274 Czuć, čuti, чуять, чути, чуть, ciut-ciut, czucie, чутьё, uczucie, wyczucie, wyczuć, wyczuwać, чувство, čuvstvo, відчувати i inne logiczne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa

Obocznie rozczuliły się pszczółki.
Czują kojące uczucie czułość.
Czujnie czuwając wyczuwają przeczucia kucia i kłucia.
Kołki ich czułków goją się w całości.

…..

Oto ciąg dalszy wpisu 273. W kilku ostatnich wpisach zajmowałem się omawianiem słów zbudowanych na rdzeniu tzw. Proto-Indo-European, ofitzjalnie odtfoszonych jako *(s)kewh₁– (“to perceive”) i jego pierwotniejszej postaci *(s)kew– (“to cover, hide”).

To z nich mają rzekomo pochodzić Pra-Słowiańskie słowa i te nisko-energetyczne, tzw. kentum, jak np. Chów / (c)Ho’W, Chować / (c)HoWa+C’, Schować / S/Z+(c)HoWa+C’, itp,.. ale także i te wysokoenergetyczne tzw. satem, jak np. Czuwać / C”o’+Wa+C’, czy Czuć / C”o’+C’, itp.

Ofitzjalne jęsykosnaftzfo i jego prawa jęsykowe jednak nie tłumaczą jednoznacznie i logicznie, jak, kiedy, w jaki sposób wszystkie te wzajemnie oboczne Pra-Słowiańskie postacie mogły powstać.

Ofitzjalnie odtfoszyło ono sobie nawet inny rdzeń *(s)ḱew– (“to heed, look, feel, take note of”), który posiada w sobie dźwięk tzw. miękkie k, zapisywany jako *ḱ/K’. To z niego teoretycznie mogłyby jakoś powstać, przynajmniej niektóre rzekomo wtórnie udźwięcznione wysokoenergetyczne postacie Pra-Słowiańskie. 

Wg kuper allo-allo tfierdzeń Sławomira Ambroziaka, to z tego dźwięku miałyby powstać wszystkie Pra-Słowiańskie dźwięki wysokoenergetyczne, jak C, C’, C”, S, S’, S”, Z, Z’, Z”, Dz, Dz’, Dz”… Tyle tylko, że jakoś dane które porównuję nie potwierdzają tego, ale ciągle uparcie wskazują na pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni.

Przypomnienie pytań, a następnie najważniejszych danych z poprzedniego wpisu:

Jak to jest wszystko niby możliwe, skoro poniższe postacie jakoś były i nie spalatalizowały się, hm? Patrz:

Probably related (via other extensions) to verbs denoting swinging, flashing such as *kyvati (“to nod”), *kuti (“to forge”), *kymati (“to wing, to blink”).

A jak i skąd powstały postacie jak Czuwać / C”o’+Wa+C’, czy Czuć / C”o’+C’, itp., skoro w tym rzekomo pierwotnym odtfoszonym Proto-Indo-European *(s)kewh₁– (“to perceive”), nie występuje ani dźwięk ofitzjalnie odtfoszony jak tzw. miękkie k, zapisywane jako *ḱ/K’, ani dźwięk T, a tylko dźwięk zapisywany jako *k/K, hm?

Dlaczego postacie indo-irańskie, jak Proto-Indo-Aryan *kawHíṣ, from Proto-Indo-Iranian *káwHiš (“seer, saint, poet”), Sanskrit कवि (kaví, “wise, poet, seer, sage”), Avestan kauui wtórnie nie zsatemizowały / spalatalizowały / udźwięczniły się,.. skoro tak rzekomo zrobiły postacie jak np. Polish cześć (“glory”), czy cud (“miracle”)?

Czy ofitzjalne zasady dotyczące tzw. palatalizacji są już nieważne i dźwięki mogą sobie powstawać, jak ofitzjalnie dowolnie wygodnie?

A co na to Sławomir Ambroziak z tym jako kuper allo-allo miękkim k, co to wszystko co dźwięczne i wysokoenergetyczne miało niby się być i wziąć, hm?

A żeby było jeszcze zabawniej to przypomnę słowa jak Szczuć / S”+C”o’+C’ i Zaszczuwać / Za+S”+C”o’+Wa+C’, czy Szyć / i S”y+C’ i Zszywać / Z/S+S”y+Wa+C’. O tych pierwszych pisałem już we wpisach 212, 142, 141. Do tych ostatnich powrócę jeszcze we wpisach kończących serię o Strzale / S/Z+TRa+Le…

To jeszcze nie wszystko…

Jakby tego było mało, do tego wszystkiego dochodzi jeszcze pojawiający się i znikający dźwięk zapisywany jako W… (Tym razem nie będę pisał o innym pojawiającym się i znikającym dźwięku, czyli o tzw. s-mobile).

Wygląda na to, że w językach słowiańskich, także i w Pra-Słowiańskim / Proto-Slavic / PIE, dźwięk zapisywany jako W dodawany jako przedrostek lub bezpośrednio do rdzenia, zamieniał i nadal zmienia znaczenie danego słowa, patrz:

• rzeczowniki: np. Czucie / C”o’+Cie, Czuwanie / C”o’+Wa+Nie, Wyczuwanie / Wy+C”o’+Wa+Nie, itp.,
• czasowniki: np. Czuć / C”o’+C’, Wyczuć / Wy+C”o’+C’,  Czuwać / C”o’+Wa+C’, Wyczuwać / Wy+C”o’+Wa+C’, itp.

Wygląda na to, że dźwięk zapisywany jako W zmieniał i nadal zmienia tzw. postać / aspekt rdzenia czasownika z dokonanego np. C+C/T, na niedokonany C+W+C/T. Rozróżnianie i używanie postaci / aspektów dokonanych i niedokonanych jest, jest cechą wyróżniającą języki słowiańskie od innych języków, jak np. j. germańskie, jak np. j. angielski.

A i przypominam, że brak jest zarówno współczesnych słów bałtyckich, jak i ofitzjalnie nie odtfoszono żadnych rzekomo wcześniejszych postaci tzw. Proto-Balto -Slavic. Nawet Brückner to zauważył, choć nie wyciągnął z tego oczywiście żadnych wniosków… Zrobię to zatem za niego…

Logicznie oznacza to, że wszystkie te Pra-Słowiańskie słowa pojawiły się jakoś tak same z siebie na Słowiańszczyźnie. Pewno zwyczajnie były i spadły tam jak meteoryty z kosmosu i to pewno z tego bardzo, bardzo głębokiego…

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/%C4%8Duvati&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/čuvati.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/%C4%8Duti

Reconstruction:Proto-Slavic/čuti

Proto-Slavic

Etymology

Continuing Proto-Indo-European *(s)kéwh₁eti, from Proto-Indo-European *(s)kewh₁– (“to perceive”). Akin to  Lithuanian kavoti (“to ward, to tend”), Proto-Indo-Iranian *kuHáti, Ancient Greek κοέω (koéō, “to be aware, to know”), Latin caveō (“to be aware, to watch over”), Proto-Germanic *skawwōną (“to look, to display”).

---

Probably related (via other extensions) to verbs denoting swinging, flashing such as *kyvati (“to nod”), *kuti (“to forge”), *kymati (“to wing, to blink”).

