206 Peys, Piasta, Pieścić, Pizda, Pięść, Pięć, Piędź, Pięta, Pętać i inne dowody na pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni 03

owad pod (1.1) liściem

…..

W tym odcinku będę się pastwił nad ciągiem dalszym poprzedniego wpisu, gdzie napisałem min. to:

Istnieją takie słowa jak Podać / Po+DaC’ i Podziać / Po+Dziać. Dlaczego nie mamy Pedać / PeD+aC’ i Pedziać / PeDz+iaC’? Dlaczego one nie przekształciły się podobnie jak ofitzjalnie to miało miejsce rzekomo w przypadku Pędzić / Pe”D+iC’, co to ma pochodzić od tego *poditi?

Dlaczego wg ofitzjalnych jęsykosnaftzów raz to samo zmienia się, a raz nie, hm..?

O kfietie fafroki już dawno zapomniałem, więc teraz udowodnię, że dźwięk zapisywany znakiem D przechodzi w rdzeniu PD w dźwięk zapisywany znakiem S, czyli w rdzeń PS,.. albo i może odwrotnie… 😈

Tytuł tego wpisu powinien wyglądać tak:

206 Wtórnie ubezdźwięcznione liczebniki indogermańskie i ich wysokoenergetyczne PieRwotne PRa-Słowiańskie rdzenie, PieR+WS”y, PRW, PR 14

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/pṓds

Reconstruction:Proto-Indo-European/pṓds

Proto-Indo-European

Etymology

From earlier *póds, from *ped– (“to walk, to step”) +‎ *-s.

Noun

*pṓds m (oblique stem *ped-)

1. foot

Inflection

Athematic, acrostatic
	singular	dual	plural
nominative	*pṓds	*pódh₁(e)	*pódes
vocative	*pód	*pódh₁(e)	*pódes
accusative	*pódm̥	*pódh₁(e)	*pódm̥s
genitive	*pedés	*?	*pedóHom
ablative	*pedés	*?	*pedmós
dative	*pedéy	*?	*pedmós
locative	*péd, *pédi	*?	*pedsú
instrumental	*pedéh₁	*?	*pedbʰí

The categorisation as acrostatic is based on the assumption that earlier oblique forms were in root-accented *péd-. ^[1]

Descendants

• Anatolian:
  • Hittite: 𒄊𒀸 (GÌR-aš)
  • Lycian: 𐊓𐊁𐊅 (pede)
  • Luwian: 𒉺𒋫𒀀 (patās)
• Armenian:
  • Old Armenian: ոտն (otn) ← *pódm̥
• Baltic:
  • Latvian: pēda
  • Lithuanian: pėda
• Celtic: *ɸīssu (from locative plural *pédsu)
  • Old Irish: ís
    • Irish: aníos, síos, thíos
    • Scottish Gaelic: nìos, shìos, sìos
• Celtic: *ɸodyā
  • Celtiberian: ozas (acc. pl.)
• Germanic: *fōts (see there for further descendants)
• Hellenic:
  • Ancient Greek: πούς (poús)
    • Greek: πόδι (pódi)
• Indo-Iranian: *pā́ts
  • Indo-Aryan: *pā́ts
    • Sanskrit: पद् (pád), पात् (pā́t, nom.sg.) (see there for further descendants)
  • Iranian: *pā́dah (see there for further descendants)
• Italic:
  • Latin: pēs (see there for further descendants)
  • Umbrian: 𐌐𐌄𐌄 (peře)^[2] (abl. sg.)
• Phrygian: ποδας (podas, acc.pl.)
• Slavic: *pěšь, *pěxъ, *pasti, *padati, *pęta (see there for further descendants)
• Tocharian: *pei (< PIE *póde dual form)
  • Tocharian A: pe
  • Tocharian B: paiyye

References

1. ^ Ringe, Don (2006) From Proto-Indo-European to Proto-Germanic, Oxford University Press, page 45
2. ^ Buck, Carl (1904) A grammar of Oscan and Umbrian, Ginn & Co, page 19

---

UWAGA!

Widać pierwotne PD > wtórne FT? O tym Foot / Fo’T i innych Fielko-Germańskich fiflakach nie będę pisał, bo to już Mię nudzi. Tu można sobie o tym samej / samemu poczytać, np. patrz: https://pl.wiktionary.org/wiki/foot, https://en.wiktionary.org/wiki/foot

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/ped-

Reconstruction:Proto-Indo-European/ped–

Proto-Indo-European

Root

*ped-^[1][2][3]

1. to walk, to step
2. to stumble, to fall

Derived terms

► Terms derived from the PIE root *ped-

• *péd-ye-ti (*ye-present)
  • Indo-Iranian: *pádyati (see there for further descendants)
• *pi-péd-ti ~ *pi-pd-énti (reduplicated present)
  • Armenian:
    • Old Armenian: հիւծանիմ (hiwcanim)
  • Indo-Iranian: *pibdáti
    • Indo-Aryan: *pibdáti
      • Sanskrit: पिब्दमान (píbdamāna, pres.part.)
• *pe-pód-e ~ *pe-pd-ḗr (reduplicated perfect)
  • Indo-Iranian: *papā́da
    • Indo-Aryan: *papā́da
      • Sanskrit: पपाद (papā́da)
• *pod-éye-ti (causative)
  • Indo-Iranian: *pādáyati
    • Indo-Aryan: *pādáyati
      • Sanskrit: पादयति (pādáyati)
• *ped-e-ti (innovative root present)
  • Germanic: *fetaną (see there for further descendants)
• *pṓd-s (“foot”)
• *ped-om (“step”)
  • Anatolian:
    • Hittite: 𒁉𒂊𒁕 (pe-e-da-an /pēdan/)
  • Armenian:
    • Old Armenian: հետ (het), յետ (yet), ետ (et)
  • Celtic: *ɸedom
    • (possibly) Old Irish: ed (“space, interval”)^[4]
  • Germanic: *fetą
  • Hellenic: [Term?]
    • Ancient Greek: πέδον (pédon, “ground”)
  • Indo-Iranian: *padám
    • Indo-Aryan: *padám
      • Sanskrit: पद (padá, “step”)
  • Italic: [Term?]
    • Latin: (op)pidum
• *ped-to-
  • Italic: [Term?]
    • Latin: pessum
• *ped-yós
  • Hellenic: *pedzos
    • Ancient Greek: πεζός (pezós, “afoot”)
• *ped-yōs
  • Italic: *pedjōs
    • Latin: pēior
• *ped-tm̥mo-
  • Italic: *pessamos
    • Latin: pessimus
• *ped-uro-
  • Germanic: *feturaz (see there for further descendants)

Unsorted formations

• Balto-Slavic:
  • Slavic: *podъ (“floor”) (see there for further descendants)
• Germanic: *fatōną
• Italic:
  • Latin: expediō
  • Latin: impediō
  • Latin: peccō (for *pedcō)

References

1. ^ Pokorny, Julius (1959) Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume III, Bern, München: Francke Verlag, pages 790-792
2. ^ Rix, Helmut, editor (2001), “*ped-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 458
3. ^ Cheung, Johnny (2007), “*pad”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 287-288
4. ^ Matasović, Ranko (2009) Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 136

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/podъ

Reconstruction:Proto-Slavic/podъ

Proto-Slavic

Etymology 1

*po +‎ *-dъ

Preposition

*podъ^[1]

1. (with instrumental) under, below, beneath (stationary)
2. (with accusative) under, below, beneath (motion to)

Antonyms

• *nadъ

Descendants

• East Slavic:
  • Belarusian: пад (pad)
  • Russian: под (pod)
  • Ukrainian: під (pid)
• South Slavic:
  • Old Church Slavonic: подъ (podŭ)
  • Bulgarian: под (pod)
  • Macedonian: под (pod)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: по̏д

    Latin: pȍd

  • Slovene: pȍd (tonal orthography)
• West Slavic:
  • Czech: pod
  • Polish: pod
  • Slovak: pod
  • Sorbian:
    • Lower Sorbian: pód
    • Upper Sorbian: pod

Further reading

• Vasmer (Fasmer), Max (Maks) (1972), “под”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), volume 3, translated from German and supplemented by Trubačóv Oleg, Moscow: Progress, page 295

Etymology 2

From Proto-Indo-European *pṓds.

Noun

*pòdъ or *pȍdъ m^[2]

1. floor, ground

Inflection

Declension of *pòdъ (hard o-stem, accent paradigm b)

	Singular	Dual	Plural
Nominative	*pòdъ	*podà	*podì
Accusative	*pòdъ	*podà	*podỳ
Genitive	*podà	*podù	*pòdъ
Locative	*podě̀	*podù	*pòděxъ
Dative	*podù	*podòma	*podòmъ
Instrumental	*podъ̀mь, *podòmь*	*podòma	*pòdy
Vocative	*pode	*podà	*podì

^* -ъmь in North Slavic, -omь in South Slavic.

Declension of *pȍdъ (hard o-stem, accent paradigm c)

	Singular	Dual	Plural
Nominative	*pȍdъ	*pȍda	*pȍdi
Accusative	*pȍdъ	*pȍda	*pȍdy
Genitive	*pȍda	*podù	*pòdъ
Locative	*pȍdě	*podù	*podě̃xъ
Dative	*pȍdu	*podomà	*podòmъ
Instrumental	*pȍdъmь, *pȍdomь*	*podomà	*podý
Vocative	*pode	*pȍda	*pȍdi

^* -ъmь in North Slavic, -omь in South Slavic.

