284 Pra-Słowiańskie końcówki *-čь, *-ačь, *-ičь, *-òčь, *-išče, *-ovišče, uproszczenia i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa

(…) Język polski dążył i dalej dąży do uproszczeń – to wynik tendencji do ekonomii języka.

Wiele końcówek fleksyjnych i sufiksów słowotwórczych, które powodują oboczności spółgłoskowe w temacie, było i jest zastępowanych przez takie, które oboczności nie powodują, np. końcówka -y dla mianownika (nominativus) liczby mnogiej (pluralis) rzeczowników osobowych, która powoduje oboczność r : rz (profesor : profesorzy) lub g : dz (biolog : biolodzy) ustępuje dziś na rzecz końcówki -owie, która oboczności nie wywołuje: profesor : profesorowie, biolog : biologowie.

Historyczną końcówkę -e w wołaczu (vocativus) liczby pojedynczej (singularis) rodzaju męskiego (masculinum), która wywołuje oboczność k : cz (człowiek : człowiecze), wyparła końcówka -u nie powodująca oboczności (człowiek : człowieku). (…)

---

Skoro „język polski dążył i dalej dąży do uproszczeń”, no to jak wyglądał stan złożoności języka „Pra-Polskiego” i jego przodka „Pra-Pra-Polskiego” i jego przodka, itd? Czy wszystkie te języki też dążyły do uproszczeń?

A jak to rzekome upraszczanie, ma się do tzw. ewolucji języka?

A co z obocznością rdzeni w językach innych niż słowiańskie? Czy oboczność rdzeni w ogóle istniała / istnieje w językach tzw. centum / kentum, hm?

---

…..

Jak poprzednio, także i w tym wpisie nie dam rady opisać wszystkich wzajemnie wykluczających się zagadnień, związanych z obocznościami końcówek, jednocześnie występujących w tzw. Proto-Slavic, jak i obecnie, szczególnie w j. polskim. W tym tekście skupię się na końcówkach Proto-Slavic, zawierających dźwięki zapisywane, jako  *č/C”. W częściach kolejnych zajmę się dźwiękami niskoenergetycznymi zapisywanymi jako T, K, G, a także wysokoenergetycznymi jak S i Z.

Przypomnę, że we wpisie 283 opisałem i zestawiłem ze sobą końcówki Proto-Slavic *-ьce, *-ьcь, *-ьca, *-ьkъ, *-ъkъ, *-kъ. We wpisie 224 zrobiłem to samo z końcówkami Proto-Slavic *-ačь, *-ikъ, *-kъ, *-ъka, *-ъkъ, *-ьca, *-ьcь, *-čь, *akъ i tzw. PIE *-keh₂, *-ḱos. O końcówce Proto-Slavic *-ica pisałem już we wpisie 223.

Wiem, że ponawiam niektóre treści i może się to wydać dość chaotyczne. Prawda jest taka, że ciągle uczę się rozumieć dane, które porównuję. Uporządkowanie zebranego już materiału zabiera mi dużo więcej czasu i trudu, niż kiedykolwiek przypuszczałem. Danych jest zwyczajnie dużo, za dużo, żeby ogarnąć to wszystko szybko i w pojedynkę.

Ponowię moje pytania z wpisu 282, ale dodam też i następne:

Jak to jest w ogóle ofitzjalnie możliwe, że w Proto-Slavic mogły jednocześnie istnieć:

• słowo *cěditi i dźwięk zapisywany jako *c/C,
• końcówki wysokoenergetyczne / spalatalizowane / tzw. satem, jak *-ьce , *-ьcь, *-ьca, itp., które nie spalatalizowały się dopiero później, podczas rzekomych tzw. palatalizacji słowiańskich,
• końcówki niskoenergetyczne / nigdy niespalatalizowane / tzw. centum / kentum, jak *-ьkъ, *ъkъ, *-kъ, itp.,
• inne końcówki wysokoenergetyczne / spalatalizowane / tzw. satem, jak *-čь, *-ačь, *-očь, *-išče,
• inne końcówki niskoenergetyczne / nigdy niespalatalizowane / tzw. centum / kentum, jak *-tь, *-tъ, *-ti, *-ťi, *-ťь, *-ьtъ, *-atъ, *-ota, *-otь, *-otъ, czy *-akъ, *-ikъ, *-kъ, *-okъ, *-kati,
• końcówki o postaciach pośrednich, jak *-stъ, *-astъ, *-estь, *-ostь, *-ьstvo, *-skъ, *-ьskъ, *-isko, *-zgъ?!

