Reconstruction:Proto-Slavic/lice
…..
A oto obiecana druga część wpisu poprzedniego. Zestawiłem w niej postacie dźwięczne słów i rdzeni jednocześnie istniejące w j. polskim z opisanymi już poprzednio postaciami bezdźwięcznymi.
UWAGA!!! – Postacie dźwięczne i bezdźwięczne występujące jednocześnie razem w j. polskim tzw. satem!!!
Jak to jest ofitzjalnie w ogóle możliwe?!! Ano tak to!!! Tyle że tak, czy srak, ta ofitzjalnie zamilczana pierwotna oboczność, podważa ofitzjalne prafty wiary religii jęsykofych odtfaszaczy.
- Skąd w ogóle ta rzekoma palatalizacja wzięła się w poniższych przypadkach?
- Niby, że dźwięki zapisywane jako ъ/o’ i o/o ją były i jakoś zrobiły?!!
- A jak i dlaczego wzięła się była ona ta palatalizacja tylko w poniższych przypadkach, a w tych opisanych poprzednio już nie, hm?!!
Oto czego ofitzjalne mondrale i naukaftze ani nie znajo, ani nie rozumio, no chyba, że jedynie udajo, że tego nie robio. Tym razem zwracam uwagę już na wszystkie cztery główne problemy występujące poniżej:
1
- logicznie bardzo wątpliwe jest wywiedzenie pochodzenia polskiego słowa Lik / LiK „quantity, amount, number„, jak i serbsko-chorwackiego lȋk „form, shape, figure, appearance, image, effigy, character, persona (in a work of art)”, od Proto-Slavic *likъ „face„, które ma rzekomo być od-fielko-germańskim zapożyczeniem z Proto-Germanic *laikaz „dance, game, sport, hymn„, które ma ofitzjalnie rzekomo pochodzić od Proto-Indo-European *leyg– “to bounce, shake, tremble”, “to jump around”, “image, likeness; similar, like” … lub *leyǵ– “to bind”, itd.,
- podczas gdy polskie i połabskie Lico / LiCo i Licko / LiC+Ko „cheek (soft skin on each side of the face, below the eyes)”, itp., mają rzekomo pochodzić od Proto-Slavic *lice „cheek, face„, które ma rzekomo pochodzić od wcześniejszego *liko, (ale powiązanego z Proto-Slavic *likъ „face„),.. a to od Proto-Balto-Slavic *léika, a to od Proto-Indo-European *léykom.
2
- jednoczesne występowanie polskich słów w postaci bezdźwięcznej, jak Lik / LiK „quantity, amount, number„, itp.,
- jak i postaci dźwięcznej, jak polskie i połabskie Lico / LiCo i Licko / LiC+Ko „cheek (soft skin on each side of the face, below the eyes), (poetic) face„, Licz / LiC”, Liczyć / LiC”y+C’ „to count (to enumerate or determine number), to compute, to matter„, Liczba / LiC”+Ba „number (abstract entity), (grammar) number„, Liczebnik / LiC”e+B+NiK „numeral (part of speech)”, Liczydło / LiC”y+DL”o „abacus (device for performing arithmetical calculations)”, Liczny / LiC”+Ny „numerous„, itp.,
- Obliczyć / oB+LiC”y+C’, Oblicze / oB+LiC”e „face, character„,
- Policzyć / Po+LiC”y+C’ „to count (recite numbers in sequence), to enumerate (determine the amount of something), to get even, to even the score„, Policzek / Po+LiC”+eK „cheek (part of face), slap in the face”, itp.,
- a wszystkie one ofitzjalnie są powiązane lub pochodzące od Proto-Slavic *likъ, patrz: „Related terms *likъ„!!!
3
- jednoczesne wystąpienie jakichś palatalizacji słowiańskich i ich brak,
- a właściwie ich rzekome wystąpienie, niezgodnie z ofitzjalną wykładnią i magicznie spowodowane przez dźwięki nie powodujące palatalizacji, czyli zmiękczenia, zapisywane jako ъ/o’ i o/o, patrz polskie lico, licko, lik, Proto-Slavic *likъ, *liko i jednoczesne *lice, wszystkie pochodzące rzekomo od Proto-Balto-Slavic *léika, a wcześniej od Proto-Indo-European *léykom,.. czy może raczej od *leyg– “image, likeness; similar, like” lub *leyǵ– “to bind”, itd.
