154 Susza, Susz, Suchy, Schnąć, itp, jako przykłady jednoczesnego występowania w j. Pra-Słowiańskim rdzeni i słów w postaciach dźwięcznych i ubezdźwięcznionych

susza (1.1)

…..

Na Szczodre Gody ode Mię podarek, czyli przykłady bardzo starych słów, które zarówno i te ofitzjalnie odtfoszone, jak i te zwyczajnie nadal używane w j. polskim, magicznie dziwnie jakoś tak CIĄGLE POSIADAJĄ OBIE POSTACIE RDZENI, zarówno te dźwięczne, jak i te ubezdźwięcznione. Jak to wg ofitzjalnej nauki w ogóle jest możliwe? Ano możliwe jest…

Cokolwiek sobie dalej pomyślicie, pamiętajcie, że zgodnie z tzw. rough breathing i przykładami podanymi poniżej i wcześniej, postacie dźwięczne rdzeni i słów tzw. satem, SĄ STARSZE OD POSTACI WTÓRNIE UBEZDŹWIĘCZNIONYCH tzw. kentum.

Pije tu np. do tłumaczeń tzw. oboczności, że jak niby w j. polskim występowały i nadal występują i rdzeń SS i słowa na nim oparte, jak np. Susz / So’S”, Susza / So’S”a, Suszyć / So’S”+yC’, itp, no to jak występują także i rdzeń S(c)H i słowa na nim oparte, jak np. Suchy / So'(c)Hy, Schnąć / S(c)HN+a”C’, itp,.. no to że te pierwsze słowa tzw. spalatelizowały się, itp… Trudne długie zdanie, ale jego logiczne wytłumaczenie jest już krótsze…

A gówno prawda!!! Choćby i dla tego, że OFITZJALNIE ODTFOSZONO SOBIE OBIE POSTACIE, patrz: Proto-Indo-European *seyk-, *h₂sews- (also reconstructed as) *sh₂ews-,*h₂sows-éye-ti,.. czyli że ODTFOSZONA POSTAĆ TEGO TZW. PIE MOGŁA BYĆ DŹWIĘCZNA, jak *seyk-, czy *sh₂ews- 🙂

Rozumieta już allo-allo, hm? Dodatkowo zwracam uwagę, że:

• w j. awestyjskim, czyli wschodnio-irańskim i w jego przodkach, występują zupełnie typowe ubezdźwięcznienia, patrz poniżej,
• w języku tzw. grece homeryckiej występuje także zupełnie typowe ubezdźwięcznienie, w działaniu którego doszło nawet do CAŁKOWITEGO ZANIKU, zarówno dźwięku ubezdźwięcznionego zapisywanego znakiem H, jak i wcześniejszego dźwięku zapisywanego znakiem S, zgodnie z tzw. rough breathing, patrz poniżej:

Proto-Slavic: *sъxnǫti, *sȗxъ, *sušiti, *suša < *sux-ja,

Proto-Indo-Aryan: *Hsúṣkas, *Hsúškas,*Hsawṣáyati,*Hsawšáyati,

Indo-Iranian: *Hsúškas, *Hsawšáyati, *Hsúšyati,

Indo-Aryan: *Hsawṣáyati, *Hsúšyati,

Avestan: huška,

Sanskrit: शोषयति śoṣáyati, शुष्यति śúṣyati, शुष्क śúṣka,

Homeric Ancient Greek: αὖος aûos

Jakieś wytłumaczenia tych magicznie zwyczajnych powtarzalnych stanów, wy moje wiecznie suszące zęby allo-allo misiaczki, hm? Ktoś coś może napomknie o tzw. rzekomych zapożyczeniach od-irańskich, hm? A i miękkie k’/K’ i te wszystkie ofitzjalne odtfoszenia i wymysły allo-allo, (w tym i Sławomira Ambroziaka), zwyczajnie pomijam, bo So’S”a =/= K’o’K’a…

…..

So’S”a

https://pl.wiktionary.org/wiki/susza

susza (język polski)

susza (1.1)

wymowa:

wymowa ^?/i

IPA: [ˈsuʃa], AS: [suša]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) długotrwały okres bez opadów atmosferycznych; zob. też susza w Wikipedii

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	susza	susze
dopełniacz	suszy	susz
celownik	suszy	suszom
biernik	suszę	susze
narzędnik	suszą	suszami
miejscownik	suszy	suszach
wołacz	suszo	susze

przykłady:

(1.1) Susza spowodowała nieurodzaj, a w konsekwencji klęskę głodu.

wyrazy pokrewne:

zob. suchy, suszyć

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) drought
• arabski: (1.1) جفاف
• baskijski: (1.1) lehorte
• białoruski: (1.1) засуха ż
• hiszpański: (1.1) sequía ż
• nowogrecki: (1.1) ανομβρία ż, ξηρασία ż
• rosyjski: (1.1) засуха ż
• rumuński: (1.1) secetă ż
• ukraiński: (1.1) суша ż

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/susza

susza

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *suša (< *sux-ja).

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈsu.ʂa/

Noun

susza f

1. drought

Declension

declension of susza

	singular	plural
nominative	susza	susze
genitive	suszy	susz
dative	suszy	suszom
accusative	suszę	susze
instrumental	suszą	suszami
locative	suszy	suszach
vocative	suszo	susze

Related terms

• (verbs) schnąć, suszyć
• (noun) suchota
• (adjective) suchy

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/su%C5%A1a&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/suša.

…..