Descendants

• East Slavic:
  • Belarusian: под (pod)
  • Russian: под (pod)
  • Ukrainian: під (pid)
• South Slavic:
  • Bulgarian: под (pod)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: по̏д

    Latin: pȍd

  • Slovene: pȍd (tonal orthography)
• West Slavic:
  • Czech: půda
  • Polish: spód
  • Slovak: рôdа
  • Sorbian:
    • Upper Sorbian: póda

Further reading

• Vasmer (Fasmer), Max (Maks) (1972), “под”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), volume 3, translated from German and supplemented by Trubačóv Oleg, Moscow: Progress, page 295

References

1. ^ Derksen, Rick (2008), “*podъ I”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 408: “prep./pref.”
2. ^ Derksen, Rick (2008), “*podъ II”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 408: “m. o (b/c) ‘floor, ground’”

…..

Pod / PoD

https://pl.wiktionary.org/wiki/pod

pod (język polski)

owad pod (1.1) liściem

statek wpływa pod (1.2) most

dom pod (1.3) lasem

wymowa:

wymowa ^?/i, IPA: [pɔt], AS: [pot], zjawiska fonetyczne: wygł.

znaczenia:

przyimek

(1.1) …wskazujący położenie kogoś lub czegoś poniżej omawianego wyrażenia

(1.2) …wskazujący ruch kogoś lub czegoś w kierunku dołu omawianego wyrażenia

(1.3) …wskazujący położenie kogoś lub czegoś przed lub w okolicy omawianego wyrażenia

(1.4) …wskazujący ruch kogoś lub czegoś w kierunku do lub w jego okolicę omawianego wyrażenia

(1.5) …wskazujący ruch lub położenie kogoś lub czegoś w kierunku przeciwnym do omawianego wyrażenia

(1.6) …wskazujący nieodległy czas względem omawianego wyrażenia, będący kresem czegoś

przykłady:

(1.1) Kot siedzi pod stołem.

(1.2) Kot wbiegł pod stół.

(1.3) Bitwa pod Grunwaldem była jedną z największych bitew średniowiecza.

(1.4) Śrubka spadła ze stołu i potoczyła się aż pod samą ścianę.

(1.5) Samochód jechał pod prąd.

(1.6) Jacek wrócił do domu pod wieczór.

składnia:

(1.1) pod + N.

(1.2) pod + B.

(1.3) pod + N.

(1.4–6) pod + B.

kolokacje:

(1.1) pod poziomem morza (p.p.m.)

(1.6) pod wieczór • pod jesień • pod koniec

synonimy:

(1.1–2) pode, poniżej

(1.3–4) przed

antonimy:

(1.1–2) nad

(1.5) wzdłuż, zgodnie z kierunkiem

związki frazeologiczne:

pod szczęśliwą gwiazdą • mieć kogoś pod sobą • pod ręką • pod tytułem • pod wrażeniem • pod górę • pod wezwaniem

uwagi:

(1.1–5) przy zbitce spółgłosek w rzeczowniku należy zastosować dla ułatwienia wymowy formę „pode”

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) under, below, beneath; (1.2) under, below, beneath; (1.3) before (place); (1.4)before (place); (1.5) against
• azerski: (1.1) aşağı
• dolnołużycki: (1.1) pód
• duński: (1.1) under; (1.5) mod
• esperanto: (1.1) sub, sube; (1.2) sub, al sub
• estoński: (1.1) all, alla
• francuski: (1.1) sous
• hebrajski: (1.1) תחת (tachat)
• holenderski: (1.1) onder
• jidysz: (1.1) אונטער (unter); (1.2) אונטער (unter); (1.5) קעגן (kegn); (1.6) קעגן (kegn)
• litewski: (1.1) po; (1.3) ties
• łaciński: (1.1) sub; (1.2) sub; (1.3) ante; (1.4) ante
• łotewski: (1.1) zem
• niemiecki: (1.1) unter; (1.2) runter; (1.3) vor (Platz); (1.4) vor (Platz); (1.5) gegen
• rosyjski: (1.1) под; (1.2) под; (1.3) у; (1.4) у; (1.6) к (время)
• szwedzki: (1.1) under
• tuvalu: (1.1) lalo; (1.2) lalo
• ukraiński: (1.1) під, попід; (1.2) під; (1.3) під; (1.4) під; (1.5) проти; (1.6) під
• węgierski: (1.1) alatt; (1.2) alá
• wilamowski: (1.1) under

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pod

pod

Polish

pod

Etymology

From Proto-Slavic *podъ, from Proto-Indo-European *h₂po + dʰh₁-o-

Pronunciation

• IPA^(key): (isolated) /pɔt/
• Homophone: pot

Preposition

pod

1. (+ instrumental) below, beneath, under, underneath (denotes location)

   pod ziemią — underground

2. (+ accusative) below, beneath, under, underneath (denotes movement)
3. (+ accusative) against

   pod wiatr ― against the wind

   Nie płyń pod prąd! ― Don’t swim against the current!

Related terms

• pode

Further reading

• pod in Polish dictionaries at PWN

---

UWAGA

Słowem Pot / PoT itp, itd, zajmę się w oddzielnej serii wpisów! Przypominam już teraz, PoT = PoD = PoS!!!

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/po

Reconstruction:Proto-Slavic/po

Proto-Slavic

Etymology

---

From Proto-Indo-European *h₂pó. Balto-Slavic cognates include Lithuanian po, Old Prussian pa-, po-.  Indo-European cognates include  Mycenaean Greek 𐀀𐀢 (a-pu), Sanskrit अप (ápa, “away, off”), Latin ab  (“from”), Old Persian 𐎠𐎱 (apa, “away”), Proto-Germanic *ab (“away from”).

Another variant of the preposition (likely descending from pre-Slavic *pós) has been used to form the adverbs Proto-Slavic *pozdě (“lately”) and Proto-Slavic *poslě (“afterwards”).

---

Preposition

*po^[1]

1. (with locative) after
2. by
3. at

Descendants

• East Slavic:
  • Belarusian: по (po), па (pa)
  • Russian: по (po)
  • Ukrainian: по (po)
• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Cyrillic: по (po)

    Glagolitic: ⱂⱁ (po)

  • Bulgarian: по (po)
  • Macedonian: по (po)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: по

    Latin: po

  • Slovene: po (tonal orthography)
• West Slavic:
  • Czech: po
  • Kashubian: pò
  • Polish: po
  • Slovak: po
  • Sorbian:
    • Lower Sorbian: pó
    • Upper Sorbian: po

References

1. ^ Derksen, Rick (2008), “*po, *pa”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 407: “prep., pref. ‘after, by, at’”

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/pozd%C4%9B&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/pozdě.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/poslě&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/poslě.

…..

Po / Po

https://pl.wiktionary.org/wiki/po

po (język polski)

po (1.2) pożarze

po (1.4) pas w wodzie

wózek wozi po (1.5) trzy

fundament po (1.8) wieży

uśmiech po (1.8) tacie

ona przyszła po (1.10) wodę

wymowa:

IPA: [pɔ], AS: [po], wymowa ^?/i

znaczenia:

przyimek

(1.1) …służący do tworzenia wyrażeń, w których część za przyimkiem jest materią, wzdłuż której odbył się ruch

(1.2) …służący do tworzenia wyrażeń, w których część za przyimkiem odbyła się wcześniej, niż część przed przyimkiem, lub znajduje się dalej w kolejności

(1.3) …służący do tworzenia wyrażeń, w których część przed przyimkiem ma miejsce ze strony określonej przez część za przyimkiem

(1.4) niewiele ponad

(1.5) każdy dokładnie (tyle samo)

(1.6) w danym języku

(1.7) w wielu miejscach, w wielu przedmiotach tego samego typu

(1.8) …służący do tworzenia wyrażeń, w których część za przyimkiem była miejscem lub właścicielem części przed przyimkiem

(1.9) o rozpoznawaniu: według

(1.10) …służący do tworzenia wyrażeń, w których część za przyimkiem określa przedmiot lub osobę, którą zamierza się zabrać lub odebrać z miejsca docelowego

skrótowiec

(2.1) = kolej. przystanek osobowy^[1]

odmiana:

(1.1–10, 2.1) nieodm.

przykłady:

(1.1) Rowerem z trudem jeździ się po piasku.

(1.2) Dziadek zawsze ogląda telewizję po kolacji.

(1.3) Serce człowieka znajduje się po jego lewej stronie.

(1.4) I to ma być basen? Tu jest woda ledwo po pas!

(1.5) Dostali panowie po jednym długopisie.

(1.5) Pięć opakowań po trzy sztuki, czyli piętnaście sztuk.

(1.6) Pan Kowalski mówi po polsku, angielsku i niemiecku.

(1.7) Do rana Nikodem włóczył się z kolegami po barach.

(1.8) Ten sztucer na słonie jest po moim dziadku.

(1.8) W słoiku po dżemie trzymam drobne na czarną godzinę.

(1.9) Poznałem pana po głosie.

(1.10) Wróciłem do domu po kluczyki do samochodu.

składnia:

(1.1) po + Ms.

(1.2) po + Ms.

(1.3) po + Ms.

(1.4) po + B.

(1.5) po + Ms.

(1.6) po + C. z końcówką -u (forma archaicznej deklinacji rzeczownikowej)^[2]

(1.7) po + Ms. lm

(1.8) po + Ms.

(1.9) po + Ms.