4
- odpowiednikami bałtyckimi słowiańskiego słowa Policzek / Po+LiC”+eK są Lithuanian žandas („cheek”), Latvian zods (“chin”), Old Prussian żauna (“jaw”),
- wszystkie one pochodzą z innego rdzenia i znaczenia, patrz: „Ultimately from Proto-Indo-European *ǵénu-, *ǵénus. Compare the roots *ǵ(o)nH₂dhos, *ǵnH₂dh–, Ancient Greek γνάθος (gnáthos).”,
- w j. polskim istnieją oboczne odpowiedniki dla powyższych słów, jak np. Gnieść / G+NieS’+C’, Zanieść / Za+NieS’+C’, Gnat / G+NaT, Gnat / G+Na+C’, Gnić / G+Ni+C’, Znać / Z+Na+C’, czy Proto-Slavic *gnatъ,.. czy też Żuć / Z”o’+C’, Żyć / Z”y+C’, Kuć / Ko’+C’, itd.
Jak to wszystko objąć umysłem i wytłumaczyć logicznie,.. ale i jednocześnie ofitzjalnie, no to ponownie ni wim…
Ponownie zwracam uwagę na nijakość logiczną wzajemnie wykluczających się ofitzjalnych wyjaśnień, patrz ofitzjalne utraty pamięci i fygibaski umysłowe z wpisu poprzedniego. W kolejnym wpisie lub wpisach omówię je dokładniej.
Przypominam, że tak po prawdzie, to piję cały czas do ofitzjalnych prób wytłumaczenia powstania rzekomych tzw. palatalizacji słowiańskich, jak i tego wszystkiego, co ma niby z nich wynikać.
Przypominam, że ofitzjalnie 2 (lub 3) palatalizacje słowiańskie miały powstać w następstwie sąsiedztwa niektórych spółgłosek z następującymi po nich samogłoskami zmiękczającymi. Jakoś w śród tych ostatnich nie widać dźwięków zapisywane jako ъ/o’ i o/o, patrz poniżej…
https://en.wikipedia.org/wiki/Palatalization_(sound_change)#Slavic_languages
In the Slavic languages, two palatalizations took place. Both affected the Proto-Slavic velars *k *g *x. In the first palatalization, the velars before the front vowels *e *ē *i *ī and the palatal approximant *j changed to *č *ž *š. In the second palatalization, the velars changed to c, dz or z, and s or š before the Proto-Slavic diphthongs *aj *āj, which must have been monophthongized to *ē by this time.
https://en.wiktionary.org/wiki/Appendix:Glossary#slavic_first_palatalization
Slavic first palatalization – A specific occurrence of palatalization that occurred in the Proto-Slavic language, in which the velar consonants *k *g *x when followed by any of the front vowels *e *ě *ь *i became the sounds *č *ž *š, respectively. The Slavic first palatalization is still an active process in many modern Slavic languages. For example, before certain suffixes in Russian, the consonants к г х ц become ч ж ш ч respectively. Other Slavic languages behave similarly. (See Slavic first palatalization on Wikipedia.)
https://en.wiktionary.org/wiki/Appendix:Glossary#slavic_progressive_palatalization
Slavic progressive palatalization – A specific occurrence of palatalization that occurred in the Proto-Slavic language, in which the velar consonants *k *g *x when preceded by either of the front vowels *ь *i (possibly with an intervening n) became the sounds *c dz s/š, respectively, with s occurring in East and South Slavic but š occurring in West Slavic. (See Slavic progressive palatalization on Wikipedia.)
https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_Proto-Slavic#First_regressive_palatalization
https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_Proto-Slavic#Second_regressive_palatalization
https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_Proto-Slavic#Progressive_palatalization
I tak po kolei i ofitzjalnie:
- Nie wiadomo skąd pochodzi końcówka Proto-Slavic *-liko. Na wikipedii nie ma obecnie dostępnych żadnych danych dotyczących jej, czy rzekomo wcześniejszych postaci z Proto-Balto-Slavic i Proto-Indo-European.
