209 Dyēus Phater i jego Pra-Słowiańskie źródłosłowy, jak Opatrzność, Opatrzyć, Zaopatrzyć, Patrzyć, Patrzeć, Zobaczyć, Baczyć 01

The Eye of Providence can be seen on the reverse of the Great Seal of the United States, seen here on the US $1 bill.

…..

D(z)euS PaTeR = DziW / DzieN’ PaTR”+a”Cy

…..

Podziękowania dla annaM i redneck za pomysły i pomoc 🙂

redneck ostatnio napisał:

Bez przesady pater zajmuje się zaopatrzeniem i opatrunkiem. Nie o futrowanie tu chodzi, a opatrzność.
Oprócz Piotra jest jeszcze pietruszka – skalnyseler i góry Fatra.

W sumie zgoda, tyle, że jakoś ofitzjalnie nikt nic o tym nie pisze, patrz dane z poprzedniego wpisu.

Zobaczcie co można zrozumieć i do jakich wniosków można dojść, jak tylko odrzuci się bezsensowne przeciw-słowiańskie zahamowania i przesądy i najważniejsze… fielko-germańskie, nazistowskie, pustynne, czy inne uprzedzenia! 🙂

Poniżej część komentarza annaM, który napisała już w 2017r, patrz:

(…) Ten pater to powinien u nas być pacierz, jak macierz. W jednej z twoich def. jest “parental care over another”. Zwróć uwage na słowo opieka, bo już dawno uważałam, ze „pater” ma etymologię „patrz”. No nie?

„Pochodzenie: Od XV w.; pochodzi od psłow. dialektalnego *patriti ‘kierować wzrok na coś, spoglądać, patrzeć, wypatrywać; dbać o coś, troszczyć się’; brak potwierdzonej dalszej etymologii.”

Wygląda, że poza spoglądaniem słowo to miało szersze znaczenie. A dbanie, troska, pilnowanie to opieka przecież. Opatrzyć ranę, zaopatrzenie – jest rdzeń „patrz”. „czasownik patrzeć (patrzyć). Od niego powstał opatrzyć ‘zadbać, zatroszczyć się’, od którego z kolei utworzono przymiotnik opatrzny ‘troszczący się o coś’, który stał się podstawą rzeczownika opatrzność ‘doglądanie, opiekowanie się, dbałość o coś’. „symbol opatrzności w postaci oka zamkniętego w trójkąt, z którego wychodzą promienie”.

Ojciec to wg logiki jakiś przekręcony „oczyc”, „oczca”, ten co ma nas na oku. Baczy.(…)

Uważam, że to na co wpadła annaM JEST OCZYWIŚCIE GENIALNE. I jak obiecałem, robię o tym wpis, ten i inne z nim powiązane. Najpierw trochę ofitzjalnych danych, jako taka przystawka przed daniem głównym…

W tej serii wpisów będę zajmował się jedynie drugim członem nazwy *Dyēus Phter. Pierwszym zajmę się przy innej okazji.

Zwracam uwagę, na tradycyjnie typowe wtórne fielko-germańskie ubezdźwięcznienia, jak:

Tuesday, Tiwesdæg, Tiw’s Day, tívar, Tiveden, Týr, Thor, czy inny Tīwaz…

Zwracam tyż uwagę na dziwnie jakoś niknące odtfaszaszane tzw. laryngały, patrz:

Dyēus Phter (Proto-Indo-European: *dyḗws ph₂tḗr, also *Dyḗus Ph₂tḗr, *Dyḗus Pḥ_atḗr, or Dyēus Pətḗr,

Inne tytuły tego wpisu:

209 Peys, Piasta, Pieścić, Pizda, Pięść, Pięć, Piędź, Pięta, Pętać i inne dowody na pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni 06

209 Wtórnie ubezdźwięcznione liczebniki indogermańskie i ich wysokoenergetyczne PieRwotne PRa-Słowiańskie rdzenie, PieR+WS”y, PRW, PR 17

…..

https://en.wikipedia.org/wiki/Dyeus

Dyēus or Dyēus Phter (Proto-Indo-European: *dyḗws ph₂tḗr, also *Dyḗus Ph₂tḗr, *Dyḗus Pḥ_atḗr, or Dyēus Pətḗr, alternatively spelled dyēws) is believed to have been the chief deity in Proto-Indo-European mythology. Part of a larger  pantheon, he was the god of the daylit sky, and his position may have mirrored the position of the patriarch or monarch  in Proto-Indo-European society.

This deity is not directly attested; rather, scholars have reconstructed this deity from the languages and cultures of later Indo-European peoples such as the Greeks, Latins, and Indo-Aryans. According to this scholarly reconstruction, Dyeus was known as Dyḗus Ph₂tḗr, literally „sky father” or „shining father”, as reflected in Latin Iūpiter, Diēspiter, possibly Dis Pater and deus pater, Greek Zeus Pater, Vedic Dyáuṣ Pitṛ́.