---

Verb

*čùti impf (perfective *čuvati)^[1][2]

1. to sense
2. to feel
3. to notice

Inflection

Conjugation of *čuti (impf., -V-, s-aorist, accent paradigm a)

Verbal noun	Infinitive	Supine	L-participle
*čutьje	*čuti	*čutъ	*čulъ

	Participles
Tense	Past	Present
Passive	*čutъ	*čujemъ
Active	*čuvъ	*čuję

	Aorist			Present
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*čuxъ	*ču	*ču	*čujǫ	*čuješi	*čujetь
Dual	*čuxově	*čusta	*čuste	*čujevě	*čujeta	*čujete
Plural	*čuxomъ	*čuste	*čušę	*čujemъ	*čujete	*čujǫtь
	Imperfect			Imperative
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*čujaaxъ	*čujaaše	*čujaaše	—	*čuji	*čuji
Dual	*čujaaxově	*čujaašeta	*čujaašete	*čujivě	*čujita	—
Plural	*čujaaxomъ	*čujaašete	*čujaaxǫ	*čujimъ	*čujite	—

Derived terms

• *čudlo (“sense”)
• *čuvьstvo (“feeling, sense”)
• *čutьje (“perception”)
• *čutъkъ (“attentive, careful”)
  • *čutъka (“indication, something perceived”)
• *čutьnъ (“sensual, amazing”)

Related terms

• *čuxati (“to grasp, to get a sense of”)
• *čujati (“to comprehend (with the senses)”)
• *čujьnъ (“sensible, sensuous”)

Descendants

• Old East Slavic:
  • Old East Slavic: чути (čuti)
    • Belarusian: чуць (čucʹ)
    • Russian: чуть (čutʹ), чу́ять (čújatʹ)
    • Ukrainian: чу́яти (čújaty), чу́ти (čúty)
• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Old Cyrillic: чути (čuti), чюста (čjusta), чуꙗста(čujasta)

    Glagolitic: ⱍⱆⱅⰻ (čuti)

  • Bulgarian: чу́я (čúja)
  • Macedonian: чуе (čue)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: чу̏ти

    Latin: čȕti

  • Slovene: čúti
• West Slavic:
  • Old Czech: čuti
    • Czech: číti, čouti (colloquial, dialectal)
  • Polish: czuć
  • Slovak: čuť
  • Sorbian:
    • Upper Sorbian: čuć
    • Lower Sorbian: cuś

Further reading

• Vasmer, Max (1964–1973) , “чу́ю”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress
• Černyx, P. Ja. (1999) , “чуять”, in Istoriko-etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), volume 2, 3rd reprint edition, Moscow: Russkij jazyk, page 397
• Cejtlin, R.M.; Večerka, R.; Blagova, E., editors (1994) , “чоути”, in Staroslavjanskij slovarʹ (po rukopisjam X—XI vekov) [Old Church Slavonic Dictionary (Based on 10–11th Century Manuscripts)], Moscow: Russkij jazyk, page 786
• Trubačóv, Oleg, editor (1977) , “*čuti”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 04, Moscow: Nauka, page 134

References

1. ^ Derksen, Rick (2008) , “*čùti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 91: “v. (a) ‘sense, feel, notice’”
2. ^ Olander, Thomas (2001) , “čuti: čujǫ čujetь”, in Common Slavic accentological word list, Copenhagen: Editiones Olander: “a (SA 204, 246; PR 133; MP 23, 27)”

…..

Czuć / C”o’+C’

https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/czu%C4%87

Słownik etymologiczny języka polskiego/czuć

czuć, czuwać, czucie, uczucie, czuły, czułość, czułostkowy; czułki, ‘macki’; rozczulić; czujny (por. czujświt, czujduch);

---

czuć dawniej i ‘czuwać’ znaczyło; czuć i o ‘zapachu’ (por. cuch, cuchnąć; »czuć z ust«);

u Słowian pień czu- (z skju-, dlatego wahania w nagłosie) ‘słuchowi’ i ‘węchowi’ służy, gdy u Greków i Niemców ‘wzrokowi’: thyōskoos, ‘co ofiar dogląda’, niem.  schauen (dawne scouwon, gockie us-skaws, ‘przezorny’),

ale i u innych Arjów ten pień bez s- nagłosowego: łac. caveo, ‘czuwam’, ‘strzegę się’, grec. akuō, ‘czuję’, t. j. ‘słyszę’ (akustyka), niem. hören z goc. hausjan, grec. kydos (‘czudo’, p. cud), koeō, ‘miarkuję’, ind. kawi-, ‘wieszczy’.

Litewszczyźnie brak tego pnia.

---

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/czu%C4%87

czuć (język polski)

wymowa:

IPA: [ʧ̑uʨ̑], AS: [čuć] ​^?/i

znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. poczuć)

(1.1) odbierać wrażenia za pomocą zmysłu dotyku

(1.2) odbierać wrażenia za pomocą zmysłu węchu

(1.3) odbierać wrażenia psychiczne lub odbierać wrażenia za pomocą zmysłów

(1.4) gw. lwow. słyszeć

(1.5) st.pol. czuwać, pilnować^[1]

(1.6) gw. (Bukowina) śmierdzieć^[2]

czasownik zwrotny czuć się

(2.1) mieć jakieś samopoczucie, nastrój, odczucie

odmiana:

(1.1–3)^[3] koniugacja Xa

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		czuć
czas teraźniejszy		czuję	czujesz	czuje	czujemy	czujecie	czują
czas przeszły	m	czułem	czułeś	czuł	czuliśmy	czuliście	czuli
	ż	czułam	czułaś	czuła	czułyśmy	czułyście	czuły
	n	czułom	czułoś	czuło
tryb rozkazujący		niech czuję	czuj	niech czuje	czujmy	czujcie	niech czują
pozostałe formy czas przyszły m będę czuł, będę czuć będziesz czuł, będziesz czuć będzie czuł, będzie czuć będziemy czuli, będziemy czuć będziecie czuli, będziecie czuć będą czuli, będą czuć ż będę czuła, będę czuć będziesz czuła, będziesz czuć będzie czuła, będzie czuć będziemy czuły, będziemy czuć będziecie czuły, będziecie czuć będą czuły, będą czuć n będę czuło, będę czuć będziesz czuło, będziesz czuć będzie czuło, będzie czuć czas zaprzeszły m czułem był czułeś był czuł był czuliśmy byli czuliście byli czuli byli ż czułam była czułaś była czuła była czułyśmy były czułyście były czuły były n czułom było czułoś było czuło było forma bezosobowa czasu przeszłego czuto tryb przypuszczający m czułbym, byłbym czuł czułbyś, byłbyś czuł czułby, byłby czuł czulibyśmy, bylibyśmy czuli czulibyście, bylibyście czuli czuliby, byliby czuli ż czułabym, byłabym czuła czułabyś, byłabyś czuła czułaby, byłaby czuła czułybyśmy, byłybyśmy czuły czułybyście, byłybyście czuły czułyby, byłyby czuły n czułobym, byłobym czuło czułobyś, byłobyś czuło czułoby, byłoby czuło imiesłów przymiotnikowy czynny m czujący, nieczujący ż czująca, nieczująca czujące, nieczujące n czujące, nieczujące imiesłów przymiotnikowy bierny m czuty czuci ż czuta czute n czute imiesłów przysłówkowy współczesny czując, nie czując rzeczownik odczasownikowy czucie, nieczucie

