207 Peys, Piasta, Pieścić, Pizda, Pięść, Pięć, Piędź, Pięta, Pętać i inne dowody na pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni 04

przepaść (1.1)

…..

Postać wysokoenergetyczna tzw. satem Pra-Słowiańskiego rdzenia PS, była pierwotna dla rdzenia PD? Niemożliwe? A niby dlaczego, skoro w poprzednim wpisie wykazałem, że tak właśnie ofitzjalnie tfierdzo ofitzjalni jęsykosnaftzy! 🙂

Przypomnę, że wg ofitzjalnych jęsykosnaftzóf postać wysokoenergetyczna PS była pierwotna dla rzekomo wtórnej postaci ubezdźwięcznionej PD, patrz:

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/padati

Reconstruction:Proto-Slavic/padati

Proto-Slavic

Etymology

From *pàsti (“to fall”) +‎ *-ati, regionally *pàsti (“to fall”) +‎ *-jati. Per Derksen, an example of Winter’s law.

Powtórzę pytanie:

Czy wtórne ubezdźwięcznienie nie jest zatem UDOWODNIONYM FAKTEM, hm?!! 😈😈😈

W tej części omówię znaczenie słowa Paść / PaS’C’ i rdzenia PS, jako „zniżyć się” np. do ziemi. W kolejnej części opiszę znaczenie tego samego słowa i rdzenia, jako to „co z tego zniżenia się wynika dla jedzenia”. W skrócie, chodzi mi o to, że bez „Paścia” niżej, nie można było Paść się, kogoś lub coś…

Tytuł tego wpisu powinien wyglądać tak:

207 Wtórnie ubezdźwięcznione liczebniki indogermańskie i ich wysokoenergetyczne PieRwotne PRa-Słowiańskie rdzenie, PieR+WS”y, PRW, PR 15

…..

Opaść / o+PaS’+C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/opaść#pl

opaść (język polski)

znaczenia:

czasownik przechodni

(1.1) aspekt dokonany od: opadać

wyrazy pokrewne:

czas. opadać ndk.

rzecz. opad mrz, opadanie n, opadnięcie n

przym. opadowy

tłumaczenia:

(1.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: opadać

…..

Upaść / o’+PaS’+C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/upaść

upaść (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈupaɕʨ̑], AS: [upaść]

znaczenia: 

czasownik przechodni

(1.1) aspekt dokonany od: upadać

odmiana:

(1.1) zob. upadać

kolokacje:

(1.1) upadły anioł

wyrazy pokrewne:

rzecz. opad mrz, upadek mrz, upadanie n

czas. upadać

związki frazeologiczne:

upaść na głowę • upaść na mózg • upaść na mózg

tłumaczenia:

(1.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: upadać

• białoruski: (1.1) упасці
• rosyjski: (1.1) упасть
• wilamowski: (1.1) nyjderfołła

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/upaść#Polish

upaść

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈu.paɕt͡ɕ/

Verb

upaść pf

1. to fall, to drop
2. (figuratively) to fall down, to abruptly deteriorate

Usage notes

This verb is used for heavy or solid objects that make a sound when touching the ground. For instance, Miecz upadł na ziemię is correct, but for a light objects such as feathers or leaves, the verbs spaść or opaść would be used instead: Pióro spadło na ziemę and Liście opadły na ziemię.

Conjugation

Conjugation of upaść pf

		singular			plural
	person	m	f	n	m pers	m anim or m inan or n or f
infinitive		upaść
future tense	1st	upadnę			upadniemy
	2nd	upadniesz			upadniecie
	3rd	upadnie			upadną
past tense	1st	upadłem	upadłam		upadliśmy	upadłyśmy
	2nd	upadłeś	upadłaś		upadliście	upadłyście
	3rd	upadł	upadła	upadło	upadli	upadły
conditional	1st	upadłbym	upadłabym		upadlibyśmy	upadłybyśmy
	2nd	upadłbyś	upadłabyś		upadlibyście	upadłybyście
	3rd	upadłby	upadłaby	upadłoby	upadliby	upadłyby
imperative	1st	niech upadnę			upadnijmy
	2nd	upadnij			upadnijcie
	3rd	niech upadnie			niech upadną
passive adjectival participle		upadły	upadła	upadłe	upadli	upadłe
anterior adverbial participle		upadłszy
impersonal past		upadnięto
verbal noun		upadnięcie

Verb

upaść pf

1. to complete fattening an animal, so that it is ready for slaughter

Conjugation

Conjugation of upaść pf

		singular			plural
	person	m	f	n	m pers	m anim or m inan or n or f
infinitive		upaść
future tense	1st	upasę			upasiemy
	2nd	upasiesz			upasiecie
	3rd	upasie			upasą
past tense	1st	upasłem	upasłam		upaśliśmy	upasłyśmy
	2nd	upasłeś	upasłaś		upaśliście	upasłyście
	3rd	upasł	upasła	upasło	upaśli	upasły
conditional	1st	upasłbym	upasłabym		upaślibyśmy	upasłybyśmy
	2nd	upasłbyś	upasłabyś		upaślibyście	upasłybyście
	3rd	upasłby	upasłaby	upasłoby	upaśliby	upasłyby
imperative	1st	niech upasę			upaśmy
	2nd	upaś			upaście
	3rd	niech upasie			niech upasą
passive adjectival participle		upasiony	upasiona	upasione	upasieni	upasione
anterior adverbial participle		upasłszy
impersonal past		upasiono
verbal noun		upasienie

Further reading

• upaść in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• upaść in Polish dictionaries at PWN

…..

Spaść / S+PaS’+C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/spaść

spaść (język polski)

wymowa:

IPA: [spaɕʨ̑], AS: [spaść] wymowa ^?/i

znaczenia:

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. spadać)

(1.1) aspekt dokonany od: spadać

czasownik przechodni dokonany (ndk. spasać)

(2.1) środ. roln. aspekt dokonany od: spasać

odmiana:

(1.1) koniugacja IX

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		spaść
czas przyszły prosty		spadnę	spadniesz	spadnie	spadniemy	spadniecie	spadną
czas przeszły	m	spadłem	spadłeś	spadł	spadliśmy	spadliście	spadli
	ż	spadłam	spadłaś	spadła	spadłyśmy	spadłyście	spadły
	n	spadłom	spadłoś	spadło
tryb rozkazujący		niech spadnę	spadnij	niech spadnie	spadnijmy	spadnijcie	niech spadną
pozostałe formy czas zaprzeszły m spadłem był spadłeś był spadł był spadliśmy byli spadliście byli spadli byli ż spadłam była spadłaś była spadła była spadłyśmy były spadłyście były spadły były n spadłom było spadłoś było spadło było forma bezosobowa czasu przeszłego spadnięto tryb przypuszczający m spadłbym, byłbym spadł spadłbyś, byłbyś spadł spadłby, byłby spadł spadlibyśmy, bylibyśmy spadli spadlibyście, bylibyście spadli spadliby, byliby spadli ż spadłabym, byłabym spadła spadłabyś, byłabyś spadła spadłaby, byłaby spadła spadłybyśmy, byłybyśmy spadły spadłybyście, byłybyście spadły spadłyby, byłyby spadły n spadłobym, byłobym spadło spadłobyś, byłobyś spadło spadłoby, byłoby spadło imiesłów przysłówkowy uprzedni spadłszy rzeczownik odczasownikowy spadnięcie, niespadnięcie

(2.1) koniugacja XI

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		spaść
czas przyszły prosty		spasę	spasiesz	spasie	spasiemy	spasiecie	spasą
czas przeszły	m	spasłem	spasłeś	spasł	spaśliśmy	spaśliście	spaśli
	ż	spasłam	spasłaś	spasła	spasłyśmy	spasłyście	spasły
	n	spasłom	spasłoś	spasło
tryb rozkazujący		niech spasę	spaś	niech spasie	spaśmy	spaście	niech spasą
pozostałe formy czas zaprzeszły m spasłem był spasłeś był spasł był spaśliśmy byli spaśliście byli spaśli byli ż spasłam była spasłaś była spasła była spasłyśmy były spasłyście były spasły były n spasłom było spasłoś było spasło było forma bezosobowa czasu przeszłego spasiono tryb przypuszczający m spasłbym, byłbym spasł spasłbyś, byłbyś spasł spasłby, byłby spasł spaślibyśmy, bylibyśmy spaśli spaślibyście, bylibyście spaśli spaśliby, byliby spaśli ż spasłabym, byłabym spasła spasłabyś, byłabyś spasła spasłaby, byłaby spasła spasłybyśmy, byłybyśmy spasły spasłybyście, byłybyście spasły spasłyby, byłyby spasły n spasłobym, byłobym spasło spasłobyś, byłobyś spasło spasłoby, byłoby spasło imiesłów przymiotnikowy przeszły m spasiony spasieni ż spasiona spasione n spasione imiesłów przysłówkowy uprzedni spasłszy rzeczownik odczasownikowy spasienie, niespasienie

wyrazy pokrewne:

(1.1) rzecz. spad m, spadek m, spadanie n, spadnięcie n

(2.1) rzecz. spaślak m, spasanie n, spasienie n

związki frazeologiczne:

(1.1) korona z głowy nie spadnie • spaść na cztery łapy / spaść jak kot na cztery łapy • spaść z nieba • kto się pnie za wysoko, prędzej na dół spadnie

tłumaczenia:

(1.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: spadać

(2.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: spasać

• dolnołużycki: (1.1) spadnuś

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/spaść

spaść

Polish

Etymology

---

z- +‎ paść

---

Pronunciation

• IPA^(key): /spaɕt͡ɕ/

Verb

spaść pf (imperfective spadać)

1. to fall

Conjugation

Conjugation of spaść pf

		singular			plural
	person	m	f	n	m pers	m anim or m inan or n or f
infinitive		spaść
future tense	1st	spadnę			spadniemy
	2nd	spadniesz			spadniecie
	3rd	spadnie			spadną
past tense	1st	spadłem	spadłam		spadliśmy	spadłyśmy
	2nd	spadłeś	spadłaś		spadliście	spadłyście
	3rd	spadł	spadła	spadło	spadli	spadły
conditional	1st	spadłbym	spadłabym		spadlibyśmy	spadłybyśmy
	2nd	spadłbyś	spadłabyś		spadlibyście	spadłybyście
	3rd	spadłby	spadłaby	spadłoby	spadliby	spadłyby
imperative	1st	niech spadnę			spadnijmy
	2nd	spadnij			spadnijcie
	3rd	niech spadnie			niech spadną
anterior adverbial participle		spadłszy
impersonal past		spadnięto
verbal noun		spadnięcie

Further reading

• spaść in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• spaść in Polish dictionaries at PWN

…..

Zapaść / Za+PaS’+C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/zapaść

zapaść (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈzapaɕʨ̑], AS: [zapaść]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) med. stan ostrej niewydolności krążenia połączony z nagłym spadkiem ciśnienia krwi

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. zapadać)

(2.1) aspekt dokonany od: zapadać

czasownik przechodni dokonany (ndk. zapasać)

(3.1) aspekt dokonany od: zapasać

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	zapaść	zapaście[1][2] / zapaści[3]
dopełniacz	zapaści	zapaści
celownik	zapaści	zapaściom
biernik	zapaść	zapaście / zapaści
narzędnik	zapaścią	zapaściami
miejscownik	zapaści	zapaściach
wołacz	zapaści	zapaście / zapaści

(2.1) koniugacja Vc

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		zapaść
czas przyszły prosty		zapadnę	zapadniesz	zapadnie	zapadniemy	zapadniecie	zapadną
czas przeszły	m	zapadłem	zapadłeś	zapadł	zapadliśmy	zapadliście	zapadli
	ż	zapadłam	zapadłaś	zapadła	zapadłyśmy	zapadłyście	zapadły
	n	zapadłom	zapadłoś	zapadło
tryb rozkazujący		niech zapadnę	zapadnij	niech zapadnie	zapadnijmy	zapadnijcie	niech zapadną
pozostałe formy czas zaprzeszły m zapadłem był zapadłeś był zapadł był zapadliśmy byli zapadliście byli zapadli byli ż zapadłam była zapadłaś była zapadła była zapadłyśmy były zapadłyście były zapadły były n zapadłom było zapadłoś było zapadło było forma bezosobowa czasu przeszłego zapadnięto tryb przypuszczający m zapadłbym, byłbym zapadł zapadłbyś, byłbyś zapadł zapadłby, byłby zapadł zapadlibyśmy, bylibyśmy zapadli zapadlibyście, bylibyście zapadli zapadliby, byliby zapadli ż zapadłabym, byłabym zapadła zapadłabyś, byłabyś zapadła zapadłaby, byłaby zapadła zapadłybyśmy, byłybyśmy zapadły zapadłybyście, byłybyście zapadły zapadłyby, byłyby zapadły n zapadłobym, byłobym zapadło zapadłobyś, byłobyś zapadło zapadłoby, byłoby zapadło imiesłów przysłówkowy uprzedni zapadłszy rzeczownik odczasownikowy zapadnięcie, niezapadnięcie