As the pantheons of the individual mythologies related to Proto-Indo-European religion evolved, attributes of Dyeus seem to have been redistributed to other deities. In Greek and Roman mythology, Dyeus remained the chief god; however, in Vedic mythology, the etymological continuant of Dyeus became a very abstract god, and his original attributes and dominance over other gods appear to have been transferred to gods such as Agni or Indra.

Later figures etymologically connected with Dyeus

• In Greek mythology Zeus^[1] ([zdeǔ̯s])
• In Roman mythology Jupiter (from *Iou-pater or *Ious-pater)^[2]
• In Historical Vedic religion Dyáuṣ Pitṛ́^[3]
• Dionysus, especially with the Thracians and Sabines
• Possibly Dis Pater (although he is more connected with the Greco-Roman Pluto theologically)

Rooted in the related but distinct Indo-European word *deiwos is the Latin word for deity, deus. The Latin word is also continued in English „divine” and „deity„. The Old English word for Tuesday, „Tiwesdæg„, means „Tiw’s Day„, while in Old Norse tívar may be continued in the toponym Tiveden („Wood of the Gods”, or of Týr).

The Roman god Jupiter is a form of Dyeus.

Norse god Týr

The following names derive from the related *deiwos:

• Germanic Tīwaz (known as Týr in Old Norse)
• Latin Deus (originally used to address Jupiter, but later adopted as the name of God)
• Indo-Aryan deva: Vedic/Puranic deva, Buddhist deva
• Armenian: Դիւցազն (diwtsazn) (epic hero, demigod), դիւց (dits), դիւք (diq) (Gods), դեւ (dew) (initially – god, in post-Christian era – spirit, demon); also տիւ (tiw) (God)
• Iranic daeva, daiva, diw, etc.
• Baltic Dievas, deivė (goddess)
• Celtic e.g. Gaulish Dēuos, Gaelic dia, Welsh duw
• Slavic div (genitive divese; „miracle”)
• Irish Dagda, from *Dago-deiwos meaning „the good god” or „Shining God”
• Possibly the Lusitanian Reve.^[4]

Estonian Tharapita bears similarity to Dyaus Pita in name, although it has been interpreted as being related to the god Thor.

Although some of the more iconic reflexes of Dyeus are storm deities, such as Zeus and Jupiter, this is thought to be a late development exclusive to Mediterranean traditions, probably derived from syncretism with Canaanite deities and Perkwunos.^[5] The deity’s original domain was over the daylight sky, and indeed reflexes emphasise this connection to light: Istanu (Tiyaz) is a solar deity (though this name may actually refer to a female sun goddess^[6]), Helios is often referred to as the „eye of Zeus”,^[7] in Romanian paganism the Sun is similarly called „God’s eye”^[8] (exact equivalent of Armenian ակն տիւական akn tiwakan – „eye of God”) and in Indo-Iranian tradition Surya/Hvare-khshaeta is similarly associated with Ahura Mazda. Even in Roman tradition, Jupiter often is only associated with diurnal lightning at most, while Summanus is a deity responsible for nocturnal lightning or storms as a whole.

As an ordinary noun

Dyēus’s name also likely means „the daytime sky”:

• In Sanskrit as div- (nominative singular dyāus with vrddhi), its singular means „the sky” and its plural means „days”.
• Its accusative form *dyēm became Latin diem „day„, which later gave rise to a new nominative diēs. The original nominative survives as diūs in a few fixed expressions.^[9]
• Finnish taivas, Estonian taevas, Livonian tōvaz etc. (from Proto-Finnic *taivas), meaning „heaven” or „sky,” are likely rooted in the Indo-European word. The neighboring Baltic Dievas or Germanic Tiwaz are possible sources, but the Indo-Iranian *daivas accords better in both form and meaning. Similar origin has been proposed for the word family represented by Finnish toivoa „to hope” (originally „to pray from gods”).
• Old Irish día could mean either „God” or „day”; these give rise to the modern Irish dia and Dé / Scottish Gaelic di- respectively.^[10]
• Russian дивный’ „divine”

See also

• Tengri
• Tian

References

1. ^ „Zeus”. American Heritage Dictionary. Bartleby. Archived from the original on 12 October 2007. Retrieved 2006-07-03.
2. ^ „Indo-European and the Indo-Europeans”. American Heritage Dictionary of the English Language (4th ed.). Bartleby. 2000. Archived from the original on 12 October 2007. Retrieved 2008-09-27.
3. ^ Oberlies, Thomas (1998), Die Religion des Rgveda (in German), Wien.
4. ^ Lódz, Krzysztof Tomasz Witczak (1999). „On the Indo-European Origin of Two Lusitanian Theonyms (Laebo and Reve)” (66). Emerita: 65–73.
5. ^ Green, Miranda (1990), „Pagan Celtic Religion: Archaeology and Myth.”, Transactions of the Honourable Society of Cymmrodorian: 13–28
6. ^ Jörg Klinger: Untersuchungen zu Rekonstruktion der hattischen Kultschicht; Studien zu den Boǧazköy-Texten 37, Wiesbaden 1996, ISBN 3-447-03667-2
7. ^ Sick, David H. (2004), „Mit(h)ra(s) and the Myths of the Sun”, Numen, 51 (4): 432–467, JSTOR 3270454
8. ^ Ionescu, Doina; Dumitrache, Cristiana (2012), „The Sun Worship with the Romanians.” (PDF), Romanian Astronomical Journal, 22 (2): 155–166, archived from the original (PDF) on 2018-04-07, retrieved 2015-05-25
9. ^ Etymological dictionary of Latin and the other Italic languages, De Vaan, 2008
10. ^ http://edil.qub.ac.uk/15848

Bibliography

• Pokorny, Julius (1959), Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (in German).

