cesta, czyli czysta / ciasna / wyciśnięta droga
…..
Jak obiecałem poprzednio, oto i ciąg dalszy ofitzjalnych logicznych sprzeczności, które wynikają z Pra-Słowiańskich słów związanych z pojęciem „cisnąć, ciskać, jako gnieść”.
Także i w tym przypadku brak jest postaci i z rzekomego tzw. Proto-Balto-Slavic, jak i z j. bałtyckich. One pewno tam były (no bo przecież ofitzjalnie musiały tam być!),.. ale jakoś magicznie w całości wyparowały. Zrobiły to tak dokładnie, że nie pozostawiły żadnych śladów, poza słowami ciągle używanymi w j. słowiańskich… Taaa,.. hehehe…
No dobra żarty żartami, ale teraz zaczynają się prawdziwe schody do piekła allo-allo, czyli kolejne niewłaściwe pytania…
Jak to jest w ogóle ofitzjalnie możliwe, że
- słowiańskie słowackie cesto ma pochodzić od Proto-Slavic *těsto, podczas gdy słowackie i czeskie cesta mają pochodzić od Proto-Slavic *cěsta?
- w Proto-Slavic mogło istnieć i słowo *cěsta i dźwięk zapisywany jako C?
- w jakimś tzw. „pre-Slavic” istniało i słowo *cětta / *cědta i dźwięk zapisywany jako C?
- istniał jakiś tzw. „pre-Slavic”, skoro nie jest to rzekomy tzw. Proto-Balto-Slavic?
UWAGA! Znów widać te same zadziwiające nielogiczności, związane z wymową i zapisem dźwięków zapisywanych jako T i C w j. czeskim, patrz: cestička [ˈt͡sɛscɪt͡ʃka], rozcestí [ˈrost͡sɛsciː]!!!
Przypomnę, że to jak jakiś dźwięk jest jakoś zapisany, wcale musi oznaczać tego, że jest on w ten sam sposób wymawiany. Np. w j. czeskim dźwięk zapisywany jako c/C może być wymawiany jako TS, a dźwięk zapisywany jako T lub T’… może być wymawiany jak dźwięk zapisywany jako c/C, patrz przykłady poniżej!!!
Jak naprawdę było wymawiane to ofitzjalnie odtfoszone Proto-Slavic *cě̀stiti, czy jako *cě̀stiti, czy jako *cě̀stiti? A może jeszcze inaczej, np, jako Cześć / C”eS’+C’, Czesać / C”eSa+C’, czy Czyścić / C”yS’+Ci+C’, hm?
Twierdzę, że:
-
żadne ofitzjalne „prawa językowe”, a szczególnie takie nawiązujące do rzekomych tzw. palatalizacji słowiańskich, NIE PRZEWIDUJĄ TEGO, żeby wysokoenergetyczny dźwięk zapisywany jako C, istniał już w tzw. Proto-Slavic przed ich wystąpieniem,
-
faktem jednak jest, że ofitzjalnie taki stan miał miejsce, patrz Proto-Slavic *cěsta, *cě̀stiti, a nawet wcześniej, patrz tzw. „pre-Slavic” *cětta / *cědta,
-
logicznie zaprzecza to wszystkiemu, co ma niby wynikać i z tych rzekomych tzw. palatalizacji słowiańskich, jak i ze wszystkiego, co do tego nawiązuje.
A tak swoją drogą, czy ktoś wie i umie Mię wytłumaczyć, co to niby był ten tzw. „pre-Slavic”?
Oto dane do porównania i przemyślenia:
https://en.wikipedia.org/wiki/Proto-Slavic
(…)
The ancestor of Proto-Slavic is Proto-Balto-Slavic, which is also the ancestor of the Baltic languages, e.g. Lithuanian and Latvian. This language in turn is descended from Proto-Indo-European, the parent language of the vast majority of European languages (including English, Irish, Spanish, Greek, etc.).
Proto-Slavic gradually evolved into the various Slavic languages during the latter half of the first millennium AD, concurrent with the explosive growth of the Slavic-speaking area.
There is no scholarly consensus concerning either the number of stages involved in the development of the language (its periodization) or the terms used to describe them.
Proto-Slavic is divided into periods. One division is made up of three periods:[1]
- Early Proto-Slavic (until 1000 BC)
- Middle Proto-Slavic (1000 BC – 1 AD)
- Late Proto-Slavic (1–600 AD)
Another division is made up of four periods:[citation needed]
- Pre-Slavic (c. 1500 BC – 300 AD): A long, stable period of gradual development. The most significant phonological developments during this period involved the prosodic system, e.g. tonal and other register distinctions on syllables.
(…)
https://en.wikipedia.org/wiki/Slavic_first_palatalization
The Slavic first palatalization is a Proto-Slavic sound change that manifested as regressive palatalization of inherited Balto-Slavic velar consonants.
