pętla (1.1)
…..
Nie zapominając o jednocześnie bezdźwięcznych i dźwięcznych Pięciu / Pie”/eN+Cio’ Piątkach / Pia”/oN+T+Ka(c)H i Pięciorgu Pie”/eN+Cio+R+Go’ Piętnastkach / Pie”/eN+T+NaS+TKa(c)H, Pięścią / Pie”/eN+S’Cia”/oM zadaję pytania za Pięćset / Pie”/eN+C’+SeT Pięćdziesiąt / Pie”/eN+C’+Dzie+Sia”/oNT / Pięć / Pie”/eN+C’ punktów:
Dlaczego ofitzjalnie z zasady nie podaje się istniejących Pra-Słowiańskich słów, które są identyczne, jak odtfoszone postacie tego tzw. PIE, ale za to ZAWSZE podaje się jakieś fielko-germańskie wtórnie ubezdźwięcznione ofitzjalne odtfoszone fyfierdy?
Czym tak naprawdę różnią się ofitzjalnie odtfoszone Pra-Słowiańskie słowa jak:
- *pęta, *pęti, *pǫ̀to, od których ma pochodzić ciągle jakoś magicznie niespalatalizowana Pięta / Pie”/eN+Ta, Pęto / Pe”/eN+To, Pęta / Pe”/eN+Ta, Pętać / Pe”/eN+T+aC’, Pętla / Pe”/eN+T+La, a także i spalatalizowana Pęcina / Pe”/eN+Ci+Na… i …
- *pętь od którego ma pochodzić i spalatalizowane Pięć / Pie”/eN+C’ i niespalatalizowana Piątka / Pia”/oN+T+Ka..?
Dlaczego Pięta / Pie”/eN+Ta, Pętać / Pe”/eN+T+aC’, Pęta / Pe”/eN+Ta, Pętla / Pe”/eN+T+La nie spalatalizowały się w j. polskim, hm?
Wg ofitzjalnej wykładni powinny były gdzieś około tzw. 13w spalatalizować się odpowiednio do Pięca / Pie”/eN+Ca, Pęcać / Pe”/eN+C+aC’, PęCa / Pe”/eN+Ca, Pętla / Pe”/eN+C+La…
Odpowiadam. Dowody wskazują, że:
- pierwotnym stanem tego tzw. PIE, wg Mię tożsamego z językiem Pra-Słowiańskim była oboczność zarówno rdzeni (spółgłosek), jak i samogłosek (nosówki),
- nie było tzw. palatalizacji słowiańskich, a jedynie późniejsze wtórne ubezdźwięcznienie słów zapożyczonych od języka Pra-Słowiańskiego, gdzie język polski / zachodniosłowiański / lechicki, jest jego następcą w prostej linii,
- co potwierdzają dane, jak np. późniejszy zanik nosówek, także w późniejszych gwarach słowiańskich, czy tzw. rough breathing, itp.
Ten wpis jest ciągiem dalszym tych wpisów:
Przypomnę to:
W tym i w następnych wpisach udowodnię, że Pięść i Pięć to nie Stopa i Pięta i że Pion, Piąć, Pętać, Pęta, Pętla itp., są tymi magicznymi nieznanymi ofitzjalnie źródłosłowami, patrz:
Ultimately all of these forms may go back to a verbal stem *penkʷ- (“to take in hand, to handle”),
but which is not attested in any of the daughter languages.
Twierdzę, że wszytko to, o czym piszę w tej serii wpisów, ma związek ze znaczeniem określanym jako trzymanie czegoś np. w dłoni, czyli Pięści, ale także i zatrzymanie w miejscu.
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/penkʷ-.
…..
Inne tytuły tego wpisu:
218 Peys, Piasta, Pieścić, Pizda, Pięść, Pięć, Piędź, Pięta, Pętać i inne dowody na pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni 14
218 Wtórnie ubezdźwięcznione liczebniki indogermańskie i ich wysokoenergetyczne PieRwotne PRa-Słowiańskie rdzenie, PieR+WS”y, PRW, PR 26
…..
Spętać / Z/S+Pe”/eN+Ta+C’
https://sjp.pl/sp%C4%99ta%C4%87
spętać
nałożyć pęta, związać (np. kończyny) by ograniczyć albo całkowicie wykluczyć możliwość poruszania się
…..
https://sjp.pwn.pl/sjp/;2522814
spętać
…..
Pętanie / Pe”/eN+Ta+Nie
https://pl.wiktionary.org/wiki/pętanie
pętanie (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) rzecz. odczas. od: pętać
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza mianownik pętanie dopełniacz pętania celownik pętaniu biernik pętanie narzędnik pętaniem miejscownik pętaniu wołacz pętanie
…..
Pętać / Pe”/eN+Ta+C’
https://sjp.pl/p%C4%99ta%C4%87
pętać
1. krępować pętami przednie nogi zwierzęcia, np. konia;
2. ograniczać swobodę ruchów, krępować;
3. pętać się:
a) wiązać własną osobę;
b) wiązać się nawzajem;
c) potocznie: włóczyć się, wałęsać się
…..
Pętak / Pe”/eN+T+aK
https://pl.wiktionary.org/wiki/p%C4%99tak#pl
pętak (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- (1.1) pot. o dziecku, zwłaszcza o dorastającym chłopcu[1]
- (1.2) lekcew. o kimś niepoważnym, niesolidnym lub o kimś, z kim nie trzeba się liczyć[1]
- (1.3) daw. gw. więz. chłopiec–żebrak[2]
- (1.4) daw. gw. więz. nowicjusz w rzemiośle złodziejskim[2]
- odmiana:
- (1.1–2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik pętak pętaki dopełniacz pętaka pętaków celownik pętakowi pętakom biernik pętaka pętaków narzędnik pętakiem pętakami miejscownik pętaku pętakach wołacz pętaku pętaki
- synonimy:
- (1.1) pejor. chłystek, gnojek, gówniarz, pętaczyna
- (1.3) powstaniec[2]
- (1.4) powstaniec[2]
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) squirt
- źródła:
- ↑ Skocz do:1,0 1,1
Hasło pętak w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Skocz do:2,0 2,1 2,2 2,3 Słowniczek gwary więziennej, „Język Polski” nr 10/1913, s. 298.
…..
Pętca / Pe”/eN+T+Ca
https://pl.wiktionary.org/wiki/p%C4%99tca#pl
pętca (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- uwagi:
- ↑ jeśli nie zaznaczono inaczej, jest to wersja odpowiadająca współczesnym standardom języka ogólnopolskiego
- źródła:
…..
