JAK SE CÍTIT LÉPE // Bucket List
…..
A teraz zapowiadana w poprzednim wpisie czeska ciekawostka,.. która ofitzjalnie istnieć nie powinna…
Zapomniałem, że pisałem już o tym we wpisie nr 142, choć nie rozwinąłem wtedy tego jak należy. Chodzi mi o dźwięk zapisywany jako c/C, widoczny w postaciach czeskich słów, jak np. cít, cítit, itp., a także to, co z tego wynika…
(Przy okazji powyższego widać trzy rzeczy. Pierwsza, że nie pamiętam o czym już pisałem. Druga, że nieświadomie i z innej strony dochodzę znów do tych samych wniosków, co samo w sobie nie jest wcale złe. Trzecia, jest taka, że muszę uporządkować wszystko to, co już napisałem i stworzyć przejrzysty system zapisu i opisu rdzeni. Noszę się z tym zamiarem już od pewnego czasu. Miejsce już jest przygotowane, ale ciągle myślę, jak to powinno być zrobione).
Faktem jest, że w językach czeskim, słowackim, rosyjskim, serbsko-chorwackim, słoweńskim, bułgarskim, macedońskim, itp., doszło do różnych wtórnych zniekształceń i przekształceń. Jest to szczególnie widoczne w porównaniu do ofitzjalnie odtfoszonych rzekomo pierwotnych postaci Pra-Słowiańskich / Proto-Slavic / PIE,.. ale także wobec postaci z j. polskiego i zapisywanych / wymawianych w nich dźwięków.
Od razu zaznaczę, że jak jakiś dźwięk jest jakoś zapisany, wcale musi oznaczać, że jest on w ten sam sposób wymawiany. Np. w j. czeskim dźwięk zapisywany jako c/C może być wymawiany jako TS, a dźwięk zapisywany jako T’ lub T… może być wymawiany jak dźwięk zapisywany jako c/C, patrz przykłady poniżej!!!
Wysokoenergetyczne dźwięki zapisywane jako c/C, ć/C’, cz/C”, są z nielicznymi wyjątkami (właściwie poza językami słowiańskimi, a w szczególności w j. polskim, białoruskim) nie używane i nie wymawiane. To prawda, w wielu językach występuje znak zapisywany jako c/C, co jednak nie oznacza, że jego wymowa jest taka sama jak wymowa tego dźwięku w j. polskim.
Zgodnie z jedną ofitzjalną logiką, wysokoenergetyczne dźwięki zapisywane jako c/C, ć/C’, cz/C”, miałyby się jakoś udźwięcznić / spalatalizować w tzw. 5 w. Miałoby stać się zgodnie ze wzorem *k > *kʲ > *č , patrz tzw. pierwsza palatalizacja słowiańska, z tym, że to *č, to nic innego jak cz/C”.
Słowa cít, cítit, itp., powinny były więc obecnie brzmieć coś jak čít, čítit. Jeszcze wcześniej w tzw. Proto-Balto-Slavic, czy PIE, powinny były brzmieć, coś jak kík, kíkik…
Wiem, że to wygląda zabawnie, ale będzie jeszcze zabawniej, ponieważ:
- odpowiedniki bałtyckie i Proto-Balto-Slavic nie istniały i istnieją,
- ofitzjalne odtfasza się postacie tzw. PIE, jako *(s)kew– (“to cover, hide”), *(s)kewh₁– (“to heed, look, feel, take note of”), czy z *(s)ḱew– (“to heed, look, feel, take note of”)…
Zgodnie z inną ofitzjalną logiką, wysokoenergetyczne dźwięki zapisywane jako c/C, ć/C’, cz/C”, miałyby się jakoś znów udźwięcznić / spalatalizować w tzw. 6 w. Miałoby stać się zgodnie ze wzorem *k > *t > c, patrz tzw. druga palatalizacja słowiańska albo zgodnie ze wzorem k → *c ([ts]), patrz (być może jednak wcale niezaszła) tzw. trzecia palatalizacja słowiańska…
Jakby nie patrzeć, ofitzjalnie istnieją tylko dwie pierwotne możliwości, obie bezdźwięczne – albo K, albo T. Przeważnie ofitzjalnie odtfasza się te wysokoenergetyczne dźwięki z użyciem rzekomo pierwotnego dźwięku zapisywanego jako T, a nie K. Zgodnie z tą ofitzjalną logiką, słowa cít, cítit, itp., powinny były wcześniej brzmieć, coś jak tít, títit.
