161 Iskać / iSK+aC’, jako dowód na wtórne ubezdźwięcznienie i zapożyczenie Od-Pra-Słowiańskie w językach ugro-fińskich, patrz: Proto-Finnic *iha < Pre-Finnic *iša

k
małpa iska (1.1) drugą

…..

Aktualizacja 29.07.2020.

Ten wpis powstał przez przypadek. Jest on rozwinięciem wpisu 143 o słowie Szczać / S”C”+aC’. Pisząc go zapomniałem o istnieniu słowa Iskać / iSKa+C’. Zanim przejdę do omawiania problemów wynikających z jego budowy, zaznaczę że znaczenie Iskać / iSKa+C’ (szczególnie w j. polskim) jest bardzo jednoznaczne i pierwotne, patrz powyżej.

To prawda, że jego znaczenie jest dokładnie odmienne od znaczenia słowa Szczać / S”C”+aC’… Tyle tylko, że już jego budowa jest prawie taka sama, choć z jednym wyjącym w oczy wyjątkiem. O ile Szczać / S”C”+aC’ jest dźwięczne / spalatalizowane, czyli tzw. satem, to Iskać / iSKa+C’. jest bezdźwięczne / niespalatalizowane i tzw. kentum! Oba te słowa istnieją jednocześnie!

Twierdzę, że już tylko to jedno Pra-Słowiańskie słowo Iskać / iSKa+C‚, rozpiernicza w drobniuteńki maczek ofitzjalne tfierdzenia o rzekomych tzw. palatalizacjach słowiańskich! 🙂

Miały one rzekomo wystąpić jakoś, gdzieś w średniowieczu i niby miały wtórnie udźwięcznić słowiańskie dźwięki od rzekomo pierwotnie bezdźwięcznych postaci (przed) i Pra-Słowiańskich…

Twierdzę, że jednoczesne istnienie słów Szczać / S”C”+aC’ i Iskać / iSKa+C’ logicznie tym rzekomym palatalizacjom zaprzecza!

I zaprawdę powiadam wam przeciw-słowiańscy nazistowscy allo-allo, wszem i wobec i Szczać / S”C”a+C’ na was i Iskać / iSKa+C’, was będziem… Nie ujdzieta nigdzie i nigdzie nie schowata siem ze wstydu… 🙂

Czy jest na sali jakaś mocarna mocarka albo mocarz mocarny, co obali pierwotność oboczności dźwięków, z uwzględnieniem postaci wysokoenergetycznych, jako postaci pierwotnych, patrz dalsze przykłady wtórnych ubezdźwięcznień, tych Pra-Indo-Aryjskich także…hm?

Wyznaftzynie i wyznatzy ofitzjalnej fietzy jęsykosnaftzej, czekamy waszych fyfotóf z utęsknieniem! Wypatruję ich i wyczekuję waszych ruchóf, jak dziewica oblubieńca z wielkim i jurnym i od juchy nabrzmiałym… wiecie czy, bo o tym już też było…

Jeśli nie umieta obalić tego, no to se flaszkie obalta na zapomnienie,.. bo oboczność Pra-Słowiańskich wysokoenergetycznych rdzeni rządzi!!! 🙂

Tytuł tego wpisu powinien wyglądać raczej tak:

161 Shield / SHieLD, jako Target / TaRG+eT – Giermański Drag / DRaG i jego pierwotne Pra-Słowiańskie źródłosłowy i znaczenia, czyli tragiczne targnięcie się na najświętsze świętości ofitzjalnego jęsykosnaftzfa 26

…..

Iskać / iSKa+C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/iska%C4%87

iskać (język polski)

małpa iska (1.1) drugą

wymowa:

IPA: [ˈiskaʨ̑], AS: [iskać] wymowa ^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany

(1.1) usuwać pasożyty żyjące we włosach ludzi lub sierści zwierząt poprzez wyszukiwanie i łapanie (wyskubywanie) ich palcami

odmiana:

(1.1) koniugacja I

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		iskać
czas teraźniejszy		iskam	iskasz	iska	iskamy	iskacie	iskają
czas przeszły	m	iskałem	iskałeś	iskał	iskaliśmy	iskaliście	iskali
	ż	iskałam	iskałaś	iskała	iskałyśmy	iskałyście	iskały
	n	iskałom	iskałoś	iskało
tryb rozkazujący		niech iskam	iskaj	niech iska	iskajmy	iskajcie	niech iskają
czas przyszły m będę iskał, będę iskać będziesz iskał, będziesz iskać będzie iskał, będzie iskać będziemy iskali, będziemy iskać będziecie iskali, będziecie iskać będą iskali, będą iskać ż będę iskała, będę iskać będziesz iskała, będziesz iskać będzie iskała, będzie iskać będziemy iskały, będziemy iskać będziecie iskały, będziecie iskać będą iskały, będą iskać n będę iskało, będę iskać będziesz iskało, będziesz iskać będzie iskało, będzie iskać czas zaprzeszły m iskałem był iskałeś był iskał był iskaliśmy byli iskaliście byli iskali byli ż iskałam była iskałaś była iskała była iskałyśmy były iskałyście były iskały były n iskałom było iskałoś było iskało było forma bezosobowa czasu przeszłego iskano tryb przypuszczający m iskałbym, byłbym iskał iskałbyś, byłbyś iskał iskałby, byłby iskał iskalibyśmy, bylibyśmy iskali iskalibyście, bylibyście iskali iskaliby, byliby iskali ż iskałabym, byłabym iskała iskałabyś, byłabyś iskała iskałaby, byłaby iskała iskałybyśmy, byłybyśmy iskały iskałybyście, byłybyście iskały iskałyby, byłyby iskały n iskałobym, byłobym iskało iskałobyś, byłobyś iskało iskałoby, byłoby iskało imiesłów przymiotnikowy czynny m iskający, nieiskający ż iskająca, nieiskająca iskające, nieiskające n iskające, nieiskające imiesłów przymiotnikowy bierny m iskany iskani ż iskana iskane n iskane imiesłów przysłówkowy współczesny iskając, nie iskając rzeczownik odczasownikowy iskanie, nieiskanie

przykłady:

(1.1) W zoo widzieliśmy, jak szympansy iskają się nawzajem.

wyrazy pokrewne:

rzecz. odiskanie n, iskanie n

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) louse, pick out lice
• czeski: (1.1) vískat
• niemiecki: (1.1) lausen
• rosyjski: (1.1) иска́ть вшей, вычёсывать вшей
• słowacki: (1.1) ískať

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/iska%C4%87

iskać

Polish

Etymology

---

From Proto-Slavic *jьskati.

---

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈi.skat͡ɕ/

Verb

iskać impf

1. (transitive) to delouse, to pick out lice

Conjugation

Conjugation of iskać impf

		singular			plural
	person	m	f	n	m pers	m anim, m inan, f, n
infinitive		iskać
present tense	1st	iskam			iskamy
	2nd	iskasz			iskacie
	3rd	iska			iskają
past tense	1st	iskałem	iskałam		iskaliśmy	iskałyśmy
	2nd	iskałeś	iskałaś		iskaliście	iskałyście
	3rd	iskał	iskała	iskało	iskali	iskały
future tense	1st	będę iskał1	będę iskała1		będziemy iskali1	będziemy iskały1
	2nd	będziesz iskał1	będziesz iskała1		będziecie iskali1	będziecie iskały1
	3rd	będzie iskał1	będzie iskała1	będzie iskało1	będą iskali1	będą iskały1
conditional	1st	iskałbym	iskałabym		iskalibyśmy	iskałybyśmy
	2nd	iskałbyś	iskałabyś		iskalibyście	iskałybyście
	3rd	iskałby	iskałaby	iskałoby	iskaliby	iskałyby
imperative	1st	—			iskajmy
	2nd	iskaj			iskajcie
	3rd	niech iska			niech iskają
active adjectival participle		iskający	iskająca	iskające	iskający	iskające
passive adjectival participle		iskany	iskana	iskane	iskani	iskane
contemporary adverbial participle		iskając
impersonal past		iskano
verbal noun		iskanie
1 or: będę iskać, będziesz iskać etc.

