…..
Czy wiesz, że słowo Patrzeć / PaTR”+eC’ nie występuje w żadnym ze współczesnych języków słowiańskich, za wyjątkiem języka polskiego!?
Twierdzę, że jest to kolejnym dowodem, że język zachodniosłowiański / lechicki / polski jest najpierwotniejszą postacią ze wszystkich obecnych, ale także i sztucznie odtfoszonych języków słowiańskich, jak Staro-Cerkiewno-Słowiański SCS / Old Church Slavonic OCS., czy język czeski, itp.
Ten wpis jest pierwszym technicznym rozwinięciem wpisu poprzedniego, poświęconego wywiedzeniu znaczenia i źródłosłowu słowa z tzw. PIE, odtfoszonego jako *Dyēus Phater, czy jak mu tam,.. czyli Króla Bogów…
Przy okazji podważa to ofitzjalne fyfietzenia, o których pisałem wcześniej, dotyczące rzekomego źródłosłowu tego słowa, pochodzącego rzekomo od słowa Pas, Paść, Pasać, Pastuch, Pasterz, itp.
Inne tytuły tego wpisu:
210 Peys, Piasta, Pieścić, Pizda, Pięść, Pięć, Piędź, Pięta, Pętać i inne dowody na pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni 07
210 Wtórnie ubezdźwięcznione liczebniki indogermańskie i ich wysokoenergetyczne PieRwotne PRa-Słowiańskie rdzenie, PieR+WS”y, PRW, PR 18
…..
Opatrzność / o+PaTR”+NoS’C’
https://pl.wiktionary.org/wiki/opatrzność
opatrzność (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) rel. opieka bóstwa
- (1.2) przeznaczenie
- (1.3) st.pol. przezorność[1]
- odmiana:
- (1.1–2) blm
przypadek liczba pojedyncza mianownik opatrzność dopełniacz opatrzności celownik opatrzności biernik opatrzność narzędnik opatrznością miejscownik opatrzności wołacz opatrzności
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. opatrzenie n
- związki frazeologiczne:
- oko opatrzności • palec opatrzności
- źródła:
- ↑ Kazimierz Bukowski, Biblia a literatura polska, WSiP, Warszawa 1984, s. 81.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/opatrzność
opatrzność
Polish
Etymology
Pronunciation
Noun
opatrzność f
- providence
- (obsolete) care (provision of what is necessary)
Declension
singular | |
---|---|
nominative | opatrzność |
genitive | opatrzności |
dative | opatrzności |
accusative | opatrzność |
instrumental | opatrznością |
locative | opatrzności |
vocative | opatrzności |
Synonyms
- (care): dbałość, doglądanie
Derived terms
Further reading
- opatrzność in Polish dictionaries at PWN
…..
https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=opatrzny&action=edit&redlink=1
Wiktionary does not yet have an entry for opatrzny.
…..
Opatrzny / o+PaTR”+Ny
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Opatrzny-i-opaczny;16691.html
Opatrzny i opaczny
Z wyrazami szacunku Czytelnik
Mamy tu dwie rodziny wyrazów. Do jednej należą: opatrzność, opatrzny (daw. ‘troszczący się o coś’), opatrywać (daw. m.in. ‘przyglądać się czemuś uważnie’), do drugiej – (na) opak i wspak, a także (utworzony od wyrażenia na opak) przymiotnik opaczny.
U źródeł (polskich) wyrazów należących do pierwszej rodziny jest czasownik patrzeć (patrzyć).
Od niego powstał opatrzyć ‘zadbać, zatroszczyć się’, od którego z kolei utworzono przymiotnik opatrzny ‘troszczący się o coś’, który stał się podstawą rzeczownika opatrzność ‘doglądanie, opiekowanie się, dbałość o coś’. Pisze o tym W. Boryś w Słowniku etymologicznym języka polskiego (Kraków, Wydawnictwo Literackie, 2005, s. 392).
Wyrażenie na opak powstało – według wspomnianego już Słownika etymologicznego języka polskiego W. Borysia – z prasłowiańskiego przymiotnika *opakъ ‘odwrotny’. Inną hipotezę podaje A. Bańkowski w Etymologicznym słowniku języka polskiego (Warszawa, PWN, 2000, t. II, s. 414, 486): mielibyśmy tu do czynienia z prasłowiańską cząstką *pakъ ‘wrogi, przeciwdziałający, zawracający do tyłu’ lub też z identycznie brzmiącym elementem oznaczającym tył.
…..
Opatrzenie / o+PaTR”+eNie
https://pl.wiktionary.org/wiki/opatrzenie#pl
opatrzenie (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) rzecz. odczas. od: opatrzyć lub opatrzeć[1]
- (1.2) przest. środki utrzymania, zabezpieczenie, zaopatrzenie materialne, zasoby do życia, uposażenie, utrzymanie, pensja[1]
- (1.3) przest. zabezpieczenie[1]
- odmiana:
- (1.1) blm,
przypadek liczba pojedyncza mianownik opatrzenie dopełniacz opatrzenia celownik opatrzeniu biernik opatrzenie narzędnik opatrzeniem miejscownik opatrzeniu wołacz opatrzenie - (1.2–3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik opatrzenie opatrzenia dopełniacz opatrzenia opatrzeń celownik opatrzeniu opatrzeniom biernik opatrzenie opatrzenia narzędnik opatrzeniem opatrzeniami miejscownik opatrzeniu opatrzeniach wołacz opatrzenie opatrzenia
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. opatrywanie n, opatrzność ż, opatrunek mrz
- czas. opatrzyć dk., opatrzeć dk., opatrywać ndk.
- przym. opatrzny, opatrzony
- przysł. opatrznie
- źródła:
- ↑ Skocz do:1,0 1,1 1,2
Hasło opatrzenie w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
…..