Opętany / o+Pe”/eN+T+aNy
https://pl.wiktionary.org/wiki/opętany
opętany (język polski)
- znaczenia:
przymiotnik jakościowy
- (1.1) o człowieku: taki, który zachowuje się nieobliczalnie[1]
- (1.2) o zjawiskach, uczuciach itp.: szalony, gwałtowny[1]
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- (2.1) człowiek szalony, nieobliczalny[2]
czasownik, forma fleksyjna
- (3.1) imiesłów przymiotnikowy od: opętać
- odmiana:
- (1.1–2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik opętany opętana opętane opętani opętane dopełniacz opętanego opętanej opętanego opętanych celownik opętanemu opętanej opętanemu opętanym biernik opętanego opętany opętaną opętane opętanych opętane narzędnik opętanym opętaną opętanym opętanymi miejscownik opętanym opętanej opętanym opętanych wołacz opętany opętana opętane opętani opętane stopień wyższy bardziej opętany przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik bardziej opętany bardziej opętana bardziej opętane bardziej opętani bardziej opętane dopełniacz bardziej opętanego bardziej opętanej bardziej opętanego bardziej opętanych celownik bardziej opętanemu bardziej opętanej bardziej opętanemu bardziej opętanym biernik bardziej opętanego bardziej opętany bardziej opętaną bardziej opętane bardziej opętanych bardziej opętane narzędnik bardziej opętanym bardziej opętaną bardziej opętanym bardziej opętanymi miejscownik bardziej opętanym bardziej opętanej bardziej opętanym bardziej opętanych wołacz bardziej opętany bardziej opętana bardziej opętane bardziej opętani bardziej opętane stopień najwyższy najbardziej opętany przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najbardziej opętany najbardziej opętana najbardziej opętane najbardziej opętani najbardziej opętane dopełniacz najbardziej opętanego najbardziej opętanej najbardziej opętanego najbardziej opętanych celownik najbardziej opętanemu najbardziej opętanej najbardziej opętanemu najbardziej opętanym biernik najbardziej opętanego najbardziej opętany najbardziej opętaną najbardziej opętane najbardziej opętanych najbardziej opętane narzędnik najbardziej opętanym najbardziej opętaną najbardziej opętanym najbardziej opętanymi miejscownik najbardziej opętanym najbardziej opętanej najbardziej opętanym najbardziej opętanych wołacz najbardziej opętany najbardziej opętana najbardziej opętane najbardziej opętani najbardziej opętane - (2.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik opętany opętani dopełniacz opętanego opętanych celownik opętanemu opętanym biernik opętanego opętanych narzędnik opętanym opętanymi miejscownik opętanym opętanych wołacz opętany opętani
- przykłady:
- (3.1) Ludzie opętani przez hazard odczuwają tylko dwa rodzaje emocji – radość i złość[3].
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. opętanie n, opętywanie n
- forma żeńska opętana
- czas. opętać dk., opętywać ndk.
- źródła:
- ↑ Skocz do:1,0 1,1
Hasło opętany I w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑
Hasło opętany II w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ poradnikzdrowie.pl
…..
Opętać / o+Pe”/eN+T+aC’
https://pl.wiktionary.org/wiki/opętać#pl
opętać (język polski)
- znaczenia:
czasownik dokonany (ndk. opętywać)
- odmiana:
- (1.1–2)
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik opętać czas przyszły prosty opętam opętasz opęta opętamy opętacie opętają czas przeszły m opętałem opętałeś opętał opętaliśmy opętaliście opętali ż opętałam opętałaś opętała opętałyśmy opętałyście opętały n opętałom opętałoś opętało tryb rozkazujący niech opętam opętaj niech opęta opętajmy opętajcie niech opętają pozostałe formy czas zaprzeszły m opętałem był opętałeś był opętał był opętaliśmy byli opętaliście byli opętali byli ż opętałam była opętałaś była opętała była opętałyśmy były opętałyście były opętały były n opętałom było opętałoś było opętało było forma bezosobowa czasu przeszłego opętano tryb przypuszczający m opętałbym,
byłbym opętałopętałbyś,
byłbyś opętałopętałby,
byłby opętałopętalibyśmy,
bylibyśmy opętaliopętalibyście,
bylibyście opętaliopętaliby,
byliby opętaliż opętałabym,
byłabym opętałaopętałabyś,
byłabyś opętałaopętałaby,
byłaby opętałaopętałybyśmy,
byłybyśmy opętałyopętałybyście,
byłybyście opętałyopętałyby,
byłyby opętałyn opętałobym,
byłobym opętałoopętałobyś,
byłobyś opętałoopętałoby,
byłoby opętałoimiesłów przymiotnikowy przeszły m opętany opętani ż opętana opętane n opętane imiesłów przysłówkowy uprzedni opętawszy rzeczownik odczasownikowy opętanie, nieopętanie
- wyrazy pokrewne:
- czas. opętywać ndk.
- rzecz. opętany m, opętanie n, opętywanie n
- forma żeńska opętana
- przym. opętany
- źródła:
- ↑ Skocz do:1,0 1,1
Hasło opętać w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
…..
Opętywać / o+Pe”/eN+Ty+WaC’
https://pl.wiktionary.org/wiki/op%C4%99tywa%C4%87#pl
opętywać (język polski)
- znaczenia:
czasownik niedokonany (dk. opętać)
- (1.1) aspekt niedokonany od: opętać
- odmiana:
- (1.1)
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik opętywać czas teraźniejszy opętuję opętujesz opętuje opętujemy opętujecie opętują czas przeszły m opętywałem opętywałeś opętywał opętywaliśmy opętywaliście opętywali ż opętywałam opętywałaś opętywała opętywałyśmy opętywałyście opętywały n opętywałom opętywałoś opętywało tryb rozkazujący niech opętuję opętuj niech opętuje opętujmy opętujcie niech opętują pozostałe formy czas przyszły m będę opętywał,
będę opętywaćbędziesz opętywał,
będziesz opętywaćbędzie opętywał,
będzie opętywaćbędziemy opętywali,
będziemy opętywaćbędziecie opętywali,
będziecie opętywaćbędą opętywali,
będą opętywaćż będę opętywała,
będę opętywaćbędziesz opętywała,
będziesz opętywaćbędzie opętywała,
będzie opętywaćbędziemy opętywały,
będziemy opętywaćbędziecie opętywały,
będziecie opętywaćbędą opętywały,
będą opętywaćn będę opętywało,
będę opętywaćbędziesz opętywało,
będziesz opętywaćbędzie opętywało,
będzie opętywaćczas zaprzeszły m opętywałem był opętywałeś był opętywał był opętywaliśmy byli opętywaliście byli opętywali byli ż opętywałam była opętywałaś była opętywała była opętywałyśmy były opętywałyście były opętywały były n opętywałom było opętywałoś było opętywało było forma bezosobowa czasu przeszłego opętywano tryb przypuszczający m opętywałbym,
byłbym opętywałopętywałbyś,
byłbyś opętywałopętywałby,
byłby opętywałopętywalibyśmy,
bylibyśmy opętywaliopętywalibyście,
bylibyście opętywaliopętywaliby,
byliby opętywaliż opętywałabym,
byłabym opętywałaopętywałabyś,
byłabyś opętywałaopętywałaby,
byłaby opętywałaopętywałybyśmy,
byłybyśmy opętywałyopętywałybyście,
byłybyście opętywałyopętywałyby,
byłyby opętywałyn opętywałobym,
byłobym opętywałoopętywałobyś,
byłobyś opętywałoopętywałoby,
byłoby opętywałoimiesłów przymiotnikowy czynny m opętujący, nieopętujący ż opętująca, nieopętująca opętujące, nieopętujące n opętujące, nieopętujące imiesłów przymiotnikowy bierny m opętywany opętywani ż opętywana opętywane n opętywane imiesłów przysłówkowy współczesny opętując, nie opętując rzeczownik odczasownikowy opętywanie, nieopętywanie
- wyrazy pokrewne:
- czas. opętać dk.