So’S”+yC’

https://pl.wiktionary.org/wiki/suszy%C4%87#pl

suszyć (język polski)

kobieta suszy (1.1) włosy

ziarno się suszy (2.1)

wymowa:

IPA: [ˈsuʃɨʨ̑], AS: [sušyć] wymowa ^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany

(1.1) powodować, że coś staje się suchsze przez odparowanie wody^[1]

(1.2) pot. przen. być spragnionym, odczuwać potrzebę napicia się czegoś

czasownik zwrotny niedokonany suszyć się

(2.1) stawać się suchym^[1]

(2.2) suszyć (1.1) samego siebie

odmiana:

(1.1) koniugacja VIb

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		suszyć
czas teraźniejszy		suszę	suszysz	suszy	suszymy	suszycie	suszą
czas przeszły	m	suszyłem	suszyłeś	suszył	suszyliśmy	suszyliście	suszyli
	ż	suszyłam	suszyłaś	suszyła	suszyłyśmy	suszyłyście	suszyły
	n	suszyłom	suszyłoś	suszyło
tryb rozkazujący		niech suszę	susz	niech suszy	suszmy	suszcie	niech suszą
czas przyszły m będę suszył, będę suszyć będziesz suszył, będziesz suszyć będzie suszył, będzie suszyć będziemy suszyli, będziemy suszyć będziecie suszyli, będziecie suszyć będą suszyli, będą suszyć ż będę suszyła, będę suszyć będziesz suszyła, będziesz suszyć będzie suszyła, będzie suszyć będziemy suszyły, będziemy suszyć będziecie suszyły, będziecie suszyć będą suszyły, będą suszyć n będę suszyło, będę suszyć będziesz suszyło, będziesz suszyć będzie suszyło, będzie suszyć czas zaprzeszły m suszyłem był suszyłeś był suszył był suszyliśmy byli suszyliście byli suszyli byli ż suszyłam była suszyłaś była suszyła była suszyłyśmy były suszyłyście były suszyły były n suszyłom było suszyłoś było suszyło było forma bezosobowa czasu przeszłego suszono tryb przypuszczający m suszyłbym, byłbym suszył suszyłbyś, byłbyś suszył suszyłby, byłby suszył suszylibyśmy, bylibyśmy suszyli suszylibyście, bylibyście suszyli suszyliby, byliby suszyli ż suszyłabym, byłabym suszyła suszyłabyś, byłabyś suszyła suszyłaby, byłaby suszyła suszyłybyśmy, byłybyśmy suszyły suszyłybyście, byłybyście suszyły suszyłyby, byłyby suszyły n suszyłobym, byłobym suszyło suszyłobyś, byłobyś suszyło suszyłoby, byłoby suszyło imiesłów przymiotnikowy czynny m suszący, niesuszący ż susząca, niesusząca suszące, niesuszące n suszące, niesuszące imiesłów przysłówkowy współczesny susząc, nie susząc rzeczownik odczasownikowy suszenie, niesuszenie

(2.1–2) koniugacja VIb

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		suszyć się
czas teraźniejszy		suszę się	suszysz się	suszy się	suszymy się	suszycie się	suszą się
czas przeszły	m	suszyłem się	suszyłeś się	suszył się	suszyliśmy się	suszyliście się	suszyli się
	ż	suszyłam się	suszyłaś się	suszyła się	suszyłyśmy się	suszyłyście się	suszyły się
	n	suszyłom się	suszyłoś się	suszyło się
tryb rozkazujący		niech się suszę	susz się	niech się suszy	suszmy się	suszcie się	niech się suszą
czas przyszły m będę się suszył, będę się suszyć będziesz się suszył, będziesz się suszyć będzie się suszył, będzie się suszyć będziemy się suszyli, będziemy się suszyć będziecie się suszyli, będziecie się suszyć będą się suszyli, będą się suszyć ż będę się suszyła, będę się suszyć będziesz się suszyła, będziesz się suszyć będzie się suszyła, będzie się suszyć będziemy się suszyły, będziemy się suszyć będziecie się suszyły, będziecie się suszyć będą się suszyły, będą się suszyć n będę się suszyło, będę się suszyć będziesz się suszyło, będziesz się suszyć będzie się suszyło, będzie się suszyć czas zaprzeszły m suszyłem się był suszyłeś się był suszył się był suszyliśmy się byli suszyliście się byli suszyli się byli ż suszyłam się była suszyłaś się była suszyła się była suszyłyśmy się były suszyłyście się były suszyły się były n suszyłom się było suszyłoś się było suszyło się było forma bezosobowa czasu przeszłego suszono się tryb przypuszczający m suszyłbym się, byłbym się suszył suszyłbyś się, byłbyś się suszył suszyłby się, byłby się suszył suszylibyśmy się, bylibyśmy się suszyli suszylibyście się, bylibyście się suszyli suszyliby się, byliby się suszyli ż suszyłabym się, byłabym się suszyła suszyłabyś się, byłabyś się suszyła suszyłaby się, byłaby się suszyła suszyłybyśmy się, byłybyśmy się suszyły suszyłybyście się, byłybyście się suszyły suszyłyby się, byłyby się suszyły n suszyłobym się, byłobym się suszyło suszyłobyś się, byłobyś się suszyło suszyłoby się, byłoby się suszyło imiesłów przymiotnikowy czynny m suszący się, niesuszący się ż susząca się, niesusząca się suszące się, niesuszące się n suszące się, niesuszące się imiesłów przysłówkowy współczesny susząc się, nie susząc się rzeczownik odczasownikowy suszenie się, niesuszenie się

przykłady:

(1.1) W dolnej wnęce, przy podłodze, suszono drewno na rozpałkę, niekiedy trzymano kurczęta lub króliki^[2].

