i wyspą na północnym Oceanie Atlantyckim.
kupa (język górnołużycki)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) wyspa
- kolokacje:
- (1.1) Jutrowna kupa → Wyspa Wielkanocna
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/kupa
kupa
Czech
Etymology
From Proto-Slavic *kupa, originally from Proto-Indo-European *keup- from *keu-.[1]
Pronunciation
Noun
kupa f
Declension
Derived terms
See also
References
- ^ kupa in Jiří Rejzek, Český etymologický slovník, electronic version, Leda, 2007
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *kupa.
Pronunciation
Noun
kupa f (diminutive kupka)
Declension
Derived terms
Further reading
- kupa in Polish dictionaries at PWN
Upper Sorbian
Noun
kupa f
…..
https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/kupa&action=edit&redlink=1
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/kupa.
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/keup-.
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/keu-.
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/kupiec
kupiec (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- (1.1) ktoś, kto coś kupuje
- (1.2) ktoś, kto trudni się handlem, właściciel sklepu, przedsiębiorstwa handlowego
- odmiana:
- (1.1–2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kupiec kupcy dopełniacz kupca kupców celownik kupcowi kupcom biernik kupca kupców narzędnik kupcem kupcami miejscownik kupcu kupcach wołacz kupcze kupcy
- synonimy:
- (1.1) nabywca
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. kupno n, kupcowa ż, kupiectwo n, kupczenie n, kupienie n, kupowanie n, odkup m, odkupienie n, odkupiciel m, przekupa ż, przekupka ż, przekupień m, przekupność ż, przekupstwo n, przekupywanie n, wykup m, wykupywanie n, zakup n, zakupy nmos
- czas. kupować ndk., kupić dk., kupczyć ndk., dokupywać ndk., dokupić dk., nakupywać ndk., nakupić dk., odkupywać ndk., odkupić dk., podkupywać ndk., podkupić dk., przekupywać ndk., przekupić dk., wkupywać się ndk., wkupić się dk., wykupywać ndk., wykupić dk., zakupywać ndk., zakupić dk.
- przym. kupiecki, kupiony, dokupiony, odkupiony, podkupiony, przekupiony, przekupny, wykupiony, zakupiony, kupny
- związki frazeologiczne:
- każdy kupiec swój towar chwali
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) buyer, purchaser; (1.2) merchant, tradesman, dealer, shopkeeper
- esperanto: (1.1) aĉetanto; (1.2) komercisto
- ido: (1.2) aferisto
- niemiecki: (1.2) Kaufmann m, Geschäftsmann m
- ukraiński: (1.1) купець m
- wilamowski: (1.2) kaufmon m, kaojfmaon m
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/kupiec
kupiec
Polish
Pronunciation
Noun
kupiec m pers
Declension
Further reading
- kupiec in Polish dictionaries at PWN
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/kupi%C4%87
kupić (język polski)
- znaczenia:
czasownik przechodni dokonany (ndk. kupować)
- odmiana:
- (1.1) koniugacja VIa
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik kupić czas przyszły prosty kupię kupisz kupi kupimy kupicie kupią czas przeszły m kupiłem kupiłeś kupił kupiliśmy kupiliście kupili ż kupiłam kupiłaś kupiła kupiłyśmy kupiłyście kupiły n kupiłom kupiłoś kupiło tryb rozkazujący niech kupię kup niech kupi kupmy kupcie niech kupią czas zaprzeszły m kupiłem był kupiłeś był kupił był kupiliśmy byli kupiliście byli kupili byli ż kupiłam była kupiłaś była kupiła była kupiłyśmy były kupiłyście były kupiły były n kupiłom było kupiłoś było kupiło było forma bezosobowa czasu przeszłego kupiono tryb przypuszczający m kupiłbym,
byłbym kupiłkupiłbyś,