- rzecz. opętany m, opętanie n, opętywanie n
- forma żeńska opętana
- przym. opętany
…..
Pęto / Pe”/eN+To
https://pl.wiktionary.org/wiki/pęto#pl
pęto (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) wiązadło z powroza, łańcucha, rzemienia nakładane na przednie nogi zwierząt w celu ograniczenia swobody ich ruchów
- (1.2) kawałek kiełbasy zakończony sznurkiem lub metalowym klipsem
- (1.3) st.pol. naramiennik
- (1.4) st.pol. naszyjnik
- odmiana:
- (1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik pęto pęta dopełniacz pęta pęt celownik pętu pętom biernik pęto pęta narzędnik pętem pętami miejscownik pęcie pętach wołacz pęto pęta
- związki frazeologiczne:
- zrzucić pęta
- tłumaczenia:
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/pęto
pęto
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *pǫto.
Pronunciation
Noun
pęto n
Declension
Related terms
- (verb) pętać
Further reading
- pęto in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- pęto in Polish dictionaries at PWN
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/pǫto
Reconstruction:Proto-Slavic/pǫto
Proto-Slavic
Etymology
From Proto-Balto-Slavic *pónʔto, from Proto-Indo-European *ponH-tom. Cognate with Lithuanian pántis (“horse-lock”), Old Prussian panto (“fetter”), Old Armenian հանում (hanum, “to weave, sow together”).
Noun
pǫ̀to n
Inflection
Singular | Dual | Plural | |
---|---|---|---|
Nominative | *pǫto | *pǫ̀tě | *pǫ̀ta |
Accusative | *pǫto | *pǫ̀tě | *pǫ̀ta |
Genitive | *pǫ̀ta | *pǫ̀tu | *pǫ̀tъ |
Locative | *pǫ̀tě | *pǫ̀tu | *pǫ̀tě̄xъ |
Dative | *pǫ̀tu | *pǫ̀toma | *pǫ̀tomъ |
Instrumental | *pǫ̀tъmь, *pǫ̀tomь* | *pǫ̀toma | *pǫ̀tȳ |
Vocative | *pǫto | *pǫ̀tě | *pǫ̀ta |
See also
Descendants
References
- Derksen, Rick (2008), “pǫ̀to”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 417
- Vasmer (Fasmer), Max (Maks) (1964–1973), “путо”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv Oleg, Moscow: Progress
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/ponH-tom.
…..
A teraz próbka wiarygodności wikipedii i obowiązujących ofitzjalnych wykładni, na podstawie różnych 3 wersji tego samego hasła…
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/pęta
Revision as of 10:12, 25 September 2019
Ultimately from Proto-Indo-European *pent– (“path; to walk”).
Revision as of 12:07, 10 November 2019
From *pęti (“to stretch”) + *-ta, from Proto-Indo-European *(s)penH– (“to span, to spin”). Akin to Lithuanian péntis (“heel, spur”), Old Prussian pentis (“spur”), Latvian piête (i-stems).
Latest revision as of 02:38, 30 November 2019
Reconstruction:Proto-Slavic/pęta
Proto-Slavic
Etymology
Probably from *pęti (“to stretch”) + *-ta, from Proto-Indo-European *(s)penH– (“to span, to spin”). Akin to Lithuanian péntis (“heel, spur”), Old Prussian pentis (“spur”), Latvian piête (i-stems).
Noun
Declension
Singular | Dual | Plural | |
---|---|---|---|
Nominative | *pętà | *pę̑tě | *pę̑ty |
Accusative | *pę̑tǫ | *pę̑tě | *pę̑ty |
Genitive | *pętý | *pętù | *pę̃tъ |
Locative | *pę̑tě | *pętù | *pętàsъ, *pętàxъ* |
Dative | *pętě̀ | *pętàma | *pętàmъ |
Instrumental | *pętojǫ́ | *pętàma | *pętàmi |
Vocative | *pęto | *pę̑tě | *pę̑ty |
Related terms
Descendants
- East Slavic:
- South Slavic:
- West Slavic:
Further reading
- Vasmer (Fasmer), Max (Maks) (1964–1973), “пята”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv Oleg, Moscow: Progress
- Duridanov I., Račeva M., Todorov T., editors (1996), “пета”, in Български етимологичен речник [Bulgarian Etymological Dictionary] (in Bulgarian), volume 5, Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, page 191
- Jiří Rejzek, Český etymologický slovník, electronic version, Leda, 2007
References
- ^ Derksen, Rick (2008), “*pętà”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 399: “f. ā (c) ‘heel’”
- ^ Olander, Thomas (2001), “pęta pęty”, in Common Slavic accentological word list, Copenhagen: Editiones Olander: “c hæl (PR 138)”
- ^ Snoj, Marko (2016), “péta”, in Slovenski etimološki slovar, Ljubljana: Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, →ISBN: “*pęta̋”
…..
