292 Końcówka Proto-Slavic *-liko, *toliko, tyle, ile, ilość, ili, tylko, *koliko, *kolikъ, kilka, kilkoro, bezlik, bez liku, lik, *likъ, *laikaz, *laikaną, *līkāną, *-līkaz, *līką, *leyg-, *leyǵ-, ligo, religo, religio, religia i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa 01

bez liku

…..

A oto ciąg dalszy wpisu poprzedniego i opisywania końcówek Proto-Slavic. Także i tym razem omawiam w nim tylko jedną końcówkę Proto-Slavic – *-liko. Zawiera ona spółgłoskę *l/L przed jej dźwiękiem głównym, niespalatalizowanym, niskoenergetycznym, tzw. centum / kentum, zapisywanym jako *k/K. O innych złożonych końcówkach Proto-Slavic, zawierających ten sam dźwięk główny, napiszę we wpisach kolejnych.

Podzieliłem ten tekst na dwie podstawowe… i jedną lub dwie części uzupełniające. Musiałem tak zrobić nie tylko ze względu na coraz to nowsze i coraz bardziej Mię wkurzające „unowocześnienia” wordpressa… Głównym powodem był bezlik danych do porównania, wliczając w to także i te liczne ofitzjalnie przemilczane…

W części pierwszej zestawiłem dane dotyczące końcówki Proto-Slavic *-liko, a także powiązane z nią (nie tylko polskie) słowa (i ich znaczenia), ale tylko te, które występują w postaciach bezdźwięcznych, czyli tzw. centum / kentum.

Stety, czy raczej dla ofitzjalnych niestety, okazuje się że jednocześnie z tymi pierwszymi, istnieją inne (nie tylko polskie) słowa, o powiązanych znaczeniach,.. tyle, że w postaci dźwięcznej, czyli tzw satem!

Nie jest to oczywiście zgodne z ofitzjalną wykładnią, wg której w językach słowiańskich tzw. satem, istnieć przecież powinny TYLKO postacie wtórnie spalatalizowane, czyli udźwięcznione!

Żeby było i jeszcze zabawniej i ciekawiej, to:

  • pośród języków słowiańskich, słowa o powiązanych znaczeniach i zbudowane na rdzeniu LK, jak Proto-Slavic *-liko, występują jednocześnie w obu postaciach przeważnie w j. polskim,
  • podczas gdy w językach bałtyckich, rzekomo ofitzjalnie starszych niż j. słowiańskie, i jednych i drugich postaci brak!

Zestawiam i porównuję ww. dane dokładniej w części drugiej. Wnioski wypływające z tego są oczywiście oczywiste,.. więc i równie oczywiście ofitzjalnie niewłaściwe…

W tym tekście skupiam się na „logice” znaczeń słów, a w przypadku słów polskich, ich rzekomego zapożyczenia z postaci fielko-germańskich. Ponownie zwracam uwagę na nijakość logiczną wzajemnie wykluczających się ofitzjalnych wyjaśnień. Szerzej jednak cały czas piję do powstania rzekomych tzw. palatalizacji słowiańskich, jak i tego wszystkiego, co ma niby z nich wynikać…

Pomijając na razie nieprzeliczone mrowie ofitzjalnych przemilczeń, tak sobie myślę:

Czy poniższe fielko-germańskie etymologiczeskie fyfoty potraktować należy jako:

  • taki tradycyjny fielko-germański obozowy kabaret dla głucho-niemych,
  • czy może raczej jako rodzaj kolejnej pustynnej religii jakoś objawionej, dla umysłowo sprawnych inaczej?

Oto pierwszy z czterech głównych problemów:

Jak to było w ogóle możliwe, żeby z rzekomo pierwotnego znaczenia

  • “to bounce, shake, tremble”/ „podskakiwać, potrząsać, drżeć”, “to jump around” / „skakać”, „image, likeness; similar, like” / „obraz, podobieństwo; podobne, jak”,

powstały wtórne znaczenia jak

by jakoś kiedyś potem przekształcić się w znaczenia jak

No a co z magicznie istniejącymi jednocześnie bezdźwięcznym Proto-Indo-European *leyg– “to bounce, shake, tremble”, “to jump around”… lub “image, likeness; similar, like” … i równie bezdźwięcznym, ale jednak zmiękczonym *leyǵ– (“to bind”), itd???

No a co z dźwięcznymi Lico / LiCo i Licko / LiC+Ko, Policzkek / Po+LiC”+eK, itp., którymi zajmę się w części kolejnej?

No a co z tak licznymi, powiązanymi bezdźwięcznymi słowami, (ale „nieznanymi” ofitzjalnej nauce), które muszę opisać dodatkowo?

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Category:Proto-Slavic_words_suffixed_with_*-liko

Category:Proto-Slavic words suffixed with *-liko

Proto-Slavic words ending with the suffix *-liko.

Pages in category „Proto-Slavic words suffixed with *-liko„

This category contains only the following page.

T

UWAGA!