(…)
Formulation
Inherited velars *k (< PIE *k, *kʷ) and *g (< PIE *g, *gʰ, *gʷ, *gʷʰ) change before Proto-Slavic front vowels *e/ē, *i/ī (PIE *e/ē, *i, *ey/ēy, *ew/ēw > OCS e/ě, ь, i, u), and also before the palatal semivowel *j:
- *k > *kʲ > *č
- *g > *gʲ > *dž > *ž
(…)
https://en.wikipedia.org/wiki/Slavic_second_palatalization
(…)
The inherited velars *k (< PIE *k, *kʷ) and *g (< PIE *g, *gʰ, *gʷ, *gʷʰ) change before the Proto-Slavic diphthong *aj/āj (< PIE *oy, *h₂ey/ay), which itself must have become *ē by the time the second palatalization started to occur:[2]
*k > *t > c
(…)
https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_Proto-Slavic#Progressive_palatalization
Progressive palatalization
An additional palatalization of velar consonants occurred in Common Slavic times, formerly known as the third palatalization but now more commonly termed the progressive palatalization due to uncertainty over when exactly it occurred. Unlike the other two, it was triggered by a preceding vowel, in particular a preceding *i or *ī, with or without an intervening *n.[29] Furthermore, it was probably disallowed before consonants and the high back vowels *y, *ъ.[60] The outcomes are exactly the same as for the second regressive palatalization, i.e. alveolar rather than palatoalveolar affricates, including the East/West split in the outcome of palatalized *x:
- k → *c ([ts])
- g → *dz (→ *z in most dialects)
- x → *ś → *s/*š
Examples:
- *atiku(s) „father” (nom. sg.) → *aticu(s) → (with vowel fronting) Late Common Slavic *otьcь
- Proto-Germanic *kuningaz „king” → Early Common Slavic *kuningu(s) → Late Common Slavic *kъnędzь
- *vixu(s) „all” → *vьśь → *vьšь (West), *vьsь (East and South)
There is significant debate over when this palatalization took place and the exact contexts in which the change was phonologically regular.[61] The traditional view is that this palatalization took place just after the second regressive palatalization (hence its traditional designation as the „third palatalization”), or alternatively that the two occurred essentially simultaneously. This is based on the similarity of the development to the second regressive palatalization and examples like *atike „father” (voc. sg.) → *otьče (not *otьce) that appear to show that the first regressive palatalization preceded the progressive palatalization.[62]
A dissenting view places the progressive palatalization before one or both regressive palatalizations. This dates back to Pedersen (1905) and was continued more recently by Channon (1972) and Lunt (1981). Lunt’s chronology places the progressive palatalization first of the three, in the process explaining both the occurrence of *otĭče and the identity of the outcomes of the progressive and second regressive palatalizations:[63]
- Progressive palatalization: *k > *ḱ (presumably a palatal stop) after *i(n) and *j
- First regressive palatalization: *k/*ḱ > *č before front vowels
- Fronting of back vowels after palatal consonants
- Monophthongization of diphthongs
- Second regressive palatalization: *k/*ḱ > *c before front vowels
(similarly for *g and possibly *x)
Significant complications to all theories are posed by the Old Novgorod dialect, known particularly since the 1950s, which has no application of the second regressive palatalization and only partial application of the progressive palatalization (to *k and sometimes *g, but not to *x).
More recent scholars have continued to argue in favor of the traditional chronology,[64][65][66]and there is clearly still no consensus.
The three palatalizations must have taken place between the 2nd and 9th century. The earlier date is the earliest likely date for Slavic contact with Germanic tribes (such as the migrating Goths), because loanwords from Germanic (such as *kъnędzь „king” mentioned above) are affected by all three palatalizations.[67] On the other hand, loan words in the early historic period (c. 9th century) are generally not affected by the palatalizations. For example, the name of the Varangians, from Old Norse Væringi, appears in Old East Slavic as варѧгъ varęgъ, with no evidence of the progressive palatalization (had it followed the full development as „king” did, the result would have been **varędzь instead). The progressive palatalization also affected vowel fronting; it created palatal consonants before back vowels, which were then fronted. This does not necessarily guarantee a certain ordering of the changes, however, as explained above in the vowel fronting section.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/cesto
cesto
Czech
Pronunciation
Noun
cesto
Lower Sorbian
Alternative forms
- zesto (obsolete)
Etymology
Pronunciation
Adverb
cesto (comparative cesćej, superlative nejcesćej)
Further reading
- cesto in Ernst Muka/Mucke (St. Petersburg and Prague 1911–28): Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow / Wörterbuch der nieder-wendischen Sprache und ihrer Dialekte. Reprinted 2008, Bautzen: Domowina-Verlag.
- cesto in Manfred Starosta (1999): Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch. Bautzen: Domowina-Verlag.
Slovak
Etymology
From Proto-Slavic *těsto.
Pronunciation
Noun
cesto n (genitive singular cesta, nominative plural cestá, genitive plural ciest, declension pattern of mesto)
Declension
Declension of cesto
Derived terms
Further reading
- cesto in Slovak dictionaries at korpus.sk
UWAGA!
Słowami jak Często / C”e”S+To, Czysto / C”yS+To, itp zajmę się niebawem.
…..
Cesta / CeS+Ta
https://pl.wiktionary.org/wiki/cesta
cesta (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) gw. (Śląsk Cieszyński)[1][2] droga
- tłumaczenia:(edytuj)
- (1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: droga
- źródła:
cesta (język chorwacki)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) droga
- odmiana:
- (1.1) lp cesta, ceste, cesti, cestu, cestom, cesti, cesto; lm ceste, cesti / cesata, cestama, ceste, cestama, cestama, ceste
- synonimy:
- (1.1) put
cesta (język czeski)
- wymowa:
-
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik cesta cesty dopełniacz cesty cest celownik cestě cestám biernik cestu cesty wołacz cesto cesty miejscownik cestě cestách narzędnik cestou cestami
- związki frazeologiczne:
- cestou ne cestou • jít cestou necestou • mluvit z cesty • przysłowie: všechny cesty vedou do Říma
cesta (język hiszpański)
(1.2) cesta de la modalidad de cesta punta.