(1.1) Ciepłe, duszne powietrze podziemnych korytarzy suszyło zawilgoconych przechodniów^[3].

(1.2) O, jak mnie suszy, czy naprawdę nie macie czegoś do picia?^[4]

synonimy:

(2.1) wysychać, schnąć

wyrazy pokrewne:

rzecz. suszarka ż, suszak m, suszarnia ż, suchoty nmos, suszenie n, susza ż, suchość ż, wysuszenie n, suchar mos/mrz

przym. suchy, suszony

czas. wysuszyć

związki frazeologiczne:

suszyć głowę

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) dry; (2.1) dry
• arabski: (1.1) يبس
• francuski: (1.1) sécher
• jidysz: (1.1) טריקענען (trikenen); (2.1) טריקענען זיך (trikenen zich)
• kataloński: (1.1) assecar
• niemiecki: (1.1) trocknen; (2.1) trocknen
• rosyjski: (1.1) сушить
• ukraiński: (1.1) сушити

źródła:

1. ↑ ^{Skocz do:1,0 1,1} Hasło suszyć w: SJP.pl.
2. ↑ Aleksander Jackowski, Polska sztuka ludowa, 1974, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
3. ↑ Manuela Gretkowska, Kabaret metafizyczny, 1994, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
4. ↑ Włodzimierz Cezary Wołyński, W kolejce po szczęście, s. 80

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/suszy%C4%87

suszyć

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *sušiti.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈsu.ʂɨt͡ɕ/

Verb

suszyć impf (perfective wysuszyć)

1. (transitive) to dry [+accusative = something]
2. (slang, humorous) to conduct speed limit enforcement with a radar gun

   Uważaj, za tym zakrętem miśki często suszą.

   Watch out, the cops often hang out with a radar gun behind this curve.

3. (reflexive) to dry

Conjugation

Conjugation of suszyć impf

		singular			plural
	person	m	f	n	m pers	m anim, m inan, f, n
infinitive		suszyć
present tense	1st	suszę			suszymy
	2nd	suszysz			suszycie
	3rd	suszy			suszą
past tense	1st	suszyłem	suszyłam		suszyliśmy	suszyłyśmy
	2nd	suszyłeś	suszyłaś		suszyliście	suszyłyście
	3rd	suszył	suszyła	suszyło	suszyli	suszyły
future tense	1st	będę suszył1	będę suszyła1		będziemy suszyli1	będziemy suszyły1
	2nd	będziesz suszył1	będziesz suszyła1		będziecie suszyli1	będziecie suszyły1
	3rd	będzie suszył1	będzie suszyła1	będzie suszyło1	będą suszyli1	będą suszyły1
conditional	1st	suszyłbym	suszyłabym		suszylibyśmy	suszyłybyśmy
	2nd	suszyłbyś	suszyłabyś		suszylibyście	suszyłybyście
	3rd	suszyłby	suszyłaby	suszyłoby	suszyliby	suszyłyby
imperative	1st	—			suszmy
	2nd	susz			suszcie
	3rd	niech suszy			niech suszą
active adjectival participle		suszący	susząca	suszące	suszący	suszące
passive adjectival participle		suszony	suszona	suszone	suszeni	suszone
contemporary adverbial participle		susząc
impersonal past		suszono
verbal noun		suszenie
1 or: będę suszyć, będziesz suszyć etc.

Antonyms

• moczyć, nawilżać, wilżyć, zwilżać

Related terms

• (verbs) schnąć, suszyć zęby, wysychać
• (nouns) suchoty, susza, suszak, suszarka, suszarnia
• (adjectives) suchy, oschły, zaschły, zaschnięty

…..

So’S”+iTi

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/su%C5%A1iti

Reconstruction:Proto-Slavic/sušiti

Proto-Slavic

Etymology

---

From Proto-Balto-Slavic *sauš-ei-tei, a causative/iterative formation built on Proto-Indo-European *h₂sews- (also reconstructed as *sh₂ews-). Equivalent to *suxъ (“dry”) +‎ *-iti.

Cognate with Lithuanian saũsinti (“to dry (transitive)”), saũsti (“to wither”), sùsti (“to scab over”) (1sg. susù), saũsas (“dry”), Latvian sust (“to dry (intransitive)”) (1sg. susu),  susêt (“to wither”) (1sg. susu, susẽju), sàuss (“dry”), Old Prussian sausā(“dry”, fem. acc. sg.), Sanskrit शोषयति (śoṣáyati, “to let dry”), शुष्क (śúṣka, “dry, barren”), Avestan (huška,  “dry”), Homeric Ancient Greek αὖος (aûos, “dry”), Old English sēar (“dry”), English sere,   sear.