(3.1) koniugacja XI

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		zapaść
czas przyszły prosty		zapasę	zapasiesz	zapasie	zapasiemy	zapasiecie	zapasą
czas przeszły	m	zapasłem	zapasłeś	zapasł	zapaśliśmy	zapaśliście	zapaśli
	ż	zapasłam	zapasłaś	zapasła	zapasłyśmy	zapasłyście	zapasły
	n	zapasłom	zapasłoś	zapasło
tryb rozkazujący		niech zapasę	zapaś	niech zapasie	zapaśmy	zapaście	niech zapasą
pozostałe formy czas zaprzeszły m zapasłem był zapasłeś był zapasł był zapaśliśmy byli zapaśliście byli zapaśli byli ż zapasłam była zapasłaś była zapasła była zapasłyśmy były zapasłyście były zapasły były n zapasłom było zapasłoś było zapasło było forma bezosobowa czasu przeszłego zapasiono tryb przypuszczający m zapasłbym, byłbym zapasł zapasłbyś, byłbyś zapasł zapasłby, byłby zapasł zapaślibyśmy, bylibyśmy zapaśli zapaślibyście, bylibyście zapaśli zapaśliby, byliby zapaśli ż zapasłabym, byłabym zapasła zapasłabyś, byłabyś zapasła zapasłaby, byłaby zapasła zapasłybyśmy, byłybyśmy zapasły zapasłybyście, byłybyście zapasły zapasłyby, byłyby zapasły n zapasłobym, byłobym zapasło zapasłobyś, byłobyś zapasło zapasłoby, byłoby zapasło imiesłów przymiotnikowy przeszły m zapasiony zapasieni ż zapasiona zapasione n zapasione imiesłów przysłówkowy uprzedni zapasłszy rzeczownik odczasownikowy zapasienie, niezapasienie

przykłady:

(2.1) Pytanie było tak niezręczne, że w pokoju nagle zapadła zupełna cisza.

wyrazy pokrewne:

rzecz. zapadlisko n, zapadanie n, zapadnięcie n, zapadka ż, zapasienie n, zapadnia ż

czas. zapadać ndk.

związki frazeologiczne:

(2.1) klamka zapadła

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) collapse
• duński: (1.1) kollaps n
• hiszpański: (1.1) colapso m; (2.1) caer
• nowogrecki: (1.1) καταπληξία ż
• rosyjski: (1.1) коллапс m

źródła:

1. ↑ Zygmunt Saloni, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Włodzimierz Gruszczyński, Danuta Skowrońska, Słownik gramatyczny języka polskiego na płycie CD, Warszawa, 2012, ISBN 978-83-927277-2-9.
2. ↑  Hasło zapaść I w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
3. ↑  Hasło zapaść w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.

…..

Napaść / Na+PaS’+C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/napaść

napaść (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈnapaɕʨ̑], AS: [napaść] wymowa^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) gwałtowny atak (zbrojny, słowny, itp.)

czasownik przechodni

(2.1) aspekt dokonany od: napadać

czasownik przechodni

(3.1)aspekt dokonany od: paść

czasownik zwrotny

(4.1) aspekt dokonany od: napadać się

czasownik zwrotny

(5.1)aspekt dokonany od: paść się

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	napaść	napaści
dopełniacz	napaści	napaści
celownik	napaści	napaściom
biernik	napaść	napaści
narzędnik	napaścią	napaściami
miejscownik	napaści	napaściach
wołacz	napaści	napaści

(2.1,4.1) koniugacja I

(3.1,5.1) koniugacja XI z wymianą ś → s w temacie

wyrazy pokrewne:

rzecz. napastnik m

przym. napastliwy

czas. napadać

tłumaczenia:

(2.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: napadać

(3.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: paść

(4.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: napadać

(5.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: paść

• angielski: (1.1) assault
• arabski: (1.1) مهاجمة ż, إعتداء, هجوم
• esperanto: (1.1) invado
• hiszpański: (1.1) agresión ż, ataque m
• rosyjski: (1.1)нападение n
• ukraiński: (1.1) атака ż

…..

Wypaść / Wy+PaS”+C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/wypaść

wypaść (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈvɨpaɕʨ̑], AS: [vypaść]

znaczenia:

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. wypadać)

(1.1) zob. wypadać

czasownik przechodni dokonany (ndk. wypasać / wypasywać)

(2.1) zob. wypasać

czasownik zwrotny dokonany wypaść się (ndk. wypasać się / wypasywać się)

(3.1) zob. wypasać się

odmiana:

(1.1) koniugacja Vc

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		wypaść
czas przyszły prosty		wypadnę	wypadniesz	wypadnie	wypadniemy	wypadniecie	wypadną
czas przeszły	m	wypadłem	wypadłeś	wypadł	wypadliśmy	wypadliście	wypadli
	ż	wypadłam	wypadłaś	wypadła	wypadłyśmy	wypadłyście	wypadły
	n	wypadłom	wypadłoś	wypadło
tryb rozkazujący		niech wypadnę	wypadnij	niech wypadnie	wypadnijmy	wypadnijcie	niech wypadną
pozostałe formy czas zaprzeszły m wypadłem był wypadłeś był wypadł był wypadliśmy byli wypadliście byli wypadli byli ż wypadłam była wypadłaś była wypadła była wypadłyśmy były wypadłyście były wypadły były n wypadłom było wypadłoś było wypadło było forma bezosobowa czasu przeszłego wypadnięto tryb przypuszczający m wypadłbym, byłbym wypadł wypadłbyś, byłbyś wypadł wypadłby, byłby wypadł wypadlibyśmy, bylibyśmy wypadli wypadlibyście, bylibyście wypadli wypadliby, byliby wypadli ż wypadłabym, byłabym wypadła wypadłabyś, byłabyś wypadła wypadłaby, byłaby wypadła wypadłybyśmy, byłybyśmy wypadły wypadłybyście, byłybyście wypadły wypadłyby, byłyby wypadły n wypadłobym, byłobym wypadło wypadłobyś, byłobyś wypadło wypadłoby, byłoby wypadło imiesłów przysłówkowy uprzedni wypadłszy rzeczownik odczasownikowy wypadnięcie, niewypadnięcie

