233 Prah, Pražec, Próg, Podproże, Nadproże, Fret i inne dowody na pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni i słów

próg (1.13)

…..

A oto i kolejne źródłosłowy dla słów jak Praga, czy inna prha, które wg Mię są nie tylko wyprażone,.. ale także i rogate, czyli górujące nad czymś lub kimś. Jednocześnie jest to też ciąg dalszy wywodzenia źródłosłowów dla słów jak Port / PoRT, Ford / FoRD, itp.

I to wcale nie jest jeszcze koniec tego dobrego. Szacuję wstępnie, że jestem gdzieś w połowie tego wszystkiego, a dalej dla allo-allo będzie tylko coraz brudniej i trudniej… Z konieczności musiałem podzielić to, co już znalazłem na kilka części. Będę do tego powracał, ale najpierw muszę skończyć to moje brodzenie w najbardziej podstawowych dowodzeniach.

Zwracam uwagę na:

• dane powiązane z tzw. prawem Brugmanna, czyli na przejście dźwięków zapisywanych znakami o>a i na to co z tego wynika,
• pojawiające się źródłosłowy, zaczynające się nie tylko od dźwięku zapisywanego znakiem P, ale także od dźwięków zapisywanych znakiem B, gdzie B=P>F.

Przykładów tego niezniekształconego i prastarego B, ciągle odnajdywanego w j. Pra-Słowiańskim i polskim będzie tu więcej.

Poniżej przedstawiam kolejne dowody na to, jak wygląda prusko-nazistowska przeciw-słowiańska ofitzjalna naukowa rzeczywistość i jej wiarygodność. Tym razem ofitzjalne jęsykosnaftzfo legło na Progu / P+RoGo’ i leży, krwawi i kwiczy ze swojej niemocy i niewiedzy. Tak to jest, kiedy jako podstaw dla nauki, używa się uprzedzeń i przemilczeń, zamiast oprzeć się jedynie na zasadach i danych wynikających z zastosowania logiki i statystyki.

Twierdzę, że sam Próg / P+Ro’G jest nie tylko jednym ze źródłosłowów zarówno dla czeskiej, jak i warszawskiej Pragi, itp, ale sam pochodzi od Rogu / RoGo’,.. czyli po przestawce (inaczej metatezie) od Góry / Go’Ry.

Takich heretyckich twierdzeń będzie tu więcej. Ktoś może nie zgadza się z tym i spróbuje podważyć lub nawet obalić moje twierdzenia?

Tradycyjnie już zwracam uwagę na typowe Pra-Słowiańskie oboczności rdzeni i słów na nich zbudowanych. Jest tego tyle, że nie będę ich w większości opisywał, a jedynie zaznaczę je (jak zwykle) odpowiednimi kolorkami… Sami domyślicie się, co jest jakie…

A i wszystkim niewiernym przypominam, że Pra-Słowiańskiego kfiadu fafroki ciągle brak. 🙂

Inne tytuły tego wpisu:

233 Peys, Piasta, Pieścić, Pizda, Pięść, Pięć, Piędź, Pięta, Pętać i inne dowody na pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni 28

233 Wtórnie ubezdźwięcznione liczebniki indogermańskie i ich wysokoenergetyczne PieRwotne PRa-Słowiańskie rdzenie, PieR+WS”y, PRW, PR 40

…..

https://pl.wikipedia.org/wiki/Porohy_Dniepru

Porohy Dniepru

Poroh Kudak na Dnieprze w 1911 r.

Mapa porohów na Dnieprze

Mapa z 1772 r.

Porohy Dniepru (ukr. пороги) – poprzeczne progi skalne, zbudowane z wychodni granitów i gnejsów krystalicznej tarczy ukraińskiej, przegradzające koryto Dniepru pomiędzy miastami Dniepr i Zaporoże (a dokładniej pomiędzy Łocmańską Kamianką a Kiczkasem) na odcinku około 70 km.

Wyróżniano ponad 30 porohów, największe to:

• Kudak (Kudacki – koło zamku Kudak)
• Jacki
• Suriky (Surski)
• Łuchań (Łochański, w XVII wieku Łahanny lub Chański)
• Strzelczy (z wyspą Strzelczą)
• Dzwoniec (Zwoniecki)
• Kniahiniński
• Techniński
• Nienasytec (Rewucznyj, Did)^[1]
• Woronowa Zapora
• Wołnickij (Wolniow)
• Budyło (Budziłowski)
• Tawalszański
• Łyszny
• Wilnyj (Wolny)

Oprócz tego koryto Dniepru przegradzało 7 tzw. zabor. Zabory były również grzędami skalnymi, jednak odróżniały się od porohów tym, że nie przegradzały całkowicie koryta rzeki, pozostawiając szerokie kanały, i nie utrudniały żeglugi. Zabory te to: Monastyrska, Striłecka, Tjahińska,  Woroniacza, Krywa, Skubowa.

Wszystkie porohy i zabory zostały zalane przez Zbiornik Dnieprowski Dnieprowskiej Elektrowni Wodnej. Od nazwy porohów pochodzi historyczna i geograficzna nazwa Zaporoże, czyli kraj „za porohami„.

Przypisy

1. ↑ Nienasyciec w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. VII: Netrebka – Perepiat. Warszawa 1886.

Linki zewnętrzne

• Dniepr w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. II: Derenek – Gżack. Warszawa 1881.

