chata (1.1)
…..
Ten wpis jest ciągiem dalszym wpisu poprzedniego. Także i w tym wypadku wszystko jest proste jak budowa cepa, a ja jestem bez grzechu. To dlatego bez lęku rzucam kolejny kamień na tę sporą już kupkę problemów ofitzjalnego jęsykosnaftzfa…
Krótka piłka jest taka:
Dźwięk zapisywany jako K jest pierwotny wobec dźwięku zapisywanego jako H, czy (c)H., czyli np. i Chata / (c)HaTa i House pochodzą od wcześniejszych jednocześnie obocznych postaci Pra-Słowiańskich, jak *kùča, *kǫťa, czy *kuka…
Przy okazji pytania za 100 punktów:
- Jak to jest w ogóle ofitzjalnie możliwe, że w ofitzjalnie odtfoszonym tzw. Proto-Slavic jednocześnie istniały oboczne postacie słów, zawierające dźwięki zapisywane jako C, T i K, hm?
- Dlaczego te ciągle oboczne i niezmienione postacie, zarówno tzw. satem, jak np. Kuc / Ko’C i tzw. kentum, jak np. Kąt / Ka”T, itp., ciągle istnieją w j. słowiańskich, ale szczególnie w j. polskim, hm?
- Gdzie podziały się i dlaczego nie zadziałały te rzekome tzw. palatalizacje słowiańskie?
Zgodnie z powyższym twierdzę że:
- poniższe oboczne postacie Pra-Słowiańskie są pierwotne wobec wtórnie ubezdźwięcznionych postaci fielko-germańskich, czy rzekomych indo-irańskich,
- rzekome poniższe tzw. zapożyczenia od-irańskie, czy of-fielko-germańskie odnajdywane w j. słowiańskich mogą być o tyle prawdziwe,.. o ile wtórnie ubezdźwięcznione i zniekształcone postacie Pra-Słowiańskie, same wcześniej zostały zapożyczone do tych języków…
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/ku%C4%8Da
Reconstruction:Proto-Slavic/kuča
Proto-Slavic
Etymology
A -jā stem derivative of *kuka.
Noun
Inflection
| Singular | Dual | Plural | |
|---|---|---|---|
| Nominative | *kùča | *kùči | *kùčę̇ |
| Accusative | *kùčǫ | *kùči | *kùčę̇ |
| Genitive | *kùčę̇ | *kùču | *kùčь |
| Locative | *kùčī | *kùču | *kùčāsъ |
| Dative | *kùčī | *kùčama | *kùčāmъ |
| Instrumental | *kùčējǫ, *kùčǭ* | *kùčama | *kùčāmī |
| Vocative | *kùče | *kùči | *kùčę̇ |
Descendants
- East Slavic:
- South Slavic:
- West Slavic:
Further reading
- Vasmer, Max (1964–1973) , “ку́ча”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress
References
- ^ Derksen, Rick (2008) , “*kuča”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 254: “f. jā ‘heap’”
- ^ Olander, Thomas (2001) , “kuča”, in Common Slavic accentological word list, Copenhagen: Editiones Olander: “a (RPT 108f.)”
UWAGA!
Słowem Kusza / Ko’S”a i zajmę się we wpisie o Kęsie i Kąsaniu, ponieważ wg Mię Kusza Kąsa, a nie Kuso Kuca…
…..
Teraz przykładzie tego Heap udowodnię wtórne zniekształcenia, jakie zwyczajowo występują w j. germańskich, czy indo-irańskich…
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/heap
heap (język angielski)
- wymowa:
- enPR: hēp, IPA: /hiːp/, SAMPA: /hi:p/
- wymowa amerykańska
- znaczenia:
rzeczownik
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/heap
heap
English
Etymology
From Middle English heep, from Old English hēap, from Proto-Germanic *haupaz (compare Dutch hoop, German Low German Hupen, German Haufen), from Proto-Indo-European *koupos (“hill”) (compare Lithuanian kaũpas, Albanian qipi (“stack”), Avestan 𐬐𐬂𐬟 (kåfa)).
Pronunciation
Noun
heap (plural heaps)
- A crowd; a throng; a multitude or great number of people.
- A pile or mass; a collection of things laid in a body, or thrown together so as to form an elevation.
- a heap of earth or stones
- A great number or large quantity of things.
- (computing) A data structure consisting of trees in which each node is greater than all its children.
- (computing) Memory that is dynamically allocated.
- You should move these structures from the stack to the heap to avoid a potential stack overflow.
- (colloquial) A dilapidated place or vehicle.
- My first car was an old heap.
- (colloquial) A lot, a large amount
-
Thanks a heap!
-
Synonyms
- See also Thesaurus:lot
Hyponyms
Derived terms
Verb
heap (third-person singular simple present heaps, present participle heaping, simple past and past participle heaped)
- (transitive) To pile in a heap.
- He heaped the laundry upon the bed and began folding.
- (transitive) To form or round into a heap, as in measuring.
- (transitive) To supply in great quantity.
- They heaped praise upon their newest hero.