---

Verb

sušìti impf

1. (transitive) to dry

Inflection

Conjugation of *sušiti (impf., -i-, s-aorist, accent paradigm c)

Suffix: *-iti
― iterative (*nositi⇐*nesti)
― causative (*pojiti⇐*piti)
― …

Verbal noun	Infinitive	Supine	L-participle
*sušenьje	*sušiti	*sušitъ	*sušilъ

	Participles
Tense	Past	Present
Passive	*sušenъ	*sušimъ
Active	*sušь	*sušę

	Aorist			Present
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*sušixъ	*suši	*suši	*sušǫ	*sušiši	*sušitь
Dual	*sušixově	*sušista	*sušiste	*sušivě	*sušita	*sušite
Plural	*sušixomъ	*sušiste	*sušišę	*sušimъ	*sušite	*sušętь
	Imperfect			Imperative
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*sušaaxъ	*sušaaše	*sušaaše	—	*suši	*suši
Dual	*sušaaxově	*sušaašeta	*sušaašete	*sušivě	*sušita	—
Plural	*sušaaxomъ	*sušaašete	*sušaaxǫ	*sušimъ	*sušite	—

Notes: (*)*sušivъ is later doublet of past active participle;

Related terms

• *sȗxъ (“dry”)

• *sъxnǫti (“to dry, to wither (intransitive)”)

Descendants

• East Slavic:
  • Old East Slavic: сꙋшити (sušiti)
    • Belarusian: сушы́ць (sušýcʹ)
    • Russian: суши́ть (sušítʹ, “to dry”), 1sg. сушу́ (sušú), 3sg. су́шит(súšit)
    • Ukrainian: суши́ти (sušýty)

• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Cyrillic: сушити (sušiti, “to dry, to exhaust”)

    Glagolitic: [Term?]

  • Bulgarian: суша́ (sušá)
  • Macedonian: суши (suši)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: су́шити, 1sg. су̑шӣм

    Latin: súšiti, 1sg. sȗšīm

    • Chakavian (Orbanići): sūšȉt, 3sg. sũši
  • Slovene: sušíti (tonal orthography), 1sg. suším (tonal orthography)

• West Slavic:
  • Czech: sušit
  • Polish: suszyć
  • Slovak: sušiť
  • Sorbian:
    • Upper Sorbian: sušić
    • Lower Sorbian: sušyś

References

• Černyx, P. Ja. (1999), “сухо́й”, in Istoriko-etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in ru), volume 2, 3rd reprint edition, Moscow: Russkij jazyk, page 220
• Derksen, Rick (2008), “*sušìti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 474

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%E0%A4%B6%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%AF%E0%A4%A4%E0%A4%BF#Sanskrit

शोषयति

Sanskrit

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *Hsawṣáyati, from Proto-Indo-Iranian *Hsawšáyati, from Proto-Indo-European *h₂sows-éye-ti, from *h₂sews- (“to be dry”). Cognate with Russian суши́ть (sušítʹ, “to dry”), Lithuanian saũsinti, Old English sēarian (whence English sear).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɕɐw.ʂɐ́.jɐ.t̪i/
• (Classical) IPA^(key): /ˈɕoː.ʂɐ.jɐ.t̪i/

Verb

शोषयति • (śoṣáyati) (root शुष्, class 10 causative)

1. to make dry, cause to wither, parch

Related terms

• शुष्यति (śúṣyati)
• शुष्क (śúṣka)

Descendants

• Pali: soseti
• Hindi: सोखना (sokhnā)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%E0%A4%B6%E0%A5%81%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%95#Sanskrit

शुष्क

Sanskrit

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *Hsúṣkas, from Proto-Indo-Iranian *Hsúškas, from Proto-Indo-European *h₂sews- (“to be dry”). Cognate with Russian суши́ть  (sušítʹ, “to dry”), Lithuanian  saũsinti, Old English sēarian (whence English sear).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɕúʂ.kɐ/
• (Classical) IPA^(key): /ˈɕuʂ.kɐ/

Adjective

शुष्क • (śúṣka) (alternatively súṣka)

1. dried, dried up, dry, arid, parched, shrivelled, emaciated, shrunk, withered, sere RV.
2. useless, fruitless, groundless, vain, unprofitable, empty Mn. MBh.
3. mere, simple

Declension

Masculine a-stem declension of शुष्क
Nom. sg.	शुष्कः (śuṣkaḥ)
Gen. sg.	शुष्कस्य (śuṣkasya)

Feminine ā-stem declension of शुष्क
Nom. sg.	शुष्का (śuṣkā)
Gen. sg.	शुष्कायाः (śuṣkāyāḥ)

Neuter a-stem declension of शुष्क
Nom. sg.	शुष्कम् (śuṣkam)
Gen. sg.	शुष्कस्य (śuṣkasya)

Related terms

• शुष्यति (śúṣyati)
• शोषयति (śoṣáyati)

References

• Monier Williams (1899), “शुष्क”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 1084.

…..

A teraz rdzenie i słowa w postaci ciągle ubezdźwięcznionej, czyli posiadające dźwięk zapisywany znakiem (c)H…

Dlaczego ciągle ubezdźwięcznionej, hm? Czyżby dlatego, że coś z tymi tzw. palatelizacjami słowiańskimi, które rzekomo nastąpiły jakoś w średniowieczu jest coś nie teges, hm?

A może zwyczajnie w j. słowiańskim ZACHOWAŁY SIĘ OBIE POSTACIE, KTÓRE WYSTĘPOWAŁY JUŻ W JĘZYKU PRA-SŁOWIAŃSKIM, gdzie PS=PIE, hm?

…..

So'(c)Hy

https://pl.wiktionary.org/wiki/suchy#pl

suchy (język polski)

sucha (1.1) trawa

wymowa:

wymowa ^?/i, IPA: [ˈsuxɨ], AS: [suχy]

znaczenia:

przymiotnik

(1.1) pozbawiony wilgoci

(1.2) pot. szczupły

(1.3) o chlebie: bez masła

(1.4) o klimacie: bezdeszczowy

(1.5) pot. przen. pozbawiony emocji

(1.6) o dźwięku: przypominający w brzmieniu trzask, łamanie czegoś twardego

odmiana:

(1)

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	suchy		sucha	suche	susi	suche
dopełniacz	suchego		suchej	suchego	suchych
celownik	suchemu		suchej	suchemu	suchym
biernik	suchego	suchy	suchą	suche	suchych	suche
narzędnik	suchym		suchą	suchym	suchymi
miejscownik	suchym		suchej	suchym	suchych
wołacz	suchy		sucha	suche	susi	suche

przykłady:

(1.1) Pranie było suche po kilku godzinach.