byłbyś kupiłkupiłby,
byłby kupiłkupilibyśmy,
bylibyśmy kupilikupilibyście,
bylibyście kupilikupiliby,
byliby kupiliż kupiłabym,
byłabym kupiłakupiłabyś,
byłabyś kupiłakupiłaby,
byłaby kupiłakupiłybyśmy,
byłybyśmy kupiłykupiłybyście,
byłybyście kupiłykupiłyby,
byłyby kupiłyn kupiłobym,
byłobym kupiłokupiłobyś,
byłobyś kupiłokupiłoby,
byłoby kupiłoimiesłów przymiotnikowy przeszły m kupiony kupieni ż kupiona kupione n kupione imiesłów przysłówkowy uprzedni kupiwszy rzeczownik odczasownikowy kupienie, niekupienie
- przykłady:
- (1.1) Zbiegł do pobliskiego sklepu, by kupić mleko i płatki owsiane.[1]
- (1.1) Znalazł kawałek białego papieru, otworzył dopiero co kupione kredki i zaczął wpatrywać się w twarz dziewczynki.[2]
- synonimy:
- (1.1) reg. pozn. dostać kupić
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. zakup m, zakupy nmos, kupiec m, kupno n, kupowanie n, kupienie n, odkupienie n
- przym. kupny
- związki frazeologiczne:
- kupić kota w worku • kupić spod lady • tanie kupisz, psom wyrzucisz • serca kupić nie można • kto kupuje, czego mu nie trzeba, nie ma potem za co kupić chleba • reg. pozn. dostać kupić
- tłumaczenia:
- (1.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: kupować
- amharski: (1.1) መግዛት
- białoruski: (1.1) купіць
- bułgarski: (1.1) купя
- chorwacki: (1.1) kupiti
- dolnołużycki: (1.1) kupiś
- górnołużycki: (1.1) kupić
- rosyjski: (1.1) купить
- słowacki: (1.1) kúpiť
- ukraiński: (1.1) купити
- wilamowski: (1.1) knöfa
- źródła:
- Skocz do góry↑ Bronisław Świderski, Słowa obcego, 1998, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- Skocz do góry↑ Bronisław Świderski, Słowa obcego, 1998, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
kupić (język górnołużycki)
- znaczenia:
czasownik przechodni dokonany (ndk. kupować)
- (1.1) kupić
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. kupc m, kupcowka ż, kupcowstwo n, kupjenka ż, kupnica ż, kupnišćo n, kupowar m, kupowarstwo n
- czas. kupować ndk.
- przym. kupcowski, kupjomny, kupny, kupowanski, kupski
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/kupi%C4%87
kupić
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *kupiti, from early Proto-Slavic *kōpītej, from unattested Gothic *kaupjan, from Proto-Germanic *kaupijaną, related to Gothic 𐌺𐌰𐌿𐍀𐍉𐌽 (kaupōn, “to barter”), itself a borrowing from Latin caupō (“tradesman”). Compare German kaufen and Norwegian kjøpe.
Pronunciation
Verb
kupić pf (imperfective kupować)
- (transitive) to buy
Conjugation
singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
person | m | f | n | m pers | m anim, m inan, n, f | |
infinitive | kupić | |||||
future tense | 1st | kupię | kupimy | |||
2nd | kupisz | kupicie | ||||
3rd | kupi | kupią | ||||
past tense | 1st | kupiłem | kupiłam | kupiliśmy | kupiłyśmy | |
2nd | kupiłeś | kupiłaś | kupiliście | kupiłyście | ||
3rd | kupił | kupiła | kupiło | kupili | kupiły | |
conditional | 1st | kupiłbym | kupiłabym | kupilibyśmy | kupiłybyśmy | |
2nd | kupiłbyś | kupiłabyś | kupilibyście | kupiłybyście | ||
3rd | kupiłby | kupiłaby | kupiłoby | kupiliby | kupiłyby | |
imperative | 1st | niech kupię | kupmy | |||
2nd | kup | kupcie | ||||
3rd | niech kupi | niech kupią | ||||
passive adjectival participle | kupiony | kupiona | kupione | kupieni | kupione | |
anterior adverbial participle | kupiwszy | |||||
impersonal past | kupiono | |||||
verbal noun | kupienie |
Derived terms
Further reading
- kupić in Polish dictionaries at PWN
Upper Sorbian
Etymology
Cognates include Lower Sorbian kupiś.
