162 Źródłosłowy Pra-Słowiańskiego słowa Szczodry / S”C”oDRy, jako dowody na wielokrotne wtórne ubezdźwięcznienie, patrz: Proto-Slavic *ščedrъ, itp. 06

Rekonstrukcja wału i bramy grodu palafitowego w Biskupinie z epoki żelaza (V wiek p.n.e.)

…..

Aktualizacja 01.08.2020.

Oto ciąg dalszy wpisu 160, który poprawiłem i uzupełniłem ostatnio. Zacznę od przypomnienia pytań zawartych tam na końcu:

Dlaczego np. w j. polskim nadal istnieją postacie słów, jak Stanąć / S+TaN+a”C’, Stać / STaC’, Staw / STaW, Stawać / STa+WaC’, Stawiać / STa+WiaC’, itp, hm?

A no może dlatego, że słowo Ściana / S’+CiaNa, wcale nie musi pochodzić od słowa Stać / STaC’, Stanąć / STaNa”C’, itp,.. a od Ścinać / S’+CiN+aC’, Ciąć / Cia”/aNC’, itp?

Na północy nikt nie używał kamieni do budowy ścian np. domów. Używano ściętych drzew i to je układano w stojące ściany… Cięcie / Cię”/eNCie było więc pierwotne dla Stania / STaNia, Stawania / STaW+aNie, Ustawiania / o’+STaW+iaNia, Wstawania / W+STaW+iaNia, itp.

Jak nie miałeś czegoś Ściętego / S’+Cie”/eNT+eGo,.. no to nic se nie mogłeś Postawić / Po+STaW+iC’,.. no chyba że klocka pod drzewem… 🙂

Niewiernych i nieufnych oszczegam, że mam na to co powyżej napisałem ofitzjalny dowód… Więcej ciekawostek w następnym Odcinku / oD+CiN+Ko’…

Dlaczego one jakoś nie spalatalizowały się w średniowieczu, do np. Scanąć / S+CaN+a”C’, Scać / SCaC’, Scaw / SCaW, Scawać / SCa+WaC’, Scawiać / SCa+WiaC’, itp, hm?

A może dlatego, że istniało już takie słowo, jak np. Szczaw / S”C”aW?

No to od czego pochodzi znaczenie słowa Ściana / S’+CiaNa, od Ścina / S’+CiNa, Siana / SiaNa, Siny / SiNy,.. Stać / STaC’, Stawiać / STaW+iaC’,.. czy może jeszcze od czegoś innego..?

Koniec pytań na dziś. A teraz porównaj to, co zebrałem poniżej i sama / sam wyciągnij z tego swoje wnioski…

Przy okazji, no to piję tu też do allo-allo twierdzeń Sławomira Ambroziaka, o rzekomej tzw. wspólnocie bałto-słowiańskiej, jak i o rzekomej pierwotności ubezdźwięcznionego tzw. miękkiego *ḱ/K’, wobec rzekomo wtórnie jakoś później udźwięcznionych, czyli spalatalizowanych postaci Pra-Słowiańskich itp…

Twierdzę, że w tym wpisie…

---

Pierwotna oboczność rdzeni Pra-Słowiańskich została ofitzjalnie potwierdzona!!!

---

chata (1.1)

A tytuł tego wpisu powinien być jakiś taki:

162 Shield / SHieLD, jako Target / TaRG+eT – Giermański Drag / DRaG i jego pierwotne Pra-Słowiańskie źródłosłowy i znaczenia, czyli tragiczne targnięcie się na najświętsze świętości ofitzjalnego jęsykosnaftzfa 27

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/siena#lt

siena (język litewski)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) ściana, mur

synonimy:

(1.1) mūras

wyrazy pokrewne:

rzecz. sienlaikraštis; zdrobn. sienelė

przym. sieninis, sienos

związki frazeologiczne:

ir sienos turi ausis • galva sienos nepramuši

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/siena

siena

Latvian

Etymology 1

---

See siens.

---

Noun

siena m

1. genitive singular form of siens

Etymology 2

Mājas siena (1)

Pilsētas siena (2)

Alas sienas (4)

---

Cognate with Lithuanian síena (“wall, border”). Derived from verb siet (“to tie, bind”) in its older meaning “to braid, to weave” (see etymology of siet), which suggests that the original meaning of siena was “wicker-work”; compare cognates Avestan (hinu, “ties, bonds, hobble, chain”), Old Irish sin (“chain, necktie”).

The current meaning suggests that house walls were originally woven with branches and twigs, and then probably covered with mud (compare with German Wand (“wall”), winden (“wind, twist, weave”)); some evidence from old folk songs supports this idea.^[1]

---

Pronunciation

• IPA^(key): [siêna]

Noun

siena f (4th declension)

1. wall (structure (made of wood, masonry, etc.) that limits a building, a room, etc.) (…)
2. wall, rampart (a high enclosure, especially for protection) (…)
3. something that encloses, also metaphorically

   (…) dūmu, liesmu, uguns, miglas siena ― a smoke, flame, fire, fog wall (…)

4. external side of a container, box, cavity, body organ, etc.

Declension

Declension of siena (4th declension)

	singular (vienskaitlis)	plural (daudzskaitlis)
nominative (nominatīvs)	siena	sienas
accusative (akuzatīvs)	sienu	sienas
genitive (ģenitīvs)	sienas	sienu
dative (datīvs)	sienai	sienām
instrumental (instrumentālis)	sienu	sienām
locative (lokatīvs)	sienā	sienās
vocative (vokatīvs)	siena	sienas

References

1. ^ Karulis, Konstantīns (1992), “siena”, in Latviešu Etimoloģijas Vārdnīca (in Latvian), Rīga: AVOTS, →ISBN

---

Lithuanian

Etymology

• Compare Latvian siena.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈs̪ʲɪ́ən̪ɐ]

Noun

síena f (plural síenos) stress pattern 1 ^[1]

1. wall^[2]
2. border, boundary

Declension

declension of siena

	singular (vienaskaita)	plural (daugiskaita)
nominative (vardininkas)	síena	síenos
genitive (kilmininkas)	síenos	síenų
dative (naudininkas)	síenai	síenoms
accusative (galininkas)	síeną	síenas
instrumental (įnagininkas)	síena	síenomis
locative (vietininkas)	síenoje	síenose
vocative (šauksmininkas)	síena	síenos

Synonyms

• (wall): mūras
• (border): riba, ežia

Derived terms

• (Noun) užsienis m

References

1. ^ “siena” in Balčikonis, Juozas et al. (1954), Dabartinės lietuvių kalbos žodynas. Vilnius: Valstybinė politinės ir mokslinės literatūros leidykla.
2. ^ “siena” in Martsinkyavitshute, Victoria (1993), Hippocrene Concise Dictionary: Lithuanian-English/English-Lithuanian. New York: Hippocrene Books. →ISBN

---

Serbo-Croatian

Noun

siena f (Cyrillic spelling сиена)

1. Obsolete spelling of sjena

---

UWAGA!

(…) The current meaning suggests that house walls were originally woven with branches and twigs, and then probably covered with mud (…)

Te gałęzie na te Ściany / S’+CiaNy no to wcześniej Ścinane / S’+CiNa+Ne nie były za żadne skarby, nieprawdaż? 🙂

Widzisz typowe wtórne ubezdźwięcznienie, patrz: Avestan hinu, hm?

Pra-Słowiańskimi i innym odpowiednikami tego Latvian siena zajmę się w następnym Odcinku / oD+CiN+Ko’…

---

…..

Przyjrzę się teraz słowu Siens / SieNS i jego powiązaniom.

Tak nieśmiało zapytam:

Kto mógł wcześniej Ścinać / S’+CiN+aC’ Siano / SiaNo, czy od dawna już rolnicy i hodowcy R1a z Pra-Słowiańskiej tzw. kultury sznurowej, inaczej kultury toporów bojowych, inaczej CWC,.. czy jacyś łowcy i zbieracze N1c, co to nad Bałtyk dotarli jakoś tak dość raczej późno, gdzieś pod koniec tzw. epoki brązu, czy nawet na początku tzw. epoki żelaza, hm?

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/siet#Latvian

siet

Latvian

Etymology

From Proto-Indo-European *sh₂ey- (or *sēy-), past sēju from an unchanged *sēy-, some dialects also have present  seju from a short *sey-, otherwise present sienu from a no-stem with *ey > ie shift. Iterative saistīt (“to link”) via ablaut.^[1]

Verb

sìet tr., 1st conj., pres. sienu, sien, sien, past sēju

1. to bind

Conjugation

conjugation of siet

	INDICATIVE (īstenības izteiksme)				IMPERATIVE (pavēles izteiksme)
		Present (tagadne)	Past (pagātne)	Future (nākotne)
1st pers. sg.	es	sienu	sēju	siešu	—
2nd pers. sg.	tu	sien	sēji	siesi	sien
3rd pers. sg.	viņš, viņa	sien	sēja	sies	lai sien
1st pers. pl.	mēs	sienam	sējām	siesim	siesim
2nd pers. pl.	jūs	sienat	sējāt	siesiet, siesit	sieniet
3rd pers. pl.	viņi, viņas	sien	sēja	sies	lai sien
RENARRATIVE (atstāstījuma izteiksme)			PARTICIPLES (divdabji)
Present	sienot		Present Active 1 (Adj.)		sienošs
Past	esot sējis		Present Active 2 (Adv.)		siedams
Future	siešot		Present Active 3 (Adv.)		sienot
Imperative	lai sienot		Present Active 4 (Obj.)		sienam
CONDITIONAL (vēlējuma izteiksme)			Past Active		sējis
Present	sietu		Present Passive		sienams
Past	būtu sējis		Past Passive		siets
DEBITIVE (vajadzības izteiksme)			NOMINAL FORMS
Indicative	(būt) jāsien		Infinitive (nenoteiksme)		siet
Conjunctive 1	esot jāsien		Negative Infinitive		nesiet
Conjunctive 2	jāsienot		Verbal noun		siešana

References

1. ^ Karulis, Konstantīns (1992), “siet”, in Latviešu Etimoloģijas Vārdnīca (in Latvian), Rīga: AVOTS, →ISBN

---

UWAGA!