Derived terms

• iskanie

Further reading

• iskać in Polish dictionaries at PWN

---

UWAGA!

W j. polskim nie występują żadne udźwięcznienia, jak ma to miejsce w ofitzjalnie odtfoszonych postaciach tzw. Proto-Slavic, czy w  j. wschodnio i południowo-słowiańskich, patrz poniżej!!!

---

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D1%8C#ru

искать (język rosyjski)

transliteracja:

iskatʹ

wymowa:

​^?/i

znaczenia:

czasownik niedokonany

(1.1) szukać, poszukiwać

odmiana:

(1.1) иска́ть ter. lp ищу́, и́щешь, и́щет; lm и́щем, и́щете, и́щут; przesz. lp иска́л / иска́ла / иска́ло; lm иска́ли; rozk. lp ищи́; ims. и́щущий, иска́вший, ища́

wyrazy pokrewne:

rzecz. поиск m, поисковик m, искатель m

przym. искомый

czas. dk. поискать, отыскать, выискать, наискаться

związki frazeologiczne:

искать вчерашний день → szukać wczorajszego dnia • искать иголку в стоге сена → szukać igły w stogu siana

uwagi:

zobacz też: Indeks:Rosyjski – Fałszywi przyjaciele

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D1%8C

искать

Russian

Etymology

From Proto-Slavic *jьskati.

Pronunciation

• IPA^(key): [ɪˈskatʲ]

Verb

иска́ть • (iskátʹ) impf (perfective поиска́ть)

1. to look for, to search (+gen or acc)
2. (law) to sue (for)

Conjugation

Conjugation of иска́ть (class 6c imperfective transitive)

Note: For declension of participles, see their entries. Adverbial participles are indeclinable.

imperfective aspect
infinitive	иска́ть iskátʹ
participles	present tense	past tense
active	и́щущий íščuščij	иска́вший iskávšij
passive	—	и́сканный ískannyj
adverbial	ища́ iščá	иска́в iskáv, иска́вши iskávši
	present tense	future tense
1st singular (я)	ищу́ iščú	бу́ду иска́ть búdu iskátʹ
2nd singular (ты)	и́щешь íščešʹ	бу́дешь иска́ть búdešʹ iskátʹ
3rd singular (он/она́/оно́)	и́щет íščet	бу́дет иска́ть búdet iskátʹ
1st plural (мы)	и́щем íščem	бу́дем иска́ть búdem iskátʹ
2nd plural (вы)	и́щете íščete	бу́дете иска́ть búdete iskátʹ
3rd plural (они́)	и́щут íščut	бу́дут иска́ть búdut iskátʹ
imperative	singular	plural
	ищи́ iščí	ищи́те iščíte
past tense	singular	plural (мы/вы/они́)
masculine (я/ты/он)	иска́л iskál	иска́ли iskáli
feminine (я/ты/она́)	иска́ла iskála
neuter (оно́)	иска́ло iskálo

Derived terms

imperfective

• взы́скивать (vzýskivatʹ)
• взы́скиваться (vzýskivatʹsja)
• выи́скивать (vyískivatʹ)
• выи́скиваться (vyískivatʹsja)
• довзы́скивать (dovzýskivatʹ)
• дои́скиваться (doískivatʹsja)
• изы́скивать (izýskivatʹ)
• изы́скиваться (izýskivatʹsja)
• обы́скивать (obýskivatʹ)
• (no equivalent)
• оты́скивать (otýskivatʹ)
• оты́скиваться (otýskivatʹsja)
• (no equivalent)
• поды́скивать (podýskivatʹ)
• (no equivalent)
• прии́скивать (priískivatʹ)
• прии́скиваться (priískivatʹsja)
• (no equivalent)
• разы́скивать (razýskivatʹ)
• разы́скиваться (razýskivatʹsja)
• сы́скивать (sýskivatʹ)
• сы́скиваться (sýskivatʹsja)

perfective

• взыска́ть (vzyskátʹ)
• взыска́ться (vzyskátʹsja)
• вы́искать (výiskatʹ)
• вы́искаться (výiskatʹsja)
• довзыска́ть (dovzyskátʹ)
• доиска́ться (doiskátʹsja)
• изыска́ть (izyskátʹ)
• изыска́ться (izyskátʹsja)
• обыска́ть (obyskátʹ)
• обыска́ться (obyskátʹsja)
• отыска́ть (otyskátʹ)
• отыска́ться (otyskátʹsja)
• переиска́ть (pereiskátʹ)
• подыска́ть (podyskátʹ)
• поиска́ть (poiskátʹ)
• прииска́ть (priiskátʹ)
• прииска́ться (priiskátʹsja)
• происка́ть (proiskátʹ)
• разыска́ть (razyskátʹ)
• разыска́ться (razyskátʹsja)
• сыска́ть (syskátʹ)
• сыска́ться (syskátʹsja)

Related terms

• иск (isk)
• иска́ние (iskánije)
• иска́тель (iskátelʹ)
• заискивание (zaiskivanije)
• изы́ск (izýsk)
• изы́сканный (izýskannyj)
• о́быск (óbysk)
• по́иск (póisk)
• по́иски (póiski)
• ро́зыск (rózysk)
• сыск (sysk)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%D0%B2%D0%B7%D1%8B%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D1%8C#Russian

взыскать

Russian

Etymology

вз- (vz-) +‎ иска́ть (iskátʹ)

Pronunciation

• IPA^(key): [vzɨˈskatʲ]

Verb

взыска́ть • (vzyskátʹ) pf (imperfective взы́скивать)

1. to exact (from, of), to recover (from)

   взыска́ть долг ― vzyskátʹ dolg ― to recover a debt

2. to make answer (for)

   не взыщи́те! ― ne vzyščíte! ― please forgive me!; don’t be hard on me!

Conjugation

Conjugation of взыска́ть (class 6c perfective transitive)

Note: For declension of participles, see their entries. Adverbial participles are indeclinable.

perfective aspect
infinitive	взыска́ть vzyskátʹ
participles	present tense	past tense
active	—	взыска́вший vzyskávšij
passive	—	взы́сканный vzýskannyj
adverbial	—	взыска́в vzyskáv, взыска́вши vzyskávši
	present tense	future tense
1st singular (я)	—	взыщу́ vzyščú
2nd singular (ты)	—	взы́щешь vzýščešʹ
3rd singular (он/она́/оно́)	—	взы́щет vzýščet
1st plural (мы)	—	взы́щем vzýščem
2nd plural (вы)	—	взы́щете vzýščete
3rd plural (они́)	—	взы́щут vzýščut
imperative	singular	plural
	взыщи́ vzyščí	взыщи́те vzyščíte
past tense	singular	plural (мы/вы/они́)
masculine (я/ты/он)	взыска́л vzyskál	взыска́ли vzyskáli
feminine (я/ты/она́)	взыска́ла vzyskála
neuter (оно́)	взыска́ло vzyskálo

Related terms

• взыска́тельный (vzyskátelʹnyj)
• взыска́ние n (vzyskánije)
• иска́ть impf (iskátʹ)
• иска́ние n (iskánije)
• иска́тель m (iskátelʹ)
• иск m (isk)

…..

A teraz niespodzianka…

…..