Synonyms
- (pile in a heap): amass, heap up, pile up; see also Thesaurus:pile up
Derived terms
- heap coals of fire on someone’s head
- heaped (adj), heaping (adj)
- heap up
- overheap
Adverb
heap (not comparable)
- (representing broken English stereotypically or comically attributed to Native Americans; may be offensive) Very.
Old English
Etymology
From Proto-Germanic *haupaz. Cognate with Old Frisian hāp, Old Saxon hōp, Old High German houf. Old Norse hópr differs from the expected form *haupr because it is a borrowing from Middle Low German.
Pronunciation
Noun
hēap m
Declension
Derived terms
Descendants
UWAGA!
Widzisz wtórne ubezdźwięcznienie w j. indo-irańskim, patrz: Avestan 𐬐𐬂𐬟 (kåfa)?!!
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/haupaz
Reconstruction:Proto-Germanic/haupaz
Proto-Germanic
Etymology
From earlier *hauppaz, from Proto-Indo-European *kouHp-nó-. Alternatively, it may continue *keHup– from an ablaut paradigm with *hūpô. Related to Proto-Slavic *kupъ (“heap”), Lithuanian kaūpas (“heap”).
Pronunciation
Noun
*haupaz m
Inflection
| Declension of *haupaz (masculine a-stem) | |||
|---|---|---|---|
| singular | plural | ||
| nominative | *haupaz | *haupōz, *haupōs | |
| vocative | *haup | *haupōz, *haupōs | |
| accusative | *haupą | *haupanz | |
| genitive | *haupas, *haupis | *haupǫ̂ | |
| dative | *haupai | *haupamaz | |
| instrumental | *haupō | *haupamiz | |
Related terms
Descendants
- West Germanic: *haup
References
- Kroonen, Guus (2013) Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 216–217
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Germanic/hūpô.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/kup%D1%8A
Reconstruction:Proto-Slavic/kupъ
Proto-Slavic
Etymology
From Proto-Balto-Slavic *káuˀpas, from Proto-Indo-European *keh₂wp-o-, from *keh₂wp–. Cognate with Lithuanian kaũpas, káupas (“heap”), Proto-Germanic *haupaz.
Noun
Inflection
Related terms
Descendants
- East Slavic:
- ⇒ Russian: вку́пе (vkúpe) (dialectal)
- South Slavic:
Further reading
- Vasmer, Max (1964–1973) , “”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress
References
- ^ Derksen, Rick (2008) , “*kùpъ”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 256: “m. o (a) ‘heap, mound’”
- ^ Olander, Thomas (2001) , “?kupъ kupu”, in Common Slavic accentological word list, Copenhagen: Editiones Olander: “a bunke (MP 26)”
- ^ Snoj, Marko (2016) , “kȕp”, in Slovenski etimološki slovar, Ljubljana: Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, →ISBN: “*kűpъ”
…..
https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=ka%C5%ABpas&action=edit&redlink=1
Wiktionary does not yet have an entry for kaūpas.
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Balto-Slavic/káuˀpas.
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/koupos.
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/keh₂wp-o-.
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/keh₂wp-.
UWAGA!
Jak widać znów nawet ofitzjalnie odtfoszone postacie tzw. Proto-Slavic są identyczne jak postacie tzw. PIE…
Bałtycka i germańska ofitzjalnie odtfoszona końcówka +as, itp. nie jest istotna, patrz istnienie innych powyższych postaci bez tej końcówki!
To Lithuanian kaũpas, káupas (“heap”), wg wiki jest to znaczenie „grzyb”, a nie „kupa, kopiec”. Może chodzi tu o znaczenie „kapelusz”, jako „kupa+elusz”, które to słowo samo w sobie ofitzjalnie nie ma pewnego źródłosłowu, patrz:
https://pl.wiktionary.org/wiki/kapelusz
https://en.wiktionary.org/wiki/kapelusz
https://pl.wiktionary.org/wiki/cappello#cappello_(j%C4%99zyk_w%C5%82oski)
https://en.wiktionary.org/wiki/cappello
https://pl.wiktionary.org/wiki/cappa#cappa_(j%C4%99zyk_%C5%82aci%C5%84ski)
https://en.wiktionary.org/wiki/cappa
https://en.wiktionary.org/wiki/caput#Latin
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/k%C3%A1put
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/kap-
Przy okazji, o Kupie / Ko’Pie i Kopie / KoPie, Kopcu / KoP+Co’, Kopaniu / KoPa+Nio’, a także Cepie / CePie, Capie / CaPie i Czapie / C”aPie, itp pisałem już np. tu:
Jakoś tak z pewną taka nieśmiałością wyłania Mię się tu słowo Czub / C”o’B, ale zostawiam te i inne podobne Pra-Słowiańskie oboczności na kiedy indziej…
A teraz po tym przydługim wstępie, przechodzę do zasadniczego tematu tego wpisu…
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/%D0%BA%D1%83%D1%87%D0%B0
куча (język rosyjski)
- transliteracja:
- kuča
- wymowa:
-
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/%D0%BA%D1%83%D1%87%D0%B0
куча
Bulgarian
Alternative forms
Etymology
Borrowed from Byzantine Greek κουκκιά pl (koukkiá, “beans”). Cognate with Old East Slavic кутья (kutĭja, “kutia”). Attested as кoуциꙗ (koucija) in Church Slavonic texts.