Verb
kupić (perfective, imperfective kupować)
- to buy
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/caupo#Latin
caupo
Latin
Alternative forms
Etymology
Cognate with Ancient Greek κᾰ́πηλος (kápēlos), possibly from Pre-Greek, likely borrowed separately. A derivation of either from Proto-Indo-European *kʷreyh₂- (“to buy”), whence ἐπρῐάμην (epriámēn) as suppletive Aorist of ὠνέομαι (ōnéomai, “to buy”), seems far-fetched. Beekes mentions, Furnee offers Hittite ḫappar (“purchase, price”) as a comparandum, in which case the IE derivation would be *h₃ep-, whence ops (“power”) and Homeric Ancient Greek ἀφνειός (aphneiós, “rich, wealthy”), although also speculative. Gemoll considers a connection to Ancient Greek κάπτω (káptō, “gulp down, snap”). This noun is also masculine.
Pronunciation
Noun
caupō m (genitive caupōnis); third declension
Inflection
Case | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominative | caupō | caupōnēs |
Genitive | caupōnis | caupōnum |
Dative | caupōnī | caupōnibus |
Accusative | caupōnem | caupōnēs |
Ablative | caupōne | caupōnibus |
Vocative | caupō | caupōnēs |
Descendants
- Proto-Germanic: *kaupōną, *kaupijaną (“to buy; trade”) (see there for further descendants)
References
- caupo in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
- caupo in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
- caupo in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition, 1883–1887)
- caupo in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire Illustré Latin-Français, Hachette
- caupo in Harry Thurston Peck, editor (1898) Harper’s Dictionary of Classical Antiquities, New York: Harper & Brothers
- caupo in William Smith et al., editor (1890) A Dictionary of Greek and Roman Antiquities, London: William Wayte. G. E. Marindin
- Edzard Johan Furnée: Die wichtigsten konsonantischen Erscheinungen des Vorgriechischen mit einem Appendix über den Vokalismus. Mouton, The Hague 1972.
- Wilhelm Gemoll: Griechisch-deutsches Schul- und Handwörterbuch. öbv & hpt / Oldenbourg, Vienna and Munich 91965, p. 407.
…..
Wiktionary does not yet have an entry for ἀφνειός.
…..
https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=%E1%B8%ABappar&action=edit&redlink=1
Wiktionary does not yet have an entry for ḫappar.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/k%CA%B7reyh%E2%82%82-
Reconstruction:Proto-Indo-European/kʷreyh₂-
Proto-Indo-European
Root
*kʷreyh₂-[1]
- to buy
Descendants
Derived terms
- *kʷri-né-h₂-ti ~ *kʷri-n-h₂-énti (nasal-infix present)
- *kʷréyh₂-t ~ *kʷrih₂ént (root aorist)
- *kʷrih₂-
- Hellenic: [Term?]
- Ancient Greek: ἐπριάμην (epriámēn)
- Hellenic: [Term?]
- *kʷrih₂-tó-s
References
- ^ Rix, Helmut, editor (2001), “*ku̯rei̯h₂-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 395
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/h%E2%82%83ep-
Reconstruction:Proto-Indo-European/h₃ep-
Proto-Indo-European
Root
*h₃ep-
Derived terms
- *h₃ép ~ *h₃p-és
- *h₃ép-lom[1]
- Germanic: *aflą (see there for further descendants)
- *h₃ép-(i)s, *h₃óp-(i)s[2]
- *h₃ep-en-o-
- *h₃ep-en-ont-[3]
- Anatolian: [Term?]
- Hittite: (ḫa-ap-pí-na-an-za /ḫappinanta/)
- (perhaps) Italic: *opelentos (by dissimilation of *n-*n to *l-*n)
- Latin: opulentus
- Anatolian: [Term?]
- *h₃ep-en-ont-[3]
- *h₃ép-n-os ~ *h₃ép-n-es
- *h₃ép-os ~ *h₃ép-es-[4]
- Indo-Iranian: *Hápas
- Italic: *opos
- Latin: opus
- ⇒ Italic: *opezāō
- Latin: operor
- Oscan:
- Paelignian: upsaseter (3s/p.ipf.sb.ps.)
- South Picene:
- (opesaúom, inf.)
- (opsút), (opsúq, 3s.pf.)
- Umbrian:
- osatu (3s.ipv.II)
- oset(a est), oseto (est) (3s.pf.ps.f.)