Jak to jest możliwe, że ofitzjalnie istniała postać żeńska końcówki Proto-Slavic *ica, ale nie istniała ani jej postać męska *ic, ani nijaka *ice, patrz podobne *-ьce, *-ьcь, *-ьca?

Jak to jest możliwe, że końcówka Proto-Slavic *-čь (i dźwięk zapisywany jako *č/C”) ofitzjalnie ma pochodzić od końcówki Proto-Slavic *-tъ (i rzekomo wcześniejszego dźwięku zapisywanego jako *t/T),.. która „underlyingly reflecting / zasadniczo odzwierciedla” też końcówkę Proto-Slavic *-kъ (i jeszcze wcześniejszy dźwięk zapisywany jako *k/K)?!

Jak to jest możliwe, że wszystkie powyższe końcówki istniały w Proto-Slavic jednocześnie, i wysokoenergetyczna / spalatalizowana / tzw. satem, jak *-čь, jak i niskoenergetyczne / niespalatalizowane / tzw. centum / kentum, jak *-tъ i *-kъ?!

(UWAGA! To samo dotyczy innych podobnych końcówek, patrz powyżej i poniżej).

Jak to jest możliwe, że jednoczesne istnienie obocznych końcówek, jak *-čь,*-ačь, *-atъ, **-aťь ofitzjalnie wymaga „ponownej interpretacji”, ponieważ ich istnienie, nie jest zgodne z ofitzjalnie oczekiwanymi wynikami?!, patrz:

• Morphologically possibly from reinterpreting of some deverbal agent nouns (e.g. *kovačь ← *kovati +‎ *-čь : *kovъ +‎ *-ačь). Synchronically it is an independent suffix.
• Semantically it’s close to denominal suffix *-atъ. But in this case form **-aťь is expected, though compare *porťa : *porkъ.

Jak to jest możliwe, że końcówka tzw. Proto-Balto-Slavic coś jak *ak-yos, (odpowiadająca końcówce Proto-Slavic *-ačь) ofitzjalnie nie istniała?!

Jak to jest możliwe, że ofitzjalnie także jednocześnie istniały w Proto-Slavic inne oboczne końcówki wysokoenergetyczne / spalatalizowane / tzw. satem, jak *-ačь i niskoenergetyczne / niespalatalizowane / tzw. centum / kentum, jak *–atъ i *–akъ?!

Czyżby tzw. palatalizacje słowiańskie raz działały, a innym razem nie działały,.. nie tylko wobec rdzeni Pra-Słowiańskich, ale także i wobec końcówek Proto-Slavic, hm?!

Jak to jest możliwe, że powyższe oboczne końcówki, jednocześnie istniejące w Proto-Slavic, jak *-ačь, *–atъ i *–akъ, zawierały w sobie dźwięk zapisywany jako a,.. co jest niezgodne z rzekomym wynikiem i tak niedziałającego tzw. prawa Wintera?!

Jak to jest możliwe, że jednocześnie i w Proto-Slavic istniały i obecnie w j. polskim istnieją te same oboczne postacie słów i końcówek?!!, patrz:

• *kolo (“wheel”) → *kolačь (“cake”)
• Kołacz / KoL”+aC”, Kolec / KoL+eC, Kolczasty / KoL+C”a+STy, Kołek / KoL”+eK, Kołatać / KoL”a+Ta+C’, Kołatka / KoL”a+T+Ka, itp.
• *bogъ (“wealth, fortune”) → *bogačь (“a wealthy man”) (compare *bogatъ (“wealthy”))
• Bogacz / BoG+aC”a, Bogaty / BoG+aTa
• *borda (“beard”) → *bordačь (“a bearded man”) (compare *bordatъ (“bearded”))
• Brodacz / BRoD+aC”a, Brodaty / BRoD+aTa
• *golva (“head”) → *golvačь (“one having a big head”) (compare *golvatъ)
• Głowacz / G+L”oWa+C”, Główka / G+L”o’W+Ka
• *rogъ (“horn”) → *rogačь (“horned animal”) (compare *rogatъ (“horned”))?!
• Rogacza / RoG+aC”a, Rogata / RoG+aTa