(2.1) koniugacja XI

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		wypaść
czas przyszły prosty		wypasę	wypasiesz	wypasie	wypasiemy	wypasiecie	wypaszą
czas przeszły	m	wypasłem	wypasłeś	wypasł	wypaśliśmy	wypaśliście	wypaśli
	ż	wypasłam	wypasłaś	wypasła	wypasłyśmy	wypasłyście	wypasły
	n	wypasłom	wypasłoś	wypasło
tryb rozkazujący		niech wypasę	wypaś	niech wypasie	wypaśmy	wypaście	niech wypaszą
pozostałe formy czas zaprzeszły m wypasłem był wypasłeś był wypasł był wypaśliśmy byli wypaśliście byli wypaśli byli ż wypasłam była wypasłaś była wypasła była wypasłyśmy były wypasłyście były wypasły były n wypasłom było wypasłoś było wypasło było forma bezosobowa czasu przeszłego wypasiono tryb przypuszczający m wypasłbym, byłbym wypasł wypasłbyś, byłbyś wypasł wypasłby, byłby wypasł wypaślibyśmy, bylibyśmy wypaśli wypaślibyście, bylibyście wypaśli wypaśliby, byliby wypaśli ż wypasłabym, byłabym wypasła wypasłabyś, byłabyś wypasła wypasłaby, byłaby wypasła wypasłybyśmy, byłybyśmy wypasły wypasłybyście, byłybyście wypasły wypasłyby, byłyby wypasły n wypasłobym, byłobym wypasło wypasłobyś, byłobyś wypasło wypasłoby, byłoby wypasło imiesłów przymiotnikowy przeszły m wypasiony wypasieni ż wypasiona wypasione n wypasione imiesłów przysłówkowy uprzedni wypasłszy rzeczownik odczasownikowy wypasienie / rzad. wypaszenie, niewypasienie / rzad. niewypaszenie

(3.1) koniugacja XI

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		wypaść się
czas przyszły prosty		wypasę się	wypasiesz się	wypasie się	wypasiemy się	wypasiecie się	wypaszą się
czas przeszły	m	wypasłem się	wypasłeś się	wypasł się	wypaśliśmy się	wypaśliście się	wypaśli się
	ż	wypasłam się	wypasłaś się	wypasła się	wypasłyśmy się	wypasłyście się	wypasły się
	n	wypasłom się	wypasłoś się	wypasło się
tryb rozkazujący		niech się wypasę	wypaś się	niech się wypasie	wypaśmy się	wypaście się	niech się wypaszą
pozostałe formy czas zaprzeszły m wypasłem się był wypasłeś się był wypasł się był wypaśliśmy się byli wypaśliście się byli wypaśli się byli ż wypasłam się była wypasłaś się była wypasła się była wypasłyśmy się były wypasłyście się były wypasły się były n wypasłom się było wypasłoś się było wypasło się było forma bezosobowa czasu przeszłego wypasiono się tryb przypuszczający m wypasłbym się, byłbym się wypasł wypasłbyś się, byłbyś się wypasł wypasłby się, byłby się wypasł wypaślibyśmy się, bylibyśmy się wypaśli wypaślibyście się, bylibyście się wypaśli wypaśliby się, byliby się wypaśli ż wypasłabym się, byłabym się wypasła wypasłabyś się, byłabyś się wypasła wypasłaby się, byłaby się wypasła wypasłybyśmy się, byłybyśmy się wypasły wypasłybyście się, byłybyście się wypasły wypasłyby się, byłyby się wypasły n wypasłobym się, byłobym się wypasło wypasłobyś się, byłobyś się wypasło wypasłoby się, byłoby się wypasło imiesłów przysłówkowy uprzedni wypasłszy się rzeczownik odczasownikowy wypasienie / rzad. wypaszenie, niewypasienie / rzad. niewypaszenie

wyrazy pokrewne:

(1.1) rzecz. opad m, wypadanie n, wypadnięcie n

(2.1, 3.1) rzecz. wypasanie n, wypaszenie n, wypasienie n, pasza ż, pastwisko n

tłumaczenia:

(1.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: wypadać

(2.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: wypasać

(3.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: wypasać się

…..

Przepaść / PR”e+PaS’+C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/przepaść

przepaść (język polski)

przepaść (1.1)

wymowa:

IPA: [ˈpʃɛpaɕʨ̑], AS: [pšepaść], zjawiska fonetyczne: utr. dźw. wymowa^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) obszar obok stromej ściany góry

czasownik przechodni dokonany (ndk. przepadać)

(2.1) zob. przepadać

czasownik przechodni dokonany (ndk. przepasać)

(3.1) zob. przepasać

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	przepaść	przepaście / przepaści[1]
dopełniacz	przepaści	przepaści
celownik	przepaści	przepaściom
biernik	przepaść	przepaście / przepaści
narzędnik	przepaścią	przepaściami
miejscownik	przepaści	przepaściach
wołacz	przepaści	przepaście / przepaści

(2.1)

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		przepaść
czas przyszły prosty		przepadnę	przepadniesz	przepadnie	przepadniemy	przepadniecie	przepadną
czas przeszły	m	przepadłem	przepadłeś	przepadł	przepadliśmy	przepadliście	przepadli
	ż	przepadłam	przepadłaś	przepadła	przepadłyśmy	przepadłyście	przepadły
	n	przepadłom	przepadłoś	przepadło
tryb rozkazujący		niech przepadnę	przepadnij	niech przepadnie	przepadnijmy	przepadnijcie	niech przepadną
pozostałe formy czas zaprzeszły m przepadłem był przepadłeś był przepadł był przepadliśmy byli przepadliście byli przepadli byli ż przepadłam była przepadłaś była przepadła była przepadłyśmy były przepadłyście były przepadły były n przepadłom było przepadłoś było przepadło było forma bezosobowa czasu przeszłego przepadnięto tryb przypuszczający m przepadłbym, byłbym przepadł przepadłbyś, byłbyś przepadł przepadłby, byłby przepadł przepadlibyśmy, bylibyśmy przepadli przepadlibyście, bylibyście przepadli przepadliby, byliby przepadli ż przepadłabym, byłabym przepadła przepadłabyś, byłabyś przepadła przepadłaby, byłaby przepadła przepadłybyśmy, byłybyśmy przepadły przepadłybyście, byłybyście przepadły przepadłyby, byłyby przepadły n przepadłobym, byłobym przepadło przepadłobyś, byłobyś przepadło przepadłoby, byłoby przepadło imiesłów przymiotnikowy przeszły m przepadły ż przepadła przepadłe n przepadłe imiesłów przysłówkowy uprzedni przepadłszy rzeczownik odczasownikowy przepadnięcie, nieprzepadnięcie

kolokacje:

(1.1) ogromna / bezdenna przepaść • brzeg / skraj / krawędź / dno przepaści • ciemna / czarna przepaść • głęboka przepaść • (gdzieś) otwiera się przepaść • runąć w przepaść • rzucić się w przepaść • skoczyć w przepaść • spaść w przepaść • stać nad przepaścią • stoczyć się w przepaść

synonimy:

(1.1) czeluść, otchłań, urwisko

wyrazy pokrewne:

rzecz. przepadanie n, przepadnięcie n

czas. przepadać ndk.

przym. przepastny, przepaścisty

przysł. przepastnie

związki frazeologiczne:

(1.1) balansować na krawędzi przepaści • balansować na skraju przepaści • stać nad przepaścią

(2.1) przepaść bez śladu • przepaść bez wieści • przepaść jak kamień w wodę / przepaść jak kamień w wodzie • przysłowie: na świętego Pawła połowa zimy przepadła

tłumaczenia:

(2.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: przepadać

(3.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: przepasać

• angielski: (1.1) abyss, chasm
• arabski: (1.1) هوة ż
• białoruski: (2.1) прапасці
• czeski: (1.1) propast
• esperanto: (1.1) abismo
• hiszpański: (1.1) abismo m, precipicio m, barranco m
• ido: (1.1) abismo
• interlingua: (1.1) precipitio, casse
• kataloński: (1.1) precipici m
• kazachski: (1.1) шыңырау; (2.1) жоғалу
• niemiecki: (1.1) Abgrund m
• nowogrecki: (1.1) γκρεμός m
• rosyjski: (1.1) про́пасть ż; (2.1) пропа́сть
• szwedzki: (1.1) avgrund w, gap n, klyfta w
• ukraiński: (1.1) прірва ż; (2.1) пропа́сти
• wilamowski: (1.1) grunt m
• włoski: (1.1) abisso, precipizio

źródła:

1. ↑ Zygmunt Saloni, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Włodzimierz Gruszczyński, Danuta Skowrońska, Słownik gramatyczny języka polskiego na płycie CD, Warszawa, 2012, ISBN 978-83-927277-2-9.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/przepaść#Polish

przepaść

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *perpastь, *propastь.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈpʂɛ.paɕt͡ɕ/

Noun

przepaść f

1. abyss (a bottomless or unfathomed depth)
2. chasm
3. precipice

Declension

declension of przepaść

	singular	plural
nominative	przepaść	przepaście/przepaści
genitive	przepaści	przepaści
dative	przepaści	przepaściom
accusative	przepaść	przepaście/przepaści
instrumental	przepaścią	przepaściami
locative	przepaści	przepaściach
vocative	przepaści	przepaście/przepaści

Derived terms

• (adjective) przepastny

Synonyms

• (abyss): czeluść, otchłań
• (precipice): urwisko

Further reading

• przepaść in Polish dictionaries at PWN

…..

Zaprzepaścić / Za+PR”e+PaS’+CiC’

https://sjp.pl/zaprzepaścić

zaprzepaścić

1. doprowadzić do zguby, utraty lub zmarnowania czegoś, np. szans, dorobku; zmarnować, zniszczyć, roztrwonić;
2. zaprzepaścić się:
a) zostać zaprzepaszczonym;
b) zaginąć, zagubić się, przepaść

---

UWAGA!

Widać oboczność rdzeni, patrz: zaprzepaścić, przepastny, przepaścisty, przepastnie ?!!

---

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=przepastny&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have an entry for przepastny.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/perpastь&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/perpastь.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/propastь&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/propastь.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/pastь

Reconstruction:Proto-Slavic/pastь

Proto-Slavic

Etymology

---

Originally, an action noun of *pasti (“to fall, to collapse”) +‎ *-tь. In Church Slavonic texts, the form пастъ m (pastŭ) is also encountered, however, it is obscure.

---

Noun

*pȃstь f^[1]

1. fall, attack

   Synonym: *padъ

2. trench, trap

   Synonyms: *urva, *pazina, *klopъ

3. (by abstraction) mouth, throat

   Synonyms: *usta, *zěvъ

Declension

Declension of *pastь (i-stem)

	Singular	Dual	Plural
Nominative	*pastь	*pasti	*pasti
Accusative	*pastь	*pasti	*pasti
Genitive	*pasti	*pastьju, *pasťu*	*pastьjь, *pasti*
Locative	*pasti	*pastьju, *pasťu*	*pastьxъ
Dative	*pasti	*pastьma	*pastьmъ
Instrumental	*pastьjǫ, *pasťǫ*	*pastьma	*pastьmi
Vocative	*pasti	*pasti	*pasti

^* The second form occurs in languages that contract early across /j/ (e.g. Czech), while the first form occurs in languages that do not (e.g. Russian).

Derived terms

• *propastь (“abyss, chasm”)
• *napastь (“scourge, plague”)

Descendants

• East Slavic:
  • Russian: пасть (pastʹ)
• South Slavic:
  • Old Church Slavonic: пасть (pastĭ)
  • Bulgarian: паст (past) (dated)
  • Slovene: pȃst (“trap”)
• West Slavic:
  • Czech: pasť (“trap”)
  • Slovak: pasť (“trap”)?
  • Polish: przepaść (“abyss, chasm”), Polish: paszcza (“maw, mouth of an animal”)

Further reading

• Vasmer (Fasmer), Max (Maks) (1964–1973), “пасть”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv Oleg, Moscow: Progress
• Černyx, P. Ja. (1999), “пасть”, in Istoriko-etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), volume 2, 3rd reprint edition, Moscow: Russkij jazyk, page 11
• Duridanov I., Račeva M., Todorov T., editors (1996), “паст”, in Български етимологичен речник [Bulgarian Etymological Dictionary] (in Bulgarian), volume 5, Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, page 84

References

1. ^ Snoj, Marko (2016), “pȃst”, in Slovenski etimološki slovar, Ljubljana: Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, →ISBN

…..

Paszcza / PaS”+C”a

https://pl.wiktionary.org/wiki/paszcza

paszcza (język polski)

paszcza (1.1)

wymowa:

IPA: [ˈpaʃʧ̑a], AS: [pašča]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) zwierzęcy otwór gębowy, zwłaszcza gdy pokaźnych rozmiarów lub u drapieżnika

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	paszcza	paszcze
dopełniacz	paszczy	paszcz[1]
celownik	paszczy	paszczom
biernik	paszczę	paszcze
narzędnik	paszczą	paszczami
miejscownik	paszczy	paszczach
wołacz	paszczo	paszcze

przykłady:

(1.1) Z kryjówki wystawił paszczę żabogłów.