- wymowa:
- IPA: [ˈθeș.ta]
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- przykłady:
- (1.1) Mete esta ropa en la cesta y ve a la terraza a tenderla. → Włóż tę bieliznę do koszyka i idź na taras rozwiesić ją.
cesta (język portugalski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
cesta (język słowacki)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- przykłady:
- (1.1) Idem si po ceste. → Idę sobie po drodze.
- (1.2) Cesta do Bratislavy trvá 40 minút. → Podróż do Bratysławy trwa 40 minut.
- (1.2) Dieťa je na ceste. → Dziecko jest w drodze.
- (1.3) Urob to počítačovou cestou. → Zrób to metodą komputerową.
- synonimy:
- (1.1) dráha
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. cestár m, cestárka ż, cestárstvo n, cestovateľ m, cestovateľka ż
- czas. cestáriť ndk., cestovať ndk.
- przym. cestný, cestársky, cestovný, cestovateľský
- związki frazeologiczne:
- (1.1) všetky cesty vedú do Ríma → wszystkie drogi prowadzą do Rzymu
- (1.3) byť na dobrej ceste → być na dobrej drodze
- uwagi:
- (1.1) nie mylić z: droga → narkotyk
- (1.1) zobacz też: Indeks:Słowacki – Fałszywi przyjaciele
cesta (język słoweński)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- kolokacje:
- (1.1) Rimska cesta • železna cesta • hitra cesta
- uwagi:
- (1.1) polskie tłumaczenie tego słowa – droga – oznacza w języku słoweńskim narkotyk.
- (1.1) zobacz też: Indeks:Słoweński – Fałszywi przyjaciele
cesta (język włoski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. cestaio m, cestella ż, cestello m, cestino m, cestismo m, cestista m ż, cesto m, cestola ż, cestone m
- czas. cestinare
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/cesta
cesta
Asturian
Etymology
From Latin cista, from Ancient Greek κίστη (kístē).
Noun
cesta f (plural cestes)
- basket (container)
Synonyms
Czech
Etymology
From Proto-Slavic *cěsta.
Pronunciation
Noun
cesta f
Declension
Related terms
See also
Further reading
- cesta in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
- cesta in Slovník spisovného jazyka českého, 1960–1971, 1989
Italian
Etymology
From the Latin cista, from the Ancient Greek κίστη (kístē). Doublet of cista.
Pronunciation
Noun
cesta f (plural ceste)
Further reading
- cesta in Treccani.it – Vocabolario Treccani on line, Istituto dell’Enciclopedia Italiana
Anagrams
Lower Sorbian
Pronunciation
Adjective
cesta
Portuguese
Pronunciation
Etymology
From Latin cista, from Ancient Greek κίστη (kístē).
Noun
cesta f (plural cestas)
Romansch
Alternative forms
Etymology
From Latin cista, from Ancient Greek κίστη (kístē).
Noun
cesta f (plural cestas)
Synonyms
- (Rumantsch Grischun, Sursilvan) trucca
- (Surmiran) trocla
- (Surmiran) tgascha
- (Puter) chascha
- (Surmiran) begl
Serbo-Croatian
Alternative forms
Etymology
From Proto-Slavic *cěsta.
Noun
cèsta f (Cyrillic spelling цѐста)
Declension
Quotations
- For quotations using this term, see Citations:cesta.
Derived terms
See also
References
- “cesta” in Hrvatski jezični portal
Slovak
Etymology
From Proto-Slavic *cěsta.
Pronunciation
Noun
cesta f (genitive singular cesty, nominative plural cesty, genitive plural ciest, declension pattern of žena)
Declension
Declension of cesta
See also
Noun
cesta
Further reading
- cesta in Slovak dictionaries at korpus.sk
Slovene
Etymology
From Proto-Slavic *cěsta.
Pronunciation
Noun
cẹ́sta f
- road (strip of land made suitable for travel)
Inflection
Feminine, a-stem | |||
---|---|---|---|
singular | dual | plural | |
nominative | césta | césti | céste |
accusative | césto | césti | céste |
genitive | céste | cést | cést |
dative | césti | céstama | céstam |
locative | césti | céstah | céstah |
instrumental | césto | céstama | céstami |
Feminine, a-stem, mobile accent | |||
---|---|---|---|
singular | dual | plural | |
nominative | césta | cesté | cesté |
accusative | cestó | cesté | cesté |
genitive | cesté | cestá | cestá |
dative | césti | cestáma | cestàm |
locative | césti | cestàh | cestàh |
instrumental | cestó | cestáma | cestámi |
Spanish
Etymology
From Latin cista, from Ancient Greek κίστη (kístē). Cognate with English cist. Compare English chest.
Noun
cesta f (plural cestas)
- basket
- (Spain, Costa Rica, Guatemala, Nicaragua, Panama, Venezuela) laundry basket, hamper (made of plastic)
- (Mexico) laundry basket, hamper (made of soft material such as polyester and/or cotton)
Derived terms
- cesta de mimbre (“wicker basket”)
Related terms
UWAGA!
Słowem Cesta / CeS+Ta i jego znaczeniem w j. romańskich, a także słowem Kosz / KoS”, Koszyk / KoS”+yK, Koszyczek / KoS”+yC”+eK,itp., zajmę się niebawem…
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/cesti%C4%8Dka
cestička (język czeski)
- wymowa:
podział przy przenoszeniu wyrazu: ce•s•tič•ka
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik cestička cestičky dopełniacz cestičky cestiček celownik cestičce cestičkám biernik cestičku cestičky wołacz cestičko cestičky miejscownik cestičce cestičkách narzędnik cestičkou cestičkami
cestička (język słowacki)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. cesta ż, cestár m, cestárka ż, cestárstvo n, cestovateľ m, cestovateľka ż
- czas. cestáriť ndk., cestovať ndk.