(1.10) po + B.

kolokacje:

(1.1) po ziemi / trawie / …

(1.3) po lewej / prawej / stronie sędziego / stronie obserwatora / …

(1.6) po angielsku / niemiecku / polsku / rosyjsku / …

(1.10) przyjść / wrócić / przyjechać / wpaść po kogoś (coś)

synonimy:

(1.1) na

(1.3) z

(1.4) do

(1.5) à

antonimy:

(1.1) nad, pod

związki frazeologiczne:

jak po lodzie • krajobraz jak po bitwie • po drodze • po imieniu • po nocy • po ptokach • wpaść jak po ogień • mieć po dziurki w nosie • po burzy zawsze słońce przychodzi • po karnawale – czas na gorzkie żale • gdy na św. Barbarę gęś chodzi po lodzie, to Boże Narodzenie będzie po wodzie • po winie rozum w głowie ginie • po świętej Agacie wyschną na słońcu gacie • poznać pana po cholewach

etymologia:

(1) prawdop. zredukowana postać praindoeur. *apo^[3]

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) on, over; (1.2) after, past; (1.3) on; (1.4) to; (1.5) each, every; (1.6) ze speak: brak, z write: in; (1.7) about
• arabski: (1.2) بعد (1) أثر, تلو, عقب
• białoruski: пасля ^{(do weryfikacji)}
• bośniacki: (1.2) nakon
• chorwacki: (1.2) nakon
• dolnołużycki: (1.1) pó; (1.2) pó; (1.5) pó; (1.9) pó
• duński: (1.1) på; (1.2) efter; (1.6) på; (1.8) efter
• esperanto: (1.2) post; (1.5) po
• gudźarati: (1.2) પછી (pachī)
• holenderski: (1.1) na
• japoński: (1.2) から; (1.5) ずつ
• litewski: po ^{(do weryfikacji)}
• łaciński: (1.1) in; (1.2) post
• niemiecki: (1.1) auf; (1.2) nach; (1.3) an; (1.4) bis; (1.5) je; (1.6) auf; (1.9) an
• rosyjski: (1.1) по; (1.2) после; (1.3) по; (1.4) по; (1.5) по; (1.6) по; (1.7) по; (1.8) по; (1.9) по; (1.10) по
• rumuński: (1.1) pe; (1.2) după; (1.3) pe; (1.4) până la; (1.5) câte; (1.6) în; (1.7) în
• slovio: po ^{(do weryfikacji)}
• szwedzki: (1.2) efter
• tybetański: (1.2) ཕྱི་རུ
• ukraiński: (1.1) по
• wilamowski: nöch ^{(do weryfikacji)}

źródła:

1. ↑ Instrukcja o rozkładzie jazdy pociągów Ir-11, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
2. ↑ Ida Kurcz, Andrzej Lewicki, Jadwiga Sambor, Krzysztof Szafran, Jerzy Woronczak, Polszczyzna lat sześćdziesiątych, str. XV.
3. ↑ Witold Mańczak, O zjawisku, które w tekstach polskich występuje w ponad 60% wyrazów, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” nr 29/2015, s. 67.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/po#Polish

po

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *po, from Proto-Indo-European *h₂(e)po.

Pronunciation

• IPA^(key): /pɔ/

Preposition

po

1. (+ locative) after
2. (+ locative) along
3. (+ locative) on, over
4. (+ locative) at, by, next to
5. (+ locative) around
6. (+ accusative) for, after, to take care of
7. (+ accusative) up to
8. (+ dative, only with adjectives) according to, in the way of
9. (+ dative, only with adjectives) in the language of

Usage notes

• Dative adjectives that end in -ski for the lemma take the archaic suffix -sku instead of the usual -skiemu when used with this preposition.

Derived terms

• po polsku

Conjunction

po

1. like
2. when

Further reading

• po in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• po in Polish dictionaries at PWN

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/h₂pó

Reconstruction:Proto-Indo-European/h₂pó

Proto-Indo-European

Adverb

*h₂pó

1. off, away, from

   Synonym: *h₂epó

Related terms

• *h₂epó

Descendants

• Balto-Slavic: *pa
  • Latvian: pa
  • Slavic: *po
• Celtic: *ɸo
  • Brythonic: *o 
• Germanic: *fanē
• Italic: *po
  • Latin: po-

---

UWAGA!

Czy jest na tu jakiś mocarna allo-allo, które umi wytłumaczyć naturę pochodzenia tzw. laryngału h₂, hm? Z czego to niby ma wynikać, co?  Który powyższy przykład wskazuje na to, że ten magiczny ‚coefficient sonantique’, czy jak mu tam se to Saussure wydumał, rzeczywiście logicznie istniał, co?

https://liberalarts.utexas.edu/lrc/resources/books/reader/16-de-saussure.php

https://www.academia.edu/5129376/The_Saussure_effect_

https://b-ok.org/book/2649644/5fd8b0

https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/00437956.1954.11659528

Może nie znam siem, ale to mi pachnie np. pracą doktorską, czy coś? Wg Mię to lipa z wynika z niczego, czyli ofitzjalnie ktoś sobie to z pupci swej wydłubał! Ktoś może ma inne zdanie, co?

---

…..

Podłoga / PoD+L”oGa

https://pl.wiktionary.org/wiki/podłoga#pl

podłoga (język polski)

podłoga (1.1)

wymowa:

wymowa ^?/i, IPA: [pɔdˈwɔɡa], AS: [podu̯oga]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) archit. bud. pozioma powierzchnia w budynku, po której chodzą ludzie, wykonana z drewna, kamienia itp.; podłoże

(1.2) mat. popularna nazwa funkcji matematycznej, przyporządkowującej liczbie rzeczywistej x największą liczbę całkowitą nie większą od x; zob. też podłoga i sufit w Wikipedii

(1.3) daw. podłoże, ziemia, grunt^[1]

odmiana:

(1.1–3)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	podłoga	podłogi
dopełniacz	podłogi	podłóg
celownik	podłodze	podłogom
biernik	podłogę	podłogi
narzędnik	podłogą	podłogami
miejscownik	podłodze	podłogach
wołacz	podłogo	podłogi

przykłady:

(1.1) Kelnerka upuściła na podłogę tacę z przystawkami.

kolokacje:

(1.1) myć / czyścić / szorować / pastować / froterować / zamiatać podłogę • rzucać o podłogę • odbić się od podłogi • zbierać z podłogi • kłaść / leżeć na podłodze • podłoga z terakoty / drewna / desek / paneli

synonimy:

(1.1) gw. (Śląsk Cieszyński) ziym, gw. (Górny Śląsk) zola

(1.2) mat. cecha, entier, część całkowita

antonimy:

(1.1) sufit

(1.2) sufit, cecha górna

hiperonimy:

(1.1) powierzchnia

(1.2) funkcja

hiponimy:

(1.1) posadzka, klepisko, parkiet, linoleum, wykładzina

wyrazy pokrewne:

rzecz. podłogówka ż, podłoże n

przym. podłogowy, przypodłogowy

związki frazeologiczne:

but w podłodze

tłumaczenia:

• albański: (1.1) dysheme
• angielski: (1.1) floor
• arabski: (1.1) أرضية
• baskijski: (1.1) zoru, lur
• białoruski: (1.1) падлога ż
• chorwacki: (1.1) pod m
• czeski: (1.1) podlaha ż
• duński: (1.1) gulv n
• esperanto: (1.1) planko
• fiński: (1.1) lattia
• francuski: (1.1) plancher m
• hawajski: (1.1) papa
• hiszpański: (1.1) suelo m, piso m
• islandzki: (1.1) gólf n
• jidysz: (1.1) פּאָדלאָגע ż (podloge)
• kataloński: (1.1) terra m
• niemiecki: (1.1) Diele m
• norweski (bokmål): (1.1) gulv n
• nowogrecki: (1.1) δάπεδο n, πάτωμα n
• rosyjski: (1.1) пол ż
• słowacki: (1.1) podlaha ż
• szwedzki: (1.1) golv n
• ukraiński: (1.1) підлога ż
• węgierski: (1.1) padló
• wilamowski: (1.1) nien m
• włoski: (1.1) pavimento m; (1.2) parte intera ż

źródła:

1. ↑  Hasła podłoga, podłoże w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/podłoga

podłoga

Polish

Etymology

This entry lacks etymological information.

Pronunciation

• IPA^(key): /pɔˈdwɔ.ɡa/

Noun

podłoga f

1. floor (supporting surface of a room)
2. (mathematics) floor

Declension

declension of podłoga

	singular	plural
nominative	podłoga	podłogi
genitive	podłogi	podłóg
dative	podłodze	podłogom
accusative	podłogę	podłogi
instrumental	podłogą	podłogami
locative	podłodze	podłogach
vocative	podłogo	podłogi

Derived terms

• podłogowy (adjective)

Further reading

• podłoga in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• podłoga in Polish dictionaries at PWN

 

---

UWAGA!

Oto poniżej magiczny i dźwięczny źródłosłów dla ubezdźwięcznionego słowa PoD+L”oGa, czyli PoD+L”oZ”+yC’, itp,.. czyli LeG, Le”G, LeZ, LeZ’, LeZ”, itp. Widać pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni, hm? Więcej przykładów tego powszechnego stanu, do dziś zachowanego w j. słowiańskim upowszechnię w następnej części.

---

…..

Podłoże / PoD+L”oZ”e

https://pl.wiktionary.org/wiki/podłoże#pl

podłoże (język polski)

podłoże (1.2)

wymowa:

IPA: [pɔdˈwɔʒɛ], AS: [podu̯ože] wymowa ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) spodnia warstwa

(1.2) roln. ogrod. wierzchnia warstwa ziemi pod uprawę

(1.3) mikrobiol. pożywka dla bakterii; zob. też podłoże hodowlane w Wikipedii

(1.4) przyczyna

odmiana:

(1.1–4)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	podłoże	podłoża
dopełniacz	podłoża	podłoży
celownik	podłożu	podłożom
biernik	podłoże	podłoża
narzędnik	podłożem	podłożami
miejscownik	podłożu	podłożach
wołacz	podłoże	podłoża

synonimy:

(1.2) gleba, grunt, ziemia

wyrazy pokrewne:

czas. podłożyć dk.

rzecz. podkład mrz, podłoga ż

uwagi:

zob. też podłoże w Wikipedii

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) bedrock, base; (1.2) soil; (1.3) medium; (1.4) grounds
• francuski: (1.1) fond ż; (1.2) substrat m; (1.4) base ż, fondement m
• hiszpański: (1.1) base ż, capa ż; (1.2) suelo m; (1.4) fondo m
• niemiecki: (1.1) Boden m; (1.3) Nährboden m; (1.4) Hintergrund m

…..