Further reading

• „Indo-European *Deiwos and Related Words” by Grace Sturtevant Hopkins, Language Dissertations number XII, December 1932 (supplement to Language, journal of the Linguistic Society of America).

…..

https://en.wikipedia.org/wiki/Sky_father

Jupiter, Ancient Roman sky deity, and Thetis

In comparative mythology, sky father is a term for a recurring concept in polytheistic religions of a sky god who is addressed as a „father”, often the father of a pantheon and is often either reigning or former King of the Gods. The concept of „sky father” may also be taken to include Sun gods with similar characteristics, such as Ra. The concept is complementary to an „earth mother„.

„Sky Father” is a direct translation of the Vedic Dyaus Pita, etymologically descended from the same Proto-Indo-European deity name as the Greek Zeû Pater and Roman Jupiter, all of which are reflexes of the same Proto-Indo-European deity’s name, *Dyēus Ph₂tḗr.^[1] While there are numerous parallels adduced from outside of Indo-European mythology, there are exceptions (e.g. In Egyptian mythology, Nut is the sky mother and Geb is the earth father).

In historical mythology

• In Mesopotamian mythology, An or Anu, (AN, 𒀭𒀭𒀭) Sumerian for „heaven, sky”, is the father deity of the Sumerian and Assyro-Babylonian pantheon and is also the earliest attested Sky Father deity.
• Indo-European mythology
  • In the early Vedic pantheon, Dyaus Pita „Sky Father” appears already in a marginal position, but in comparative mythology is often reconstructed as having stood alongside Prithvi Mata „Earth Mother” in prehistoric times.
  • In Ancient Rome, the sky father, or sky god, was Jupiter (Zeus, Ζεύς, in Ancient Greece), often depicted by birds, usually the eagle or hawk, and clouds or other sky phenomena. Nicknames included „Sky God” and „Cloud Gatherer”.
  • Uranus (mythology) was the primordial greek god of the sky
  • Perun in Slavic mythologies
  • Dievas in Baltic mythology
• Ukko in Finnish mythology
• In Māori mythology, Ranginui was the sky father. In this story, the sky father and earth mother Papatūānuku, embraced and had divine children.
• Wākea is a sky father in Hawaiian mythology.
• In Native American mythology and Native American religion, the sky father is a common character in creation myths.^[2]
• In China, in Daoism, 天 (tian), meaning sky, is associated with light, the positive, male, etc., whereas 地 (di) meaning earth or land, is associated with dark, the negative, female, etc.
  • Shangdi 上帝 (Hanyu Pinyin: shàng dì) (literally „King Above”) was a supreme God worshipped in ancient China. It is also used to refer to the Christian God in the Standard Chinese Union Version of the Bible.
• Zhu, Tian Zhu 主,天主 (lit. „Lord” or „Lord in Heaven”) is translated from the English word, „Lord”, which is a formal title of the Christian God in Mainland China’s Christian churches.
  • Tian 天 (lit. „sky” or „heaven”) is used to refer to the sky as well as a personification of it. Whether it possesses sentience in the embodiment of an omnipotent, omniscient being is a difficult question for linguists and philosophers.
• Tengri „sky”, chief god of the early religion of the Turkic and Mongolic peoples.
• In Ancient Egypt, Horus was ruler of the sky. He was shown as a male humanoid with the head of a falcon. It is not uncommon for birds to represent the sky in ancient religions, due to their ability to fly. However, in Egyptian mythology the sky was perceived as the goddess Nut.
• In what is now Colombia, the Muisca (Muisca mythology) used to worship Bochica as the sky father.^[3]
• „Taevaisa” (Taevas = sky, isa = father) is the word by which adherents in Estonia of the Maausk (faith of the land) and the Taara native beliefs refer to God. Although both branches of the original Estonian religion – which are largely just different ways of approaching what is in essence the same thing, to the extent that it remains extant – are pantheistic, heaven has a definite and important place in the ancient pre-Christian Estonian belief system. All things are sacred for those of the faith of the land, but the idea of a sky father – among other „sacrednesses” – is something all Estonians are well aware of. In newer history, after the arrival of Christianity, the ideas of a sky father and „a father who art in heaven” have become somewhat conflated. One way or another, the phrase „taevaisa” remains in common use in Estonia.
• The Liber Sancti Iacobi by Aymericus Picaudus tells that the Basques called God Urcia, a word found in compounds for the names of some week days and meteorological phenomena.^[4][5] The current usage is Jaungoikoa, that can be interpreted as „the lord of above”. The imperfect grammaticality of the word leads some to conjecture that it is a folk etymology applied to jainkoa, now considered a shorter synonym.