Pięta / Pie”/eN+Ta
https://pl.wiktionary.org/wiki/pi%C4%99ta
pięta (język polski)
uniesiona pięta (1.1)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) anat. tylna część stopy
- (1.2) część skarpety, pończochy, buta w okolicach pięty (1.1)
- (1.3) żegl. dolny koniec masztu; zob. też pięta (żeglarstwo) w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1–3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik pięta pięty dopełniacz pięty pięt celownik pięcie piętom biernik piętę pięty narzędnik piętą piętami miejscownik pięcie piętach wołacz pięto pięty
- antonimy:
- (1.3) top
- związki frazeologiczne:
- deptać po piętach • nie dorastać do pięt • od czubka głowy do pięt • pięta Achillesa / pięta achillesowa • pokazać pięty • pójść w pięty
- etymologia:
- od prasł. *pęta[1][2] → pięta (1.1)
- por. białor. пята, bułg. пята, chorw. peta, czes. pata, dłuż. pěta, ros. пята, scs. пѧта, słc. päta, słń. peta i ukr. п’ята
- uwagi:
- (1.1) zobacz też: Indeks:Polski – Części ciała
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) heel
- arabski: (1.1) عقب
- baskijski: (1.1) orpo; (1.2) orpo
- esperanto: (1.1) kalkano; (1.2) kalkanumo
- francuski: (1.1) talon m; (1.2) talon m
- gudźarati: (1.1) એડી ż (ēḍī)
- hiszpański: (1.1) talón m; (1.2) talón m
- japoński: (1.1) 踵; (1.2) ヒール
- kataloński: (1.1) taló m
- koreański: (1.1) 발뒤꿈치 (paldwikkumch’i)
- łaciński: (1.1) calx ż
- niemiecki: (1.1) Ferse ż
- nowogrecki: (1.1) φτέρνα ż; (1.2) φτέρνα ż
- rosyjski: (1.1) пятка ż
- ukraiński: (1.1) п’ята ż
- węgierski: (1.1) sarok
- wilamowski: (1.1) faś ż, faoś ż
- włoski: (1.1) tallone m, calcagno m
- źródła:
- ↑
Porada „chwalipięta” w: Poradnia językowa PWN.
- ↑ Hasło peta w: Hrvatski jezični portal.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/pi%C4%99ta#Polish
pięta
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *pęta
Pronunciation
Noun
pięta f (diminutive piętka)
- heel (part of the foot)
Declension
Derived terms
- (nouns) chwalipięta, wiercipięta
Further reading
- pięta in Polish dictionaries at PWN
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/%D0%BF%D1%8F%D1%82%D0%BA%D0%B0#ru
пятка (język rosyjski)
- transliteracja:
- pâtka
- wymowa:
- wymowa
- znaczenia:
rzeczownik nieżywotny, rodzaj żeński
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik пя́тка пя́тки dopełniacz пя́тки пя́ток celownik пя́тке пя́ткам biernik пя́тку пя́тки narzędnik пя́ткой пя́тками miejscownik пя́тке пя́тках
- synonimy:
- (1.1) пята
- uwagi:
- (1.1) zobacz też: Indeks:Rosyjski – Części ciała
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/(s)penH-.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/pęti
Reconstruction:Proto-Slavic/pęti
Proto-Slavic
Etymology
From Proto-Balto-Slavic *pinˀtei, from Proto-Indo-European *(s)penH–.
Verb
*pęti[1]
Inflection
Verbal noun | Infinitive | Supine | L-participle |
---|---|---|---|
*pętьje | *pęti | *pętъ | *pęlъ |
Participles | ||
---|---|---|
Tense | Past | Present |
Passive | *pętъ | *pьnomъ |
Active | *pьnъ | *pьny |
Aorist | Present | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
Singular | *pęsъ | *pę | *pę | *pьnǫ | *pьneši | *pьnetь |
Dual | *pęsově | *pęsta | *pęste | *pьnevě | *pьneta | *pьnete |
Plural | *pęsomъ | *pęste | *pęsę | *pьnemъ | *pьnete | *pьnǫtь |
Imperfect | Imperative | |||||
Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
Singular | *pьněaxъ | *pьněaše | *pьněaše | — | *pьni | *pьni |
Dual | *pьněaxově | *pьněašeta | *pьněašete | *pьněvě | *pьněta | — |
Plural | *pьněaxomъ | *pьněašete | *pьněaxǫ | *pьněmъ | *pьněte | — |
Related terms
Descendants
- East Slavic:
- South Slavic:
- West Slavic:
Further reading
- Černyx, P. Ja. (1999), “пина́ть”, in Istoriko-etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), volume 2, 3rd reprint edition, Moscow: Russkij jazyk, page 33
- Vasmer (Fasmer), Max (Maks) (1964–1973), “пну”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv Oleg, Moscow: Progress
References
- ^ Derksen, Rick (2008), “*pęti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 399
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/pędlo
Reconstruction:Proto-Slavic/pędlo
Proto-Slavic
Etymology
Noun
pę̀dlo n
Inflection
Singular | Dual | Plural | |
---|---|---|---|
Nominative | *pę̀dlo | *pę̀dlě | *pę̀dla |
Accusative | *pę̀dlo | *pę̀dlě | *pę̀dla |
Genitive | *pę̀dla | *pę̀dlu | *pę̀dlъ |
Locative | *pę̀dlě | *pę̀dlu | *pę̀dlě̄xъ |
Dative | *pę̀dlu | *pę̀dloma | *pę̀dlomъ |
Instrumental | *pę̀dlъmь, *pę̀dlomь* | *pę̀dloma | *pę̀dlȳ |
Vocative | *pę̀dlo | *pę̀dlě | *pę̀dla |
Descendants
- East Slavic:
References
- Vasmer (Fasmer), Max (Maks) (1964–1973), “пя́ло”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv Oleg, Moscow: Progress
…..
https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=pi%C4%85d%C5%82o&action=edit&redlink=1
Wiktionary does not yet have an entry for piądło.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/p%C7%ABt%D1%8C
Reconstruction:Proto-Slavic/pǫtь
Proto-Slavic
Etymology
From earlier *pontis, from Proto-Balto-Slavic *pont- / *pint-, from Proto-Indo-European *póntoh₁s, from *pent–. Cognate with Old Prussian pintis (“way, road”).
Noun
*pǫ̃tь m[1]
Declension
Singular | Dual | Plural | |
---|---|---|---|
Nominative | *pǫ̃tь | *pǭtì | *pǫ̃tьjē, *pǫ̃ťē* |
Accusative | *pǫ̃tь | *pǭtì | *pǭtì |
Genitive | *pǫ̃ti | *pǫ̃tьju, *pǫťu* | *pǭtь̀jь, *pǫ̃ti* |
Locative | *pǫ̃ti | *pǫ̃tьju, *pǫťu* | *pǭtь̀xъ |
Dative | *pǭtì | *pǫ̃tьma | *pǭtь̀mъ |
Instrumental | *pǭtь̀mь | *pǫ̃tьma | *pǫ̃tьmī |
Vocative | *pǫti | *pǭtì | *pǫ̃tьjē, *pǫ̃ťē* |
Derived terms
Descendants
- East Slavic:
- South Slavic:
- West Slavic:
Further reading
- Vasmer (Fasmer), Max (Maks) (1964–1973), “путь”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv Oleg, Moscow: Progress
- Černyx, P. Ja. (1999), “путь”, in Istoriko-etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), volume 2, 3rd reprint edition, Moscow: Russkij jazyk, page 85
References
- ^ Derksen, Rick (2008), “*pǫ́tь”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 417
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/p%C3%B3ntoh%E2%82%81s
Reconstruction:Proto-Indo-European/póntoh₁s
Proto-Indo-European
Alternative reconstructions
- *pént-oh₂-s ~ *pént-oh₂-m̥ ~ *pn̥t-h₂-és (amphidynamic *h₂-stem)[1][2]
- *pont-éh₂-s ~ *pont-éh₂-m̥ ~ *pn̥t-h₂-és (hysterodynamic *h₂-stem)[3]
- *pont-éh₁-s ~ *pn̥t-h₁-ós[4]
- *pónt-eh₁-s ~ *pn̥t-h₁-ós (hysterodynamic *h₁-stem)[5][6][7]
- *pónt-h₁-s ~ *pn̥t-éh₁-m̥ ~ *pn̥t-h₁-ós[8]
- *pónt-ōh₂-s[9]
Etymology
From *pent–.