Opatrywać / o+PaTR+yW+aC’
https://pl.wiktionary.org/wiki/opatrywać#pl
opatrywać (język polski)
pielęgniarka opatruje (1.1) ranną
- znaczenia:
czasownik
- (1.1) oczyszczać ranę i zakładać opatrunek[1]
- (1.2) wyposażać w coś potrzebnego[1]
- (1.3) naprawiać, poddawać konserwacji jakieś urządzenie[1]
- (1.4) oznaczać dokument pieczęcią, podpisem itp.[1]
- (1.5) uzupełniać tekst, publikację wstępem, komentarzem, rysunkami itp.[1]
czasownik zwrotny opatrywać się
- (2.1) znudzić się widokiem czegoś lub kogoś i przestawać być atrakcyjnym
- (2.2) oczyszczać ranę i zakładać opatrunek samemu sobie
- odmiana:
- (1.1–5) koniugacja VIIIa
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik opatrywać czas teraźniejszy opatruję opatrujesz opatruje opatrujemy opatrujecie opatrują czas przeszły m opatrywałem opatrywałeś opatrywał opatrywaliśmy opatrywaliście opatrywali ż opatrywałam opatrywałaś opatrywała opatrywałyśmy opatrywałyście opatrywały n opatrywałom opatrywałoś opatrywało tryb rozkazujący niech opatruję opatruj niech opatruje opatrujmy opatrujcie niech opatrują pozostałe formy czas przyszły m będę opatrywał,
będę opatrywaćbędziesz opatrywał,
będziesz opatrywaćbędzie opatrywał,
będzie opatrywaćbędziemy opatrywali,
będziemy opatrywaćbędziecie opatrywali,
będziecie opatrywaćbędą opatrywali,
będą opatrywaćż będę opatrywała,
będę opatrywaćbędziesz opatrywała,
będziesz opatrywaćbędzie opatrywała,
będzie opatrywaćbędziemy opatrywały,
będziemy opatrywaćbędziecie opatrywały,
będziecie opatrywaćbędą opatrywały,
będą opatrywaćn będę opatrywało,
będę opatrywaćbędziesz opatrywało,
będziesz opatrywaćbędzie opatrywało,
będzie opatrywaćczas zaprzeszły m opatrywałem był opatrywałeś był opatrywał był opatrywaliśmy byli opatrywaliście byli opatrywali byli ż opatrywałam była opatrywałaś była opatrywała była opatrywałyśmy były opatrywałyście były opatrywały były n opatrywałom było opatrywałoś było opatrywało było forma bezosobowa czasu przeszłego opatrywano tryb przypuszczający m opatrywałbym,
byłbym opatrywałopatrywałbyś,
byłbyś opatrywałopatrywałby,
byłby opatrywałopatrywalibyśmy,
bylibyśmy opatrywaliopatrywalibyście,
bylibyście opatrywaliopatrywaliby,
byliby opatrywaliż opatrywałabym,
byłabym opatrywałaopatrywałabyś,
byłabyś opatrywałaopatrywałaby,
byłaby opatrywałaopatrywałybyśmy,
byłybyśmy opatrywałyopatrywałybyście,
byłybyście opatrywałyopatrywałyby,
byłyby opatrywałyn opatrywałobym,
byłobym opatrywałoopatrywałobyś,
byłobyś opatrywałoopatrywałoby,
byłoby opatrywałoimiesłów przymiotnikowy czynny m opatrujący, nieopatrujący ż opatrująca, nieopatrująca opatrujące, nieopatrujące n opatrujące, nieopatrujące imiesłów przymiotnikowy bierny m opatrywany opatrywani ż opatrywana opatrywane n opatrywane imiesłów przysłówkowy współczesny opatrując, nie opatrując rzeczownik odczasownikowy opatrywanie, nieopatrywanie - (2.1–2) koniugacja VIIIa
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik opatrywać się czas teraźniejszy opatruję się opatrujesz się opatruje się opatrujemy się opatrujecie się opatrują się czas przeszły m opatrywałem się opatrywałeś się opatrywał się opatrywaliśmy się opatrywaliście się opatrywali się ż opatrywałam się opatrywałaś się opatrywała się opatrywałyśmy się opatrywałyście się opatrywały się n opatrywałom się opatrywałoś się opatrywało się tryb rozkazujący niech się opatruję opatruj się niech się opatruje opatrujmy się opatrujcie się niech się opatrują pozostałe formy czas przyszły m będę się opatrywał,
będę się opatrywaćbędziesz się opatrywał,
będziesz się opatrywaćbędzie się opatrywał,
będzie się opatrywaćbędziemy się opatrywali,
będziemy się opatrywaćbędziecie się opatrywali,
będziecie się opatrywaćbędą się opatrywali,
będą się opatrywaćż będę się opatrywała,
będę się opatrywaćbędziesz się opatrywała,
będziesz się opatrywaćbędzie się opatrywała,
będzie się opatrywaćbędziemy się opatrywały,
będziemy się opatrywaćbędziecie się opatrywały,
będziecie się opatrywaćbędą się opatrywały,
będą się opatrywaćn będę się opatrywało,
będę się opatrywaćbędziesz się opatrywało,
będziesz się opatrywaćbędzie się opatrywało,
będzie się opatrywaćczas zaprzeszły m opatrywałem się był opatrywałeś się był opatrywał się był opatrywaliśmy się byli opatrywaliście się byli opatrywali się byli ż opatrywałam się była opatrywałaś się była opatrywała się była opatrywałyśmy się były opatrywałyście się były opatrywały się były n opatrywałom się było opatrywałoś się było opatrywało się było forma bezosobowa czasu przeszłego opatrywano się tryb przypuszczający m opatrywałbym się,
byłbym się opatrywałopatrywałbyś się,
byłbyś się opatrywałopatrywałby się,
byłby się opatrywałopatrywalibyśmy się,
bylibyśmy się opatrywaliopatrywalibyście się,
bylibyście się opatrywaliopatrywaliby się,
byliby się opatrywaliż opatrywałabym się,
byłabym się opatrywałaopatrywałabyś się,
byłabyś się opatrywałaopatrywałaby się,
byłaby się opatrywałaopatrywałybyśmy się,
byłybyśmy się opatrywałyopatrywałybyście się,
byłybyście się opatrywałyopatrywałyby się,
byłyby się opatrywałyn opatrywałobym się,
byłobym się opatrywałoopatrywałobyś się,
byłobyś się opatrywałoopatrywałoby się,
byłoby się opatrywałoimiesłów przymiotnikowy czynny m opatrujący się, nieopatrujący się ż opatrująca się, nieopatrująca się opatrujące się, nieopatrujące się n opatrujące się, nieopatrujące się imiesłów przysłówkowy współczesny opatrując się, nie opatrując się rzeczownik odczasownikowy opatrywanie się, nieopatrywanie się
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. opatrywanie n, opatrzenie n, opatrunek mrz
- przym. opatrunkowy
- źródła:
- ↑ Skocz do:1,0 1,1 1,2 1,3 1,4
Hasło opatrzeć – opatrywać w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
…..
Opatrunek / o+PaTR+o’N+eK
https://pl.wiktionary.org/wiki/opatrunek#pl
opatrunek (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) med. materiał do zabezpieczania i leczenia uszkodzeń ciała
- (1.2) med. zakładanie opatrunku w znaczeniu (1.1)
- synonimy:
- (1.2) opatrywanie, bandażowanie
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. opatrywanie n, opatrzenie n
- czas. opatrywać, opatrzyć
- przym. opatrunkowy
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) dressing; (1.2) band-aids
- francuski: (1.1) pansement m
- hiszpański: (1.2) vendaje m
- niemiecki: (1.1) Verband m; (1.2) Verbinden n
- wilamowski: (1.1) ferband n
- włoski: (1.2) medicazione ż
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/opatrunek
opatrunek
Polish
Etymology
Pronunciation
Noun
opatrunek m inan
- dressing (a piece of material placed on a wound to protect it)
Declension
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | opatrunek | opatrunki |
genitive | opatrunku | opatrunków |
dative | opatrunkowi | opatrunkom |
accusative | opatrunek | opatrunki |
instrumental | opatrunkiem | opatrunkami |
locative | opatrunku | opatrunkach |
vocative | opatrunku | opatrunki |
Derived terms
Further reading
- opatrunek in Polish dictionaries at PWN
…..
A teraz coś z łaciny.
…..
Patron / PaTR+oN
https://pl.wiktionary.org/wiki/patron
patron (język polski)
patronowie (1.3) Europy
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- (1.1) hist. w starożytnym Rzymie: patrycjusz sprawujący opiekę nad wyzwolonymi niewolnikami; zob. też patron (Rzym) w Wikipedii
- (1.2) opiekun, protektor
- (1.3) rel. święty opiekun kraju, miasta, profesji, osób; zob. też patron (chrześcijaństwo) w Wikipedii
- (1.4) osoba, której imię jest nadawane jakiejś instytucji lub miejscu
- (1.5) praw. daw. w dawnym prawie polskim: płatny zastępca procesowy, adwokat; zob. też patron (prawo) w Wikipedii
- (1.6) daw. wojsk. szef pułku w Armii Imperium Rosyjskiego
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (2.1) daw. wojsk. nabój w historycznej broni odprzodowej
- (2.2) techn. szt. szablon wykonany z tektury, metalu, drewna
- odmiana:
- (1.1–6)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik patron patronowie / patroni dopełniacz patrona patronów celownik patronowi patronom biernik patrona patronów narzędnik patronem patronami miejscownik patronie patronach wołacz patronie patronowie / patroni - (2.1–2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik patron patrony dopełniacz patronu / patrona patronów celownik patronowi patronom biernik patron patrony narzędnik patronem patronami miejscownik patronie patronach wołacz patronie patrony
- przykłady:
- (1.3) Kto będzie patronem Rybnika?
- (1.4) Na patrona naszej szkoły wybraliśmy ks. Jana Twardowskiego.
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. patronat m, patronowanie n, patronackość ż, patronalność ż
- czas. patronować ndk.
- przym. patronacki, patronalny, patronat
- przysł. patronacko
- tłumaczenia:
- angielski: (1.3) patron
- francuski: (1.3) patron m
- hiszpański: (1.3) patrón m, patrono m
- włoski: (1.1) patrono m; (1.3) patrono m
patron (język angielski)
- wymowa:
- bryt. (RP) IPA: /ˈpeɪt.ɹən/
- amer. IPA: /ˈpeɪt(ʃ).ɹən/, SAMPA: /”peIt(S)r@n/
- wymowa amerykańska
- podział przy przenoszeniu wyrazu: pa•tron
- znaczenia:
rzeczownik
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/patron
patron
English
Etymology
From Middle English patroun, patrone, from Old French patron, from Latin patrōnus, derived from pater (“father”). Doublet of pattern.