---

Na podstawie powyższych i poniższych danych twierdzę, że:

• ofitzjalna wykładnia jakoby Pra-Słowiańskie dźwięki wysokoenergetyczne powstały z rzekomo pierwotnych dźwięków niskoenergetycznych, to gówno prawda,
• oparta jedynie na wtórnym upośledzeniu, polegającym na wrodzonej nieumiejętności wymowy pierwotnych dźwięków wysokoenergetycznych, przez osoby posługujące się Od-Pra-Słowiańskimi językami skreolizowanymi i wtórnie ubezdźwięcznionymi,
• tzw. centum / kentum, jak np. języki germańskie, italo-celtyckie, greko-armeńsko-albańskie,
• a częściowo też i tzw. satem, jak języki bałtycko-indo-irańskie.

---

A nawet jeśli tkwię w mylnym błędzie,..

KAŻDA SŁOWIANKA I KAŻDY SŁOWIANIN,.. a szczególnie KAŻDA POLKA I KAŻDY POLAK,

MAJĄ POWÓD BY BYĆ DUMNYMI Z FAKTU, że NASI PRA-SŁOWIAŃSCY PRZODKOWIE STWORZYLI DŹWIĘKI (wysokoenergetyczne, jak np. C, C’, C”, itp., i nosowe, jak ą i ę), TAK RZADKO UŻYWANE NA ŚWIECIE,.. a MY CIĄGLE WYMAWIAMY JE NA CO DZIEŃ…

Ponownie twierdzę, że:

• żadne ofitzjalne „prawa językowe”, a szczególnie takie nawiązujące do rzekomych tzw. palatalizacji słowiańskich, NIE PRZEWIDUJĄ TEGO, żeby wysokoenergetyczny dźwięk zapisywany jako C, istniał już w tzw. Proto-Slavic przed ich wystąpieniem,

• faktem jednak jest, że ofitzjalnie taki stan miał miejsce, patrz Proto-Slavic *cěditi,

• jednoczesne istnienie obocznych i wysokoenergetycznych, jak i niskoenergetycznych dźwięków, rdzeni i końcówek w Proto-Slavic, jednocześnie podważa i ofitzjalną logikę, jak i całkowicie zaprzecza ofitzjalnym zasadom powstania tzw. palatalizacji słowiańskich,

• logicznie zaprzecza to wszystkiemu, co ma niby wynikać i z tych rzekomych tzw. palatalizacji słowiańskich, jak i ze wszystkiego, co do tego nawiązuje!

…..

Oto do jakich wniosków doszedłem, porównując i zestawiając ze sobą dane dotyczące jednocześnie istniejących, pierwotnie obocznych końcówek Proto-Slavic:

1. Końcówek Proto-Slavic jest dużo mniej niż rdzeni Pra-Słowiańskich.
2. Końcówki Proto-Slavic są również mniej złożone, niż rdzenie Pra-Słowiańskie i słowa na nich zbudowane.
3. Logicznie wygląda więc na to, że końcówki Proto-Slavic to droga na skróty, jeśli chodzi o dowiedzenie moich twierdzeń dotyczących pierwotnej oboczności rdzeni Pra-Słowiańskich, itp.
4. Udowodnienie nielogiczności i niespójności ofitzjalnych tfierdzeń, dotyczących pierwotnej oboczności końcówek Proto-Slavic, rzekomo powstałej w wyniku rzekomych tzw. palatalizacji słowiańskich, jest podstawą do udowodnienia tego samego, wobec ofitzjalnych tfierdzeń dotyczących rdzeni Pra-Słowiańskich.
5. Wszystko inne, jak pierwotna oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni, wtórne ubezdźwięcznienie rdzeni Od-Pra-Słowiańskich, czyli tzw. kentumizacja, czy tzw. rough breathing, itd.,.. powinny przecież wynikać z tych samych ofitzjalnych zasad, które „tłumaczą” pierwotną oboczność końcówek Proto-Slavic.
6. Pierwotnie oboczne końcówki Proto-Slavic powinny były zachować się zgodnie z ofitzjalnymi przewidywaniami, ale „nie wiedzieć czemu” oczywiście tego nie zrobiły, (podobnie jak Pra-Słowiańskie rdzenie).
7. Pierwotna oboczność końcówek Proto-Slavic i Pra-Słowiańskich rdzeni jest „dziwnie” identyczna, ale jednocześnie niezgodna i niewytłumaczalna zasadami ofitzjalnego jęsykosnaftzfa.