- Istnieją różne słowa Proto-Slavic posiadające tę końcówkę, jak *koliko, *jeliko, *onoliko, *seliko, *toliko, jednak tylko to ostatnie jest podane jako przykład jej istnienia, (także i opisane, jak to pierwsze).
- Proto-Slavic *toliko „this much, many” ma pochodzić od *to + *-liko, „neuter of *tolikъ„, który niestety też nie został opisany. Od nich mają pochodzić Polish: tylko, tyle.
- Proto-Slavic *koliko „how much, how many„, neuter of *kolikъ niestety nie mają oba opisanej żadnej etymologii. Od nich mają pochodzić Polish: kilka, kielko (dialectal).
- Zarówno polski lik itp. z jego odmianami, jak likowi, likom, lików „quantity, amount, number„, jak i serbsko-chorwacki lȋk m (Cyrillic spelling ли̑к), z jego odmianami, jak likom, likova, likove, lìkovi, likovima „form, shape, figure, appearance, image, effigy, character, persona (in a work of art)”, mają pochodzić od Proto-Slavic *likъ.
- Proto-Slavic *likъ „face„ i jego odmiany, jak np: *likomà, *lȋkomь, *likòmъ, itp., ma ofitzjalnie rzekomo być zapożyczeniem od-fielkogermańskim, patrz: „Borrowed from Proto-Germanic *laikaz„.
- Proto-Germanic *laikaz‚ „dance, game, sport, hymn„, itp. i jego odmiany, jak np: *laikōz, *laikōs, *laikǫ̂, *laikō, ma ofitzjalnie rzekomo pochodzić od Proto-Indo-European *leyg– “to bounce, shake, tremble”, “to jump around”, “image, likeness; similar, like”.
- Polskie i połabskie lico i licko „cheek (soft skin on each side of the face, below the eyes)”, itp. i jego odmiany, jak np: lico, licoju, licom, licoma, licow, licowu, itp., mają ofitzjalnie rzekomo pochodzić od Proto-Slavic *lice.
- Proto-Slavic *lice ma ofitzjalnie rzekomo pochodzić od wcześniejszego „early *liko, a to z Proto-Balto-Slavic *léika, a to z Proto-Indo-European *léykom, które to postacie niestety nie są opisane.
- W językach bałtyckich brak jest jakichkolwiek odpowiedników ww. słów, brzmiących podobnie, czyli zbudowanych na tym samym rdzeniu, czy rdzeniach, jak ich słowiańskie odpowiedniki.
…..
Lico / LiC”o
https://pl.wiktionary.org/wiki/lico
lico (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) książk. anat. twarz, oblicze, policzek
- (1.2) bud. zewnętrzna powierzchnia niektórych przedmiotów
- (1.3) bud. zewnętrzna powierzchnia ściany albo bryły budynku
- odmiana:
- (1.1–3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik lico lica dopełniacz lica lic[1][2][3][4] / rzad. liców[2] celownik licu licom biernik lico lica narzędnik licem licami miejscownik licu licach wołacz lico lica
- tłumaczenia:
- źródła:
- ↑ Hasło lico w: Słownik języka polskiego, red. Mieczysław Szymczak, t. II, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978–1981, ISBN 83-01-00281-6, s. 32.
- ↑ Skocz do:2,0 2,1 Hasło lice a. lico w: Słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Witold Doroszewski, Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1980, ISBN 83-01-03811-X, s. 296.
- ↑
Hasło lico w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑
Hasło lico w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/lico
lico
Lower Sorbian
Etymology
From Proto-Slavic *lice.
Pronunciation
Noun
lico n (diminutive licko)
- cheek (soft skin on each side of the face, below the eyes)
Declension
Further reading
- lico in Ernst Muka/Mucke (St. Petersburg and Prague 1911–28): Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow / Wörterbuch der nieder-wendischen Sprache und ihrer Dialekte. Reprinted 2008, Bautzen: Domowina-Verlag.
- lico in Manfred Starosta (1999): Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch. Bautzen: Domowina-Verlag.
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *lice.