(Wiem, że może za bardzo to upraszczam, ale w sumie to do takich postaci można dojść, używając logik z różnych ofitzjalnie istniejących odtfoszeń).
Czasem, jak już ofitzjalnie w żaden sposób nie można użyć dźwięku zapisywanego jako T, ofitzjalni jęsykosnaftzy używają dźwięki zapisywanego jako *č, czyli cz/C”. Tak dzieje się np. kiedy odtfaszają postacie tzw. Proto-Slavic, ale nigdy nie używają tego dźwięku w ofitzjalnie odtfoszonych postaciach tzw. Proto-Balto-Slavic, czy Proto-Indo-European.
Tymczasem okazuje się, że ponownie jakoś dziwnie magicznie dźwięk zapisywany jako c/C, na przekór ofitzjalnym tfierdzeniom, był i zachował się w odtworzonym w tzw. 19w j. czeskim. (Przeważnie zamiast tego wysokoenergetycznych dźwięków zapisywanych jako c/C, ć/C’, cz/C”, j. czeski używa nisko-energetycznego dźwięku zapisywanego jako T).
Tyle, że i tym razem to nie działa…
Postać z j. czeskiego zamiast tego rzekomo pierwotnego T, posiada w nagłosie ten sam dźwięk, jaki występuje w j. polskim, czyli c/C. Jest on wprawdzie wymawiany, jako TS,.. ale za to inny dźwięk, zapisywany jako T’ lub T, .. jest i zapisywany fonetycznie i wymawiany jako c/C!!! (Można to odsłuchać niestety tylko w wikipedii).
Przypominam, że ofitzjalnie odtfoszoną pierwotna postacią dla wszystkich języków słowiańskich jest postać Proto-Balto-Slavic,… która nie istniała, więc nie jest ofitzjalnie odtfoszona! (Nie występuje ona w j. bałtyckich,.. więc nie ma czego ofitzjalnie odtfaszać)…
Pewno kiedyś jakoś gdzieś była i spadła z głębokiego kosmosu, ponieważ ofitzjalnie ma pochodzić od rzekomego tzw. PIE *(s)kewh₁– , czy z *(s)ḱew– (“to heed, look, feel, take note of”), które to postacie posiadają dźwięki ofitzjalnie odtfoszone jako k/K lub tzw. miękkie k, zapisywane jako *ḱ/K’.
Kilka niewłaściwych pytań:
Jak i skąd powstał także i w j. czeskim dźwięk zapisywany jako c/C, w rzeczywistości wymawiany, jako TS?
Skąd wzięła się wymowa dźwięku zapisywanego jako T’ lub T, w rzeczywistości wymawianego jako c/C?
Czyżby raz miałby się rzekomo spalatalizować / wtórnie udźwięcznić od dźwięków zapisywanych jako T lub K lub SK, a innym razem od tego tzw. miękkiego k, zapisywanego jako *ḱ/K’,.. jak to twierdzi w swoich kuper allo-allo twierdzeniach Sławomir Ambroziak?
Kto to wie,.. a może było jeszcze inaczej?
Jedno jest pewne, żadna z postaci z j. czeskiego wymienionych poniżej, nie ma wywiedzionej najmniejszej nawet ofitzjalnej etymologii…
Czy powstały one z Proto-Indo-European, czyli tak naprawdę Pra-Słowiańskich *(s)kew– (“to cover, hide”), *(s)kewh₁– (“to heed, look, feel, take note of”), czy z *(s)ḱew– (“to heed, look, feel, take note of”),.. czy może od jakiejś innej pierwotnej postaci, która zawierała w sobie dźwięk zapisywany jako T..?
Jak „widać” ofitzjalnie nie wie tego nikt…
Żeby z równoważyć te niespodziewanie dźwięczne czeskie słowa, na koniec tego wpisu przytoczę kilka innych postaci, ciągle bezdźwięcznych i nigdy nie udźwięcznionych. Nie ma że boli.
Przypomnę jeszcze i to:
Jak to jest wszystko niby możliwe, skoro poniższe postacie jakoś były i nie spalatalizowały się, hm? Patrz:
Probably related (via other extensions) to verbs denoting swinging, flashing such as *kyvati (“to nod”), *kuti (“to forge”), *kymati (“to wing, to blink”).