Pronunciation
Noun
patron (plural patrons)
- One who protects or supports; a defender or advocate.
- A guardian; synonym of patron saint.
-
St. Joseph is the patron of many different places.
-
- A guardian; synonym of patron saint.
- An influential, wealthy person who supported an artist, craftsman, a scholar or a noble.
- A regular customer, as of a certain store or restaurant.
- This car park is for patrons only.
- (historical, Roman law) A protector of a dependent, especially a master who had freed a slave but still retained some paternal rights.
- (Britain, ecclesiastical) One who has gift and disposition of a benefice.
- (nautical) A padrone.
- (obsolete or historical) A property owner, a landlord, a master. (Compare patroon.)
Derived terms
Related terms
See also
Verb
patron (third-person singular simple present patrons, present participle patroning, simple past and past participle patroned)
- (transitive, obsolete) To be a patron of; to patronize; to favour.
- (Can we find and add a quotation of Sir Thomas Browne to this entry?)
- (transitive, obsolete) To treat as a patron.
Anagrams
French
Etymology
From Old French patron (“patron, protector”), from Latin patrōnus, from pater (“father”).
Pronunciation
Noun
patron m (plural patrons)
- boss, employer
-
Mon patron m’a accordé quelques jours de vacances supplémentaires.
- My boss gave me some extra vacation days.
-
- (sewing and knitting) pattern
Usage notes
- This is a false friend, the only English sense of this word shared in French is saint patron (“patron saint”).
Further reading
- “patron” in le Trésor de la langue française informatisé (The Digitized Treasury of the French Language).
Anagrams
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/patronus#Latin
patronus
Latin
Etymology
From pater (“father”).
Pronunciation
Noun
patrōnus m (genitive patrōnī); second declension
Declension
Second-declension noun.
Case | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominative | patrōnus | patrōnī |
Genitive | patrōnī | patrōnōrum |
Dative | patrōnō | patrōnīs |
Accusative | patrōnum | patrōnōs |
Ablative | patrōnō | patrōnīs |
Vocative | patrōne | patrōnī |
Descendants
References
- patronus in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
- patronus in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
- patronus in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition, 1883–1887)
- patronus in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire Illustré Latin-Français, Hachette
- Carl Meissner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book[1], London: Macmillan and Co.1 phrase
- patronus in Harry Thurston Peck, editor (1898) Harper’s Dictionary of Classical Antiquities, New York: Harper & Brothers
- patronus in William Smith et al., editor (1890) A Dictionary of Greek and Roman Antiquities, London: William Wayte. G. E. Marindin
…..
A teraz źródłosłów i dla tego łacińskiego Patrona i dla słowiańskiej Opatrzności… i dla odtfoszonego tzw. PIE *phater, czy lak mu tam…
Przy okazji pojawia się jeszcze pytanie i o Potarcie / Po+TaR+Cie i Tarcie / TaR+Cie i o Podarcie / Po+DaR+Cie i Darcie / DaR+Cie… Pisałem już o tym nie mało, choc jak pamiętam to i tak tego nie skończyłem, tyle tego było…
…..
Patrzyć / PaTR”+yC’
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/patrzec-patrzyc;409.html
patrzeć – patrzyć
Julian z Opola
…..
Patrzeć / PaTR”+eC’
https://pl.wiktionary.org/wiki/patrzeć
patrzeć (język polski)
- znaczenia:
czasownik nieprzechodni niedokonany
- (1.1) kierować wzrok na coś lub na kogoś[1]
- (1.2) pojmować lub oceniać coś w pewien sposób[1]
- (1.3) traktować kogoś lub coś w jakiś sposób[1]
- (1.4) obserwować, zauważać[1]
- (1.5) pot. zważać na coś, mieć coś na uwadze[1]
- (1.6) pot. szukać czegoś, kogoś wzrokiem[1]
czasownik zwrotny niedokonany patrzeć się
- (2.1) pot. patrzeć (1.1)
- odmiana:
- (1.1) koniugacja VIIb
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik patrzeć czas teraźniejszy patrzę patrzysz patrzy patrzymy patrzycie patrzą czas przeszły m patrzałem patrzałeś patrzał patrzeliśmy patrzeliście patrzeli ż patrzałam patrzałaś patrzała patrzałyśmy patrzałyście patrzały n patrzałom patrzałoś patrzało tryb rozkazujący niech patrzę patrz / patrzaj[2] niech patrzy patrzmy / patrzajmy[2] patrzcie / patrzajcie[2] niech patrzą pozostałe formy czas przyszły m będę patrzał,
będę patrzećbędziesz patrzał,
będziesz patrzećbędzie patrzał,
będzie patrzećbędziemy patrzeli,
będziemy patrzećbędziecie patrzeli,
będziecie patrzećbędą patrzeli,
będą patrzećż będę patrzała,
będę patrzećbędziesz patrzała,
będziesz patrzećbędzie patrzała,
będzie patrzećbędziemy patrzały,
będziemy patrzećbędziecie patrzały,
będziecie patrzećbędą patrzały,
będą patrzećn będę patrzało,
będę patrzećbędziesz patrzało,
będziesz patrzećbędzie patrzało,
będzie patrzećczas zaprzeszły m patrzałem był patrzałeś był patrzał był patrzeliśmy byli patrzeliście byli patrzeli byli ż patrzałam była patrzałaś była patrzała była patrzałyśmy były patrzałyście były patrzały były n patrzałom było patrzałoś było patrzało było forma bezosobowa czasu przeszłego patrzano tryb przypuszczający m patrzałbym,
byłbym patrzałpatrzałbyś,
byłbyś patrzałpatrzałby,
byłby patrzałpatrzelibyśmy,
bylibyśmy patrzelipatrzelibyście,
bylibyście patrzelipatrzeliby,
byliby patrzeliż patrzałabym,
byłabym patrzałapatrzałabyś,
byłabyś patrzałapatrzałaby,
byłaby patrzałapatrzałybyśmy,
byłybyśmy patrzałypatrzałybyście,
byłybyście patrzałypatrzałyby,
byłyby patrzałyn patrzałobym,
byłobym patrzałopatrzałobyś,
byłobyś patrzałopatrzałoby,
byłoby patrzałoimiesłów przymiotnikowy czynny m patrzący, niepatrzący ż patrząca, niepatrząca patrzące, niepatrzące n patrzące, niepatrzące imiesłów przysłówkowy współczesny patrząc, nie patrząc rzeczownik odczasownikowy patrzenie, niepatrzenie - (2.1) koniugacja VIIb
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik patrzeć się czas teraźniejszy patrzę się patrzysz się patrzy się patrzymy się patrzycie się patrzą się czas przeszły m patrzałem się patrzałeś się patrzał się patrzeliśmy się patrzeliście się patrzeli się ż patrzałam się patrzałaś się patrzała się patrzałyśmy się patrzałyście się patrzały się n patrzałom się patrzałoś się patrzało się tryb rozkazujący niech się patrzę patrz / patrzaj[2] się niech się patrzy patrzmy / patrzajmy[2] się patrzcie / patrzajcie[2] się niech się patrzą pozostałe formy czas przyszły m będę się patrzał,
będę się patrzećbędziesz się patrzał,
będziesz się patrzećbędzie się patrzał,
będzie się patrzećbędziemy się patrzeli,
będziemy się patrzećbędziecie się patrzeli,
będziecie się patrzećbędą się patrzeli,
będą się patrzećż będę się patrzała,
będę się patrzećbędziesz się patrzała,
będziesz się patrzećbędzie się patrzała,
będzie się patrzećbędziemy się patrzały,
będziemy się patrzećbędziecie się patrzały,
będziecie się patrzećbędą się patrzały,
będą się patrzećn będę się patrzało,
będę się patrzećbędziesz się patrzało,
będziesz się patrzećbędzie się patrzało,
będzie się patrzećczas zaprzeszły m patrzałem się był patrzałeś się był patrzał się był patrzeliśmy się byli patrzeliście się byli patrzeli się byli ż patrzałam się była patrzałaś się była patrzała się była patrzałyśmy się były patrzałyście się były patrzały się były n patrzałom się było patrzałoś się było patrzało się było forma bezosobowa czasu przeszłego patrzano się tryb przypuszczający m patrzałbym się,
byłbym się patrzałpatrzałbyś się,
byłbyś się patrzałpatrzałby się,
byłby się patrzałpatrzelibyśmy się,
bylibyśmy się patrzelipatrzelibyście się,
bylibyście się patrzelipatrzeliby się,
byliby się patrzeliż patrzałabym się,
byłabym się patrzałapatrzałabyś się,
byłabyś się patrzałapatrzałaby się,
byłaby się patrzałapatrzałybyśmy się,
byłybyśmy się patrzałypatrzałybyście się,
byłybyście się patrzałypatrzałyby się,
byłyby się patrzałyn patrzałobym się,
byłobym się patrzałopatrzałobyś się,
byłobyś się patrzałopatrzałoby się,
byłoby się patrzałoimiesłów przymiotnikowy czynny m patrzący się, niepatrzący się ż patrząca się, niepatrząca się patrzące się, niepatrzące się n patrzące się, niepatrzące się imiesłów przysłówkowy współczesny patrząc się, nie patrząc się rzeczownik odczasownikowy patrzenie się, niepatrzenie się
- synonimy:
- (1.1) spoglądać, oglądać, przyglądać się, obserwować, gapić się, reg. śl. dziwać, reg. śl. podziwać
- (1.4) reg. śl. dziwać, reg. śl. podziwać
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. patrzałki nmos, patrzenie n, wypatrywanie n, przypatrywanie n
- czas. wypatrzeć dk., przypatrywać ndk.