(1.1) Aligatory mają krótsze paszcze niż krokodyle.

wyrazy pokrewne:

rzecz. paszczak m, Paszczak m, paszczur m, paszczęka ż

przym. paszczowy, paszczakowy

związki frazeologiczne:

lwia paszcza • wilcza paszcza

tłumaczenia:

• czeski: (1.1) tlama ż
• esperanto: (1.1) faŭko
• hiszpański: (1.1) fauces ż lm
• rosyjski: (1.1) пасть ż
• ukraiński: (1.1) паща ż

źródła:

1. ↑  Hasło paszcza w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/paszcza

paszcza

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈpaʂ.t͡ʂa/

Noun

paszcza f

1. maw; mouth of an animal, especially a predator
2. (humorous) A person’s face or mouth.

Declension

declension of paszcza

	singular	plural
nominative	paszcza	paszcze
genitive	paszczy	paszcz
dative	paszczy	paszczom
accusative	paszczę	paszcze
instrumental	paszczą	paszczami
locative	paszczy	paszczach
vocative	paszczo	paszcze

Synonyms

• paszczęka

Further reading

• paszcza in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• paszcza in Polish dictionaries at PWN

…..

Pas / PaS

https://pl.wikisource.org/wiki/Słownik_etymologiczny_języka_polskiego/pas

Słownik etymologiczny języka polskiego/pas

pas, pasek, paseczek, opasać się, »pasować na rycerza«; dawniej: pasać, paszę: »rycerze gdyżci je paszą«, w kazaniach gnieździeńskich, »płazem paszą rycerza«, u Reja, »pasani i ślachatni panowie« na Mazowszu w 15. wieku, »wirzbca (‚pasek’), jąż się weżdy pasze«, w psałterzach; pas w szermierstwie nakładano, stąd: »za pasy chodzić«, wkońcu »w zapasy chodzić«, zapaśnik. Słowo, jak u Czechów, ściągnięte z pojas, co cerkiewszczyzna, serbskie i ruskie zachowały; pojas zaś złożone z pniem jas (w rus. cerkiewszczyźnie wyjątkowo przechowanym bez po-!); prasłowo; lit. juos-ti, ‘pasać’, juosta, ‘pas’, grec. dzōs-tēr i dzōnē (stąd zona, ‘strefa’), ‘pas’, dzōnnymi, ‘opasywam’, irań. jās-ta-, ‘opasany’. Od pasek dziś: paskować, paskarz, ten ‘co po pasku towary puszcza’, niem. Schieber.

pas, z niem. i franc., ‘paszport’ i ‘przesmyk, przejście’ (niem. Pass, Pässe), z łac. passus, ‘przechód’; tu i pasaż (z franc.), a z tego dalej pasażer; paser, itd.; pas w kartach, franc. passe, p. pasz.

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/pas

pas (język polski)

pas (1.1)

pas (1.2) drzew

pasy (1.3)

dwa pasy (1.4)

kobieta mierzy się w pasie (1.5)

pasy (1.7)

pasy (1.7)

wymowa:

wymowa^?/i, IPA: [pas], AS: [pas]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) część ubioru służąca do trzymania spodni, koszuli itp. blisko ciała, zwykle uniemożliwiając im zsunięcie się; zob. też pas w Wikipedii

(1.2) długi rząd czegoś

(1.3) techn. część maszyny, zbliżona wyglądem do pasa (1.1), służąca do przenoszenia ruchu obrotowego na duże odległości

(1.4) mot. wydzielona część jezdni, przeznaczona do jazdy pojazdów w jednym kierunku i ze zbliżoną prędkością; długa droga; zob. też pas ruchu w Wikipedii

(1.5) miejsce wokół ciała wzdłuż bioder, gdzie nosi się pas (1.1)

(1.6) geom. zbiór punktów między dwiema równoległymi prostymi bądź płaszczyznami, wraz z nimi samymi

(1.7) szeroka linia na deseniu

(1.8) lotn. zob. pas startowy

(1.9) mot. lotn. zob. pasy

odmiana:

(1.1–9)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pas	pasy
dopełniacz	pasa	pasów
celownik	pasowi	pasom
biernik	pas	pasy
narzędnik	pasem	pasami
miejscownik	pasie	pasach
wołacz	pasie	pasy

przykłady:

(1.1) WujLeonmapięknypas, jeszczezczasówcarskich.

(1.2) Szliśmywzdłużdługiegopasakapusty (= pasaziemi, naktórejrosłakapusta).

(1.3) Wmaszynownizerwał sięjakiśpas.

(1.4) Nienależyczęstozmieniaćpasówpodczasjazdy.

(1.5) Wodasięganampopas (= dopasa).

(1.7) Ten samsąsiadponagłymwykupieniudziałkiodmojejciociszybkowyremontowałelewację, dzięki czemuna wprostoknamamszerokibiałypasnaszarymtle.

kolokacje:

(1.1) pas mistrzowski • pas skórzany / wełniany / … • nosić / zapiąć pas • zdobyć pas (karate, judo) • pas bezpieczeństwa (lub pasy)

(1.3) pas transmisyjny / napędowy / klinowy / … • pas zrywa się

(1.4) pas startowy

synonimy:

(1.1) pasek

(1.5) talia, biodra

antonimy:

(1.1) szelka

wyrazy pokrewne:

rzecz. pasiak m, pasmo m, pasy nmos, pasowość ż

zdrobn. pasek m

czas. pasować ndk., paskować ndk.

przym. pasiasty

przym. pasowy

przysł. pasowo

związki frazeologiczne:

być za pasem • brać nogi za pas • cios poniżej pasa / chwyt poniżej pasa • pas cnoty • wziąć nogi za pas • zaciskać pasa • zima za pasem • pas szahida

etymologia:

(1.1) franc.^[1]

(1.5) z (1.1)

uwagi:

zob. też pas (ujednoznacznienie) w Wikipedii

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) belt; (1.2) belt; (1.3) belt; (1.4) lane; (1.5) waist; (1.7) stripe
• arabski: (1.1) زنار m
• baskijski: (1.1) gerriko; (1.3) uhal; (1.4) errei; (1.5) gerri
• chorwacki: (1.1)pojasm
• dolnołużycki: (1.1)pasm; (1.2)pasm; (1.3)pasm
• esperanto: (1.1) zono; (1.4) veturkoridoro; (1.5) zono
• fiński: (1.1) vyö
• górnołużycki: (1.1)pasm; (1.2)pasm; (1.3)pasm
• hiszpański: (1.1) cinturón m, cinto m; (1.2) fila ż, hilera ż; (1.3) correa ż; (1.4)carril m; (1.5) cintura ż, talle m
• japoński: (1.1) ベルト (beruto); (1.3) ベルト (beruto); (1.5) 腰 (こし, koshi); (1.7) 縞 (しま, shima)
• kataloński: (1.1) trinxa ż, cinturó m
• litewski: (1.1) diržas m; (1.3) diržas m; (1.4) juosta ż; (1.5) juosta ż; (1.7) dryžism
• łaciński: (1.1) balteus, cinctura, zona
• niemiecki: (1.1) Gürtel m; (1.2) Streifen m; (1.3) Gurt m; (1.4) Spur ż; (1.5)Taille ż
• nowogrecki: (1.1) λουρί n; (1.2) στοίχος m; (1.3) ιμάντας m; (1.4) λουρίδα ż, λωρίδα ż; (1.5) μέση ż
• rosyjski: (1.1)пояс, ремень; (1.3)ремень; (1.4)полоса; (1.5)талия, пояс
• tuvalu: (1.4) ala
• wilamowski: (1.1) rima m

źródła:

1. ↑ Halina Rybicka, Losy wyrazów w języku polskim, PWN, Warszawa 1976, s. 25.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pas

pas

Polish

Etymology 1

From Proto-Slavic *pojasъ.