See also

• Earth mother
• Sky deity
• Thunder god

References

1. ^ dyaus in Vedic still retained the meaning „sky”, while the Greek Zeus had become a proper name exclusively.
2. ^ Judson, Katherine Berry (April 30, 2009). Myths and Legends of California and the Old Southwest. BiblioLife. pp. 5–7. ISBN 978-0-559-06288-9.
3. ^ Paul Herrmann, Michael Bullock (1954). Conquest by Man. Harper & Brothers. pp. 186. OCLC 41501509.
4. ^ Trask, L. The History of Basque (1997) Routledge ISBN 0-415-13116-2
5. ^ Jose M. de Barandiaran Mitologia Vasca (1996) Txertoa ISBN 84-7148-117-0

…..

https://en.wikipedia.org/wiki/Dyaus

Dyáuṣ Pitṛ́ (Vedic Sanskrit: Dyáuṣpitṛ́, द्यौष्पितृ, literally ‚Sky Father‚) is the ‚Father Heaven’ deity of the Vedic pantheon derived from the Proto-Indo-European Sky father god, Dyeus, who appears in hymns with Prithvi Mata ‚Mother Earth’ in the ancient scriptures of Hinduism. He is significant in comparative philology scholarship of Proto-Indo-European religion as similar vocative and nominative concepts share a similar derivation from the Indo-European language, such as Dies Pater and Jupiter (Latin), Zeus Patér (Zεύς πατήρ, Ancient Greek), Dievas, Tius or Zio (Old High German) and Toutiks dipater (South Picene), all of which like Dyáuṣ Pitṛ́ mean ‚sky father’.^[1][2][3]

In the Rigveda, Dyaus Pitr appears in verses 1.89.4, 1.90.7, 1.164.33, 1.191.6, 4.1.10. and 4.17.4^[4] He is also referred to under different theonyms: Dyavaprithvi, for example, is a dvandva compound combining ‚heaven’ and ‚earth’ as Dyaus Pitr and Prithvi Mata.

The name Dyauṣ Pitṛ is etymologically connected to theonyms such as the Greek Zeus Pater, and closely related to Latin (Roman) Jupiter. Both Dyauṣ and Zeus stem from a Proto-Indo-European *Dyeus (also *Dyḗus Ph₂tḗr, alternatively spelled  *Dyḗws).

This, and many other parallels such as the similarity of Vedic rain god Parjanya to Slavic Perun, Lithuanian Perkūnas, and  Norse Thor and Fjörgyn, led 19th-century scholars to comparative mythology studies and a conjecture that Vedic, post-Vedic, Greek, and Roman rituals likely had more ancient Proto-Indo-European roots.^[5]

The noun dyaús (when used without the pitā́ ‚father’) refers to the daylit sky, and occurs frequently in the Rigveda, as an entity. The sky in Vedic writing was described as rising in three tiers, avamá, madhyamá, and uttamá or tṛtī́ya.^[6]

See also

• Rigvedic deities
• Uranus (mythology)

References

1. ^ Winter, Werner (2003). Language in Time and Space. Walter de Gruyter. pp. 134–135. ISBN 978-3-11-017648-3.
2. ^ Bopp, F.; Wilson, H. H. (1851). „Edinburgh Review, or Critical Journal”. XCIII–XCIV. A & C Black: 171.
3. ^ Müller, Friedrich Max (1902). The life and letters of the right Honourable Friedrich Max Müller. Longmans, Green, and co. pp. 506–507.
4. ^ Sanskrit: Rigveda, Wikisource; translation: Ralph T. H. Griffith Rigveda, Wikisource
5. ^ Davidson, Hil (1993). The Lost Beliefs of Northern Europe. Psychology Press. pp. 147–148. ISBN 978-0-415-04936-8.
6. ^ Rigveda, 5.60.6.

• Oberlies, Thomas (1998). Die Religion des Rgveda. Vienna.

…..

https://pl.wikipedia.org/wiki/Djaus

Djaus (Dyaus) – dosłownie „światło”, „niebo”; Djaus w hinduizmie jest bogiem Niebios; zwany jest Ojcem Nieba (Djaus-Pitr, Djaus Pitar lub Djaus-Pita). Małżonek Prythiwi, bogini natury i matki Ziemi. Boska para rodzicielska Djaus i Prythiwi uważani są za prarodziców ludzi i aniołów (dewa), podobni w tym względzie do pary Uranos – Gaja z greckiej mitologii.

Zobacz też

• Zeus
• Sius
• Jupiter
• Dis Pater

Bibliografia

• Mircea Eliade: Historia wierzeń i idei religijnych. T. I. Warszawa: PAX, 1991.
• Marta Jakimowicz-Shah, Andrzej Jakimowicz: Mitologia indyjska. Warszawa: WAiF, 1986, seria: mitologie świata. ISBN 83-0334-4.
• Marjorie Leach: Uniwersalny leksykon bóstw. Poznań: Oficyna Wydawnicza ATENA, 1998.