Uszczegóławiam, że przez „pierwotną oboczność” rozumiem oboczność końcówek i rdzeni, których postacie zawierają dźwięki wysokoenergetyczne / spalatalizowane / tzw. satem lub niskoenergetyczne / niespalatalizowane / tzw. centum / kentum… lub i jedno i drugie na raz!

Cedźcie więc lepiej słowa przez zęby, nieme przeciw-słowiańskie, przeciw-logiczne, rasistowskie nazistowsko-prusko-pustynne niemoty, a ja biorę się za kończenie końcówek!

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/-%C4%8D%D1%8C

Reconstruction:Proto-Slavic/–čь

Proto-Slavic

Alternative forms

• *-ačь (when verb ending in -a-)
• *-ičь (when verb ending in -i-)

Etymology

Underlyingly reflecting Proto-Indo-European / Proto-Balto-Slavic *-k-yos, formed by agglutination of *-yos (Common Slavic *-jь) onto the element *-kъ. Cognate with Lithuanian -kis and Lithuanian -ķis.

Suffix

*-čь m

1. Deverbal, forming agent nouns.

   Synonyms: *-teľь, *-ьcь, *-ьnikъ

   *kopati (“to dig”) → *kopačь (“digger”)

   *kovati (“to forge”) → *kovačь (“smith, blacksmith”)

   *běgati (“to run”) → *běgačь (“runner”)

   *jьgrati (“to play”) → *jьgračь (“player”)

   *vьrati (“to lie”) → *vьračь (“sorcerer, soothsayer, charlatan”)

   *pogoniti (“to pursue, observe”) → *pogoničь (“drover”)

   *roditi (“to give birth”) → *rodičь (“father”)

   *voditi (“to lead”) → *vodičь (“leader”)

   *badati\*bodati or *bodti > *bosti (“to sting, stab, butt”) → *bodačь (“that which stings, stabs, butts”)

2. Deverbal, forming nomina instrumenti.

   Synonym: *-dlo

   *biti (“to beat”) → *bičь (“whip”)

   *briti (“to shave, cut hair/beard”) → *bričь (“cutting tool, razor”)

Declension

Declension of *-čь (soft o-stem)

	Singular	Dual	Plural
Nominative	*-čь	*-ča	*-či
Accusative	*-čь	*-ča	*-čę̇
Genitive	*-ča	*-ču	*-čь
Locative	*-či	*-ču	*-čixъ
Dative	*-ču	*-čema	*-čemъ
Instrumental	*-čьmь, *-čemь*	*-čema	*-či
Vocative	*-ču	*-ča	*-či

^* -ьmь in North Slavic, -emь in South Slavic.

See also

• *-kъ

Derived terms

• *-ačь
• *-ičь

► Proto-Slavic words suffixed with *-čь

Usage notes

• Used on verbs whose stem ends on vowels: -i-, -a- (-a- or -a/j- or -a/V-), (rarely) -ě-, (rarely) -V-

Descendants

• After the loss of word-final jer, daughter languages have reinterpreted the thematic ending of the verb -i- and -a- as a part of the suffix itself.
• In most of the daughters *-ačь merged with the reflex of *-čь which was preceded by the thematic vowel -a.