A jak i skąd powstały postacie jak Czuwać / C”o’+Wa+C’, czy Czuć / C”o’+C’, itp., skoro w tym rzekomo pierwotnym odtfoszonym Proto-Indo-European *(s)kewh₁– (“to perceive”), nie występuje ani dźwięk ofitzjalnie odtfoszony jak tzw. miękkie k, zapisywane jako *ḱ/K’, ani dźwięk T, a tylko dźwięk zapisywany jako *k/K, hm?
Dlaczego postacie indo-irańskie, jak Proto-Indo-Aryan *kawHíṣ, from Proto-Indo-Iranian *káwHiš (“seer, saint, poet”), Sanskrit कवि (kaví, “wise, poet, seer, sage”), Avestan kauui wtórnie nie zsatemizowały / spalatalizowały / udźwięczniły się,.. skoro tak rzekomo zrobiły postacie jak np. Polish cześć (“glory”), czy cud (“miracle”)?
Czy ofitzjalne zasady dotyczące tzw. palatalizacji są już nieważne i dźwięki mogą sobie powstawać, jak ofitzjalnie dowolnie wygodnie?
A co na to Sławomir Ambroziak z tym jako kuper allo-allo miękkim k, co to wszystko co dźwięczne i wysokoenergetyczne miało niby się być i wziąć, hm?
A żeby było jeszcze zabawniej to przypomnę słowa jak Szczuć / S”+C”o’+C’ i Zaszczuwać / Za+S”+C”o’+Wa+C’, czy Szyć / i S”y+C’ i Zszywać / Z/S+S”y+Wa+C’. O tych pierwszych pisałem już we wpisach 212, 142, 141. Do tych ostatnich powrócę jeszcze we wpisach kończących serię o Strzale / S/Z+TRa+Le…
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/cit
cit (język czeski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny
- (1.1) uczucie
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik cit city dopełniacz citu citů celownik citu citům biernik cit city wołacz cite city miejscownik citu citech narzędnik citem city
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/cit#Czech
cit
Czech
Pronunciation
Noun
cit m
Declension
Synonyms
Derived terms
Related terms
Further reading
- cit in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
- cit in Slovník spisovného jazyka českého, 1960–1971, 1989
UWAGA!
Jak widać powyżej, dźwięki słowa cit są wymawiane jako ˈt͡sɪt, czyli dźwięk zapisywany jako c/C, jest wymawiany jako TS, a dźwięk zapisywany jako T, jest wymawiany jako T.
…..
A teraz do porównania słowo cítit, które pochodzi od słowa cit,.. ale którego dźwięki wymawiane są jednak inaczej…
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADtit#cs
cítit (język czeski)
- wymowa:
-
- znaczenia:
czasownik
- (1.1) czuć
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADtit
cítit
Czech
Pronunciation
Verb
cítit impf
- (transitive) to feel (to use the sense of touch)
- (transitive) to smell (to sense a smell or smells)
- (reflexive, used with se) to feel
- Necítím se dnes dobře. – I don’t feel well today.
Conjugation
| Present forms | indicative | imperative | ||
| singular | plural | singular | plural | |
| 1st person | cítím | cítíme | — | ciťme |
| 2nd person | cítíš | cítíte | ciť | ciťte |
| 3rd person | cítí | cítí | — | — |
| The future tense: a combination of a future form of být + infinitive cítit. |
| Participles | Past participles | Passive participles | ||
| singular | plural | singular | plural | |
| masculine animate | cítil | cítili | cítěn | cítěni |
| masculine inanimate | cítily | cítěny | ||
| feminine | cítila | cítily | cítěna | cítěny |
| neuter | cítilo | cítila | cítěno | cítěna |
| Transgressives | present | past |
| masculine singular | cítě | — |
| feminine + neuter singular | cítíc | — |
| plural | cítíce | — |
Related terms
Further reading
- cítiti in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
- cítiti in Slovník spisovného jazyka českého, 1960–1971, 1989
UWAGA!