Tym Proto-Indo-European *sh₂ey- (or *sēy-) zajmę się przy okazji omawiania ostatniego znaczenia dla słowa Strzała / Z/S+TRa+L”a.

---

…..

A teraz trochę inne znaczenie…

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/siens#Latvian

siens

Latvian

Siens

Etymology

---

From Proto-Balto-Slavic *šainan, *šeinan, from Proto-Indo-European *ḱoinom (from Proto-Indo-European *ḱoi-no (“hay”), from Proto-Indo-European *ḱei- (“color, usually gray”)). Cognates include Lithuanian šiẽnas (“hay”) (regionally siẽnas), Old Church Slavonic сѣно (sěno, “hay”) (Russian сено (séno), Ukrainian сіно (síno), Bulgarian сено (senó), Czech seno, Polish siano), and possibly Ancient Greek κοινά (koiná, “cattle food”).^[1]

---

Pronunciation

• IPA^(key): [sìens]

Noun

siens m (1st declension)

1. hay (dried grass used as animal fodder)

Declension

Declension of siens (1st declension)

	singular (vienskaitlis)	plural (daudzskaitlis)
nominative (nominatīvs)	siens	sieni
accusative (akuzatīvs)	sienu	sienus
genitive (ģenitīvs)	siena	sienu
dative (datīvs)	sienam	sieniem
instrumental (instrumentālis)	sienu	sieniem
locative (lokatīvs)	sienā	sienos
vocative (vokatīvs)	siens	sieni

Derived terms

• siena drudzis
• siena mēnesis

See also

• gulta

References

1. ^ Karulis, Konstantīns (1992), “siens”, in Latviešu Etimoloģijas Vārdnīca (in Latvian), Rīga: AVOTS, →ISBN

---

UWAGA!

W nowej wersji tego hasła istnieje inne odtfoszenie, patrz:

(…) from Proto-Indo-European *ḱoynom (from Proto-Indo-European *ḱoy-no- (“hay”), from Proto-Indo-European *ḱey- (“color, usually gray”)). (…)

---

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Balto-Slavic/%C5%A1ainan&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Balto-Slavic/šainan.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Balto-Slavic/%C5%A1einan&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Balto-Slavic/šeinan.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/%E1%B8%B1oinom&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/ḱoinom.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/%E1%B8%B1oynom&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/ḱoynom.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/%E1%B8%B1oi-no&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/ḱoi-no.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/%E1%B8%B1oy-no-&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/ḱoy-no-.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/%E1%B8%B1ei-&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/ḱei-.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/%E1%B8%B1ey-

Reconstruction:Proto-Indo-European/ḱey-

Proto-Indo-European

Root

*ḱey- (imperfective)^[1][2]

1. to be lying down
2. to settle

See also

• *tḱey-

Derived terms

► Terms derived from the PIE root *ḱey-

• *ḱéy-tor ~ *ḱéy-ror (deponent athematic Narten root present)
• *ḱéy-dʰh₁e-ti (dʰh₁e-present)^[3]
  • Celtic: *kēdoti (“to fall”)
    • Brythonic: [Term?]
      • Middle Breton: coezaff
        • Breton: kouezhañ
      • Cornish: koedha, kodha
      • Welsh: cwyddaw

• *ḱéy-us (“orphan”)
  • Indo-Iranian: *ćáyuš 
• *ḱéy-wo-s (“intimate, dear, friendly”)^[4][5][6]
  • Balto-Slavic: *śéiwāˀ
    • Latvian: siẽva
  • Germanic: *hīwą, *hīwô n (“sg. household member, pl. married couple, household”)
  • Indo-Iranian: *ćáywas
    • Indo-Aryan: *śáywas
      • Sanskrit: शेव (śéva, “dear, friendly”), शिव (śivá, “auspicious, propitious, gracious”)
  • Italic: *keiwis (i-stem derivation)
    • Latin: cīvis
• *ḱóy-mos^{[7][8][9][10]}
  • Balto-Slavic:
    • Slavic: *sěmь 
  • Celtic: *koimos
    • Brythonic: *kʉβ̃
      • Old Breton: cum
        • Middle Breton: cunff, cuff
          • Breton: kuñv
      • Cornish: kuv, cueff
      • Middle Welsh: ku
        • Welsh: cu
    • Old Irish: cóem
      • Irish: caomh
      • Scottish Gaelic: caomh
    • Gaulish: Coemo
  • Germanic: *haimaz 
    • → Balto-Slavic: *káimas
      • Latvian: cìems
      • Lithuanian: kiẽmas
      • Old Prussian: caymis
  • Hellenic: *kóimos
    • Ancient Greek: κοιμάω (koimáō) (< denominative)
• *ḱoy-neh₂^[11]
  • Italic: *koinā
    • Latin: cūnae
• *ḱoy-teh₂
  • Hellenic:
    • Ancient Greek: κοίτη (koítē)
• Unsorted formations
  • Albanian:
    • Albanian: *tšūtja
      • Albanian: cys
    • Albanian: *kiiē-
      • Albanian: qoj
    • Albanian: *tseu-
      • Albanian: ndërsej
  • Armenian:
    • Old Armenian: սէր (sēr)
  • Balto-Slavic:
    • Slavic:
      • Old Church Slavonic: посивьнъ (posivĭnŭ)
      • Old East Slavic: посивъ (posivŭ)
        • Russian: посив (posiv)^[12]
  • Hellenic:
    • Ancient Greek: κινέω (kinéō)
    • Ancient Greek: κίω (kíō)

References

1. ^ Ringe, Donald (2006) From Proto-Indo-European to Proto-Germanic (A Linguistic History of English; 1), Oxford: Oxford University Press, →ISBN
2. ^ Cheung, Johnny (2007), “*saiH-”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 328
3. ^ Rix, Helmut, editor (2001), “?2.*k̑ei̯-¹”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 321
4. ^ Derksen, Rick (2015), “sieva”, in Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 13), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 549-550
5. ^ Kroonen, Guus (2013), “*hīwōn-”, in Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 227
6. ^ De Vaan, Michiel (2008), “cīvis”, in Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill
7. ^ Derksen, Rick (2015), “kiemas”, in Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 13), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 243-244
8. ^ Matasović, Ranko (2009), “*koymo-”, in Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 220
9. ^ Kroonen, Guus (2013), “*kaima-”, in Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 201
10. ^ Beekes, Robert S. P. (2010), “κεῖμαι”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), volume I, with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 663-664
11. ^ De Vaan, Michiel (2008), “cūnae”, in Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill, page 153
12. ^ Vasmer, Max (1964–1973), “посив”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CE%AC#Ancient_Greek

κοινά

Ancient Greek

Etymology 1

---

Uncertain. Hesychius gives the definition as χόρτος (khórtos). The stem κοιν- (koin-) matches perfectly with the expected Greek descendant of Proto-Indo-European *ḱóyno-, with cognates including Old Church Slavonic сѣно (sěno), and  Lithuanian šienas. This would work with the definition „grass, hay” of χόρτος (khórtos). However, some have argued that it may simply be an inflected form of κοινός (koinós, “common”), interpreting it as simply a communal piece of land, lining up with the „barn, pasture” sense of χόρτος (khórtos).

---

Pronunciation

• (5^th BCE Attic) IPA^(key): /koi̯.nǎː/
• (1^st CE Egyptian) IPA^(key): /kyˈna/
• (4^th CE Koine) IPA^(key): /kyˈna/
• (10^th CE Byzantine) IPA^(key): /cyˈna/
• (15^th CE Constantinopolitan) IPA^(key): /ciˈna/

Noun

κοινᾱ́ • (koinā́)

1. The meaning of this term is uncertain. See etymology.

References

• κοινά in Bailly, Anatole (1935) Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français, Paris: Hachette
• κοινά in Trapp, Erich, et al. (1994–2007) Lexikon zur byzantinischen Gräzität besonders des 9.-12. Jahrhunderts [the Lexicon of Byzantine Hellenism, Particularly the 9th–12th Centuries], Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften
• Hesychius’ Lexicon: κ
• Beekes, Robert S. P. (2010) Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill
• Chantraine, Pierre (1968–1980), “κοινά”, in Dictionnaire étymologique de la langue grecque (in French), Paris: Klincksieck, page 552a

Etymology 2

See the etymology of the main entry.

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/%C5%A1ienas

šienas (język litewski)

šienas (1.1)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) roln. siano

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%C5%A1ienas#Lithuanian

šienas

Lithuanian

Etymology

---

From Proto-Balto-Slavic *śeina, likely originally meaning pale, faint (fodder). Cognate with Latvian sìens, Proto-Slavic *sěno (o-grade).