Zobacz też

• Poroh

…..

https://en.wikipedia.org/wiki/Dnieper_Rapids

Dnieper Rapids

Dnieper Rapids

The Dnieper Rapids (Ukrainian: Дніпрові пороги, Dniprovi porohy) are the historic rapids on the Dnieper river composed of outcrops of  granites, gneisses and other types of bedrock of the Ukrainian Shield. The rapids began below the present-day city of Dnipro where the river turns to the south, and dropped 50 meters in 66 kilometers, ending before the present-day city of Zaporizhia (whose name literally means  beyond the rapids).

There were nine major rapids along this path (although some sources give a smaller number) which almost totally obstructed the river for navigation. Also, there were about 30-40 smaller rapids and 60 islands and islets. After the Dnieper Hydroelectric Station was built in 1932, they were inundated by the Dnieper Reservoir.

Historic mentions

See also: trade route from the Varangians to the Greeks

The Dnieper Rapids were part of the trade route from the Varangians to the Greeks first mentioned in the Primary Chronicle. The route was probably established in the late eighth and early ninth centuries and gained significant importance from the tenth until the first third of the eleventh century. On the Dnieper the Varangians had to portage their ships round seven rapids, where they had to be on guard for  Pecheneg nomads.

The existence of the rapids was mentioned in Emperor Constantine VII‚s work De Administrando Imperio^[1] and in The Tale of Igor’s Campaign.

Names of the major rapids

In Ukrainian tradition, there were 9 major rapids (given in the direction of the river flow as shown in the picture on the right):^[2][3]

1. Kodatsky (Ukrainian: Кодацький поріг). The Kodak Fortress formerly stood near this rapid.
2. Sursky (Ukrainian: Сурський поріг). Almost all the rocks of this rapid were submerged in shallow water.
3. Lohansk (Ukrainian: Лоханський поріг)
4. Dzvonesky (Ukrainian: Дзвонецький поріг)
5. Nenasytec (Ukrainian: Ненаситецький поріг або Ненаситець, Insatiable) or Revučy (Ukrainian: Ревучий, Roaring), the biggest and most dangerous of the Dnieper Rapids, called Hell by the locals, 2.4 km long and over 1 km wide. Its roaring could be heard several kilometers away.
6. Vovnyzky (Ukrainian: Вовнизький поріг)
7. Budylo (Ukrainian: Будильський поріг)
8. Lyshny (Ukrainian: Лишній поріг, superfluous). This name is most likely due to the fact that it was the least dangerous, posing almost no problems for navigation
9. Vil’ny (Ukrainian: Вільний поріг, free)

Names given in transcription from the Ukrainian language.

Correspondence of some of the names from different historic sources is seen in the table below:

Slavonic and Norse names of the Dnieper rapids, with translations,^[4] and Constantine’s Greek spelling

Modern (Ukrainian)	Slavonic	Norse
1.	Ne sǔpi, ‘Don’t Sleep’ (Εσσουπη)	Sof eigi, ‘Don’t Sleep’
2. Surskij, ‘Severe One’;3. Lochanskij	Ostrovǐnyj pragǔ, ‘Island-waterfall’ (Οστροβουνιπραχ)	Holmfors, ‘Island-Waterfall’ (Ουλβορσι)
4. Zvonets(kij), ‘Clanger’		Gellandi, ‘Roaring’ (Γελανδρι)
5. Nenasytets(kij), ‘Insatiable’	Nejasytǐ, ‘pelican (which nested there)’ (Νεασητ)	Eyforr, ‘ever violent’ (Αειφορ)
6. Volnyj, Volninskij, ‘[place] of waves’	Vlǔnǐnyj pragǔ, ‘wave-waterfall’ (Βουλνηπραχ)	Bárufors, ‘wave-waterfall’ (Βαρουφορος)
7. Tavolzhanskij	Vǐruchi, ‘laughing (ref. to noise of water)’ (Βερουτζη)	Hlæjandi, ‘laughing’ (Λεαντι)
8. Lishnij, ‘superfluous’	Naprjazi?, ‘bend, strain?’ (Ναπρεζη); Na bǔrzǔ?, ‘quick?’	Strukum, ‘[at the] rapids’ (Στρουκουν)

References

Wikimedia Commons has media related to Dnieper Rapids.

1. ^ An English translation of De Administrando Imperio.
2. ^ Яворницький Д.І. Дніпрові пороги:Альбом фотогр. з географічно-історич. нарисом — Харків: Перша друкарня держ. видавництва України, 1928. — С. 41.(in Ukrainian)
3. ^ Омельченко Г. М. Спогади лоцмана порогів Дніпрових.- Дніпропетровськ: Січ, 1998.(in Ukrainian)
4. ^ pp 172-174, „Russian and the Slavonic Languages”, by W.J.Entwistle and A.Morison, publ. Faber & Faber, 1949 & 1969.

…..

Próg / P+Ro’G

https://pl.wiktionary.org/wiki/pr%C3%B3g

próg (język polski)

progi (1.7) na gryfie

próg (1.8)

próg (1.13)

wymowa:

wymowa ^?/i, IPA: [pruk], AS: [pruk], zjawiska fonetyczne: wygł.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) listwa w podłodze na styku dwóch pomieszczeń, dolna część futryny

(1.2) wejście do domu

(1.3) początek

(1.4) wielkość graniczna

(1.5) przen. trudna do pokonania przeszkoda stojąca na drodze do celu

(1.6) geol. stopień skalny

(1.7) muz. element na gryfie niektórych instrumentów, do którego dociska się struny

(1.8) sport. w niektórych dyscyplinach miejsce wybicia się zawodników

(1.9) mot. nadwozie poniżej drzwi

(1.10) mot. element obręczy koła samochodu

(1.11) mot. poprzeczne wybrzuszenie na drodze skłaniające kierowcę do ograniczenia prędkości

(1.12) lotn. uskok w podwodnej części wodnosamolotu

(1.13) geogr. stopień na rzece, mała kaskada; zob. też próg rzeczny w Wikipedii

(1.14) geogr. rodzaj mezoregionu fizycznogeograficznego

odmiana:

(1.1–14)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	próg	progi
dopełniacz	progu / proga[1]	progów
celownik	progowi	progom
biernik	próg	progi
narzędnik	progiem	progami
miejscownik	progu	progach
wołacz	progu	progi

przykłady:

(1.1) W kuchni położymy terakotę, w przedpokoju panele, a próg zrobimy metalowy.