Pronunciation

• IPA^(key): /pas/

Noun

pas minan

1. belt
2. (heraldry) fess

Declension

declension of pas

	singular	plural
nominative	pas	pasy
genitive	pasa	pasów
dative	pasowi	pasom
accusative	pas	pasy
instrumental	pasem	pasami
locative	pasie	pasach
vocative	pasie	pasy

Etymology 2

Borrowed from French passe.

Pronunciation

• IPA^(key): /pas/

Noun

pas minan

1. (in card games) pass

Etymology 3

Borrowed from French pas.

Pronunciation

• IPA^(key): /pa/

Noun

pas minan

1. pas, step

Further reading

• pas in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pas in Polish dictionaries at PWN

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/pojasъ

Reconstruction:Proto-Slavic/pojasъ

Proto-Slavic

Etymology

From *po- +‎ *jasъ, from Proto-Balto-Slavic *yōˀs-, from Proto-Indo-European *yeh₃s-. Cognate with Lithuanian júosta  (“girdle”), Latvian jôsta (“girdle”), Ancient Greek ζωστήρ (zōstḗr, “girdle”), Ancient Greek ζωστός (zōstós, “girdled”),  Avestan 𐬫𐬁𐬵-‎ (yāh-, “girdle”), 𐬯𐬙𐬀‎ (yāsta, “girdled”), Albanian ngjesh (“to gird”).

Noun

*pȍjāsъ m^[1]

1. girdle

Inflection

Declension of *pȍjāsъ (hard o-stem, accent paradigm c)

	Singular	Dual	Plural
Nominative	*pȍjāsъ	*pȍjāsa	*pȍjāsi
Accusative	*pȍjāsъ	*pȍjāsa	*pȍjāsy
Genitive	*pȍjāsa	*pojāsù	*pojãsъ
Locative	*pȍjāsě	*pojāsù	*pojāsě̃xъ
Dative	*pȍjāsu	*pojāsomà	*pojāsòmъ
Instrumental	*pȍjāsъmь, *pȍjāsomь*	*pojāsomà	*pojāsý
Vocative	*pojase	*pȍjāsa	*pȍjāsi

^* -ъmь in North Slavic, -omь in South Slavic.

Derived terms

• *pojasati (“to gird”)

Descendants

• East Slavic:
  • Old East Slavic: поꙗсъ (pojasŭ), поꙗсьница(pojasĭnica)
    • Belarusian: по́яс (pójas)
    • Russian: по́яс (pójas)
    • Ukrainian: по́яс (pójas)

• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Cyrillic: поꙗсъ (pojasŭ)

    Glagolitic: [Term?]

  • Bulgarian: по́яс (pójas)
  • Macedonian: појас (pojas)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: по̏ја̄с

    Latin: pȍjās

    • Chakavian (Vrgada): på̄s, gen. på̄sa; pȃs (“belt, waist, stripe”), gen. pȃsa
  • Slovene: pȃs (tonal orthography), gen. pȃsa, pasȗ (tonal orthography); pojȃs (tonal orthography)

• West Slavic:
  • Czech: pás
  • Polish: pas
    • → Belarusian: пас (pas)
  • Slovak: pás
  • Sorbian:
    • Upper Sorbian: pas
    • Lower Sorbian: pas

Further reading

• Vasmer (Fasmer), Max (Maks) (1964–1973), “по́яс”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv Oleg, Moscow: Progress
• Černyx, P. Ja. (1999), “по́яс”, in Istoriko-etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), volume 2, 3rd reprint edition, Moscow: Russkij jazyk, page 64

References

1. ^ Derksen, Rick (2008), “*pȍjāsъ”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 409: “m. o (c) ‘girdle’”

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/po-&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/po-.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/jasъ&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/jasъ.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/yeh₃s-&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/yeh₃s-.

---

UWAGA!

Nie mam pomysłu na to yeh₃s-…

---

…..

Pasować / PaS+oWaC’

https://pl.wiktionary.org/wiki/pasować

pasować (język polski)

mężczyzna pasuje (1.7) mundur

wymowa:

IPA: [paˈsɔvaʨ̑], AS: [pasovać] wymowa ^?/i

znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany

(1.1) być w sam raz wobec czegoś, zgadzać się z czymś pod określonymi względami; nie być ani za dużym, ani za małym, przylegać, mieścić się

(1.2) książk. ustępować, rezygnować z zamierzonego celu

(1.3) karc. wycofywać się z dalszej licytacji przez powiedzenie słowa „pas”

(1.4) być odpowiednim do czyichś potrzeb

(1.5) stanowić dobraną parę lub zespół

(1.6) przypadać do gustu

(1.7) dokonywać drobnych przeróbek ubrania u krawca

czasownik przechodni niedokonany

(2.1) podn. mianować, nadawać komuś jakąś funkcję

czasownik zwrotny pasować się

(3.1) walczyć z czymś, zmagać się z przeciwnościami

(3.2) robić coś z wielkim trudem

(3.3) bić się z kimś, mierzyć się z kimś

odmiana:

(1.1–7) koniugacja IV

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		pasować
czas teraźniejszy		pasuję	pasujesz	pasuje	pasujemy	pasujecie	pasują
czas przeszły	m	pasowałem	pasowałeś	pasował	pasowaliśmy	pasowaliście	pasowali
	ż	pasowałam	pasowałaś	pasowała	pasowałyśmy	pasowałyście	pasowały
	n	pasowałom	pasowałoś	pasowało
tryb rozkazujący		niech pasuję	pasuj	niech pasuje	pasujmy	pasujcie	niech pasują
pozostałe formy czas przyszły m będę pasował, będę pasować będziesz pasował, będziesz pasować będzie pasował, będzie pasować będziemy pasowali, będziemy pasować będziecie pasowali, będziecie pasować będą pasowali, będą pasować ż będę pasowała, będę pasować będziesz pasowała, będziesz pasować będzie pasowała, będzie pasować będziemy pasowały, będziemy pasować będziecie pasowały, będziecie pasować będą pasowały, będą pasować n będę pasowało, będę pasować będziesz pasowało, będziesz pasować będzie pasowało, będzie pasować czas zaprzeszły m pasowałem był pasowałeś był pasował był pasowaliśmy byli pasowaliście byli pasowali byli ż pasowałam była pasowałaś była pasowała była pasowałyśmy były pasowałyście były pasowały były n pasowałom było pasowałoś było pasowało było forma bezosobowa czasu przeszłego pasowano tryb przypuszczający m pasowałbym, byłbym pasował pasowałbyś, byłbyś pasował pasowałby, byłby pasował pasowalibyśmy, bylibyśmy pasowali pasowalibyście, bylibyście pasowali pasowaliby, byliby pasowali ż pasowałabym, byłabym pasowała pasowałabyś, byłabyś pasowała pasowałaby, byłaby pasowała pasowałybyśmy, byłybyśmy pasowały pasowałybyście, byłybyście pasowały pasowałyby, byłyby pasowały n pasowałobym, byłobym pasowało pasowałobyś, byłobyś pasowało pasowałoby, byłoby pasowało imiesłów przymiotnikowy czynny m pasujący, niepasujący ż pasująca, niepasująca pasujące, niepasujące n pasujące, niepasujące imiesłów przymiotnikowy bierny m pasowany pasowani ż pasowana pasowane n pasowane imiesłów przysłówkowy współczesny pasując, nie pasując rzeczownik odczasownikowy pasowanie, niepasowanie

przykłady:

(1.5) Emilia i Adam pasują do siebie.

synonimy:

(1.1) harmonizować (ze sobą)

(1.4) odpowiadać

(3.1) mierzyć się, zmagać się, walczyć, konkurować

antonimy:

(1.1) przen. gryźć się

wyrazy pokrewne:

czas. dopasować (się) dk., spasować dk., przypasować dk., wpasować (się)

przym. pasowany, pasiasty

rzecz. pasowanie n, pas m, pasy

związki frazeologiczne:

pasować jak wół do karety • pasować jak kwiatek do kożucha • pasować jak pięść do nosa • pasować jak pięść do oka • pasować jak garbaty do ściany • pasuje jak ulał • pasować się ze śmiercią • pasować na rycerza

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) fit; (1.3) pass
• arabski: (1.1) طابق ,ناسب
• czeski: (1.1) slušet
• esperanto: (1.1) konveni
• francuski: (1.1) convenir; (1.6) convenir
• japoński: (1.1) 合う – あう (au)
• jidysz: (1.1) פּאַסן (pasn); (2.1) פֿאַרבײַפֿאַרן (farbajfarn)
• kataloński: (1.6) convenir
• niemiecki: (1.1) passen; (1.3) passen; (1.4) passen; (1.6) passen
• szwedzki: (1.1) passa, lämpa sig, vara lämplig / rätt, duga; (1.2) passa; (1.3) passa; (1.4) passa, lämpa sig, vara lämplig / rätt, duga; (1.5) passa ihop; (1.6) tilltala
• ukraiński: (1.1) пасувати
• włoski: (1.1) addirsi, commettere, stare, corrispondere

…..

Zapasy / Za+PaSy

https://pl.wiktionary.org/wiki/zapasy#pl

zapasy (język polski)

zapasy (1.1)

wymowa:

IPA: [zaˈpasɨ], AS: [zapasy]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

(1.1) sport. konkurencja polegający na fizycznym zmaganiu się dwóch zawodników lub zawodniczek; zob. też zapasy w Wikipedii

rzeczownik, forma fleksyjna

(2.1) M., B. i W. lm od: zapas

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba mnoga
mianownik	zapasy
dopełniacz	zapasów
celownik	zapasom
biernik	zapasy
narzędnik	zapasami
miejscownik	zapasach
wołacz	zapasy

(2.1) zob. zapas

wyrazy pokrewne:

rzecz. zapaśnik m, zapaśniczka ż, zapaśnictwo n

przym. zapaśniczy

etymologia:

pol. za + pas

tłumaczenia:

• baskijski: (1.1) borroka
• esperanto: (1.1) lukto
• hiszpański: (1.1) lucha ż
• niemiecki: (1.1) Ring­kampf m; (2.1) Vorräte lm

…..

Zapas / Za+PaS

https://pl.wiktionary.org/wiki/zapas

zapas (język polski)

zapas (1.2) drewna

zapasy (1.4)

wymowa:

IPA: [ˈzapas], AS: [zapas]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) naddatek ponad niezbędną ilość

(1.2) coś zgromadzonego na później

(1.3) pot. mot. koło zapasowe

(1.4) lm zapasy sport. walka wręcz przez stosowanie chwytów

odmiana:

(1.1–3)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	zapas	zapasy
dopełniacz	zapasu	zapasów
celownik	zapasowi	zapasom
biernik	zapas	zapasy
narzędnik	zapasem	zapasami
miejscownik	zapasie	zapasach
wołacz	zapasie	zapasy

synonimy:

(1.2) rezerwa, zasób

(1.3) koło zapasowe, pot. zapasówka

wyrazy pokrewne:

(1.1–3)

rzecz. zapasówka ż, zdrobn. zapasik m

przym. zapasowy

przysł. zapasowo

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) stock, reserve; (1.3) spare wheel, spare tyre; (1.4) wrestling
• esperanto: (1.2) stoko
• ukraiński: (1.1) запас m; (1.2) запас m

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/zapas

zapas

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈza.pas/

Noun

zapas m inan

1. stockpile, reserve

Declension

declension of zapas

	singular	plural
nominative	zapas	zapasy
genitive	zapasu	zapasów
dative	zapasowi	zapasom
accusative	zapas	zapasy
instrumental	zapasem	zapasami
locative	zapasie	zapasach
vocative	zapasie	zapasy

See also

• zapasy
• wziąć nogi za pas

Further reading

• zapas in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zapas in Polish dictionaries at PWN

…..

Magicznie ciągle jakoś ubezdźwięcznionymi Zapachem, Pachą, Pchłą, Pchaniem, itp. zajmę się w oddzielnym wpisie. Mam nadzieję, że widać już czającą się w pradziejach tradycyjną obocznością Pra-Słowiańskich słów, tym razem opartych o rdzeń P(c)H…