(1.2) Jejku, ale ta modelka jest sucha!

(1.3) Podaj mi tę suchą kromkę.

kolokacje:

(1.1) pora sucha • do sucha • suchy akant / dok / ekstrakt / gaz / kaszel / łupież / masaż / szampon / tynk / zębodół

synonimy:

(1.1) wysuszony

(1.2) chudy, kościsty

(1.5) beznamiętny

antonimy:

(1.1) wilgotny, mokry

(1.2) gruby

wyrazy pokrewne:

rzecz. suszenie n, suszak m, susza ż, susz m, suszarka ż, suszarnia ż, suszka ż, suchar m, suchoty, suchotnik m, suchość ż, Suszyca ż

czas. suszyć ndk., wysuszyć dk., przesuszyć dk., przesuszać ndk.

przym. suchotniczy

zdrobn. suchutki, suchuteńki, suchusieńki

przysł. sucho, suchutko, suchuteńko, suchusieńko

związki frazeologiczne:

o suchym chlebie • nie zostawić suchej nitki • suchy alkoholik • suchy chleb dla konia • suchy jak pieprz • suchy prowiant • suchy lód • suchy fakt • zmoknąć do suchej nitki

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) dry; (1.2) skinny
• arabski: (1.1) يابس ,جاف
• baskijski: (1.1) lehor, idor, siku; (1.4) lehor
• białoruski: (1.1) сухі
• chorwacki: (1.1) suh
• dolnołużycki: (1.1) suchy
• duński: (1.1) tør
• esperanto: (1.1) seka
• francuski: (1.1) sec
• górnołużycki: (1.1) suchi
• hindi: (1.1) शुष्क (śuṣka), सूखा (sūkhā)
• hiszpański: (1.1) seco
• interlingua: aride
• islandzki: (1.1) þurr
• jidysz: (1.1) טרוקן (trukn); (1.4) טרוקן (trukn); (1.5) טרוקן (trukn)
• kataloński: (1.1) sec
• niemiecki: (1.1) trocken
• nowogrecki: (1.1) ξερός
• portugalski: (1.1) seco
• rosyjski: (1.1) сухой
• sanskryt: (1.1) अवान, काहल
• słowacki: (1.1) suchý
• szwedzki: (1.1) torr
• tahitański: (1.1) marō
• turecki: (1.1) kuru, susuz
• tybetański: (1.1) སྐམ་པོ; (1.2) སྐམ་པོ
• ukraiński: (1.1) сухий
• węgierski: (1.1) száraz
• wilamowski: (1.1) dyrr, trojǵ, troüg
• włoski: (1.1) secco

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/suchy

suchy

Lower Sorbian

Etymology

---

From Proto-Slavic *suxъ, from Proto-Balto-Slavic *saušas, from Proto-Indo-European *sh₂ewsos.

---

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈsuxɨ/

Adjective

suchy (comparative sušy, superlative nejsušy, adverb sucho)

1. dry (free from liquid or moisture)

Declension

Declension of suchy

	Masculine singular	Feminine singular	Neuter singular	Dual	Plural
Nominative	suchy	sucha	suche	suchej	suche
Genitive	suchego	sucheje	suchego	sucheju	suchych
Dative	suchemu	suchej	suchemu	suchyma	suchym
Accusative	suchy suchego (animate)	suchu	suche	suchej sucheju (animate)	suche suchych (optional animate form)
Instrumental	suchym	sucheju	suchym	suchyma	suchymi
Locative	suchem	suchej	suchem	suchyma	suchych

Antonyms

• mokšy

---

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *suxъ.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈsu.xɨ/

Adjective

suchy m (comparative bardziej suchy, superlative najbardziej suchy, adverb sucho)

1. dry (free from liquid or moisture)

Declension

declension of suchy

case	singular				plural
	m pers, m anim	m inan	n	f	m pers	other
nominative, vocative	suchy		suche	sucha	susi	suche
genitive	suchego			suchej	suchych
dative	suchemu				suchym
accusative	suchego	suchy	suche	suchą	suchych	suche
instrumental	suchym				suchymi
locative				suchej	suchych

Antonyms

• mokry

Further reading

• suchy in Polish dictionaries at PWN

…..

So'(c)H

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/sux%D1%8A

Reconstruction:Proto-Slavic/suxъ

Proto-Slavic

Etymology

---

From Proto-Balto-Slavic *saušas, from Proto-Indo-European *sh₂ewsos?, from *h₂sews-. Cognate with Ancient Greek αὖος (aûos, “dry”) and Lithuanian saũsos.