Ofitzjalnie istnieją jeszcze inne słowa z końcówką *-liko, patrz poniżej: *koliko, *jeliko, *onoliko, *seliko! Trzy ostatnie słowa nie zostały  niestety ofitzjalnie opisane. Nie ma też podanej żadnej odmiany ww. końcówki, być może dlatego, że była ona nieodmienna…

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/-liko&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/-liko.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/toliko

Reconstruction:Proto-Slavic/toliko

Proto-Slavic

Etymology

From *to +‎ *-liko.

Pronoun

*toliko

  1. this much / many
  2. neuter of *tolikъ
See also
Type *kъto *jь *jьnъ *onъ *ovъ *sь *tъ *vьśь
Time *kogъda *jegъda *jьnogъda *onogъda *ovogъda *segъda *togъda *vьśegъda
Place (to) *kǫda *jǫdu *jьnǫdu *onǫda *ovǫda *sǫda *tǫda *vьśǫdu
Place (to/in) *kamo *jamo *jьnamo *onamo *ovamo *sěmo *tamo *vьśamo
Place (in) *kъde *jьde *jьnъde *onъde *ovъde *sьde *tu *vьśьde
Way *kako *jako *jьnako *onako *ovako *sice *tako *vьśako
Amount *koliko *jeliko — *onoliko — *seliko *toliko —
Descendants

UWAGA!

O postaciach słów jak *jako, *kako pisałem już poprzednio. O postaci *tako napiszę w oddzielnym wpisie.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/tolik%D1%8A&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/tolikъ.

…..

Tyle / TyLe

https://pl.wiktionary.org/wiki/tyle

tyle (język polski)

wymowa:
IPA: [ˈtɨlɛ], AS: [tyle], ​?/i
znaczenia:

zaimek liczebny wskazujący

(1.1) określenie odnoszące się do liczebników głównych lub zastępujące je
odmiana:
(1.1) nieodm.
przykłady:
(1.1) Przyniósł tyle książek, ile zmieścił w torbie.
(1.1) Nie możemy dziś tego załatwić. Niestety nie mam tyle czasu.
(1.1) Zjadłeś aż tyle cukierków?!
kolokacje:
(1.1) tyle ile/co • tyle o ile • aż tyle
synonimy:
(1.1) tak dużo, tak wiele
związki frazeologiczne:
na tyle • o tyle • i to by było na tyle • ile głów, tyle rozumów • tyle, co kot napłakał
tłumaczenia:

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/tyle#Polish

tyle

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *toliko.

Pronunciation
Pronoun

tyle

  1. so much, so many
Declension
declension of tyle
case singular and plural
m pers other
nominative, vocative tylu tyle
genitive tylu
dative
accusative tylu tyle
instrumental tyloma
locative tylu
Related terms
Noun

tyle m

  1. locative/vocative singular of tył
Further reading
  • tyle in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • tyle in Polish dictionaries at PWN

UWAGA!

O słowach, jak Tył / TyL”, Tułów / To’L”+o’W, Tlić / TLi+C’, Clić / CLi+C’, itp., napiszę oddzielne wpisy. O pierwotnie obocznych Tulić / To’Li+C’ i Czulić / C”o’Li+C’, itp., pisałem już we wpisach nr 274, 277, 278, itp.

Słowo Ile / iLe nie ma wywiedzionej żadnej ofitzjalnej etymologii, choć jakoś tak bardzo i jest powiązane ze znaczeniem Tyle / TyLe, czy Wiele / WieLe, itp. Ich budowa jest w sumie identyczna, patrz (T)+y/iLe, czy (W)+ieLe…

…..

Ile / iLe

https://pl.wiktionary.org/wiki/ile#pl

ile (język polski)

ile (1.1) palców?
wymowa:
​?/i, IPA: [ˈilɛ], AS: [ile]
znaczenia:

zaimek pytajny

(1.1) używany do pytania o liczność elementów w zbiorze
(1.2) używany do pytania o wielkość

zaimek względny

(2.1) rozpoczynający zdanie podrzędne określające liczność elementów w zbiorze
(2.2) rozpoczynający zdanie podrzędne określające wielkość czegoś
odmiana:
(1–2) il|e, ~u, ~u, ~e/~u, ~oma, ~u, –
(1.1–2) przy zwrotach pełniących funkcje rzeczownika rodzaju męskoosobowego używa się formy ilu (por. drugi przykład)
przykłady:
(1.1) Ile dzieci przyszło dziś do szkoły?
(1.1) Ilu ludzi widzisz?
(1.2) Ile chcesz wody?
(2.1) Nie wiem, o ilu miastach jest ta książka.
(2.2) To jest urządzenie, które mierzy, ile zużyli państwo energii.
składnia:
(1–2) ile + D. lm
(1-2.2) ile + D. lp
kolokacje:
(1.1) ile to kosztuje?
synonimy:
(1, 2) jak dużo, jak wiele
(1.1–2) reg. śl. wiela
wyrazy pokrewne:
(1, 2) rzecz. ilość; iloczyn, iloraz
związki frazeologiczne:
(2.1–2) o ile
uwagi:
(1.1, 2.1) następny wyraz jest w dopełniaczu liczby mnogiej
(1, 2) jeżeli zaimek stanowi podmiot, to orzeczenie przyjmuje formę trzeciej osoby liczby pojedynczej rodzaju nijakiego (por. drugi przykład (1.1))
tłumaczenia:

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/ile#Polish

ile

Polish

Pronunciation
Pronoun

ile

  1. how much, how many
    Ile to kosztuje? ― How much is it?
    Ile masz lat? ― How old are you? (literally, “How many years do you have?”)
  2. (colloquial) how long
    Ile jeszcze będę żył? ― How long will I still live?
    Ile trwa ciąża? ― How long does pregnancy last?
Declension
declension of ile
case singular and plural
m pers other
nominative, vocative ilu ile
genitive ilu
dative
accusative ilu ile
instrumental iloma
locative ilu
Derived terms
Related terms
Noun

ile m

  1. locative/vocative singular of ił
Further reading
  • ile in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • ile in Polish dictionaries at PWN

…..

Ilość / iL+oS’C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/ilo%C5%9B%C4%87

ilość (język polski)

wymowa:
​?/i, IPA: [ˈilɔɕʨ̑], AS: [ilość]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) liczba określająca objętość lub masę; zob. też ilość w Wikipedii
(1.2) liczba sztuk[1]
odmiana:
(1.1)

przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga
mianownik ilość ilości
dopełniacz ilości ilości
celownik ilości ilościom
biernik ilość ilości
narzędnik ilością ilościami
miejscownik ilości ilościach
wołacz ilości ilości
przykłady:
(1.1) Ilość wody w zbiorniku to 200 litrów.
synonimy:
(1.1) objętość, waga, masa itp.
wyrazy pokrewne:
przym. ilościowy
przysł. ilościowo
etymologia:
pol. ile + -ość[2] < st.pol. ili[3]
uwagi:
(1.2) Wyraz bywa często używany zamiennie z wyrazem liczba, co czasem uważane jest za błąd, natomiast dopuszczalne jest w użyciu potocznym[1]; za poprawniejsze uważa się użycie wyrazu „ilość” tylko w stosunku do rzeczowników niepoliczalnych (1.1), w pewnych sytuacjach nie jest to jednak takie jednoznaczne[4][5][6].
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ Skocz do:1,0 1,1 Hasło ilość w: Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Andrzej Markowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, ISBN 83-01-13681-2, s. 281.
  2. ↑ Henryk Gaertner, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Część III, 1. Słowotwórstwo, Książnica – Atlas, Warszawa – Lwów 1934, s. 261.
  3. ↑ Halina Koneczna, Czysło, poczet, liczba, ilość, „Poradnik Językowy” nr 1/1950, s. 15.
  4. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Porada „plastik – plastyk, ilość – liczba” w: Poradnia językowa PWN.
  5. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Porada „ilość czy liczba?” w: Poradnia językowa PWN.
  6. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Porada „ilość i liczba” w: Poradnia językowa PWN.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/ilo%C5%9B%C4%87#Polish

ilość

Polish

Etymology

From ile +‎ –ość.

Pronunciation
Noun

ilość f

  1. quantity (a fundamental, generic term used when referring to the measurement)
Declension
declension of ilość
singular plural
nominative ilość ilości
genitive ilości ilości
dative ilości ilościom
accusative ilość ilości
instrumental ilością ilościami
locative ilości ilościach
vocative ilości ilości
Further reading
  • ilość in Polish dictionaries at PWN

UWAGA!

Końcówką –ość zajmę się w oddzielnym wpisie.

…..

Ili / iLi

https://pl.wiktionary.org/wiki/ili#ili_(j%C4%99zyk_polski)

ili (język polski)

znaczenia:

przymiotnik[1]

(1.1) st.pol. jak duży, jak mały[1]
synonimy:
(1.1) st.pol. ilki[1]
uwagi:
por. ile
rodzaj żeński ila, rodzaj nijaki ile[1]
odpowiedniki wskazujące: tyli, tylki[1]
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ Skocz do:1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Halina Koneczna, Czysło, poczet, liczba, ilość, „Poradnik Językowy” nr 1/1950, s. 15.

…..

Tylko / Ty+LKo lub TyL+Ko

https://pl.wiktionary.org/wiki/tylko

tylko (język polski)

wymowa:
​?/i, IPA: [ˈtɨlkɔ], AS: [tylko]
znaczenia:

partykuła

(1.1) oznacza ograniczenie, wyróżnienie, wyodrębnienie

spójnik

(2.1) łączy frazy o przeciwstawnym znaczeniu lub wyodrębnia dany element
odmiana:
(1.1) nieodm.
(2.1) nieodm.
przykłady:
(1.1) Z wizyty u lekarza cieszą się tylko uczniowie i pracownicy na etacie[1].
(2.1) Nie płaczę, tylko oczy mi się pocą.
kolokacje:
tylko że
synonimy:
(1.1) jedynie, wyłącznie, ino, przest. jeno, reg. (Śląsk) yno, gw. (Śląsk Cieszyński) yny, reg. (Poznań) aby, reg. (Kraków) aby
(2.1) ale, lecz
związki frazeologiczne:
tylko co • tylko i wyłącznie
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ Z Internetu.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/tylko#Polish

tylko

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *toliko.