(2.1) koniugacja Xa

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		czuć się
czas teraźniejszy		czuję się	czujesz się	czuje się	czujemy się	czujecie się	czują się
czas przeszły	m	czułem się	czułeś się	czuł się	czuliśmy się	czuliście się	czuli się
	ż	czułam się	czułaś się	czuła się	czułyśmy się	czułyście się	czuły się
	n	czułom się	czułoś się	czuło się
tryb rozkazujący		niech się czuję	czuj się	niech się czuje	czujmy się	czujcie się	niech się czują
pozostałe formy czas przyszły m będę się czuł, będę się czuć będziesz się czuł, będziesz się czuć będzie się czuł, będzie się czuć będziemy się czuli, będziemy się czuć będziecie się czuli, będziecie się czuć będą się czuli, będą się czuć ż będę się czuła, będę się czuć będziesz się czuła, będziesz się czuć będzie się czuła, będzie się czuć będziemy się czuły, będziemy się czuć będziecie się czuły, będziecie się czuć będą się czuły, będą się czuć n będę się czuło, będę się czuć będziesz się czuło, będziesz się czuć będzie się czuło, będzie się czuć czas zaprzeszły m czułem się był czułeś się był czuł się był czuliśmy się byli czuliście się byli czuli się byli ż czułam się była czułaś się była czuła się była czułyśmy się były czułyście się były czuły się były n czułom się było czułoś się było czuło się było forma bezosobowa czasu przeszłego czuto się tryb przypuszczający m czułbym się, byłbym się czuł czułbyś się, byłbyś się czuł czułby się, byłby się czuł czulibyśmy się, bylibyśmy się czuli czulibyście się, bylibyście się czuli czuliby się, byliby się czuli ż czułabym się, byłabym się czuła czułabyś się, byłabyś się czuła czułaby się, byłaby się czuła czułybyśmy się, byłybyśmy się czuły czułybyście się, byłybyście się czuły czułyby się, byłyby się czuły n czułobym się, byłobym się czuło czułobyś się, byłobyś się czuło czułoby się, byłoby się czuło imiesłów przymiotnikowy czynny m czujący się, nieczujący się ż czująca się, nieczująca się czujące się, nieczujące się n czujące się, nieczujące się imiesłów przymiotnikowy bierny m czuty czuci ż czuta czute n czute imiesłów przysłówkowy współczesny czując się, nie czując się rzeczownik odczasownikowy czucie się, nieczucie się

przykłady:

(1.1) Kiedy się zbudziłem, to poczułem mrowienie na karku.

(1.2) Gotujesz coś? Bo czuję spaleniznę…

(1.3) Wyczuliśmy wroga znajdującego się w pobliżu – to te dudnienia bębnów go zdradziły.

(2.1) Kiedy wstałem z łóżka, czułem się jak nowo narodzony.

(2.1) Przy nim czuję się jak idiota.

(2.1) Źle się czuję, boli mnie głowa. Chyba będę chory.

(2.1) Nie czuję się dobrze z tym, że mu to powiedziałem.

wyrazy pokrewne:

rzecz. wyczuwanie n, odczucie n, poczucie n, czucie n, uczucie n, przeczucie n, wyczucie n, czułość ż, czuwak mrz

czas. poczuć, uczuć, czuwać, odczuwać, wyczuwać, przeczuwać

przym. czuły, czujny, czuciowy

przysł. czule

związki frazeologiczne:

bosy Hryć czuje się Ukraińcem • czuć bluesa • czuć coś przez skórę • czuć miętę • czuć się jak ryba w wodzie • czuć się jak u siebie w domu • czuć się jak zbity pies • czuć wilka w życie • czuć, że coś śmierdzi • nie czuć nóg

etymologia:

czuć dawniej znaczyło także czuwać • czuć zapach (por. cuch, cuchnąć, „ czuć z ust”) prasł. *čuti < praindoeur. *kow–

uwagi:

u Słowian rdzeń czu- (z skju-, dlatego wahania w nagłosie) służy słuchowi i węchowi, podczas gdy u Greków i Niemców wzrokowi: np. niem. schauen; por. łac. caveo → „czuwam, strzegę się”, n.gr. ἀκούω (akaouō) → „słyszę” (zob. akustyka), niem. hören → „słyszeć” (z gockiego 𐌷𐌰𐌿𐍃𐌾𐌰𐌽 (hausjan)), n.gr. κοέω (koeo) → „miarkuję”, sanskr.  कवि (kawi-) → „wieszczy”. Litewszczyźnie brak tego pnia.^[4]

tłumaczenia:

(1.4) zobacz listę tłumaczeń w haśle: słyszeć

• angielski: (1.1) feel; (1.2) smell; (1.3) feel; (2.1) feel
• arabski: (1.2) شعر, حس; (1.3) تشمم ,شم
• czeski: (1.1) cítit; (1.3) cítit
• duński: (1.1) føle; (2.1) føle sig
• esperanto: (2.1) farti
• fenicki: (1.1) 𐤇𐤎
• hiszpański: (1.1) sentir; (1.2) oler; (1.3) presentir; (2.1) sentirse
• islandzki: (1.1) finna fyrir; (1.2) lykta; (2.1) hafa, segja, líða
• kataloński: (1.1) sentir
• niemiecki: (1.1) fühlen, spüren; (1.2) riechen; (1.3) fühlen, spüren
• ormiański: (1.2) հոտ գալ
• rosyjski: (1.1) чувствовать; (1.3) чувствовать
• sanskryt: (1.2) उपघ्ना; (1.3) विद्
• szwedzki: (1.3) känna, må
• ukraiński: (1.1) відчувати
• włoski: (1.1) sentire

źródła:

1. ↑ Radosław Grześkowiak, Ewa Nawrocka, Bolesław Oleksowicz, Stanisław Rosiek, Między tekstami 2. Renesans. Barok. Oświecenie (echa współczesne), wyd. III, wyd. słowo / obraz terytoria, Gdańsk 2005, s. 35.
2. ↑ Zbigniew Greń, Helena Krasowska, Słownik górali polskich na Bukowinie, SOW, Warszawa 2008, s. 58; dostęp: 27 października 2018.
3. ↑ Zygmunt Saloni, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Włodzimierz Gruszczyński, Danuta Skowrońska, Słownik gramatyczny języka polskiego na płycie CD, Warszawa, 2012, ISBN 978-83-927277-2-9.
4. ↑  Hasło czuć w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków, Krakowska Spółka Wydawnicza, 1927.

---

UWAGA!

Postaciom jak np. czeski cítit, poświęcę następny wpis. Do zagadnienia Czucia / C”o’+Cia, jako związanego ze zmysłami węchu, słuchu i wzroku, także jeszcze powrócę. Zaznaczam od razu, że będę podważał powyższe twierdzenia Brücknera, ale szczególnie to: „u Słowian rdzeń czu- (z skju-, dlatego wahania w nagłosie)”…

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/czu%C4%87

czuć

Polish

Etymology

---

From Proto-Slavic *čuti, from Proto-Indo-European *kow–, from Proto-Indo-European *(s)kewh₁– (“to perceive”), whence English show and caution.