---

Adjective

*suxъ

1. dry

Declension

Indefinite declension of *suxъ (hard)

Singular	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*suxъ	*suxa	*suxo
Accusative	*suxъ	*suxǫ	*suxo
Genitive	*suxa	*suxy	*suxa
Locative	*suśě	*suśě	*suśě
Dative	*suxu	*suśě	*suxu
Instrumental	*suxomь	*suxojǫ	*suxomь
Vocative	*suše	*suxo	*suxo
Dual	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*suxa	*suśě	*suśě
Accusative	*suxa	*suśě	*suśě
Genitive	*suxu	*suxu	*suxu
Locative	*suxu	*suxu	*suxu
Dative	*suxoma	*suxama	*suxoma
Instrumental	*suxoma	*suxama	*suxoma
Vocative	*suxa	*suśě	*suśě
Plural	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*suśi	*suxy	*suxa
Accusative	*suxy	*suxy	*suxa
Genitive	*suxъ	*suxъ	*suxъ
Locative	*suśěxъ	*suxaxъ	*suśěxъ
Dative	*suxomъ	*suxamъ	*suxomъ
Instrumental	*suxy	*suxami	*suxy
Vocative	*suśi	*suxy	*suxa

Definite declension of *suxъ (hard)

Singular	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*suxъjь	*suxaja	*suxoje
Accusative	*suxъjь	*suxǫjǫ	*suxoje
Genitive	*suxajego	*suxyję	*suxajego
Locative	*suśějemь	*suśěji	*suśějemь
Dative	*suxujemu	*suśěji	*suxujemu
Instrumental	*suxyjimi	*suxǫjǫ	*suxyjimi
Vocative	*suxъjь	*suxaja	*suxoje
Dual	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*suxaja	*suśěji	*suśěji
Accusative	*suxaja	*suśěji	*suśěji
Genitive	*suxuju	*suxuju	*suxuju
Locative	*suxuju	*suxuju	*suxuju
Dative	*suxyjima	*suxyjima	*suxyjima
Instrumental	*suxyjima	*suxyjima	*suxyjima
Vocative	*suxaja	*suśěji	*suśěji
Plural	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*suśiji	*suxyję	*suxaja
Accusative	*suxyję	*suxyję	*suxaja
Genitive	*suxъjixъ	*suxъjixъ	*suxъjixъ
Locative	*suxyjixъ	*suxyjixъ	*suxyjixъ
Dative	*suxyjimъ	*suxyjimъ	*suxyjimъ
Instrumental	*suxyjimi	*suxyjimi	*suxyjimi
Vocative	*suśiji	*suxyję	*suxaja

Descendants

• East Slavic:
  • Old East Slavic: сухъ (suxŭ)
    • Belarusian: сухі́ (suxí)
    • Russian: сухо́й (suxój)
    • Rusyn: сухый (suxŷj)
    • Ukrainian: сухи́й (suxýj)

• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Cyrillic: соухъ (suxŭ)

    Glagolitic: [Term?]

  • Bulgarian: сух (suh)
  • Macedonian: сув (suv)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: су̑в, су̑х

    Latin: sȗv, sȗh

  • Slovene: sȗh (tonal orthography)

• West Slavic:
  • Czech: suchý
  • Kashubian: sëchi
  • Polabian: [Term?]
  • Polish: suchy
  • Silesian: suchi
  • Slovak: suchý
  • Sorbian:
    • Lower Sorbian: suchy
    • Upper Sorbian: suchi

References

• Vasmer, Max (1964–1973), “сухо́й”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in ru), translated from German and supplemented by Trubačóv O. N., Moscow: Progress
• Derksen, Rick (2008), “*suxъ”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 473-474

…..

So'(c)H+Na”C’

https://sjp.pwn.pl/so/schnac;4509276.html

schnąć

schnąć schnę, schniesz, schną; schnął a. sechł, schła, schli

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/schn%C4%85%C4%87#Polish

schnąć

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *sъxnǫti.

Pronunciation

• IPA^(key): /sxnɔɲt͡ɕ/

Verb

schnąć impf (perfective wyschnąć or uschnąć)

1. (intransitive) to dry
2. (intransitive) to wither

Conjugation

Conjugation of schnąć impf

		singular			plural
	person	m	f	n	m pers	m anim, m inan, f, n
infinitive		schnąć
present tense	1st	schnę			schniemy
	2nd	schniesz			schniecie
	3rd	schnie			schną
past tense	1st	schnąłem	schnęłam		schnęliśmy	schnęłyśmy
	2nd	schnąłeś	schnęłaś		schnęliście	schnęłyście
	3rd	schnął	schnęła	schnęło	schnęli	schnęły
future tense	1st	będę schnął1	będę schnęła1		będziemy schnęli1	będziemy schnęły1
	2nd	będziesz schnął1	będziesz schnęła1		będziecie schnęli1	będziecie schnęły1
	3rd	będzie schnął1	będzie schnęła1	będzie schnęło1	będą schnęli1	będą schnęły1
conditional	1st	schnąłbym	schnęłabym		schnęlibyśmy	schnęłybyśmy
	2nd	schnąłbyś	schnęłabyś		schnęlibyście	schnęłybyście
	3rd	schnąłby	schnęłaby	schnęłoby	schnęliby	schnęłyby
imperative	1st	—			schnijmy
	2nd	schnij			schnijcie
	3rd	niech schnie			niech schną
active adjectival participle		schnący	schnąca	schnące	schnący	schnące
contemporary adverbial participle		schnąc
verbal noun		schnięcie
1 or: będę schnąć, będziesz schnąć etc.

Synonyms

• (dry): wysychać
• (wither): usychać, więdnąć

Related terms

• (verb) suszyć
• (noun) susza
• (adjective) suchy

…..