- przym. cestný, cestársky, cestovný, cestovateľský
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/cesti%C4%8Dka#Czech
cestička
Czech
Pronunciation
Noun
cestička f
- Diminutive of cesta
Further reading
- cestička in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
- cestička in Slovník spisovného jazyka českého, 1960–1971, 1989
UWAGA!
Znów widać te same zadziwiające nielogiczności, związane z wymową i zapisem dźwięków zapisywanych jako T i C w j. czeskim, patrz: cestička [ˈt͡sɛscɪt͡ʃka]!!!
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/cestov%C3%A1n%C3%AD
cestování (język czeski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) podróżowanie
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik cestování cestování dopełniacz cestování cestování celownik cestování cestováním biernik cestování cestování wołacz cestování cestování miejscownik cestování cestováních narzędnik cestováním cestováními
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. cestovatel m
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/cestov%C3%A1n%C3%AD#Czech
cestování
Czech
Etymology
Pronunciation
Noun
cestování n
- verbal noun of cestovat
- travel (act of traveling)
Further reading
- cestování in Kartotéka Novočeského lexikálního archivu
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/cestovn%C3%AD
cestovní (język czeski)
- znaczenia:
przymiotnik
- (1.1) podróżny
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/cestovn%C3%AD#Czech
cestovní
Czech
Pronunciation
Adjective
cestovní
- (relational) travel
-
cestovní doklad
-
cestovní pas ― passport
-
cestovní ruch
-
Declension
singular | ||||
---|---|---|---|---|
masculine animate | masculine inanimate | feminine | neuter | |
nominative | cestovní | |||
genitive | cestovního | cestovní | cestovního | |
dative | cestovnímu | cestovní | cestovnímu | |
accusative | cestovního | cestovní | ||
vocative | cestovní | |||
locative | cestovním | cestovní | cestovním | |
instrumental | cestovním | cestovní | cestovním | |
plural | ||||
nominative | cestovní | |||
genitive | cestovních | |||
dative | cestovním | |||
accusative | cestovní | |||
vocative | cestovní | |||
locative | cestovních | |||
instrumental | cestovními, (colloquial) cestovníma |
Further reading
- cestovní in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
- cestovní in Slovník spisovného jazyka českého, 1960–1971, 1989
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/cestovat
cestovat (język czeski)
- wymowa:
-
- znaczenia:
czasownik
- (1.1) podróżować
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. cestička ż, cesta, cestovatel, cestovatelka, cestovné
- przym. cestovní
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/cestovat#Czech
cestovat
Czech
Etymology
Pronunciation
Verb
cestovat impf (perfective scestovat or zcestovat)
- to travel
Conjugation
Present forms | indicative | imperative | ||
singular | plural | singular | plural | |
1st person | cestuji, cestuju (coll.) |
cestujeme | — | cestujme |
2nd person | cestuješ | cestujete | cestuj | cestujte |
3rd person | cestuje | cestují, cestujou (coll.) |
— | — |
The future tense: a combination of a future form of být + infinitive cestovat. |
Participles | Past participles | Passive participles | ||
singular | plural | singular | plural | |
masculine animate | cestoval | cestovali | cestován | cestováni |
masculine inanimate | cestovaly | cestovány | ||
feminine | cestovala | cestovaly | cestována | cestovány |
neuter | cestovalo | cestovala | cestováno | cestována |
Transgressives | present | past |
masculine singular | cestuje | — |
feminine + neuter singular | cestujíc | — |
plural | cestujíce | — |
Antonyms
Related terms
Further reading
- cestovati in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
- cestovati in Slovník spisovného jazyka českého, 1960–1971, 1989
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/rozcest%C3%AD
rozcestí (język czeski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) rozdroże, rozstaj, skrzyżowanie
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik rozcestí rozcestí dopełniacz rozcestí rozcestí celownik rozcestí rozcestím biernik rozcestí rozcestí wołacz rozcestí rozcestí miejscownik rozcestí rozcestích narzędnik rozcestím rozcestími
- synonimy:
- (1.1) křižovatka
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. rozcestník m
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/rozcest%C3%AD
rozcestí
Czech
Etymology
Pronunciation
Noun
rozcestí n
- fork (junction)
- crossroads
Related terms
See also
Further reading
- rozcestí in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
- rozcestí in Slovník spisovného jazyka českého, 1960–1971, 1989
UWAGA!
Znów widać te same zadziwiające nielogiczności, związane z wymową i zapisem dźwięków zapisywanych jako T i C w j. czeskim, patrz: rozcestí [ˈrost͡sɛsciː]!!!
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/%D1%86%D1%A3%D1%81%D1%82%D0%B0#Old_Church_Slavonic
цѣста
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/c%C4%9Bsta
Reconstruction:Proto-Slavic/cěsta
Proto-Slavic
Etymology
Most likely akin to *cěstiti (“to clean”) + *-a.
Possibly an old calque of Latin strāta (“paved road”) or Ancient Greek πλατεῖα (plateîa, “street”), which according to Skok explains its limited distribution. According to Derksen, the best etymology is by Zubatý 1894 who connects it with Lithuanian káišti (“to scrape”), Proto-Indo-Iranian *káyćas (“curl of hair”) from Proto-Indo-European *keyḱ- (“to snap”), with „road” being a „worn path” or „flattened/cleared path”; compare Latin via trita (“beaten path, safe path”) and Polish utarta droga.