---

Noun

šiẽnas m (plural šienaĩ) stress pattern 4

1. hay

Declension

declension of šienas

	singular (vienaskaita)	plural (daugiskaita)
nominative (vardininkas)	šiẽnas	šienaĩ
genitive (kilmininkas)	šiẽno	šienų̃
dative (naudininkas)	šiẽnui	šienáms
accusative (galininkas)	šiẽną	šienùs
instrumental (įnagininkas)	šienù	šienaĩs
locative (vietininkas)	šienè	šienuosè
vocative (šauksmininkas)	šiẽne	šienaĩ

Related terms

• šė́kas (“fresh grass, fodder”)

References

• “šienas” in Lietuvių kalbos etimologinio žodyno duomenų bazė
• šienas in Lietuvių kalbos žodynas, lkz.lt

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%D1%81%D1%A3%D0%BD%D0%BE#Old_Church_Slavonic

сѣно

Old Church Slavonic

Etymology

---

From Proto-Slavic *sěno. Cognate with Lithuanian šienas and perhaps with Ancient Greek κοινᾱ́ (koinā́).

---

Noun

сѣно • (sěno) n

1. hay

---

Russian

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈsʲenə]

Noun

сѣ́но • (sě́no) n inan (genitive сѣ́на, uncountable)

1. (obsolete) Pre-1918 spelling of се́но (séno).

Declension

Pre-reform declension of сѣ́но (inan sg-only neut-form hard-stem accent-c)

	singular
nominative	сѣ́но sě́no
genitive	сѣ́на sě́na
dative	сѣ́ну sě́nu
accusative	сѣ́но sě́no
instrumental	сѣ́номъ sě́nom
prepositional	сѣ́нѣ sě́ně

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%BE#Russian

сено

Bulgarian

Etymology

From Proto-Slavic *sěno.

Pronunciation

• IPA^(key): /sɛˈnɔ/

Noun

сено́ • (senó) n (definite сеното)

1. (uncountable) hay

---

Macedonian

Etymology

From Proto-Slavic *sěno.

Noun

сено • (seno) n

1. hay

Inflection

Declension of сено

	singular	plural
indefinite	сено	сена
definite unspecified	сеното	сената
definite proximal	сеново	сенава
definite distal	сеноно	сенана
vocative	сено	сена

---

Russian

Etymology

From Proto-Slavic *sěno, from Proto-Balto-Slavic [Term?]. Compare to Lithuanian šienas.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈsʲenə]
• Homophones: Сена

Noun

се́но • (séno) n inan (genitive се́на, uncountable)

1. hay

Declension

Declension of се́но (inan sg-only neut-form hard-stem accent-c)

	singular
nominative	се́но séno
genitive	се́на séna
dative	се́ну sénu
accusative	се́но séno
instrumental	се́ном sénom
prepositional	се́не séne

Related terms

• сенаж (senaž)
• сенной (sennoj)
• сеновал (senoval)

---

Serbo-Croatian

Alternative forms

• (Ijekavian): сије̑но

Etymology

From Proto-Slavic *sěno.

Pronunciation

• IPA^(key): /sêːno/
• Hyphenation: се‧но

Noun

се̑но n (Latin spelling sȇno)

1. hay

Declension

Declension of сено

	singular	plural
nominative	сено	сена
genitive	сена	сена
dative	сену	сенима
accusative	сено	сена
vocative	сено	сена
locative	сену	сенима
instrumental	сеном	сенима

References

• “сено”, in Hrvatski jezični portal, 2006–2019

…..

Siano / SiaNo

https://pl.wiktionary.org/wiki/siano

siano (język polski)

siano (1.1)

wymowa:

IPA: [ˈɕãnɔ], AS: [śãno], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal. wymowa ^?/i

znaczenia:

rzeczownik zbiorowy, rodzaj nijaki

(1.1) roln. sucha trawa i inne rośliny skoszone z łąki na paszę; zob. też siano w Wikipedii

(1.2) slang. przen. pieniądze

(1.3) uczn. nieładna fryzura^[1]

odmiana:

(1.1–3) blm,

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	siano
dopełniacz	siana
celownik	sianu
biernik	siano
narzędnik	sianem
miejscownik	sianie
wołacz	siano

przykłady:

(1.1) Zimą zwierzęta gospodarskie karmi się sianem.

(1.3) Czy facetka od bioli nie wstydzi się przyłazić do budy z tym sianem na kaczanie?

kolokacje:

(1.1) stóg / kopa / kopka siana • robić / zwozić / kisić / zrzucać / zadawać siano • karmić / skarmiać sianem • sianokiszonka • spać / sypiać / kochać się na sianie

hiperonimy:

(1.1) pasza

(1.3) fryzura

hiponimy:

(1.1) otawa

holonimy:

(1.1) siennik, sianokiszonka

meronimy:

(1.3) włos

wyrazy pokrewne:

rzecz. siennik m, Sianów m, Sianowo n, Sianki nmos

zdrobn. sianko n, sianeczko n

przym. sienny

związki frazeologiczne:

dać sobie siana / dać se siana • mieć siano w głowie • szukać igły w stogu siana • wykręcić się sianem

etymologia:

prasł. *sěno

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) hay
• arabski: (1.1) حشيش m
• asturyjski: (1.1) ḥenu m
• białoruski: (1.1) сена n
• bułgarski: (1.1) сено n
• chorwacki: (1.1) sijeno n
• czeski: (1.1) seno n
• dolnołużycki: (1.1) seno n
• duński: (1.1) hø
• esperanto: (1.1) fojno
• estoński: (1.1) hein
• farerski: (1.1) hoyggj n
• fiński: (1.1) heinä
• francuski: (1.1) foin m
• fryzyjski: (1.1) hea n
• górnołużycki: (1.1) syno n
• gruziński: (1.1) თივა
• hiszpański: (1.1) heno m
• holenderski: (1.1) hooi n
• irlandzki: (1.2) féar m
• islandzki: (1.1) hey n
• istriocki: (1.1) fen
• jèrriais: (1.1) fain m
• jidysz: (1.1) היי n (hej)
• karelski: (1.1) heiny
• kazachski: (1.1) шөп
• litewski: (1.1) šienas m
• luksemburski: (1.1) Hee n
• łaciński: (1.1) foenum n, pratum n
• łotewski: (1.1) gulta ż
• macedoński: (1.1) сено n
• niemiecki: (1.1) Heu n
• norweski (bokmål): (1.1) høy n
• nowogrecki: (1.1) σανός m, σανό n, χορτάρι n
• połabski: (1.1) śonü n
• portugalski: (1.1) feno m
• rosyjski: (1.1) сено n
• rumuński: (1.1) fân n
• sardyński: (1.1) fenu
• serbsko-chorwacki: (1.1) seno n
• słowacki: (1.1) seno n
• słoweński: (1.1) seno n
• staroangielski: (1.1) hig n
• staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) сѣно n
• starofrancuski: (1.1) foin m, fuerre m
• szwabski: (1.1) Hai n
• szwedzki: (1.1) hö n
• turecki: (1.1) saman
• udmurcki: (1.1) турын
• ukraiński: (1.1) сіно n
• węgierski: (1.1) széna
• wilamowski: (1.1) he n, hē n, hee n
• włoski: (1.1) fieno m
• wotycki: (1.1) einä

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/siano

siano

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *sěno.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈɕa.nɔ/

Noun

siano n

1. hay (grass, cut and dried)
2. (slang) money

Declension

declension of siano

	singular
nominative	siano
genitive	siana
dative	sianu
accusative	siano
instrumental	sianem
locative	sianie
vocative	siano

Further reading

• siano in Polish dictionaries at PWN

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/s%C4%9Bno

Reconstruction:Proto-Slavic/sěno

Proto-Slavic

Etymology

---

From Proto-Balto-Slavic *śáina, cf. Lithuanian šiẽnas, Latvian sìens, probably from Proto-Indo-European *(s)ḱeh₁y- (“pale, faint”) (with loss of the laryngeal before *-y-). Possibly related to Ancient Greek κοινά (koiná) (see there for further discussion).

---

Noun

*sě̑no n

1. hay

Inflection

Declension of *sě̑no (hard o-stem, accent paradigm c)

	Singular	Dual	Plural
Nominative	*sě̑no	*sěně	*sěnà
Accusative	*sě̑no	*sěně	*sěnà
Genitive	*sě̑na	*sěnu	*sě̃nъ
Locative	*sě̑ně	*sěnu	*sěně̃xъ
Dative	*sě̑nu	*sěnoma	*sěnõmъ
Instrumental	*sě̑nъmь, *sě̑nomь*	*sěnoma	*sěný
Vocative	*sě̑no	*sěně	*sěnà

^* -ъmь in North Slavic, -omь in South Slavic.

Descendants

• East Slavic:
  • Old East Slavic: сѣно (sěno)
    • Belarusian: се́на (sjéna)
    • Russian: се́но (séno)
    • Ukrainian: сі́но (síno)

• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Cyrillic: сѣно (sěno)

    Glagolitic: ⱄⱑⱀⱁ (sěno)

  • Bulgarian: сено́ (senó)
  • Macedonian: сено (seno)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: се̑но, си̏јено

    Latin: sȇno, sȉjeno

  • Slovene: senọ̑ (tonal orthography)

• West Slavic:
  • Czech: seno
  • Polish: siano
  • Slovak: seno
  • Upper Sorbian: syno

References

• Derksen, Rick (2008) Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 446
• Vasmer, Max (1964–1973), “сено”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv O. N., Moscow: Progress

---

UWAGA!