Jak widać powyżej, dźwięki słowa cítit są wymawiane jako ˈt͡siːcɪt, czyli dźwięk zapisywany jako c/C, jest wymawiany jako TS, ale już dźwięk zapisywany jako T, jest wymawiany pierwszy raz jako C, a drugi raz jako T!!!
…..
A teraz każda w powyższych postaci do porównania…
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADt%C3%ADm#Czech
cítím
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADt%C3%ADme#Czech
cítíme
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/ci%C5%A5me#Czech
ciťme
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADt%C3%AD%C5%A1#Czech
cítíš
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADt%C3%ADte#Czech
cítíte
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/ci%C5%A5#Czech
ciť
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/ci%C5%A5te#Czech
ciťte
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADt%C3%AD#Czech
cítí
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADtil#Czech
cítil
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADtila#Czech
cítila
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADtilo#Czech
cítilo
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADtili#Czech
cítili
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADtily#Czech
cítily
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADt%C4%9Bn#Czech
cítěn
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADt%C4%9Bna#Czech
cítěna
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADt%C4%9Bno#Czech
cítěno
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADt%C4%9Bni#Czech
cítěni
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADt%C4%9Bny#Czech
cítěny
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADt%C4%9B#Czech
cítě
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADt%C3%ADc#Czech
cítíc
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/c%C3%ADt%C3%ADce#Czech
cítíce
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/citov%C3%BD#cs
citový (język czeski)
- znaczenia:
przymiotnik
- (1.1) emocjonalny, uczuciowy
citový (język słowacki)
- znaczenia:
przymiotnik
- (1.1) uczuciowy
- synonimy:
- (1.1) emocionálny
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. cit m, citovosť ż
- czas. cítiť ndk., pocítiť dk., ucítiť dk., zacítiť dk.
- przysł. citovo, citove
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/citov%C3%BD
citový
Czech
Etymology
Pronunciation
Adjective
citový
Declension
| singular | ||||
|---|---|---|---|---|
| masculine animate | masculine inanimate | feminine | neuter | |
| nominative | citový | citová | citové | |
| genitive | citového | citové | citového | |
| dative | citovému | citové | citovému | |
| accusative | citového | citový | citovou | citové |
| vocative | citový | citová | citové | |
| locative | citovém | citové | citovém | |
| instrumental | citovým | citovou | citovým | |
| plural | ||||
| masculine animate | masculine inanimate | feminine | neuter | |
| nominative | citoví | citové | citová | |
| genitive | citových | |||
| dative | citovým | |||
| accusative | citové | citová | ||
| vocative | citoví | citové | citová | |
| locative | citových | |||
| instrumental | citovými | |||
Further reading
- citový in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/citliv%C3%BD
citlivý (język czeski)
- znaczenia:
przymiotnik
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/citliv%C3%BD#Czech
citlivý
Czech
Etymology
Pronunciation
Adjective
citlivý (comparative citlivější, superlative nejcitlivější)
Declension
| singular | ||||
|---|---|---|---|---|
| masculine animate | masculine inanimate | feminine | neuter | |
| nominative | citlivý | citlivá | citlivé | |
| genitive | citlivého | citlivé | citlivého | |
| dative | citlivému | citlivé | citlivému | |
| accusative | citlivého | citlivý | citlivou | citlivé |
| vocative | citlivý | citlivá | citlivé | |
| locative | citlivém | citlivé | citlivém | |
| instrumental | citlivým | citlivou | citlivým | |
| plural | ||||
| masculine animate | masculine inanimate | feminine | neuter | |
| nominative | citliví | citlivé | citlivá | |
| genitive | citlivých | |||
| dative | citlivým | |||
| accusative | citlivé | citlivá | ||
| vocative | citliví | citlivé | citlivá | |
| locative | citlivých | |||
| instrumental | citlivými | |||
Synonyms
- (sensitive): senzitivní
Derived terms
Further reading