…..

https://pl.wikipedia.org/wiki/Opatrzność

Oko opatrzności

Obraz Opatrzności Bożej z 1773 r. w kościele św. Katarzyny w Jastrzębiu Górnym

Opatrzność /łac. providentia, gr. πρόνοια (pronoja)/ – w teologii nieustanna opieka wszechwiedzącego i wszechmocnego Boga nad dziejami świata i poszczególnych ludzi, poprzez którą pokazuje On swą mądrość, dobroć i miłość. Dokonuje się bezpośrednio, przez aniołów lub przez innych ludzi, co jest wyrazem pragnienia Boga by dać ludziom możliwość samodzielnego i twórczego działania^[1].

Jednym z podstawowych pytań dotyczących Opatrzności jest istnienie zła w świecie równocześnie z Jej działaniem. Odpowiedzi na to pytanie poszukuje teodycea. Wiara w Opatrzność uwalnia od postaw nacechowanych fatalizmem, pobudza nadzieję^[2]. Jedno z żeńskich zgromadzeń zakonnych nosi nazwę Siostry Opatrzności Bożej.

Symbolika

Czasami trójkąt związany z Opatrznością łączy się z hetyckim trójkątem wyobrażającym „dobro” (het. assu)^[3].

Opatrzność a stworzenie

Pojęcie Opatrzności Bożej jest ściśle związane z pojęciem stworzenia. Świat został stworzony jako dobry, by istniał ku chwale Bożej. Opatrzność jest więc działaniem opieki Bożej nad światem i wszystkimi bytami, by osiągnęły swą dobroć i doskonałość, zgodnie z naturą i planem wyznaczonymi przez Boga w akcie stwórczym^[4]. Pojęcie Opatrzności Bożej nie mieści się w systemie deistycznym, który zakłada, że Stwórca, stworzywszy świat, pozostawił go samemu sobie^[2].

Opatrzność a wolna wola

Wiele o Opatrzności Bożej pisał Augustyn z Hippony w dialogu O wolnej woli. Zwłaszcza w trzeciej księdze biskup  Hippony wykazuje, że wolna wola a Boża wszechwiedza, zwłaszcza przedwiedza /(łac.) praescientia/ nie są czymś przeciwstawnym. Również popełnianie grzechów nie jest sprzeczne z Opatrznością Bożą. Analiza psychologiczna ludzkiej motywacji grzechu, wykazuje że grzeszna wola jak najbardziej może mieć miejsce w porządku, nad którym czuwa Opatrzność^[5].

Katechizm Kościoła katolickiego o Opatrzności

Katechizm Kościoła Katolickiego mówi o Opatrzności w nn. 302-305^[6]. W stworzeniu świat nie powstał od razu doskonały, spełniony. Jest on zatem w drodze /(łac.) in statu viae/ do ostatecznej doskonałości, którą ma dopiero osiągnąć i do której Bóg go przeznaczył i prowadzi.

Źródłem poznania Opatrzności jest Pismo Święte, np. Ps 115, 3: Nasz Bóg jest w niebie; czyni wszystko, co zechce czy  Księga Przysłów: Wiele zamierzeń jest w sercu człowieka, lecz wola Pana się ziści (Prz 19, 21). Chrystus jest wykonawcą Opatrzności, jak mówi Apokalipsa: Ten, co otwiera, a nikt nie zamknie, i Ten, co zamyka, a nikt nie otwiera (Ap 3, 7). Bóg troszczy się o świat często bezpośrednio i oczekuje postawy zaufania u ludzi. Mówił o tym Jezus w Kazaniu na górze:

Nie troszczcie się więc zbytnio i nie mówcie: co będziemy jeść? co będziemy pić?… Ojciec wasz niebieski wie, że tego wszystkiego potrzebujecie. Starajcie się naprzód o Królestwo Boga i o Jego sprawiedliwość, a to wszystko będzie wam dodane (Mt 6, 31-33).

Przypisy

1. ↑ Por. M. Kaszowski: Bóg „ojcowski i opiekuńczy”. [dostęp 2011-12-05].
2. ↑ ^{Skocz do:a b} Por. Opatrzność. W: Religia. Encyklopedia PWN. T. 7. s. 426-427.
3. ↑ Maciej Popko, Mitologia hetyckiej Anatolii, WAiF, Warszawa, 1987, ​ISBN 83-221-0103-1​, str. 36
4. ↑ Por. R. Masarczyk SDS: Opatrzność Boża. W: Katolik.pl [on-line]. [dostęp 2011-12-05].
5. ↑ Por. J. Domański: O wolnej woli – Wstęp. W: Augustyn: Dialogi filozoficzne. s. 489-490.
6. ↑ Katechizm Kościoła Katolickiego. [dostęp 2011-12-05].

Bibliografia

• Granat W.: Teodycea. Istnienie Boga i Jego natura. Wyd. 2 (uzup.). Lublin: 1968.
• Opatrzność. W: Religia. Encyklopedia PWN. T. Gadacz, B. Milerski (red. naukowa). T. 7. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 426-427. ISBN 83-01-13936-6.
• Domański J.: O wolnej woli – Wstęp. W: Augustyn: Dialogi filozoficzne. Kraków: Znak, 1999, s. 487-492, seria: Filozofia i Religia. ISBN 83-7006-681-X.
• Kaszowski M.: Bóg „ojcowski i opiekuńczy”. W: Teologia w pytaniach i odpowiedziach [on-line]. [dostęp 2011-12-05].
• Boecjusz, O pocieszeniu, jakie daje filozofia, przeł. i opr. G. Kurylewicz, M. Antczak. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki, 2006.