Wyzyskiwać / Wy+Z+ySKi+WaC’

https://pl.wiktionary.org/wiki/wyzyskiwa%C4%87#pl

wyzyskiwać (język polski)

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. wyzyskać)

(1.1) stosować coś, by osiągać korzyści

(1.2) osiągać korzyści czyimś kosztem

synonimy:

(1.2) wykorzystywać

wyrazy pokrewne:

rzecz. wyzysk mrz, wyzyskiwanie n, wyzyskiwacz mos

tłumaczenia:(edytuj)

• angielski: (1.1) exploit; (1.2) exploit, sweat
• niemiecki: (1.1) nutzen, ausbeuten; (1.2) ausbeuten, ausnutzen

…..

Wyzysk / Wy+Z+ySK

https://pl.wiktionary.org/wiki/wyzysk

wyzysk (język polski)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) akcja wyzyskiwania kogoś lub czegoś, eksploatacja, wykorzystywanie

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	wyzysk
dopełniacz	wyzysku
celownik	wyzyskowi
biernik	wyzysk
narzędnik	wyzyskiem
miejscownik	wyzysku
wołacz	wyzysku

kolokacje:

(1.1) wyzysk ekonomiczny / gospodarczy • wyzysk biedoty / pracy

synonimy:

(1.1) zdzierstwo

wyrazy pokrewne:

rzecz. wyzyskiwacz m, wyzyskiwaczka ż, wyzyskiwanie n, wyzyskanie n

czas. wyzyskiwać ndk.

tłumaczenia:(edytuj)

• angielski: (1.1) exploitation
• francuski: (1.1) exploitation ż

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/wyzysk

wyzysk

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈvɨ.zɨsk/

Noun

wyzysk m inan

1. (derogatory) exploitation; denial of the fruits of labor from the laborers; wage slavery 
2. (law) economic duress; exploitation of someone’s poor financial situation to force them into a disadvantageous contract 

Declension

declension of wyzysk

	singular
nominative	wyzysk
genitive	wyzysku
dative	wyzyskowi
accusative	wyzysk
instrumental	wyzyskiem
locative	wyzysku
vocative	wyzysku

Further reading

• wyzysk in Polish dictionaries at PWN

…..

Zyskiwać / Z+ySKi+Wa+C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/zyskiwa%C4%87#pl

zyskiwać (język polski)

znaczenia:

czasownik niedokonany (dk. zyskać)

(1.1) aspekt niedokonany od: zyskać

odmiana:

(1.1) koniugacja VIIIb

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		zyskiwać
czas teraźniejszy		zyskuję	zyskujesz	zyskuje	zyskujemy	zyskujecie	zyskują
czas przeszły	m	zyskiwałem	zyskiwałeś	zyskiwał	zyskiwaliśmy	zyskiwaliście	zyskiwali
	ż	zyskiwałam	zyskiwałaś	zyskiwała	zyskiwałyśmy	zyskiwałyście	zyskiwały
	n	zyskiwałom	zyskiwałoś	zyskiwało
tryb rozkazujący		niech zyskuję	zyskuj	niech zyskuje	zyskujmy	zyskujcie	niech zyskują
pozostałe formy czas przyszły m będę zyskiwał, będę zyskiwać będziesz zyskiwał, będziesz zyskiwać będzie zyskiwał, będzie zyskiwać będziemy zyskiwali, będziemy zyskiwać będziecie zyskiwali, będziecie zyskiwać będą zyskiwali, będą zyskiwać ż będę zyskiwała, będę zyskiwać będziesz zyskiwała, będziesz zyskiwać będzie zyskiwała, będzie zyskiwać będziemy zyskiwały, będziemy zyskiwać będziecie zyskiwały, będziecie zyskiwać będą zyskiwały, będą zyskiwać n będę zyskiwało, będę zyskiwać będziesz zyskiwało, będziesz zyskiwać będzie zyskiwało, będzie zyskiwać czas zaprzeszły m zyskiwałem był zyskiwałeś był zyskiwał był zyskiwaliśmy byli zyskiwaliście byli zyskiwali byli ż zyskiwałam była zyskiwałaś była zyskiwała była zyskiwałyśmy były zyskiwałyście były zyskiwały były n zyskiwałom było zyskiwałoś było zyskiwało było forma bezosobowa czasu przeszłego zyskiwano tryb przypuszczający m zyskiwałbym, byłbym zyskiwał zyskiwałbyś, byłbyś zyskiwał zyskiwałby, byłby zyskiwał zyskiwalibyśmy, bylibyśmy zyskiwali zyskiwalibyście, bylibyście zyskiwali zyskiwaliby, byliby zyskiwali ż zyskiwałabym, byłabym zyskiwała zyskiwałabyś, byłabyś zyskiwała zyskiwałaby, byłaby zyskiwała zyskiwałybyśmy, byłybyśmy zyskiwały zyskiwałybyście, byłybyście zyskiwały zyskiwałyby, byłyby zyskiwały n zyskiwałobym, byłobym zyskiwało zyskiwałobyś, byłobyś zyskiwało zyskiwałoby, byłoby zyskiwało imiesłów przymiotnikowy czynny m zyskujący, niezyskujący ż zyskująca, niezyskująca zyskujące, niezyskujące n zyskujące, niezyskujące imiesłów przymiotnikowy bierny m zyskiwany zyskiwani ż zyskiwana zyskiwane n zyskiwane imiesłów przysłówkowy współczesny zyskując, nie zyskując rzeczownik odczasownikowy zyskiwanie, niezyskiwanie

wyrazy pokrewne:

czas. odzyskiwać

rzecz. zyskiwanie n

tłumaczenia:(edytuj)

(1.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: zyskać

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/zyskiwa%C4%87

zyskiwać

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /zɨsˈkʲi.vat͡ɕ/

Verb

zyskiwać impf (perfective zyskać)

1. (transitive) to gain, to acquire, to win

Conjugation

Conjugation of zyskiwać impf

		singular			plural
	person	masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		zyskiwać
present tense	1st	zyskuję			zyskujemy
	2nd	zyskujesz			zyskujecie
	3rd	zyskuje			zyskują
	impersonal	zyskuje się
past tense	1st	zyskiwałem	zyskiwałam		zyskiwaliśmy	zyskiwałyśmy
	2nd	zyskiwałeś	zyskiwałaś		zyskiwaliście	zyskiwałyście
	3rd	zyskiwał	zyskiwała	zyskiwało	zyskiwali	zyskiwały
	impersonal	zyskiwano
future tense	1st	będę zyskiwał, będę zyskiwać	będę zyskiwała, będę zyskiwać		będziemy zyskiwali, będziemy zyskiwać	będziemy zyskiwały, będziemy zyskiwać
	2nd	będziesz zyskiwał, będziesz zyskiwać	będziesz zyskiwała, będziesz zyskiwać		będziecie zyskiwali, będziecie zyskiwać	będziecie zyskiwały, będziecie zyskiwać
	3rd	będzie zyskiwał, będzie zyskiwać	będzie zyskiwała, będzie zyskiwać	będzie zyskiwało, będzie zyskiwać	będą zyskiwali, będą zyskiwać	będą zyskiwały, będą zyskiwać
	impersonal	będzie zyskiwać się
conditional	1st	zyskiwałbym	zyskiwałabym		zyskiwalibyśmy	zyskiwałybyśmy
	2nd	zyskiwałbyś	zyskiwałabyś		zyskiwalibyście	zyskiwałybyście
	3rd	zyskiwałby	zyskiwałaby	zyskiwałoby	zyskiwaliby	zyskiwałyby
	impersonal	zyskiwano by
imperative	1st	niech zyskuję			zyskujmy
	2nd	zyskuj			zyskujcie
	3rd	niech zyskuje			niech zyskują
active adjectival participle		zyskujący	zyskująca	zyskujące	zyskujący	zyskujące
passive adjectival participle		zyskiwany	zyskiwana	zyskiwane	zyskiwani	zyskiwane
contemporary adverbial participle		zyskując
verbal noun		zyskiwanie

Further reading

• zyskiwać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zyskiwać in Polish dictionaries at PWN

…..