---

Pronunciation

• IPA^(key): /t͡ʂut͡ɕ/

Verb

czuć impf (perfective poczuć)

1. (transitive) to feel (sense using touch or neurons)
2. (transitive) to smell
3. (reflexive) to feel (experience an emotion or other mental state)

Conjugation

Conjugation of czuć impf

		singular			plural
	person	masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		czuć
present tense	1st	czuję			czujemy
	2nd	czujesz			czujecie
	3rd	czuje			czują
	impersonal	czuje się
past tense	1st	czułem	czułam		czuliśmy	czułyśmy
	2nd	czułeś	czułaś		czuliście	czułyście
	3rd	czuł	czuła	czuło	czuli	czuły
	impersonal	czuto
future tense	1st	będę czuł, będę czuć	będę czuła, będę czuć		będziemy czuli, będziemy czuć	będziemy czuły, będziemy czuć
	2nd	będziesz czuł, będziesz czuć	będziesz czuła, będziesz czuć		będziecie czuli, będziecie czuć	będziecie czuły, będziecie czuć
	3rd	będzie czuł, będzie czuć	będzie czuła, będzie czuć	będzie czuło, będzie czuć	będą czuli, będą czuć	będą czuły, będą czuć
	impersonal	będzie czuć się
conditional	1st	czułbym	czułabym		czulibyśmy	czułybyśmy
	2nd	czułbyś	czułabyś		czulibyście	czułybyście
	3rd	czułby	czułaby	czułoby	czuliby	czułyby
	impersonal	czuto by
imperative	1st	niech czuję			czujmy
	2nd	czuj			czujcie
	3rd	niech czuje			niech czują
active adjectival participle		czujący	czująca	czujące	czujący	czujące
passive adjectival participle		czuty	czuta	czute	czuci	czute
contemporary adverbial participle		czując
verbal noun		czucie

Derived terms

Verbs derived from czuć

• odczuwać impf, odczuć pf
• przeczuwać impf, przeczuć pf
• uczuwać impf, uczuć pf

• współczuć impf
• wyczuwać impf, wyczuć pf

Further reading

• czuć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• czuć in Polish dictionaries at PWN

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/kow-&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/kow-.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%C4%8Duti

čuti

Serbo-Croatian

Etymology

From Proto-Slavic *čuti.

Pronunciation

• IPA^(key): /tʃûti/
• Hyphenation: ču‧ti

Verb

čȕti impf or pf (Cyrillic spelling чу̏ти)

1. (transitive, intransitive) to hear

   Čujem vas. ― I hear you.

2. (reflexive) to hear from

   On i ja se nismo čuli godinama.

   He and I haven’t heard from each other in years.

3. (transitive, regional) to smell

Conjugation

Conjugation of čuti

Infinitive: čuti		Present verbal adverb: čuvši		Past verbal adverb: čȗvši		Verbal noun: čùvēnje
Number		Singular			Plural
Person		1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Verbal forms		ja	ti	on / ona / ono	mi	vi	oni / one / ona
Present		čujem	čuješ	čuje	čujemo	čujete	čuju
Future	Future I	čut ću1 čuću	čut ćeš1 čućeš	čut će1 čuće	čut ćemo1 čućemo	čut ćete1 čućete	čut će1 čuće
	Future II	bȕdēm čuo2	bȕdēš čuo2	bȕdē čuo2	bȕdēmo čuli2	bȕdēte čuli2	bȕdū čuli2
Past	Perfect	čuo sam2	čuo si2	čuo je2	čuli smo2	čuli ste2	čuli su2
	Pluperfect3	bio sam čuo2	bio si čuo2	bio je čuo2	bili smo čuli2	bili ste čuli2	bili su čuli2
	Aorist	čuh	ču	ču	čusmo	čuste	čuše
	Imperfect	čujah	čujaše	čujaše	čujasmo	čujaste	čujahu
Conditional I		čuo bih2	čuo bi2	čuo bi2	čuli bismo2	čuli biste2	čuli bi2
Conditional II4		bio bih čuo2	bio bi čuo2	bio bi čuo2	bili bismo čuli2	bili biste čuli2	bili bi čuli2
Imperative		—	čuj	—	čujmo	čujte	—
Active past participle		čuo m / čula f / čulo n			čuli m / čule f / čula n
Passive past participle		čuven m / čuvena f / čuveno n			čuveni m / čuvene f / čuvena n
1   Croatian spelling: others omit the infinitive suffix completely and bind the clitic. 2   For masculine nouns; a feminine or neuter agent would use the feminine and neuter gender forms of the active past participle and auxiliary verb, respectively. 3   Often replaced by the past perfect in colloquial speech, i.e. the auxiliary verb biti (to be) is routinely dropped.4   Often replaced by the conditional I in colloquial speech, i.e. the auxiliary verb biti (to be) is routinely dropped. * Note: The aorist and imperfect have nowadays fallen into disuse in many dialects and therefore they are routinely replaced by the past perfect in both formal and colloquial speech.

Derived terms

• dòčuti
• nàčuti
• pòčuti
• prèčuti
• pròčuti
• zàčuti

See also

• (hear): slušati

---

Slovene

Etymology

From Proto-Slavic *čuti.

Pronunciation

• IPA^(key): /t͡ʃùːti/

Verb

čúti impf or pf

1. to hear

   Synonym: slíšati

Inflection

Vowel + -ti -jem
infinitive	čúti			čȗt, čȕt
supine	čȗt
verbal noun	čūtje
	participle			converb
present	čujọ̄č, čujȅč			—
past	čȗt			čȗvši
l-participle	masculine		feminine		neuter
singular	čȗł, čȕł		čúla		čūlo
dual	čūla		čūli		čūli
plural	čūli		čūle		čūla
	present			imperative
1st singular	čȗjem			—
2nd singular	čȗješ			čūj
3rd singular	čȗje			—
1st dual	čȗjeva			čȗjva
2nd dual	čȗjeta			čȗjta
3rd dual	čȗjeta			—
1st plural	čȗjemo			čȗjmo
2nd plural	čȗjete			čȗjte
3rd plural	čȗjejo			—

Derived terms

• prečúti
• začúti

Further reading

• “čuti”, in Slovarji Inštituta za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, portal Fran

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/%D1%87%D1%83%D1%8F%D1%82%D1%8C

чуять (język rosyjski)

transliteracja:

čuâtʹ

wymowa:

​^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany

(1.1) czuć

(1.2) przen. przeczuwać

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%D1%87%D1%83%D1%8F%D1%82%D1%8C#Russian

чуять

Russian

Etymology

From Proto-Slavic *čùti, from Proto-Indo-European *(s)kewh₁– (“to perceive”), whence English show and caution, as well as German schauen (“to look”), thereby English anschauung and weltanschauung (“sense of the world, worldview”).

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈt͡ɕʉ(j)ɪtʲ]

Verb

чу́ять • (čújatʹ) impf (perfective почу́ять or учу́ять)

1. to smell
2. to feel, to sense

   Я нутро́м чу́ю, не к добру́ всё э́то.

   Ja nutróm čúju, ne k dobrú vsjó éto.

   I have a gut feeling (lit. I feel with [my] inside), this won’t mean anything good.

3. (regional, colloquial) to hear

Conjugation

Conjugation of чу́ять (class 6a imperfective intransitive)

Note: For declension of participles, see their entries. Adverbial participles are indeclinable.

imperfective aspect
infinitive	чу́ять čújatʹ
participles	present tense	past tense
active	чу́ющий čújuščij	чу́явший čújavšij
passive	—	—
adverbial	чу́я čúja	чу́яв čújav, чу́явши čújavši
	present tense	future tense
1st singular (я)	чу́ю čúju	бу́ду чу́ять búdu čújatʹ
2nd singular (ты)	чу́ешь čúješʹ	бу́дешь чу́ять búdešʹ čújatʹ
3rd singular (он/она́/оно́)	чу́ет čújet	бу́дет чу́ять búdet čújatʹ
1st plural (мы)	чу́ем čújem	бу́дем чу́ять búdem čújatʹ
2nd plural (вы)	чу́ете čújete	бу́дете чу́ять búdete čújatʹ
3rd plural (они́)	чу́ют čújut	бу́дут чу́ять búdut čújatʹ
imperative	singular	plural
	чу́й čúj	чу́йте čújte
past tense	singular	plural (мы/вы/они́)
masculine (я/ты/он)	чу́ял čújal	чу́яли čújali
feminine (я/ты/она́)	чу́яла čújala
neuter (оно́)	чу́яло čújalo

Derived terms

imperfective

• чу́яться (čújatʹsja)
• (no equivalent)
• (no equivalent)
• (no equivalent)
• (no equivalent)
• учу́ивать (učúivatʹ)

perfective

• (no equivalent)
• зачу́ять (začújatʹ)
• почу́ять (počújatʹ)
• почу́яться (počújatʹsja)
• прочу́ять (pročújatʹ)
• учу́ять (učújatʹ)

Related terms

• чу́вство (čúvstvo)
• чу́ткий (čútkij)
• чутьё (čutʹjó)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%D1%87%D1%83%D1%82%D0%B8#Old_Church_Slavonic

чути

Bulgarian

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈtʃut̪i/

Participle

чу́ти • (čúti)

1. indefinite plural past passive participle of чу́я (čúja)

---

Serbo-Croatian

Etymology

From Proto-Slavic *čuti. Cognate with Bulgarian чувам (čuvam), Slovak čuť, Russian чуять (čujatʹ, “to sense”).