(1.2) Przez próg nie witam! przez próg nie witam! bo niezgoda jaka mogłaby z tego pomiędzy nami wyniknąć…^[2]

(1.3) Gdy zdałam maturę, wcale nie czułam, że stoję na progu dorosłego życia.

(1.4) Jeśli zadłużenie naszej firmy przekroczy próg półtora miliona złotych, możemy zacząć mówić o bankructwie.

(1.6) Ratownicy TOPR dotarli w nocy do turysty, który wczoraj wieczorem spadł z progu skalnego w Buczynkowej Dolince.^[3]

(1.7) Masz za słabo naciągnięte struny. Dosłownie leżą ci na progach!

(1.8) Nasz zawodnik dobrze wybił się z progu i mimo niesprzyjającego podmuchu wiatru zakwalifikował się do finału skoków narciarskich w Innsbrucku.

(1.13) Woda spadając z wysokich progów skalnych tworzy wodospady, z niskich szypoty i bystrza.^[4]

kolokacje:

(1.2) przed / za progiem • przez próg • u progu • witać przez próg

(1.4) próg bólu, próg nuklearny, próg rentowności, próg ubóstwa

synonimy:

(1.7) bont

(1.10) redan

(1.11) śpiący policjant

wyrazy pokrewne:

rzecz. nadproże n, podproże n

zdrobn. prożek m

przym. progowy, podprogowy

związki frazeologiczne:

gościnne progi • babska droga od pieca do proga

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) threshold, doorstep, doorsill, bar; (1.4) threshold; (1.7) fret; (1.11) speed bump
• białoruski: (1.1) парог m; (1.2) парог m; (1.4) парог m; (1.5) парог m; (1.13) парог m
• duński: (1.1) tærskel w
• esperanto: (1.1) sojlo; (1.3) sojlo; (1.4) sojlo; (1.13)
• francuski: (1.1) seuil m; (1.2) seuil m; (1.3) seuil m; (1.4) seuil m
• hawajski: (1.1) alapiʻi
• hiszpański: (1.1) umbral m; (1.7) traste m
• holenderski: (1.1) drempel m
• jidysz: (1.4) גרענעץ m/ż (grenec)
• kataloński: (1.1) llindar m; (1.4) llindar m
• niemiecki: (1.1) Schwelle ż
• nowogrecki: (1.7) τάστο n
• staroegipski: (1.1)  (sš),  (sš)
• szwedzki: (1.1) tröskel w; (1.8) gupp n
• ukraiński: (1.1) поріг m
• węgierski: (1.1) küszöb
• wilamowski: (1.1) śwełł
• włoski: (1.1) soglia ż

źródła:

1. ↑ Zygmunt Saloni, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Włodzimierz Gruszczyński, Danuta Skowrońska, Słownik gramatyczny języka polskiego na płycie CD, Warszawa, 2012, ISBN 978-83-927277-2-9.
2. ↑ E. Orzeszkowa: Nad Niemnem
3. ↑ Dziennik
4. ↑ Próg skalny w Wikipedii

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pr%C3%B3g

próg

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *porgъ.

Pronunciation

• IPA^(key): /pruk/

Noun

próg m inan (diminutive prożek)

1. doorstep
2. threshold

Declension

declension of próg

	singular	plural
nominative	próg	progi
genitive	progu	progów
dative	progowi	progom
accusative	próg	progi
instrumental	progiem	progami
locative	progu	progach
vocative	progu	progi

Derived terms

• (adjectives) progowy, podprogowy
• (nouns) nadproże, podproże

Further reading

• próg in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• próg in Polish dictionaries at PWN

---

UWAGA! 

Widać oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni, patrz powyżej polskie nadproże, podproże, prożek, czy czeskie pražec poniżej? Swoją drogą skąd w j. czeskim wziął się tu dźwięk dźwięczny, zapisywany znakiem C?! Z zasady występuje w nim raczej już (wg Mię wtórnie) ubezdźwięczniony dźwięk, zapisywany znakiem T…

Czy widać też, że dźwięk zapisywany znakiem G był pierwotny wobec wtórnie zniekształconego dźwięku zapisywanego znakiem H?

---

…..