So'(c)H+Na”Ti

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/s%D1%8Axn%C7%ABti

Reconstruction:Proto-Slavic/sъxnǫti

Proto-Slavic

Etymology

From the zero grade of the root of *sȗxъ (“dry”) + *-nǫti, from Proto-Indo-European *h₂sews-  (also reconstructed as *sh₂ews-). Cognate with Lithuanian  saũsinti (“to dry (transitive)”), saũsti  (“to wither”), sùsti (“to scab over”) (1sg. susù), saũsas (“dry”), Latvian sust (“to dry (intransitive)”)  (1sg. susu), susêt (“to wither”) (1sg. susu, susẽju), sàuss (“dry”), Old Prussian sausā (“dry”, fem. acc. sg.), Sanskrit शोषयति (śoṣáyati, “to let dry”), शुष्क (śúṣka, “dry, barren”), Avestan  (huška, “dry”), Homeric Ancient Greek αὖος (aûos, “dry”), Old English sēar (“dry”), English sere, sear.

Verb

*sъxnǫti impf

1. (intransitive) to dry, to wither

Inflection

Conjugation of *sъxnǫti (impf., -C/n-, _/ox-aorist, accent paradigm ?)

Verbal noun	Infinitive	Supine	L-participle
*sъšenьje	*sъxnǫti	*sъxnǫtъ	*sъxlъ

	Participles
Tense	Past	Present
Passive	*sъšenъ	*sъxnomъ
Active	*sъxъ	*sъxny

	Aorist			Present
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*sъx(ox)ъ	*sъše	*sъše	*sъxnǫ	*sъxneši	*sъxnetь
Dual	*sъx(ox)ově	*sъx(e/os)ta	*sъx(e/os)te	*sъxnevě	*sъxneta	*sъxnete
Plural	*sъx(ox)omъ	*sъx(e/os)te	*sъxǫ, *sъxošę	*sъxnemъ	*sъxnete	*sъxnǫtь
	Imperfect			Imperative
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*sъxněaxъ	*sъxněaše	*sъxněaše	—	*sъxni	*sъxni
Dual	*sъxněaxově	*sъxněašeta	*sъxněašete	*sъxněvě	*sъxněta	—
Plural	*sъxněaxomъ	*sъxněašete	*sъxněaxǫ	*sъxněmъ	*sъxněte	—

Notes: ge/ke/…⇒že/če/…;

Related terms

• *sȗxъ (“dry”)

• *sušìti (“to dry (transitive)”)

Descendants

• East Slavic:
  • Old East Slavic: съхнꙋти (sŭxnuti)
    • Belarusian: со́хнуць (sóxnucʹ)
    • Russian: со́хнуть (sóxnutʹ, “to dry, to wither”)
    • Ukrainian: со́хнути (sóxnuty)

• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Cyrillic: 3sg. impf. съхнѣаше(sŭxněaše, “(it) dried”)

    Glagolitic: [Term?]

  • Bulgarian: съ́хна (sǎ́hna, “to dry, to wither”)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: са̀хнути (“to dry”), 1sg. са̏хне̄м

    Latin: sàhnuti (“to dry”), 1sg. sȁxnēm

  • Slovene: səhníti (“to wither”) (tonal orthography), 1sg. sáhnem (tonal orthography)

• West Slavic:
  • Czech: schnout (“to dry, to pine away”)
  • Polish: schnąć (“to dry, to wither, pine away”)
  • Slovak: schnúť
  • Sorbian:
    • Upper Sorbian: schnyć, sknyć
    • Lower Sorbian: schnuś

References

• Černyx, P. Ja. (1999), “со́хнуть”, in Istoriko-etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in ru), volume 2, 3rd reprint edition, Moscow: Russkij jazyk, page 191
• Derksen, Rick (2008), “*sъxnǫti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 479
• Vasmer, Max (1964–1973), “со́хнуть”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in ru), translated from German and supplemented by Trubačóv O. N., Moscow: Progress

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/sh%E2%82%82ewsos&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/sh₂ewsos.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/h%E2%82%82sews-

Reconstruction:Proto-Indo-European/h₂sews-

Proto-Indo-European

Root

*h₂sews-^[1]

1. to be dry

Derived terms

► Terms derived from the PIE root *h₂sews-

• *h₂sús-ye-ti (ye-present)
  • Indo-Iranian: *Hsúšyati
    • Indo-Aryan: *Hsúṣyati
      • Sanskrit: शुष्यति (śúṣyati)
• *h₂sus-né-w-ti ~ *h₂sus-n-w-énti (nasal infix present)
  • Balto-Slavic: [Term?]
    • Slavic: *sъxnǫti^[2] (see there for further descendants)
• *h₂sows-éye-ti (éye-causative)
  • Balto-Slavic: [Term?]
    • Slavic: *sušiti (see there for further descendants)
  • Indo-Iranian: *Hsawšáyati
    • Indo-Aryan: *Hsawṣáyati
      • Sanskrit: शोषयति (śoṣáyati)
  • Germanic: *sauzijaną
    • English: sear
• *h₂sows-os
  • Balto-Slavic: *saušas
    • Latvian: sauss
    • Lithuanian: saũsas (possibly)
    • Slavic: *sȗxъ (see there for further descendants)
  • Germanic: *sauzaz^[3] (see there for further descendants)
  • Hellenic: [Term?]
    • Ancient Greek: αὖος (aûos)^[4]
• Unsorted formations:
  • Balto-Slavic:
    • Lithuanian: saũsti (“to wither”), saũsinti (“to dry (transitive)”)
    • Latvian: sust (“to dry”)(intransitive)
  • Indo-Iranian: *Hsúškas^[5] (see there for further descendants)

References

1. ^ Rix, Helmut, editor (2001), “*h₂seu̯s-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in de), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 285
2. ^ Derksen, Rick (2008), “*sъxnǫti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 479
3. ^ Kroonen, Guus (2013), “sauza-”, in Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, page sauza-
4. ^ Beekes, Robert S. P. (2010), “αὖος”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), volume I, with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, page 171
5. ^ Lubotsky, Alexander (2011), “śús.ka-”, in The Indo-Aryan Inherited Lexicon (in progress) (Indo-European Etymological Dictionary Project), Leiden University

…..