Pronunciation

• IPA^(key): /tʃûti/
• Hyphenation: чу‧ти

Verb

чу̏ти impf or pf (Latin spelling čȕti)

1. (transitive, intransitive) to hear
2. (reflexive) to hear from
3. (transitive, regional) to smell

Conjugation

Conjugation of чути

Infinitive: чути		Present verbal adverb: чувши		Past verbal adverb: чу̑вши		Verbal noun: чу̀ве̄ње
Number		Singular			Plural
Person		1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Verbal forms		ја	ти	он / она / оно	ми	ви	они / оне / она
Present		чујем	чујеш	чује	чујемо	чујете	чују
Future	Future I	чут ћу1 чућу	чут ћеш1 чућеш	чут ће1 чуће	чут ћемо1 чућемо	чут ћете1 чућете	чут ће1 чуће
	Future II	бу̏де̄м чуо2	бу̏де̄ш чуо2	бу̏де̄ чуо2	бу̏де̄мо чули2	бу̏де̄те чули2	бу̏дӯ чули2
Past	Perfect	чуо сам2	чуо си2	чуо je2	чули смо2	чули сте2	чули су2
	Pluperfect3	био сам чуо2	био си чуо2	био је чуо2	били смо чули2	били сте чули2	били су чули2
	Aorist	чух	чу	чу	чусмо	чусте	чуше
	Imperfect	чујах	чујаше	чујаше	чујасмо	чујасте	чујаху
Conditional I		чуо бих2	чуо би2	чуо би2	чули бисмо2	чули бисте2	чули би2
Conditional II4		био бих чуо2	био би чуо2	био би чуо2	били бисмо чули2	били бисте чули2	били би чули2
Imperative		—	чуј	—	чујмо	чујте	—
Active past participle		чуо m / чула f / чуло n			чули m / чуле f / чула n
Passive past participle		чувен m / чувена f / чувено n			чувени m / чувене f / чувена n
1   Croatian spelling: others omit the infinitive suffix completely and bind the clitic. 2   For masculine nouns; a feminine or neuter agent would use the feminine and neuter gender forms of the active past participle and auxiliary verb, respectively. 3   Often replaced by the past perfect in colloquial speech, i.e. the auxiliary verb biti (to be) is routinely dropped.4   Often replaced by the conditional I in colloquial speech, i.e. the auxiliary verb biti (to be) is routinely dropped. * Note: The aorist and imperfect have nowadays fallen into disuse in many dialects and therefore they are routinely replaced by the past perfect in both formal and colloquial speech.

Derived terms

• до̀чути
• за̀чути
• на̀чути
• по̀чути
• прѐчути
• про̀чути

---

Ukrainian

Etymology

From Old East Slavic чути (čuti), from Proto-Slavic *čuti, from Proto-Indo-European *(s)kewh₁– (“to perceive”), whence English show and caution. Cognate with Serbo-Croatian чути.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈt͡ʃute]

Verb

чу́ти • (čúty) impf (perfective почу́ти)

1. to hear
2. to feel, to sense
3. to smell

Conjugation

Conjugation of чу́ти, чуть (class 12a, imperfective, transitive)

For declension of participles, see their entries. Adverbial participles are indeclinable.

imperfective aspect
infinitive	чу́ти, чуть čúty, čutʹ
participles	present tense	past tense
active	—	—
passive	—	чу́тий čútyj impersonal: чу́то čúto
adverbial	чу́ючи čújučy	чу́вши čúvšy
	present tense	future tense
1st singular я	чу́ю čúju	бу́ду чу́ти, бу́ду чу́ть, чу́тиму búdu čúty, búdu čútʹ, čútymu
2nd singular ти	чу́єш čúješ	бу́деш чу́ти, бу́деш чу́ть, чу́тимеш búdeš čúty, búdeš čútʹ, čútymeš
3rd singular він / вона / воно	чу́є čúje	бу́де чу́ти, бу́де чу́ть, чу́тиме búde čúty, búde čútʹ, čútyme
1st plural ми	чу́єм, чу́ємо čújem, čújemo	бу́демо чу́ти, бу́демо чу́ть, чу́тимемо, чу́тимем búdemo čúty, búdemo čútʹ, čútymemo, čútymem
2nd plural ви	чу́єте čújete	бу́дете чу́ти, бу́дете чу́ть, чу́тимете búdete čúty, búdete čútʹ, čútymete
3rd plural вони	чу́ють čújutʹ	бу́дуть чу́ти, бу́дуть чу́ть, чу́тимуть búdutʹ čúty, búdutʹ čútʹ, čútymutʹ
imperative	singular	plural
first-person	—	чу́ймо čújmo
second-person	чуй čuj	чу́йте čújte
past tense	singular	plural ми / ви / вони
masculine я / ти / він	чув čuv	чу́ли čúly
feminine я / ти / вона	чу́ла čúla
neuter воно	чу́ло čúlo

References

• Melʹnyčuk O. S., editor (2012) , “чути”, in Etymolohičnyj slovnyk ukrajinsʹkoji movy [Etymological Dictionary of the Ukrainian Language] (in Ukrainian), volume VI, Kyjiv: Naukova Dumka, page 359
• чути in Bilodid, I. K., editor (1970–1980) Slovnyk ukrajinsʹkoji movy, Kiev: Naukova Dumka
• чути in Horox (slovozmina)
• чути in Slovnyk – portal ukrajinsʹkoji movy ta kulʹtury

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%D1%87%D1%83%D1%82%D1%8C#Russian

чуть

Russian

Etymology

From чу́ять (čújatʹ, “to scent, to feel”).

Pronunciation

• IPA^(key): [t͡ɕʉtʲ]

Adverb

чуть • (čutʹ)

1. a little, slightly
2. hardly, barely

   чуть слы́шный ― čutʹ slýšnyj ― barely audible

3. (with не) almost, nearly

   чуть ли не век наза́д ― čutʹ li ne vek nazád ― nearly a century ago

   Он чуть не у́мер. ― On čutʹ ne úmer. ― He almost died.

Synonyms

• едва́ (jedvá)
• едва́-едва́ (jedvá-jedvá)
• е́ле (jéle)
• е́ле-е́ле (jéle-jéle)
• ма́ленько (málenʹko)
• немно́го (nemnógo)
• чуто́к (čutók)
• чу́точку (čútočku)

Derived terms

• чуть ли не (čutʹ li ne)
• чуть не (čutʹ ne)
• чуть что (čutʹ što)
• чуть-чу́ть (čutʹ-čútʹ)

….

https://sjp.pwn.pl/doroszewski/ciut-ciut;5417935.html

ciut–ciut

…..