Podłożyć / PoD+L”oZ”+yC’

https://sjp.pwn.pl/sjp/podlozyc;2502378.html

podłożyć — podkładać

1. «włożyć coś pod coś»

2. «położyć coś gdzieś ukradkiem, potajemnie»

3. «dostosować utwór literacki do utworu muzycznego albo dać ilustrację muzyczną do jakiegoś utworu literackiego»

4. «szyjąc, podwinąć brzeg sukni, płaszcza itp.»

Podobne wyszukiwania

• podłożyć się

…..

Spód / S+Po’D

https://pl.wiktionary.org/wiki/spód

spód (język polski)

To hasło wymaga dopracowania

spód (1.1) konsoli

spód (1.2) huby

wymowa:

IPA: [sput], AS: [sput], zjawiska fonetyczne: wygł.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) dolna część czegoś, stanowiąca zwykle dno lub podstawę

(1.2) dolna lub odwrotna strona czegoś

odmiana:

(1.1–2)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	spód	spody
dopełniacz	spodu	spodów
celownik	spodowi	spodom
biernik	spód	spody
narzędnik	spodem	spodami
miejscownik	spodzie	spodach
wołacz	spodzie	spody

synonimy:

(1.1) dno, podstawa

antonimy:

(1.2) wierzch

wyrazy pokrewne:

rzecz. spodek m, spodeczek m, spodzik m, spodnie nmos, spodenki nmos, spódnica ż, spódniczka ż, spodziectwo n

przym. spodni

związki frazeologiczne:

wąchać kwiatki od spodu

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) bottom; (1.2) underside, undersurface
• arabski: (1.1) أسفل
• kataloński: (1.1) fons
• niemiecki: (1.2) Unterseite ż
• rosyjski: (1.1) низ m; (1.2) низ m
• ukraiński: (1.1) низ m; (1.2) низ m, спід m

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/spód

spód

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *podъ, from Proto-Indo-European *pṓds.

Pronunciation

• IPA^(key): /sput/

Noun

spód m inan (diminutive spodzik)

1. bottom
2. underside
3. underneath

Declension

declension of spód

	singular	plural
nominative	spód	spody
genitive	spodu	spodów
dative	spodowi	spodom
accusative	spód	spody
instrumental	spodem	spodami
locative	spodzie	spodach
vocative	spodzie	spody

Derived terms

• (nouns) spodek, spodnie, spodziectwo, spódnica
• (adjective) spodni

Synonyms

• (bottom): dno

Further reading

• spód in Polish dictionaries at PWN

…..

Spadać / S+PaD+aC’

https://pl.wiktionary.org/wiki/spadać

spadać (język polski)

on spada (1.1) z byka

wymowa:

IPA: [ˈspadaʨ̑], AS: [spadać] wymowa ^?/i

znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. spaść)

(1.1) lecieć bezwładnie w dół

(1.2) uderzać, trafiać

(1.3) dotykać, obciążać, ogarniać kogoś

(1.4) zmniejszać się

(1.5) tworzyć pochyłość

(1.6) pot. odchodzić, odczepiać się, zostawić kogoś w spokoju

odmiana:

(1) koniugacja I

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		spadać
czas teraźniejszy		spadam	spadasz	spada	spadamy	spadacie	spadają
czas przeszły	m	spadałem	spadałeś	spadał	spadaliśmy	spadaliście	spadali
	ż	spadałam	spadałaś	spadała	spadałyśmy	spadałyście	spadały
	n	spadałom	spadałoś	spadało
tryb rozkazujący		niech spadam	spadaj	niech spada	spadajmy	spadajcie	niech spadają
czas przyszły m będę spadał, będę spadać będziesz spadał, będziesz spadać będzie spadał, będzie spadać będziemy spadali, będziemy spadać będziecie spadali, będziecie spadać będą spadali, będą spadać ż będę spadała, będę spadać będziesz spadała, będziesz spadać będzie spadała, będzie spadać będziemy spadały, będziemy spadać będziecie spadały, będziecie spadać będą spadały, będą spadać n będę spadało, będę spadać będziesz spadało, będziesz spadać będzie spadało, będzie spadać czas zaprzeszły m spadałem był spadałeś był spadał był spadaliśmy byli spadaliście byli spadali byli ż spadałam była spadałaś była spadała była spadałyśmy były spadałyście były spadały były n spadałom było spadałoś było spadało było forma bezosobowa czasu przeszłego spadano tryb przypuszczający m spadałbym, byłbym spadał spadałbyś, byłbyś spadał spadałby, byłby spadał spadalibyśmy, bylibyśmy spadali spadalibyście, bylibyście spadali spadaliby, byliby spadali ż spadałabym, byłabym spadała spadałabyś, byłabyś spadała spadałaby, byłaby spadała spadałybyśmy, byłybyśmy spadały spadałybyście, byłybyście spadały spadałyby, byłyby spadały n spadałobym, byłobym spadało spadałobyś, byłobyś spadało spadałoby, byłoby spadało imiesłów przymiotnikowy czynny m spadający, niespadający ż spadająca, niespadająca spadające, niespadające n spadające, niespadające imiesłów przymiotnikowy bierny m spadający spadający ż spadająca spadające n spadające imiesłów przysłówkowy współczesny spadając, nie spadając rzeczownik odczasownikowy spadanie, niespadanie

przykłady:

(1.1) Jesienią liście spadają z drzew.

(1.2) – Co się stało? – Zegar na nią spadł!

(1.3) Od wczoraj spadają na mnie same nieszczęścia.

(1.4) Od dłuższego czasu spada bezrobocie.

(1.6) Spadaj! Wkurzasz mnie!

wyrazy pokrewne:

rzecz. spad m, spadek mrz, pad m, opad mrz, spadanie n, spadnięcie n

przym. spadkowy

związki frazeologiczne:

kamień spadł z serca • spadać na drzewo

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) fall
• arabski: (1.1) سقط
• baskijski: (1.1) erori, jausi
• esperanto: (1.1) fali; (1.2) fali; (1.3) fali; (1.4) fali; (1.6) foriri
• francuski: (1.1) tomber
• holenderski: (1.1) vallen; (1.2) vallen; (1.4) verminderen, verlagen; (1.6) oprotten, opdonderen
• jidysz: (1.1) פֿאַלן (faln); (1.3) טרעפֿן (trefn)
• niemiecki: (1.1) fallen
• rosyjski: (1.1) падать, валиться, сваливаться; (1.3) падать, доставаться, приходиться на чью-то долю; (1.4) падать, спадать, понижаться, убывать, уменьшаться, ослабевать, идти наубыль; (1.6) чесать, пойти, убираться
• szwedzki: (1.1) falla
• ukraiński: (1.1) падати; (1.3) випадати; (1.4) падати, спадати
• włoski: (1.1) cadere, cascare

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/spadać

spadać

Polish

Etymology

---

s- +‎ padać or spaść +‎ -adać

---

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈspa.dat͡ɕ/

Verb

spadać impf (perfective spaść)

1. fall (move to a lower position under the effect of gravity)
2. (colloquial) to leave

Conjugation

Conjugation of spadać impf

		singular			plural
	person	m	f	n	m pers	m anim or m inan or f or n
infinitive		spadać
present tense	1st	spadam			spadamy
	2nd	spadasz			spadacie
	3rd	spada			spadają
past tense	1st	spadałem	spadałam		spadaliśmy	spadałyśmy
	2nd	spadałeś	spadałaś		spadaliście	spadałyście
	3rd	spadał	spadała	spadało	spadali	spadały
future tense	1st	będę spadał1	będę spadała1		będziemy spadali1	będziemy spadały1
	2nd	będziesz spadał1	będziesz spadała1		będziecie spadali1	będziecie spadały1
	3rd	będzie spadał1	będzie spadała1	będzie spadało1	będą spadali1	będą spadały1
conditional	1st	spadałbym	spadałabym		spadalibyśmy	spadałybyśmy
	2nd	spadałbyś	spadałabyś		spadalibyście	spadałybyście
	3rd	spadałby	spadałaby	spadałoby	spadaliby	spadałyby
imperative	1st	—			spadajmy
	2nd	spadaj			spadajcie
	3rd	niech spada			niech spadają
active adjectival participle		spadający	spadająca	spadające	spadający	spadające
contemporary adverbial participle		spadając
impersonal past		spadano
verbal noun		spadanie
1 or: będę spadać, będziesz spadać etc.

Derived terms

• spadochron

Further reading

• spadać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• spadać in Polish dictionaries at PWN

---

UWAGA!

Etymologiczeskie fyfoty moga być różne! Ofitzjalnie może jednak być i tak i tak, patrz: s- +‎ padać or spaść +‎ -ada !!! Wiki często jednak o tym sama nie pamięta, patrz poniżej!

---

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/sъpadъ&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/sъpadъ.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/zapadъ&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/zapadъ.

…..

Zapadać / Za+PaD+aC’

https://pl.wiktionary.org/wiki/zapadać

zapadać (język polski)

wymowa:

IPA: [zaˈpadaʨ̑], AS: [zapadać]

znaczenia:

czasownik

(1.1) osuwać się w głąb, spadać, opuszczać się w dół; stawać się wklęsłym, wklęsnąć; zagłębiać się, pogrążać się w czymś.