Prah / P+RaH

https://pl.wiktionary.org/wiki/pr%C3%A1h

práh (język czeski)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

(1.1) próg

…..

https://cs.wiktionary.org/wiki/pr%C3%A1h

práh

čeština

výslovnost

• IPA: [praːx]

dělení

• práh

podstatné jméno

• rod mužský neživotný

skloňování

Substantivum	singulár	plurál
nominativ	práh	prahy
genitiv	prahu	prahů
dativ	prahu	prahům
akuzativ	práh	prahy
vokativ	prahu	prahy
lokál	prahu	prazích
instrumentál	prahem	prahy

význam

1. prkno, připevněné k podlaze u dolní hrany zavřených dveří
2. hranice, vymezující jiné okolnosti
   • práh bolesti
3. menší stupeň v řečišti, přes nějž přepadá voda

překlady

1. prkno

   • angličtina: threshold
   • francouzština: seuil m
   • italština: soglia ž
   • lotyština: slieksnis m
   • němčina: Schwelle ž
   • polština: próg m
   • ruština: порог m
2. —
3. —

synonyma

1. —
2. mez, předěl
3. —

související

• prahový
• podprahový

slovní spojení

• zpomalovací práh

fráze a idiomy

• zamést si před vlastním prahem

poznámky

• Internetová jazyková příručka [online]. Ústav pro jazyk český Akademie věd České republiky, [cit. 2015-02-17]. Heslo práh.

externí odkazy

•  Rozcestník Práh ve Wikipedii

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pr%C3%A1h

práh

Czech

Etymology

---

From Proto-Slavic *porgъ.

---

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈpraːx]

Noun

práh m

1. threshold

Related terms

• prahování n

Further reading

• práh in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
• práh in Slovník spisovného jazyka českého, 1960–1971, 1989

…..

Prażec / P+RaZ”+eC

https://pl.wiktionary.org/wiki/pra%C5%BEec

pražec (język czeski)

pražce (1.1)

pražce (1.2)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

(1.1) kolej. pokład

(1.2) muz. próg

odmiana:

(1.1–2)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pražec	pražce
dopełniacz	pražce	pražců
celownik	pražci	pražcům
biernik	pražec	pražce
wołacz	pražci	pražce
miejscownik	pražci	pražcích
narzędnik	pražcem	pražci

…..

https://cs.wiktionary.org/wiki/pra%C5%BEec

pražec

čeština

výslovnost

• IPA: [ˈpraʒɛt͡s]

dělení

• pra-žec

podstatné jméno (1)

• rod mužský neživotný

skloňování

Substantivum	singulár	plurál
nominativ	pražec	pražce
genitiv	pražce	pražců
dativ	pražci	pražcům
akuzativ	pražec	pražce
vokativ	pražci	pražce
lokál	pražci	pražcích
instrumentál	pražcem	pražci

význam

1. (v dopravě) nosný trámec pro kolejnice
   • Vystupuji z vlaku kterej mizí v dálce, stojím v České Třebové a všude kolem pražce, vždyť je jaro, zapni si kšandy, pozdravuj vlaštovky a muziko, ty hraj!^[1]
2. (v elektrotechnice) rozpěrka mezi patami stožáru
3. (v hudbě) výstupek na hmatníku
   • Kovová lištička usazená v hmatníku se nazývá pražec. Jako pole hmatníku označujeme prostor mezi dvěma pražci.

překlady

1. trámec pro kolejnice

   • angličtina: tie, sleeper
   • esperanto: ŝpalo
   • hebrejština: אֶדֶן m
   • jidiš: שפּאַל m
   • maďarština: talpfa
   • němčina: Schwelle ž
   • polština: podkład m, leger m
   • ruština: шпала ž
   • slovenština: podval m
2. —

3. výstupek na hmatníku

   • angličtina: fret
   • hebrejština: סָרִיג m
   • němčina: Bund m
   • polština: próg m
   • ruština: лад m

podstatné jméno (2)

• rod mužský neživotný

skloňování

Substantivum	singulár	plurál
nominativ	pražec	pražce
genitiv	pražce	pražců
dativ	pražci	pražcům
akuzativ	pražec	pražce
vokativ	pražci	pražce
lokál	pražci	pražcích
instrumentál	pražcem	pražci

význam

1. prahlý len

poznámky

1. ↑ Pavel Dobeš: Pražce

externí odkazy

•  Encyklopedický článek Pražec ve Wikipedii

…..

A teraz polskie „dziwnie” jednocześnie dźwięczne odpowiedniki…

…..

Nadproże / NaD+P+RoZ”e

https://pl.wikipedia.org/wiki/Nadpro%C5%BCe

Nadproże

Nadproże – poziomy, płaski lub sklepiony (przesklepienie) element konstrukcyjny w formie belki umieszczanej ponad otworami w ścianie. Jego zadaniem jest przeniesienie obciążeń oddziałujących na fragment ściany ponad otworem na mur po obu stronach otworu^[1]. Nadproża wykonywane są najczęściej jako belki żelbetowe wylewane na budowie, prefabrykowane belki żelbetowe, ceramiczno-żelbetowe, ze zbrojonego betonu komórkowego, stalowe lub z cegły zbrojonej prętami stalowymi lub bednarką (tzw. nadproże Kleina).

W budynkach historycznych nadproże było często bogato zdobione. Współcześnie całkowicie ukryte i niewidoczne spod warstw wykończeniowych.

Z uwagi na wysoki współczynnik przewodzenia ciepła materiałów, z jakich wykonuje się nadproża, ważne jest, aby były one odpowiednio docieplone przy pomocy materiałów termoizolacyjnych celem uniknięcia powstawania mostków termicznych^[2].

Zobacz też

• nadproże ościeżnicy
• strop
• sklepienie

Przypisy

1. ↑ Krzysztof Tauszyński: Budownictwo Ogólne. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1977, s. 149.
2. ↑ Okna i mostki termiczne : e-izolacje.pl

Bibliografia

• Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 103. ISBN 83-85001-89-1.

…..

Podproże / PoD+P+RoZ”e

https://pl.wikipedia.org/wiki/Podpro%C5%BCe

Podproże – element konstrukcyjny w formie belki konstrukcyjnej przenoszącej obciążenia na ścianę pod otworami w konstrukcji budowli (np. oknami, drzwiami). Stosowany rzadziej niż nadproże ze względu na mniejsze obciążenia konstrukcyjne spotykane w typowych obiektach. Często zintegrowany z wieńcem stropu lub fundamentem w przypadku parteru budynku.