Czucie / C”o’+Cie

https://pl.wiktionary.org/wiki/czucie#pl

czucie (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈʧ̑uʨ̑ɛ], AS: [čuće], zjawiska fonetyczne: zmięk. ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) odbiór poprzez zmysły, reakcja na odbierane aspekty rzeczywistości

(1.2) rzecz. odczas. od czuć

odmiana:

(1.2) blm,

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	czucie
dopełniacz	czucia
celownik	czuciu
biernik	czucie
narzędnik	czuciem
miejscownik	czuciu
wołacz	czucie

przykłady:

(1.1) Czucie i wiara silniej mówi do mnie niż mędrca szkiełko i oko.^[1]

(1.1) Po wypadku Jacek stracił czucie w lewej ręce.

synonimy:

(1.1) zmysł

antonimy:

(1.2) nieczucie

wyrazy pokrewne:

rzecz. uczucie n, poczucie n, wyczucie n, przeczucie n, odczucie n, uczulenie n

czas. czuć ndk., odczuwać ndk., poczuć dk., uczuć dk., wyczuwać ndk., wyczuć dk., przeczuwać ndk., przeczuć dk., odczuć dk.

przym. czuły, czuciowy

przysł. czuciowo, czule

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) feeling
• arabski: (1.1) شعور, حاسة, حس
• esperanto: (1.1) senso, sento
• niemiecki: (1.1) Gefühl m
• rosyjski: (1.1) ощущение n
• węgierski: (1.1) érzés

źródła:

1. ↑ Adam Mickiewicz Romantyczność

---

UWAGA!

O rosyjskim słowie ощущение napiszę oddzielny wpis!

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/czucie

czucie

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈt͡ʂu.t͡ɕɛ/

Noun

czucie n

1. verbal noun of czuć
2. feeling, sensation (ability to feel)

Declension

declension of czucie

	singular
nominative	czucie
genitive	czucia
dative	czuciu
accusative	czucie
instrumental	czuciem
locative	czuciu
vocative	czucie

Further reading

• czucie in Polish dictionaries at PWN

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%D1%87%D1%83%D1%82%D1%8C%D1%91#Russian

чутьё

Russian

Pronunciation

• IPA^(key): [t͡ɕʉˈtʲjɵ]

Noun

чутьё • (čutʹjó) n inan (genitive чутья́, uncountable)

1. feeling
2. sure instinct
3. scent (of an animal)

Declension

Declension of чутьё (inan sg-only neut-form vowel-stem accent-b)

	singular
nominative	чутьё čutʹjó
genitive	чутья́ čutʹjá
dative	чутью́ čutʹjú
accusative	чутьё čutʹjó
instrumental	чутьём čutʹjóm
prepositional	чутье́ čutʹjé

…..

Uczucie / o’+C”o’+Cie

https://pl.wiktionary.org/wiki/uczucie#pl

uczucie (język polski)

wymowa:

​^?/i, IPA: [uˈʧ̑uʨ̑ɛ], AS: [učuće], zjawiska fonetyczne: zmięk.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) stan psychiczny odzwierciedlający stosunek emocjonalny podmiotu do osób, rzeczy, zdarzeń zewnętrznych lub do samego podmiotu

(1.2) miłość, przyjaźń

(1.3) przest. rzecz. odczas. od uczuć

odmiana:

(1.1–2)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	uczucie	uczucia
dopełniacz	uczucia	uczuć
celownik	uczuciu	uczuciom
biernik	uczucie	uczucia
narzędnik	uczuciem	uczuciami
miejscownik	uczuciu	uczuciach
wołacz	uczucie	uczucia

(1.3)

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	uczucie
dopełniacz	uczucia
celownik	uczuciu
biernik	uczucie
narzędnik	uczuciem
miejscownik	uczuciu
wołacz	uczucie

przykłady:

(1.1) Po tym, co mi zrobił, miałem do niego uczucie żalu.

(1.2) Łączyło nas wielkie uczucie.

(1.2) Czy uczucie można kupić?

składnia:

(1) uczucie + D.

kolokacje:

(1.2) darzyć kogoś uczuciem

synonimy:

(1.1) doznanie, wrażenie, afekt, odczucie

(1.2) przywiązanie, sentyment, skłonność

wyrazy pokrewne:

rzecz. poczucie n, odczucie n, przeczucie n, czucie n

czas. czuć ndk., odczuwać ndk., poczuć dk., uczuć

przym. czuły, uczuciowy

przysł. uczuciowo

uwagi:

zob. też uczucie w Wikicytatach

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) feeling; (1.2) affection
• arabski: (1) عاطفة, وجدان ż; (1.2) ود
• baskijski: (1.1) sentimendu; (1.2) sentimendu
• białoruski: (1.1) пачуццё n
• chiński standardowy: (1.1) 感觉
• duński: (1.1) følelse w
• esperanto: (1.1) sento
• fiński: (1.2) tunne
• francuski: (1.1) sentiment m; (1.2) sentiment m
• friulski: (1.2) sintiment
• hiszpański: (1.1) sentimiento m; (1.2) sentimiento m
• holenderski: (1.1) gevoel n
• interlingua: (1.2) affecto
• islandzki: (1.1) tilfinning ż
• kazachski: (1.1) сезім
• łaciński: (1.1) affectus
• niemiecki: (1.1) Gefühl n; (1.2) Liebe ż
• nowogrecki: (1.1) αίσθημα n; (1.2) αίσθημα n
• portugalski: (1.1) sensação; (1.2) sentimento
• rosyjski: (1.1) чувство n
• szwedzki: (1.1) känsla w
• tybetański: (1.2) བརྩེ་དུང་
• ukraiński: (1.1) почуття n; (1.2) почуття n
• wenecki: (1.1) sensassion, sensathion; (1.2) sentiménto
• węgierski: (1.1) érzés; (1.2) érzelem
• włoski: (1.1) sensazione; (1.2) sentimento

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/uczucie

uczucie

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /uˈt͡ʂu.t͡ɕɛ/

Noun

uczucie n

1. feeling, emotion

Declension

declension of uczucie

	singular	plural
nominative	uczucie	uczucia
genitive	uczucia	uczuć
dative	uczuciu	uczuciom
accusative	uczucie	uczucia
instrumental	uczuciem	uczuciami
locative	uczuciu	uczuciach
vocative	uczucie	uczucia

Derived terms

• uczuciowy, uczuciowo, uczuciowość

Further reading

• uczucie in Polish dictionaries at PWN

…..

A teraz postacie z j. polskiego, które zawierają w sobie dźwięk zapisywany jako W, jako przedrostek, jako część rdzenia danego słowa, patrz tzw. postać / aspekt dokonany i niedokonany… i i to i to jednocześnie…

…..

Wyczucie / Wy+C”o’+Cie

https://pl.wiktionary.org/wiki/wyczucie#pl

wyczucie (język polski)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) umiejętność intuicyjnego odbierania czegoś

(1.2) umiejętność stosownego zachowania się w zależności od okoliczności

kolokacje:

(1.1) mieć wyczucie / na wyczucie

synonimy:

(1.1) intuicja, przeczuwanie

(1.2) ogłada, smak, takt

wyrazy pokrewne:

czas. uczuć, poczuć, odczuwać, czuły, czuć, wyczuć dk., wyczuwać ndk.

rzecz. czucie n

przym. czuły

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) feel, sense, sensing, intuiting; (1.2) tact
• francuski: (1.1) sens m, sensibilité ż
• hiszpański: (1.1) sentido m, intuición ż
• kaszubski: (1.1) wëczëcé n; (1.2) wëczëcé n
• niemiecki: (1.1) Gefühl n
• włoski: (1.1) senso m

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/wyczucie

wyczucie

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /vɨˈt͡ʂu.t͡ɕɛ/

Noun

wyczucie n

1. verbal noun of wyczuć
2. sense, feeling, intuition
3. tact

   Synonym: takt

Declension

declension of wyczucie

	singular	plural
nominative	wyczucie	wyczucia
genitive	wyczucia	wyczuć
dative	wyczuciu	wyczuciom
accusative	wyczucie	wyczucia
instrumental	wyczuciem	wyczuciami
locative	wyczuciu	wyczuciach
vocative	wyczucie	wyczucia

Further reading

• wyczucie in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• wyczucie in Polish dictionaries at PWN

…..