Zyskać / Z+ySKa+C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/zyska%C4%87

zyskać (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈzɨskaʨ̑], AS: [zyskać]

znaczenia:

czasownik przechodni dokonany (ndk. zyskiwać)

(1.1) osiągnąć z czegoś zysk

(1.2) osiągnąć z czegoś pożytek, korzyść

(1.3) wejść w posiadanie czegoś

(1.4) zjednać sobie kogoś, pozyskać czyjeś uznanie, przychylność, poparcie

(1.5) wypaść korzystniej pod jakimś względem, zdobyć więcej czegoś

odmiana:

(1.1) koniugacja I

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		zyskać
czas przyszły prosty		zyskam	zyskasz	zyska	zyskamy	zyskacie	zyskają
czas przeszły	m	zyskałem	zyskałeś	zyskał	zyskaliśmy	zyskaliście	zyskali
	ż	zyskałam	zyskałaś	zyskała	zyskałyśmy	zyskałyście	zyskały
	n	zyskałom	zyskałoś	zyskało
tryb rozkazujący		niech zyskam	zyskaj	niech zyska	zyskajmy	zyskajcie	niech zyskają
pozostałe formy czas zaprzeszły m zyskałem był zyskałeś był zyskał był zyskaliśmy byli zyskaliście byli zyskali byli ż zyskałam była zyskałaś była zyskała była zyskałyśmy były zyskałyście były zyskały były n zyskałom było zyskałoś było zyskało było forma bezosobowa czasu przeszłego zyskano tryb przypuszczający m zyskałbym, byłbym zyskał zyskałbyś, byłbyś zyskał zyskałby, byłby zyskał zyskalibyśmy, bylibyśmy zyskali zyskalibyście, bylibyście zyskali zyskaliby, byliby zyskali ż zyskałabym, byłabym zyskała zyskałabyś, byłabyś zyskała zyskałaby, byłaby zyskała zyskałybyśmy, byłybyśmy zyskały zyskałybyście, byłybyście zyskały zyskałyby, byłyby zyskały n zyskałobym, byłobym zyskało zyskałobyś, byłobyś zyskało zyskałoby, byłoby zyskało imiesłów przymiotnikowy przeszły m zyskany zyskani ż zyskana zyskane n zyskane imiesłów przysłówkowy uprzedni zyskawszy rzeczownik odczasownikowy zyskanie, niezyskanie

daw. koniugacja IX

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		zyskać
czas przyszły prosty		zyszczę	zyszczesz	zyszcze	zyszczemy	zyszczecie	zyszczą
czas przeszły	m	zyskałem	zyskałeś	zyskał	zyskaliśmy	zyskaliście	zyskali
	ż	zyskałam	zyskałaś	zyskała	zyskałyśmy	zyskałyście	zyskały
	n	zyskałom	zyskałoś	zyskało
tryb rozkazujący		niech zyszczę	zyskaj	niech zyszcze	zyskajmy	zyskajcie	niech zyszczą
pozostałe formy czas zaprzeszły m zyskałem był zyskałeś był zyskał był zyskaliśmy byli zyskaliście byli zyskali byli ż zyskałam była zyskałaś była zyskała była zyskałyśmy były zyskałyście były zyskały były n zyskałom było zyskałoś było zyskało było forma bezosobowa czasu przeszłego zyskano tryb przypuszczający m zyskałbym, byłbym zyskał zyskałbyś, byłbyś zyskał zyskałby, byłby zyskał zyskalibyśmy, bylibyśmy zyskali zyskalibyście, bylibyście zyskali zyskaliby, byliby zyskali ż zyskałabym, byłabym zyskała zyskałabyś, byłabyś zyskała zyskałaby, byłaby zyskała zyskałybyśmy, byłybyśmy zyskały zyskałybyście, byłybyście zyskały zyskałyby, byłyby zyskały n zyskałobym, byłobym zyskało zyskałobyś, byłobyś zyskało zyskałoby, byłoby zyskało imiesłów przymiotnikowy przeszły m zyskany zyskani ż zyskana zyskane n zyskane imiesłów przysłówkowy uprzedni zyskawszy rzeczownik odczasownikowy zyskanie, niezyskanie

wyrazy pokrewne:

czas. odzyskać dk.

rzecz. zysk m, zyskanie n

przym. zyskowny

związki frazeologiczne:

lepiej jest swoje stracić niż cudze niesłusznie zyskać

tłumaczenia:(edytuj)

• angielski: (1.1) gain
• czeski: (1.1) získat
• esperanto: (1.1) gajni

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/zyska%C4%87#Polish

zyskać

Polish

Etymology

From zysk +‎ -ać.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈzɨ.skat͡ɕ/

Verb

zyskać pf (imperfective zyskiwać)

1. (transitive) to gain, to acquire, to win

Conjugation

Conjugation of zyskać pf

		singular			plural
	person	masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		zyskać
future tense	1st	zyskam			zyskamy
	2nd	zyskasz			zyskacie
	3rd	zyska			zyskają
	impersonal	zyska się
past tense	1st	zyskałem	zyskałam		zyskaliśmy	zyskałyśmy
	2nd	zyskałeś	zyskałaś		zyskaliście	zyskałyście
	3rd	zyskał	zyskała	zyskało	zyskali	zyskały
	impersonal	zyskano
conditional	1st	zyskałbym	zyskałabym		zyskalibyśmy	zyskałybyśmy
	2nd	zyskałbyś	zyskałabyś		zyskalibyście	zyskałybyście
	3rd	zyskałby	zyskałaby	zyskałoby	zyskaliby	zyskałyby
	impersonal	zyskano by
imperative	1st	niech zyskam			zyskajmy
	2nd	zyskaj			zyskajcie
	3rd	niech zyska			niech zyskają
passive adjectival participle		zyskany	zyskana	zyskane	zyskani	zyskane
anterior adverbial participle		zyskawszy
verbal noun		zyskanie

Further reading

• zyskać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zyskać in Polish dictionaries at PWN

…..

Zysk / Z+ySK

https://pl.wiktionary.org/wiki/zysk

zysk (język polski)

wymowa:

IPA: [zɨsk], AS: [zysk] ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) ekon. finans. księg. przewyższenie wpływów nad wydatkami, dochód ze sprzedaży

(1.2) korzyść z czegoś, uzyskana wartość

odmiana:

(1.1–2)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	zysk	zyski
dopełniacz	zysku	zysków
celownik	zyskowi	zyskom
biernik	zysk	zyski
narzędnik	zyskiem	zyskami
miejscownik	zysku	zyskach
wołacz	zysku	zyski

przykłady:

(1.1) Kupowanie złota w czasie kryzysu to czysty zysk!