- związki frazeologiczne:
- jak się patrzy • patrzeć jak cielę na malowane wrota / patrzeć jak wół na malowane wrota • patrzeć przez palce • patrzeć przez różowe okulary • patrzeć wilkiem • patrzeć z góry • serce tam patrzy, gdzie oko nie może • sprawiedliwość nie patrzy przez szpary • patrzeć jak w obrazek
- uwagi:
- Poprawne są obie formy, ale patrzeć jest formą dwudziestokrotnie częściej używaną niż patrzyć. Ciekawe, że w czasie przeszłym jest na odwrót: formy utworzone od patrzeć, tzn. patrzał, patrzała itd., są dziś o wiele rzadsze od form utworzonych od patrzyć, tzn. patrzył, patrzyła itd.[3]
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) look
- arabski: (1.1) نظر
- baskijski: (1.1) begiratu, so egin
- białoruski: (1.1) глядзець, пазіраць, назіраць, прыглядацца
- czeski: (1.1) divat se
- duński: (1.1) kigge, se på
- esperanto:(1.1) rigardi
- francuski: (1.1) regarder
- hawajski: (1.1) nānā
- hiszpański: (1.1) mirar
- holenderski: (1.1) kijken
- jidysz: (1.1) קוקן (kukn)
- kataloński: (1.1) mirar
- łaciński: (1.1) spectare, specere
- niemiecki: (1.1) schauen, ansehen
- nowogrecki: (1) κοιτάζω
- rosyjski: (1.1) смотреть, глядеть; (1.2) смотреть; (1.4) смотреть
- slovio: (1.1) divat (диват)
- szwedzki: (1.1) se, se på
- tajski: (1.1) แลดู, ดู
- tuvalu: (1.1) kilo
- ukraiński: (1.1) дивитися
- włoski: (1.1) guardare
- źródła:
- ↑ Skocz do:1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5
Hasło patrzeć w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Skocz do:2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Witold Doroszewski, s. 495, Warszawa, Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1980, ISBN 83-01-03811-X.
- ↑ patrzeć – patrzyć – Poradnia językowa PWN
UWAGA!
Słowo Patrzeć / PaTR”+eC’ nie występuje w żadnym ze współczesnych języków słowiańskich, za wyjątkiem języka polskiego!
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/patrzeć
patrzeć
Polish
Alternative forms
Etymology
From Proto-Slavic *patriti.
Pronunciation
Verb
patrzeć impf (perfective popatrzeć)
- to look at [+accusative = something/someone]
- Mąż patrzy na swoją żonę.
- The husband looks at his wife.
- Mąż patrzy na swoją żonę.
- (intransitive) to view, to regard, to look upon
- Nadzorca nie patrzy na to przychylnie.
- The supervisor doesn’t look upon this favorably.
- Nadzorca nie patrzy na to przychylnie.
Conjugation
singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
person | m | f | n | m pers | m anim or m inan or f or n | |
infinitive | patrzeć | |||||
present tense | 1st | patrzę | patrzymy | |||
2nd | patrzysz | patrzycie | ||||
3rd | patrzy | patrzą | ||||
past tense | 1st | patrzałem | patrzałam | patrzeliśmy | patrzałyśmy | |
2nd | patrzałeś | patrzałaś | patrzeliście | patrzałyście | ||
3rd | patrzał | patrzała | patrzało | patrzeli | patrzały | |
future tense | 1st | będę patrzał1 | będę patrzała1 | będziemy patrzeli1 | będziemy patrzały1 | |
2nd | będziesz patrzał1 | będziesz patrzała1 | będziecie patrzeli1 | będziecie patrzały1 | ||
3rd | będzie patrzał1 | będzie patrzała1 | będzie patrzało1 | będą patrzeli1 | będą patrzały1 | |
conditional | 1st | patrzałbym | patrzałabym | patrzelibyśmy | patrzałybyśmy | |
2nd | patrzałbyś | patrzałabyś | patrzelibyście | patrzałybyście | ||
3rd | patrzałby | patrzałaby | patrzałoby | patrzeliby | patrzałyby | |
imperative | 1st | — | patrzmy | |||
2nd | patrz | patrzcie | ||||
3rd | niech patrzy | niech patrzą | ||||
active adjectival participle | patrzący | patrząca | patrzące | patrzący | patrzące | |
contemporary adverbial participle | patrząc | |||||
impersonal past | patrzano | |||||
verbal noun | patrzenie | |||||
1 or: będę patrzeć, będziesz patrzeć etc. |
Derived terms
- patrzeć się impf
- dopatrywać (się) impf, dopatrzeć (się) pf
- napatrzeć się pf
- opatrywać impf, opatrzeć pf
- zaopatrywać (się) impf, zaopatrzyć (się) pf
- popatrzeć pf
- podpatrywać impf, podpatrzeć pf
- przypatrywać się impf, przypatrzeć się pf
- rozpatrywać impf, rozpatrzeć pf
- upatrywać impf, upatrzyć pf
- wpatrywać się impf, wpatrzyć się pf
- wypatrywać impf, wypatrzyć pf
- zapatrywać się impf, zapatrzeć się pf
Further reading
- patrzeć in Polish dictionaries at PWN
…..