• East Slavic:
  • Old East Slavic: -чь (-čĭ)
    • Belarusian: -іч (-ič), -ач (-ač)
    • Russian: -ич (-ič), -ач (-ač)
    • Ukrainian: -ич (-yč), -ач (-ač)
• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Old Church Slavonic: -чь (-čĭ), -ачь (-ačĭ)

    Old Church Slavonic: -ⱍⱐ (-čĭ), -ⰰⱍⱐ (-ačĭ)

  • Bulgarian: -ич (-ič), -ач (-ač)
  • Macedonian: -ич (-ič), -ач (-ač)
  • Serbo-Croatian:

    Serbo-Croatian: -ич, -ач

    Serbo-Croatian: -ič, -ač

  • Slovene: -ič, -ȉč, -áč (tonal orthography)
• West Slavic:
  • Czech: -č, -ač, -áč
  • Kashubian: -ëcz, -ôcz
  • Polish: -icz, -acz
  • Slovak: -ič, -áč
  • Slovincian: -ĩč, -ač, -åč
  • Sorbian:
    • Upper Sorbian: -ič, -ač
    • Lower Sorbian: -ic, -ac

References

• Šekli, Matej (2012) , “Besedotvorni pomeni samostalniških izpeljank v praslovanščini”, in Philological Studies‎^[1] (in Slovene), volume 10, issue 1, Skopje, Perm, Ljubljana, Zagreb, pages 115–32
• Sławski, Franciszek, editor (1974) Słownik prasłowiański (in Polish), volume I, Wrocław: Polska Akademia Nauk, page 102f
• Halla-aho, Jussi (2006) Problems of Proto-Slavic Historical Nominal Morphology: On the Basis of Old Church Slavic (Slavica Helsingiensia; 26)‎^[2], Helsinki: University of Helsinki, page 68

---

UWAGA!

Jak widać powyżej, końcówka Proto-Slavic *-čь (i dźwięk zapisywany jako *č/C”) ofitzjalnie ma pochodzić od końcówki Proto-Slavic *-tъ (i rzekomo wcześniejszego dźwięku zapisywanego jako *t/T),.. która „underlyingly reflecting / zasadniczo odzwierciedla” też końcówkę Proto-Slavic *-kъ (i jeszcze wcześniejszy dźwięk zapisywany jako *k/K)!

To samo dotyczy innych podobnych końcówek Proto-Slavic, patrz poniżej.

Oto oboczne postacie ofitzjalnie istniejące jednocześnie w tzw. Proto-Slavic:

*kopati (“to dig”) → *kopačь (“digger”)

*kovati (“to forge”) → *kovačь (“smith, blacksmith”)

*běgati (“to run”) → *běgačь (“runner”)

*jьgrati (“to play”) → *jьgračь (“player”)

*vьrati (“to lie”) → *vьračь (“sorcerer, soothsayer, charlatan”)

*pogoniti (“to pursue, observe”) → *pogoničь (“drover”)

*roditi (“to give birth”) → *rodičь (“father”)

*voditi (“to lead”) → *vodičь (“leader”)

*badati\*bodati or *bodti > *bosti (“to sting, stab, butt”) → *bodačь (“that which stings, stabs, butts”)

*biti (“to beat”) → *bičь (“whip”)

*briti (“to shave, cut hair/beard”) → *bričь (“cutting tool, razor”)

Proto-Indo-European / Proto-Balto-Slavic *-k-yos są ofitzjalnie identyczne! O końcówce Proto-Slavic *-ьnikъ, napiszę oddzielny wpis.

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/-a%C4%8D%D1%8C

Reconstruction:Proto-Slavic/–ačь

Proto-Slavic

Etymology

• Morphologically possibly from reinterpreting of some deverbal agent nouns (e.g. *kovačь ← *kovati +‎ *-čь : *kovъ +‎ *-ačь). Synchronically it is an independent suffix.
• Semantically it’s close to denominal suffix *-atъ. But in this case form **-aťь is expected, though compare *porťa : *porkъ.