Linki zewnętrzne

• McCann H.J., Johnson D.M., Divine Providence [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy [online], CSLI, Stanford University, 25 stycznia 2017, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-01-17] (ang.).

…..

https://en.wikipedia.org/wiki/Divine_providence

In theology, divine providence, or just providence, is God‚s intervention in the Universe. The term Divine Providence  (usually capitalized) is also used as a title of God. A distinction is usually made between „general providence”, which refers to God’s continuous upholding of the existence and natural order of the Universe, and „special providence”, which refers to God’s extraordinary intervention in the life of people.^[1] Miracles generally fall in the latter category.^[2]

Etymology

„Divine” evolved in the late 14th century to mean „pertaining to, in the nature of or proceeding from God or a god”. This came from the Old French devin or devin, with a similar meaning, and that from the Latin divinus, meaning „of a god”, in turn from divus, with similar meaning, which was related the Latin deus, meaning god or deity.

The word providence comes from Latin providentia meaning foresight or prudence, and that in turn from pro-, ahead and videre, to see.^[3] The current use of the word in the secular sense refers to foresight, or „timely preparation for eventualities”,^[4] or (if one is a deist or an atheist) „nature as providing protective care”.^[5](…)

…..

https://pl.wikipedia.org/wiki/Oko_opatrzności

Oko opatrzności na fasadzie Domu Michała Klahra w Lądku-Zdroju

Oko opatrzności (również wszystkowidzące oko) – symbol oka otoczonego przez promienie światła lub glorii, zwykle zamknięte w trójkącie. Jest czasem interpretowane jako symbol oka Boga pilnującego ludzi (zob. opatrzność).

Oko opatrzności jest często odczytywane jako artystyczne wyobrażenie Boga przedstawione w postaci piktogramu składającego się z otwartego oka wpisanego w trójkąt równoramienny, z którego boków widoczne są promienie.

Pochodzenie

Symbol w obecnej formie pojawił się po raz pierwszy na Zachodzie w XVII i XVIII wieku, ale symbole wszystkowidzącego oka mają swoje źródło w mitologii egipskiej i symbolu oka Horusa.

XVII-wieczne obrazy oka opatrzności czasami pokazują je w otoczeniu obłoków. W późniejszym okresie symbol oka w zamkniętym trójkącie zaczął być postrzegany jako symbol Trójcy Świętej w religii chrześcijańskiej.

• 

  Oko opatrzności w piramidionie na odwrocie banknotu 1 dolara amerykańskiego

• 

  Oko Ra, głównego boga starożytnych Egipcjan, nazywane również okiem Horusa

• 

  Rycina alchemiczna, przedstawiająca wszystkowidzące oko Boga unoszące się w powietrzu

• 

  Chrześcijańska wersja oka opatrzności, wyraźnie zaznaczająca trójkąt reprezentujący Trójcę Świętą

• 

  Oko opatrzności na wieży katedry w Akwizgranie

• 

  Oko opatrzności na macewie kamiennogórskiego cmentarza żydowskiego

• 

  Oko opatrzności na kościele w Radomierzu

  Polska

Oko opatrzności na pszczyńskiej kamienicy

W Polsce oko opatrzności głęboko wrosło w świadomość odbiorców jako symbol boskości.

W Pszczynie przy ul. Ratuszowej znajduje się kamienica Pod Okiem Opatrzności, która swoje miano zyskała od tego symbolu umieszczonego na jej fasadzie. Motyw ten znajduje się również na fasadach polskokatolickiej świątyni św. Kazimierza i kościoła św. Jana Jerozolimskiego w Poznaniu, na ołtarzu wielkim w parafialnym kościele św. Wojciecha w Jeleśni, na ołtarzu w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Górznie, nad ołtarzem w kościele parafialnym pw. św. Jana Nepomucena w Sipiorach^[1], w kościele parafialnym pw. Ducha Św. w Zambrowie, a także w kościele Opatrzności Bożej w Bielsku-Białej i kościele Marcina Lutra w tym samym mieście oraz w kościele ewangelicko-reformowanym w Zelowie, jak również w kościele w parafii św. Floriana w Brwinowie^{[potrzebny przypis]}.

Oko opatrzności widnieje na herbie i fladze Radzymina. Historia herbu sięga początków XVIII wieku, gdy miasto zostało zagrożone przez zarazę morową. Po jej wygaśnięciu mieszkańcy uwierzyli, że w tych trudnych dniach opatrzność boża czuwała nad miastem, co wyraziło się dość łagodnymi skutkami epidemii. Oficjalnie herb Radzymina został zatwierdzony 3 października 1936^[2].