- Vestinian: ośens (3p.pf.)
- *h₃ép-r̥ ~ *h₃p-ér-[5]
- Anatolian: [Term?]
- Hittite: (ḫa-a-ap-pár /ḫāppar/)
- Anatolian: [Term?]
- Unsorted formations
- (perhaps) Albanian: [Term?]
- Albanian: punë
- (perhaps) Armenian:
- Old Armenian: *աւն (*awn)
- (perhaps) Germanic: *abnijaną (see there for further descendants)
- (perhaps) Hellenic: [Term?]
- Ancient Greek: ὄμπνη (ómpnē, “nourishment”)
- Italic: [Term?]
- Latin: omnis (see there for further descendants)
References
- ^ Kroonen, Guus (2013), “*afla- 1”, in Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, page *afla- 1
- ^ De Vaan, Michiel (2008), “ops”, in Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill, page 431
- ^ Kloekhorst, Alwin (2008), “ḫappina-”, in Etymological Dictionary of the Hittite Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 5), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 346-347
- ^ De Vaan, Michiel (2008), “opus”, in Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill, page 432
- ^ Kloekhorst, Alwin (2008), “ḫāppar-”, in Etymological Dictionary of the Hittite Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 5), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 345-346
- Pokorny, Julius (1959) Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume III, Bern, München: Francke Verlag, page 780
- Chantraine, Pierre (1968–1980), “ὄμπνη”, in Dictionnaire étymologique de la langue grecque (in French), Paris: Klincksieck, page 800b
…..
Kupiec / Ko”P+ieC nie miał przecież Kupy / Ko”Py czegoś do sprzedania, np wykopanych drogocennych kamieni, itd… To byłoby za proste i oczywiste, tak samo jak z Kopytem / KoP+yT+eM, nieprawdaż?
W takim razie co powiecie na to…
…..
https://sjp.pwn.pl/sjp/chapnac;2447803.html
chapnąć — chapać
chapać
1. gryźć;
2. chwytać (coś);
3. jeść (coś);
4. kraść
chapać
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *xapati.
Pronunciation
Verb
chapać impf (perfective chapnąć)
- (transitive) to snatch, to snap at
Conjugation
singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
person | m | f | n | m pers | m anim, m inan, f, n | |
infinitive | chapać | |||||
present tense | 1st | chapię | chapiemy | |||
2nd | chapiesz | chapiecie | ||||
3rd | chapie | chapią | ||||
past tense | 1st | chapałem | chapałam | chapaliśmy | chapałyśmy | |
2nd | chapałeś | chapałaś | chapaliście | chapałyście | ||
3rd | chapał | chapała | chapało | chapali | chapały | |
future tense | 1st | będę chapał1 | będę chapała1 | będziemy chapali1 | będziemy chapały1 | |
2nd | będziesz chapał1 | będziesz chapała1 | będziecie chapali1 | będziecie chapały1 | ||
3rd | będzie chapał1 | będzie chapała1 | będzie chapało1 | będą chapali1 | będą chapały1 | |
conditional | 1st | chapałbym | chapałabym | chapalibyśmy | chapałybyśmy | |
2nd | chapałbyś | chapałabyś | chapalibyście | chapałybyście | ||
3rd | chapałby | chapałaby | chapałoby | chapaliby | chapałyby | |
imperative | 1st | — | chapmy | |||
2nd | chap | chapcie | ||||
3rd | niech chapie | niech chapią | ||||
active adjectival participle | chapiący | chapiąca | chapiące | chapiący | chapiące | |
passive adjectival participle | chapany | chapana | chapane | chapani | chapane | |
contemporary adverbial participle | chapiąc | |||||
impersonal past | chapano | |||||
verbal noun | chapanie | |||||
1 or: będę chapać, będziesz chapać etc. |
Related terms
Further reading
- chapać in Polish dictionaries at PWN
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/xapati
Reconstruction:Proto-Slavic/xapati
Proto-Slavic
Etymology
Possibly from Proto-Indo-European *keh₂p-, in which case it is cognate with Latin capiō (“to take”) (infinitive capere), Proto-Germanic *habjaną (“to have; to lift”) (two different verbs; compare Gothic 𐌷𐌰𐌱𐌰𐌽 (haban, “to have”) vs. 𐌷𐌰𐍆𐌾𐌰𐌽(hafjan, “to lift”)), German happig (“greedy”), Middle High German happen (“to seize greedily”), Old Armenian խափանեմ (xapʿanem, “to hinder”), խափ (xapʿ, “surprise, seizure”).