Noun
*póntoh₁s
Inflection
Athematic, amphikinetic | |||
---|---|---|---|
singular | dual | plural | |
nominative | *póntoh₁s | *póntoh₁h₁(e) | *póntoh₁es |
vocative | *póntoh₁ | *póntoh₁h₁(e) | *póntoh₁es |
accusative | *póntoh₁m̥ | *póntoh₁h₁(e) | *póntoh₁m̥s |
genitive | *pn̥th₁és | *? | *pn̥th₁óHom |
ablative | *pn̥th₁és | *? | *pn̥th₁mós |
dative | *pn̥th₁éy | *? | *pn̥th₁mós |
locative | *póntoh₁, *póntoh₁i | *? | *pn̥th₁sú |
instrumental | *pn̥th₁éh₁ | *? | *pn̥th₁bʰí |
Descendants
- Armenian: *fon-[6]
- Balto-Slavic: *pontis[10][11]
- Hellenic: *póntos
- Indo-Iranian: *pántaHs[7] (see there for further descendants)
- Italic: *ponts[8]
- Latin: pōns
References
- ^ Rix, Helmut, editor (2001), “pent-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, pages 471-472
- ^ Goto, Toshifumi (2013) Old Indo-Aryan Morphology and its Indo-Iranian Background (Veroffentlichungen zur Iranistik; 60)[1], Vienna: Austrian Academy of Sciences Press, →ISBN, page 43
- ^ Goto, Toshifumi (2013) Old Indo-Aryan Morphology and its Indo-Iranian Background (Veroffentlichungen zur Iranistik; 60)[2], Vienna: Austrian Academy of Sciences Press, →ISBN, page 43
- ^ Beekes, Robert S. P. (2010), “πόντος”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 1221
- ^ Kroonen, Guus (2013), “*finþan-”, in Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, page 142
- ↑ Jump up to:6.0 6.1 Martirosyan, Hrach (2010), “hun”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, pages 422–426
- ↑ Jump up to:7.0 7.1 Lubotsky, Alexander (2011), “pánthā-”, in The Indo-Aryan Inherited Lexicon (in progress) (Indo-European Etymological Dictionary Project), Leiden University
- ↑ Jump up to:8.0 8.1 De Vaan, Michiel (2008), “pōns, -tis”, in Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill, page 408
- ^ Mallory, J. P.; Adams, D. Q. (2006) The Oxford introduction to Proto-Indo-European and the Proto-Indo-European world, Oxford University Press, page 99: “*póntōh₂s”
- ^ Pokorny, Julius (1959), “pent-”, in Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), Bern, München: Francke Verlag, pages 808-809
- ^ Derksen, Rick (2008), “*pǫ́tь”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 417-418
- ^ Derksen, Rick (2015), “pintis”, in Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 13), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 563
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/pent-
Reconstruction:Proto-Indo-European/pent–
Proto-Indo-European
Root
*pent-[1]
Derived terms
- *pént-e-ti (thematic root present)
- Germanic: *finþaną (“to find”)
- *pónt-oh₁-s (“path, road”) (
- *pn̥t-tós
- Germanic: *funsaz
- Unsorted formations:
References
- ^ Kroonen, Guus (2013) Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/fin%C3%BEan%C4%85
Reconstruction:Proto-Germanic/finþaną
Proto-Germanic
Etymology
From Proto-Indo-European *pent– (“to go, pass; path, bridge”).
Pronunciation
Verb
*finþaną
Inflection
active voice | passive voice | ||||
---|---|---|---|---|---|
present tense | indicative | subjunctive | imperative | indicative | subjunctive |
1st singular | *finþō | *finþaų | — | *finþai | *? |
2nd singular | *finþizi | *finþaiz | *finþ | *finþazai | *finþaizau |
3rd singular | *finþidi | *finþai | *finþadau | *finþadai | *finþaidau |
1st dual | *finþōz | *finþaiw | — | — | — |
2nd dual | *finþadiz | *finþaidiz | *finþadiz | — | — |
1st plural | *finþamaz | *finþaim | — | *finþandai | *finþaindau |
2nd plural | *finþid | *finþaid | *finþid | *finþandai | *finþaindau |
3rd plural | *finþandi | *finþain | *finþandau | *finþandai | *finþaindau |
past tense | indicative | subjunctive | |||
1st singular | *fanþ | *fundį̄ | |||
2nd singular | *fanst | *fundīz | |||
3rd singular | *fanþ | *fundī | |||
1st dual | *fundū | *fundīw | |||
2nd dual | *fundudiz | *fundīdiz | |||
1st plural | *fundum | *fundīm | |||
2nd plural | *fundud | *fundīd | |||
3rd plural | *fundun | *fundīn | |||
present | past | ||||
participles | *finþandz | *fundanaz |
Derived terms
Related terms
Descendants
In West Germanic, -d- was generalized early on, widely hindering the effects of the nasal spirant law.
- Old English: findan
- Old Frisian: finda
- Old Saxon: findan, fīthan
- Old Dutch: findan
- Old High German: findan
- Old Norse: finna
- Gothic: 𐍆𐌹𐌽𐌸𐌰𐌽 (finþan)
…..
Widać przeróżne wtórne ubezdźwięcznienia i zapożyczenia, także kartwelskie?!! A oto spalatalizowane słowo Pąć, czyli zachowana postać Pra-Słowiańska z nosówką, identyczna jak ta ofitzjalnie odtfoszona, co to jej jednak ni ma…
…..
Pąć / Pa”/oN+C’
https://pl.wiktionary.org/wiki/p%C4%85%C4%87
pąć (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- odmiana:
- (1.1–2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik pąć pąci dopełniacz pąci pąci celownik pąci pąciom biernik pąć pąci narzędnik pącią pąciami miejscownik pąci pąciach wołacz pąci pąci
- etymologia:
- prasł. *pǫtь → droga < praindoeur. *pont- → droga, przejście, utworzone od praindoeur. *pent- → iść, przejść[3]
- por. czes. pouť, ros. путь, łac. pons, gr. πάτος[3]
- tłumaczenia:
- (1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: droga
- (1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: pielgrzymka
- źródła:
- ↑ Skocz do:1,0 1,1 M. Arcta Słownik staropolski.