Pronunciation
Noun
lico n
Declension
Derived terms
Further reading
- lico in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- lico in Polish dictionaries at PWN
…..
https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=licko&action=edit&redlink=1
Wiktionary does not yet have an entry for licko.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/lice
Reconstruction:Proto-Slavic/lice
Proto-Slavic
Etymology
From early *liko, from Proto-Balto-Slavic *léika, from Proto-Indo-European *léykom. Baltic cognates include Old Prussian laygnan (“cheek”). Indo-European cognates include Old Irish lecca (“jaw, cheek”).
Noun
Inflection
Derived terms
Related terms
Descendants
- East Slavic:
- South Slavic:
- West Slavic:
Further reading
- Vasmer, Max (1964–1973) , “лицо”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress
- Trubačóv, Oleg, editor (1988) , “*lice”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 15, Moscow: Nauka, page 75
References
- ^ Derksen, Rick (2008) , “*līcè”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 278: “n. jo (b) ‘cheek, face’”
- ^ Olander, Thomas (2001) , “?lice”, in Common Slavic accentological word list, Copenhagen: Editiones Olander: “b ansigt, person (PR 135; MP 24)”
UWAGA!
To Old Irish lecca (“jaw, cheek”)., przenosi na tę stronę:
https://en.wiktionary.org/wiki/lecca
Italian
Verb
lecca
(…)
To leccare pochodzi od Lizać / LiZ+aC’, patrz:
https://pl.wiktionary.org/wiki/leccare
https://en.wiktionary.org/wiki/leccare#Italian
(…) Possibly of Germanic origin; cf. Frankish *lekkon, from Proto-Germanic *likkōną, whence Old English liccian (Modern English lick). Compare French lécher. Alternatively, perhaps from a Vulgar Latin root *ligicāre, from Latin lingere, lingō. (…)
https://en.wiktionary.org/wiki/lingere#Latin
https://en.wiktionary.org/wiki/lingo#Latin
From Proto-Indo-European *leyǵʰ–. Cognate to English lick.
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/likk%C5%8Dn%C4%85
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/ley%C7%B5%CA%B0-
Tradycyjnie, oczywiście w wiki nie ma wymienionych żadnych przykładów słów pochodzących z j. słowiańskich…
…..
https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=laygnan&action=edit&redlink=1
Wiktionary does not yet have an entry for laygnan.
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Balto-Slavic/léika.
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/léykom.
…..
Oblicze / oB+LiC”e
https://pl.wiktionary.org/wiki/oblicze
oblicze (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) książk. twarz jakiejś osoby i jej wyraz
- (1.2) przen. charakter czegoś; zarys, postać czegoś
- (1.3) twarz zwierzęcia
- odmiana:
- (1.1–3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik oblicze oblicza dopełniacz oblicza obliczy[1] celownik obliczu obliczom biernik oblicze oblicza narzędnik obliczem obliczami miejscownik obliczu obliczach wołacz obliczu oblicza
- kolokacje:
- (1.1) ponure / surowe / posępne / marsowe oblicze • ludzkie oblicze
- (1.2) znaleźć się w obliczu czegoś • oblicze kulturalne • oblicze rozwoju turystyki • prawdziwe oblicze
- synonimy:
- (1.1) fizjonomia, twarz, buzia, lico
- (1.2) esencja
- związki frazeologiczne:
- Janusowe oblicze • w obliczu śmierci
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) face, countenance; (1.2) face, w obliczu czegoś: in the face of, w obliczu prawa: in the eye of the law
- baskijski: (1.1) begitarte, aurpegiera
- białoruski: (1.1) аблічча n; (1.2) аблічча n
- esperanto: (1.1) vizaĝo
- hiszpański: (1.1) faz ż, semblante m, rostro m; (1.2) aspecto m, apariencia ż, cara ż
- jidysz: (1.1) געזיכט n (gezicht), פּנים n (ponem)
- niemiecki: (1.1) Antlitz n
- rosyjski: (1.1) лицо n; (1.2) лицо n
- rumuński: (1.1) obraz n
- szwedzki: (1.1) anlete n
- wilamowski: (1.1) gyzyht n, gyzycht n, twoż ż
- włoski: (1.1) volto; (1.2) carattere
- źródła:
- ↑ Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Andrzej Markowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, ISBN 83-0113111-X, s. 536.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/oblicze
oblicze
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *ob-lice (compare Lower Sorbian woblico, Czech obličej, Slovak obličaj, Russian обличье (obličʹje, “image, character, look”), Ukrainian обличчя (oblyččja), Belarusian аблі́чча (ablíčča)), from Proto-Slavic *lice.