Alternatively, from pre-Slavic *cětta / *cědta related to Proto-Germanic *haiþī (“heath, wasteland”), Proto-Brythonic *koɨd (“forest”) from Proto-Indo-European *(s)keyt– (“to cleanse, to cut”) or to Latin scissus (“cut, split”), Ancient Greek σχῐστός (skhistós, “cloven, dissected”) from Proto-Indo-European *(s)keyd– (“to split, to cleave”).
Noun
Declension
Singular | Dual | Plural | |
---|---|---|---|
Nominative | *cě̀sta | *cě̀stě | *cě̀sty |
Accusative | *cě̀stǫ | *cě̀stě | *cě̀sty |
Genitive | *cě̀sty | *cě̀stu | *cě̀stъ |
Locative | *cě̀stě | *cě̀stu | *cě̀stasъ, *cě̀staxъ* |
Dative | *cě̀stě | *cě̀stama | *cě̀stamъ |
Instrumental | *cě̀stojǫ, *cě̀stǭ** | *cě̀stama | *cě̀stamī |
Vocative | *cě̀sto | *cě̀stě | *cě̀sty |
** The second form occurs in languages that contract early across /j/ (e.g. Czech), while the first form occurs in languages that do not (e.g. Russian).
Related terms
Derived terms
- *cěstiti (“to cleanse, to castrate”)
Descendants
- South Slavic:
- West Slavic:
Further reading
- Trubačóv, Oleg, editor (1976) , “*cěsta”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 03, Moscow: Nauka, page 188
- Sławski, Franciszek, editor (1976) Słownik prasłowiański (in Polish), volume 2, Wrocław: Polska Akademia Nauk, page 83
- Skok, Petar (1971) Etimologijski rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika (in Serbo-Croatian), volume I, Zagreb: JAZU, page 259
- Alenka Šivic-Dular, Slovanska nomina appellativa za prometnice in njihova arealna distribucija, 2011, Folia onomastica Croatica, No.19, p. 251ff
References
- ^ Derksen, Rick (2008) , “*cě̀sta”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 76: “f. ā (a) ‘road’”
- ^ Olander, Thomas (2001) , “cěsta”, in Common Slavic accentological word list, Copenhagen: Editiones Olander: “a (SA 177)”
- ^ Snoj, Marko (2016) , “cẹ́sta”, in Slovenski etimološki slovar, Ljubljana: Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, →ISBN: “*cě̋sta”
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/c%C4%9Bstiti
Reconstruction:Proto-Slavic/cěstiti
Proto-Slavic
Etymology
On account of the acute[1], probably from Pre-Slavic *koid–titi, from Proto-Indo-European *(s)koyd– (“to split; to filter”), related to Proto-Slavic *cěditi (“to strain”).
According to Trubachev, o-vocalism of Proto-Slavic *čistiti (“to clean”). Alternatively, per J. Zubaty (1982), from an unattested *cěstъ (“clear, pure”) + *-iti, cognate with Lithuanian skaistùs (“bright”) (dial. skáistas (“bright”)), Latvian skaĩsts (“beautiful”), from Proto-Balto-Slavic *(s)káiˀstas. Further related to Latvian skaidrs (“clear”).
Verb
- to cleanse
Conjugation
Verbal noun | Infinitive | Supine | L-participle |
---|---|---|---|
*cěsťenьje | *cěstiti | *cěstitъ | *cěstilъ |
Participles | ||
---|---|---|
Tense | Past | Present |
Passive | *cěsťenъ | *cěstimъ |
Active | *cěsťь | *cěstę |
Aorist | Present | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
Singular | *cěstixъ | *cěsti | *cěsti | *cěsťǫ | *cěstiši | *cěstitь |
Dual | *cěstixově | *cěstista | *cěstiste | *cěstivě | *cěstita | *cěstite |
Plural | *cěstixomъ | *cěstiste | *cěstišę | *cěstimъ | *cěstite | *cěstętь |
Imperfect | Imperative | |||||
Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
Singular | *cěsťaaxъ | *cěsťaaše | *cěsťaaše | — | *cěsti | *cěsti |
Dual | *cěsťaaxově | *cěsťaašeta | *cěsťaašete | *cěstivě | *cěstita | — |
Plural | *cěsťaaxomъ | *cěsťaašete | *cěsťaaxǫ | *cěstimъ | *cěstite | — |
- Notes:
- (*)*cěstivъ is a later doublet of the past active participle
Related terms
Descendants
- South Slavic:
Further reading
- Trubačóv, Oleg, editor (1976) , “*cěstiti”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 03, Moscow: Nauka, page 189
References
- ↑ Jump up to:1.0 1.1 Derksen, Rick (2008) , “*cěstiti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 76: “v.”
- ^ Olander, Thomas (2001) , “cěstiti: cěstjǫ cěstitь”, in Common Slavic accentological word list, Copenhagen: Editiones Olander: “a rense (PR 133)”
UWAGA!
Powtarzam pytanie ze wstępu:
Jak naprawdę było wymawiane to ofitzjalnie odtfoszone Proto-Slavic *cě̀stiti, czy jako *cě̀stiti, czy jako *cě̀stiti? A może jeszcze inaczej, np, jako Cześć / C”eS’+C’, czy Czyścić / C”yS’+Ci+C’, albo Czesać / C”eSa+C’, hm?
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/cěstъ.
…..
A teraz słowa, których ofitzjalnie nie ma w j. polskim…
…..