- ↑ Skocz do:2,0 2,1
Hasło pąć w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Skocz do:3,0 3,1 Hasło pątnik w: Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków, Wydawnictwo Literackie, 2006, ISBN 83-08-03648-1.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/p%C4%85%C4%87#Polish
pąć
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *pǫtь.
Pronunciation
Noun
pąć f
Declension
Derived terms
Further reading
- pąć in Polish dictionaries at PWN
UWAGA!
O ciągle bezdźwięcznym Pąku / Pa”/oN+Ko’, itp. pisałem już tu::
Tymczasem dla odmiany jakoś magicznie niespalatalizowany Pątnik…
…..
Pątnik / Pa”/oN+T+NiK
https://pl.wiktionary.org/wiki/p%C4%85tnik#pl
pątnik (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- (1.1) pielgrzym
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik pątnik pątnicy dopełniacz pątnika pątników celownik pątnikowi pątnikom biernik pątnika pątników narzędnik pątnikiem pątnikami miejscownik pątniku pątnikach wołacz pątniku pątnicy
- synonimy:
- (1.1) pielgrzym, sakroturysta
- etymologia:
- st.pol. pątny < st.pol. pąć[2], czyli „droga”; pierwotnie słowo używane w znaczeniu „podróżnik”, później w znaczeniu „podróżnik do miejsc świętych”, „pielgrzym”
- tłumaczenia:
- (1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: pielgrzym
- źródła:
- ↑ H. Sienkiewicz: Krzyżacy
- ↑
Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. 4, s. 100, Warszawa 1900–1927.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/p%C4%85tnik
pątnik
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *pǫtьnikъ, from *pǫtь (“path, way”).
Pronunciation
Noun
pątnik m pers (feminine pątniczka)
Declension
Synonyms
- (pilgrim): pielgrzym
Further reading
- pątnik in Polish dictionaries at PWN
…..
A teraz dla innej odmiany spalatalizowana Pęcina…
…..
Pęcina / Pe”/eN+Ci+Na
https://pl.wikipedia.org/wiki/Pęcina
Pęcina
Pęcina – część nogi konia, która razem ze znajdującym się nad nią stawem pęcinowym łączy kopyto końskie z dalszą częścią nogi. Kąt nachylenia pęciny do podłoża powinien być zgodny z kątem nachylenia ściany kopyta[1]. Pęcina umożliwia poruszanie się koniowi poprzez amortyzowanie ciężaru konia i wstrząsów podczas ruchu.
Niekiedy, przede wszystkim u koni zimnokrwistych, występują szczotki pęcinowe – bardziej lub mniej obfite włosy obrastające kopyta konia, wyrastające z okolic pęcin. U niektórych koni występują także plamy białej sierści w okolicy pęcin – są to tzw. odmiany (np. skarpetka)[1].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Skocz do:a b zob. Tim Hawcroft: Koń. Rasy, Pielęgnacja, Wychowanie, Tresura.. Warszawa: Wyd. Ania, 1983. ISBN 83-902474-2-9.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/pęcina
pęcina
Polish
Pronunciation
Noun
pęcina f
- pastern (part of a horse’s leg between the fetlock and the top of the hoof)
Declension
Further reading
- pęcina in Polish dictionaries at PWN
…..
Pętla / Pe”/eN+T+La
https://pl.wiktionary.org/wiki/pętla#pl
pętla (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) związany na powrót sznur lub drut
- (1.2) inform. blok kodu wykonywany wielokrotnie
- (1.3) końcowa stacja komunikacji autobusowej lub tramwajowej, na której pojazd zawraca
- (1.4) droga, którą wykonano po zamkniętej trasie
- (1.5) zamknięta figura geometryczna
- odmiana:
- (1.1–2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik pętla pętle dopełniacz pętli pętli celownik pętli pętlom biernik pętlę pętle narzędnik pętlą pętlami miejscownik pętli pętlach wołacz pętlo pętle
- przykłady:
- (1.2) Przez moją pomyłkę pętla w jednej z funkcji wykonywała się o jeden raz za dużo i program nadpisywał nieodpowiednie miejsce w pamięci.
- (1.3) Tramwaj, z powodu awarii, stał na pętli ponad dwie godziny.
- (1.3) Taksówkarze znów upodobali sobie nieczynną pętlę autobusową na skraju lasu.
- kolokacje:
- (1.1) pętla na szubienicy • związać pętlę • zacisnąć pętlę
- (1.2) pętla iteracyjna / repetycyjna / ogólna / foreach / nieskończona / złożona / licznikowa • instrukcja pętli
- (1.3) pętla tramwajowa / autobusowa / trolejbusowa
- (1.4) wykonywać pętlę
- (1.5) pętla Moebiusa
- synonimy:
- (1.2) powtórzenie
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. pęto, pętko, pęta, spętanie, opętanie, zapętlenie, pętlica
- czas. pętlić, pętać, opętać, spętać, zapętlić
- przym. zapętlony, spętany, opętany
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) loop, noose; (1.2) loop; (1.3) tram / bus / trolleybus terminus
- esperanto: (1.1) banto
- interlingua: (1.1) ansa
- niemiecki: (1.1) Schlinge ż; (1.2) Schleife ż
- rosyjski: (1.1) петля ż
- slovio: (1.1) petla (петла)
- szwedzki: (1.1) snara w
- ukraiński: (1.1) петля ż
- wilamowski: (1.1) śłyńń ż, šłyng ż, śłyng ż
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/pętla
pętla
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *petьľa. The nasal ę is due to contamination with unrelated pęto (“fetter”)[1].
Pronunciation
Noun
pętla f (diminutive pętelka)
Declension
References
- ^ Boryś, Wiesław (2005) Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN, page 424
Further reading
- pętla in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- pętla in Polish dictionaries at PWN
UWAGA!
From Proto-Slavic *petьľa. The nasal ę is due to contamination with unrelated pęto (“fetter”)[1].
Twierdzę, że to twierdzenie powyżej nawet ofitzjalnie jest nieprawdziwe, patrz treści z polskojęzycznej wiki:
https://pl.wiktionary.org/wiki/pętla#pl
wyrazy pokrewne: pęto, pętko, pęta, spętanie, opętanie, zapętlenie, pętlica, pętelka. pętlić, pętać, opętać, spętać, zapętlić. zapętlony, spętany, opętany
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/petьľa
Reconstruction:Proto-Slavic/petьľa
Proto-Slavic
Etymology
Equivalent to *petьlъ (“knot”) + *-ja, with slight semantic difference. The masculine noun usually refers to the object knot, while the *-ja form refers to the product of *petьľati (“to knot, to loop”).