(1.2) Jaki mam mieć zysk z tego, że ci pomagam? Może własną satysfakcję? Dlatego słuchaj mnie uważnie, bo nie mam zamiaru powtarzać.

kolokacje:

(1) przynosić / dawać / czerpać zysk

synonimy:

(1.1) plon, dochód, zarobek, profit

antonimy:

(1.1) strata

wyrazy pokrewne:

czas. zyskiwać (zyskać), pozyskiwać (pozyskać), uzyskać (uzyskiwać)

przym. zyskowny

związki frazeologiczne:

czysty zysk

tłumaczenia:(edytuj)

• angielski: (1.1) gain; (1.2) profit
• arabski: (1) فائدة ż, ربح
• baskijski: (1.1) irabazi, mozkin
• białoruski: (1.1) прыбытак m; (1.2) карысць ż
• duński: (1.1) profit w; gevinst w
• esperanto: (1.2) profito
• francuski: (1.1) gain m, bénéfice m; (1.2) gain m, bénéfice m
• hiszpański: (1.1) ganancia ż, beneficio m; (1.2) ganancia ż, beneficio m
• japoński: (1.1) 黒字
• jidysz: (1.1–2) רווח m (rewech), פּראָפֿיט m (profit); (1.2) נוץ m (nuc), נוצן m (nucn)
• kataloński: (1.1) benefici m; (1.2) benefici m
• łaciński: (1.2) faenus n, fenus n
• niemiecki: (1.1) Gewinn m; (1.2) Gewinn m, Nutzen m
• nowogrecki: (1.1) κέρδος n; (1.2) κέρδος n
• rosyjski: (1.1) прибыль ż; (1.2) прибыль ż, выгода ż, польза ż
• szwedzki: (1.1) vinst w, avkastning w
• tuvalu: (1.2) polofiti
• ukraiński: (1.1) вигода ż, зиск m, прибуток m

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/zysk

zysk

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /zɨsk/

Noun

zysk m inan

1. profit

Declension

declension of zysk

	singular	plural
nominative	zysk	zyski
genitive	zysku	zysków
dative	zyskowi	zyskom
accusative	zysk	zyski
instrumental	zyskiem	zyskami
locative	zysku	zyskach
vocative	zysku	zyski

See also

• przychód, strata

Further reading

• zysk in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zysk in Polish dictionaries at PWN

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/j%D1%8Cskati

Reconstruction:Proto-Slavic/jьskati

Proto-Slavic

Etymology

---

From Proto-Balto-Slavic īˀskāˀ-, aiˀskāˀ-, from Proto-Indo-European h₂is-sk-e-, from h₂eys–. Cognate with Lithuanian  ieškóti (“to look for”) (1sg. íeškau), Latvian iẽskât (“to search for lice”), Sanskrit इच्छति (icchati, “to long for, wish, to seek”), Avestan (isaiti, “to seek”), Latin aeruscō (“to beg, to ask for”), Old High German eiscōn (“to investigate, to demand”), Old English āscian (“to ask”), English ask, Old Armenian այց (aycʿ, “visit; search”), հայց (haycʿ, “demand, request; seeking”).

---

Verb

*jьskati impf

1. to look for, to seek

Conjugation

Conjugation of *jьskati (impf., -a/j-, s-aorist, accent paradigm ?)

Suffix: *-ati

Verbal noun	Infinitive	Supine	L-participle
*jьskanьje	*jьskati	*jьskatъ	*jьskalъ

	Participles
Tense	Past	Present
Passive	*jьskanъ	*jьščemъ
Active	*jьskavъ	*jьščę

	Aorist			Present
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*jьskaxъ	*jьska	*jьska	*jьščǫ	*jьščeši	*jьščetь
Dual	*jьskaxově	*jьskasta	*jьskaste	*jьščevě	*jьščeta	*jьščete
Plural	*jьskaxomъ	*jьskaste	*jьskašę	*jьščemъ	*jьščete	*jьščǫtь
	Imperfect			Imperative
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*jьskaaxъ	*jьskaaše	*jьskaaše	—	*jьšči	*jьšči
Dual	*jьskaaxově	*jьskaašeta	*jьskaašete	*jьščivě	*jьščita	—
Plural	*jьskaaxomъ	*jьskaašete	*jьskaaxǫ	*jьščimъ	*jьščite	—

Descendants

• East Slavic:
  • Old East Slavic: искати (iskati), 1sg. искꙋ (isku), ищꙋ (išču)
    • Old Belarusian: искати (iskati)
    • Russian: иска́ть (iskátʹ), 1sg. ищу́ (iščú), 3sg. и́щет (íščet)
    • Ukrainian: ська́ти (sʹkáty, “to search (one’s head)”)

• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Cyrillic: искати (iskati), 1sg. искѭ (iskjǫ), 3sg. ищетъ(ištetŭ), 3pl. искѧтъ (iskętŭ) (also 1sg. ищѫ (ištǫ), 3pl. ищѧтъ (ištętŭ) with analogical spread of ищ-)

    Glagolitic: [Term?]

  • Bulgarian: и́скам (ískam, “to want”)
  • Macedonian: иска (iska, “to want”) (dialectal)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: ѝскати (“to wish; (Dubrovnik) to look for”), 1sg. ѝскам, и̏ште̄м; и́скати (“to search for lice”)

    Latin: ìskati (“to wish; (Dubrovnik) to look for”), 1sg. ìskam, ȉštēm; ískati (“to search for lice”)

    • Chakavian (Vrgada): īskȁti, 2sg. ȉšćes, ĩšćes
    • Chakavian (Orbanići): īskȁt (“to look for, to get”), 3sg. ĩšće
  • Slovene: ískati, iskáti (tonal orthography), 1sg. íščem (tonal orthography)

• West Slavic:
  • Old Czech: jískati
    • Czech: vískat (“to search for lice”), dialectal ískať (“to search for lice, to bite (of frost)”)
  • Polish: iskać (“to search for lice”)
  • Slovak: ískať (“to search for lice”)
  • Slovincian: vjĩskăc (“to search for lice”), 1sg. vjḯščą

References

• Černyx, P. Ja. (1999), “иска́ть”, in Istoriko-etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), volume 1, 3rd reprint edition, Moscow: Russkij jazyk, page 357
• Derksen, Rick (2008), “*jьskàti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 214
• Vasmer, Max (1964–1973), “иска́ть”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv O. N., Moscow: Progress
• Trubačev O. N., editor (1981), “*jьskati”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 08, Moscow: Nauka, page 238

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=vj%E1%B8%AF%C5%A1%C4%8D%C4%85&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have an entry for vjḯščą.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=vj%C4%A9sk%C4%83c&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have an entry for vjĩskăc.

…..

---

UWAGA!

Czy  widzisz powyżej pierwotne ofitzjalnie odtfoszone postacie wysokoenergetyczne i postępujące wtórne ubezdźwięcznienia, hm?!!

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/h%E2%82%82eys-

Reconstruction:Proto-Indo-European/h₂eys–

Proto-Indo-European

Alternative reconstructions

• *Heys-^[1]

Root

*h₂eys-^[2][3][4]

1. to wish
2. to request

Derived terms

► Terms derived from the PIE root *h₂eys-

• *h₂i-sḱé-ti (sḱe-present)
  • Indo-Iranian: *Hišĉáti
• *h₂ey-skeh₂
  • Germanic: *aiskō, → *aiskōną
  • Balto-Slavic:
    • Latvian: ieska, → iẽskât
    • Lithuanian: → ieškoti
    • Slavic: *jьska, → *jьskati
• *h₂eys-os-ske-?
  • Italic:
    • Latin: aeruscō
• *h₂oy-séh₂
  • Germanic: *aizō, → *aizōną
• Unsorted formations:
  • Armenian:
    • Old Armenian: այց (aycʿ), հայց (haycʿ)
  • Italic:
    • Umbrian: eiscurent

References

1. ^ Ringe, Don (2006) From Proto-Indo-European to Proto-Germanic, Oxford University Press
2. ^ De Vaan, Michiel (2008) Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill
3. ^ Kroonen, Guus (2013) Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill
4. ^ Derksen, Rick (2008) Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/Heys-&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/Heys-.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/h%E2%82%82isske&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/h₂isske.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%9B%E0%A4%A4%E0%A4%BF#Sanskrit