Noun
куча́ • (kučá) f
- (dialectal, Eastern Orthodoxy) kutia (boiled grains given for commemoration of deceased people)
- Synonym: жито за помен (žito za pomen)
Declension
| singular | |
|---|---|
| indefinite | куча́ kučá |
| definite | куча́та kučáta |
References
- куча in Rečnik na bǎlgarskija ezik (Institut za bǎlgarski ezik)
- Georgiev Vl. I., editor (1986) , “кучя (куч’а)”, in Български етимологичен речник [Bulgarian Etymological Dictionary] (in Bulgarian), volume 3, Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, page 173
Russian
Pronunciation
Etymology 1
From Proto-Slavic *kuča.
Noun
ку́ча • (kúča) f inan (genitive ку́чи, nominative plural ку́чи, genitive plural куч, related adjective кучево́й, diminutive ку́чка)
- heap, pile
- a lot (a large amount)
- (computing) heap
-
фибона́ччиева ку́ча ― fibonáččijeva kúča ― Fibonacci heap
-
- (vulgar) piece of…
Declension
Related terms
- ку́чный (kúčnyj)
References
- Vasmer, Max (1964–1973) , “куча”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress
Etymology 2
From Old East Slavic куча (kuča), from Proto-Slavic *kǫťa. Doublet of ку́ща (kúšča), a borrowing from Old Church Slavonic.
Noun
ку́ча • (kúča) f inan (genitive ку́чи, nominative plural ку́чи, genitive plural куч)
References
- Trubačóv, Oleg, editor (1985) , “*kǫtja”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 12, Moscow: Nauka, page 70
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/κουκκιά
Wiktionary does not yet have an entry for κουκκιά.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/кутья
Wiktionary does not yet have an entry for кутья.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/кoуциꙗ
Wiktionary does not yet have an entry for кoуци.
UWAGA!
Jak to jest w ogóle możliwe, że dźwięk zapisywany jako C istniał w języku staro-cerkiewno-słowiańskim, patrz: кoуци,.. by potem jakoś magicznie ubezdźwięcznić się do dźwięku zapisywanego jak T, patrz: кутья, hm?!!
Ponawiam pytanie o wiarygodność twierdzeń ofitzjalnego jęsykosnaftzfa dot. rzekomych tzw. palatalizacji słowiańskich i o logikę ich działania… lub nie działania…
…..
O tym Proto-Slavic *kǫťa pisałem już przy okazji Kąta / Ka”Ta i Kąciny / Ka”C+iNy we wpisie nr 260, ale przypomnę to znów i skomentuję to wszystko poniżej…
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/k%C7%AB%C5%A5a
Reconstruction:Proto-Slavic/kǫťa
Proto-Slavic
Etymology
Of obscure origin. Usually listed as an exclusive South Slavic isogloss, with possible sporadic appearance in East Slavic, which is however disputed by Vasmer[1]. It may be a cognate of Sogdian 𐫞𐫗𐫕 (qnθ /kand/, “city”), Khotanese (kanthā, “city”) and Ossetian (Iron dialect) кӕнд (kænd, “building”).
Noun
*kǫťa f[2]
Declension
| Singular | Dual | Plural | |
|---|---|---|---|
| Nominative | *kǫťa | *kǫťi | *kǫťę̇ |
| Accusative | *kǫťǫ | *kǫťi | *kǫťę̇ |
| Genitive | *kǫťę̇ | *kǫťu | *kǫťь |
| Locative | *kǫťi | *kǫťu | *kǫťasъ, *kǫťaxъ* |
| Dative | *kǫťi | *kǫťama | *kǫťamъ |
| Instrumental | *kǫťejǫ, *kǫťǫ** | *kǫťama | *kǫťami |
| Vocative | *kǫťe | *kǫťi | *kǫťę̇ |
** The second form occurs in languages that contract early across /j/ (e.g. Czech), while the first form occurs in languages that do not (e.g. Russian).
Descendants
- East Slavic:
- South Slavic:
- West Slavic:
Further reading
- Trubačóv, Oleg, editor (1985) , “*kǫtja”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 12, Moscow: Nauka, page 70
- Bailey, H W (1979) Dictionary of Khotan Saka, Cambridge University Press, p. 51
References
- ^ https://lexicography.online/etymology/к/куча
- ^ Derksen, Rick (2008) , “*kǫtja”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 244: “f. jā ‘hut’”
…..
https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=%D0%BA%D3%95%D0%BD%D0%B4&action=edit&redlink=1
Wiktionary does not yet have an entry for кӕнд.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/куща#Russian
куща
Russian
Etymology
Borrowed from Old Church Slavonic куща (kušta), from Proto-Slavic *kǫťa. Doublet of ку́ча (kúča), the inherited East Slavic form still found in dialects.