Noun
*pètьľa or *petьľà f[1]
- Alternative form of *petьlъ
Declension
Singular | Dual | Plural | |
---|---|---|---|
Nominative | *pètьľa | *pètьľi | *pètьľę̇ |
Accusative | *pètьľǫ | *pètьľi | *pètьľę̇ |
Genitive | *pètьľę̇ | *pètьľu | *pètьľь |
Locative | *pètьľī | *pètьľu | *pètьľāsъ |
Dative | *pètьľī | *pètьľama | *pètьľāmъ |
Instrumental | *pètьľējǫ, *pètьľǭ* | *pètьľama | *pètьľāmī |
Vocative | *pètьľe | *pètьľi | *pètьľę̇ |
Singular | Dual | Plural | |
---|---|---|---|
Nominative | *petьľà | *pȅtьľi | *pȅtьľę̇ |
Accusative | *pȅtьľǫ | *pȅtьľi | *pȅtьľę̇ |
Genitive | *petьľę̇́ | *petьľù | *petь̀ľь |
Locative | *pȅtьľī | *petьľù | *petьľàsъ, *petьľàxъ* |
Dative | *petьľì | *petьľàma | *petьľàmъ |
Instrumental | *petьľejǫ́ | *petьľàma | *petьľàmi |
Vocative | *petьľe | *pȅtьľi | *pȅtьľę̇ |
References
- ^ Snoj, Marko (2016), “péntlja”, in Slovenski etimološki slovar, Ljubljana: Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, →ISBN: “*petьľa̋”
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/petьľati.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/pet%D1%8Cl%D1%8A
Reconstruction:Proto-Slavic/petьlъ
Proto-Slavic
Etymology
Probably from Proto-Germanic *fattilaz (“fettle”) via i-umlaut on the root vowel.
Less likely, continuing Proto-Indo-European *pet– (“to replicate, to span”) + *-ьlъ. Most descendants reflect the extension *petьľa, equivalent to *petьlъ + *-ja.
Polish and Slovene forms have been reanalyzed as *pętъľa[1] (or *pǫtъľa) as if from *pęto (“fetter”) + *-ъlъ + *-ja.
Noun
*petь̀lъ m
- loop, knot
- picklock
- (by extension) ornament, decoration
Alternative forms
Declension
Singular | Dual | Plural | |
---|---|---|---|
Nominative | *petь̀lъ | *petьlà | *petьlì |
Accusative | *petь̀lъ | *petьlà | *petьlỳ |
Genitive | *petьlà | *petьlù | *petь̀lъ |
Locative | *petьlě̀ | *petьlù | *petь̀lěxъ |
Dative | *petьlù | *petьlòma | *petьlòmъ |
Instrumental | *petьlъ̀mь, *petьlòmь* | *petьlòma | *petь̀ly |
Vocative | *petьle | *petьlà | *petьlì |
Derived terms
- *petьlati, *petьľati (“to knot, to dodge, to mess around”)
- *opetьlavati (“to tangle”)
- *petьlica (“buttonhole”)
- *petьlъka (“snare, button”)
- *petьlьnъ (“twined”)
Descendants
- East Slavic:
- South Slavic:
- West Slavic:
Further reading
- Vasmer (Fasmer), Max (Maks) (1964–1973), “петля”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv Oleg, Moscow: Progress
- Duridanov I., Račeva M., Todorov T., editors (1996), “петелка”, in Български етимологичен речник [Bulgarian Etymological Dictionary] (in Bulgarian), volume 5, Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, page 198
- Duridanov I., Račeva M., Todorov T., editors (1996), “петля”, in Български етимологичен речник [Bulgarian Etymological Dictionary] (in Bulgarian), volume 5, Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, page 201
References
- ^ Snoj, Marko (2016), “péntlja”, in Slovenski etimološki slovar, Ljubljana: Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, →ISBN: “*pętъľa̋”
- ^ Snoj, Marko (2016), “péntlja”, in Slovenski etimološki slovar, Ljubljana: Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, →ISBN: “*petľa̋”
UWAGA!
Probably from Proto-Germanic *fattilaz (“fettle”) via i-umlaut on the root vowel.
Hahaha… Oto wspaniały przykład miszczoskiej ofitzjalnej wykładni jęsykosnaftzej. Mam tylko jedno pytanie do ofitzjalnie nieomylnych allo-allo nazioli: A jak tam z przejściem F>P i Pra-Słowiańskim kfiatem fafroki małe Adolfki? 🙂
O tym Proto-Indo-European*pet–, napiszę oddzielny wpis, moje wy fielko-germańskie gapcie! Opiecujem to wam ptaszki!
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/fetter
fetter
English
Etymology
From Old English feter, from Proto-Germanic *feturaz (“fetter”), from Proto-Indo-European *ped- (“foot, step”). Cognate with Dutch veter (“lace”). Related to foot.
Pronunciation
- (General Australian) IPA(key): /ˈfet.ə/
- (Received Pronunciation) IPA(key): /ˈfɛt.ə/
- (US) IPA(key): /ˈfɛt.ɚ/
- Rhymes: -ɛtə(r)
Noun
fetter (plural fetters)
- A chain or similar object used to bind a person or animal – often by its legs (usually in plural).
- (figuratively) Anything that restricts or restrains.
Synonyms
(chains on legs):
Hyponyms
(chain binding generally):
Verb
fetter (third-person singular simple present fetters, present participle fettering, simple past and past participle fettered)
- (transitive) To shackle or bind up with fetters.
- (transitive) To restrain or impede; to hamper.
Hyponyms
Derived terms
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/feturaz
Reconstruction:Proto-Germanic/feturaz
Proto-Germanic
Etymology
From Proto-Indo-European *ped- (“foot”). Derived under the same logic as Proto-Slavic *pǫto (“fetter”) from Proto-Slavic *pęta (“heel”).
Noun
*feturaz m
Inflection
Declension of *feturaz (masculine a-stem) | |||
---|---|---|---|
singular | plural | ||
nominative | *feturaz | *feturōz, *feturōs | |
vocative | *fetur | *feturōz, *feturōs | |
accusative | *feturą | *feturanz | |
genitive | *feturas, *feturis | *feturǫ̂ | |
dative | *feturai | *feturamaz | |
instrumental | *feturō | *feturamiz |
Descendants
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/foot#English
foot
English
Etymology
From Middle English fot, fote, foot, from Old English fōt, from Proto-Germanic *fōts, from Proto-Indo-European *pṓds.
Pronunciation
Noun
foot (plural feet)
- A biological structure found in many animals that is used for locomotion and that is frequently a separate organ at the terminal part of the leg. transl.
-
A spider has eight feet.
-
- (anatomy) Specifically, a human foot, which is found below the ankle and is used for standing and walking.
-
Southern Italy is shaped like a foot.
-
- (often used attributively) Travel by walking.
-
We went there by foot because we could not afford a taxi.
-
There is a lot of foot traffic on this street.
-
- The base or bottom of anything. transl.
-
I’ll meet you at the foot of the stairs.
-
- The part of a flat surface on which the feet customarily rest.