- citlivý in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/citlivost#Czech
citlivost
Czech
Etymology
Pronunciation
Noun
citlivost f
Further reading
- citlivost in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
- citlivost in Slovník spisovného jazyka českého, 1960–1971, 1989
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/pocit
pocit (język czeski)
- wymowa:
-
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik pocit pocity dopełniacz pocitu pocitů celownik pocitu pocitům biernik pocit pocity wołacz pocite pocity miejscownik pocitu pocitech narzędnik pocitem pocity
pocit (język słowacki)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny
- kolokacje:
- (1.1) pocit chladu / bolesti / radosti
- (1.2) pocit zodpovednosti
- źródła:
- ↑ Skocz do:1,0 1,1 Danuta Abrahamowicz, Zofia Jurczak-Trojan, Maryla Papierz, Mały słownik słowacko-polski, s. 200, Warszawa, WSiP, 1994, ISBN 83-02-05094-6.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/pocit#Czech
pocit
Czech
Pronunciation
Noun
pocit m
Declension
Derived terms
Related terms
Further reading
- pocit in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/poc%C3%ADtit#Czech
pocítit
Czech
Etymology
Pronunciation
Verb
pocítit pf (imperfective pociťovat)
- to experience (to observe or undergo)
Conjugation
| Present forms | indicative | imperative | ||
| singular | plural | singular | plural | |
| 1st person | pocítím | pocítíme | — | pociťme |
| 2nd person | pocítíš | pocítíte | pociť | pociťte |
| 3rd person | pocítí | pocítí | — | — |
| The verb pocítit does not have present tense and the present forms are used to express future only. |
| Participles | Past participles | Passive participles | ||
| singular | plural | singular | plural | |
| masculine animate | pocítil | pocítili | pocítěn | pocítěni |
| masculine inanimate | pocítily | pocítěny | ||
| feminine | pocítila | pocítily | pocítěna | pocítěny |
| neuter | pocítilo | pocítila | pocítěno | pocítěna |
| Transgressives | present | past |
| masculine singular | — | pocítiv |
| feminine + neuter singular | — | pocítivši |
| plural | — | pocítivše |
Further reading
- pocítiti in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
- pocítiti in Slovník spisovného jazyka českého, 1960–1971, 1989
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/poci%C5%A5ovat#Czech
pociťovat
Czech
Pronunciation
Verb
pociťovat impf
- imperfective form of pocítit
Further reading
- pociťovati in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
- pociťovati in Slovník spisovného jazyka českého, 1960–1971, 1989
…..
https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=%C4%8D%C3%ADti&action=edit&redlink=1
Wiktionary does not yet have an entry for číti.
…..
https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=%C4%8Douti&action=edit&redlink=1
Wiktionary does not yet have an entry for čouti.
…..
Zwracam uwagę na podobieństwa tych niektórych czeskim postaci do słów z j. polskiego, jak np. Czytać / C”yTa+C’, Poczytać / Po+C”yTa+C’, Pot / PoT, Pocić / PoCi+C’, Cyc / CyC, Tyć / TyC’, Tyczyć / TyC”y+C’, itp., do których będę musiał jeszcze powrócić…
Sprawdzę jeszcze jak wygląda z pochodzeniem innych podobnie, ale obocznie brzmiących słów. Np. o słowie Sito / SiTo pisałem już we wpisie 183. Dowiodłem w nim wtórnego ubezdźwięcznienia postaci np. staro-grekich, jak np. ἧμᾰ (hêma), która sama pochodzi od tzw. PIE *seh₁–.
Teraz sprawdzę więc coś bezdźwięcznego, jak np. Kita / KiTa…
…..
Kita / KiTa
https://pl.wiktionary.org/wiki/kita
kita (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) puszysty ogon zwierzęcia
- (1.2) pęk piór lub włosia, używany jako ozdoba nakrycia głowy albo końskiej uprzęży
- (1.3) kwiatostan niektórych roślin tworzący wiechę
- (1.4) gw. (Śląsk Cieszyński) noga powyżej kolana[1]
- odmiana:
- (1.1–3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kita kity dopełniacz kity kit celownik kicie kitom biernik kitę kity narzędnik kitą kitami miejscownik kicie kitach wołacz kito kity
- przykłady:
- (1.1) Orzechów nie gryzła wcale, tylko kitę kosmatą jak piórupusz podniósłszy, siedziała podobna do figurki, w symbol zadumania odlanej z miedzi[2].
- (1.2) […] nad czołem konia kita z strusich piór […][3]
- (1.3) Mraczewski już stał przy pannie Izabeli, zarumieniony jak wiśnia, pachnący jak kadzielnica, z pochyloną głową, jak kita wodnej trzciny[4].