Pronunciation
Noun
ку́ща • (kúšča) f inan (genitive ку́щи, nominative plural ку́щи, genitive plural кущ or ку́щей)
Declension
References
- Vasmer, Max (1964–1973) , “куща”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress
UWAGA!
No to od czego co pochodzi, patrz: Old Church Slavonic куща (kušta), from Proto-Slavic *kǫťa. Doublet of ку́ча (kúča), które to słowo samo pochodzi rzekomo od „A -jā stem derivative of *kuka”?!!
Jak to możliwe, że w tzw. Proto-Slavic jednocześnie istniały dźwięki zapisywane jako C, T i K, hm?
…..
A teraz takie pierwsze małe przekształcenie…
Ko’C”a > Ko’Ta > (c)HaTa > Ho’T
…..
Chata / (c)HaTa
https://pl.wikisource.org/wiki/Słownik_etymologiczny_języka_polskiego/chata
Słownik etymologiczny języka polskiego/chata
chata, chatka, słowo głównie u Rusi zakorzenione, szczególnie u Małej i Białej, u Czechów narzeczowe (ale jest chatrcz, stąd węg. ketercze, ‚stajenka, chata’, co jednak bardzo na chatrný, ‘ubożuchny, nędzny’, chatra, ‘gawiedź’, zakrawa?).
Jest to pożyczka ze Wschodu irańskiego (awest. kata, ‘kleć’, ‘spiżarnia’, nowopers. kad, ‘dom’, od słów dla ‘chowania’), za pośrednictwem fińskiem (fińskie kota, węg. ház, ‘dom’, ostjackie chot i chat); tak tłumaczy się słowiańskie (ruskie) ch-. U nas słowo to nowe, głównie u pisarzy »wschodnich«.
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/chata
chata (język polski)
chata (1.1)
.JPG)
chata (1.2)
chata (1.3)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) drewniany budynek mieszkalny na wsi lub w górach
- (1.2) prosty, prymitywny budynek stawiany przez ludy pierwotne
- (1.3) pot. przen. każde mieszkanie lub dom rodzinny
- odmiana:
- (1.1–3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik chata chaty dopełniacz chaty chat celownik chacie chatom biernik chatę chaty narzędnik chatą chatami miejscownik chacie chatach wołacz chato chaty
- przykłady:
- (1.1) W oknach chat widać było światła naftowych kaganków[1].
- (1.2) Tymczasem w chatach czarowników ozwały się w bomie na szczycie góry dzikie ryki złego Mzimu[2]
- (1.3) Czasem, jak ma robotę, to nie ma jej w domu po parę dni. A ja mam wolną chatę, chłopaki[3].
- kolokacje:
- (1.1) chata łowicka • chata kurpiowska • chata sudecka • chata góralska • chłopska chata • kurna chata, mieszkać w chacie • kryć chatę gontem / strzechą
- (1.2) murzyńska / aborygeńska chata
- (1.3) iść / spadać na chatę • być na chacie • pełna / wolna chata
- synonimy:
- (1.1) chatka, chateńka, chatynka, chałupa, domek
- (1.2) szałas
- (1.3) mieszkanie, dom; pot. chałupa; slang. chawira (hawira)
- związki frazeologiczne:
- kurna chata • moja chata z kraja • urodzić się w chłopskiej chacie • walić na chatę • wojna pałacom, pokój chatom • zasiedziały w swej chacie • przysłowia: chata bogata nie węgłami, ale pierogami • chleb świętej Agaty od ognia strzeże chaty • czym chata bogata, tym rada / czym chata bogata tym gościom rada • moja chata na końcu wsi, stąd nic nie wiem • gdzie barszcz, kapusta, tam chata nie pusta • gdzie święta Agata, bezpieczna tam chata • święta Agata w zimę bogata • w dzień św. Agaty, jeśli słonko przez okienko zajrzy do chaty, to wiosenka na świat poogląda zza zimowej kraty • w dzień świętej Małgorzaty pierwsze gruszki do chaty
- tłumaczenia:(edytuj)
- angielski: (1.1) shack, cabin, cottage, hut
- białoruski: (1.1) хата ż
- czeski: (1.2) chalupa; (1.3) byt, dům
- duński: (1.1) hytte w
- esperanto: (1.1) kabano
- fiński: (1.1) maja
- hiszpański: (1.1) cabaña ż
- islandzki: (1.1) kofi m
- jidysz: (1.1) כאַטע ż (chate)
- kaszubski: (1.1) chëcz ż
- łaciński: (1.1) tugurium n; (1.2) tugurium n
- mandinka: (1.1) buŋo
- niemiecki: (1.1) Hütte ż, Kate ż
- rosyjski: (1.1) изба ż; хата ż (na ukraińskiej lub południoworosyjskiej wsi)
- suahili: (1.1) kibanda, banda
- szwedzki: (1.1) hydda w
- tetum: (1.1) bangasál
- ukraiński: (1.1) хата ż
- wilamowski: (1.1) hytt ż, hyt ż
- źródła:
- ↑ Stefan Żeromski, Przedwiośnie
- ↑ Henryk Sienkiewicz, W pustyni i w puszczy.