No to w końcu jaka jest ofitzjalnie odtfoszona postać Proto-Balto-Slavic, czy *šainan, *šeinan, czy…

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Balto-Slavic/%C5%9Beina&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Balto-Slavic/śeina.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Balto-Slavic/%C5%9B%C3%A1ina&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Balto-Slavic/śáina.

…..

Jakby tego było mało, to istnieją w j. bałtyckich takie słowa, jak:

• Germanic: *haimaz 
  • → Balto-Slavic: *káimas
    • Latvian: cìems
    • Lithuanian: kiẽmas

Jak widać ofitzjalni musieli zrobić z tego rzekome zapożyczenie od-fielko-germańskie, no bo jak inaczej mogliby wytłumaczyć brak rzekomej palatalizacji… hehehe. W środku już jednak piszą co innego, patrz:

https://pl.wiktionary.org/wiki/kiemas

kiemas (język litewski)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) podwórze^[1]

(1.2) gospodarstwo^[1]

(1.3) wieś^[1]

(…)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/kiemas#Lithuanian

kiemas

Lithuanian

Lithuanian Wikipedia has an article on: kiemas

Etymology

Alongside Latvian ciems (“village”), from the e-grade of the root that gave kaimas (“village”); see for more. Related to šeima (“family”).

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈkʲiə.mɐs/

Noun

kiẽmas m (plural kiemaĩ) stress pattern 4 ^[1]

1. yard, courtyard, forecourt (open area outside or in between buildings)

   Nušlúok kiẽmą. – Sweep out the courtyard.

2. farmstead, estate
3. (dialectal) village

(…)

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/ciems

ciems (język łotewski)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) wieś

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/ciems#Latvian

ciems

Latvian

ciems on Latvian Wikipedia

Ciems (Dzelzāmurs, Latvijā)

Etymology

From Proto-Indo-European *ḱeym- (“village, home”) (whence also saime (“family, household”), q.v.), from *ḱey-, *ḱoy-  (“to be located; camp; abode”); the original meaning of ciems was thus “camp, encampment.” A parallel form *kaims  (> kaimiņš (“neighbor”), q.v.) also existed.

Since Proto-Indo-European *ḱ should yield Latvian *š > s, not c, it has been suggested that ciems and all its Baltic cognates descend from Proto-Indo-European *kʷyeh₁– (“piece, quiet”), or result from a borrowing, from Proto-Germanic *haimaz (“village”);

but there are rather many Baltic and Slavic words with irregular reflexes of *ḱ, which suggest dialectal differences or parallel forms (*ḱey-/*key-) already in Proto-Indo-European.

Cognates include Lithuanian kiẽmas (“yard, rural house, village”), kaímas (“village”), Old Prussian caymis (“village”),  Sudovian aucima (“village”), Proto-Germanic *haimaz (“house, village”) (Gothic 𐌷𐌰𐌹𐌼𐍃 (haims, “village”), Old High German heim (“dwelling, house”), German Heim, English home), Ancient Greek κώμη (kṓmē, “village”) (compare κεῖμαι (keîmai, “to lie down”))^[1] (…)

Pierwotna oboczność rdzeni Pra-Słowiańskich ofitzjalnie została potwierdzona!!!

---

…..

A teraz do porównania postacie tureckie, dziwnie podobne do tych Pra-Słowiańskich, a także i te wtórnie ubezdźwięcznione ugro-fińskie, czy fielko-germańskie…

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/saman

saman

Turkish

Etymology

---

From Proto-Turkic *sāman.

---

Pronunciation

• IPA^(key): [saman]

Noun

saman (definite accusative samanı, plural samanlar)

1. hay

Declension

Inflection
	Singular	Plural
Nominative	saman	samanlar
Definite accusative	samanı	samanları
Dative	samana	samanlara
Locative	samanda	samanlarda
Ablative	samandan	samanlardan
Genitive	samanın	samanların

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Turkic/s%C4%81man&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Turkic/sāman.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Finnic/haina

Reconstruction:Proto-Finnic/haina

Proto-Finnic

Etymology

---

From earlier *šaina, borrowed from Proto-Balto-Slavic *śaina-. Compare Lithuanian šienas, Proto-Slavic *sěno. Raising *ai > *ei is common Core Finnic.

---

Noun

*haina

1. hay

Inflection

Inflection of *haina

Descendants

• Estonian: hein
• Finnish: heinä
• Ingrian: heinä
• Karelian: heinä
• Livonian: āina
• Livvi: heiny
• Ludian: hein
• Veps: hein
• Võro: hain
• Votic: einä

---

UWAGA!

No to kto od kogo sobie Siano / SiaNo zapożyczył, hm?

---

…..

A teraz postacie fielko-germańskie…

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/hay

hay (język angielski)

hay (1.1)

wymowa:

enPR: hā, IPA: /heɪ/, SAMPA: /heI/

wymowa amerykańska^?/i

homofon: hey

znaczenia:

rzeczownik

(1.1) siano

odmiana:

(1.1) lp hay; blm

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/hay

hay

English

Pronunciation

• enPR: hā, IPA^(key): /heɪ/
• Homophone: hey
• Rhymes: -eɪ

Etymology 1

---

From Middle English hey, from Old English hīġ, hīeġ, from Proto-Germanic *hawją (compare West Frisian hea, Dutch hooi,  German Heu,  Norwegian høy), from *hawwaną (“to hew, cut down”). More at hew.

---

Noun

hay (countable and uncountable, plural hays)

1. (uncountable) Grass cut and dried for use as animal fodder.
2. (countable) Any mix of green leafy plants used for fodder.
3. (slang) Cannabis; marijuana.
4. A net set around the haunt of an animal, especially a rabbit.

   (Can we find and add a quotation of Rowe to this entry?)

5. (obsolete) A hedge.
6. (obsolete) A circular country dance.

Derived terms

• haybarn
• hay bed
• hay fever
• hayloft
• haystack
• hayward
• hit the hay
• make hay while the sun shines

Translations

grass cut and dried for use as animal fodder

Select targeted languages

Arabic: تِبْن‎ m (tibn), جَفِيف‎ m (jafīf), حَشِيش‎ (ar) m (ḥašīš), دَرِيس‎ m (darīs) Assamese: খেৰ (kher) Asturian: ḥenu m Bashkir: бесән (besän) Basque: belar, belar ondu Belarusian: се́на n (sjéna) Breton: foenn (br) m Bulgarian: се́но n (séno) Catalan: fenc (ca) m Ch’orti’: ak takin Cherokee: ᎧᏁᏍᎦ (kanesga) Cheyenne: moˀëˀėsṣe Chinese: Mandarin: 乾草 (zh), 干草 (zh) (gāncǎo) Cora: ʌsá Cornish: gora m Crimean Tatar: toban Czech: seno (cs) n Dalmatian: fin m Danish: hø (da) n Dutch: hooi (nl) n Esperanto: fojno (eo) Estonian: hein (et) Faroese: hoyggj n Finnish: heinä (fi) French: foin (fr) m Friulian: fen m Galician: feo (gl) m, feno m, valume m Georgian: თივა (tiva), ჩალა (čala) German: Heu (de) n Alemannic German: Heuw n Pennsylvania German: Hoi n Gothic: 𐌷𐌰𐍅𐌹 (hawi) Greek: άχυρο (el) n (áchyro), σανός (el) m (sanós) Hebrew: חציר‎ m, שחת‎ f, מספוא‎ (he) m Hindi: सूखी घास f (sūkhī ghās) Hungarian: széna (hu) Icelandic: hey (is) n Indonesian: rumput (id) kering (id) Interlingua: feno Istriot: fen m Italian: fieno (it) m Japanese: 干草 (ほしくさ, hoshikusa) Khmer: ចំបើង (km) (cɑmbaəŋ), ស្មៅស្ងួត (smav sŋuǝt) Klallam: sx̣cáʔəy Klamath-Modoc: kson Korean: 건초 (ko) (geoncho) (乾草 (ko)) Kurdish: Kurmanji: pûş (ku) Sorani: پووش‎ (ku) (pûş) Latgalian: sīns m Latin: faenum n Latvian: siens, gulta Lithuanian: šienas m Low German: Hau n Luxembourgish: Hee n		Macedonian: сено n (seno) Malagasy: bozaka maina (mg) Malay: rumput kering Maori: hei Middle Dutch: hoy, hooy Middle English: hey Middle High German: höu, hou, houwe, höuwe Middle Low German: höü Navajo: tłʼoh Norman: fain m Norwegian: Bokmål: høy (no) n Nynorsk: høy n Occitan: fen (oc) m Ojibwe: maškosiw Old English: hīeg Old Frisian: hā Old High German: hewi, houwi Old Norse: hey n Old Portuguese: fẽo Old Saxon: hōi Persian: کاه‎ (fa) (kah) Polish: siano (pl) n Portuguese: feno (pt) m, relva (pt) f, forragem (pt) f Romanian: fân (ro) n Romansch: fain m Russian: се́но (ru) n (séno) Sardinian: fenu m Scottish Gaelic: feur m Serbo-Croatian: Cyrillic: (Ekavian) се̑но n, (Ijekavian) сије̑но n Roman: (Ekavian) sȇno (sh) n, (Ijekavian) sijȇno (sh) n Sicilian: frenu (scn) m Slovak: seno (sk) n Slovene: seno (sl) n Sorbian: Lower Sorbian: seno n Spanish: heno (es) m Swahili: majani (sw) makavu, ukoko mkwavu Swedish: hö (sv) n Tagalog: ginikan, dayami Telugu: ఎండు గడ్డి (eṇḍu gaḍḍi) Thai: ฟาง (th) (faang) Thracian: sékas Tonkawa: ˀɛkʷʌnɛsχʌw-yʌχʌn Turkish: saman (tr), kuru ot Ukrainian: сі́но n (síno) Venetian: fjen m, fen (vec) m Vietnamese: cỏ khô Volapük: sigayeb (vo) Walloon: four (wa) Welsh: gwair (cy) m West Frisian: hea c Yiddish: היי‎ n (hei) Zazaki: sımer n, vaso wusk n

Further reading

•  hay on Wikipedia.