Uczestnik / o’+C”eS+T+NiK
https://pl.wiktionary.org/wiki/uczestnik#pl
uczestnik (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik uczestnik uczestnicy dopełniacz uczestnika uczestników celownik uczestnikowi uczestnikom biernik uczestnika uczestników narzędnik uczestnikiem uczestnikami miejscownik uczestniku uczestnikach wołacz uczestniku uczestnicy
- przykłady:
- (1.1) Wczorajszy wiec zgromadził około czterech tysięcy uczestników.
- składnia:
- (1.1) uczestnik + D.
- hiponimy:
- (1.1) współuczestnik
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. uczestnictwo n, uczestniczenie n
- forma żeńska uczestniczka ż
- czas. uczestniczyć ndk.
- etymologia:
- (1.1) pol. uczestniczyć + -ik
- tłumaczenia:(edytuj)
- angielski: (1.1) participant
- baskijski: (1.1) partaide, parte-hartzaile
- duński: (1.1) deltager w
- esperanto: (1.1) ĉeestanto, partoprenanto
- hiszpański: (1.1) participante m
- islandzki: (1.1) þátttakandi m
- kazachski: (1.1) қатысушы
- litewski: (1.1) dalyvis m
- niemiecki: (1.1) Teilnehmer m
- nowogrecki: (1.1) συμμετέχων m
- rosyjski: (1.1) участник m
- szwedzki: (1.1) deltagare w
- węgierski: (1.1) résztvevő
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/uczestnik
uczestnik
Polish
Pronunciation
Noun
uczestnik m pers (feminine uczestniczka)
Declension
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | uczestnik | uczestnicy |
genitive | uczestnika | uczestników |
dative | uczestnikowi | uczestnikom |
accusative | uczestnika | uczestników |
instrumental | uczestnikiem | uczestnikami |
locative | uczestniku | uczestnikach |
vocative | uczestniku | uczestnicy |
Derived terms
Further reading
- uczestnik in Polish dictionaries at PWN
…..
Uczestniczka / o’+C”eS+T+NiC”+Ka
https://pl.wiktionary.org/wiki/uczestniczka#pl
uczestniczka (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik uczestniczka uczestniczki dopełniacz uczestniczki uczestniczek celownik uczestniczce uczestniczkom biernik uczestniczkę uczestniczki narzędnik uczestniczką uczestniczkami miejscownik uczestniczce uczestniczkach wołacz uczestniczko uczestniczki
- przykłady:
- (1.1) Dla wszystkich uczestniczek naszego szkolenia mamy niespodziankę.
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. uczestnik m, uczestnictwo n, uczestniczenie n
- czas. uczestniczyć
- etymologia:
- (1.1) forma żeńska od: uczestnik
- tłumaczenia:
- (1.1) dla języków niewyróżniających tu formy żeńskiej zobacz listę tłumaczeń w haśle: uczestnik
- esperanto: (1.1) ĉeestantino, partoprenantino
- łotewski: (1.1) dalībniece ż
- niemiecki: (1.1) Teilnehmerin ż, Beteiligte ż
- rumuński: (1.1) participantă ż
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/uczestniczka
uczestniczka
Polish
Pronunciation
Noun
uczestniczka f (masculine uczestnik)
- female participant
Declension
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | uczestniczka | uczestniczki |
genitive | uczestniczki | uczestniczek |
dative | uczestniczce | uczestniczkom |
accusative | uczestniczkę | uczestniczki |
instrumental | uczestniczką | uczestniczkami |
locative | uczestniczce | uczestniczkach |
vocative | uczestniczko | uczestniczki |
Further reading
- uczestniczka in Polish dictionaries at PWN
…..
Uczestnictwo / o’+C”eS+T+NiC+TWo
https://pl.wiktionary.org/wiki/uczestnictwo#pl
uczestnictwo (język polski)
- wymowa:
- IPA: [u.t͡ʂɛˈstɲit͡s.tfɔ], AS: [učestʹńictfo], zjawiska fonetyczne: zmięk.• utr. dźw.• akc. pob.
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- odmiana:
- (1.1) blm,
przypadek liczba pojedyncza mianownik uczestnictwo dopełniacz uczestnictwa celownik uczestnictwu biernik uczestnictwo narzędnik uczestnictwem miejscownik uczestnictwie wołacz uczestnictwo
- kolokacje:
- (1.1) uczestnictwo w konferencji / szkoleniu
- synonimy:
- (1.1) udział, partycypacja
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. uczestnik m, uczestniczka ż, uczestnica ż, uczestniczenie n
- czas. uczestniczyć ndk.
- tłumaczenia:(edytuj)
- angielski: (1.1) participation
- arabski: (1.1) حضور
- duński: (1.1) deltagelse w
- esperanto: (1.1) partopreno, ĉeesto
- hiszpański: (1.1) participación ż
- niemiecki: (1.1) Teilnahme ż, Partizipation ż
- rosyjski: (1.1) участие n
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/uczestnictwo
uczestnictwo
Polish
Etymology
uczestnik (“participant”) + -ctwo
Pronunciation
Noun
uczestnictwo n
- participation
- Synonym: udział
Declension
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | uczestnictwo | uczestnictwa |
genitive | uczestnictwa | uczestnictw |
dative | uczestnictwu | uczestnictwom |
accusative | uczestnictwo | uczestnictwa |
instrumental | uczestnictwem | uczestnictwami |
locative | uczestnictwie | uczestnictwach |
vocative | uczestnictwo | uczestnictwa |
Further reading
- uczestnictwo in Polish dictionaries at PWN
- uczestnictwo in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
…..