- ↑ Andrzej Stasiuk, Biały kruk.
- ↑
Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/chata
chata
Czech
Etymology
From Ukrainian ха́та (xáta, “house; home”).
Pronunciation
Noun
chata f
Usage notes[edit]
- This word is usually used for buildings used as holiday homes, or in compounds like horská chata (a chalet, mountain hut) or lovecká chata (a hunting lodge).
Declension
Derived terms
Further reading
- chata in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
- chata in Slovník spisovného jazyka českého, 1960–1971, 1989
Polish
chata
Etymology
From Ukrainian ха́та (xáta, “house; home”).
Pronunciation
Noun
chata f (diminutive chatka)
Declension
Further reading
- chata in Polish dictionaries at PWN
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/хата#Ukrainian
хата
Belarusian
Etymology
Borrowed from Ukrainian ха́та (xáta, “house; home”).
Pronunciation
Noun
ха́та • (xáta) f inan (genitive ха́ты, nominative plural ха́ты, genitive plural хат)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | ха́та xáta |
ха́ты xáty |
| genitive | ха́ты xáty |
хат xat |
| dative | ха́це xácje |
ха́там xátam |
| accusative | ха́ту xátu |
ха́ты xáty |
| instrumental | ха́тай, ха́таю xátaj, xátaju |
ха́тамі xátami |
| locative | ха́це xácje |
ха́тах xátax |
| count form | — | ха́ты1 xáty1 |
1Used with the numbers 2, 3, 4 and higher numbers after 20 ending in 2, 3, and 4.
Synonyms
References
- “хата” in Belarusian-Russian dictionaries and Belarusian dictionaries at slounik.org
Russian
Etymology
Borrowed from Ukrainian ха́та (xáta, “house; home”).
Pronunciation
Noun
ха́та • (xáta) f inan (genitive ха́ты, nominative plural ха́ты, genitive plural хат, diminutive ха́тка)
- (a peasant’s) house, hut
- (slang) house, joint, a place one can booze or have sex
- (Ukraine, Southern Russia) home
- (slang) prison cell
Declension
Related terms
- ха́тка (xátka)
- блат-ха́та (blat-xáta)
Tatar
Noun
хата • (xata) (Latin spelling xata)
Declension
This noun needs an inflection-table template.
Ukrainian
Etymology
From Scythian.
Pronunciation
Noun
ха́та • (xáta) f inan (genitive ха́ти, nominative plural ха́ти or хати́, genitive plural хат, related adjective ха́тній, diminutive ха́тка or хати́нка or ха́тонька or ха́точка)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | ха́та xáta |
ха́ти, хати́ xáty, xatý |
| genitive | ха́ти xáty |
хат xat |
| dative | ха́ті xáti |
ха́там, хата́м xátam, xatám |
| accusative | ха́ту xátu |
ха́ти, хати́ xáty, xatý |
| instrumental | ха́тою xátoju |
ха́тами, хата́ми xátamy, xatámy |
| locative | ха́ті xáti |
ха́тах, хата́х xátax, xatáx |
| vocative | ха́то xáto |
ха́ти, хати́ xáty, xatý |
Synonyms
Derived terms
- чо́рна ха́та (čórna xáta) (blackhouse, chimney-less house)
Descendants
References
- хата in Bilodid, I. K., editor (1970–1980) Slovnyk ukrajinsʹkoji movy, Kiev: Naukova Dumka
- хата in Horox (slovozmina)
- хата in Slovnyk – portal ukrajinsʹkoji movy ta kulʹtury
…..
A skąd w językach indo-irańskich, jak osetyjski itp. w ogóle wzięło się słowo oznaczające, patrz: Sogdian 𐫞𐫗𐫕 (qnθ / kand /, “city”), Khotanese (kanthā, “city”) and Ossetian (Iron dialect) кӕнд (kænd, “building”)?
Dziwne jest to, że póki co nie istnieją żadne przykłady słów z języków „atestowanych”, jak sanskryt, czy awestyjski, czy jakichś wcześniejszych i ofitzjalnie odtfoszonych…
Czy te słowa spadły z kosmosu, czy może jednak zostały wcześniej od kogoś zapożyczone? Pytanie od kogo, kiedy i gdzie pozostawiam otwarte…
Dziwne jest jednak to, że podobne słowo istnieje w j. angielskim i nie jest ono jakoś ofitzjalnie traktowane, jako zapożyczenie od-irańskie…
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/hut
hut (język angielski)
- wymowa:
- IPA: /hʌt/
- wymowa amerykańska
- znaczenia:
rzeczownik
- (1.1) chata
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. mountain hut
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/hut
hut
English
Pronunciation
Etymology 1
From Middle English *hutte, hotte, borrowed from Old French hutte, hute (“cottage”), from Old High German hutta (“hut, cottage”), from Proto-Germanic *hudjǭ, *hudjō (“hut”), from Proto-Indo-European *(s)kewt– (“to deck; cover; covering; skin”). Cognate with German Hütte (“hut”), Dutch hut (“hut”), West Frisian hutte (“hut”), Saterland Frisian Hutte (“hut”), Danish hytte (“hut”), Swedish hytta (“hut”). Related to hide.