Patrzyć / PaTR”+yC’
https://pl.wiktionary.org/wiki/patrzyć
patrzyć (język polski)
- znaczenia:
czasownik
czasownik zwrotny patrzyć się
- (2.1) zob. patrzeć się
- odmiana:
- (1.1) koniugacja VIb
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik patrzyć czas teraźniejszy patrzę patrzysz patrzy patrzymy patrzycie patrzą czas przeszły m patrzyłem patrzyłeś patrzył patrzyliśmy patrzyliście patrzyli ż patrzyłam patrzyłaś patrzyła patrzyłyśmy patrzyłyście patrzyły n patrzyłom patrzyłoś patrzyło tryb rozkazujący niech patrzę patrz niech patrzy patrzmy patrzcie niech patrzą pozostałe formy czas przyszły m będę patrzył,
będę patrzyćbędziesz patrzył,
będziesz patrzyćbędzie patrzył,
będzie patrzyćbędziemy patrzyli,
będziemy patrzyćbędziecie patrzyli,
będziecie patrzyćbędą patrzyli,
będą patrzyćż będę patrzyła,
będę patrzyćbędziesz patrzyła,
będziesz patrzyćbędzie patrzyła,
będzie patrzyćbędziemy patrzyły,
będziemy patrzyćbędziecie patrzyły,
będziecie patrzyćbędą patrzyły,
będą patrzyćn będę patrzyło,
będę patrzyćbędziesz patrzyło,
będziesz patrzyćbędzie patrzyło,
będzie patrzyćczas zaprzeszły m patrzyłem był patrzyłeś był patrzył był patrzyliśmy byli patrzyliście byli patrzyli byli ż patrzyłam była patrzyłaś była patrzyła była patrzyłyśmy były patrzyłyście były patrzyły były n patrzyłom było patrzyłoś było patrzyło było forma bezosobowa czasu przeszłego patrzono tryb przypuszczający m patrzyłbym,
byłbym patrzyłpatrzyłbyś,
byłbyś patrzyłpatrzyłby,
byłby patrzyłpatrzylibyśmy,
bylibyśmy patrzylipatrzylibyście,
bylibyście patrzylipatrzyliby,
byliby patrzyliż patrzyłabym,
byłabym patrzyłapatrzyłabyś,
byłabyś patrzyłapatrzyłaby,
byłaby patrzyłapatrzyłybyśmy,
byłybyśmy patrzyłypatrzyłybyście,
byłybyście patrzyłypatrzyłyby,
byłyby patrzyłyn patrzyłobym,
byłobym patrzyłopatrzyłobyś,
byłobyś patrzyłopatrzyłoby,
byłoby patrzyłoimiesłów przymiotnikowy czynny m patrzący, niepatrzący ż patrząca, niepatrząca patrzące, niepatrzące n patrzące, niepatrzące imiesłów przysłówkowy współczesny patrząc, nie patrząc rzeczownik odczasownikowy patrzenie, niepatrzenie - (2.1) koniugacja VIb
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik patrzyć się czas teraźniejszy patrzę się patrzysz się patrzy się patrzymy się patrzycie się patrzą się czas przeszły m patrzyłem się patrzyłeś się patrzył się patrzyliśmy się patrzyliście się patrzyli się ż patrzyłam się patrzyłaś się patrzyła się patrzyłyśmy się patrzyłyście się patrzyły się n patrzyłom się patrzyłoś się patrzyło się tryb rozkazujący niech się patrzę patrz się niech się patrzy patrzmy się patrzcie się niech się patrzą pozostałe formy czas przyszły m będę się patrzył,
będę się patrzyćbędziesz się patrzył,
będziesz się patrzyćbędzie się patrzył,
będzie się patrzyćbędziemy się patrzyli,
będziemy się patrzyćbędziecie się patrzyli,
będziecie się patrzyćbędą się patrzyli,
będą się patrzyćż będę się patrzyła,
będę się patrzyćbędziesz się patrzyła,
będziesz się patrzyćbędzie się patrzyła,
będzie się patrzyćbędziemy się patrzyły,
będziemy się patrzyćbędziecie się patrzyły,
będziecie się patrzyćbędą się patrzyły,
będą się patrzyćn będę się patrzyło,
będę się patrzyćbędziesz się patrzyło,
będziesz się patrzyćbędzie się patrzyło,
będzie się patrzyćczas zaprzeszły m patrzyłem się był patrzyłeś się był patrzył się był patrzyliśmy się byli patrzyliście się byli patrzyli się byli ż patrzyłam się była patrzyłaś się była patrzyła się była patrzyłyśmy się były patrzyłyście się były patrzyły się były n patrzyłom się było patrzyłoś się było patrzyło się było forma bezosobowa czasu przeszłego patrzono się tryb przypuszczający m patrzyłbym się,
byłbym się patrzyłpatrzyłbyś się,
byłbyś się patrzyłpatrzyłby się,
byłby się patrzyłpatrzylibyśmy się,
bylibyśmy się patrzylipatrzylibyście się,
bylibyście się patrzylipatrzyliby się,
byliby się patrzyliż patrzyłabym się,
byłabym się patrzyłapatrzyłabyś się,
byłabyś się patrzyłapatrzyłaby się,
byłaby się patrzyłapatrzyłybyśmy się,
byłybyśmy się patrzyłypatrzyłybyście się,
byłybyście się patrzyłypatrzyłyby się,
byłyby się patrzyłyn patrzyłobym się,
byłobym się patrzyłopatrzyłobyś się,
byłobyś się patrzyłopatrzyłoby się,
byłoby się patrzyłoimiesłów przymiotnikowy czynny m patrzący się, niepatrzący się ż patrząca się, niepatrząca się patrzące się, niepatrzące się n patrzące się, niepatrzące się imiesłów przysłówkowy współczesny patrząc się, nie patrząc się rzeczownik odczasownikowy patrzenie się, niepatrzenie się
- tłumaczenia:
- (1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: patrzeć
- (2.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: patrzeć się
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/patriti.
…..
Patrzenie / PaTR”+eNie
https://pl.wiktionary.org/wiki/patrzenie#pl
patrzenie (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) rzecz. odczas. od: patrzeć
- odmiana:
- (1.1) blm,
przypadek liczba pojedyncza mianownik patrzenie dopełniacz patrzenia celownik patrzeniu biernik patrzenie narzędnik patrzeniem miejscownik patrzeniu wołacz patrzenie
- antonimy:
- (1.1) niepatrzenie
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) looking
…..
Przypatrywać / PR”y+PaTR+yWaC’
https://pl.wiktionary.org/wiki/przypatrywać_się#pl
przypatrywać się (język polski)
- wymowa:
- IPA: [ˌpʃɨpaˈtrɨvaʨ̑‿ɕɛ], AS: [pšypatryvać‿śe], zjawiska fonetyczne: zmięk.• utr. dźw.• denazal.• zestr. akc.• akc. pob.
- znaczenia:
czasownik zwrotny niedokonany (dk. przypatrzyć się)
- odmiana:
- (1.1) koniugacja VIIIa
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik przypatrywać się czas teraźniejszy przypatruję się przypatrujesz się przypatruje się przypatrujemy się przypatrujecie się przypatrują się czas przeszły m przypatrywałem się przypatrywałeś się przypatrywał się przypatrywaliśmy się przypatrywaliście się przypatrywali się ż przypatrywałam się przypatrywałaś się przypatrywała się przypatrywałyśmy się przypatrywałyście się przypatrywały się n przypatrywałom się przypatrywałoś się przypatrywało się tryb rozkazujący niech się przypatruję przypatruj się niech się przypatruje przypatrujmy się przypatrujcie się niech się przypatrują pozostałe formy czas przyszły m będę się przypatrywał,
będę się przypatrywaćbędziesz się przypatrywał,
będziesz się przypatrywaćbędzie się przypatrywał,
będzie się przypatrywaćbędziemy się przypatrywali,
będziemy się przypatrywaćbędziecie się przypatrywali,
będziecie się przypatrywaćbędą się przypatrywali,
będą się przypatrywaćż będę się przypatrywała,
będę się przypatrywaćbędziesz się przypatrywała,
będziesz się przypatrywaćbędzie się przypatrywała,
będzie się przypatrywaćbędziemy się przypatrywały,
będziemy się przypatrywaćbędziecie się przypatrywały,
będziecie się przypatrywaćbędą się przypatrywały,
będą się przypatrywaćn będę się przypatrywało,
będę się przypatrywaćbędziesz się przypatrywało,
będziesz się przypatrywaćbędzie się przypatrywało,
będzie się przypatrywaćczas zaprzeszły m przypatrywałem się był przypatrywałeś się był przypatrywał się był przypatrywaliśmy się byli przypatrywaliście się byli przypatrywali się byli ż przypatrywałam się była przypatrywałaś się była przypatrywała się była przypatrywałyśmy się były przypatrywałyście się były przypatrywały się były n przypatrywałom się było przypatrywałoś się było przypatrywało się było forma bezosobowa czasu przeszłego przypatrywano się tryb przypuszczający m przypatrywałbym się,
byłbym się przypatrywałprzypatrywałbyś się,
byłbyś się przypatrywałprzypatrywałby się,
byłby się przypatrywałprzypatrywalibyśmy się,
bylibyśmy się przypatrywaliprzypatrywalibyście się,
bylibyście się przypatrywaliprzypatrywaliby się,
byliby się przypatrywaliż przypatrywałabym się,
byłabym się przypatrywałaprzypatrywałabyś się,
byłabyś się przypatrywałaprzypatrywałaby się,
byłaby się przypatrywałaprzypatrywałybyśmy się,
byłybyśmy się przypatrywałyprzypatrywałybyście się,
byłybyście się przypatrywałyprzypatrywałyby się,
byłyby się przypatrywałyn przypatrywałobym się,
byłobym się przypatrywałoprzypatrywałobyś się,
byłobyś się przypatrywałoprzypatrywałoby się,
byłoby się przypatrywałoimiesłów przymiotnikowy czynny m przypatrujący się, nieprzypatrujący się ż przypatrująca się, nieprzypatrująca się przypatrujące się, nieprzypatrujące się n przypatrujące się, nieprzypatrujące się imiesłów przysłówkowy współczesny przypatrując się, nie przypatrując się rzeczownik odczasownikowy przypatrywanie się, nieprzypatrywanie się
- przykłady:
- (1.1) Chory zmarszczył brwi i przypatrywał się rotmistrzowi uważnie[1].