Suffix

*-ačь m

1. Denominal, forming nouns denoting a carrier of a property.

   *kolo (“wheel”) → *kolačь (“cake”)

   *bogъ (“wealth, fortune”) → *bogačь (“a wealthy man”) (compare *bogatъ (“wealthy”))

   *borda (“beard”) → *bordačь (“a bearded man”) (compare *bordatъ (“bearded”))

   *golva (“head”) → *golvačь (“one having a big head”) (compare *golvatъ)

   *rogъ (“horn”) → *rogačь (“horned animal”) (compare *rogatъ (“horned”))

Declension

Declension of *-ačь (soft o-stem)

	Singular	Dual	Plural
Nominative	*-ačь	*-ača	*-ači
Accusative	*-ačь	*-ača	*-ačę̇
Genitive	*-ača	*-aču	*-ačь
Locative	*-ači	*-aču	*-ačixъ
Dative	*-aču	*-ačema	*-ačemъ
Instrumental	*-ačьmь, *-ačemь*	*-ačema	*-ači
Vocative	*-aču	*-ača	*-ači

^* -ьmь in North Slavic, -emь in South Slavic.

See also

• *-atъ
• *-akъ

Derived terms

► Proto-Slavic words suffixed with *-ačь

Descendants

• East Slavic:
  • Old East Slavic: -ачь (-ačĭ) (1492 year)
    • Old Belarusian: -ачь (-ačĭ)
      • Belarusian: -а́ч (-áč)
    • Russian: -а́ч (-áč)
    • Old Ukrainian: -ачь (-ačĭ)
      • Ukrainian: -а́ч (-áč)

• South Slavic:
  • Bulgarian: -ач (-ač) (rare?)
  • Macedonian: -ач (-ač) (rare)
  • Serbo-Croatian: (rare?)

    Cyrillic: -а̄ч

    Latin: -ȃč

  • Slovene: -áč

• West Slavic:
  • Old Czech: -áč
    • Czech: -áč, -ač
  • Old Polish: -acz
    • Polish: -acz
  • Slovak: -áč
  • Slovincian: -ȯč, -ꞷč, -åč, -ač, -acz
  • Sorbian:
    • Upper Sorbian: -ač
    • Lower Sorbian: -ac

Further reading

• Šekli, Matej (2012) , “Besedotvorni pomeni samostalniških izpeljank v praslovanščini”, in Philological Studies‎^[1] (in Slovene), volume 10, issue 1, Skopje, Perm, Ljubljana, Zagreb, pages 115–32
• Sławski, Franciszek, editor (1974) Słownik prasłowiański (in Polish), volume I, Wrocław: Polska Akademia Nauk, page 102f

---

UWAGA!

Jak widać powyżej, jednoczesne istnienie obocznych końcówek, jak *-čь,*-ačь, *-atъ, **-aťь ofitzjalnie wymaga „ponownej interpretacji”, ponieważ ich istnienie, nie jest zgodne z ofitzjalnie oczekiwanymi wynikami, patrz:

• Morphologically possibly from reinterpreting of some deverbal agent nouns (e.g. *kovačь ← *kovati +‎ *-čь : *kovъ +‎ *-ačь). Synchronically it is an independent suffix.
• Semantically it’s close to denominal suffix *-atъ. But in this case form **-aťь is expected, though compare *porťa : *porkъ.

Postać tzw. Proto-Balto-Slavic coś jak *ak-yos, (odpowiadająca postaci Proto-Slavic *-ačь) ofitzjalnie nie  istnieje.

Istnienie dźwięku zapisywanego jako Proto-Slavic a, jest niezgodne z rzekomym wynikiem i tak niedziałającego tzw. prawa Wintera!