(1.2) wpadać w chorobę, stracić zdrowie

(1.3) o ptactwie: przyfrunąwszy siadać gdzieś; o ludziach: zatrzymawszy się gdzieś schować się, skrywać się; zaszywać się

(1.4) zbliżać się (w czasie); nadchodzić, następować, nastąpić

odmiana:

(1.1–4) koniugacja I

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		zapadać
czas teraźniejszy		zapadam	zapadasz	zapada	zapadamy	zapadacie	zapadają
czas przeszły	m	zapadałem	zapadałeś	zapadał	zapadaliśmy	zapadaliście	zapadali
	ż	zapadałam	zapadałaś	zapadała	zapadałyśmy	zapadałyście	zapadały
	n	zapadałom	zapadałoś	zapadało
tryb rozkazujący		niech zapadam	zapadaj	niech zapada	zapadajmy	zapadajcie	niech zapadają
czas przyszły m będę zapadał, będę zapadać będziesz zapadał, będziesz zapadać będzie zapadał, będzie zapadać będziemy zapadali, będziemy zapadać będziecie zapadali, będziecie zapadać będą zapadali, będą zapadać ż będę zapadała, będę zapadać będziesz zapadała, będziesz zapadać będzie zapadała, będzie zapadać będziemy zapadały, będziemy zapadać będziecie zapadały, będziecie zapadać będą zapadały, będą zapadać n będę zapadało, będę zapadać będziesz zapadało, będziesz zapadać będzie zapadało, będzie zapadać czas zaprzeszły m zapadałem był zapadałeś był zapadał był zapadaliśmy byli zapadaliście byli zapadali byli ż zapadałam była zapadałaś była zapadała była zapadałyśmy były zapadałyście były zapadały były n zapadałom było zapadałoś było zapadało było forma bezosobowa czasu przeszłego zapadano tryb przypuszczający m zapadałbym, byłbym zapadał zapadałbyś, byłbyś zapadał zapadałby, byłby zapadał zapadalibyśmy, bylibyśmy zapadali zapadalibyście, bylibyście zapadali zapadaliby, byliby zapadali ż zapadałabym, byłabym zapadała zapadałabyś, byłabyś zapadała zapadałaby, byłaby zapadała zapadałybyśmy, byłybyśmy zapadały zapadałybyście, byłybyście zapadały zapadałyby, byłyby zapadały n zapadałobym, byłobym zapadało zapadałobyś, byłobyś zapadało zapadałoby, byłoby zapadało imiesłów przymiotnikowy czynny m zapadający, niezapadający ż zapadająca, niezapadająca zapadające, niezapadające n zapadające, niezapadające imiesłów przysłówkowy współczesny zapadając, nie zapadając rzeczownik odczasownikowy zapadanie, niezapadanie

kolokacje:

(1.2) zapadać na zdrowiu • zapadać na jakąś chorobę

(1.4) zapada zmrok / cisza

wyrazy pokrewne:

rzecz. zapadanie n, zapadlisko n, zapaść ż

czas. zapaść

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) collapse
• rosyjski: (1.1) проваливаться ndk., провалиться dk., углубляться ndk., углубиться dk., погружаться ndk., погрузиться dk., заваливаться ndk., завалиться dk., западать ndk., запастьdk.; (1.2) заболевать ndk., заболеть dk., занемогать ndk., занемочь dk.; (1.3) спускаться ndk., спуститься dk., садиться ndk., сесть dk.; укрываться ndk., укрыться dk., уходить ndk., уйти dk.
• szwedzki: (1.1) gå ned, gå ner; (1.4) sänka
• wilamowski: (1.1) fyrzynkia

…..

Opad / o+PaD

https://pl.wiktionary.org/wiki/opad#pl

opad (język polski)

opad (1.1) piłki

opad (1.2) z liści

opad (1.3) śniegu

opad (1.4)

wymowa:

IPA: [ˈɔpat], AS: [opat], zjawiska fonetyczne: wygł. wymowa ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) czynność lub zjawisko opadania, opadnięcia czegoś^[1]

(1.2) coś, co opadło

(1.3) meteorol. spadająca na ziemię woda w postaci ciekłej lub stałej^[1]; zob. też opad atmosferyczny w Wikipedii

(1.4) med. fizj. oddzielanie się krwinek od osocza we krwi oraz badanie przeprowadzone by zaobserwować to zjawisko^[1]

(1.5) sport. ćwiczenie gimnastyczne, polegające na skłonieniu tułowia z pozycji stojąc w przód, w tył lub w bok^[1]

odmiana:

(1.1–5)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	opad	opady
dopełniacz	opadu	opadów
celownik	opadowi	opadom
biernik	opad	opady
narzędnik	opadem	opadami
miejscownik	opadzie	opadach
wołacz	opadzie	opady

kolokacje:

(1.3) opady deszczu / mżawki / śniegu / gradu / krupy śnieżnej

synonimy:

(1.1) opadanie

(1.2) spad

(1.4) odczyn Biernackiego, opad Biernackiego, OB, BR, ESR

hiponimy:

(1.3) deszcz, śnieg, mżawka, krupa, grad

wyrazy pokrewne:

rzecz. opadnięcie n, opadówka ż, spad m, spadek m, upadek m, pad m, wypad m, padanie n

czas. opadać, opaść, spadać, spaść, paść, padać, wypaść, wypadać, upaść, upadać

przym. opadowy

uwagi:

zob. też opad w Wikipedii

(1.3) najczęściej w liczbie mnogiej „opady”

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) fall; (1.2) fall, opad radioaktywny: fallout; (1.3) opady: precipitation, opady deszczu: rainfall, opady śniegu: snowfall; (1.4) sedimentation
• niemiecki: (1.3) Niederschlag m

źródła:

1. ↑ ^{Skocz do:1,0 1,1 1,2 1,3}  Hasło opad w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/opad

opad

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈɔ.pat/

Noun

opad m inan

1. (usually in the plural) precipitation

   opady deszczu – rainfall

   opady śniegu – snowfall

Declension

declension of opad

	singular	plural
nominative	opad	opady
genitive	opadu	opadów
dative	opadowi	opadom
accusative	opad	opady
instrumental	opadem	opadami
locative	opadzie	opadach
vocative	opadzie	opady

Related terms

• opad Biernackiego
• opad pośmiertny
• opad promieniotwórczy

Further reading

• opad in Polish dictionaries at PWN

…..

Opadać / o+PaD+aC’

https://pl.wiktionary.org/wiki/opadać

opadać (język polski)

wymowa:

IPA: [ɔˈpadaʨ̑], AS: [opadać] wymowa ^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni

(1.1) tracić wysokość, osuwać się z góry na dół, obniżać się^[1]

(1.2) przekrzywiać się w dół

(1.3) usiąść wygodnie

(1.4) o terenie, drodze: prowadzić w dół

(1.5) o emocjach, burzy: powoli zanikać

odmiana:

(1) koniugacja I

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		opadać
czas teraźniejszy		opadam	opadasz	opada	opadamy	opadacie	opadają
czas przeszły	m	opadałem	opadałeś	opadał	opadaliśmy	opadaliście	opadali
	ż	opadałam	opadałaś	opadała	opadałyśmy	opadałyście	opadały
	n	opadałom	opadałoś	opadało
tryb rozkazujący		niech opadam	opadaj	niech opada	opadajmy	opadajcie	niech opadają
czas przyszły m będę opadał, będę opadać będziesz opadał, będziesz opadać będzie opadał, będzie opadać będziemy opadali, będziemy opadać będziecie opadali, będziecie opadać będą opadali, będą opadać ż będę opadała, będę opadać będziesz opadała, będziesz opadać będzie opadała, będzie opadać będziemy opadały, będziemy opadać będziecie opadały, będziecie opadać będą opadały, będą opadać n będę opadało, będę opadać będziesz opadało, będziesz opadać będzie opadało, będzie opadać czas zaprzeszły m opadałem był opadałeś był opadał był opadaliśmy byli opadaliście byli opadali byli ż opadałam była opadałaś była opadała była opadałyśmy były opadałyście były opadały były n opadałom było opadałoś było opadało było forma bezosobowa czasu przeszłego opadano tryb przypuszczający m opadałbym, byłbym opadał opadałbyś, byłbyś opadał opadałby, byłby opadał opadalibyśmy, bylibyśmy opadali opadalibyście, bylibyście opadali opadaliby, byliby opadali ż opadałabym, byłabym opadała opadałabyś, byłabyś opadała opadałaby, byłaby opadała opadałybyśmy, byłybyśmy opadały opadałybyście, byłybyście opadały opadałyby, byłyby opadały n opadałobym, byłobym opadało opadałobyś, byłobyś opadało opadałoby, byłoby opadało imiesłów przymiotnikowy czynny m opadający, nieopadający ż opadająca, nieopadająca opadające, nieopadające n opadające, nieopadające imiesłów przymiotnikowy bierny m opadany opadani ż opadana opadane n opadane imiesłów przysłówkowy współczesny opadając, nie opadając rzeczownik odczasownikowy opadanie, nieopadanie

przykłady:

(1.1) Jesienią liście opadają z drzew.

(1.3) Opadł na fotel.

kolokacje:

(1.1) opadać na dno

synonimy:

(1.1) spadać, schodzić, spływać^[2]

(1.2) zwieszać się

(1.5) ustępować, zmniejszać się

wyrazy pokrewne:

rzecz. opadnięcie n, opadanie, opad

przym. opadowy

czas. opaść

związki frazeologiczne:

opadać z sił • ręce opadają

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) fall, drop, na dno: sink, drop; (1.2) droop; (1.3) slope, shelve, dip; (1.5) ebb, subside
• esperanto: (1.5) subsidi

źródła:

1. ↑ SJP.pl.
2. ↑ synonimy.ux.pl.

…..