इच्छति

Sanskrit

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *Hiśćáti, from Proto-Indo-Iranian *Hišćáti, from Proto-Indo-European *h₂i-sḱé-ti, from *h₂eys–  (“to wish, desire, want”). Cognate with Avestan 𐬌𐬯𐬀‎ (isaiti), Old Church Slavonic искати (iskati), Lithuanian ieškoti,  Old Armenian հայց (haycʿ).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /it.t͡ɕʰɐ́.t̪i/, [it̚.t͡ɕʰɐ́.t̪i]
• (Classical) IPA^(key): /ˈit.t͡ɕʰɐ.t̪i/, [ˈit̚.t͡ɕʰɐ.t̪i]

Verb

इच्छति • (iccháti) (root इष्, class 6, type P, present)

1. to desire, wish, long for
2. to search

Conjugation

Conjugation of इच्छति (icchati)
		Number			Number			Number
		Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Present tense
Voice		Active Voice			Middle Voice			Passive Voice
Person	3rd person	इच्छति icchati	इच्छतः icchataḥ	इच्छन्ति icchanti	इच्छते icchate	इच्छेते icchete	इच्छन्ते icchante	इष्यते iṣyate	इष्येते iṣyete	इष्यन्ते iṣyante
	2nd person	इच्छसि icchasi	इच्छथः icchathaḥ	इच्छथ icchatha	इच्छसे icchase	इच्छेथे icchethe	इच्छध्वे icchadhve	इष्यसे iṣyase	इष्येथे iṣyethe	इष्येध्वे iṣyedhve
	1st person	इच्छामि icchāmi	इच्छावः icchāvaḥ	इच्छामः icchāmaḥ	इच्छे icche	इच्छावहे icchāvahe	इच्छामहे icchāmahe	इष्ये iṣye	इष्यावहे iṣyāvahe	इष्यामहे iṣyāmahe
Past tense (Imperfective)
Voice		Active Voice			Middle Voice			Passive Voice
Person	3rd person	ऐच्छत् aicchat	ऐच्छताम् aicchatām	ऐच्छन् aicchan	ऐच्छत aicchata	ऐच्छेताम् aicchetām	ऐच्छन्त aicchanta	ऐष्यत aiṣyata	ऐष्येताम् aiṣyetām	ऐष्यन्त aiṣyanta
	2nd person	ऐच्छः aicchaḥ	ऐच्छतम् aicchatam	ऐच्छत aicchata	ऐच्छथाः aicchathāḥ	ऐच्छेथाम् aicchethām	ऐच्छध्वम् aicchadhvam	ऐष्यथाः aiṣyathāḥ	ऐष्येथाम् aiṣyethām	ऐष्यध्वम् aiṣyadhvam
	1st person	ऐच्छम् aiccham	ऐच्छाव aicchāva	ऐच्छाम aicchāma	ऐच्छे aicche	ऐच्छावहि aicchāvahi	ऐच्छामहि aicchāmahi	ऐष्ये aiṣye	ऐष्यावहि aiṣyāvahi	ऐष्यामहि aiṣyāmahi
Imperative mood
Voice		Active Voice			Middle Voice			Passive Voice
Person	3rd person	इच्छतु icchatu	इच्छताम् icchatām	इच्छन्तु icchantu	इच्छताम् icchatām	इच्छेताम् icchetām	इच्छन्ताम् icchantām	इष्यताम् iṣyatām	इष्येताम् iṣyetām	इष्यन्ताम् iṣyantām
	2nd person	इच्छ iccha	इच्छतम् icchatam	इच्छत icchata	इच्छस्व icchasva	इच्छेथाम् icchethām	इच्छध्वम् icchadhvam	इष्यस्व iṣyasva	इष्येथाम् iṣyethām	इष्यध्वम् iṣyadhvam
	1st person	इच्छानि icchāni	इच्छाव icchāva	इच्छाम icchāma	इच्छै icchai	इच्छावहै icchāvahai	इच्छामहै icchāmahai	इष्यै iṣyai	इष्यावहै iṣyāvahai	इष्यामहै iṣyāmahai
Potential mood / Optative mood
Voice		Active Voice			Middle Voice			Passive Voice
Person	3rd person	इच्छेत् icchet	इच्छेताम् icchetām	इच्छेयुः iccheyuḥ	इच्छेत iccheta	इच्छेयाताम् iccheyātām	इच्छेरन् iccheran	इष्येत iṣyeta	इष्येयाताम् iṣyeyātām	इष्येरन् iṣyeran
	2nd person	इच्छेः iccheḥ	इच्छेतम् icchetam	इच्छेत iccheta	इच्छेथाः icchethāḥ	इच्छेयाथाम् iccheyāthām	इच्छेध्वम् icchedhvam	इष्येथाः iṣyethāḥ	इष्येयाथाम् iṣyeyāthām	इष्येध्वम् iṣyedhvam
	1st person	इच्छेयम् iccheyam	इच्छेव iccheva	इच्छेम icchema	इच्छेय iccheya	इच्छेवहि icchevahi	इच्छेमहि icchemahi	इष्येय iṣyeya	इष्येवहि iṣyevahi	इष्येमहि iṣyemahi

---

UWAGA!

Widzisz zniekształcenie postaci sanskryckiej इच्छति • (iccháti), w porównaniu do pierwotnej postaci Proto-Indo-European h₂i-sḱé-ti, from h₂eys– (“to wish, desire, seek”) +‎ *-sḱéti, patrz poniżej?

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-Iranian/Hi%C5%A1%C4%89%C3%A1ti

Reconstruction:Proto-Indo-Iranian/Hišĉáti

Proto-Indo-Iranian

Etymology

---

From Proto-Indo-European h₂i-sḱé-ti, from h₂eys– (“to wish, desire, seek”) +‎ *-sḱéti.

---

Verb

*Hišĉáti^[1]

1. to wish, desire, seek

Descendants

• Indo-Aryan: *Hiśćáti
  • Sanskrit: इच्छति (iccháti)
    • Pali: icchati
    • Sauraseni Prakrit: (icchadi)
      • Hindi: ईछना (īchnā)
      • Old Gujarati: ईछइ (īchai)
• Iranian: *Hišáti
  • Avestan: (isaiti)
• → Pre-Finnic?: *iša
  • Finnic: *iha
    • Finnish: ihana, ihailla, ihastua, ihanne
    • Estonian: iha

References

1. ^ Lubotsky, Alexander (2011), “eṣ”, in The Indo-Aryan Inherited Lexicon (in progress) (Indo-European Etymological Dictionary Project), Leiden University

---

UWAGA!

Widzisz te wtórne ubezdźwięcznienia, także w zapożyczeniach do języków ugro-fińskich, hm?