- związki frazeologiczne:
- odwalić kitę
- tłumaczenia:(edytuj)
- źródła:
- ↑ Słownik gwarowy Śląska Cieszyńskiego, red. Jadwiga Wronicz, Ustroń, Galeria „Na Gojach”, 2010, ISBN 978-83-60551-28-8.
- ↑ E. Orzeszkowa: Co mówił stary klon?
- ↑ J. Kitowicz: Opis obyczajów za panowania Augusta III
- ↑ B. Prus: Lalka
UWAGA!
O co chodzi z tym zapisem IPA: [ˈcita], AS: [ḱita], no to logicznie ni wim!
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/kita
kita
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *kyta.
Pronunciation
Noun
kita f (diminutive kitka)
Declension
Further reading
- kita in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- kita in Polish dictionaries at PWN
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/kyta
Reconstruction:Proto-Slavic/kyta
Proto-Slavic
Etymology
Action/resultant noun of *kyti (“to pound”) + *-a[1], an expressive variant of Proto-Slavic *kuti (“to forge, to hew”), ultimately from Proto-Indo-European *kewh₂– (“to hew, to forge”), or related to Proto-Slavic *kyvati (“to nod, to wink, to take a look”) / Proto-Slavic *kydati (“to fling”) from Proto-Indo-European *keh₁w– (“to flash, to swing”).
Noun
*kỳta f[2]
Declension
| Singular | Dual | Plural | |
|---|---|---|---|
| Nominative | *kyta | *kỳtě | *kỳty |
| Accusative | *kỳtǫ | *kỳtě | *kỳty |
| Genitive | *kỳty | *kỳtu | *kỳtъ |
| Locative | *kỳtě | *kỳtu | *kỳtasъ, *kỳtaxъ* |
| Dative | *kỳtě | *kỳtama | *kỳtamъ |
| Instrumental | *kỳtojǫ, *kỳtǭ** | *kỳtama | *kỳtamī |
| Vocative | *kỳto | *kỳtě | *kỳty |
** The second form occurs in languages that contract early across /j/ (e.g. Czech), while the first form occurs in languages that do not (e.g. Russian).
Related terms
- *kupъ (“pile, heap”)
- *kuda (“group of people”)
- *kuča (“stack”)
- *kutiti (“to take care, to device, to shove”)
- *kytati (“to hide, to protect”)
- *kyčiti (“to hang, to decorate”)
- *kytъ (“sheaf, decoration”)
- *kytъka (“wrist, bouquet”)
- *kytъčestъ (“flamboyant”)
Derived terms
Descendants
- East Slavic:
- South Slavic:
- West Slavic:
Further reading
- Vasmer, Max (1964–1973) , “кита”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress
- Trubačóv, Oleg, editor (1987) , “*kyta”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 13, Moscow: Nauka, page 179
- Georgiev Vl. I., editor (1979) , “китa¹, кита²”, in Български етимологичен речник [Bulgarian Etymological Dictionary] (in Bulgarian), volume 2, Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, page 393
References
- ^ Snoj, Marko (2016) , “kita”, in Slovenski etimološki slovar, Ljubljana: Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, →ISBN: “*ky̋ti”
- ^ Olander, Thomas (2001) , “kyta”, in Common Slavic accentological word list, Copenhagen: Editiones Olander: “a (SA 155)”
…..
https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/kyti&action=edit&redlink=1
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/kyti.
…..
O Kutasie / Ko’Ta+Sie, itp., pisałem już we wpisie 146. O Kiści / KiS’Ci, Kopie / KoPie, Kupie / Ko’Pie, Kuczy / Ko’C”y, itp., pisałem we wpisach 270, 151, 150, 149.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/kutiti
Reconstruction:Proto-Slavic/kutiti
Proto-Slavic
Etymology
Traditionally connected to Ancient Greek σκεῦος (skeûos) and Proto-Germanic *hawjaną for a Proto-Indo-European *(s)kew–. But, Per Derksen and Vasmer, the etymology is unclear.