Upadek / o’+PaD+eK

https://pl.wiktionary.org/wiki/upadek

upadek (język polski)

wymowa:

IPA: [uˈpadɛk], AS: [upadek] wymowa ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) przewrócenie się

(1.2) spadnięcie

(1.3) pogorszenie się stanu, pozycji, znaczenia

(1.4) moment gwałtownego zakończenia czegoś

(1.5) przen. niemoralne postępowanie, czyn

odmiana:

(1.1–5)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	upadek	upadki
dopełniacz	upadku	upadków
celownik	upadkowi	upadkom
biernik	upadek	upadki
narzędnik	upadkiem	upadkami
miejscownik	upadku	upadkach
wołacz	upadku	upadki

przykłady:

(1.1) Jedną z ważnych lekcji z zakresu sztuk walki jest nauka kontrolowanego upadku.

(1.2) Upadek bomby atomowej może spowodować większe zniszczenia niż tysiąc bomb konwencjonalnych.

(1.3) Im bardziej się wbijesz w dumę, tym większy będzie twój upadek.

(1.4) Upadek wolnej Polski był dla Polaków tragedią.

(1.5) Upadek moralny jakiejś dynastii był często początkiem jej schyłku.

kolokacje:

(1.4) upadek systemu

synonimy:

(1.3) gnicie, rozpad, ruina, zmierzch

(1.4) krach, katastrofa, porażka, fiasko, klapa, klęska, porażka, krewa, niepowodzenie, niewypał

(1.5) bagno, degeneracja, degrengolada, zepsucie, stoczenie się

antonimy:

(1.2) wzlot, wznoszenie

(1.3) odrodzenie, odświeżenie

(1.4) sukces, zwycięstwo

(1.5) odrodzenie moralne

wyrazy pokrewne:

rzecz. upadłość ż, upadnica ż, upadanie n, upadnięcie n

czas. upadać ndk., upaść dk.

przym. upadły, upadłościowy

przysł. upadle, do upadłego

związki frazeologiczne:

wzloty i upadki • nie śmiej się dziadku z cudzego upadku • upadek swobodny • im kto na wyższym miejscu siedzi, tym bliższy upadku bywa

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) trip, misstep; (1.2) fall, falling; (1.3) decay
• arabski: (1.3–4) كسرة ż, سقوط m; (1.3) فساد, تعفن, عفن, سقوط
• esperanto: (1.1) falo
• interlingua: (1.3) fallimento
• japoński: (1.2) 下降 (かこう)
• jidysz: (1.1) פֿאַל m (fal); (1.2) פֿאַל m (fal); (1.3) אונטערגאַנג m (untergang); (1.4) אונטערגאַנג m(untergang)
• niemiecki: (1.1) Fall
• nowogrecki: (1.1) πτώση
• slovio: (1.?) upad ^{(do weryfikacji)}

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/upadek

upadek

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /uˈpa.dɛk/

Noun

upadek m inan

1. fall (workplace or sports accident)
2. downfall (loss of greatness or status)

Declension

declension of upadek

	singular	plural
nominative	upadek	upadki
genitive	upadku	upadków
dative	upadkowi	upadkom
accusative	upadek	upadki
instrumental	upadkiem	upadkami
locative	upadku	upadkach
vocative	upadku	upadki

Related terms

• upadać
• upadłość
• upadły

Further reading

• upadek in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• upadek in Polish dictionaries at PWN

…..

Upadać / o’+PaD+aC’

https://pl.wiktionary.org/wiki/upadać

upadać (język polski)

piłkarz upada (1.1)

wymowa:

IPA: [uˈpadaʨ̑], AS: [upadać]

znaczenia:

czasownik niedokonany

(1.1) momentalnie, mimowolnie zmieniać pozycję ze stojącej na leżącą

(1.2) opaść, zlecieć; szybko przemieścić się w locie z góry na dół

(1.3) tracić na znaczeniu, kończyć się niepowodzeniem

(1.4) przest. przestać postępować według zasad moralnych; być niemoralnym, postąpić w taki sposób

odmiana:

(1.1–4) koniugacja I

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		upadać
czas teraźniejszy		upadam	upadasz	upada	upadamy	upadacie	upadają
czas przeszły	m	upadałem	upadałeś	upadał	upadaliśmy	upadaliście	upadali
	ż	upadałam	upadałaś	upadała	upadałyśmy	upadałyście	upadały
	n	upadałom	upadałoś	upadało
tryb rozkazujący		niech upadam	upadaj	niech upada	upadajmy	upadajcie	niech upadają
czas przyszły m będę upadał, będę upadać będziesz upadał, będziesz upadać będzie upadał, będzie upadać będziemy upadali, będziemy upadać będziecie upadali, będziecie upadać będą upadali, będą upadać ż będę upadała, będę upadać będziesz upadała, będziesz upadać będzie upadała, będzie upadać będziemy upadały, będziemy upadać będziecie upadały, będziecie upadać będą upadały, będą upadać n będę upadało, będę upadać będziesz upadało, będziesz upadać będzie upadało, będzie upadać czas zaprzeszły m upadałem był upadałeś był upadał był upadaliśmy byli upadaliście byli upadali byli ż upadałam była upadałaś była upadała była upadałyśmy były upadałyście były upadały były n upadałom było upadałoś było upadało było forma bezosobowa czasu przeszłego upadano tryb przypuszczający m upadałbym, byłbym upadał upadałbyś, byłbyś upadał upadałby, byłby upadał upadalibyśmy, bylibyśmy upadali upadalibyście, bylibyście upadali upadaliby, byliby upadali ż upadałabym, byłabym upadała upadałabyś, byłabyś upadała upadałaby, byłaby upadała upadałybyśmy, byłybyśmy upadały upadałybyście, byłybyście upadały upadałyby, byłyby upadały n upadałobym, byłobym upadało upadałobyś, byłobyś upadało upadałoby, byłoby upadało imiesłów przymiotnikowy czynny m upadający, nieupadający ż upadająca, nieupadająca upadające, nieupadające n upadające, nieupadające imiesłów przysłówkowy współczesny upadając, nie upadając rzeczownik odczasownikowy upadanie, nieupadanie

synonimy:

(1.1) przewracać się, wywracać się

(1.2) spadać, opadać, zlatywać

(1.3) załamywać się, rozpadać się, runąć, bankrutować

(1.4) staczać się

wyrazy pokrewne:

rzecz. pad m, upadek m, opad m, upadanie n, padanie n

czas. padać ndk., upaść dk.

związki frazeologiczne:

upadać na duchu

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) fall, fall down; (1.2) fall, fall down; (1.3) collapse; (1.4) decline (morally)
• jidysz: (1.3) אונטערגיין (untergejn)
• łaciński: (1.1) cado; (1.2) cado; (1.3) dilabor
• niemiecki: (1.1) fallen, hinfallen; (1.2) fallen; (1.3) untergehen; (1.4) fallen, verfallen
• rosyjski: (1.1) падать
• tuvalu: (1.1) higa; (1.2) higa

źródła:

Hasło upadać w: SJP.pl.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/upadać

upadać

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /uˈpa.dat͡ɕ/

Verb

upadać impf (perfective upaść)

1. (intransitive) to fall down, drop
2. (intransitive) to collapse

Conjugation

Conjugation of upadać impf

		singular			plural
	person	m	f	n	m pers	m anim or m inan or f or n
infinitive		upadać
present tense	1st	upadam			upadamy
	2nd	upadasz			upadacie
	3rd	upada			upadają
past tense	1st	upadałem	upadałam		upadaliśmy	upadałyśmy
	2nd	upadałeś	upadałaś		upadaliście	upadałyście
	3rd	upadał	upadała	upadało	upadali	upadały
future tense	1st	będę upadał1	będę upadała1		będziemy upadali1	będziemy upadały1
	2nd	będziesz upadał1	będziesz upadała1		będziecie upadali1	będziecie upadały1
	3rd	będzie upadał1	będzie upadała1	będzie upadało1	będą upadali1	będą upadały1
conditional	1st	upadałbym	upadałabym		upadalibyśmy	upadałybyśmy
	2nd	upadałbyś	upadałabyś		upadalibyście	upadałybyście
	3rd	upadałby	upadałaby	upadałoby	upadaliby	upadałyby
imperative	1st	—			upadajmy
	2nd	upadaj			upadajcie
	3rd	niech upada			niech upadają
active adjectival participle		upadający	upadająca	upadające	upadający	upadające
contemporary adverbial participle		upadając
impersonal past		upadano
verbal noun		upadanie
1 or: będę upadać, będziesz upadać etc.

Related terms

• upadek
• upadłość
• upadły

Further reading

• upadać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• upadać in Polish dictionaries at PWN

…..

Pad / PaD

https://pl.wiktionary.org/wiki/pad#pl

pad (język polski)

pad (1.1)

pad (1.2)

mysz na padzie (1.3)

wymowa:

IPA: [pat], AS: [pat], zjawiska fonetyczne: wygł.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) opadnięcie ciałem do ziemi

(1.2) inform. pot. gamepad, urządzenie sterujące, używane w grach komputerowych

(1.3) inform. podkładka pod mysz komputerową

odmiana:

(1.1–3)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pad	pady
dopełniacz	padu / pada	padów
celownik	padowi	padom
biernik	pad	pady
narzędnik	padem	padami
miejscownik	padzie	padach
wołacz	padzie	pady

wyrazy pokrewne:

(1.1)

rzecz. padanie n, upadek m, opad m

czas. padać, upadać, spadać, wypadać, odpadać

przym. upadły

(1.2–3)

rzecz. gamepad m

etymologia:

(1.1) pol. padać

(1.2–3) ang. pad

tłumaczenia:

(1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: gamepad

(1.3) zobacz listę tłumaczeń w haśle: podkładka pod mysz

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pad

pad

Serbo-Croatian

Pronunciation

• IPA^(key): /pâːd/

Noun

pȃd m (Cyrillic spelling па̑д)

1. fall

Declension

Declension of pad

	singular	plural
nominative	pȃd	pádovi
genitive	pada	padova
dative	padu	padovima
accusative	pad	padove
vocative	pade	padovi
locative	padu	padovima
instrumental	padom	padovima

Related terms

• pȁsti

…..