Verb
*xapati ?
Inflection
Verbal noun | Infinitive | Supine | L-participle |
---|---|---|---|
*xapanьje | *xapati | *xapatъ | *xapalъ |
Participles | ||
---|---|---|
Tense | Past | Present |
Passive | *xapanъ | *xapljemъ |
Active | *xapavъ | *xaplję |
Aorist | Present | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
Singular | *xapaxъ | *xapa | *xapa | *xapljǫ | *xaplješi | *xapljetь |
Dual | *xapaxově | *xapasta | *xapaste | *xapljevě | *xapljeta | *xapljete |
Plural | *xapaxomъ | *xapaste | *xapašę | *xapljemъ | *xapljete | *xapljǫtь |
Imperfect | Imperative | |||||
Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
Singular | *xapaaxъ | *xapaaše | *xapaaše | — | *xaplji | *xaplji |
Dual | *xapaaxově | *xapaašeta | *xapaašete | *xapljivě | *xapljita | — |
Plural | *xapaaxomъ | *xapaašete | *xapaaxǫ | *xapljimъ | *xapljite | — |
Verbal noun | Infinitive | Supine | L-participle |
---|---|---|---|
*xapanьje | *xapati | *xapatъ | *xapalъ |
Participles | ||
---|---|---|
Tense | Past | Present |
Passive | *xapanъ | *xapajemъ |
Active | *xapavъ | *xapaję |
Aorist | Present | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
Singular | *xapaxъ | *xapa | *xapa | *xapajǫ | *xapaješi | *xapajetь |
Dual | *xapaxově | *xapasta | *xapaste | *xapajevě | *xapajeta | *xapajete |
Plural | *xapaxomъ | *xapaste | *xapašę | *xapajemъ | *xapajete | *xapajǫtь |
Imperfect | Imperative | |||||
Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
Singular | *xapaaxъ | *xapaaše | *xapaaše | — | *xapaji | *xapaji |
Dual | *xapaaxově | *xapaašeta | *xapaašete | *xapajivě | *xapajita | — |
Plural | *xapaaxomъ | *xapaašete | *xapaaxǫ | *xapajimъ | *xapajite | — |
Related terms
Descendants
- East Slavic:
- Old East Slavic: хапати (xapati, “to seize, to bite, to sting, to trample”) (11th century; accent paradigm b)
- South Slavic:
- Old Church Slavonic:
- Cyrillic: хапьѭще (xapĭjǫšte, “(while) biting”, nom. masc. pl. pres. act. part.)
- Bulgarian: (ха́пвам (hápvam), ха́пна (hápna, “to bite”))
- Macedonian: апе (ape)
- Serbo-Croatian:
- Slovene: hȃpati (“to snap, (reflexive) to seize”) (tonal orthography), 1sg. hȃpam (tonal orthography)
- Old Church Slavonic:
References
- Черных, П. Я. (1999), “ха́пать”, in Историко-этимологический словарь русского языка (Istoriko-etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka) [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), volume 2, 3rd reprint edition, Moscow: Русский язык, page 333
- Derksen, Rick (2008), “*xāpàti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 202
- Трубачев О. Н., editor (1981), “*xapati”, in Этимологический словарь славянских языков (Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov) [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 08, Moscow: Nauka, page 18
- Vasmer, Max (1964–1973), “ха́пать”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv O. N., Moscow: Progress
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/capio#Latin
capio
Latin
Pronunciation
Etymology 1
From Proto-Italic *kapiō, from Proto-Indo-European *kh₂pyéti, from the root *keh₂p- (“to seize, grab”). Cognate with Breton kavout, English have, heave, Lithuanian kàmpt, Albanian kap, Ancient Greek κάπτω (káptō).