Pronunciation
Conjunction

tylko

  1. just, but
    Synonyms: ale, lecz
Particle

tylko

  1. only, just
    Synonyms: ino, jedynie, jeno, wyłącznie
Further reading
  • tylko in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • tylko in Polish dictionaries at PWN

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/koliko

Reconstruction:Proto-Slavic/koliko

Proto-Slavic

Etymology

(This etymology is missing or incomplete.)

Pronoun

*koliko

  1. (with noun in genitive) how much, how many
  2. neuter of *kolikъ
Descendants

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/kolik%D1%8A

Reconstruction:Proto-Slavic/kolikъ

Proto-Slavic

Etymology

(This etymology is missing or incomplete.)

Prounon

*kolikъ

  1. how big
Declension

This pronoun needs an inflection-table template.

Derived terms
  • *koliko (“how much, how many”)
See also
Descendants
  • South Slavic:

UWAGA!

Dlaczego raz do rdzenia dodawana jest końcówka *+lik+, a raz *+ik+?!!

O słowach *velikъ (“big”) , Wiele / WieLe, Wielki / WieL+Ki, Wilk / WiLK, Wela / WeLa, itp. napiszę oddzielny wpis.

…..

Kilka / K+iLKa

https://pl.wiktionary.org/wiki/kilka

kilka (język polski)

kilki (2.1)

wymowa:
IPA: [ˈcilka], AS: [ḱilka], zjawiska fonetyczne: zmięk. ​?/i
znaczenia:

zaimek liczebny nieokreślony[1]

(1.1) oznaczenie w sposób przybliżony ilości od trzech do dziewięciu

rzeczownik, rodzaj żeński

(2.1) icht. rodzaj małych ryb z rodziny śledziowatych, zamieszkujących Morze Kaspijskie, Azowskie, Czarne i Śródziemne; zob. też  kilka w Wikipedii
odmiana:
(1.1) kilka (również dla mos w funkcji podmiotu kilku), kilku, kilku, mos kilku / nmos kilka, kilkoma lub kilku, kilku
(2.1)

przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga
mianownik kilka kilki
dopełniacz kilki kilek
celownik kilce kilkom
biernik kilkę kilki
narzędnik kilką kilkami
miejscownik kilce kilkach
wołacz kilko kilki
przykłady:
(1.1) Na parkingu stało kilka samochodów.
synonimy:
(1.1) nieco, mało, trochę, niedużo, niewiele, co nieco, pot. ciut, tyci, parę
(2.1) tiulka
antonimy:
(1.1) dużo, wiele, mnóstwo, pełno, sporo, bez liku
wyrazy pokrewne:
(1.1)
zaim. kilku
tem. słow. kilku-, kilko-
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana płatna rejestracja Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/kilka#Polish

kilka

Polish

Pronunciation
Etymology 1

From Proto-Slavic *koliko.

Adjective

kilka pl

  1. more than two but less than ten (a quantity from three to nine); several; few
Declension
declension of kilka
case plural only
m pers other
nominative, vocative kilku kilka
genitive kilku
dative
accusative kilku kilka
instrumental kilkoma
locative kilku
Derived terms

…..

Kilkoro / K+iLKo+Ro

https://sjp.pwn.pl/sjp/kilkoro;2470795

kilkoro

«zaimek liczebny zbiorowy oznaczający w sposób przybliżony liczbę w przedziale od 2 do 10»

…..

Bezlik / BeZ+LiK

https://pl.wiktionary.org/wiki/bezlik

bezlik (język polski)

wymowa:
IPA: [ˈbɛzlʲik], AS: [bezlʹik], zjawiska fonetyczne: zmięk. ​?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) wielka ilość, liczba czegoś
odmiana:
(1.1)

przypadek liczba pojedyncza
mianownik bezlik
dopełniacz bezliku
celownik bezlikowi
biernik bezlik
narzędnik bezlikiem
miejscownik bezliku
wołacz bezliku
przykłady:
(1.1) Była zachwycona bezlikiem książek w jego domowej bibliotece.
składnia:
(1.1) bezlik + D.
synonimy:
(1.1) ogrom
etymologia:
od frazy pol. bez liku[1]
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ Hasło bezlik w: Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, red. Halina Zgółkowa, t. 4, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 1994-2005, ISBN 83-900203-3-5, s. 112.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/bezlik#Polish

bezlik

Polish

Etymology

From bez- +‎ lik (“quantity, amount”), from Proto-Slavic *likъ.

Pronunciation
Noun

bezlik m inan

  1. myriad, multitude
Declension
declension of bezlik
singular
nominative bezlik
genitive bezliku
dative bezlikowi
accusative bezlik
instrumental bezlikiem
locative bezliku
vocative bezliku
Synonyms
Related terms
Further reading
  • bezlik in Polish dictionaries at PWN

…..