Oto oboczne postacie ofitzjalnie istniejące jednocześnie i w tzw. Proto-Slavic i j. polskim:

• *kolo (“wheel”) → *kolačь (“cake”)
• Kołacz / KoL”+aC”, Kolec / KoL+eC, Kolczasty / KoL+C”a+STy, Kołek / KoL”+eK, Kołatać / KoL”a+Ta+C’, Kołatka / KoL”a+T+Ka, itp.
• *bogъ (“wealth, fortune”) → *bogačь (“a wealthy man”) (compare *bogatъ (“wealthy”))
• Bogacz / BoG+aC”a, Bogaty / BoG+aTa
• *borda (“beard”) → *bordačь (“a bearded man”) (compare *bordatъ (“bearded”))
• Brodacz / BRoD+aC”a, Brodaty / BRoD+aTa
• *golva (“head”) → *golvačь (“one having a big head”) (compare *golvatъ)
• Głowacz / G+L”oWa+C”, Główka / G+L”o’W+Ka
• *rogъ (“horn”) → *rogačь (“horned animal”) (compare *rogatъ (“horned”))?!
• Rogacza / RoG+aC”a, Rogata / RoG+aTa

Końcówki Proto-Slavic *–atъ i *–akъ będą opisane w częściach kolejnych.

---

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/-i%C4%8D%D1%8C&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/-ičь.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/-o%C4%8D%D1%8C

Reconstruction:Proto-Slavic/-očь

Proto-Slavic

Etymology

Obsolete nominal suffix, derived from *-okъ +‎ *-jь, ultimately from Proto-Indo-European *-kyós. Equivalent to *-čь, appended to o-stems. Encountered mainly in South Slavic. Survives as an adverb in *per +‎ *-očь > Old Church Slavonic  прочь (pročĭ, “forth”), проче (proče, “therefore”).

Suffix

*-òčь m

1. From nouns or participles, forms state nouns with expressive, pungent connotation

   Synonyms: *-ostь, *-ota

   *gňilъ (“rotten”) → *gňilоčь (“rot”)

   *morzъ (“frost”) → *morzočь (“iciness”)

2. From verbs in *-ati, forms expressive state nouns

   Synonym: *-otьja

   *bľьvati (“to spit”) → *bľьvоčь (“vomit”)

   *brъkati (“to stir”) → *brъkоčь (“mess”)

Declension

Declension of *-očь (soft o-stem)

	Singular	Dual	Plural
Nominative	*-očь	*-oča	*-oči
Accusative	*-očь	*-oča	*-očę̇
Genitive	*-oča	*-oču	*-očь
Locative	*-oči	*-oču	*-očixъ
Dative	*-oču	*-očema	*-očemъ
Instrumental	*-očьmь, *-očemь*	*-očema	*-oči
Vocative	*-oču	*-oča	*-oči

^* -ьmь in North Slavic, -emь in South Slavic.

Related suffixes

• *-opъ, *-otъ, *-okъ
• *-ačь, *-ičь
• *-ьcь m, *-ica f, *-ьce n

---

UWAGA!

Obsolete nominal suffix, derived from *-okъ +‎ *-jь, ultimately from Proto-Indo-European *-kyós. Equivalent to *-čь, (…)

Jak widać powyżej, Proto-Slavic *-očь jest „przestarzałym przyrostkiem istniejący tylko z nazwy, wyprowadzonym z wcześniejszego *-okъ +‎ *-jь*”,.. ale nie z np. *-otъ +‎ *-jь*!!!

Ofitzjalnie niby to samo miało miejsce w przypadku Proto-Slavic *-čь, z tym że powyższe ofitzjalne przykłady wskazują, że rzekomo wcześniejszym był dźwięk zapisywany jako T, a nie K!

Oto oboczne postacie ofitzjalnie istniejące jednocześnie i w tzw. Proto-Slavic i w j. polskim:

*gňilъ (“rotten”) → *gňilоčь (“rot”)

Zgnity / Z+GNi+Ty

https://pl.wiktionary.org/wiki/zgnity

https://en.wiktionary.org/wiki/zgnity

Końcówki Proto-Slavic *-ota, *-okъ, *-ostь, itp., opiszę w następnych wpisach.

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/-i%C5%A1%C4%8De

Reconstruction:Proto-Slavic/-išče

Proto-Slavic

Alternative forms

• (West Slavic, partially Belarusian and Ukrainian): *-isko.
• (with -ov- formant, taken from u-stems, and influenced by verbs on -ovati and adjectives on -ovъ): *-ovišče.

Etymology

From earlier *isk-je. Originally it was probably used exclusively denominally for forming augmentatives, and later a semantic shift to place names occurred. E.g. *bolto (“mud”) → *boltišče (“large mud, a lot of mud”) > „there where is muddy”. Deverbal formations from verbs on *-iti are a late innovation.