- składnia:
- (1.1) przypatrywać się + C.
- synonimy:
- (1.1) przyglądać się
- tłumaczenia:
- jidysz: (1.1) באַטראַכטן (batrachtn)
- rosyjski: (1.1) присматриваться
- wilamowski: (1.1) cu̇šaun
- źródła:
- ↑ Bruno Jasieński, Palę Paryż, 1974, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
…..
Wypatrzeć / Wy+PaTR”+eC’
https://pl.wiktionary.org/wiki/wypatrzeć#pl
wypatrzeć (język polski)
- znaczenia:
czasownik
- przykłady:
- (1.1) Zdołał nawet wypatrzeć w pobliżu toru kolejowego sławne drzewo butelkowe o wypukłym pniu w kształcie flaszki[1].
- wyrazy pokrewne:
- czas. patrzeć, wypatrywać
- tłumaczenia:
- rosyjski: (1.1) высмотреть
- źródła:
- ↑ Alfred Szklarski, Tomek w krainie kangurów, 1995, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
…..
Wypatrywać / Wy+PaTR+yWaC’
https://pl.wiktionary.org/wiki/wypatrywać#pl
wypatrywać (język polski)
- znaczenia:
czasownik niedokonany
- odmiana:
- (1) koniugacja VIIIa
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik wypatrywać czas teraźniejszy wypatruję wypatrujesz wypatruje wypatrujemy wypatrujecie wypatrują czas przeszły m wypatrywałem wypatrywałeś wypatrywał wypatrywaliśmy wypatrywaliście wypatrywali ż wypatrywałam wypatrywałaś wypatrywała wypatrywałyśmy wypatrywałyście wypatrywały n wypatrywałom wypatrywałoś wypatrywało tryb rozkazujący niech wypatruję wypatruj niech wypatruje wypatrujmy wypatrujcie niech wypatrują pozostałe formy czas przyszły m będę wypatrywał,
będę wypatrywaćbędziesz wypatrywał,
będziesz wypatrywaćbędzie wypatrywał,
będzie wypatrywaćbędziemy wypatrywali,
będziemy wypatrywaćbędziecie wypatrywali,
będziecie wypatrywaćbędą wypatrywali,
będą wypatrywaćż będę wypatrywała,
będę wypatrywaćbędziesz wypatrywała,
będziesz wypatrywaćbędzie wypatrywała,
będzie wypatrywaćbędziemy wypatrywały,
będziemy wypatrywaćbędziecie wypatrywały,
będziecie wypatrywaćbędą wypatrywały,
będą wypatrywaćn będę wypatrywało,
będę wypatrywaćbędziesz wypatrywało,
będziesz wypatrywaćbędzie wypatrywało,
będzie wypatrywaćczas zaprzeszły m wypatrywałem był wypatrywałeś był wypatrywał był wypatrywaliśmy byli wypatrywaliście byli wypatrywali byli ż wypatrywałam była wypatrywałaś była wypatrywała była wypatrywałyśmy były wypatrywałyście były wypatrywały były n wypatrywałom było wypatrywałoś było wypatrywało było forma bezosobowa czasu przeszłego wypatrywano tryb przypuszczający m wypatrywałbym,
byłbym wypatrywałwypatrywałbyś,
byłbyś wypatrywałwypatrywałby,
byłby wypatrywałwypatrywalibyśmy,
bylibyśmy wypatrywaliwypatrywalibyście,
bylibyście wypatrywaliwypatrywaliby,
byliby wypatrywaliż wypatrywałabym,
byłabym wypatrywaławypatrywałabyś,
byłabyś wypatrywaławypatrywałaby,
byłaby wypatrywaławypatrywałybyśmy,
byłybyśmy wypatrywaływypatrywałybyście,
byłybyście wypatrywaływypatrywałyby,
byłyby wypatrywałyn wypatrywałobym,
byłobym wypatrywałowypatrywałobyś,
byłobyś wypatrywałowypatrywałoby,
byłoby wypatrywałoimiesłów przymiotnikowy czynny m wypatrujący, niewypatrujący ż wypatrująca, niewypatrująca wypatrujące, niewypatrujące n wypatrujące, niewypatrujące imiesłów przymiotnikowy bierny m wypatrywany wypatrywani ż wypatrywana wypatrywane n wypatrywane imiesłów przysłówkowy współczesny wypatrując, nie wypatrując rzeczownik odczasownikowy wypatrywanie, niewypatrywanie
- przykłady:
- (1.1) I spuściwszy głowę w dół, Ferdynand zaczął krążyć po ulicach miasta wypatrując zgubionych pieniędzy[1].
- (1.2) Spojrzał w niebo i zrozumiałem, że wypatruje Gwiazdy Polarnej[2].
- tłumaczenia:
- jidysz: (1.1) אויסזען (ojszen), אויסקוקן (ojskukn); (1.2) אויסקוקן (ojskukn)
- rosyjski: (1.1) высматривать; (1.2) высматривать
- źródła:
- ↑ Ludwik Jerzy Kern, Ferdynand Wspaniały, 1995, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- ↑ Wilhelm Mach, Życie duże i małe, 1984, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
…..
Wypatrywanie / Wy+PaTR+yWa+Nie
https://pl.wiktionary.org/wiki/wypatrywanie#pl
wypatrywanie (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) rzecz. odczas. od: wypatrywać
- odmiana:
- (1.1) blm,
przypadek liczba pojedyncza mianownik wypatrywanie dopełniacz wypatrywania celownik wypatrywaniu biernik wypatrywanie narzędnik wypatrywaniem miejscownik wypatrywaniu wołacz wypatrywanie
- antonimy:
- (1.1) niewypatrywanie
- wyrazy pokrewne:
- czas. wypatrywać, patrzeć
…..
Zapatrywanie / Za+PaTRy+WaNie
https://pl.wiktionary.org/wiki/zapatrywanie
zapatrywanie (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) rzecz. odczas. od: zapatrywać
- odmiana:
- (1.1) blm,
przypadek liczba pojedyncza mianownik zapatrywanie dopełniacz zapatrywania celownik zapatrywaniu biernik zapatrywanie narzędnik zapatrywaniem miejscownik zapatrywaniu wołacz zapatrywanie
- antonimy:
- (1.1) niezapatrywanie
- wyrazy pokrewne:
- czas. zapatrywać ndk.
- etymologia:
- (1.1) pol. zapatrywać + -anie
…..