Bywa nieodzownym elementem modernizacji starych budynków, pozwalającym na równomierne rozłożenie nacisku nadbudowy na ławę fundamentową lub ścianę nośną niższej kondygnacji. Przykładowo, w modernizacjach secesyjnych kamienic polegających na tworzeniu dużych witryn sklepowych, na parterze budynku stosuje się kratownicę stalową okalającą otwór – pełniącą funkcję zarówno nadproża, podproża jak i systemu podpór.

…..

A teraz jakoś dziwnie pierwotnie bezdźwięczne i ciągle nie spalatalizowane ofitzjalne Pra-Słowiańskie odtfoszenie…

Powtórzę to wolniej, ponieważ allo-allo i inni niewierni mogom nie zrozumieć wagi tego ważnego obocznego dowodu… pierwotnie bezdźwięczne i ciągle nie spalatalizowane ofitzjalne Pra-Słowiańskie odtfoszenie…

Jak to tak?!! A te rzekome trzy palatalizacje słowiańskie, gdzie siem były i podziały w tym słowie, hm?!! Uciekły?!! 🙂

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/porg%D1%8A

Reconstruction:Proto-Slavic/porgъ

Proto-Slavic

Etymology

From Proto-Balto-Slavic *parˀgas, from Proto-Indo-European *porgos.

Noun

pòrgъ m

1. threshold, doorstep

Declension

Declension of *porgъ (hard o-stem, accent paradigm a)

	Singular	Dual	Plural
Nominative	*porgъ	*pòrga	*pòrdzi
Accusative	*porgъ	*pòrga	*pòrgy
Genitive	*pòrga	*pòrgu	*pòrgъ
Locative	*pòrdzě	*pòrgu	*pòrdzě̄xъ
Dative	*pòrgu	*pòrgoma	*pòrgomъ
Instrumental	*pòrgъmь, *pòrgomь*	*pòrgoma	*pòrgȳ
Vocative	*pòrže	*pòrga	*pòrdzi

^* -ъmь in North Slavic, -omь in South Slavic.

Descendants

• East Slavic:
  • Old East Slavic: порогъ (porogŭ)
    • Belarusian: паро́г (paróh)
    • Russian: поро́г (poróg)
    • Ukrainian: порі́г (poríh)
• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Old Cyrillic: прагъ (pragŭ)

    Glagolitic: ⱂⱃⰰⰳⱏ (pragŭ)

  • Bulgarian: праг (prag)
  • Macedonian: праг (prag)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: праг

    Latin: prag

  • Slovene: prag
• West Slavic:
  • Czech: práh
  • Polabian: porg
  • Polish: próg
  • Slovak: prah
  • Sorbian:

    Lower Sorbian: prog

    Upper Sorbian: proh

Borrowings from some intermediate language:

• → Albanian: prag
• → Romanian: prag

References

• Vasmer (Fasmer), Max (Maks) (1964–1973), “поро́г”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv Oleg, Moscow: Progress
• Derksen, Rick (2008), “*porgъ”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 413

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Balto-Slavic/par%CB%80gas&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Balto-Slavic/parˀgas.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/porgos&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/porgos.

…..

UWAGA!

Twierdzę, że ofitzjalne odtfoszenie tego rzekomego tzw. Proto-Balto-Slavic *parˀgas to typowe ofitzjalne krętactwo, które jest nielogiczne i niewiarygodne. Pisałem już o podobnych zagadnieniach przy okazji rzekomego podwójnego przechodzenia dźwięków nosowych, tak by po tych przejściach wszystko powróciło do stanu sprzed tych rzekomych podwójnych przekształceń.

W tym przypadku jest tak samo. Postać pierwotna posiada dźwięk zapisywany znakiem o, który musiał przejść w dźwięk zapisywany znakiem a, zgodnie z tzw. prawem Brugmanna, by następnie ponownie przejść w dźwięk zapisywany znakiem o…

Twierdzę, że zgodnie z tzw. zasadą Okchama, nic takiego nie nastąpiło i dźwięk zapisywany znakiem o nie zmieniał się, patrz wtórnie zniekształcona postać z j. czeskiego práh, itd. Logicznie postacie czeskie musiałyby przejść następujące przemiany, patrz:

*porgos > *parˀgas > *pòrgъ > próg > práh, czyli o>a>ò>ó>a…

Dziwnie to nadzwyczaj złożone, no ale musi to być prawdą,.. ponieważ tako rzecze ofitzjalne jęsykosnaftzfo!

Zwracam uwagę na postać tzw. PIE, ofitzjalnie odtfoszoną jako *porgos, która nie jest niczym innym, jak tzw. przestawką, czyli tzw. metatezą. A teraz w związku z tym trochę pytań:

Czy Próg / P+Ro’G nie pochodzi przypadkiem od P+Ro’G, jak np. Rogi / RoGi, czy Poroże / Po+RoZ”e, itp.,.. czyli coś wystającego z czegoś np. do góry, jak np. rogi / kolce Róży / Ro”Z”y,.. a także Próżnego / PRo’Z”+Ne+Go, czyli pustego w środku jak np. Rura / Ro’Ra,?

Czy samo Poroże / Po+RoZ”e, itp., nie pochodzi przypadkiem od Pogórze / Po+Go’R”e i jest niczym innym niż tzw. przestawką, czyli tzw. metatezą, patrz Góra / Go’Ra = Róg / Ro’G?