A teraz taka ciekawostka, czyli kolejny dziwnie dźwięczny rdzeń tego odtfoszonego tzw. PIE…

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/secco#it

secco (język włoski)

wymowa:

IPA: [‚sekko]

znaczenia:

przymiotnik

(1.1) o winie wytrawny

(1.2) suchy

wyrazy pokrewne:

rzecz. siccità ż

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/secco

secco

Italian

Etymology

From Latin siccus, from Proto-Indo-European *seyk-.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈsekko]
• Rhymes: -ekko

Adjective

secco (feminine singular secca, masculine plural secchi, feminine plural secche)

1. dry
2. dried
3. thin
4. sharp

Synonyms

• (dry) asciutto
• (dried) disseccato
• (thin) magro, snello
• (sharp) brusco, asciutto

Antonyms

• (dry) bagnato
• (thin) grasso

Noun

secco m (plural secchi)

1. dryland
2. dryness
3. drought

Synonyms

• (drought) siccità

Verb

secco

1. first-person singular present indicative of seccare

Related terms

• secca
• seccamente
• secchezza
• seccaggine
• seccare
• seccume

Anagrams

• cosce

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/siccus#Latin

siccus

Latin

Etymology

From Proto-Indo-European *seyk-.

Pronunciation

• (Classical) IPA^(key): /ˈsik.kus/, [ˈsɪk.kʊs]

Adjective

siccus (feminine sicca, neuter siccum); first/second declension

1. dry
2. sober
3. thirsty

Inflection

First/second declension.

Number	Singular				Plural
Case / Gender	Masculine	Feminine	Neuter		Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	siccus	sicca	siccum		siccī	siccae	sicca
Genitive	siccī	siccae	siccī		siccōrum	siccārum	siccōrum
Dative	siccō		siccō		siccīs
Accusative	siccum	siccam	siccum		siccōs	siccās	sicca
Ablative	siccō	siccā	siccō		siccīs
Vocative	sicce	sicca	siccum		siccī	siccae	sicca

Derived terms

• siccō

Descendants

• Aromanian: sec
• Asturian: secu
• Catalan: sec
• Dutch: sec (borrowing)
• French: sec
• Friulian: sec
• Galician: seco
• Guinea-Bissau Creole: seku
• Italian: secco
• Kabuverdianu: seku
• Norman: sec
• Occitan: sec
• Papiamentu: seku
• Portuguese: seco
• → Proto-Brythonic: *sɨx
  • Old Breton: sech
    • Breton: sec’h
  • Cornish: sygh
  • Old Welsh: sich
    • Middle Welsh: sych
      • Welsh: sych
• Romanian: sec
• Romansch: setg, sitg
• Sardinian: siccu
• Sicilian: siccu
• Spanish: seco
• Venetian: seco
• Walloon: setch

References

• siccus in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
• siccus in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
• siccus in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition, 1883–1887)
• siccus in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire Illustré Latin-Français, Hachette

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/seyk-&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/seyk-.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/sear#English

sear

English

Alternative forms

• sere
• sare

Pronunciation

• (US) IPA^(key): /siːɹ/
• (UK) IPA^(key): /sɪə(ɹ)/
• Rhymes: -ɪə(ɹ)

Etymology 1

From Middle English sere, seer, seere, from Old English sēar, sīere (“dry, sere, sear, withered, barren”), from Proto-Germanic *sauzaz (“dry”), from Proto-Indo-European *sh₂ews- (“dry, parched”) (also reconstructed as *h₂sews-). Cognate with Dutch zoor (“dry, rough”), Low German soor (“dry”), German sohr (“parched, dried up”), dialectal Norwegian søyr (“the desiccation and death of a tree”), Lithuanian saũsas (“dry”), Homeric Ancient Greek αὖος (aûos, “dry”).

Adjective

sear (comparative searer or more sear, superlative searest or most sear)

1. Dry; withered, especially of vegetation.

Etymology 2

From Middle English seren, seeren, from Old English sēarian (“to become sere, to grow sear, wither, pine away”), from Proto-Germanic *sauzōną, *sauzijaną (“to become dry”). Related to Old High German sōrēn (“to wither, wilt”). See Etymology 1 for more cognates. The use in firearms terminology may relate to French serrer (“to grip”).

Verb

sear (third-person singular simple present sears, present participle searing, simple past and past participle seared)

1. To char, scorch, or burn the surface of something with a hot instrument.
2. To wither; to dry up.

   (Can we find and add a quotation of Shakespeare to this entry?)

3. (figuratively) To mark permanently, as if by burning.

   The events of that day were seared into her memory.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=%CE%B1%E1%BD%96%CE%BF%CF%82&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have an entry for αὖος.

…..

No i co, czy widać utratę dźwięczności, czyli zanik dźwięków i tego zapisywanego znakiem H… i tego zapisywanego znakiem S? Pamięta ktoś jeszcze o tzw. rough breathing, hm? 🙂

A na koniec takie pytanie: Czy Suszyć / So’+S”yC’ pochodzi od Szyć / S”yC’? A co z Sochą / So(c)Ha”, hm?