Verb
capiō (present infinitive capere, perfect active cēpī, supine captum); third conjugation iō-variant
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/kh%E2%82%82py%C3%A9ti
Reconstruction:Proto-Indo-European/kh₂pyéti
Proto-Indo-European
Etymology
Verb
*kh₂pyéti (imperfective)[1]
- to be grasping
Inflection
Imperfective, thematic | |||||
---|---|---|---|---|---|
Active voice | Present indicative | Past indicative | Imperative | Subjunctive | Optative |
1st singular | *kh₂pyóh₂ | *kh₂pyóm | — | *kh₂pyṓh₂ | *kh₂pyóyh₁m̥ |
2nd singular | *kh₂pyési | *kh₂pyés | *kh₂pyé | *kh₂pyḗsi | *kh₂pyóys |
3rd singular | *kh₂pyéti | *kh₂pyét | *kh₂pyétu | *kh₂pyḗti | *kh₂pyóyt |
1st dual | *kh₂pyówos | *kh₂pyówe | — | *kh₂pyṓwos | *kh₂pyóywe |
2nd dual | *kh₂pyétes | *kh₂pyétom | *kh₂pyétom | *kh₂pyḗtes | *kh₂pyóytom |
3rd dual | *kh₂pyétes | *kh₂pyétām | *kh₂pyétām | *kh₂pyḗtes | *kh₂pyóytām |
1st plural | *kh₂pyómos | *kh₂pyóme | — | *kh₂pyṓmos | *kh₂pyóyme |
2nd plural | *kh₂pyéte | *kh₂pyéte | *kh₂pyéte | *kh₂pyḗte | *kh₂pyóyte |
3rd plural | *kh₂pyónti | *kh₂pyónt | *kh₂pyóntu | *kh₂pyṓnti | *kh₂pyóyh₁n̥t |
Participle | *kh₂pyónts | ||||
Middle voice | Present indicative | Past indicative | Imperative | Subjunctive | Optative |
1st singular | *kh₂pyóh₂er | *kh₂pyóh₂e | — | *kh₂pyṓh₂er | *kh₂pyóyh₂e |
2nd singular | *kh₂pyéth₂er | *kh₂pyéth₂e | *kh₂pyéso | *kh₂pyḗth₂er | *kh₂pyóyth₂e |
3rd singular | *kh₂pyétor | *kh₂pyéto | *? | *kh₂pyḗtor | *kh₂pyóyto, *kh₂pyóyh₁o |
1st dual | *kh₂pyówosdʰh₂ | *kh₂pyówedʰh₂ | — | *kh₂pyṓwosdʰh₂ | *kh₂pyóywedʰh₂ |
2nd dual | *? | *? | *? | *? | *? |
3rd dual | *? | *? | *? | *? | *? |
1st plural | *kh₂pyómosdʰh₂ | *kh₂pyómedʰh₂ | — | *kh₂pyṓmosdʰh₂ | *kh₂pyóymedʰh₂ |
2nd plural | *kh₂pyédʰh₂we | *kh₂pyédʰh₂we | *kh₂pyédʰh₂we | *kh₂pyḗdʰh₂we | *kh₂pyóydʰh₂we |
3rd plural | *kh₂pyóror, *kh₂pyóntor | *kh₂pyóro, *kh₂pyónto | *? | *kh₂pyṓror, *kh₂pyṓntor | *kh₂pyóyro, *kh₂pyóyh₁n̥to |
Participle | *kh₂pyómnos |
Descendants
- Proto-Albanian: *kapa
- Albanian: kap
- Balto-Slavic:
- Germanic: *habjaną (“to lift”) (see there for further descendants)
- Hellenic: *kapťō
- Ancient Greek: κάπτω (káptō)
- Italic: *kapiō
- Latin: capiō (see there for further descendants)
References
- ^ Ringe, Don (2006) From Proto-Indo-European to Proto-Germanic, Oxford University Press
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/keh%E2%82%82p-
Reconstruction:Proto-Indo-European/keh₂p-
Proto-Indo-European
Root
Derived terms
- *kh₂p-yé-ti (ye-present)[1][2][3][5][6][7]
- *kh₂p-(e)h₁-yé- (post-Indo-European innovated stative)[1][8]
- Germanic: *habjaną (“to have”)
- *kh₂p-tós (“seized”)
- *kh₂p-nós, *kh₂p-néh₂[9] or *kh₂p-ó-neh₂[10]
- *kóh₂p-eh₂[11]
- Unsorted formations:
References
- ↑ Jump up to:1.0 1.1 1.2 Rix, Helmut, editor (2001) Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, pages 344–345
- ↑ Jump up to:2.0 2.1 De Vaan, Michiel (2008), “capiō”, in Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill, pages 89-90