Bez liku / BeZ LiKo’

https://sjp.pwn.pl/doroszewski/bez-liku;5412552.html

bez liku

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/bez_liku

bez liku (język polski)

znaczenia:

fraza liczebnikowa

(1.1) mnóstwo; tak dużo, że nie da się tego policzyć
przykłady:
(1.1) Myśmy tutaj szli z Narwiku!
My przez Węgry! A my z Czech!
Nas tu z Syrii jest bez liku
A nas z Niemiec zwiało trzech![1]
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ Fragmenty piosenki Karpacka brygada, słowa: Marian Hemar, 1941.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/bez_liku

bez liku

Polish

Pronunciation
Adverb

bezliku (not comparable)

  1. (idiomatic) aplenty (more than enough)
    Synonyms: pod dostatkiem, w bród
Further reading
  • bez liku in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • bez liku in Polish dictionaries at PWN

…..

Lik / LiK

https://pl.wiktionary.org/wiki/lik

lik (język polski)

wymowa:
IPA: [lʲik], AS: [lʹik], zjawiska fonetyczne: zmięk.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) daw. stan liczebny, ilość
(1.2) daw. wyliczanie
(1.3) daw. miara czegoś
(1.4) żegl. brzeg żagla; zob. też lik w Wikipedii
odmiana:
(1.1–4)

przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga
mianownik lik liki
dopełniacz liku lików
celownik likowi likom
biernik lik liki
narzędnik likiem likami
miejscownik liku likach
wołacz liku liki
kolokacje:
(1.4) dolny / przedni / górny / wolny / prawy / lewy lik • mocować lik • mocować do liku
wyrazy pokrewne:
(1.1–3)
rzecz. likowitość ż, bezlik m
przym. likowity
licz. bez liku
(1.4)
rzecz. liklina ż
etymologia:
(1.1) zobacz też: białor. лік

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/lik#Polish

lik

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *likъ.

Pronunciation
Noun

lik m inan

  1. (obsolete) quantity, amount, number
Declension
declension of lik
singular
nominative lik
genitive liku
dative likowi
accusative lik
instrumental likiem
locative liku
vocative liku
Synonyms
Derived terms
Further reading
  • lik in Polish dictionaries at PWN

Serbo-Croatian

Etymology

From Proto-Slavic *likъ.

Pronunciation
Noun

lȋk m (Cyrillic spelling ли̑к)

  1. form, shape, figure, appearance
  2. image, effigy
  3. character, persona (in a work of art)
  4. (by extension, colloquial) guy, bloke, dude, character

    Ti si neki čudan lik.

    You’re a weird guy.
Declension
Declension of lik
singular plural
nominative lȋk lìkovi
genitive lika likova
dative liku likovima
accusative lik likove
vocative liku likovi
locative liku likovima
instrumental likom likovima
Derived terms

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/lik%D1%8A

Reconstruction:Proto-Slavic/likъ

Proto-Slavic

Etymology

Borrowed from Proto-Germanic*laikaz.

Noun

*likъ m[1][2]

  1. face
Inflection
Declension of *lȋkъ (hard o-stem, accent paradigm c)
Singular Dual Plural
Nominative *lȋkъ *lȋka *lȋci
Accusative *lȋkъ *lȋka *lȋky
Genitive *lȋka *likù *lĩkъ
Locative *lȋcě *likù *licě̃xъ
Dative *lȋku *likomà *likòmъ
Instrumental *lȋkъmь, *lȋkomь* *likomà *liký
Vocative *liče *lȋka *lȋci
* -ъmь in North Slavic, -omь in South Slavic.
Descendants
  • East Slavic:
    • Old East Slavic: ликъ (likŭ)
    • Russian: лик (lik) (ecclesiastical)
    • Ukrainian: лик (lyk)
  • South Slavic:
  • West Slavic:
Further reading
  • Vasmer, Max (1964–1973) , “лик”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress
References
  1. ^ Derksen, Rick (2008) , “*likъ”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 278: “m. o”
  2. ^ Olander, Thomas (2001) , “likъ”, in Common Slavic accentological word list, Copenhagen: Editiones Olander: “c mængde, tal (PR 137)”

UWAGA!

Czyli ofitzjalnie bezdźwięczna postać polskiego słowa Lik / LiK „quantity, amount, number„, jak i serbsko-chorwackiego lȋk „form, shape, figure, appearance,  image, effigy, character, persona (in a work of art)”, a także Proto-Slavic *likъ „face„, mają pochodzić z Proto-Germanic *laikaz „dance, game, sport, hymn„, które ma ofitzjalnie rzekomo pochodzić od Proto-Indo-European *leyg– “to bounce, shake, tremble”, “to jump around”… lub “image, likeness; similar, like”…

Aha… Skoro wszystko jest tak jednoznaczne, no to sprawdzę dokładniej jak to wygląda…

Przypominam, że jednocześnie istnieją jeszcze i inne powiązane w powyższym polskie słowa (tym razem dźwięczne), które opiszę w drugiej część tego wpisu.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/laikaz

Reconstruction:Proto-Germanic/laikaz

Proto-Germanic

Etymology

From Proto-Indo-European *leyg– (“to bounce, shake, tremble”).