Pronunciation
Noun
oblicze n
Declension
Further reading
- oblicze in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- oblicze in Polish dictionaries at PWN
…..
https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/oblice&action=edit&redlink=1
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/oblice.
…..
Obliczać / oB+LiC”a+C’
https://pl.wiktionary.org/wiki/oblicza%C4%87#pl
obliczać (język polski)
- znaczenia:
czasownik
- odmiana:
- (1) koniugacja I
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik obliczać czas teraźniejszy obliczam obliczasz oblicza obliczamy obliczacie obliczają czas przeszły m obliczałem obliczałeś obliczał obliczaliśmy obliczaliście obliczali ż obliczałam obliczałaś obliczała obliczałyśmy obliczałyście obliczały n obliczałom obliczałoś obliczało tryb rozkazujący niech obliczam obliczaj niech oblicza obliczajmy obliczajcie niech obliczają pozostałe formy czas przyszły m będę obliczał,
będę obliczaćbędziesz obliczał,
będziesz obliczaćbędzie obliczał,
będzie obliczaćbędziemy obliczali,
będziemy obliczaćbędziecie obliczali,
będziecie obliczaćbędą obliczali,
będą obliczaćż będę obliczała,
będę obliczaćbędziesz obliczała,
będziesz obliczaćbędzie obliczała,
będzie obliczaćbędziemy obliczały,
będziemy obliczaćbędziecie obliczały,
będziecie obliczaćbędą obliczały,
będą obliczaćn będę obliczało,
będę obliczaćbędziesz obliczało,
będziesz obliczaćbędzie obliczało,
będzie obliczaćczas zaprzeszły m obliczałem był obliczałeś był obliczał był obliczaliśmy byli obliczaliście byli obliczali byli ż obliczałam była obliczałaś była obliczała była obliczałyśmy były obliczałyście były obliczały były n obliczałom było obliczałoś było obliczało było forma bezosobowa czasu przeszłego obliczano tryb przypuszczający m obliczałbym,
byłbym obliczałobliczałbyś,
byłbyś obliczałobliczałby,
byłby obliczałobliczalibyśmy,
bylibyśmy obliczaliobliczalibyście,
bylibyście obliczaliobliczaliby,
byliby obliczaliż obliczałabym,
byłabym obliczałaobliczałabyś,
byłabyś obliczałaobliczałaby,
byłaby obliczałaobliczałybyśmy,
byłybyśmy obliczałyobliczałybyście,
byłybyście obliczałyobliczałyby,
byłyby obliczałyn obliczałobym,
byłobym obliczałoobliczałobyś,
byłobyś obliczałoobliczałoby,
byłoby obliczałoimiesłów przymiotnikowy czynny m obliczający, nieobliczający ż obliczająca, nieobliczająca obliczające, nieobliczające n obliczające, nieobliczające imiesłów przymiotnikowy bierny m obliczany obliczani ż obliczana obliczane n obliczane imiesłów przysłówkowy współczesny obliczając, nie obliczając rzeczownik odczasownikowy obliczanie, nieobliczanie
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. obliczanie n, obliczenie n
- czas. policzyć
- przym. obliczeniowy
- tłumaczenia:
- źródła:
…..