Verb

hay (third-person singular simple present hays, present participle haying, simple past and past participle hayed)

1. To cut grasses or herb plants for use as animal fodder.
2. To lay snares for rabbits.

   (Can we find and add a quotation of Huloet to this entry?)

Related terms

• bale
• straw

References

Webster’s Online Dictionary article on hay

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/hawwan%C4%85

Reconstruction:Proto-Germanic/hawwaną

Proto-Germanic

Etymology

---

From Proto-Indo-European *kewh₂– (“to beat, hew, forge”).

---

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈxɑw.wɑ.nɑ̃/

Verb

*hawwaną

1. to chop, to hew
2. to forge

Inflection

Conjugation of *hawwaną (strong class 7)

	active voice			passive voice
present tense	indicative	subjunctive	imperative	indicative	subjunctive
1st singular	*hawwō	*hawwaų	—	*hawwai	*?
2nd singular	*hawwizi	*hawwaiz	*haww	*hawwazai	*hawwaizau
3rd singular	*hawwidi	*hawwai	*hawwadau	*hawwadai	*hawwaidau
1st dual	*hawwōz	*hawwaiw	—	—	—
2nd dual	*hawwadiz	*hawwaidiz	*hawwadiz	—	—
1st plural	*hawwamaz	*hawwaim	—	*hawwandai	*hawwaindau
2nd plural	*hawwid	*hawwaid	*hawwid	*hawwandai	*hawwaindau
3rd plural	*hawwandi	*hawwain	*hawwandau	*hawwandai	*hawwaindau
past tense	indicative	subjunctive
1st singular	*hehau(w)	*hehawwį̄
2nd singular	*hehau(w)t	*hehawwīz
3rd singular	*hehau(w)	*hehawwī
1st dual	*hehawwū	*hehawwīw
2nd dual	*hehawwudiz	*hehawwīdiz
1st plural	*hehawwum	*hehawwīm
2nd plural	*hehawwud	*hehawwīd
3rd plural	*hehawwun	*hehawwīn
	present	past
participles	*hawwandz	*hawwanaz

Descendants

• Old English: hēawan
  • Middle English: hewen
    • Scots: hew, hewe
    • English: hew
• Old Frisian: hāwa, hauwa, hōwa, houwa
  • North Frisian: hauen, houwen
  • Saterland Frisian: haue
  • West Frisian: houwe
• Old Saxon: hauwan
  • Middle Low German: houwen, howen, hauwen
    • German Low German: hauen
• Old Dutch: houwan
  • Middle Dutch: houwen
    • Dutch: houwen
    • Limburgish: houwe
• Old High German: houwan
  • Middle High German: houwen
    • German: hauen
    • Luxembourgish: haen
• Old Norse: hǫggva
  • Icelandic: höggva
  • Faroese: høgga
  • Norwegian:
    • Norwegian Bokmål: hugge, hogge
    • Norwegian Nynorsk: hogga, hogge
  • Old Swedish: hugga, hogga
    • Swedish: hugga
  • Old Danish: huggæ, hoggæ
    • Danish: hugge
  • Westrobothnian: haagg, håågg
  • Elfdalian: ogga
  • Jamtish: hǫgge
  • Gutnish: hagge
  • Scanian: hogga

---

UWAGA!

Pamiętasz słowo Kować / Ko+WaC’, Kowal / Ko+WaL, a także Kuć / Ko’C’,  Żuć / Z”o’C’, itp? Pisałem o tym min. we wpisie 144…

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/kewh%E2%82%82-

Reconstruction:Proto-Indo-European/kewh₂–

Proto-Indo-European

Root

*kewh₂-^[1][2]

1. to hit, to strike
2. to forge

Derived terms

► Terms derived from the PIE root *kewh₂-

• *kowh₂-e-ti (o-grade iterative)
  • Balto-Slavic: *káuˀtei
    • Latvian: kaût
    • Lithuanian: káuti
    • Slavic: *kuti, *kovati 
  • Germanic: *hawwaną
• *kéwdʰh₁-e-ti (dʰh₁e-present)^[3]
  • Italic: *kūdō (“beat, knock”)
  • Tocharian: [Term?] (“to split”)
    • Tocharian A: [Term?] (kot-)
    • Tocharian B: [Term?] (kaut-)

References

1. ^ De Vaan, Michiel (2008) Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill
2. ^ Kroonen, Guus (2013) Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill
3. ^ Rix, Helmut, editor (2001), “2.*keh₂u̯-¹”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, pages 345-346

---

UWAGA!

Widzisz ciągle zachowane OBIE POSTACIE tego rdzenia, hm? I te ciągle jakoś bezdźwięczne i niespalatalizowane jakoś w średniowieczu, jak Kować / Ko+WaC’, Kowal / Ko+WaL,, Kuć / Ko’C’, a także tę jakoś jednak spalatalizowaną i dźwięczną, jak Żuć / Z”o’C’, itp?

Gdzie podziało się więc to rzekome miękkie *ḱ/K‚, hm?

---

…..

A teraz sprawdzę jeszcze to Siny / SiNy, jako rzekomy źródłosłów dla Ściętego / S’+Cie”/eNT+eGo Siana / SiaNa…

Zwróć koniecznie uwagę na wtórnie ubezdźwięcznione postacie irańskie, w tym i scytyjskie i osetyjskie…

…..

Siny / SiNy

https://pl.wiktionary.org/wiki/siny

siny (język polski)

siny (1.1)

wymowa:

IPA: [ˈɕĩnɨ], AS: [śĩny], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.

znaczenia:

przymiotnik jakościowy

(1.1) mający kolor niebieskofioletowy, czasem z szarym odcieniem^[1]

(1.2) reg. mający kolor ciemnoniebieski^[2]

odmiana:

(1.1–2)

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	siny		sina	sine	sini	sine
dopełniacz	sinego		sinej	sinego	sinych
celownik	sinemu		sinej	sinemu	sinym
biernik	sinego	siny	siną	sine	sinych	sine
narzędnik	sinym		siną	sinym	sinymi
miejscownik	sinym		sinej	sinym	sinych
wołacz	siny		sina	sine	sini	sine
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik bardziej siny bardziej sina bardziej sine bardziej sini bardziej sine dopełniacz bardziej sinego bardziej sinej bardziej sinego bardziej sinych celownik bardziej sinemu bardziej sinej bardziej sinemu bardziej sinym biernik bardziej sinego bardziej siny bardziej siną bardziej sine bardziej sinych bardziej sine narzędnik bardziej sinym bardziej siną bardziej sinym bardziej sinymi miejscownik bardziej sinym bardziej sinej bardziej sinym bardziej sinych wołacz bardziej siny bardziej sina bardziej sine bardziej sini bardziej sine
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najbardziej siny najbardziej sina najbardziej sine najbardziej sini najbardziej sine dopełniacz najbardziej sinego najbardziej sinej najbardziej sinego najbardziej sinych celownik najbardziej sinemu najbardziej sinej najbardziej sinemu najbardziej sinym biernik najbardziej sinego najbardziej siny najbardziej siną najbardziej sine najbardziej sinych najbardziej sine narzędnik najbardziej sinym najbardziej siną najbardziej sinym najbardziej sinymi miejscownik najbardziej sinym najbardziej sinej najbardziej sinym najbardziej sinych wołacz najbardziej siny najbardziej sina najbardziej sine najbardziej sini najbardziej sine

przykłady:

(1.1) Już sina bladość ustąpiła z jej policzków, na których zarysowywał się chwilami lekki rumieniec^[3].

kolokacje:

(1.1) krwawosiny • sinoczarny • sinoczerwony • sinoniebieski • sinostalowy • sinozielony • być sinym z zimna / z gniewu • siny kolor • siny dym • sina chmura • sina twarz • sine zabarwienie skóry • sine cienie pod oczami

synonimy:

(1.1) zdrobn. siniutki, siniuchny

hiperonimy:

(1.1) niebieski, szary

hiponimy:

(1.1) sinawy, zsiniały, krwawosiny

wyrazy pokrewne:

rzecz. siność ż, siniak mrz/mzw, sinizna ż, sinienie n, sinica ż, siniawa ż, siniaczek mrz, siniaczenie n, posiniaczeie n, posinienie n, zsinienie n, zasinienie n, Siniucha ż

czas. sinieć ndk., zsinieć dk., sinić ndk., siniaczyć ndk., posinieć dk., posiniaczyć dk.

przym. sinawy, sinowaty

przysł. sino

związki frazeologiczne:

patrzeć w siną dal • pójść w siną dal

uwagi:

(1.1) zobacz też: Indeks:Polski – Kolory

tłumaczenia:

• rosyjski: (1.1) сизый

źródła:

1. ↑  Hasło siny w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. ↑  Hasło siny w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
3. ↑ Zofia Kossak, Błogosławiona wina, 1953, Narodowy Korpus Języka Polskiego.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/siny

siny

Polish

Etymology

---

From Proto-Slavic *sinjь.