Noun

*laikaz m[1]

  1. dance
  2. game, sport
  3. hymn
Inflection
Declension of *laikaz (masculine a-stem)
singular plural
nominative *laikaz *laikōz, *laikōs
vocative *laik *laikōz, *laikōs
accusative *laiką *laikanz
genitive *laikas, *laikis *laikǫ̂
dative *laikai *laikamaz
instrumental *laikō *laikamiz
Alternative forms
Related terms
Descendants
References
  1. ^ Orel, Vladimir (2003) , “*laikaz ~ *laikiz”, in A Handbook of Germanic Etymology, Leiden: Brill, →ISBN, page 233

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Germanic/laikiz&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Germanic/laikiz.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/laikan%C4%85

Reconstruction:Proto-Germanic/laikaną

Proto-Germanic

Etymology

From Proto-Indo-European *leyg– (“to jump around”).

Pronunciation
  • IPA(key): /ˈlɑi̯.kɑ.nɑ̃/
Verb

*laikaną

  1. to jump, play, move, swing about
Inflection
show ▼Conjugation of *laikaną (strong class 7a)
Derived terms
Descendants
Further reading
  • Kroonen, Guus (2013) , “*laikan-”, in Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 323

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/l%C4%ABk%C4%81n%C4%85

Reconstruction:Proto-Germanic/līkāną

Proto-Germanic

Etymology

From *-līkaz.

Verb

*līkāną

  1. to conform, to be of an agreeable kind
  2. to please, to be pleasing (to +dative)
Usage notes

Judging from Gothic evidence, the difference between this verb and the derived verb *galīkāną seems to have only been one of transitivity. The former could take an object in the dative, while the latter was intransitive only. Other than that the meanings were pretty much identical.

Inflection
show ▼Conjugation of *līkāną (weak class 3)
Derived terms
Descendants

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/-l%C4%ABkaz

Reconstruction:Proto-Germanic/-līkaz

Proto-Germanic

Etymology

From *līką, originally with the sense of ‚having the body or form of’.

Pronunciation
Adjective

*-līkaz

  1. -like, -ly. Forms adjectives from nouns and adjectives with the sense of ‚similar to, characteristic of’.
Inflection
show ▼Declension of *-līkaz (a-stem)
Derived terms
► Proto-Germanic words suffixed with *-līkaz
Descendants

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/l%C4%ABk%C4%85

Reconstruction:Proto-Germanic/līką

Proto-Germanic

Etymology 1

From Proto-Indo-European *leyg– (“image, likeness; similar, like”). Cognate with Lithuanian lýgus (“equal, level, flat, even, like”).

Pronunciation
Noun

*līką n

  1. body
  2. corpse, dead body
Inflection
Declension of *līką (neuter a-stem)
singular plural
nominative *līką *līkō
vocative *līką *līkō
accusative *līką *līkō
genitive *līkas, *līkis *līkǫ̂
dative *līkai *līkamaz
instrumental *līkō *līkamiz
Derived terms
Related terms
Descendants
Etymology 2

From Proto-Indo-European *leyǵ– (“to bind”). Cognate with Latin ligō (“to bind”).

Pronunciation

Noun

*līką n

  1. leech-line, bolt-rope
Descendants
  • English: leech
  • Dutch: lijk
  • Middle Low German: līk
  • Middle High German: geleich (“joint, link”)
  • Old Norse: lík
  • Danish: lig

UWAGA!

Jak widać powyżej, w Proto-Indo-European ofitzjalnie istniały dwie postacie i dwa różne znaczenia tego samego bezdźwięcznego rdzenia LG, niespalatalizowana *leyg– (“image, likeness; similar, like”) i spalatalizowana *leyǵ– (“to bind”)…

Powrócę do tego zagadnienia w kolejnych wpisach, kiedy omówię wymienione powyżej słowa, jak lake, like, lich, leech… i ich polskie i Pra-Słowiańskie odpowiedniki…

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/leyg-

Reconstruction:Proto-Indo-European/leyg–

Proto-Indo-European

Root

*leyg-[1]

  1. to jump around
Derived terms
► Terms derived from the Proto-Indo-European root *leyg-
Root

*leyg-

  1. similar, like
  2. image, likeness
Derived terms
► Terms derived from the Proto-Indo-European root *leyg-
References
  1. ^ Kroonen, Guus (2013) Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, →ISBN

UWAGA!

Brak postaci z Balto-Slavic. Widać typowe wtórne zniekształcenia w j. indo-irańskich, L>R!!!

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/ley%C7%B5-

Reconstruction:Proto-Indo-European/leyǵ–

Proto-Indo-European

Reconstruction

The reconstruction is uncertain due to the fact that the supposed reflexes are present in only two branches.