Może tak, a może nie, nie wiem, ale wygląda to jakoś podejrzanie dziwnie prawdopodobne. Zajmę się tym zagadnieniem w oddzielnej serii wpisów.

Przy okazji o tzw. satemowej, czyli dźwięcznej wyprażonej pożarem i żarem i spragnionej Próżni / PR”o’Z”+Ni, pochodzącej od słowa Próżny / PRo’Z”+Ny i istniejących jednocześnie z tzw. kentumowym, czyli bezdźwięcznym Progiem / P+RoG+ieM, pisałem już w poprzednim wpisie.

Ponawiam znów moje pytanie o dziwnie ciągle istniejące oboczności, które były i nadal są widoczne w języku Pra-Słowiańskim i jego bezpośrednim następcy, jakim jest j. polski. Jak ciągle istniejące Praż / PRaZ” i Próg / P+Ro’G, itp., mają się do tych tzw. palatalizacji słowiańskich, hm? Dlaczego postacie dźwięczne zachowały się we wtórnie ubezdźwięcznionym j. czeskim?

Ta oboczność dźwięków to nic dziwnego i jest typowa dla Pra-Słowiańskich rdzeni i słów, choć ofitzjalne jęsykoznaftzfo jakoś tego ciągle nie umie dostrzec…. Żeby to jeszcze lepiej udowodnić wkrótce napiszę o Prochu / P+Ro(c)Ho’, Proszku / P+RoS”+Ko’, itp.

Tymczasem na koniec Próg / P+Ro’G w wydaniu fielko-germańskim…

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/fret

fret

English

Pronunciation

• (Received Pronunciation, General American) IPA^(key): /fɹɛt/
• Rhymes: -ɛt

Etymology 1

From Middle English frēten (“to eat; to devour, eat up; to bite, chew; to consume, corrode, destroy; to rub, scrape away; to hurt, sting; to trouble, vex”), from Old English fretan (“to eat up, devour; to fret; to break, burst”),^[1] from Proto-Germanic *fraetaną (“to consume, devour, eat up”), from Proto-Germanic *fra- (“for-, prefix meaning ‘completely, fully’”) (from Proto-Indo-European *pro- (“forward, toward”)) + *etaną (“to eat”) (ultimately from Proto-Indo-European *h₁ed- (“to eat”)).

The word is cognate with Dutch vreten, fretten (“to devour, hog, wolf”), Low German freten (“to eat up”), German fressen (“to devour, gobble up, guzzle”), Gothic 𐍆𐍂𐌰𐌹𐍄𐌰𐌽 (fraitan, “to devour”), Swedish fräta (“to eat away, corrode, fret”); and also related to Danish fråse (“to gorge”).

The senses meaning “to chafe, rub” could also be due to sound-association with Anglo-Norman *freiter (modern dialectal French fretter), from Vulgar Latin *frictāre, frequentative of Latin fricāre, from fricō (“to chafe, rub”), ultimately from Proto-Indo-European *bʰreyH– (“to cut”); compare Old French froter (modern French frotter). The chief difficulty is the lack of evidence of the Old French word.^[2]

(…)

Etymology 2

The armorial bearings of the Audley family of Much Marcle, Herefordshire, England, UK, emblazoned “gules a fret or” – a red field with a gold fret (noun sense 2)

From Middle English frēten (“to adorn, decorate, ornament”), from Old French freté,^[3] freter, fretter (“to fret (decorate with an interlacing pattern)”), from Old French fret (from fraindre (“to break”), from Latin frangō (“to break, shatter”), ultimately from Proto-Indo-European  *bʰreg– (“to break”)) + Old French -er (“suffix forming verbs”) (from Latin -āre, ultimately from Proto-Indo-European *h₃enh₂- (“to burden, charge”)).

(…)

Etymology 3

The frets of a guitar (sense 2) are the narrow pieces laid across the guitar’s neck at right angles to the strings

From Old French frete (“ferrule, ring”) (modern French frette). The origin of the music senses are uncertain; they are possibly from frete or from fret (“to chafe, rub”).^[4]

Noun

fret (plural frets)

1. (obsolete or dialectal) A ferrule, a ring.
2. (music) One of the pieces of metal, plastic or wood across the neck of a guitar or other string instrument that marks where a finger should be positioned to depress a string as it is played.

Derived terms

• fretboard
• fretless
• fretman

(…)

Etymology 4

From Latin fretum (“channel, strait”).

(…)

Etymology 5

From Old French frete, fraite, fraicte, possibly partly confused with fret (“channel, strait”).^[5]

(…)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/fretum#Latin

fretum

Latin

Etymology

Possibly from Proto-Indo-European *bʰer- (“to brew, boil”) with the suffix *-eto-, but the zero-grade is inexplicable. In this case related to ferveō, fretāle and dēfrutum^[1].^[2]

Pronunciation

• (Classical) IPA^(key): /ˈfre.tum/, [ˈfrɛ.t̪ʊ̃ˑ]
• (Ecclesiastical) IPA^(key): /ˈfre.tum/, [ˈfrɛː.t̪um]

Noun

fretum n (genitive fretī); second declension

1. strait, sound, estuary, channel.
2. the seas.
3. turmoil

(…)

---

UWAGA!