---

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈɕi.nɨ/

Adjective

siny m (comparative bardziej siny, superlative najbardziej siny, adverb sino)

1. (derogatory) grayish blue

Usage notes

Used for the color of bruises (see siniak), very pale skin, such as due to hypothermia or asphyxiation, and rainy sky. Rarely used for color of everyday object in everyday speech, though may be used in literary texts for the pejorative connotations.

Declension

declension of siny

case	singular				plural
	m pers, m anim	m inan	n	f	m pers	other
nominative, vocative	siny		sine	sina	sini	sine
genitive	sinego			sinej	sinych
dative	sinemu				sinym
accusative	sinego	siny	sine	siną	sinych	sine
instrumental	sinym				sinymi
locative				sinej	sinych

Related terms

• sinawy
• sinica
• siniec
• sinieć
• sinić
• sinizna

Further reading

• siny in Polish dictionaries at PWN

---

UWAGA!

Ofitzjalne odtfoszenie Proto-Slavic *sinjь już nie obowiązuje, a nowe to *siňь, patrz poniżej.

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/sinj%D1%8C

Reconstruction:Proto-Slavic/sinjь

Proto-Slavic

Alternative reconstructions

• *sinъ

Etymology

Akin to *sinica (“titmouse”). According to some, the stem *sin- is also found in *prosinьcь (“December”), due to the darkness of December nights. Further, the stem *sin- has been connected with the verb *sijati (“to shine”) and the adjective *sivъ (“gray”), with *sinъ reflecting PIE *sḱey-no-.

---

Compare the cognate Iranian forms (from Proto-Iranian *axšainya): Avestan (axšaēna, “blue”), Sogdian (’γs(’)yn /əxsēn(e)/,  “greenish”), Ossetian ӕхси́н (æxsín, “dark gray; blue-gray”) and possibly the Old Armenian loanword  Աշխէն (Ašxēn, female given name).

Greeks took the name for the Black Sea from Scythians, calling it Πόντος Ἄξεινος (Póntos Áxeinos), reflecting the cognate Scythian  *axšaina (“dark, unlit”). Due to the fact that the name was homophonous with the Greek adjective  ἄξεινος (áxeinos,  “inhospitable”), the name was changed to Πόντος Εὔξεινος (Póntos Eúxeinos, “hospitable Pontus”).

---

Adjective

*sinjь

1. blue, bluish, gray–blue, gray

Inflection

Accent paradigm b.

Indefinite declension of *sinjь (soft)

Singular	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*sinjь	*sinja	*sinje
Accusative	*sinjь	*sinjǫ	*sinje
Genitive	*sinja	*sinję	*sinja
Locative	*sinji	*sinji	*sinji
Dative	*sinju	*sinji	*sinju
Instrumental	*sinjemь	*sinjejǫ	*sinjemь
Vocative	*sinju	*sinje	*sinje
Dual	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*sinja	*sinji	*sinji
Accusative	*sinja	*sinji	*sinji
Genitive	*sinju	*sinju	*sinju
Locative	*sinju	*sinju	*sinju
Dative	*sinjema	*sinjama	*sinjema
Instrumental	*sinjema	*sinjama	*sinjema
Vocative	*sinja	*sinji	*sinji
Plural	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*sinji	*sinję	*sinja
Accusative	*sinję	*sinję	*sinja
Genitive	*sinjь	*sinjь	*sinjь
Locative	*sinjixъ	*sinjaxъ	*sinjixъ
Dative	*sinjemъ	*sinjamъ	*sinjemъ
Instrumental	*sinji	*sinjami	*sinji
Vocative	*sinji	*sinję	*sinja

Definite declension of *sinjь (soft)

Singular	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*sinjьjь	*sinjaja	*sinjeje
Accusative	*sinjьjь	*sinjǫjǫ	*sinjeje
Genitive	*sinjajego	*sinjęję	*sinjajego
Locative	*sinjijemь	*sinjiji	*sinjijemь
Dative	*sinjujemu	*sinjiji	*sinjujemu
Instrumental	*sinjijimi	*sinjǫjǫ	*sinjijimi
Vocative	*sinjьjь	*sinjaja	*sinjeje
Dual	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*sinjaja	*sinjiji	*sinjiji
Accusative	*sinjaja	*sinjiji	*sinjiji
Genitive	*sinjuju	*sinjuju	*sinjuju
Locative	*sinjuju	*sinjuju	*sinjuju
Dative	*sinjijima	*sinjijima	*sinjijima
Instrumental	*sinjijima	*sinjijima	*sinjijima
Vocative	*sinjaja	*sinjiji	*sinjiji
Plural	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*sinjiji	*sinjęję	*sinjaja
Accusative	*sinjęję	*sinjęję	*sinjaja
Genitive	*sinjьjixъ	*sinjьjixъ	*sinjьjixъ
Locative	*sinjijixъ	*sinjijixъ	*sinjijixъ
Dative	*sinjijimъ	*sinjijimъ	*sinjijimъ
Instrumental	*sinjijimi	*sinjijimi	*sinjijimi
Vocative	*sinjiji	*sinjęję	*sinjaja

See also

Colors in Proto-Slavic · *květi(layout · text)
*bělъ (of animals) *bronъ	*sivъ, *śěrъ	*čьrnъ (of animals) *vornъ
*čьrvenъ, *rudъ	*granivъ ; *smědъ, *snědъ, *rudъ (of animals) *gnědъ	*žьltъ (of animals) *solvъ ; *polvъ
*zelenъ	*zelenъ, *grěnъ
	*polvъ	*modrъ, *sinjь
	*bagъrъ

Descendants

• East Slavic: син҄ь (sinʹĭ)
  • Belarusian: сі́ні (síni)
  • Russian: си́ний (sínij)
  • Ukrainian: си́ній (sýnij)
• South Slavic:
  • Old Church Slavonic: син҄ь (sinʹĭ)
  • Bulgarian: син (sin)
  • Macedonian: син (sin), сињ (sinj)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: си̑њӣ

    Latin: sȋnjī

  • Slovene: sínji, sȋnji (tonal orthography)
• West Slavic:
  • Czech: siný
  • Polish: siny
  • Slovak: siný

Further reading

• Gluhak, Alemko (1993) Hrvatski etimološki rječnik (in Serbo-Croatian), Zagreb: August Cesarec, page 548

---

UWAGA!

Widzisz te wszystkie wtórne ubezdźwięcznienia odnajdywane w językach irańskich, jak np. j. scytyjski, osetyjski, itp, hm?

Proto-Iranian *axšainya): Avestan (axšaēna, “blue”), Sogdian (’γs(’)yn /əxsēn(e)/, “greenish”), Ossetian  ӕхси́н (æxsín, “dark gray; blue-gray”) (…) Greeks took the name for the Black Sea from Scythians, calling it Πόντος Ἄξεινος (Póntos Áxeinos), reflecting the cognate Scythian *axšaina (“dark, unlit”).

No i jak tam z tymi rzekomymi tzw. zapożyczeniami od-irańskimi, rzekomo odnajdywanymi w j. słowiańskim?

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/si%C5%88%D1%8C

Reconstruction:Proto-Slavic/siňь

Proto-Slavic

Alternative reconstructions

• *sinъ

Etymology

Akin to *sinica (“titmouse”). According to some, the stem *sin- is also found in *prosinьcь (“December”), due to the darkness of December nights.

Further, the stem *sin- has been connected with the verb *sijati (“to shine”) and the adjective *sivъ (“gray”), with *sinъ reflecting Proto-Indo-European *(s)ḱHi-nós from *(s)ḱeh₁y- (“to shimmer”) or *(s)ḱeh₃y- (“to shade”).

---

The yo-stem declension probably has spread from the ancient comparative in Proto-Indo-European *-yós, similar to Proto-Slavic *tęžьkъ (from an earlier *tęgъ(kъ)).

---

Adjective

*siňь

1. blue, bluish, glaucous
2. gray–blue, gray

   Synonym: *sivъ

Inflection

Accent paradigm b.