Wyczuć / Wy+C”o’+C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/wyczu%C4%87#pl

wyczuć (język polski)

znaczenia:

czasownik przechodni

(1.1) aspekt dokonany od: wyczuwać

odmiana:

(1.1) zob. wyczuwać

wyrazy pokrewne:

rzecz. wyczuwanie n, wyczucie n, czucie n, poczucie n

czas. uczuć, poczuć, wyczuwać ndk.

przym. czujny

tłumaczenia:

(1.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: wyczuwać

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/wyczu%C4%87

wyczuć

Polish

Etymology

From wy- +‎ czuć.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈvɨ.t͡ʂut͡ɕ/

Verb

wyczuć pf (imperfective wyczuwać)

1. (transitive) to sense, to intuit

Conjugation

Conjugation of wyczuć pf

		singular			plural
	person	masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		wyczuć
future tense	1st	wyczuję			wyczujemy
	2nd	wyczujesz			wyczujecie
	3rd	wyczuje			wyczują
	impersonal	wyczuje się
past tense	1st	wyczułem	wyczułam		wyczuliśmy	wyczułyśmy
	2nd	wyczułeś	wyczułaś		wyczuliście	wyczułyście
	3rd	wyczuł	wyczuła	wyczuło	wyczuli	wyczuły
	impersonal	wyczuto
conditional	1st	wyczułbym	wyczułabym		wyczulibyśmy	wyczułybyśmy
	2nd	wyczułbyś	wyczułabyś		wyczulibyście	wyczułybyście
	3rd	wyczułby	wyczułaby	wyczułoby	wyczuliby	wyczułyby
	impersonal	wyczuto by
imperative	1st	niech wyczuję			wyczujmy
	2nd	wyczuj			wyczujcie
	3rd	niech wyczuje			niech wyczują
passive adjectival participle		wyczuty	wyczuta	wyczute	wyczuci	wyczute
anterior adverbial participle		wyczuwszy
verbal noun		wyczucie

Further reading

• wyczuć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• wyczuć in Polish dictionaries at PWN

…..

Wyczuwać / Wy+C”o’+Wa+C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/wyczuwa%C4%87

wyczuwać (język polski)

znaczenia:

czasownik niedokonany

(1.1) rozpoznać coś za pomocą węchu lub dotyku

(1.2) zdawać sobie sprawę z czegoś, domyślać się

wyrazy pokrewne:

rzecz. wyczucie n, wyczuwanie n, czucie n, czuwanie n

czas. uczuć, przeczuwać, poczuć, odczuwać, wyczuć dk., czuć ndk.

przym. wyczuwalny

przysł. wyczuwalnie

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/wyczuwa%C4%87

wyczuwać

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /vɨˈt͡ʂu.vat͡ɕ/

Verb

wyczuwać impf (perfective wyczuć)

1. (transitive) to sense, to intuit

Conjugation

Conjugation of wyczuwać impf

		singular			plural
	person	masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		wyczuwać
present tense	1st	wyczuwam			wyczuwamy
	2nd	wyczuwasz			wyczuwacie
	3rd	wyczuwa			wyczuwają
	impersonal	wyczuwa się
past tense	1st	wyczuwałem	wyczuwałam		wyczuwaliśmy	wyczuwałyśmy
	2nd	wyczuwałeś	wyczuwałaś		wyczuwaliście	wyczuwałyście
	3rd	wyczuwał	wyczuwała	wyczuwało	wyczuwali	wyczuwały
	impersonal	wyczuwano
future tense	1st	będę wyczuwał, będę wyczuwać	będę wyczuwała, będę wyczuwać		będziemy wyczuwali, będziemy wyczuwać	będziemy wyczuwały, będziemy wyczuwać
	2nd	będziesz wyczuwał, będziesz wyczuwać	będziesz wyczuwała, będziesz wyczuwać		będziecie wyczuwali, będziecie wyczuwać	będziecie wyczuwały, będziecie wyczuwać
	3rd	będzie wyczuwał, będzie wyczuwać	będzie wyczuwała, będzie wyczuwać	będzie wyczuwało, będzie wyczuwać	będą wyczuwali, będą wyczuwać	będą wyczuwały, będą wyczuwać
	impersonal	będzie wyczuwać się
conditional	1st	wyczuwałbym	wyczuwałabym		wyczuwalibyśmy	wyczuwałybyśmy
	2nd	wyczuwałbyś	wyczuwałabyś		wyczuwalibyście	wyczuwałybyście
	3rd	wyczuwałby	wyczuwałaby	wyczuwałoby	wyczuwaliby	wyczuwałyby
	impersonal	wyczuwano by
imperative	1st	niech wyczuwam			wyczuwajmy
	2nd	wyczuwaj			wyczuwajcie
	3rd	niech wyczuwa			niech wyczuwają
active adjectival participle		wyczuwający	wyczuwająca	wyczuwające	wyczuwający	wyczuwające
passive adjectival participle		wyczuwany	wyczuwana	wyczuwane	wyczuwani	wyczuwane
contemporary adverbial participle		wyczuwając
verbal noun		wyczuwanie

Further reading

• wyczuwać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• wyczuwać in Polish dictionaries at PWN

…..

A teraz do porównania postacie południowo i wschodniosłowiańskie…

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/%D1%87%D1%83%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE

чувство (język bułgarski)

transliteracja:

čuvstvo

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) uczucie

(1.2) poczucie

wyrazy pokrewne:

rzecz. чувстване n, чувственост ż, чувствителност ż

czas. чувствам ndk.

przym. чувствен, чувствителен

przysł. чувствено, чувствително

---

чувство (język rosyjski)

transliteracja:

čuvstvo

wymowa:

[‚ʨustvə], ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) uczucie

(1.2) zmysł

(1.3) przytomność

(1.4) poczucie

(1.5) zwykle lm чувства uczucia, miłość

odmiana:

(1.1–5)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	чу́вство	чу́вства
dopełniacz	чу́вства	чу́вств
celownik	чу́вству	чу́вствам
biernik	чу́вство	чу́вства
narzędnik	чу́вством	чу́вствами
miejscownik	чу́встве	чу́вствах

kolokacje:

(1.2) органы чувств → narządy zmysłowe; чувство вкуса → zmysł smaku

(1.3) упасть без чувств → stracić przytomność, paść bez czucia

(1.4) чувство юмора → poczucie humoru

związki frazeologiczne:

шестое чувство → szósty zmysł • чувство локтя → poczucie solidarności, wspólnoty

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%D1%87%D1%83%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE#Russian

чувство

Bulgarian

Etymology

From Proto-Slavic *čuvьstvo, from *čuti (“to sense, feel, notice”) + *-ьstvo.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈt͡ʃu̟fstvo]

Noun

чу́вство • (čúvstvo) n

1. feeling, sensation

Declension

Declension of чу́вство

	singular	plural
indefinite	чу́вство čúvstvo	чу́вства čúvstva
definite	чу́вството čúvstvoto	чу́вствата čúvstvata

References

• чувство in Rečnik na bǎlgarskija ezik (Institut za bǎlgarski ezik)
• чувство in Rečnik na bǎlgarskija ezik (Čitanka.Info)

---

Macedonian

Etymology

From Proto-Slavic *čuvьstvo, from *čuti (“to sense, feel, notice”) + *-ьstvo.