Padać / PaD+aC’

https://pl.wiktionary.org/wiki/padać

padać (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈpadaʨ̑], AS: [padać]

znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. paść)

(1.1) w sposób gwałtowny zmieniać pozycję z pionowej na poziomą

(1.2) zlatywać, lecieć w dół

(1.3) o terytorium: ulegać przed siłami nieprzyjaciela

(1.4) z podmiotem nieżywotnym nastąpić, wybrać cel, zostać wylosowanym

(1.5) ginąć gwałtowną śmiercią

(1.6) o zwierzętach: zdychać

(1.7) meteorol. o opadach atmosferycznych: opadać na powierzchnię (z podmiotem domyślnym w 3 os. lp rodzaju nijakiego)

(1.8) pot. o bateriach: wyczerpywać się

(1.9) pot. o urządzeniach: psuć się

czasownik przechodni niedokonany (dk. pedzieć)

(2.1) gw. (Śląsk Cieszyński) powiadać, opowiadać, mówić

odmiana:

(1.1–9) koniugacja I

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		padać
czas teraźniejszy		padam	padasz	pada	padamy	padacie	padają
czas przeszły	m	padałem	padałeś	padał	padaliśmy	padaliście	padali
	ż	padałam	padałaś	padała	padałyśmy	padałyście	padały
	n	padałom	padałoś	padało
tryb rozkazujący		niech padam	padaj	niech pada	padajmy	padajcie	niech padają
czas przyszły m będę padał, będę padać będziesz padał, będziesz padać będzie padał, będzie padać będziemy padali, będziemy padać będziecie padali, będziecie padać będą padali, będą padać ż będę padała, będę padać będziesz padała, będziesz padać będzie padała, będzie padać będziemy padały, będziemy padać będziecie padały, będziecie padać będą padały, będą padać n będę padało, będę padać będziesz padało, będziesz padać będzie padało, będzie padać czas zaprzeszły m padałem był padałeś był padał był padaliśmy byli padaliście byli padali byli ż padałam była padałaś była padała była padałyśmy były padałyście były padały były n padałom było padałoś było padało było forma bezosobowa czasu przeszłego padano tryb przypuszczający m padałbym, byłbym padał padałbyś, byłbyś padał padałby, byłby padał padalibyśmy, bylibyśmy padali padalibyście, bylibyście padali padaliby, byliby padali ż padałabym, byłabym padała padałabyś, byłabyś padała padałaby, byłaby padała padałybyśmy, byłybyśmy padały padałybyście, byłybyście padały padałyby, byłyby padały n padałobym, byłobym padało padałobyś, byłobyś padało padałoby, byłoby padało imiesłów przymiotnikowy czynny m padający, niepadający ż padająca, niepadająca padające, niepadające n padające, niepadające imiesłów przysłówkowy współczesny padając, nie padając rzeczownik odczasownikowy padanie, niepadanie

przykłady:

(1.1) Panna Zuzanna padła zemdlona.

(1.3) Szczecin padł po dość krótkiej obronie.

(1.4) Wygrana padła na 2, 4 oraz 7. Spojrzenie moje padło na Elwirę.

(1.5) Janek Wiśniewski padł.

(1.6) Od wejścia do UE zaczęły mi padać krowy.

(1.7) Znów pada śnieg z deszczem. Wczoraj znów padało.

(2.1) Starka padali, co przed wojną sam mieszkało kupa Niemców. → Babcia mówiła, że przed wojną mieszkało tu dużo Niemców.

kolokacje:

(1.1) padać komuś w ramiona

(1.4) wybór / wzrok / spojrzenie pada na coś

(1.5) padać trupem

(1.7) pada deszcz / grad / śnieg

synonimy:

(1.2) spadać

(1.5) ginąć

(2.1) gw. (Śląsk Cieszyński) godać, łozprawiać

antonimy:

(1.1) wstawać

wyrazy pokrewne:

(1.1–9) rzecz. pad m, padałka ż, padlina ż, padło n, padalec m, padanie n, padnięcie n; czas. paść dk.; przym. padlinowy, padaczkowy, padaczkowaty, padalczy; wykrz. padnij

(2.1) czas. pedzieć dk.

związki frazeologiczne:

(1.1–9) padać jak muchy • padać na kolana • padać z nóg • jak w świętą Annę deszcz pada, to robak orzechy zjada

(2.1) padosz abo godosz? (zapytanie w stosunku do osób przekazujących niewiarygodne informacje, mitomanów, krętaczy)

tłumaczenia:

(2.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: mówić

• angielski: (1.1) fall; (1.2) fall; (1.7) rain
• arabski: (1.7) أمطر
• białoruski: (1.7) падаць, ісці, сеяць
• duński: (1.1) falde; (1.2) falde; (1.3) falde; (1.4) falde; (1.5) falde
• esperanto: (1.1) fali (1.7) o deszczu: pluvi; o śniegu: neĝi
• francuski: (1.1) tomber; (1.2) tomber; (1.7) o deszczu: pleuvoir, o śniegu: neiger, o gradzie: grêler
• hausa: (1.7) o deszczu ana ruwa
• hiszpański: (1.1) caer; (1.2) caer; (1.7) o deszczu: llover; o śniegu: nevar
• interlingua: (1.1) faller
• kataloński: (1.1) caure; (1.2) caure (1.7) o deszczu: ploure, o śniegu: nevar
• litewski: (1.7) lyti
• łaciński: (1.1) cado
• niemiecki: (1.1) fallen; (1.2) fallen; (1.3) fallen; (1.4) fallen; (1.5) fallen; (1.6) fallen; (1.7) o deszczu:regnen, o śniegu: schneien, o gradzie: hageln
• rosyjski: (1.1) падать, сваливаться; (1.3) потерпеть поражение; (1.6) издыхать, околевать; (1.7)(дождь) идёт, льёт, дождить
• szwedzki: (1.2) falla; (1.3) falla; (1.7) regna
• ukraiński: (1.1) падати; (1.7) падати
• wilamowski: (1.7) płydyn

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/padać

padać

Polish

Etymology

---

paść +‎ -adać

---

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈpa.dat͡ɕ/

Verb

padać impf (perfective paść)

1. to fall (move downwards under the effect of gravity)
2. to fall, to be defeated
3. to rain

   Dziś będzie padało.

   It will rain today.

4. to be mentioned, to be brought up, to be asked
5. (chiefly of animals) to die
6. (hyperbolic, informal) to be very tired
7. (colloquial) to break (stop fuctionning)

Conjugation

Conjugation of padać impf

		singular			plural
	person	m	f	n	m pers	m anim or m inan or f or n
infinitive		padać
present tense	1st	padam			padamy
	2nd	padasz			padacie
	3rd	pada			padają
past tense	1st	padałem	padałam		padaliśmy	padałyśmy
	2nd	padałeś	padałaś		padaliście	padałyście
	3rd	padał	padała	padało	padali	padały
future tense	1st	będę padał1	będę padała1		będziemy padali1	będziemy padały1
	2nd	będziesz padał1	będziesz padała1		będziecie padali1	będziecie padały1
	3rd	będzie padał1	będzie padała1	będzie padało1	będą padali1	będą padały1
conditional	1st	padałbym	padałabym		padalibyśmy	padałybyśmy
	2nd	padałbyś	padałabyś		padalibyście	padałybyście
	3rd	padałby	padałaby	padałoby	padaliby	padałyby
imperative	1st	—			padajmy
	2nd	padaj			padajcie
	3rd	niech pada			niech padają
active adjectival participle		padający	padająca	padające	padający	padające
contemporary adverbial participle		padając
impersonal past		padano
verbal noun		padanie
1 or: będę padać, będziesz padać etc.

Further reading

• padać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• padać in Polish dictionaries at PWN

…..

Padlina / PaD+LiNa

https://pl.wiktionary.org/wiki/padlina

padlina (język polski)

padlina (1.1)

wymowa:

IPA: [paˈdlʲĩna], AS: [padlʹĩna], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) zwierzęce zwłoki

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	padlina
dopełniacz	padliny
celownik	padlinie
biernik	padlinę
narzędnik	padliną
miejscownik	padlinie
wołacz	padlino

przykłady:

(1.1) Przypomnij sobie, cośmy widzieli, jedyna, w ten letni tak piękny poranek: u zakrętu leżała plugawa padlina na ścieżce żwirem zasianej.^[1]

synonimy:

(1.1) ścierwo, reg. śl. myrcha

wyrazy pokrewne:

rzecz. padanie n, padnięcie n

czas. paść dk., padać ndk.

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) carrion
• baskijski: (1.1) sarraski
• białoruski: (1.1) падла ż, мярцвячына ż
• duński: (1.1) ådsel n
• esperanto: (1.1) kadavraĵo
• francuski: (1.1) charogne
• hiszpański: (1.1) carroña ż
• islandzki: (1.1) hræ n
• niemiecki: (1.1) Kadaver m, Aas n
• nowogrecki: (1.1) ψοφίμι n, κουφάρι n
• rosyjski: (1.1) падаль ż
• szwedzki: (1.1) as n
• wilamowski: (1.1) zdehlīn ż, ȫs n
• włoski: (1.1) carogna ż

źródła:

1. ↑ Charles Baudelaire Padlina, tłum. Mieczysław Jastrun

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/padlina

padlina

Polish

Polish Wikipedia has an article on: padlina

Pronunciation

• IPA^(key): /padˈlʲi.na/

Noun

padlina f

1. carrion

Declension

declension of padlina

	singular
nominative	padlina
genitive	padliny
dative	padlinie
accusative	padlinę
instrumental	padliną
locative	padlinie
vocative	padlino

Related terms

• padać
• ścierwo

Further reading

• padlina in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• padlina in Polish dictionaries at PWN

…..