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/-s%E1%B8%B1%C3%A9ti

Reconstruction:Proto-Indo-European/–sḱéti

Proto-Indo-European

Suffix

*(Ø)-sḱéti

1. Forms durative or iterative imperfective verbs from roots.

Inflection

Imperfective, thematic
Active voice	Present indicative	Past indicative	Imperative	Subjunctive	Optative
1st singular	*(Ø)-sḱóh₂	*(Ø)-sḱóm	—	*(Ø)-sḱṓh₂	*(Ø)-sḱóyh₁m̥
2nd singular	*(Ø)-sḱési	*(Ø)-sḱés	*(Ø)-sḱé	*(Ø)-sḱḗsi	*(Ø)-sḱóys
3rd singular	*(Ø)-sḱéti	*(Ø)-sḱét	*(Ø)-sḱétu	*(Ø)-sḱḗti	*(Ø)-sḱóyt
1st dual	*(Ø)-sḱówos	*(Ø)-sḱówe	—	*(Ø)-sḱṓwos	*(Ø)-sḱóywe
2nd dual	*(Ø)-sḱétes	*(Ø)-sḱétom	*(Ø)-sḱétom	*(Ø)-sḱḗtes	*(Ø)-sḱóytom
3rd dual	*(Ø)-sḱétes	*(Ø)-sḱétām	*(Ø)-sḱétām	*(Ø)-sḱḗtes	*(Ø)-sḱóytām
1st plural	*(Ø)-sḱómos	*(Ø)-sḱóme	—	*(Ø)-sḱṓmos	*(Ø)-sḱóyme
2nd plural	*(Ø)-sḱéte	*(Ø)-sḱéte	*(Ø)-sḱéte	*(Ø)-sḱḗte	*(Ø)-sḱóyte
3rd plural	*(Ø)-sḱónti	*(Ø)-sḱónt	*(Ø)-sḱóntu	*(Ø)-sḱṓnti	*(Ø)-sḱóyh₁n̥t
Participle	*(Ø)-sḱónts
Middle voice	Present indicative	Past indicative	Imperative	Subjunctive	Optative
1st singular	*(Ø)-sḱóh₂er	*(Ø)-sḱóh₂e	—	*(Ø)-sḱṓh₂er	*(Ø)-sḱóyh₂e
2nd singular	*(Ø)-sḱéth₂er	*(Ø)-sḱéth₂e	*(Ø)-sḱéso	*(Ø)-sḱḗth₂er	*(Ø)-sḱóyth₂e
3rd singular	*(Ø)-sḱétor	*(Ø)-sḱéto	*?	*(Ø)-sḱḗtor	*(Ø)-sḱóyto, *(Ø)-sḱóyh₁o
1st dual	*(Ø)-sḱówosdʰh₂	*(Ø)-sḱówedʰh₂	—	*(Ø)-sḱṓwosdʰh₂	*(Ø)-sḱóywedʰh₂
2nd dual	*?	*?	*?	*?	*?
3rd dual	*?	*?	*?	*?	*?
1st plural	*(Ø)-sḱómosdʰh₂	*(Ø)-sḱómedʰh₂	—	*(Ø)-sḱṓmosdʰh₂	*(Ø)-sḱóymedʰh₂
2nd plural	*(Ø)-sḱédʰh₂we	*(Ø)-sḱédʰh₂we	*(Ø)-sḱédʰh₂we	*(Ø)-sḱḗdʰh₂we	*(Ø)-sḱóydʰh₂we
3rd plural	*(Ø)-sḱóror, *(Ø)-sḱóntor	*(Ø)-sḱóro, *(Ø)-sḱónto	*?	*(Ø)-sḱṓror, *(Ø)-sḱṓntor	*(Ø)-sḱóyro, *(Ø)-sḱóyh₁n̥to
Participle	*(Ø)-sḱómnos

Derived terms

► Proto-Indo-European words suffixed with *-sḱéti

Descendants

• Albanian: *-h
  • Albanian: -h
• Armenian:
  • Old Armenian: -ց- (-cʿ-)
• Hellenic: *-skō
  • Ancient Greek: -σκω (-skō)
• Indo-Iranian: *-sćáti
  • Indo-Aryan: *-śćáti
    • Sanskrit: -च्छति (-ccháti), -श्चति (-ścáti) (rare)
  • Iranian:
    • Old Avestan: -𐬯𐬀-‎ (-sa-) (for example: 𐬘𐬀𐬯‎ (jasa, “to go, to come”) from 𐬔𐬀𐬨‎ (gam, “to come”))
    • Old Persian: -𐎿𐎠- (-s-a- /sā/)
• Italic: *-skō
  • Latin: -scō, -āscō, -ēscō, -īscō

References

• Fortson, Benjamin W. (2010) Indo-European Language and Culture: An Introduction, second edition, Oxford: Blackwell, page 90

…..

A teraz fińskie zapożyczenie…

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/ihana#Finnish

ihana

Finnish

Etymology

---

From Proto-Finnic iha < Pre-Finnic iša, which is usually explained as a loanword from Proto-Indo-Iranian *Hišĉáti (“to wish, desire, seek”) (whence Sanskrit इच्छति (iccháti)). Derived from the stem iha, from which also the verbs ihastua  (“to be delighted”) and ihailla (“to adore”) have been derived. Cognates include Karelian ihastuo, Veps ihastuda,  Votic  ihassua and Estonian iha.^[1]

---

Pronunciation

• Hyphenation: i‧ha‧na
• IPA^(key): [ˈiɦɑnɑ]
• Rhymes: -ɑnɑ

Adjective

ihana (comparative ihanampi, superlative ihanin)

1. wonderful, marvellous, marvelous
2. lovely, adorable
3. fabulous, fantastic

Declension

Inflection of ihana (Kotus type 10/koira, no gradation)
nominative		ihana	ihanat
genitive		ihanan	ihanien
partitive		ihanaa	ihania
illative		ihanaan	ihaniin

References

1. ^ Substrata Uralica. Studies on Finno-Ugrian Substrate in Northern Russian Dialects.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Finnic/iha&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Finnic/iha.

---

UWAGA!

No to jak tam jest z tym rzekomym ugro-fińskim podkładem językowym w tzw. PIE, hm?

---

…..

A teraz na koniec trochę postaci fielko-germańskich…

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/aisk%C5%8D

Reconstruction:Proto-Germanic/aiskō

Proto-Germanic

Etymology

From Pre-Germanic *h₂oys–sk-eh₂, from Proto-Indo-European *h₂eysk–, sk-present to *h₂eys–.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈɑi̯s.kɔː/

Noun

*aiskō f^[1]

1. demand, question, inspection

Inflection

Declension of *aiskō (ō-stem)
	singular	plural
nominative	*aiskō	*aiskôz
vocative	*aiskō	*aiskôz
accusative	*aiskǭ	*aiskōz
genitive	*aiskōz	*aiskǫ̂
dative	*aiskōi	*aiskōmaz
instrumental	*aiskō	*aiskōmiz

Derived terms

• *aiskijǭ
  • Old English: ǣsce
    • Middle English: axe
      • >? English: ask
• *aiskōną

Descendants

• Old Frisian: āske
• Old Saxon: *ēska
  • Middle Low German: êsche, eische
    • Old Swedish: æskia
      • Swedish: äska
• Old High German: eiska
  • Middle High German: eische

References

1. ^ Kroonen, Guus (2013), “*aiskō-”, in Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 13

---

UWAGA!

A co to był ten tzw. Pre-Germanic, hm?

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/aisk%C5%8Dn%C4%85

Reconstruction:Proto-Germanic/aiskōną

Proto-Germanic

Etymology

From *aiskō +‎ *-ōną.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈɑi̯s.kɔː.nɑ̃/

Verb

*aiskōną^[1]

1. to ask for, seek, demand

Inflection

Conjugation of *aiskōną (weak class 2)

	active voice			passive voice
present tense	indicative	subjunctive	imperative	indicative	subjunctive
1st singular	*aiskō	*aiskǭ	—	*aiskōi	*?
2nd singular	*aiskōsi	*aiskōs	*aiskō	*aiskōsai	*aiskōsau
3rd singular	*aiskōþi	*aiskō	*aiskōþau	*aiskōþai	*aiskōþau
1st dual	*aiskōs	*aiskōw	—	—	—
2nd dual	*aiskōþiz	*aiskōþiz	*aiskōþiz	—	—
1st plural	*aiskōmaz	*aiskōm	—	*aiskōnþai	*aiskōnþau
2nd plural	*aiskōþ	*aiskōþ	*aiskōþ	*aiskōnþai	*aiskōnþau
3rd plural	*aiskōnþi	*aiskōn	*aiskōnþau	*aiskōnþai	*aiskōnþau
past tense	indicative	subjunctive
1st singular	*aiskōdǭ	*aiskōdēdį̄
2nd singular	*aiskōdēz	*aiskōdēdīz
3rd singular	*aiskōdē	*aiskōdēdī
1st dual	*aiskōdēdū	*aiskōdēdīw
2nd dual	*aiskōdēdudiz	*aiskōdēdīdiz
1st plural	*aiskōdēdum	*aiskōdēdīm
2nd plural	*aiskōdēdud	*aiskōdēdīd
3rd plural	*aiskōdēdun	*aiskōdēdīn
	present	past
participles	*aiskōndz	*aiskōdaz