Verb
*kutiti
Inflection
| Verbal noun | Infinitive | Supine | L-participle |
|---|---|---|---|
| *kuťenьje | *kutiti | *kutitъ | *kutilъ |
| Participles | ||
|---|---|---|
| Tense | Past | Present |
| Passive | *kuťenъ | *kutimъ |
| Active | *kuťь | *kutę |
| Aorist | Present | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
| Singular | *kutixъ | *kuti | *kuti | *kuťǫ | *kutiši | *kutitь |
| Dual | *kutixově | *kutista | *kutiste | *kutivě | *kutita | *kutite |
| Plural | *kutixomъ | *kutiste | *kutišę | *kutimъ | *kutite | *kutętь |
| Imperfect | Imperative | |||||
| Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
| Singular | *kuťaaxъ | *kuťaaše | *kuťaaše | — | *kuti | *kuti |
| Dual | *kuťaaxově | *kuťaašeta | *kuťaašete | *kutivě | *kutita | — |
| Plural | *kuťaaxomъ | *kuťaašete | *kuťaaxǫ | *kutimъ | *kutite | — |
- Notes:
- (*)*kutivъ is a later doublet of the past active participle
Descendants
- Church Slavonic: коутити (kutiti, “to devise”)
- East Slavic:
- South Slavic:
References
- ↑ Jump up to:1.0 1.1 Pero Budmani, editor (1898-1903) , “kútiti”, in Rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika (in Serbo-Croatian), volume 5, Zagreb: JAZU, page 839
- Derksen, Rick (2008) , “*kutiti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 258
- Vasmer, Max (1964–1973) , “кути́ть”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress
- Trubačóv, Oleg, editor (1987) , “*kutiti (sę)”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 13, Moscow: Nauka, page 139
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/kytiti
Reconstruction:Proto-Slavic/kytiti
Proto-Slavic
Etymology
Most likely, a causative verb of *kỳta (“twig, adornment”) + *-iti, from the expressive Proto-Slavic *kyti (“to pound, to bash”) / Proto-Slavic *kyvati (“to nod, to wing, to take a look”)[1], ultimately either from Proto-Indo-European *kewh₂– (“to hew, to forge”) or from Proto-Indo-European *keh₁w– (“to flash, to swing”).
Verb
*kỳtiti impf
Inflection
| Verbal noun | Infinitive | Supine | L-participle |
|---|---|---|---|
| *kyťenьje | *kytiti | *kytitъ | *kytilъ |
| Participles | ||
|---|---|---|
| Tense | Past | Present |
| Passive | *kyťenъ | *kytimъ |
| Active | *kyťь | *kytę |
| Aorist | Present | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
| Singular | *kytixъ | *kyti | *kyti | *kyťǫ | *kytiši | *kytitь |
| Dual | *kytixově | *kytista | *kytiste | *kytivě | *kytita | *kytite |
| Plural | *kytixomъ | *kytiste | *kytišę | *kytimъ | *kytite | *kytętь |
| Imperfect | Imperative | |||||
| Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
| Singular | *kyťaaxъ | *kyťaaše | *kyťaaše | — | *kyti | *kyti |
| Dual | *kyťaaxově | *kyťaašeta | *kyťaašete | *kytivě | *kytita | — |
| Plural | *kyťaaxomъ | *kyťaašete | *kyťaaxǫ | *kytimъ | *kytite | — |
- Notes:
- (*)*kytivъ is a later doublet of the past active participle
Related terms
- *kuka (“hook”)
- *kutiti (“to take care, to device, to shove”)
- *kytati (“to hide, to protect”)
- *kyčiti (“to hang, to decorate”)
- *kytъ (“sheaf, decoration”)
- *kytъka (“wrist, bouquet”)
- *kytъčestъ (“flamboyant”)
Derived terms
Descendants
- East Slavic:
- Ukrainian: кити́ти (kytýty)
- South Slavic:
Further reading
- Trubačóv, Oleg, editor (1987) , “*kytiti”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 13, Moscow: Nauka, page 281
- Georgiev Vl. I., editor (1979) , “китя”, in Български етимологичен речник [Bulgarian Etymological Dictionary] (in Bulgarian), volume 2, Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, page 399
- Snoj, Marko (2016) , “kítiti”, in Slovenski etimološki slovar, Ljubljana: Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, →ISBN
References
- ^ Snoj, Marko (2016) , “kita”, in Slovenski etimološki slovar, Ljubljana: Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, →ISBN: “*ky̋ti”
…..