Zaopatrzyć / Za+o+PaTR”+yC’
https://pl.wiktionary.org/wiki/zaopatrzyć
zaopatrzyć (język polski)
- znaczenia:
czasownik przechodni
- (1.1) aspekt dokonany od: zaopatrywać
- odmiana:
- (1.1) koniugacja VIb
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik zaopatrzyć czas przyszły prosty zaopatrzę zaopatrzysz zaopatrzy zaopatrzymy zaopatrzycie zaopatrzą czas przeszły m zaopatrzyłem zaopatrzyłeś zaopatrzył zaopatrzyliśmy zaopatrzyliście zaopatrzyli ż zaopatrzyłam zaopatrzyłaś zaopatrzyła zaopatrzyłyśmy zaopatrzyłyście zaopatrzyły n zaopatrzyłom zaopatrzyłoś zaopatrzyło tryb rozkazujący niech zaopatrzę zaopatrz niech zaopatrzy zaopatrzmy zaopatrzcie niech zaopatrzą pozostałe formy czas zaprzeszły m zaopatrzyłem był zaopatrzyłeś był zaopatrzył był zaopatrzyliśmy byli zaopatrzyliście byli zaopatrzyli byli ż zaopatrzyłam była zaopatrzyłaś była zaopatrzyła była zaopatrzyłyśmy były zaopatrzyłyście były zaopatrzyły były n zaopatrzyłom było zaopatrzyłoś było zaopatrzyło było forma bezosobowa czasu przeszłego zaopatrzono tryb przypuszczający m zaopatrzyłbym,
byłbym zaopatrzyłzaopatrzyłbyś,
byłbyś zaopatrzyłzaopatrzyłby,
byłby zaopatrzyłzaopatrzylibyśmy,
bylibyśmy zaopatrzylizaopatrzylibyście,
bylibyście zaopatrzylizaopatrzyliby,
byliby zaopatrzyliż zaopatrzyłabym,
byłabym zaopatrzyłazaopatrzyłabyś,
byłabyś zaopatrzyłazaopatrzyłaby,
byłaby zaopatrzyłazaopatrzyłybyśmy,
byłybyśmy zaopatrzyłyzaopatrzyłybyście,
byłybyście zaopatrzyłyzaopatrzyłyby,
byłyby zaopatrzyłyn zaopatrzyłobym,
byłobym zaopatrzyłozaopatrzyłobyś,
byłobyś zaopatrzyłozaopatrzyłoby,
byłoby zaopatrzyłoimiesłów przymiotnikowy przeszły m zaopatrzony zaopatrzeni ż zaopatrzona zaopatrzone n zaopatrzone imiesłów przysłówkowy uprzedni zaopatrzywszy rzeczownik odczasownikowy zaopatrzenie, niezaopatrzenie
- przykłady:
- (1.1) Myślicie pewnie, że zaopatrzyłem się w korkowy kask tropikalny?[1]
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. zaopatrzenie n, zaopatrywanie n, zaopatrzeniowiec m
- czas. zaopatrywać ndk.
- ims. zaopatrzony
- tłumaczenia:
- (1.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: zaopatrywać
- źródła:
- ↑ Marian Brandys, Śladami Stasia i Nel, 1961, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
…..
Zaopatrzenie / Za+o+PaTR”+eNie
https://pl.wiktionary.org/wiki/zaopatrzenie
zaopatrzenie (język polski)
- wymowa:
- IPA: [ˌzaɔpaˈṭʃɛ̃ɲɛ], AS: [zaopaṭšẽńe], zjawiska fonetyczne: zmięk.• utr. dźw.• udziąs.• nazal.• -ni…• akc. pob.
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) dostarczenie komuś potrzebnych mu rzeczy
- (1.2) środki lub towary konieczne do działania jednostki organizacyjnej (np. do produkcji, sprzedaży)
- (1.3) dział jednostki organizacyjnej realizujący (1.1)
- odmiana:
- (1.1) blm,
przypadek liczba pojedyncza mianownik zaopatrzenie dopełniacz zaopatrzenia celownik zaopatrzeniu biernik zaopatrzenie narzędnik zaopatrzeniem miejscownik zaopatrzeniu wołacz zaopatrzenie - (1.2–3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik zaopatrzenie zaopatrzenia dopełniacz zaopatrzenia zaopatrzeń celownik zaopatrzeniu zaopatrzeniom biernik zaopatrzenie zaopatrzenia narzędnik zaopatrzeniem zaopatrzeniami miejscownik zaopatrzeniu zaopatrzeniach wołacz zaopatrzenie zaopatrzenia
- synonimy:
- (1.2) dostawa, aprowizacja
- (1.3) intendentura
- antonimy:
- (1.1) niezaopatrzenie
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. zaopatrywanie n, zaopatrzeniowiec m
- czas. zaopatrzyć dk., zaopatrywać ndk.
- przym. zaopatrzony, zaopatrzeniowy
- związki frazeologiczne:
- zaopatrzenie emerytalne
- etymologia:
- rzecz. odczas. od: zaopatrzyć
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) procurement, supply
- arabski: (1.1) زاد ,تموين
- hiszpański: (1.1) suministro m, abastecimiento m, aprovisionamiento m; (1.2) suministro m, abastecimiento m, aprovisionamiento m; (1.3) departamento de suministros
- nowogrecki: (1.1) ανεφοδιασμός m; (1.2) εφοδιασμός m; (1.3) σταθμός ανεφοδιασμού m, κέντρο ανεφοδιασμού n
- rosyjski: (1.1) снабжение n; (1.2) снабжение n; (1.3) отдел снабжения m
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/zaopatrzenie
zaopatrzenie
Polish
Pronunciation
Noun
zaopatrzenie n
- (singular only) procurement, provision, supply
Declension
singular | |
---|---|
nominative | zaopatrzenie |
genitive | zaopatrzenia |
dative | zaopatrzeniom |
accusative | zaopatrzenie |
instrumental | zaopatrzeniem |
locative | zaopatrzeniach |
vocative | zaopatrzenie |
Further reading
- zaopatrzenie in Polish dictionaries at PWN
…..
Zaopatrywać / Za+o+PaTR+yWaC’
https://pl.wiktionary.org/wiki/zaopatrywać#pl
zaopatrywać (język polski)
- znaczenia:
czasownik przechodni niedokonany (dk. zaopatrzyć)
- (1.1) stale dostarczać komuś potrzebnych mu rzeczy
- (1.2) wyposażać w coś
- (1.3) dodawać ozdobniki do tekstu lub melodii
czasownik zwrotny niedokonany zaopatrywać się (dk. zaopatrzyć się)
- odmiana:
- (1.1–3) koniugacja VIIIa
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik zaopatrywać czas teraźniejszy zaopatruję zaopatrujesz zaopatruje zaopatrujemy zaopatrujecie zaopatrują czas przeszły m zaopatrywałem zaopatrywałeś zaopatrywał zaopatrywaliśmy zaopatrywaliście zaopatrywali ż zaopatrywałam zaopatrywałaś zaopatrywała zaopatrywałyśmy zaopatrywałyście zaopatrywały n zaopatrywałom zaopatrywałoś zaopatrywało tryb rozkazujący niech zaopatruję zaopatruj niech zaopatruje zaopatrujmy zaopatrujcie niech zaopatrują pozostałe formy czas przyszły m będę zaopatrywał,
będę zaopatrywaćbędziesz zaopatrywał,
będziesz zaopatrywaćbędzie zaopatrywał,
będzie zaopatrywaćbędziemy zaopatrywali,
będziemy zaopatrywaćbędziecie zaopatrywali,
będziecie zaopatrywaćbędą zaopatrywali,
będą zaopatrywaćż będę zaopatrywała,
będę zaopatrywaćbędziesz zaopatrywała,
będziesz zaopatrywaćbędzie zaopatrywała,
będzie zaopatrywaćbędziemy zaopatrywały,
będziemy zaopatrywaćbędziecie zaopatrywały,
będziecie zaopatrywaćbędą zaopatrywały,
będą zaopatrywaćn będę zaopatrywało,
będę zaopatrywaćbędziesz zaopatrywało,
będziesz zaopatrywaćbędzie zaopatrywało,
będzie zaopatrywaćczas zaprzeszły m zaopatrywałem był zaopatrywałeś był zaopatrywał był zaopatrywaliśmy byli zaopatrywaliście byli zaopatrywali byli ż zaopatrywałam była zaopatrywałaś była zaopatrywała była zaopatrywałyśmy były zaopatrywałyście były zaopatrywały były n zaopatrywałom było zaopatrywałoś było zaopatrywało było forma bezosobowa czasu przeszłego zaopatrywano tryb przypuszczający m zaopatrywałbym,