- ↑ Jump up to:3.0 3.1 Beekes, Robert S. P. (2010), “κάπτω”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, page 640
- ^ Ringe, Don (2006) From Proto-Indo-European to Proto-Germanic, Oxford University Press
- ^ Orel, Vladimir (1998), “kap”, in Albanian Etymological Dictionary, Leiden, Boston, Köln: Brill, page 169
- ^ Demiraj, Bardhyl (1997), “kap”, in Albanische Etymologien: Untersuchungen zum albanischen Erbwortschatz [Albanian Etymologies: Investigations into the Albanian Inherited Lexicon] (Leiden Studies in Indo-European; 7) (in German), Amsterdam, Atlanta: Rodopi
- ^ Mallory, J. P.; Adams, D. Q., editors (1997) Encyclopedia of Indo-European culture, London, Chicago: Fitzroy Dearborn Publishers, page 563
- ^ Ringe, Don (2006) From Proto-Indo-European to Proto-Germanic, Oxford University Press, page 164
- ↑ Jump up to:9.0 9.1 Philippa, Marlies; Debrabandere, Frans; Quak, Arend; Schoonheim, Tanneke; van der Sijs, Nicoline (2003–2009), “haven”, in Etymologisch woordenboek van het Nederlands (in Dutch), Amsterdam: Amsterdam University Press
- ↑ Jump up to:10.0 10.1 Kroonen, Guus (2013) Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, pages 196-197
- ^ Beekes, Robert S. P. (2010), “κώπη”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, pages 815-816
- ^ J̌ahukyan, Geworg (2010), “խափ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik
https://pl.scribd.com/read/313318548/Angielsko-polski-s%C5%82ownik-odpowiednikow-etymologicznych#
Można znaleźć tam ciekawe rzeczy.
PolubieniePolubienie
BARDZO CIEKAWE!!! DZIĘKUJĘ!!!
Z tym nie moge sie zgodzić, patrz:
(…) Trochę o dźwiękach bh, dh, gh, które występują w praindoeuropejskich rdzeniach
podanych w słowniku.
Dźwięczne spółgłoski przydechowe [bh, dh, gh] istniały w języku praindoeu-
ropejskim, lecz zanikły w większości języków pochodnych, np. w językach słowiań-
skich, germańskich i litewskim przeszły w [b, d, g]. (…)
To błąd logiczny, bo odtfoszenie tego tzw. PIE nastąpiło na podstawie już ubezdźwięcznionych późniejszych przykładów, np. z sanskryty, itp. Nikt nie bierze pod uwagę, że tych późniejszych ubezdźwięcznień mogło wcześniej zwyczajnie nie być, a powstały one na skutek styczności tzw. Ariów, czyli wnuków Pra-Słowian z ludami ugro-fińskimi, syberyjskimi, ale szczególnie ałtajskimi, z ich gardłową wymową, patrz:
Altai Kai – Кай кожонг
…..
Świetny materiał, ale widzę, że autor wziął za pewnik ustalenia ofitzjalnego jęsykosnaftzfa, co to pierwotności i wiarygodności odtfoszonych postacie tzw. PIE. Polecam poczytanie o tzw. rough breathing i wynikającej z tego utraty pierwotnej dźwięczności, patrz S>H…
I tak super, bo to woda na mój młyn… Zrobię o tym wpis i umieszczę w Z/S+L”oW+NiK+a(c)H… – Zrobione pod nr 1! 🙂
PolubieniePolubienie
Pingback: 156 Źródłosłowy Pra-Słowiańskiego słowa Szczodry / S”C”oDRy, jako dowody na wielokrotne wtórne ubezdźwięcznienie, patrz: Proto-Slavic *ščedrъ, itp. 01 | SKRBH
Pingback: 267 Heap, куча, куща, chata, хата, hut, house, chyżość, chyżo, chyży i inne logiczne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa | SKRBH