Indefinite declension of *siňь (soft)

Singular	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*siňь	*siňa	*siňe
Accusative	*siňь	*siňǫ	*siňe
Genitive	*siňa	*siňę	*siňa
Locative	*siňi	*siňi	*siňi
Dative	*siňu	*siňi	*siňu
Instrumental	*siňemь	*siňejǫ	*siňemь
Vocative	*siňu	*siňe	*siňe
Dual	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*siňa	*siňi	*siňi
Accusative	*siňa	*siňi	*siňi
Genitive	*siňu	*siňu	*siňu
Locative	*siňu	*siňu	*siňu
Dative	*siňema	*siňama	*siňema
Instrumental	*siňema	*siňama	*siňema
Vocative	*siňa	*siňi	*siňi
Plural	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*siňi	*siňę	*siňa
Accusative	*siňę	*siňę	*siňa
Genitive	*siňь	*siňь	*siňь
Locative	*siňixъ	*siňaxъ	*siňixъ
Dative	*siňemъ	*siňamъ	*siňemъ
Instrumental	*siňi	*siňami	*siňi
Vocative	*siňi	*siňę	*siňa

Definite declension of *siňь (soft)

Singular	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*siňьjь	*siňaja	*siňeje
Accusative	*siňьjь	*siňǫjǫ	*siňeje
Genitive	*siňajego	*siňęję	*siňajego
Locative	*siňijemь	*siňiji	*siňijemь
Dative	*siňujemu	*siňiji	*siňujemu
Instrumental	*siňijimi	*siňǫjǫ	*siňijimi
Vocative	*siňьjь	*siňaja	*siňeje
Dual	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*siňaja	*siňiji	*siňiji
Accusative	*siňaja	*siňiji	*siňiji
Genitive	*siňuju	*siňuju	*siňuju
Locative	*siňuju	*siňuju	*siňuju
Dative	*siňijima	*siňijima	*siňijima
Instrumental	*siňijima	*siňijima	*siňijima
Vocative	*siňaja	*siňiji	*siňiji
Plural	Masculine	Feminine	Neuter
Nominative	*siňiji	*siňęję	*siňaja
Accusative	*siňęję	*siňęję	*siňaja
Genitive	*siňьjixъ	*siňьjixъ	*siňьjixъ
Locative	*siňijixъ	*siňijixъ	*siňijixъ
Dative	*siňijimъ	*siňijimъ	*siňijimъ
Instrumental	*siňijimi	*siňijimi	*siňijimi
Vocative	*siňiji	*siňęję	*siňaja

See also

Colors in Proto-Slavic · *květi
*bělъ (of animals) *bronъ	*sivъ, *śěrъ, *śědъ	*čьrnъ, *smaglъ/*smǫglъ (of animals) *vornъ, *galъ
*čьrvenъ, *ryďь, *ruměnъ; *bagrъ	*rudъ, *granivъ; *smědъ, (of animals) *gnědъ	*žьltъ (of animals) *solvъ; *polvъ
*zelenъ	*zelenъ, *grěnъ
	*polvъ	*siňь; *modrъ
*slivъ

Derived terms

• *sinica (“titmouse”)

Descendants

• Old East Slavic: син҄ь (sinʹĭ)
  • Belarusian: сі́ні (síni)
  • Russian: си́ний (sínij)
  • Ukrainian: си́ній (sýnij)

• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Old Cyrillic: син҄ь (sinʹĭ)

    Unspecified: [Term?]

  • Bulgarian: син (sin)
  • Macedonian: син (sin), сињ (sinj)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: си̑њӣ

    Latin: sȋnjī

  • Slovene: sínji, sȋnji (tonal orthography)

• West Slavic:
  • Czech: siný
  • Polish: siny
  • Slovak: siný

Further reading

• Gluhak, Alemko (1993) Hrvatski etimološki rječnik (in Serbo-Croatian), Zagreb: August Cesarec, page 548
• Vasmer, Max (1964–1973), “си́ний”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress
• Račeva M., Todorov T., editors (2002), “син²”, in Български етимологичен речник [Bulgarian Etymological Dictionary] (in Bulgarian), volume 6, Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, page 655

---

UWAGA!

Widzisz pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni, patrz: Proto-Slavic *tęžьkъ (from an earlier *tęgъ(kъ)? Zajmę się tym zagadnieniem w oddzielnej serii wpisów.

---

…..

A teraz kolejne gwoździe do trumny twierdzeń S. Ambroziaka i innych allo-allo o rzekomym pierwszeństwie postaci nisko-energetycznych, bezdźwięcznych, tzw. kentum, ofitzjalnie odtfoszanych z dźwiękiem tzw. miękkim k, zapisywanym jako *ḱ/K’, nad rzekomo wtórnymi wobec niech postaciami wysokoenergetycznymi, rzekomo jedynie wtórnie udźwięcznionymi, spalatalizowanymi, zapisywanymi jako C…

Jak to możliwe, że dźwięk zapisywany jako C, istniał już w tzw. Proto-Slavic, hm?!! 🙂

…..

Siniec / SiN+ieC

https://en.wiktionary.org/wiki/siniec#Polish

siniec

Polish

Etymology

siny +‎ -iec

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈɕi.ɲɛt͡s/

Noun

siniec m inan

1. bruise (contusion)

   Synonym: siniak

2. (color) grayish blue

   Synonym: siniawa

Declension

declension of siniec

	singular	plural
nominative	siniec	sińce
genitive	sińca	sińców
dative	sińcowi	sińcom
accusative	siniec	sińce
instrumental	sińcem	sińcami
locative	sińcu	sińcach
vocative	sińcu	sińce

Related terms

• sinica
• siny

Noun

siniec m anim

1. zope, blue bream (Ballerus ballerus)

   Synonym: rozpiór

Declension

declension of siniec

	singular	plural
nominative	siniec	sińce
genitive	sińca	sińców
dative	sińcowi	sińcom
accusative	sińca	sińce
instrumental	sińcem	sińcami
locative	sińcu	sińcach
vocative	sińcu	sińce

Further reading

• siniec in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• siniec in Polish dictionaries at PWN

---

UWAGA!

O końcówkach -iec, *-ьcь pisałem już tu:

https://skrbh.wordpress.com/2020/01/14/224-ptak-ptach-ptica-ptactwo-ptasi-pioro-feather-czyli-smierc-palatalizacji-slowianskich-i-tzw-proto-germanic-i-wszystkiego-co-ma-zwiazek-z-tym-nigdy-nie-istniejacym-czyms-02/

---

…..

Siniak / SiN+iaK

https://pl.wiktionary.org/wiki/siniak

siniak (język polski)

siniaki (1.1)

siniak (1.2)

siniaki (2.1)

wymowa:

IPA: [ˈɕĩɲak], AS: [śĩńak], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) pot. med. miejscowy wylew krwi do skóry powstały wskutek urazu

(1.2) pot. mikol. piaskowiec modrzak, Boletus cyanescens (Bull.) Quél^[1], żółtawoszary, mięsisty grzyb jadalny siniejący po uszkodzeniu^[2]

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(2.1) ornit. Columba oenas^[3], gołąb siniak ; zob. też siniak (ptak) w Wikipedii

odmiana:

(1.1–2)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	siniak	siniaki
dopełniacz	siniaka	siniaków
celownik	siniakowi	siniakom
biernik	siniak	siniaki
narzędnik	siniakiem	siniakami
miejscownik	siniaku	siniakach
wołacz	siniaku	siniaki

(2.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	siniak	siniaki
dopełniacz	siniaka	siniaków
celownik	siniakowi	siniakom
biernik	siniaka	siniaki
narzędnik	siniakiem	siniakami
miejscownik	siniaku	siniakach
wołacz	siniaku	siniaki

przykłady:

(1.1) Mimo paru siniaków bawiliśmy się świetnie^[4].

synonimy:

(1.1) krwiak, śliwa, śliwka, stłuczenie, limo, wulg. pizda, reg. pozn. binks, binol, reg. śl. ojla

wyrazy pokrewne:

rzecz. siniec m, siność ż, sinienie n, zsinienie n, zasinienie n, sinica ż, posiniaczenie n

zdrobn. siniaczek m

czas. posiniaczyć, sinieć ndk., zsinieć dk.

przym. siny, sinawy

przysł. sino

uwagi:

zob. też siniak w Wikipedii

tłumaczenia:(edytuj)

• angielski: (1.1) bruise, contusion, ecchomosis; (1.2) bluing bolete, cornflower bolete
• arabski: (1.1) رض m, كدمة ż
• baskijski: (1.1) ubeldura, ubel, ubeldu; (2.1) txoloma
• czeski: (1.1) modřina ż
• esperanto: (2.1) trukolombo
• francuski: (1.1) bleu m
• hiszpański: (1.1) cardenal m, moratón m, morado m; (2.1) paloma zurita ż
• jidysz: (1.1) סיניאָק m
• kataloński: (1.1) blau m
• łaciński: (1.1) lapsus m
• łotewski: (1.1) zilums m
• niemiecki: (1.1) blauer Fleck m, pot. żart. Veilchen n
• rosyjski: (1.1) синяк m
• turecki: (1.1) morartı
• węgierski: (1.1) zúzódás
• włoski: (1.1) reg. pesca ż

źródła:

1. ↑ zob. też Boletus cyanescens w katalogu gatunków
2. ↑  Hasło siniak w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
3. ↑  Hasło Columba oenas w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
4. ↑ infodarlowo.pl

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/siniak

siniak

Polish

Etymology

siny (“grayish blue”) +‎ -ak

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈɕi.ɲak/

Noun

siniak m inan

1. (informal) bruise (contusion)

   Synonym: siniec

Declension

declension of siniak

	singular	plural
nominative	siniak	siniaki
genitive	siniaka	siniaków
dative	siniakowi	siniakom
accusative	siniak	siniaki
instrumental	siniakiem	siniakami
locative	siniaku	siniakach
vocative	siniaku	siniaki

Derived terms

• (verb) siniaczyć

Further reading

• siniak in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• siniak in Polish dictionaries at PWN

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/prosin%D1%8Cc%D1%8C

Reconstruction:Proto-Slavic/prosinьcь

Proto-Slavic

Etymology

Multiple theories exist. One theory derives it from *siňь (“gray”) because of the darkness of December nights. Another theory derives it from *sijati (“to shine, glow”) referring to the winter solstice. Christian sources derive it from *prositi  (“to pray”) referring to Christmas.