byłbym zaopatrywałzaopatrywałbyś,
byłbyś zaopatrywałzaopatrywałby,
byłby zaopatrywałzaopatrywalibyśmy,
bylibyśmy zaopatrywalizaopatrywalibyście,
bylibyście zaopatrywalizaopatrywaliby,
byliby zaopatrywaliż zaopatrywałabym,
byłabym zaopatrywałazaopatrywałabyś,
byłabyś zaopatrywałazaopatrywałaby,
byłaby zaopatrywałazaopatrywałybyśmy,
byłybyśmy zaopatrywałyzaopatrywałybyście,
byłybyście zaopatrywałyzaopatrywałyby,
byłyby zaopatrywałyn zaopatrywałobym,
byłobym zaopatrywałozaopatrywałobyś,
byłobyś zaopatrywałozaopatrywałoby,
byłoby zaopatrywałoimiesłów przymiotnikowy czynny m zaopatrujący, niezaopatrujący ż zaopatrująca, niezaopatrująca zaopatrujące, niezaopatrujące n zaopatrujące, niezaopatrujące imiesłów przymiotnikowy bierny m zaopatrywany zaopatrywani ż zaopatrywana zaopatrywane n zaopatrywane imiesłów przysłówkowy współczesny zaopatrując, nie zaopatrując rzeczownik odczasownikowy zaopatrywanie, niezaopatrywanie - (2.1) koniugacja VIIIa
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik zaopatrywać się czas teraźniejszy zaopatruję się zaopatrujesz się zaopatruje się zaopatrujemy się zaopatrujecie się zaopatrują się czas przeszły m zaopatrywałem się zaopatrywałeś się zaopatrywał się zaopatrywaliśmy się zaopatrywaliście się zaopatrywali się ż zaopatrywałam się zaopatrywałaś się zaopatrywała się zaopatrywałyśmy się zaopatrywałyście się zaopatrywały się n zaopatrywałom się zaopatrywałoś się zaopatrywało się tryb rozkazujący niech się zaopatruję zaopatruj się niech się zaopatruje zaopatrujmy się zaopatrujcie się niech się zaopatrują pozostałe formy czas przyszły m będę się zaopatrywał,
będę się zaopatrywaćbędziesz się zaopatrywał,
będziesz się zaopatrywaćbędzie się zaopatrywał,
będzie się zaopatrywaćbędziemy się zaopatrywali,
będziemy się zaopatrywaćbędziecie się zaopatrywali,
będziecie się zaopatrywaćbędą się zaopatrywali,
będą się zaopatrywaćż będę się zaopatrywała,
będę się zaopatrywaćbędziesz się zaopatrywała,
będziesz się zaopatrywaćbędzie się zaopatrywała,
będzie się zaopatrywaćbędziemy się zaopatrywały,
będziemy się zaopatrywaćbędziecie się zaopatrywały,
będziecie się zaopatrywaćbędą się zaopatrywały,
będą się zaopatrywaćn będę się zaopatrywało,
będę się zaopatrywaćbędziesz się zaopatrywało,
będziesz się zaopatrywaćbędzie się zaopatrywało,
będzie się zaopatrywaćczas zaprzeszły m zaopatrywałem się był zaopatrywałeś się był zaopatrywał się był zaopatrywaliśmy się byli zaopatrywaliście się byli zaopatrywali się byli ż zaopatrywałam się była zaopatrywałaś się była zaopatrywała się była zaopatrywałyśmy się były zaopatrywałyście się były zaopatrywały się były n zaopatrywałom się było zaopatrywałoś się było zaopatrywało się było forma bezosobowa czasu przeszłego zaopatrywano się tryb przypuszczający m zaopatrywałbym się,
byłbym się zaopatrywałzaopatrywałbyś się,
byłbyś się zaopatrywałzaopatrywałby się,
byłby się zaopatrywałzaopatrywalibyśmy się,
bylibyśmy się zaopatrywalizaopatrywalibyście się,
bylibyście się zaopatrywalizaopatrywaliby się,
byliby się zaopatrywaliż zaopatrywałabym się,
byłabym się zaopatrywałazaopatrywałabyś się,
byłabyś się zaopatrywałazaopatrywałaby się,
byłaby się zaopatrywałazaopatrywałybyśmy się,
byłybyśmy się zaopatrywałyzaopatrywałybyście się,
byłybyście się zaopatrywałyzaopatrywałyby się,
byłyby się zaopatrywałyn zaopatrywałobym się,
byłobym się zaopatrywałozaopatrywałobyś się,
byłobyś się zaopatrywałozaopatrywałoby się,
byłoby się zaopatrywałoimiesłów przymiotnikowy czynny m zaopatrujący się, niezaopatrujący się ż zaopatrująca się, niezaopatrująca się zaopatrujące się, niezaopatrujące się n zaopatrujące się, niezaopatrujące się imiesłów przysłówkowy współczesny zaopatrując się, nie zaopatrując się rzeczownik odczasownikowy zaopatrywanie się, niezaopatrywanie się
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. zaopatrywanie n, zaopatrzenie n, zaopatrzeniowiec m
- czas. zaopatrzyć dk.
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) furnish, cater (for sth); (1.2) equip
- francuski: (1.1) fournir, approvisionner; (1.2) assortir, équiper; (2.1) s’équiper, s’approvisionner
- hiszpański: (1.1) abastecer; (1.2) proveer; (2.1) proveerse, abastecerse
- niemiecki: (1.1) versorgen, beliefern; (1.2) ausrüsten, ausstatten, versehen; (2.1) sich versorgen
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/zaopatrywać
zaopatrywać
Polish
Pronunciation
Verb
zaopatrywać impf (perfective zaopatrzyć)
Conjugation
singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
person | m | f | n | m pers | m anim or m inan or f or n | |
infinitive | zaopatrywać | |||||
present tense | 1st | zaopatruję | zaopatrujemy | |||
2nd | zaopatrujesz | zaopatrujecie | ||||
3rd | zaopatruje | zaopatrują | ||||
past tense | 1st | zaopatrywałem | zaopatrywałam | zaopatrywaliśmy | zaopatrywałyśmy | |
2nd | zaopatrywałeś | zaopatrywałaś | zaopatrywaliście | zaopatrywałyście | ||
3rd | zaopatrywał | zaopatrywała | zaopatrywało | zaopatrywali | zaopatrywały | |
future tense | 1st | będę zaopatrywał1 | będę zaopatrywała1 | będziemy zaopatrywali1 | będziemy zaopatrywały1 | |
2nd | będziesz zaopatrywał1 | będziesz zaopatrywała1 | będziecie zaopatrywali1 | będziecie zaopatrywały1 | ||
3rd | będzie zaopatrywał1 | będzie zaopatrywała1 | będzie zaopatrywało1 | będą zaopatrywali1 | będą zaopatrywały1 | |
conditional | 1st | zaopatrywałbym | zaopatrywałabym | zaopatrywalibyśmy | zaopatrywałybyśmy | |
2nd | zaopatrywałbyś | zaopatrywałabyś | zaopatrywalibyście | zaopatrywałybyście | ||
3rd | zaopatrywałby | zaopatrywałaby | zaopatrywałoby | zaopatrywaliby | zaopatrywałyby | |
imperative | 1st | — | zaopatrujmy | |||
2nd | zaopatruj | zaopatrujcie | ||||
3rd | niech zaopatruje | niech zaopatrują | ||||
active adjectival participle | zaopatrujący | zaopatrująca | zaopatrujące | zaopatrujący | zaopatrujące | |
passive adjectival participle | zaopatrywany | zaopatrywana | zaopatrywane | zaopatrywani | zaopatrywane | |
contemporary adverbial participle | zaopatrując | |||||
impersonal past | zaopatrywano | |||||
verbal noun | zaopatrywanie | |||||
1 or: będę zaopatrywać, będziesz zaopatrywać etc. |
Synonyms
- (to supply): dostarczać
Related terms
Further reading
- zaopatrywać in Polish dictionaries at PWN
…..
Druga część tego technicznego wpisu będzie o oczeniu, zoczeniu, a w końcu i o ojcu, itp.
Pingback: 211 Dyēus Phater i jego Pra-Słowiańskie źródłosłowy, jak Opatrzność, Opatrzyć, Zaopatrzyć, Patrzyć, Patrzeć, Zobaczyć, Baczyć 03 | SKRBH