Wg Mię to Proto-Indo-European *bʰer- (“to brew, boil”), to nic innego jak Wrzeć / WR”+eC’, Warzyć / WaR”+yC’, Wrzątek /  WR”a”+T+eK, Wywar / Wy+WaR, itp!!! Dodatkowo ofitzjalnie poniżej widoczne jest np. Brzemię / BR”e+Mie”, ale nie ma np. Brać / BR+aC’, czy Brat / BR+aT, itp., patrz:

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/ber%C4%8F%D1%8C

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/berm%C4%99

Ciekawe jest to, że jakoś tak dziwnie i nie wiadomo dlaczego postacie fielko-germańskie nie zniekształciły się, tak jak to zrobiły np. postacie łacińskie. Będę o tym pisał w przyszłości.

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/b%CA%B0er-

Reconstruction:Proto-Indo-European/bʰer-

Proto-Indo-European

Root

*bʰer- (imperfective)^[1]

1. to bear, carry

Derived terms

► Terms derived from the PIE root *bʰer-

• *bʰér-e-ti (thematic root present)
• *bʰér-ti-s (“the act of carrying, bearing”)
• *bʰor-éye-ti (causative-iterative)
• *bʰr̥-yé-ti (yé-present)
  • Germanic: *burjaną 
• *bʰṓr (“thief”)
• *bʰor-id-eh₂^[2]
  • Italic: *for(i)dā
    • Latin: forda (“cow in calf”)
• *bʰor-éh₂
  • Hellenic:
    • Ancient Greek: φορᾱ́ (phorā́)
• *bʰēr-eh₂
  • Germanic: *bērō
• *bʰer-h₁dyeh₂^[3]
  • Slavic: *berďa (“pregnant”)
• *bʰér-mn̥ ~ *bʰr̥-mén-s
  • Hellenic: *pʰérmə
    • Ancient Greek: φέρμᾰ (phérma)
  • Indo-Iranian: *bʰárma
    • Indo-Aryan: *bʰárma
      • Sanskrit: भर्मन् (bhárman)
• *bʰer-H-men^[4]
  • Balto-Slavic:
    • Slavic: *bèrmę (“load, burden”) 
  • Indo-Iranian: *bʰárHmā
    • Indo-Aryan: *bʰárHmā
      • Sanskrit: भरीमन् (bhárīman)
• *bʰer-no-s
  • Balto-Slavic:
    • Latgalian: bārns (“child”)
    • Latvian: bērns (“child”)
    • Lituanian: bernas (“young, unmarried man; child; boy; servant”)
    • Sudovian: barnaj (“children”)
• *bʰor-no-m
  • Germanic: *barną 
• *bʰr̥-tew-no-
  • Italic: *fortūnā
    • Latin: fortūna
• Unsorted formations:
  • Indo-Aryan
    • Sanskrit: भार (bhārá)
  • Armenian:
    • Old Armenian: բեռն (beṙn), -աւոր (-awor)
  • Germanic: *barmaz
  • Germanic: *bringaną (probably)
  • Germanic: *burþį̄
    • Germanic: *burþinjō
  • Phrygian: αββερετ (abberet)

References

1. ^ Ringe, Donald (2006) From Proto-Indo-European to Proto-Germanic (A Linguistic History of English; 1), Oxford: Oxford University Press, →ISBN
2. ^ De Vaan, Michiel (2008), “forda”, in Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill, page 232
3. ^ Trubačóv, Oleg, editor (1974), “*berdja”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 01, Moscow: Nauka, page 188
4. ^ Derksen, Rick (2008), “bèrmę”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 37

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/frango#Latin

frango

Latin

Etymology

From Proto-Indo-European *bʰreg– (“to break”).

Pronunciation

• (Classical) IPA^(key): /ˈfran.ɡoː/, [ˈfraŋ.ɡoː]
• (Ecclesiastical) IPA^(key): /ˈfran.ɡo/, [ˈfraŋ.ɡɔ]

Verb

frangō (present infinitive frangere, perfect active frēgī, supine frāctum); third conjugation

1. I break, shatter
2. I vanquish, defeat utterly

(…)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/b%CA%B0reg-

Reconstruction:Proto-Indo-European/bʰreg–

Proto-Indo-European

Alternative reconstructions

• *bʰrag-^[1]

Root

*bʰreg-^[2][3]

1. to break

Derived terms

► Terms derived from the PIE root *bʰreg-

• *bʰreg- (root present)
  • Germanic: *brekaną 
• *bʰr̥-ne-g- ~ *bʰr̥-n-g- (nasal-infix present)
  • Italic:
    • Latin: frangō
• *bʰreg-eh₂
  • Germanic: *brekō
• Unsorted formations:
  • Albanian: brishtë, breshër
  • Germanic: *brōks 
  • Indo-Iranian:
    • Sanskrit (giri)-bhraj „breaking-forth (out of the mountains)^[4]

References

1. ^ Ringe, Donald (2006) From Proto-Indo-European to Proto-Germanic (A Linguistic History of English; 1), Oxford: Oxford University Press, →ISBN
2. ^ De Vaan, Michiel (2008) Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill
3. ^ Kroonen, Guus (2013) Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, →ISBN
4. ^ „*Bhreg- | Origin And Meaning Of *Bhreg- By Online Etymology Dictionary”. 2018. Etymonline.Com. Accessed December 22 2018. [1].

---

UWAGA!

Ofitzjalnie nie dostrzega się Pra-Słowiańskiego słowa, jak Brzeg / BR”eG!!! Będę o tym słowie pisał w następnym wpisie.