Noun

*prosìnьcь m^[1]

1. first month after Winter solstice (corresponds to December or January)

   Synonym: *kologъ

Declension

Declension of *prosìnьcь (soft o-stem, accent paradigm a)

	Singular	Dual	Plural
Nominative	*prosìnьcь	*prosìnьca	*prosìnьci
Accusative	*prosìnьcь	*prosìnьca	*prosìnьcę̇
Genitive	*prosìnьca	*prosìnьcu	*prosìnьcь
Locative	*prosìnьci	*prosìnьcu	*prosìnьcīxъ
Dative	*prosìnьcu	*prosìnьcema	*prosìnьcēmъ
Instrumental	*prosìnьcьmь, *prosìnьcemь*	*prosìnьcema	*prosìnьcī
Vocative	*prosìnьče	*prosìnьca	*prosìnьci

^* -ьmь in North Slavic, -emь in South Slavic.

Descendants

• East Slavic:
  • Old East Slavic:
    • Russian: про́синец (prósinec, “January”) (archaic)
• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Old Cyrillic: просиньць (prosinĭcĭ, “January”)

    Unspecified: [Term?]

  • Bulgarian: просинец (prosinec, “January”) (archaic)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: про̀синац (“December”)

    Latin: pròsinac (“December”)

  • Slovene: prosȋnec (“January”) (tonal orthography)
• West Slavic:
  • Czech: prosinec (“December”)

Further reading

• Vasmer, Max (1964–1973), “про́синец”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress

References

1. ^ Snoj, Marko (2016), “prosȋnec”, in Slovenski etimološki slovar, Ljubljana: Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, →ISBN: “*prosi̋nьcь”

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/sinica

Reconstruction:Proto-Slavic/sinica

Proto-Slavic

Etymology

From *siňь +‎ *-ica.

Noun

*sinìca f^[1]

1. titmouse

   Synonyms: *sypъka, *sykora

Declension

Declension of *sinìca (soft a-stem, accent paradigm a)

	Singular	Dual	Plural
Nominative	*sinìca	*sinìci	*sinìcę̇
Accusative	*sinìcǫ	*sinìci	*sinìcę̇
Genitive	*sinìcę̇	*sinìcu	*sinìcь
Locative	*sinìcī	*sinìcu	*sinìcāsъ
Dative	*sinìcī	*sinìcama	*sinìcāmъ
Instrumental	*sinìcējǫ, *sinìcǭ*	*sinìcama	*sinìcāmī
Vocative	*sinìce	*sinìci	*sinìcę̇

^* The second form occurs in languages that contract early across /j/ (e.g. Czech), while the first form occurs in languages that do not (e.g. Russian).

Descendants

• East Slavic:
  • Old East Slavic: синица (sinica)
    • Belarusian: сініца (sinica)
    • Russian: сини́ца (siníca)
    • Ukrainian: сини́ця (synýcja)
• South Slavic:
  • Bulgarian: синигер (siniger) (related)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: сјѐница

    Latin: sjènica

  • Slovene: siníca (tonal orthography)
• West Slavic:
  • Czech: sinice
  • Polish: sinica

Further reading

• Vasmer, Max (1964–1973), “сини́ца”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress

References

1. ^ Snoj, Marko (2016), “siníca”, in Slovenski etimološki slovar, Ljubljana: Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, →ISBN: “*sini̋ca”

---

UWAGA!

Nie ma widocznej ani jednej postaci wtórnie ubezdźwięcznionej, tzw. kentum, jak to ma bardzo często miejsce w j. czeskim, słowackim, rosyjskim, słoweńskim, itp!!!

Twierdzę, że jest to dowód na pierwotność postaci wysokoenergetycznych, dźwięcznych, tzw. satem, ale szczególnie na pierwotność dźwięku zapisywanego jak C!!!

O końcówce *-ica pisałem już tu:

https://skrbh.wordpress.com/2020/01/01/223-ptak-ptach-ptica-ptactwo-ptasi-pioro-feather-czyli-smierc-palatalizacji-slowianskich-i-tzw-proto-germanic-i-wszystkiego-co-ma-zwiazek-z-tym-nigdy-nie-istniejacym-czyms-01/

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/sijati

Reconstruction:Proto-Slavic/sijati

Proto-Slavic

Etymology

---

From Proto-Indo-European *(s)ḱeh₁y- (“to shine”), related to Proto-Germanic *skīnaną (“to shine”), Proto-Germanic  *skīmarōną (“to shimmer”). Both root thematic^[1] and secondary stative^[2] conjugation in *-jati are attested, with no difference in meaning.

---

Verb

*sijati impf^[3][4]

1. to shine, to illuminate

   Synonyms: *světiti, *ozariti

Alternative forms

• *sьjati

Inflection

Conjugation of *sijati (impf., intr., -V-, s-aorist, accent paradigm a)

Verbal noun	Infinitive	Supine	L-participle
*sětьje	*sijati	*sijatъ	*sělъ

	Participles
Tense	Past	Present
Passive	—	—
Active	*sěvъ	*sěję

	Aorist			Present
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*sěxъ	*sě	*sě	*sějǫ	*sěješi	*sějetь
Dual	*sěxově	*sěsta	*sěste	*sějevě	*sějeta	*sějete
Plural	*sěxomъ	*sěste	*sěšę	*sějemъ	*sějete	*sějǫtь
	Imperfect			Imperative
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*sěaxъ	*sěaše	*sěaše	—	*sěji	*sěji
Dual	*sěaxově	*sěašeta	*sěašete	*sějivě	*sějita	—
Plural	*sěaxomъ	*sěašete	*sěaxǫ	*sějimъ	*sějite	—

Conjugation of *sijati (impf., intr., -a-, s-aorist, accent paradigm a)

Suffix: *-ati

Verbal noun	Infinitive	Supine	L-participle
*sijanьje	*sijati	*sijatъ	*sijalъ

	Participles
Tense	Past	Present
Passive	—	—
Active	*sijavъ	*sijaję

	Aorist			Present
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*sijaxъ	*sija	*sija	*sijajǫ	*sijaješi	*sijajetь
Dual	*sijaxově	*sijasta	*sijaste	*sijajevě	*sijajeta	*sijajete
Plural	*sijaxomъ	*sijaste	*sijašę	*sijajemъ	*sijajete	*sijajǫtь
	Imperfect			Imperative
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*sijaaxъ	*sijaaše	*sijaaše	—	*sijaji	*sijaji
Dual	*sijaaxově	*sijaašeta	*sijaašete	*sijajivě	*sijajita	—
Plural	*sijaaxomъ	*sijaašete	*sijaaxǫ	*sijajimъ	*sijajite	—

Derived terms

• *sijajьnъ (“radiant, bright”)
• *sinica (“tit”)
• *siňь (“blue, glaucus”)
• *sivъ (“gray, faint”) (possibly)
• *sojь (“shady”) (possibly)
  • *osojь (“shady place”)
  • *soja, *sojьka (“jay”)

Related terms

• *sěvati (“to irradiate”)

Descendants

• East Slavic:
  • Old East Slavic: сияти (sijati)
    • Belarusian: ззяць (zzjacʹ)
    • Russian: сия́ть (sijátʹ)
    • Ukrainian: ся́яти, ся́ти (sjájaty, sjáty)
• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Old Cyrillic: сиꙗти (sijati)

    Glagolitic: [Term?]

  • Bulgarian: сия̀я (sijàja), осѐя (osèja)
  • Macedonian: сјае (sjae)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: сѝјати, сја̏ти

    Latin: sìjati, sjȁti

  • Slovene: sijáti
• West Slavic: —

Further reading

• Vasmer, Max (1964–1973), “сия́ть”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress
• Račeva M., Todorov T., editors (2002), “сияя”, in Български етимологичен речник [Bulgarian Etymological Dictionary] (in Bulgarian), volume 6, Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, page 712

References

1. ^ Olander, Thomas (2001), “sьjati: sějǫ sějetь”, in Common Slavic accentological word list, Copenhagen: Editiones Olander: “a (SA 205, 246)”
2. ^ Olander, Thomas (2001), “sьjati: sьjajǫ sьjajetь”, in Common Slavic accentological word list, Copenhagen: Editiones Olander: “a ?så (PR 134)”
3. ^ Derksen, Rick (2008), “*sijati”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 450: “v. ‚shine’”
4. ^ Snoj, Marko (2016), “sijáti”, in Slovenski etimološki slovar, Ljubljana: Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, →ISBN: “*sьja̋ti”

---

UWAGA!

Widoczne odwrócenie pierwotnego znaczenia znaczenia „ciemny” > „jasny”, patrz: Proto-Indo-European *(s)ḱHi-nós  from *(s)ḱeh₁y- (“to shimmer”) or *(s)ḱeh₃y- (“to shade”), którymi zajmę się w następnej części.

---

…..

A i na koniec,.. to jeszcze wcale nie koniec z wywodzeniem znaczeń źródłosłowów dla Ściętej / S’+Cie”/eN+TeJ Ściany / S’+CiaNy…