.jpg)
Thatched hut in Niger
.jpg)
Stone hut in Madeira
Noun
hut (plural huts)
- A small, simple one-storey dwelling or shelter, often with just one room, and generally built of readily available local materials.
-
a thatched hut; a mud hut; a shepherd’s hut
-
- A small wooden shed.
-
a groundsman’s hut
-
- (agriculture, obsolete) A small stack of grain.[1]
Derived terms
See also
Verb
hut (third-person singular simple present huts, present participle hutting, simple past and past participle hutted)
- (archaic, transitive) To provide (someone) with shelter in a hut.
-
to hut troops in winter quarters
-
- (archaic, intransitive) To take shelter in a hut.
(…)
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/hudjǭ
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Germanic/hudjǭ.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/(s)kewt-
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/(s)kewt-.
…..
A teraz to samo, tyle że inaczej i trochę z wyprzedzeniem. Źródła i źródłosłów do tego słowa podam w następnym wpisie, także nic w przyrodzie nie zginie…
A teraz drugie przekształcenie…
Ko’C”a > Ho’C”a > Ho’S”a > Ho’S > Hoo’S”e > Hao’S
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/house
house (język angielski)
house (1.1–2)
- wymowa:
- rzeczownik
- enPR: hous, IPA: /haʊs/, SAMPA: /haUs/
- wymowa amerykańska
- czasownik
- enPR: houz, IPA: /haʊz/, SAMPA: /haUz/
- wymowa amerykańska
- wymowa brytyjska
- homofon: how’s (czasownik )
-
- znaczenia:
rzeczownik
- (1.1) dom
- (1.2) budynek
- (1.3) izba
- (1.4) firma
- (1.5) muz. gatunek muzyki charakteryzujący się tanecznym rytmem, śpiewanymi wstawkami i linią melodyczną opartą na brzmieniu instrumentarium muzyki poważnej
czasownik przechodni
- (2.1) zapewnić mieszkanie
- (2.2) mieścić
- przykłady:
- (1.1) Be quiet or you‚ll wake the whole house! → Bądź cicho, bo obudzisz cały dom!
- (1.2) The police has ringed the house. → Policjanci otoczyli budynek.
- (1.3) The House of Lords is the upper house of the Parliament of the United Kingdom. → Izba Lordów jest wyższą izbą parlamentu Wielkiej Brytanii.
- (2.1) The government should house the homeless. → Rząd powinien zapewnić mieszkanie bezdomnym.
- (2.2) The club is housed in a 16th century building. → Klub mieści się w szesnastowiecznym budynku.
- kolokacje:
- (1.1) White House
- (1.4) publishing house
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. housing, lighthouse, summerhouse
- przym. houseless
- związki frazeologiczne:
- on the house
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/house#English
house
English
Etymology 1
From Middle English hous, hus, from Old English hūs (“dwelling, shelter, house”), from Proto-Germanic *hūsą (compare Scots hoose, West Frisian hûs, Dutch huis, Low German Huus, German Haus, Danish hus, Norwegian Bokmål hus and Swedish hus), possibly from Proto-Indo-European *(s)kews-, from *(s)kew– (“to cover, hide”). Eclipsed non-native Middle English meson, measoun (“house”), borrowed from Old French maison (“house”). More at hose.
The uncommon plural form housen is from Middle English husen, housen.
Alternative forms
- howse (obsolete)
Pronunciation
Noun
.jpg)
house (countable and uncountable, plural houses or (dialectal) housen or (chiefly humorous) hice)
- A structure built or serving as an abode of human beings. [from 9th c.]
-
This is my house and my family’s ancestral home.
-
- The people who live in a house; a household. [from 9th c.]
- A building used for something other than a residence (typically with qualifying word). [from 10th c.]
-
The former carriage house had been made over into a guest house.
-
On arriving at the zoo, we immediately headed for the monkey house.
- A place of business; a company or organisation, especially a printing press, a publishing company, or a couturier. [from 10th c.]
-
A small publishing house would have a contract with an independent fulfillment house.
-
- A place of public accommodation or entertainment, especially a public house, an inn, a restaurant, a theatre, or a casino; or the management thereof.[from 10th c.]
-
One more, sir, then I’ll have to stop serving you – rules of the house, I’m afraid.
-
The house always wins.
-
- (historical) A workhouse.
-
- The audience for a live theatrical or similar performance. [from 10th c.]
- A theatre.
-
After her swan-song, there wasn’t a dry eye in the house.
-
- (politics) A building where a deliberative assembly meets; whence the assembly itself, particularly a component of a legislature. [from 10th c.]
-
The petition was so ridiculous that the house rejected it after minimal debate.
-
- A dynasty; a family with its ancestors and descendants, especially a royal or noble one. [from 10th c.]