Wolnomularstwo

Delta Świetlista^[3]. Wolnomularska wczesna wersja oka opatrzności z obłokami oraz półokrągłą glorią

Oko opatrzności pojawia się również jako część ikonografii wolnomularskiej pod nazwą Delta Świetlista. Reprezentuje wszystkowidzące oko Boga, a także jest przypomnieniem, że działania masonów są zawsze obserwowane przez Boga (który w wolnomularstwie jest przedstawiany jako Wielki Architekt Wszechświata).

Kaodaizm

Kaodaizm używa oka opatrzności jako symbolu Boga.

Obecnie i w ostatnim okresie

Herb gminy Chełm Śląski

Oko opatrzności w herbie rosyjskiego miasta Nieman w obwodzie kaliningradzkim

Ukraiński banknot 500 hrywien

• Deklaracja praw człowieka i obywatela, której oficjalna wersja zapożyczyła ikonografię Dziesięciu przykazań.
• Estoński banknot 50 koron zawiera motyw wszystkowidzącego oka. Zobacz też korona estońska.
• We Władcy Pierścieni (J.R.R. Tolkiena) Sauron posiada wszystkowidzące oko. W animowanej wersji Powrót króla, insygnia oddziałów Saurona przypominają bardzo oko Horusa. W filmowej wersji trylogii wyreżyserowanej przez Petera Jacksona sam Sauron jest przedstawiony jako oko.
• Logo firmy Steve Jackson Games.
• Logo aplikacji komputerowej The All-Seeing Eye, stworzonej, by pomóc graczom internetowym w odnajdywaniu serwerów gier.
• Piramida i motyw wszystkowidzącego oka znajdują się na okładkach albumów grup 13th Floor Elevators, The Prize Fighter Inferno, My Brother’s Blood Machine, Klaxons oraz Hunter.
• Oko opatrzności zostało zaproponowane jako symbol planetki Eris.
• Oko opatrzności znajduje się na okładce książki Oko w Piramidzie (Trylogia Illuminatus!).
• Madonna ma ten symbol na plecach swojej kurtki dżinsowej w filmie Rozpaczliwie poszukując Susan.
• Piosenkarz Michael Jackson używał tego symbolu, by pokazać swoją „boskość” jako ikony popkultury w niektórych ze swych wideoklipów.
• Biuro IAO.
• Kilka bractw na amerykańskich uczelniach ma oko opatrzności na mundurkach lub odznakach, np. Delta Tau Delta, Phi Kappa Psi i Delta Kappa Epsilon.
• Oko opatrzności znajduje się w herbie rosyjskiego miasta Nieman.

Zobacz też

W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem: Oko opatrzności

• Oko Horusa
• Wielka Pieczęć Stanów Zjednoczonych
• Trzecie oko

Przypisy

1. ↑ fot. Anna Duda-Nowicka: Dzieci z Parafii pw. św. Jana Nepomucena w Sipiorach w niedzielę 27 maja przyjęły Komunię św.. palukitv.pl. [dostęp 13 października 2012].
2. ↑ Herb i flaga Radzymina, radzymin.pl
3. ↑ Andrzej Fedorowicz. Rzeczpospolita masońska. „Fokus Historia Ekstra 2/2017”, s. 70 i 71, kwiecień-maj 2017.

…..

https://en.wikipedia.org/wiki/Eye_of_Providence

The Eye of Providence can be seen on the reverse of the Great Seal of the United States, seen here on the US $1 bill.

The Eye of Providence (or the all-seeing eye of God) is a symbol, having its origin in Christian iconography, showing an eye often surrounded by rays of light or a glory and usually enclosed by a triangle. It represents the eye of God watching over humanity (the concept of divine providence).^[1][2][3] In the modern era, a notable depiction of the eye is the reverse of the Great Seal of the United States, which appears on the United States one-dollar bill. (…)

…..

Dodatek:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Prythiwi

Prythu ścigający Prythiwi pod postacią krowy

Prythiwi (dewanagari पृथिवी , trl. pṛthivī , ang. Prithivi) – bogini staroindyjska, będąca personifikacją ziemi^[1] w hinduizmie wedyjskim. Porównywana bywa z grecką Gają i rzymską Tellus^[2]. Jest symbolem nadziei i hojności (daje nasiona i owoce)^[2] jak również odporności i cierpliwości (jako ta , która znosi rany zadawane przez rolników przy orce). Równocześnie jest wzorem uprzejmości i łagodności (odpłaca plonami za zranienia narzędziami rolniczymi)^[2] . Uosabia cechy cierpliwości , macierzyństwa i mądrości^[3] . Matka wedyjskich bogów, wszystkich ludzi, zwierząt i roślin. Postrzegana również jako opiekunka zmarłych^[4].

Ikonografia

• Prythiwi zasadniczo uosoabia planetę.
• Bogini ta bywa też przedstawiana jako krowa Priśni, poszukująca opieki Brahmy (hinduistycznego boga stwórcy). Priśni jest opisywana jako wielobarwna.
• Inna postacią symbolicznie reprezentującą Prythiwi jest brzemienna życiodajnym deszczem chmura^[3] .