Podły / PoD+L”y

https://pl.wiktionary.org/wiki/podły

podły (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈpɔdwɨ], AS: [podu̯y] wymowa ^?/i

znaczenia:

przymiotnik

(1.1) pozbawiony skrupułów, postępujący nieuczciwie w sposób świadomy, celowy, popełniający czyny haniebne, zasługujący na potępienie i pogardę

(1.2) wynikający z czyjejś niegodziwości

(1.3) pot. w złym gatunku, kiepskiej jakości, w złym stanie

odmiana:

(1.1–3)

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	podły		podła	podłe	podli	podłe
dopełniacz	podłego		podłej	podłego	podłych
celownik	podłemu		podłej	podłemu	podłym
biernik	podłego	podły	podłą	podłe	podłych	podłe
narzędnik	podłym		podłą	podłym	podłymi
miejscownik	podłym		podłej	podłym	podłych
wołacz	podły		podła	podłe	podli	podłe
stopień wyższy podlejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik podlejszy podlejsza podlejsze podlejsi podlejsze dopełniacz podlejszego podlejszej podlejszego podlejszych celownik podlejszemu podlejszej podlejszemu podlejszym biernik podlejszego podlejszy podlejszą podlejsze podlejszych podlejsze narzędnik podlejszym podlejszą podlejszym podlejszymi miejscownik podlejszym podlejszej podlejszym podlejszych wołacz podlejszy podlejsza podlejsze podlejsi podlejsze
stopień najwyższy najpodlejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najpodlejszy najpodlejsza najpodlejsze najpodlejsi najpodlejsze dopełniacz najpodlejszego najpodlejszej najpodlejszego najpodlejszych celownik najpodlejszemu najpodlejszej najpodlejszemu najpodlejszym biernik najpodlejszego najpodlejszy najpodlejszą najpodlejsze najpodlejszych najpodlejsze narzędnik najpodlejszym najpodlejszą najpodlejszym najpodlejszymi miejscownik najpodlejszym najpodlejszej najpodlejszym najpodlejszych wołacz najpodlejszy najpodlejsza najpodlejsze najpodlejsi najpodlejsze

przykłady:

(1.1) To podły człowiek, cieszy się nieszczęściem innych.

(1.2) Nie przypuszczałam, że dopuścisz się takich podłych intryg.

(1.3) Na koloniach byłoby fajnie, gdyby nie to podłe jedzenie.

kolokacje:

(1.1) podły człowiek / oszust / zdrajca • podła suka

(1.2) podły charakter / czyn / postępek, podłe zachowanie / kłamstwo, podła intryga

(1.3) podłe papierosy • podła pensja

synonimy:

(1.1) nikczemny, niegodziwy

(1.2) bezecny, drański, łajdacki

(1.3) lichy, marny, kiepski

wyrazy pokrewne:

rzecz. podlec m, podłość ż, upodlenie n

czas. upadlać ndk., upodlić dk., upodlać ndk.

przysł. podle

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) mean, despicable; (1.2) mean
• arabski: (1.1) مهين ,رديء ,نذل
• japoński: (1.1) 浅ましい
• jidysz: (1.1) הינטיש (hintisz); (1.2) הינטיש (hintisz); (1.3) הינטיש (hintisz)
• rosyjski: (1.1) подлый
• sanskryt: (1.1) कटुर
• słowacki: (1.1) podlý
• szwedzki: (1.1) nedrig, låg, lågsinnad, lågsint, småsint, lumpen, gemen, simpel, tarvlig, skändlig, elak, skamlig; (1.2) nedrig, låg, lågsinnad, lågsint, småsint, lumpen, gemen, simpel, tarvlig, skändlig, elak, skamlig; (1.3) usel, urusel, uslig, lumpen, tarvlig, erbarmlig, värdelös, urdålig, undermålig, kass, skral
• ukraiński: (1.1) підлий
• włoski: abbietto

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/podły

podły

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *podьlъ.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈpɔ.dwɨ/

Adjective

podły (comparative podlejszy, superlative najpodlejszy, adverb podle)

1. despicable, foul, wicked

   Mój ojciec był naprawdę podłym człowiekiem. ― My father was truly a wicked man.

2. disgraceful, dishonorable

   Potraktowano nas w podły sposób. ― We were treated in a disgraceful way.

3. awful, of very bad quality

   To piwo jest wyjątkowo podłe. ― This beer is exceptionally awful.

Declension

declension of podły

case	singular				plural
	m pers or m anim	m inan	n	f	m pers	other
nominative, vocative	podły		podłe	podła	podli	podłe
genitive	podłego			podłej	podłych
dative	podłemu				podłym
accusative	podłego	podły	podłe	podłą	podłych	podłe
instrumental	podłym				podłymi
locative				podłej	podłych

Related terms

• (nouns) podłość f, podlec m pers
• (verbs) podleć impf, spodleć pf; upadlać/upodlać impf, upodlić pf

Further reading

• podły in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• podły in Polish dictionaries at PWN

…..

Podłość / PoD+L”oS’C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/podłość#pl

podłość (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈpɔdwɔɕʨ̑], AS: [podu̯ość] wymowa ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) cecha tego, co podłe; cecha tych, którzy są podli

(1.2) podły czyn, niegodziwy postępek

odmiana:

(1.1–2)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	podłość	podłości
dopełniacz	podłości	podłości
celownik	podłości	podłościom
biernik	podłość	podłości
narzędnik	podłością	podłościami
miejscownik	podłości	podłościach
wołacz	podłości	podłości

kolokacje:

(1.1) podłość postępowania

(1.2) popełnić podłość • dopuścić się podłości

synonimy:

(1.2) niegodziwość, nikczemność, haniebność; przest. bezecność, bezeceństwo, niecność; pot. świństwo, draństwo; wulg. skurwysyństwo

antonimy:

(1.1) szlachetność, dobroć

wyrazy pokrewne:

rzecz. podlec m, upadlanie n, upodlenie n

czas. upadlać ndk., upodlić dk.

przym. podły

przysł. podle

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) wickedness
• arabski: (1.1) رداءة ż, حقارة ż
• białoruski: (1.1) подласць ż; (1.2) подласць ż
• francuski: (1.1) lâcheté ż, abjection ż
• hiszpański: (1.1) bajeza ż; (1.2) charranada ż, bajeza ż
• interlingua: (1.1) bassessa, ignobilitate; (1.2) ignominia
• islandzki: illmennska ż
• jidysz: (1.2) שלעכטס n (szlechts)
• rosyjski: (1.1) по́длость ż; (1.2) по́длость ż
• ukraiński: (1.1) підлість ż; (1.2) підлість ż
• włoski: (1.2) vigliaccheria ż, carognata ż

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/podьlъ&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/podьlъ.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/padati

Reconstruction:Proto-Slavic/padati

Proto-Slavic

Etymology

---

From *pàsti (“to fall”) +‎ *-ati, regionally *pàsti (“to fall”) +‎ *-jati. Per Derksen, an example of Winter’s law.

---

Verb

*pàdati impf (perfective *padnǫti)^[1]

1. to fall
2. to encounter, to come across

Inflection

Conjugation of *padati (impf., -a-, s-aorist, accent paradigm a)

Suffix: *-ati

Verbal noun	Infinitive	Supine	L-participle
*padanьje	*padati	*padatъ	*padalъ

	Participles
Tense	Past	Present
Passive	*padanъ	*padajemъ
Active	*padavъ	*padaję

	Aorist			Present
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*padaxъ	*pada	*pada	*padajǫ	*padaješi	*padajetь
Dual	*padaxově	*padasta	*padaste	*padajevě	*padajeta	*padajete
Plural	*padaxomъ	*padaste	*padašę	*padajemъ	*padajete	*padajǫtь
	Imperfect			Imperative
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*padaaxъ	*padaaše	*padaaše	—	*padaji	*padaji
Dual	*padaaxově	*padaašeta	*padaašete	*padajivě	*padajita	—
Plural	*padaaxomъ	*padaašete	*padaaxǫ	*padajimъ	*padajite	—

Alternative forms

• *pàďati (Macedonian, dialectal Bulgarian)

Related terms

• *pàsti (“to fall”)

Descendants

• East Slavic:
  • Belarusian: па́даць (pádacʹ)
  • Russian: па́дать (pádatʹ)
  • Ukrainian: па́дати (pádaty)
• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Old Cyrillic: падати (padati)

    Glagolitic: [Term?]

  • Bulgarian: па̀дам (pàdam), (dialectal) па̀ждам (pàždam)
  • Macedonian: паѓа (paǵa)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: па̏дати

    Latin: pȁdati

    • Chakavian (Vrgada?): pȁdati
    • Chakavian (Orbanići): pȁdat
  • Slovene: pādati (tonal orthography)
• West Slavic:
  • Czech: padat
  • Polish: padać
  • Slovak: padać
  • Sorbian:
    • Upper Sorbian: padać
    • Lower Sorbian: padaś

Further reading

• Vasmer (Fasmer), Max (Maks) (1964–1973), “паду́”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv Oleg, Moscow: Progress
• Georgiev Vl. I., Duridanov I., editors (1995), “падам, падна, паднувам”, in Български етимологичен речник [Bulgarian Etymological Dictionary] (in Bulgarian), volume 4, Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, page 999

References

1. ^ Derksen, Rick (2008), “*pàdati”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 389: “v. (a) ‘fall’”

---

UWAGA!

Widać, że wg ofitzjalnych jęsykosnaftzóf postać wysokoenergetyczna PS była pierwotna dla rzekomo wtórnej postaci ubezdźwięcznionej PD?!!

From *pàsti (“to fall”) +‎ *-ati, regionally *pàsti (“to fall”) +‎ *-jati. Per Derksen, an example of Winter’s law.

Czy wtórne ubezdźwięcznienie nie jest zatem UDOWODNIONYM FAKTEM, hm?!! 😈😈😈

---