Noun

чувство • (čuvstvo) n

1. feeling, sensation

Declension

Declension of чувство

	singular	plural
indefinite	чувство	чувства
definite unspecified	чувството	чувствата
definite proximal	чувствово	чувствава
definite distal	чувствоно	чувствана
vocative	чувство	чувства

---

Russian

Russian Wikipedia has an article on: чувство

Etymology

From Proto-Slavic *čuvьstvo, from *čuti (“to sense, feel, notice”) + *-ьstvo. Cognate to чу́ять (čújatʹ), чутьё (čutʹjó).

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈt͡ɕustvə] (phonetic respelling: чу́ство)

Noun

чу́вство • (čúvstvo) n inan (genitive чу́вства, nominative plural чу́вства, genitive plural чувств)

1. sense, feeling (sensation)
2. feeling, emotion

Declension

Declension of чу́вство (inan neut-form hard-stem accent-a)

	singular	plural
nominative	чу́вство čúvstvo	чу́вства čúvstva
genitive	чу́вства čúvstva	чу́вств čúvstv
dative	чу́вству čúvstvu	чу́вствам čúvstvam
accusative	чу́вство čúvstvo	чу́вства čúvstva
instrumental	чу́вством čúvstvom	чу́вствами čúvstvami
prepositional	чу́встве čúvstve	чу́вствах čúvstvax

Pre-reform declension of чу́вство (inan neut-form hard-stem accent-a)

	singular	plural
nominative	чу́вство čúvstvo	чу́вства čúvstva
genitive	чу́вства čúvstva	чу́вствъ čúvstv
dative	чу́вству čúvstvu	чу́вствамъ čúvstvam
accusative	чу́вство čúvstvo	чу́вства čúvstva
instrumental	чу́вствомъ čúvstvom	чу́вствами čúvstvami
prepositional	чу́вствѣ čúvstvě	чу́вствахъ čúvstvax

Synonyms

• созна́ние (soznánije)
• ощуще́ние (oščuščénije)
• эмо́ция (emócija)

Related terms

• чу́вствование (čúvstvovanije), чувстви́тельность (čuvstvítelʹnostʹ), чу́вственность (čúvstvennostʹ), сочу́вствие (sočúvstvije), предчу́вствие (predčúvstvije), очувствление (očuvstvlenije)
• чу́вственный (čúvstvennyj), чувстви́тельный (čuvstvítelʹnyj)
• чу́вствовать (čúvstvovatʹ), сочу́вствовать (sočúvstvovatʹ), очувствлять (očuvstvljatʹ)
• чувственно (čuvstvenno), чувстви́тельно (čuvstvítelʹno)

References

• Vasmer, Max (1964–1973) , “чувство”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress
• Vasmer, Max (1964–1973) , “чу́ю”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress

---

Serbo-Croatian

Etymology

From Proto-Slavic *čuvьstvo, from *čuti (“to sense, feel, notice”) + *-ьstvo.

Pronunciation

• IPA^(key): /tʃǔːʋstʋo/
• Hyphenation: чув‧ство

Noun

чу́вство n (Latin spelling čúvstvo)

1. feeling, emotion (in relation to somebody or something)

Declension

Declension of чувство

	singular	plural
nominative	чу́вство	чувства
genitive	чувства	чу̑вста̄ва̄ / чу̑вства̄
dative	чувству	чувствима
accusative	чувство	чувства
vocative	чувство	чувства
locative	чувству	чувствима
instrumental	чувством	чувствима

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/%D0%B2%D1%96%D0%B4%D1%87%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B8#uk

відчувати (język ukraiński)

transliteracja:

vìdčuvati

wymowa:

​^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. відчути)

(1.1) odczuwać, czuć

wyrazy pokrewne:

rzecz. відчування n, відчуття n, відчутність ż

czas. відчуватися ndk., відчути dk.

przym. відчутний

przysł. відчутно

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%D0%B2%D1%96%D0%B4%D1%87%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B8

відчувати

Ukrainian

Pronunciation

• IPA^(key): [ʋʲid͡ʒt͡ʃʊˈʋɑte]

Verb

відчува́ти • (vidčuváty) impf (perfective відчу́ти)

1. (transitive) to feel

   Synonyms: почува́ти (počuváty), учува́ти (učuváty), чу́ти (čúty)

Conjugation

Conjugation of відчува́ти, відчува́ть (class 1a, imperfective, transitive)

For declension of participles, see their entries. Adverbial participles are indeclinable.

imperfective aspect
infinitive	відчува́ти, відчува́ть vidčuváty, vidčuvátʹ
participles	present tense	past tense
active	—	—
passive	—	—
adverbial	відчува́ючи vidčuvájučy	відчува́вши vidčuvávšy
	present tense	future tense
1st singular я	відчува́ю vidčuváju	бу́ду відчува́ти, бу́ду відчува́ть, відчува́тиму búdu vidčuváty, búdu vidčuvátʹ, vidčuvátymu
2nd singular ти	відчува́єш vidčuváješ	бу́деш відчува́ти, бу́деш відчува́ть, відчува́тимеш búdeš vidčuváty, búdeš vidčuvátʹ, vidčuvátymeš
3rd singular він / вона / воно	відчува́є vidčuváje	бу́де відчува́ти, бу́де відчува́ть, відчува́тиме búde vidčuváty, búde vidčuvátʹ, vidčuvátyme
1st plural ми	відчува́єм, відчува́ємо vidčuvájem, vidčuvájemo	бу́демо відчува́ти, бу́демо відчува́ть, відчува́тимемо, відчува́тимем búdemo vidčuváty, búdemo vidčuvátʹ, vidčuvátymemo, vidčuvátymem
2nd plural ви	відчува́єте vidčuvájete	бу́дете відчува́ти, бу́дете відчува́ть, відчува́тимете búdete vidčuváty, búdete vidčuvátʹ, vidčuvátymete
3rd plural вони	відчува́ють vidčuvájutʹ	бу́дуть відчува́ти, бу́дуть відчува́ть, відчува́тимуть búdutʹ vidčuváty, búdutʹ vidčuvátʹ, vidčuvátymutʹ
imperative	singular	plural
first-person	—	відчува́ймо vidčuvájmo
second-person	відчува́й vidčuváj	відчува́йте vidčuvájte
past tense	singular	plural ми / ви / вони
masculine я / ти / він	відчува́в vidčuváv	відчува́ли vidčuvály
feminine я / ти / вона	відчува́ла vidčuvála
neuter воно	відчува́ло vidčuválo

References

• відчувати in Bilodid, I. K., editor (1970–1980) Slovnyk ukrajinsʹkoji movy, Kiev: Naukova Dumka
• відчувати in Horox (slovozmina)
• відчувати in Slovnyk – portal ukrajinsʹkoji movy ta kulʹtury

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/%C4%8Duv%D1%8Cstvo&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/čuvьstvo.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/%C4%8Dut%D1%8Cje&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/čutьje.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/%C4%8Dut%D1%8Ak%D1%8A&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/čutъkъ.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/%C4%8Dut%D1%8Aka&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/čutъka.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/%C4%8Dut%D1%8Cn%D1%8A&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/čutьnъ.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/%C4%8Duxati&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/čuxati.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/%C4%8Dujati&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/čujati.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/%C4%8Duj%D1%8Cn%D1%8A&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/čujьnъ.

…..

cdn…