Suffix

*-išče n

1. Denominal, denoting places or spaces.

   *gnojь (“manure, pus, dung”) → *gnojišče (“midden, cesspool, manure pile”)

   *ogňь (“fire”) → *ognišče (“fireplace”)

   *sǫdъ (“judgement, trial”) → *sǫdišče (“court”)

   *lovъ (“hunting, hunt”) → *lovišče (“hunting area/ground”)

2. Denominal, forming augmentatives, denoting increase or growth of quality.

   *dvorъ (“court, courtyard”) → *dvorišče (“yard”)

   *tъrgъ (“commodity, wares; market”) → *tъržišče (“market, fairground”)

3. Denominal, forming emotionally colored nouns, mostly augmentatives (usually with pejorative connotation), rarely diminutives.

   *baba (“old woman”) → *babišče (“hag”)

   *čudo (“wonder”) → *čudovišče (“monster”)

4. Denominal, forming nouns denoting a handle of a tool.

   *kosa (“scythe”) → *kosišče (“scythe handle”)

   *toporъ (“axe, hatchet”) → *toporišče (“axe handle”)

Declension

Declension of *-išče (soft o-stem)

	Singular	Dual	Plural
Nominative	*-išče	*-išči	*-išča
Accusative	*-išče	*-išči	*-išča
Genitive	*-išča	*-išču	*-iščь
Locative	*-išči	*-išču	*-iščixъ
Dative	*-išču	*-iščema	*-iščemъ
Instrumental	*-iščьmь, *-iščemь*	*-iščema	*-išči
Vocative	*-išče	*-išči	*-išča

^* -ьmь in North Slavic, -emь in South Slavic.

Derived terms

Category Proto-Slavic words suffixed with *-išče not found

Descendants

• East Slavic:
  • Old East Slavic: -ище (-išče)
    • Belarusian: -ішча (-išča), -ышча (-yšča)
    • Russian: -ище (-išče)
    • Rusyn: -іще (-išče)
    • Ukrainian: -ище (-yšče)

• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Old Cyrillic: -ище (-ište)

    Glagolitic: -ⰹⱋⰵ (-ište)

  • Bulgarian: -ище (-ište)
  • Macedonian: -иште (-ište)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: -иште

    Latin: -ište, -išče, -išće

  • Slovene: -išče

• West Slavic:
  • Czech: -iště
  • Kashubian: -iszcze, -ëszcze
  • Polabian: -istě
  • Polish: -yszcze, -iszcze
  • Slovak: -ište, -iščo (dialectal)
  • Slovincian: -ěščɵ, -i̯ščɵ
  • Sorbian:
    • Lower Sorbian: -išćo
    • Upper Sorbian: -išćo

References

• Šekli, Matej (2012) , “Besedotvorni pomeni samostalniških izpeljank v praslovanščini”, in Philological Studies‎^[1] (in Slovene), volume 10, issue 1, Skopje, Perm, Ljubljana, Zagreb, pages 115–32
• Halla-aho, Jussi (2006) Problems of Proto-Slavic Historical Nominal Morphology: On the Basis of Old Church Slavic (Slavica Helsingiensia; 26)‎^[2], Helsinki: University of Helsinki, page 77f
• Sławski, Franciszek, editor (1974) Słownik prasłowiański (in Polish), volume I, Wrocław: Polska Akademia Nauk, page 95ff

---

UWAGA!

Istniejące jednocześnie oboczne końcówki Proto-Slavic, jak wysokoenergetyczna / spalatalizowana / tzw. satem *-išče, jak i niskoenergetyczna / niespalatalizowana / tzw. centum / kentum *-isko, mają pochodzić jeszcze wcześniejszej postaci *isk-je..

Wygląda na to, że ponownie rzekomo pierwotna wobec powyższych końcówka tzw. Proto-Balto-Slavic coś jak *isk-yos, ofitzjalnie nie istniała…

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/-ovi%C5%A1%C4%8De&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/-ovišče.

…..

cdn…