Uczestniczyć / o’+C”eS+T+Ni+C”y+Ć
https://pl.wiktionary.org/wiki/uczestniczy%C4%87
uczestniczyć (język polski)
- znaczenia:
czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)
- odmiana:
- (1.1–2) koniugacja VIb
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik uczestniczyć czas teraźniejszy uczestniczę uczestniczysz uczestniczy uczestniczymy uczestniczycie uczestniczą czas przeszły m uczestniczyłem uczestniczyłeś uczestniczył uczestniczyliśmy uczestniczyliście uczestniczyli ż uczestniczyłam uczestniczyłaś uczestniczyła uczestniczyłyśmy uczestniczyłyście uczestniczyły n uczestniczyłom uczestniczyłoś uczestniczyło tryb rozkazujący niech uczestniczę uczestnicz niech uczestniczy uczestniczmy uczestniczcie niech uczestniczą pozostałe formy czas przyszły m będę uczestniczył,
będę uczestniczyćbędziesz uczestniczył,
będziesz uczestniczyćbędzie uczestniczył,
będzie uczestniczyćbędziemy uczestniczyli,
będziemy uczestniczyćbędziecie uczestniczyli,
będziecie uczestniczyćbędą uczestniczyli,
będą uczestniczyćż będę uczestniczyła,
będę uczestniczyćbędziesz uczestniczyła,
będziesz uczestniczyćbędzie uczestniczyła,
będzie uczestniczyćbędziemy uczestniczyły,
będziemy uczestniczyćbędziecie uczestniczyły,
będziecie uczestniczyćbędą uczestniczyły,
będą uczestniczyćn będę uczestniczyło,
będę uczestniczyćbędziesz uczestniczyło,
będziesz uczestniczyćbędzie uczestniczyło,
będzie uczestniczyćczas zaprzeszły m uczestniczyłem był uczestniczyłeś był uczestniczył był uczestniczyliśmy byli uczestniczyliście byli uczestniczyli byli ż uczestniczyłam była uczestniczyłaś była uczestniczyła była uczestniczyłyśmy były uczestniczyłyście były uczestniczyły były n uczestniczyłom było uczestniczyłoś było uczestniczyło było forma bezosobowa czasu przeszłego uczestniczono tryb przypuszczający m uczestniczyłbym,
byłbym uczestniczyłuczestniczyłbyś,
byłbyś uczestniczyłuczestniczyłby,
byłby uczestniczyłuczestniczylibyśmy,
bylibyśmy uczestniczyliuczestniczylibyście,
bylibyście uczestniczyliuczestniczyliby,
byliby uczestniczyliż uczestniczyłabym,
byłabym uczestniczyłauczestniczyłabyś,
byłabyś uczestniczyłauczestniczyłaby,
byłaby uczestniczyłauczestniczyłybyśmy,
byłybyśmy uczestniczyłyuczestniczyłybyście,
byłybyście uczestniczyłyuczestniczyłyby,
byłyby uczestniczyłyn uczestniczyłobym,
byłobym uczestniczyłouczestniczyłobyś,
byłobyś uczestniczyłouczestniczyłoby,
byłoby uczestniczyłoimiesłów przymiotnikowy czynny m uczestniczący, nieuczestniczący ż uczestnicząca, nieuczestnicząca uczestniczące, nieuczestniczące n uczestniczące, nieuczestniczące imiesłów przysłówkowy współczesny uczestnicząc, nie uczestnicząc rzeczownik odczasownikowy uczestniczenie, nieuczestniczenie
- przykłady:
- (1.1) Polska reprezentacja od lat z powodzeniem uczestniczy w mistrzostwach świata w siatkówce.
- kolokacje:
- (1.1) uczestniczyć w święcie / defiladzie / zawodach / konkursie / …
- synonimy:
- (1.1) partycypować, występować
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. uczestniczenie n, uczestnictwo n, uczestnik m, uczestniczka ż
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) participate, take part
- duński: (1.1) deltage
- esperanto: (1.1) partopreni, ĉeesti
- francuski: (1.1) participer, assister, prendre part
- hiszpański: (1.1) participar, tomar parte; (1.2) participar, compartir, tener parte
- kataloński: (1.1) participar; (1.2) participar
- kazachski: (1.1) қатысу
- niemiecki: (1.1) teilnehmen
- nowogrecki: (1.1) μετέχω, συμμετέχω; (1.2) μετέχω, ενέχω, εμπεριέχω
- osmański: (1.1) گیرمك (girmek)
- rosyjski: (1.1) участвовать
- szwedzki: (1.1) delta/deltaga, vara med, medverka; (1.2) vara delaktig, ha ett finger med i spelet
- włoski: (1.1) partecipare
- wolof: (1.1) fekk
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/uczestniczy%C4%87
uczestniczyć
Polish
Pronunciation
Verb
uczestniczyć impf
- (intransitive) to participate
Conjugation
Synonyms
Further reading
- uczestniczyć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- uczestniczyć in Polish dictionaries at PWN
…..
A teraz to samo, ale tym razem dźwięczne…
…..
Uczęszczany / o’+C”eS”+C”a+Ny
https://sjp.pwn.pl/doroszewski/uczeszczany;5510367.html
uczęszczany
…..
https://sjp.pwn.pl/sjp/uczeszczany;2531988.html
uczęszczany
…..