Obliczyć / oB+LiC”y+C’
https://pl.wiktionary.org/wiki/obliczy%C4%87
obliczyć (język polski)
- znaczenia:
czasownik przechodni
- (1.1) aspekt dokonany od: obliczać
- odmiana:
- (1.1) koniugacja VIb
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik obliczyć czas przyszły prosty obliczę obliczysz obliczy obliczymy obliczycie obliczą czas przeszły m obliczyłem obliczyłeś obliczył obliczyliśmy obliczyliście obliczyli ż obliczyłam obliczyłaś obliczyła obliczyłyśmy obliczyłyście obliczyły n obliczyłom obliczyłoś obliczyło tryb rozkazujący niech obliczę oblicz niech obliczy obliczmy obliczcie niech obliczą pozostałe formy czas zaprzeszły m obliczyłem był obliczyłeś był obliczył był obliczyliśmy byli obliczyliście byli obliczyli byli ż obliczyłam była obliczyłaś była obliczyła była obliczyłyśmy były obliczyłyście były obliczyły były n obliczyłom było obliczyłoś było obliczyło było forma bezosobowa czasu przeszłego obliczono tryb przypuszczający m obliczyłbym,
byłbym obliczyłobliczyłbyś,
byłbyś obliczyłobliczyłby,
byłby obliczyłobliczylibyśmy,
bylibyśmy obliczyliobliczylibyście,
bylibyście obliczyliobliczyliby,
byliby obliczyliż obliczyłabym,
byłabym obliczyłaobliczyłabyś,
byłabyś obliczyłaobliczyłaby,
byłaby obliczyłaobliczyłybyśmy,
byłybyśmy obliczyłyobliczyłybyście,
byłybyście obliczyłyobliczyłyby,
byłyby obliczyłyn obliczyłobym,
byłobym obliczyłoobliczyłobyś,
byłobyś obliczyłoobliczyłoby,
byłoby obliczyłoimiesłów przymiotnikowy przeszły m obliczony obliczeni ż obliczona obliczone n obliczone imiesłów przysłówkowy uprzedni obliczywszy rzeczownik odczasownikowy obliczenie, nieobliczenie
- przykłady:
- (1.1) Wartość azymutu boku PK obliczymy uwzględniając fakt, że w każdej ćwiartce układu współrzędnych prostokątnych znaki przyrostów tworzą inną kombinację[1].
- wyrazy pokrewne:
- czas. liczyć, policzyć
- rzecz. obliczanie n, obliczenie n
- przym. obliczeniowy
- tłumaczenia:
- (1.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: obliczać
- źródła:
- ↑ Stefan Przewłocki, Geodezja dla inżynierii środowiska, 1998, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
…..
Policzyć / Po+LiC”y+C’
https://pl.wiktionary.org/wiki/policzy%C4%87#pl
policzyć (język polski)
- znaczenia:
czasownik
- (1.1) sprawdzić, ile czegoś jest, dodając do siebie poszczególne jednostki[1]
- (1.2) wymienić kolejno liczby[2]
- (1.3) pot. określić pewną cenę za coś[2]
- (1.4) daw. uznać za coś, zaliczyć do czegoś[2]
czasownik zwrotny policzyć się
- (2.1) sprawdzić liczbę osób wewnątrz grupy
- (2.2) załatwić z kimś porachunki
- (2.3) ustalić wzajemne zobowiązania pieniężne
- odmiana:
- (1.1) koniugacja VIb
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik policzyć czas przyszły prosty policzę policzysz policzy policzymy policzycie policzą czas przeszły m policzyłem policzyłeś policzył policzyliśmy policzyliście policzyli ż policzyłam policzyłaś policzyła policzyłyśmy policzyłyście policzyły n policzyłom policzyłoś policzyło tryb rozkazujący niech policzę policz niech policzy policzmy policzcie niech policzą pozostałe formy czas zaprzeszły m policzyłem był policzyłeś był policzył był policzyliśmy byli policzyliście byli policzyli byli ż policzyłam była policzyłaś była policzyła była policzyłyśmy były policzyłyście były policzyły były n policzyłom było policzyłoś było policzyło było forma bezosobowa czasu przeszłego policzono tryb przypuszczający m policzyłbym,
byłbym policzyłpoliczyłbyś,
byłbyś policzyłpoliczyłby,
byłby policzyłpoliczylibyśmy,
bylibyśmy policzylipoliczylibyście,
bylibyście policzylipoliczyliby,
byliby policzyliż policzyłabym,
byłabym policzyłapoliczyłabyś,
byłabyś policzyłapoliczyłaby,
byłaby policzyłapoliczyłybyśmy,
byłybyśmy policzyłypoliczyłybyście,