A teraz to samo, ale jednocześnie obocznie dźwięczne…
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/ky%C4%8Diti
Reconstruction:Proto-Slavic/kyčiti
Proto-Slavic
Alternative reconstructions
Etymology
Most likely, a causative verb of *kyka (“pigtail, decoration”) + *-iti. Some of the meanings may have been influenced by the onomatopoeic Proto-Slavic *kykotěti (“to giggle”), Proto-Slavic *kykati (“to crow”). Georgiev makes connection with forms of the semantic kernel Proto-Slavic *kyt– as if from an earlier *kytъčiti. Ultimately both the t– and the k–forms are probably extensions of Proto-Slavic *kuti (“to hew, to forge”) / Proto-Slavic *kujati (“to cow, to crook”), so semantic overlapping is to be expected.
Verb
*kyčiti impf
- to hook up, to hang, to pin
- Synonyms: *zakačiti, *prověsiti
- (by extension) to adorn, to decorate
- (derogatorily) to brag
- Synonym: *xvaliti
Inflection
| Verbal noun | Infinitive | Supine | L-participle |
|---|---|---|---|
| *kyčenьje | *kyčiti | *kyčitъ | *kyčilъ |
| Participles | ||
|---|---|---|
| Tense | Past | Present |
| Passive | *kyčenъ | *kyčimъ |
| Active | *kyčь | *kyčę |
| Aorist | Present | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
| Singular | *kyčixъ | *kyči | *kyči | *kyčǫ | *kyčiši | *kyčitь |
| Dual | *kyčixově | *kyčista | *kyčiste | *kyčivě | *kyčita | *kyčite |
| Plural | *kyčixomъ | *kyčiste | *kyčišę | *kyčimъ | *kyčite | *kyčętь |
| Imperfect | Imperative | |||||
| Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
| Singular | *kyčaaxъ | *kyčaaše | *kyčaaše | — | *kyči | *kyči |
| Dual | *kyčaaxově | *kyčaašeta | *kyčaašete | *kyčivě | *kyčita | — |
| Plural | *kyčaaxomъ | *kyčaašete | *kyčaaxǫ | *kyčimъ | *kyčite | — |
- Notes:
- (*)*kyčivъ is a later doublet of the past active participle
Related terms
- *kuka (“hook”)
- *kyčati (“to hang, to decorate”) (emphatic)
- *kytiti (“to cluster, to form a bouquet”)
- *kytъka (“wrist, sheaf, bouquet”)
- *kytъčestъ (“flamboyant”)
Derived terms
- *kyčenъ (“pinned, hanged, decorated”)
- *kyčь (“pomp, splendor”)
- *kyčьka (“decoration”)
- *kyčьlъ (“hip”)
- *kyčurъ (“tuft”)
Descendants
- East Slavic:
- South Slavic:
Further reading
- Vasmer, Max (1964–1973) , “кичиться”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress
- Trubačóv, Oleg, editor (1987) , “*kyčiti (sę)”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 13, Moscow: Nauka, page 250
- Georgiev Vl. I., editor (1979) , “кича¹”, in Български етимологичен речник [Bulgarian Etymological Dictionary] (in Bulgarian), volume 2, Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, page 403
- Snoj, Marko (2016) , “kȋč”, in Slovenski etimološki slovar, Ljubljana: Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, →ISBN: “nakȋčiti”
…..
O słowach jak Kic / KiC, Kuc / Ko’C, itp pisałem już we wpisie 266.
…..
O tym rzekomym Proto-Slavic *kuda, który jakoś dziwnie magicznie współistniał z obocznym *čùdo napiszę niebawem serię wpisów, o kolejnych logicznych cudach i innych niepokalanych poczęciach ofitzjalnego jęsykoznaftzfa…
Pingback: 276 Cucić, ocucić, ocucać, ocnąć, ocknąć, octnąć, octnúti, octnout, ocitnout, ощущение, ощущать, ощоущати, ощущаться, ощутить, ощути́ться, очутиться, resuscytacja, resuscitation, resusci
Pingback: 281 Cesto, cesta, cestička, cestování, cestovní, cestovat, rozcestí, uczestnik, uczestniczka, uczestnictwo, uczestniczyć, uczęszczany, uczęszczanie, uczęszczać i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa | SKRBH
Pingback: 282 Cedzić, przecedzić, przecedzanie, cedzenie, cedzidło, cedidlo, cedzak, cedák, cediti, цедить, цеди, цедя, cedo, ὁδός, hodós i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa | SKRBH