-
We came and stood at the foot of the bed.
-
- The end of a rectangular table opposite the head.
-
The host should sit at the foot of the table.
-
- A short foot-like projection on the bottom of an object to support it.
-
The feet of the stove hold it a safe distance above the floor.
-
- A unit of measure equal to twelve inches or one third of a yard, equal to exactly 30.48 centimetres.
-
The flag pole at the local high school is about 20 feet high.
-
- (music) A unit of measure for organ pipes equal to the wavelength of two octaves above middle C, approximately 328 mm.
- (collective, military) Foot soldiers; infantry.
-
King John went to battle with ten thousand foot and one thousand horse.
-
- (cigars) The end of a cigar which is lit, and usually cut before lighting.
- (sewing) The part of a sewing machine which presses downward on the fabric, and may also serve to move it forward.
- (printing) The bottommost part of a typed or printed page.
- (printing) The base of a piece of type, forming the sides of the groove.
- (prosody) The basic measure of rhythm in a poem. transl.
- (phonology) The parsing of syllables into prosodic constituents, which are used to determine the placement of stress in languages along with the notions of constituent heads.
- (nautical) The bottom edge of a sail.
-
To make the mainsail fuller in shape, the outhaul is eased to reduce the tension on the foot of the sail.
-
- (billiards) The end of a billiard or pool table behind the foot point where the balls are racked.
- (botany) In a bryophyte, that portion of a sporophyte which remains embedded within and attached to the parent gametophyte plant.
- (malacology) The muscular part of a bivalve mollusc or a gastropod by which it moves or holds its position on a surface.
- (molecular biology) The globular lower domain of a protein.
- (geometry) The point of intersection of one line with another that is perpendicular to it.
- Fundamental principle; basis; plan.
- Recognized condition; rank; footing.
Derived terms
See also
- pedal, relating to the foot
Verb
foot (third-person singular simple present foots, present participle footing, simple past and past participle footed)
- (transitive) To use the foot to kick (usually a ball).
- (transitive) To pay (a bill).
- To tread to measure or music; to dance; to trip; to skip.
- (Can we find and add a quotation of Dryden to this entry?)
- To walk.
- (Can we find and add a quotation of Shakespeare to this entry?)
- To tread.
- to foot the green
- (Can we find and add a quotation of Tickell to this entry?)
- (obsolete) To set on foot; to establish; to land.
- To renew the foot of (a stocking, etc.).
- (Can we find and add a quotation of Shakespeare to this entry?)
- To sum up, as the numbers in a column; sometimes with up.
- to foot (or foot up) an account
Derived terms
References
Anagrams
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/p%E1%B9%93ds
Reconstruction:Proto-Indo-European/pṓds
Proto-Indo-European
Etymology
From earlier *póds, from *ped- (“to walk, to step”) + *-s.
Noun
*pṓds m (oblique stem *ped-)
Inflection
Athematic, acrostatic | |||
---|---|---|---|
singular | dual | plural | |
nominative | *pṓds | *pódh₁(e) | *pódes |
vocative | *pód | *pódh₁(e) | *pódes |
accusative | *pódm̥ | *pódh₁(e) | *pódm̥s |
genitive | *pedés | *? | *pedóHom |
ablative | *pedés | *? | *pedmós |
dative | *pedéy | *? | *pedmós |
locative | *péd, *pédi | *? | *pedsú |
instrumental | *pedéh₁ | *? | *pedbʰí |
The categorisation as acrostatic is based on the assumption that earlier oblique forms were in root-accented *péd-. [1]
Descendants
- Albanian: *pāsi (from locative plural *pḗdsu)[2]
- Anatolian:
- Armenian:
- Old Armenian: ոտն (otn) ← *pódm̥
- Celtic: *ɸād-
- Galatian: αδες (ades) (nom. pl.)
- Celtic: *ɸīssu (from locative plural *pḗdsu)
- Celtic: *ɸodyā
- Celtiberian: ozas (acc. pl.)
- Germanic: *fōts
- Hellenic:
- Indo-Iranian: *pā́ts
- Italic:
- Phrygian: ποδας (podas, acc.pl.)
- Tocharian: *pei (< PIE *pódh₁e dual form)
References
- ^ Ringe, Don (2006) From Proto-Indo-European to Proto-Germanic, Oxford University Press, page 45
- ^ Matzinger, Joachim (2017–2018), “Chapter XV: Albanian”, in Klein, Jared S.; Joseph, Brian D.; Fritz, Matthias, editor, Handbook of Comparative and Historical Indo-European Linguistics: An International Handbook (Handbücher zur Sprach- und Kommunikationswissenschaft [Handbooks of Linguistics and Communication Science]; 41.2), Berlin; Boston: De Gruyter Mouton, →ISBN, § The lexicon of Albanian, page 1791
- ^ Buck, Carl (1904) A grammar of Oscan and Umbrian, Ginn & Co, page 19
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/ped-
Reconstruction:Proto-Indo-European/ped-
Proto-Indo-European
Root
Derived terms
- *péd-ye-ti (*ye-present)
- Indo-Iranian: *pádyati (see there for further descendants)
- *pi-péd-ti ~ *pi-pd-énti (reduplicated present)
- *pe-pód-e ~ *pe-pd-ḗr (reduplicated perfect)
- *pod-éye-ti (causative)
- *ped-e-ti (innovative root present)
- Germanic: *fetaną
- *pṓd-s (“foot”)
- *ped-om (“step”)
- *pēd-ó-
- *ped-to-
- Italic: [Term?]
- Latin: pessum
- Italic: [Term?]
- *ped-yós
- *ped-yōs
- *ped-tm̥mo-
- *ped-uro-
- Germanic: *feturaz
- Unsorted formations
- Balto-Slavic:
- Germanic: *fatōną
- Italic:
References
- ^ Pokorny, Julius (1959) Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume III, Bern, München: Francke Verlag, pages 790-792
- ^ Rix, Helmut, editor (2001), “*ped-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 458
- ^ Cheung, Johnny (2007), “*pad”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 287-288
- ^ Matasović, Ranko (2009) Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 136
…..
O nieznanych ofitzjalnym umysłom, Pra-Słowiańskich słowach związanym z tym odtfoszonym tzw. PIE *pod, czy *ped pisałem np. tu:
A co do Pętania, itp, no to istnieją jeszcze i inne podobne znaczeniowo słowa, jak np. Plątać, czy Pałętać, ale w tym ofitzjalnym zaplątaniu oszczędzę je sobie. Myślę, że i tak już tego dobrego wystarczy… Do Stopy jeszcze powrócę i to niebawem.
Pingback: 219 Piątka, Piątek, Piąty, Pięć, Pięcioro i inne dowody na nielogiczność tzw. palatalizacji słowiańskich i pierwotną oboczności Pra-Słowiańskich rdzeni | SKRBH