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/fraetan%C4%85

Reconstruction:Proto-Germanic/fraetaną

Proto-Germanic

Etymology

From *fra- +‎ *etaną.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˌɸrɑ.ˈe.tɑ.nɑ̃/

Verb

*fraetaną

1. to devour, eat up, consume

(…)

Descendants

• Old English: fretan
  • Middle English: freten
    • Scots: frete, freet
    • English: fret
• Old Frisian: freta
  • Saterland Frisian: freete
  • West Frisian: frette
• Old Saxon: fretan
  • Middle Low German: vrēten
    • German Low German: freten, friätten
  • → Middle Dutch: vrēten
    • Dutch: vreten, fretten
      • Afrikaans: vreet
    • Limburgish: vraete, veraete
• Old High German: frezzan, firezzan
  • Middle High German: vrezzen
    • Bavarian:

      Cimbrian: brèssan, vrèzzan

    • German: fressen
      • → English: fress (or from Yiddish)
    • Luxembourgish: friessen
    • Yiddish: פֿרעסן‎ (fresn)
      • → English: fress (or from German)
• Gothic: 𐍆𐍂𐌰𐌹𐍄𐌰𐌽 (fraitan)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/fra-

Reconstruction:Proto-Germanic/fra-

Proto-Germanic

Etymology

From Proto-Indo-European *pro- (“before, in front of”). Cognate with Ancient Greek πρό- (pró-, “in front of”).

Prefix

*fra-

1. off, away
2. completely, fully, up

Derived terms

► Proto-Germanic words prefixed with *fra-

Descendants

All descendants except Gothic have merged the prefixes *fra-, *fur- and *firi-.

• Old English: for-, fer-, fær-, fier-
  • Middle English: for-, vor-
    • Scots: for-
    • English: for-
• Old Frisian: for-
  • Saterland Frisian: fer-
  • West Frisian: for-, fer-
• Old Saxon: far-, fir-
  • Middle Low German: vor-
    • Low German: for-, ver-
• Old Dutch: far-, for-, fer-
  • Middle Dutch: ver-
    • Dutch: ver-
• Old High German: far-, fir-
  • Middle High German: ver-
    • German: ver-
    • Yiddish: פֿאַר־‎ (far-)
• Old Norse: for-, fyr-, fir-
  • Icelandic: for-
  • Norwegian: for-
  • Swedish: för-
  • Danish: for-
  • Westrobothnian: far-, farr-, får-
• Gothic: 𐍆𐍂𐌰- (fra-)

---

UWAGA!

O Proto-Indo-European *pro- (“before, in front of”). Cognate with Ancient Greek πρό- (pró-, “in front of”) pisałem już np. tu:

https://skrbh.wordpress.com/2019/08/26/197-wtornie-ubezdzwiecznione-liczebniki-indogermanskie-i-ich-wysokoenergetyczne-pierwotne-pra-slowianskie-rdzenie-pierwsy-prw-pr-08/

Poniżej jeszcze kilka źródłosłowów zaczynających się dźwiękiem zapisywanym znakiem B, także nawiązujących do słowa Fret / FReT.

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/b%CA%B0reyH-

Reconstruction:Proto-Indo-European/bʰreyH–

Proto-Indo-European

Root

*bʰreyH-^[1][2][3][4]

1. to cut

Derived terms

► Terms derived from the PIE root *bʰreyH-

• *bʰriH-yé-ti (yé-present)^[5]
  • Balto-Slavic: *brīˀtei
    • Slavic: *brìti
  • Celtic: *brē-, *brī-
    • Old Irish: ·bria
• *bʰri-né-H-ti ~ *bʰriH-né-n-ti (nasal-infix present)
  • Indo-Iranian: *bʰriHnáHti, *bʰriHnánti
    • Indo-Aryan: *bʰriHnáHti, *bʰriHnánti
      • Sanskrit: बृणाति (bhrīṇā́ti), भ्रीणन्ति (bhrīṇánti)
    • Iranian: *briHnáHti, *briHnánti
      • Avestan: 𐬞𐬀𐬌‎ (pairibrīnəṇte, 3pl.pres.med.)
      • Old Persian:
        • Manichaean Middle Persian: 𐫁𐫡𐫏‎ (brynyd, 3sg.pres.ind.)
        • Parthian: 𐫁𐫡𐫏‎ (brynynd, 3pl.pres.ind.)
• *bʰriH-nos
  • (possibly) Germanic: *brīnaz, *brīnijaz
    • Old English: brīne, brȳne
      • Middle English: brine, bryne
        • Scots: brime
        • English: brine
    • Old Dutch: *brīni
      • Middle Dutch: brine
        • Dutch: brijn

          West Flemish: brijne

    • Old Frisian: brein
      • West Frisian: brein
• *bʰriH-o-s
  • Italic: *frios → *friāō
    • Latin: friō
• *bʰriH-wo-s
  • Italic: *frīwos
    • Latin: (re)frīvus
• Unsorted formations:
  • Phrygian: βρειτ (breit)

References

1. ^ Pokorny, Julius (1959), “bʰrēi̯-, bʰrī̆-”, in Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume I, Bern, München: Francke Verlag, pages 166-167
2. ^ Rix, Helmut, editor (2001), “*bʰrei̯H-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, pages 92-93
3. ^ De Vaan, Michiel (2008), “friō, -āre”, in Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill, pages 243-244
4. ^ Cheung, Johnny (2007), “*braiH”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 22-23
5. ^ Derksen, Rick (2008), “*brìti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 63

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/briti

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/britva

https://pl.wiktionary.org/wiki/brzytwa

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/brid%D1%8Ak%D1%8A

https://en.wiktionary.org/wiki/brzydki#Polish

https://pl.wiktionary.org/wiki/brzydki

…..

Uf! Szczęśliwie i bez utraty rozumu, dobrnąłem przez te ofitzjalne fieko-germańskie fyfoty do brzegu, czyli do tematu następnego artykułu.