Imię

Znaczenie sanskryckiego imienia prythiwi objaśnia się jako: olbrzymia,^[5] szeroka^[6], rozległa; ziemia^[7] , obszerna^[3] . Imię Prythiwi bywa używane w znaczeniu natura, co ma oddawać jej rolę jako matki wszystkich ludzi , zwierząt i roślin^[2] .

Inne imiona

• Priśni – symbolizująca Prythiwi postać krowy^[5]
• Urwi^[5] (obszerna)
• Ardźuni (lśniąca)
• Mahi (wielka)^[3] .

Rodzina i postacie powiązane

Prythiwi bywa nazywana córką wieszcza Prythu^[2] .

Partnerzy

Wśród jej małżonków wymienia się bogów o imionach :

• Djaus
• Pardźanja

oraz rysziego Prythu^[3] .

Potomstwo

Wśród dzieci bogini wymieniane są szczególnie bóstwa:

• Uszas
• Agni
• Indra

Podaje się jednak zasadniczo, że Prythiwi jest matką wszystkich istot żywych^[8] szczególnie ludzi , zwierząt i roślin. Czasami jest też określana matką wszystkich bogów^[2] .

Recepcja w pismach hinduistycznych

Wedy

Prythiwi w wedach jest bóstwem mało znaczącym. Jej imię pojawia się najczęściej wewnątrz formy  Djawaprythiwi. To androgyniczna postać o imieniu będącym złożeniem z imieniem nieba Diw (Djaus). Para niebo-ziemia istniała przed stworzeniem . Postacie małżonków rozdzielił Indra z użyciem centralnego (axis mundi) kosmicznego słupa^[3]. Deszcz spadający na ziemię, jako nasienie Diwa zapłodnił Prythiwi i stała się matką wszystkich żywych istot^[9] .

Zobacz też

• Bhudewi

Przypisy

1. ↑ Andrzej Ługowski: Prythiwi. W: Słownik mitologii hinduskiej. Andrzej Ługowski (red.nauk.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 1994, s. 146, seria: Świat Orientu. ISBN 83-86483-20-2.
2. ↑ ^{Skocz do:a b c d e f} Prithiwi. W: Jan Knappert: Mitologia Indii. Maciej Karpiński (tłum.). Wyd. 1. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS, 1996, s. 271, seria: Mity i legendy świata. ISBN 83-7120-180-X.
3. ↑ ^{Skocz do:a b c d e f} Prythiwi. W: Religia – encyklopedia PWN. Tadeusz Gadacz, Bogusław Milerski (red. nauk.). Wyd. 1. T. 8. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 285. ISBN 83-01-14039-9.
4. ↑ 3.2.2. Prythiwi. W: Barbara Grabowska: Ćandi, Sati, Parwati. Z dziejów literatury indyjskiej. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 44. ISBN 978-83-235-0846-5.
5. ↑ ^{Skocz do:a b c} Prithiwi , tł. Cezary Galewicz. W: Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red. nauk.). Wyd. 1. T. 2. Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 1998, s. 123, seria: Słowniki Encyklopedyczne „Książnicy”. ISBN 83-7132-370-0.
6. ↑ Prythiwi. W: Andrzej M. Kempiński: Słownik mitologii ludów indoeuropejskich. Wyd. 1. Poznań: Kantor Wydawniczy SAWW, 1993, s. 353. ISBN 83-85066-91-8.
7. ↑ Prythiwi. W: Andrzej M. Kempiński: Słownik mitologii ludów indoeuropejskich. Wyd. 1. Poznań: Kantor Wydawniczy SAWW, 1993, s. 353. ISBN 83-85066-91-8.
8. ↑ Prythiwi. W: Andrzej M. Kempiński: Słownik mitologii ludów indoeuropejskich. Wyd. 1. Poznań: Kantor Wydawniczy SAWW, 1993, s. 353. ISBN 83-85066-91-8.
9. ↑ Prythiwi. W: Andrzej M. Kempiński: Słownik mitologii ludów indoeuropejskich. Wyd. 1. Poznań: Kantor Wydawniczy SAWW, 1993, s. 353. ISBN 83-85066-91-8.

…..

https://en.wikipedia.org/wiki/Prithvi

Prithvi or Prithvi Mata (Sanskrit: पृथ्वी, pṛthvī, also पृथिवी, pṛthivī) „the Vast One” is the Sanskrit name for the earth as well as the name of a devi (goddess) in Hinduism and some branches of Buddhism. She is also known as Bhūmi. She is consort of Vishnu and Dyaus Pita both.

As Pṛthvī Mātā („Mother Earth”) she is complementary to Dyaus Pita („Father Sky”).^[1] In the Rigveda, Earth and Sky are primarily addressed in the dual as Dyavapṛthivi.^[2] She is associated with the cow. Prithu, an incarnation of Viṣṇu, milked her in cow’s form.

The name is also used for national personification of Indonesia, where the country is internally referred as Ibu Pertiwi. (…)

…..

PieRWa MaC’..?

W następnej części udowodnię bezspornie, że wszystkie te powyższe wtórne zapożyczenia, mają swoje pierwotne źródło w języku Pra-Słowiańskim,.. o czym oczywiście nigdzie ofitzjalnie ani nie dowiecie się, ani nie przeczytacie…