Root

*leyǵ-[1]

  1. to bind, tie
Derived terms
► Terms derived from the Proto-Indo-European root *leyǵ-
  • *lig-eh₂-ye- (factitive)
    • Italic:
      • Latin: ligō (“to tie, bind”)
  • Unsorted formations:
    • Albanian: lidh (“to tie”)
References
  1. ^ (only zero grade) De Vaan, Michiel (2008) Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7)‎[1], Leiden, Boston: Brill, →ISBN

UWAGA!

The reconstruction is uncertain due to the fact that the supposed reflexes are present in only two branches.

Powyższe twierdzenie nie jest prawdziwe, ponieważ w j. polskim zachowały się liczne słowa o identycznym znaczeniu, jak np. Przylga / PRy+LGa, Przylegać / PRy+LeGa+C’, Lgnąć / LGNa”+C’, itp., ale ofitzjalnie ofitzjalne jęsykosnaftzfo ich nie zna i nie kojarzy. Opiszę je niebawem.

Od razu zwracam uwagę, że wszystkie ww. postacie wcale nie są dźwięczne, jakby to niby miało być, patrz rzekome pochodzenie od tzw. miękkiego *ǵ/G’ (ale także i od *s/S),.. choć faktem jest, że istnieją też i dźwięczna słowa jak Łże / L”Z”e, czy Łza / L”Za…

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/ligo#Latin

ligo

Latin

Etymology

From Proto-Indo-European *leyǵ– (“to bind”).[1]

Pronunciation
Noun

ligō m (genitive ligōnis); third declension

  1. a hoe, mattock
Declension

Third-declension noun.

Case Singular Plural
Nominative ligō ligōnēs
Genitive ligōnis ligōnum
Dative ligōnī ligōnibus
Accusative ligōnem ligōnēs
Ablative ligōne ligōnibus
Vocative ligō ligōnēs
Descendants
Verb

ligō (present infinitive ligāre, perfect active ligāvī, supine ligātum); first conjugation

  1. I tie, bind
  2. I bandage, wrap around
  3. I unite
Conjugation
more ▼   Conjugation of ligō (first conjugation)
Derived terms
Descendants
References
  • ligo in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
  • ligo in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
  • ligo in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré Latin-Français, Hachette
  • ligo in Harry Thurston Peck, editor (1898) Harper’s Dictionary of Classical Antiquities, New York: Harper & Brothers
  • ligo in William Smith et al., editor (1890) A Dictionary of Greek and Roman Antiquities, London: William Wayte. G. E. Marindin
  1. ^ De Vaan, Michiel (2008) Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7)‎[1], Leiden, Boston: Brill, →ISBN

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/religo#Latin

religo

Latin

Etymology

From re- +‎ ligō

Pronunciation
Verb

religō (present infinitive religāre, perfect active religāvī, supine religātum); first conjugation

  1. I bind fast
  2. (nautical) I moor
Conjugation
more ▼   Conjugation of religō (first conjugation)
Derived terms
Descendants
References
  • religo in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
  • religo in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
  • religo in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré Latin-Français, Hachette

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/religio

religio (język łaciński)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) religia, kult[1]
(1.2) rel. wyznanie
(1.3) sumienność
(1.4) pobożność
(1.5) zabobon
(1.6) rel. życie zakonne, zakon
(1.7) rel. hierarchia kościelna
odmiana:
(1) religiō, religiōnis (deklinacja III)

przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga
mianownik religiō religiōnēs
dopełniacz religiōnis religiōnum
celownik religiōnī religiōnibus
biernik religiōnem religiōnēs
ablatyw religiōne religiōnibus
wołacz religiō religiōnēs
etymologia:
źródłosłów dla ang. religion, eo religio, franc. religion, hiszp. religión, hol. religie, katal. religió, niem. Religion, pol. religia, port. religião, rum. religie, wł. religione
źródła:
  1. ↑ Alojzy Jougan, Słownik kościelny łacińsko-polski, wydanie V, Wydawnictwo Diecezjalne, Sandomierz 2013, ISBN 978-83-257-0542-8, s. 579.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/religio#Latin

religio

Latin

Alternative forms
Etymology

Attested in classical Latin (1st century B.C.E.); perhaps from the unattested verb *religo (“to observe, to venerate”) +‎ -io, which could go back (via Proto-Italic *legō (“to care”)) to Proto-Indo-European *h₂leg–. Frequently used by Cicero, who linked the word with  relegō. Afterwards, the word was linked (mainly by Christian authors) to religō and obligātiō.

Pronunciation
Noun

religiō f (genitive religiōnis); third declension

  1. scrupulousness, conscientious exactness
  2. piety, religious scruple, religious awe, superstition, strict religious observance
  3. scruples, conscientiousness
  4. (of gods) sanctity
  5. an object of worship, holy thing, holy place
Declension

Third-declension noun.