Synonyms

• *frēgōną
• *frehnaną
• *spurjaną

Descendants

• West Germanic: *aiskōn
  • Old English: āscian, ācsian, āxian, acsiġan, æscian, æxian, axian, axiġan, axiġean, āhsian, ahsian
    • Middle English: askien, axen, aschen, eskien, eschen, aishen
      • English: ask, aks, ax
      • Scots: ask, as, ax
  • Old Frisian: āskia
    • North Frisian: eske, äske
    • Saterland Frisian: aaskje
    • West Frisian: easkje
  • Old Saxon: ēskōn
    • Middle Low German: eisken, eischen, eissen
      • Low German: eschen
      • → Danish: æske
      • → Swedish: äska
      • → Norwegian: eske
  • Old Dutch: *eiskon
    • Middle Dutch: eischen
      • Dutch: eisen
        • Afrikaans: eis
      • Limburgish: eisje
  • Old High German: eiscōn
    • Middle High German: eischen, heischen
      • German: heischen (influenced by *haitaną)
      • Luxembourgish: heeschen (fully merged)

References

1. ^ Kroonen, Guus (2013), “*aiskō-”, in Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 13

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/ascian#Old_English

ascian

Old English

Alternative forms

• ācsian, āxian, acsiġan, æscian, æxian, axian, axiġan, axiġean, āhsian, ahsian

Etymology

From Proto-Germanic aiskōną, from Proto-Indo-European h₂eys–.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈɑːskiɑn/

Verb

āscian

1. to demand, seek from
2. to ask, to enquire

   Hīe āxodon hine hwæt hē wǣre oþþe hū hē faran wolde. They asked him who he was or how he would go. (Ælfric’s In Letania Maiore)

3. to call for, summon; to inquire into

   Ne āsciġe iċ nū ōwiht bi þām bitran dēaðe mīnum. I demand nothing now for my bitter death. (Codex Exoniensis)

Conjugation

Conjugation of āscian (weak class 2)

infinitive	āscian	tō āscienne
indicative	present	past
1st-person singular	āscie āsciġe	āscode
2nd-person singular	āscast	āscodest
3rd-person singular	āscaþ	āscode
plural	āsciaþ āsciġaþ	āscodon
subjunctive	present	past
singular	āscie āsciġe	āscode
plural	āscien āsciġen	āscoden
imperative
singular	āsca
plural	āsciaþ āsciġaþ
participle	present	past
	āsciende āsciġende	(ġe)āscod

Synonyms

• biddan
• frāsian
• freġnan
• friċġan
• friġnan
• ġeornian
• ġiwian
• ġesēċan
• rǣdan
• þingian
• wilnian

Derived terms

• āscung

Descendants

• Middle English: askien, axen, aschen, eskien, eschen, aishen
  • English: ask, aks, ax
  • Scots: ask, as, ax

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/ask

ask (język angielski)

wymowa:

bryt. (RP) IPA: /ˈɑːsk/, SAMPA: /”A:sk/

amer. IPA: /ˈæsk/, SAMPA: /”{sk/

amer. dial. enPR: ăks, IPA: /ˈæks/

wymowa amerykańska ^?/i

wymowa brytyjska ^?/i

homofon: ax (dial.)

znaczenia:

czasownik

(1.1) pytać

(1.2) prosić

(1.3) zapraszać

(1.4) wymagać

odmiana:

(1) ask, asked, asked, asks, asking

przykłady:

(1.1) Ask him! → Zapytaj go!

(1.1) What’s your name? she asked. → Jak masz na imię? – zapytała.

(1.2) A lot of people don’t like asking for help. → Wielu ludzi nie lubi prosić o pomoc.

(1.4) All I‚ve ever asked of you is to try to be polite to my mother. → Wszystko czego kiedykolwiek od ciebie żądałam to abyś spróbował być miły wobec mojej matki.

synonimy:

(1.1) question

wyrazy pokrewne:

czas. ask after, ask around, ask for, ask out

przym. unasked

związki frazeologiczne:

ask for trouble → szukać guza

ask no questions and hear no lies

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/ask#English

ask

English

Alternative forms

• aks, ax (standard until about 1600, now dialectal and no longer standard)

Pronunciation

• (UK)
  • (Received Pronunciation) IPA^(key): /ˈɑːsk/
  • (Northern England, Scotland) IPA^(key): /ˈask/
  • (multicultural London also) IPA^(key): /ˈɑːks/
• (US)
  • (General American) IPA^(key): /ˈæsk/
  • (NYC, Philadelphia) IPA^(key): /eəsk/
  • (AAVE, Cajun, Nigeria) enPR: ăks, IPA^(key): /ˈæks/
• Rhymes: -ɑːsk, -æsk
• Homophones: ax, axe (some dialects)

Etymology 1

From Middle English asken (also esken, aschen, eschen, etc.), from Old English āscian, from Proto-Germanic *aiskōną (“to ask, ask for”), from Proto-Indo-European *h₂eys– (“to wish; request”).

Verb

ask (third-person singular simple present asks, present participle asking, simple past and past participle asked)

1. To request (information, or an answer to a question).

   I asked her age.

2. To put forward (a question) to be answered.

   to ask a question

3. To interrogate or enquire of (a person).

   I’m going to ask this lady for directions.

4. To request or petition; usually with for.

   to ask for a second helping at dinner

   to ask for help with homework

5. To request permission to do something.

   She asked to see the doctor.

   Did you ask to use the car?

6. To require, demand, claim, or expect, whether by way of remuneration or return, or as a matter of necessity.

   What price are you asking for the house?

7. To invite.

   Don’t ask them to the wedding.

8. To publish in church for marriage; said of both the banns and the persons.

   (Can we find and add a quotation of Fuller to this entry?)

9. (figuratively) To take (a person’s situation) as an example.

Usage notes

• This is a catenative verb that takes the to infinitive. See Appendix:English catenative verbs
• Pronouncing ask as /æks/ is a common example of metathesis (attested since the Old English period) and still common in some varieties of English, notably African American Vernacular English (AAVE).
• The action expressed by the verb ask can also be expressed by the noun-verb combination pose a question.

Hyponyms

• beg, beseech, demand, enquire, entreat, frain, implore, interrogate, petition, prompt, query, question, request, solicit, supplicate

Derived terms

• ask after
• ask around
• ask for
• ask in
• ask out
• ask over
• ask round
• for the asking
• no questions asked
• outask

Noun

ask (plural asks)

1. An act or instance of asking.
2. Something asked or asked for; a request.
3. An asking price.

Etymology 2

From Middle English aske, arske, from Old English āþexe (“lizard, newt”), from Proto-Germanic *agiþahsijǭ (“lizard”), a compound of *agiz (“snake, lizard”) + *þahsuz (“badger”).

Alternative forms

• asker, ascar, askerd, askard

Noun

ask (plural asks)

1. (Britain dialectal and Scotland) An eft; newt.
2. (Britain dialectal) A lizard.

…..

I zaprawdę jeszcze raz powiadam wam, przeciw-słowiańscy nazistowscy allo-allo. Wszem i wobec i Szczać / S”C”aC’ na was i Iskać / iSKaC’, was będziem… Nie ujdzieta nigdzie i nigdzie nie schowata siem ze wstydu… 🙂