-
A curse lay upon the House of Atreus.
-
- (figurative) A place of rest or repose. [from 9th c.]
- A grouping of schoolchildren for the purposes of competition in sports and other activities. [from 19th c.]
-
I was a member of Spenser house when I was at school.
-
- An animal‚s shelter or den, or the shell of an animal such as a snail, used for protection. [from 10th c.]
- (astrology) One of the twelve divisions of an astrological chart. [from 14th c.]
- (cartomancy) The fourth Lenormand card.
- (chess, now rare) A square on a chessboard, regarded as the proper place of a piece. [from 16th c.]
- (curling) The four concentric circles where points are scored on the ice. [from 19th c.]
- Lotto; bingo. [from 20th c.]
- (uncountable) A children‚s game in which the players pretend to be members of a household.
-
As the babysitter, Emma always acted as the mother whenever the kids demanded to play house.
-
- (US, dialect) A small stand of trees in a swamp.
- (sudoku) A set of cells in a Sudoku puzzle which must contain each digit exactly once, such as a row, column, or 3×3 box in classic Sudoku.
Synonyms
Hypernyms
Hyponyms
Derived terms
Descendants
Further reading
house on Wikipedia.- house (astrology) on Wikipedia.
- house (disambiguation) on Wikipedia.
Etymology 2
From Middle English housen, from Old English hūsian, from Proto-Germanic *hūsōną (“to house, live, dwell”), from the noun (see above). Compare Dutch huizen (“to live, dwell, reside”), German Low German husen (“to live, dwell, reside”), German hausen (“to live, dwell, reside”), Norwegian Nynorsk husa (“to house”), Faroese húsa (“to house”), Icelandic húsa (“to shelter, house”).
Pronunciation
Verb
house (third-person singular simple present houses, present participle housing, simple past and past participle housed)
- (transitive) To keep within a structure or container.
- The car is housed in the garage.
- (transitive) To admit to residence; to harbor/harbour.
- To take shelter or lodging; to abide; to lodge.
- (transitive, astrology) To dwell within one of the twelve astrological houses.
- (transitive) To contain or cover mechanical parts.
- (obsolete) To drive to a shelter.
- (Can we find and add a quotation of Shakespeare to this entry?)
- (obsolete) To deposit and cover, as in the grave.
- (Can we find and add a quotation of Sandys to this entry?)
- (nautical) To stow in a safe place; to take down and make safe.
- to house the upper spars
- (Canada, US, slang, transitive) To eat.
Synonyms
- (keep within a structure or container): store
- (admit to residence): accommodate, harbor/harbour, host, put up
- (contain or enclose mechanical parts): enclose
(…)
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/h%C5%ABs%C5%8Dn%C4%85
Reconstruction:Proto-Germanic/hūsōną
Proto-Germanic
Etymology
From *hūsą (“house”) + *-ōną.
Pronunciation
Verb
*hūsōną[1]
- to house
Inflection
| active voice | passive voice | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| present tense | indicative | subjunctive | imperative | indicative | subjunctive |
| 1st singular | *hūsō | *hūsǭ | — | *hūsōi | *? |
| 2nd singular | *hūsōsi | *hūsōs | *hūsō | *hūsōsai | *hūsōsau |
| 3rd singular | *hūsōþi | *hūsō | *hūsōþau | *hūsōþai | *hūsōþau |
| 1st dual | *hūsōs | *hūsōw | — | — | — |
| 2nd dual | *hūsōþiz | *hūsōþiz | *hūsōþiz | — | — |
| 1st plural | *hūsōmaz | *hūsōm | — | *hūsōnþai | *hūsōnþau |
| 2nd plural | *hūsōþ | *hūsōþ | *hūsōþ | *hūsōnþai | *hūsōnþau |
| 3rd plural | *hūsōnþi | *hūsōn | *hūsōnþau | *hūsōnþai | *hūsōnþau |
| past tense | indicative | subjunctive | |||
| 1st singular | *hūsōdǭ | *hūsōdēdį̄ | |||
| 2nd singular | *hūsōdēz | *hūsōdēdīz | |||
| 3rd singular | *hūsōdē | *hūsōdēdī | |||
| 1st dual | *hūsōdēdū | *hūsōdēdīw | |||
| 2nd dual | *hūsōdēdudiz | *hūsōdēdīdiz | |||
| 1st plural | *hūsōdēdum | *hūsōdēdīm | |||
| 2nd plural | *hūsōdēdud | *hūsōdēdīd | |||
| 3rd plural | *hūsōdēdun | *hūsōdēdīn | |||
| present | past | ||||
| participles | *hūsōndz | *hūsōdaz | |||
Descendants
References
- ^ Orel, Vladimir (2003) , “*hūsojanan”, in A Handbook of Germanic Etymology, Leiden: Brill, →ISBN, page 48
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/h%C5%ABs%C4%85
Reconstruction:Proto-Germanic/hūsą
UWAGA!
Czy to nie wygląda na to, że wszystkie te powyższe wtórnie ubezdźwięcznione postacie przybyły ze wschodu, a ofitzjalnych odtfoszeń rzekomo pierwotnych postacie tzw. PIE brak, patrz poniżej?