Uczęszczanie / o’+C”eS”+C”a+Nie
https://pl.wiktionary.org/wiki/ucz%C4%99szczanie#pl
uczęszczanie (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) rzecz. odczas. od uczęszczać
- odmiana:
- (1.1) blm,
przypadek liczba pojedyncza mianownik uczęszczanie dopełniacz uczęszczania celownik uczęszczaniu biernik uczęszczanie narzędnik uczęszczaniem miejscownik uczęszczaniu wołacz uczęszczanie
- antonimy:
- (1.1) nieuczęszczanie
- wyrazy pokrewne:
- czas. uczęszczać ndk.
- etymologia:
- (1.1) pol. uczęszczać + -anie
- tłumaczenia:
- wolof: (1.1) àndandoo
…..
Uczęszczać / o’+C”eS”+C”a+C’
https://pl.wiktionary.org/wiki/ucz%C4%99szcza%C4%87
uczęszczać (język polski)
- znaczenia:
czasownik
- odmiana:
- (1.1) koniugacja I
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik uczęszczać czas teraźniejszy uczęszczam uczęszczasz uczęszcza uczęszczamy uczęszczacie uczęszczają czas przeszły m uczęszczałem uczęszczałeś uczęszczał uczęszczaliśmy uczęszczaliście uczęszczali ż uczęszczałam uczęszczałaś uczęszczała uczęszczałyśmy uczęszczałyście uczęszczały n uczęszczałom uczęszczałoś uczęszczało tryb rozkazujący niech uczęszczam uczęszczaj niech uczęszcza uczęszczajmy uczęszczajcie niech uczęszczają pozostałe formy czas przyszły m będę uczęszczał,
będę uczęszczaćbędziesz uczęszczał,
będziesz uczęszczaćbędzie uczęszczał,
będzie uczęszczaćbędziemy uczęszczali,
będziemy uczęszczaćbędziecie uczęszczali,
będziecie uczęszczaćbędą uczęszczali,
będą uczęszczaćż będę uczęszczała,
będę uczęszczaćbędziesz uczęszczała,
będziesz uczęszczaćbędzie uczęszczała,
będzie uczęszczaćbędziemy uczęszczały,
będziemy uczęszczaćbędziecie uczęszczały,
będziecie uczęszczaćbędą uczęszczały,
będą uczęszczaćn będę uczęszczało,
będę uczęszczaćbędziesz uczęszczało,
będziesz uczęszczaćbędzie uczęszczało,
będzie uczęszczaćczas zaprzeszły m uczęszczałem był uczęszczałeś był uczęszczał był uczęszczaliśmy byli uczęszczaliście byli uczęszczali byli ż uczęszczałam była uczęszczałaś była uczęszczała była uczęszczałyśmy były uczęszczałyście były uczęszczały były n uczęszczałom było uczęszczałoś było uczęszczało było forma bezosobowa czasu przeszłego uczęszczano tryb przypuszczający m uczęszczałbym,
byłbym uczęszczałuczęszczałbyś,
byłbyś uczęszczałuczęszczałby,
byłby uczęszczałuczęszczalibyśmy,
bylibyśmy uczęszczaliuczęszczalibyście,
bylibyście uczęszczaliuczęszczaliby,
byliby uczęszczaliż uczęszczałabym,
byłabym uczęszczałauczęszczałabyś,
byłabyś uczęszczałauczęszczałaby,
byłaby uczęszczałauczęszczałybyśmy,
byłybyśmy uczęszczałyuczęszczałybyście,
byłybyście uczęszczałyuczęszczałyby,
byłyby uczęszczałyn uczęszczałobym,
byłobym uczęszczałouczęszczałobyś,
byłobyś uczęszczałouczęszczałoby,
byłoby uczęszczałoimiesłów przymiotnikowy czynny m uczęszczający, nieuczęszczający ż uczęszczająca, nieuczęszczająca uczęszczające, nieuczęszczające n uczęszczające, nieuczęszczające imiesłów przymiotnikowy bierny m uczęszczany uczęszczani ż uczęszczana uczęszczane n uczęszczane imiesłów przysłówkowy współczesny uczęszczając, nie uczęszczając rzeczownik odczasownikowy uczęszczanie, nieuczęszczanie
- synonimy:
- (1.1) chodzić
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. uczęszczanie n
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) attend
- francuski: (1.1) fréquenter
- hiszpański: (1.1) frecuentar
- niemiecki: (1.1) besuchen, teilnehmen
- nowogrecki: (1.1) συχνάζω
- rosyjski: (1.1) chodzić посещать, uczestniczyć (часто) участвовать
- włoski: (1.1) frequentare
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/ucz%C4%99szcza%C4%87
uczęszczać
Polish
Pronunciation
Verb
uczęszczać impf
- (intransitive) to frequent
- (intransitive) to attend (to be at an event)
Conjugation
Further reading
- uczęszczać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- uczęszczać in Polish dictionaries at PWN
…..
Oszczegam, że wcale jeszcze z tym zagadnieniem nie skończyłem… Zwracam już teraz uwagę, że w j. polskim istnieją postacie zawierające w sobie dźwięk zapisywany jako cz/C”, a nie c/C. Jestem bardzo ciekaw, jak allo-allo wytłumaczą to przejście, skoro dźwięk zapisywany jako cz/C”, jest ofitzjalnie starszy od dźwięku zapisywanego jako c/C…
Do słów Często / C”e”S+To, Część / C”e”S’+C’, Ke”s / Ke”S, czy Gęsto / Ge”S+To wkrótce powrócę…
Pingback: 282 Cedzić, przecedzić, przecedzanie, cedzenie, cedzidło, cedidlo, cedzak, cedák, cediti, цедить, цеди, цедя, cedo, ὁδός, hodós i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa | SKRBH