Case Singular Plural
Nominative religiō religiōnēs
Genitive religiōnis religiōnum
Dative religiōnī religiōnibus
Accusative religiōnem religiōnēs
Ablative religiōne religiōnibus
Vocative religiō religiōnēs
Quotations
  • 1772-1778 Historia Ecclesiastica Islandiæ by Finnur Jónsson, chapter one (Google books)
    De introductione religionis Christianæ in Islandiam.

    Of the introduction of Christianity to Iceland.
Related terms
Descendants
References
  • religio in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
  • religio in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
  • religio in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition, 1883–1887)
  • religio in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré Latin-Français, Hachette
  • Carl Meissner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book‎[1], London: Macmillan and Co.
  • religio in Harry Thurston Peck, editor (1898) Harper’s Dictionary of Classical Antiquities, New York: Harper & Brothers

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/religia

religia (język polski)

wymowa:
IPA: [rɛˈlʲiɟja], AS: [relʹiǵi ̯a], zjawiska fonetyczne: zmięk.• i → j  ​?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) rel. system wierzeń i praktyk, określający relację jednostki do różnie pojmowanej sfery sacrum, czyli świętości i sfery boskiej; zob. też religia w Wikipedii
(1.2) eduk. przedmiot nauczany w szkole, wpajający uczniom podstawy określonej wiary
odmiana:
(1.1)

przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga
mianownik religia religie
dopełniacz religii religii / przest. religij
celownik religii religiom
biernik religię religie
narzędnik religią religiami
miejscownik religii religiach
wołacz religio religie
przykłady:
(1.1) Religia jest arcydziełem sztuki tresowania zwierząt, bo szkoli ludzi, jak mają myśleć. (Artur Schopenhauer)
(1.2) W pierwszym roku swojego prezbiteratu uczył dzieci religii.
hiponimy:
(1.1) monoteizm, jedynobóstwo, politeizm, wielobóstwo
wyrazy pokrewne:
rzecz. religijność m, religianctwo n, religiant m, religiantka ż
przym. religijny, pseudoreligijny, wewnątrzreligijny, religiancki
przysł. religijnie
etymologia:
(1.1) łac. religio < relegere ‚ponownie wybierać, przestrzegać’ lub religare ‚ponownie związywać’, lub reeligere ‚ponownie obierać’[1]
tłumaczenia:(edytuj)
źródła:
  1. ↑ Leksykon religioznawczy, Wydawnictwo Współczesne, Warszawa 1998, s. 218.

UWAGA!

Ofitzjalne jęsykosnaftzfo to nic innego jak kolejna pustynna religia objawiona, ponieważ stwarza ono przez odtfaszanie jakoś objawione cuda niewidy na kiju, w które należy uwierzyć bez zastanowienia…

(1.1) rel. system wierzeń i praktyk, określający relację jednostki do różnie pojmowanej sfery sacrum, czyli świętości i sfery boskiej; zob. też religia w Wikipedii
(1.2) eduk. przedmiot nauczany w szkole, wpajający uczniom podstawy określonej wiary

Pierwotnym znaczeniem, jakie temu słowu przypisywał Cycero, zajmę się niebawem…

Attested in classical Latin (1st century B.C.E.); perhaps from the unattested verb *religo (“to observe, to venerate”) +‎ -io, which could go back (via Proto-Italic *legō (“to care”)) to Proto-Indo-European *h₂leg–. Frequently used by Cicero, who linked the word with relegō. Afterwards, the word was linked (mainly by Christian authors) to religō and obligātiō.

…..

cdn…

2 uwagi do wpisu “292 Końcówka Proto-Slavic *-liko, *toliko, tyle, ile, ilość, ili, tylko, *koliko, *kolikъ, kilka, kilkoro, bezlik, bez liku, lik, *likъ, *laikaz, *laikaną, *līkāną, *-līkaz, *līką, *leyg-, *leyǵ-, ligo, religo, religio, religia i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa 01”

  1. Pingback: 293 Końcówka Proto-Slavic *-liko, lico, *līcè, oblicze, obliczać, obliczyć, policzyć, policzek, žandas, liczyć, liczba, liczebnik, liczydło, liczny, Liczyrzepa i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa 02 | SKRBH

  2. Pingback: 294 Końcówki Proto-Slavic *-nьcь, *-nikъ, *-ьnica, *-ьnikъ, -ница, -ник, помазанник, pomazaniec, избранник, wybraniec, wybranek, wybranka, избранница, *bedrьnьcь, *bedrьnikъ, *bedrьnica, biedrzeniec, bolni

Skomentuj

Wprowadź swoje dane lub kliknij jedną z tych ikon, aby się zalogować:

Gravatar
Logo WordPress.com

Komentujesz korzystając z konta WordPress.com. ( Wyloguj /  Zmień )

Zdjęcie na Facebooku

Komentujesz korzystając z konta Facebook. ( Wyloguj /  Zmień )

Anuluj

Połączenie z %s

Ta witryna wykorzystuje usługę Akismet aby zredukować ilość spamu. Dowiedz się w jaki sposób dane w twoich komentarzach są przetwarzane.