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/xyzъ.
…..
https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/xyza&action=edit&redlink=1
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/xyza.
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/(s)kews-.
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/(s)kew-.
…..
A teraz coś na szybko dla porównania…
…..
Chyżość / (c)HyZ”/R”o+S’C’
https://pl.wiktionary.org/wiki/chy%C5%BCo%C5%9B%C4%87#pl
chyżość (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza mianownik chyżość dopełniacz chyżości celownik chyżości biernik chyżość narzędnik chyżością miejscownik chyżości wołacz chyżości
- synonimy:
- (1.1) chybkość, bystrość, rączość, szparkość, śmigłość, wartkość, prędkość; zobacz też: szybkość
- tłumaczenia:(edytuj)
- angielski: (1.1) celerity, nimbleness
- włoski: (1.1) celerità
…..
Chyżo / (c)HyZ”/R”o
https://pl.wiktionary.org/wiki/chy%C5%BCo#pl
chyżo (język polski)
- znaczenia:
przysłówek sposobu
- odmiana:
- (1.1) st. wyższy chyżej; st. najwyższy najchyżej
- antonimy:
- (1.1) wolno
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/chy%C5%BCo
chyżo
Polish
Etymology
Pronunciation
Adverb
chyżo (comparative chyżej, superlative najchyżej)
Synonyms
- (quickly): szybko
Further reading
- chyżo in Polish dictionaries at PWN
…..
Chyży / (c)HyZ”/R”y
https://pl.wiktionary.org/wiki/chy%C5%BCy
chyży (język polski)
- znaczenia:
przymiotnik
- (1.1) poet. poruszający się szybko
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik chyży chyża chyże chyży chyże dopełniacz chyżego chyżej chyżego chyżych celownik chyżemu chyżej chyżemu chyżym biernik chyżego chyży chyżą chyże chyżych chyże narzędnik chyżym chyżą chyżym chyżymi miejscownik chyżym chyżej chyżym chyżych wołacz chyży chyża chyże chyży chyże stopień wyższy chyższy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik chyższy chyższa chyższe chyżsi chyższe dopełniacz chyższego chyższej chyższego chyższych celownik chyższemu chyższej chyższemu chyższym biernik chyższego chyższy chyższą chyższe chyższych chyższe narzędnik chyższym chyższą chyższym chyższymi miejscownik chyższym chyższej chyższym chyższych wołacz chyższy chyższa chyższe chyżsi chyższe stopień najwyższy najchyższy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najchyższy najchyższa najchyższe najchyżsi najchyższe dopełniacz najchyższego najchyższej najchyższego najchyższych celownik najchyższemu najchyższej najchyższemu najchyższym biernik najchyższego najchyższy najchyższą najchyższe najchyższych najchyższe narzędnik najchyższym najchyższą najchyższym najchyższymi miejscownik najchyższym najchyższej najchyższym najchyższych wołacz najchyższy najchyższa najchyższe najchyżsi najchyższe
- przykłady:
- (1.1) Nie dogonimy go, jest zbyt chyży.
- (1.1) Chyży zając uniknął śmierci, w porę uciekając lisowi.
- antonimy:
- (1.1) wolny
- tłumaczenia:(edytuj)
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/chy%C5%BCy
chyży
Polish
Pronunciation
Adjective
chyży (comparative chyższy, superlative najchyższy, adverb chyżo)
Declension
| case | singular | plural | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| masculine personal/animate | masculine inanimate | neuter | feminine | virile | nonvirile | ||
| nominative, vocative | chyży | chyże | chyża | chyży | chyże | ||
| genitive | chyżego | chyżej | chyżych | ||||
| dative | chyżemu | chyżym | |||||
| accusative | chyżego | chyży | chyże | chyżą | chyżych | chyże | |
| instrumental | chyżym | chyżymi | |||||
| locative | chyżej | chyżych | |||||
Related terms
Further reading
- chyży in Polish dictionaries at PWN
…..
Jak widać powyżej brak jest jakichkolwiek źródłosłowów dla słowa Chyżo / (c)HyZ”/R”o… Czyżby oznaczało to ni mniej, ni więcej, że to słowo nie było zapożyczeniem z j. fielko-germańskiego?
Przy okazji, o Chałupie / (c)Ha+L”o’Pie napiszę oddzielny wpis…
SKRBH 
Pingback: 268 Hide, sky, sceo, hose, shoe, hood, hat, custos, cutis, cassis, obscurus, cuddio, κύτος, σκῦτος, κεύθω, κύστις, skunā́ti i inne logiczne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa | SKRBH
Pingback: 269 Okutać, gać, gacenie, gacić, ogacić, ogacać, zagacać, zagacić, gacie, gatki, gasić, gaszenie, zgaszenie, zgasić, gasnąć, gaśnięcie, zgasnąć, zgaśnięcie, dzēst, jāsáyati, bás, sbénnūmi i inne logiczne problemy ofitzjalnego jęsyk