byłybyście policzyłypoliczyłyby,
byłyby policzyłyn policzyłobym,
byłobym policzyłopoliczyłobyś,
byłobyś policzyłopoliczyłoby,
byłoby policzyłoimiesłów przymiotnikowy przeszły m policzony policzeni ż policzona policzone n policzone imiesłów przysłówkowy uprzedni policzywszy rzeczownik odczasownikowy policzenie, niepoliczenie
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. liczba ż, liczenie n, liczydło n, liczebnik m, licznik m, rozliczenie n, liczebność ż, liczność ż, obliczenie n, zliczenie n, liczbówka ż, policzenie n, zliczanie n
- czas. liczyć, odliczyć, odliczać, wyliczyć, wyliczać, zliczyć, zliczać, naliczyć, naliczać, rozliczyć, rozliczać, obliczyć, obliczać
- przym. policzalny, liczebnikowy, liczebny, liczny, liczbowy, obliczeniowy
- związki frazeologiczne:
- można policzyć na palcach jednej ręki
- tłumaczenia:
- źródła:
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/policzy%C4%87
policzyć
Polish
Etymology
Pronunciation
Verb
policzyć pf
- (intransitive) to count (recite numbers in sequence)
- (transitive) to count, to enumerate (determine the amount of something)
- (reflexive) to get even, to even the score
Conjugation
singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
person | masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | |
infinitive | policzyć | |||||
future tense | 1st | policzę | policzymy | |||
2nd | policzysz | policzycie | ||||
3rd | policzy | policzą | ||||
impersonal | policzy się | |||||
past tense | 1st | policzyłem | policzyłam | policzyliśmy | policzyłyśmy | |
2nd | policzyłeś | policzyłaś | policzyliście | policzyłyście | ||
3rd | policzył | policzyła | policzyło | policzyli | policzyły | |
impersonal | policzono | |||||
conditional | 1st | policzyłbym | policzyłabym | policzylibyśmy | policzyłybyśmy | |
2nd | policzyłbyś | policzyłabyś | policzylibyście | policzyłybyście | ||
3rd | policzyłby | policzyłaby | policzyłoby | policzyliby | policzyłyby | |
impersonal | policzono by | |||||
imperative | 1st | niech policzę | policzmy | |||
2nd | policz | policzcie | ||||
3rd | niech policzy | niech policzą | ||||
passive adjectival participle | policzony | policzona | policzone | policzeni | policzone | |
anterior adverbial participle | policzywszy | |||||
verbal noun | policzenie |
Further reading
- policzyć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- policzyć in Polish dictionaries at PWN
…..
Policzek / Po+LiC”+eK
https://pl.wiktionary.org/wiki/policzek
policzek (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) anat. każde z dwóch miejsc na twarzy pod okiem, obok nosa
- (1.2) uderzenie otwartą dłonią w policzek (1.1)
- (1.3) przen. obraza
- (1.4) archit. rodzaj konstrukcji, na której opierają się stopnie schodów
- (1.5) środ. sport. strzelectwo część broni (kolby) do opierania policzka (1.1)[1]
- odmiana:
- (1.1–2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik policzek policzki dopełniacz policzka policzków celownik policzkowi policzkom biernik policzek policzki narzędnik policzkiem policzkami miejscownik policzku policzkach wołacz policzku policzki
- przykłady:
- (1.1) Na policzku wyskoczył jej czerwony pryszcz.
- (1.2) Policzek był tak silny, że ofiara zachwiała się.
- (1.3) Napis „Precz z komuną!” na gmachu PZPR byłby prawdziwym policzkiem dla każdego działacza partyjnego.
- synonimy:
- (1.1) reg. śl. facka
- (1.3) obraza, afront
- (1.4) belka policzkowa
- antonimy:
- (1.5) ostroga
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. polik mrz
- przym. policzkowy
- czas. policzkować ndk., spoliczkować dk.
- związki frazeologiczne:
- nadstawić drugi policzek
- uwagi:
- (1.1) zobacz też: Indeks:Polski – Części ciała
- tłumaczenia:
- aleucki: (1.1) ulugaq, uluga-x̂
- angielski: (1.1) cheek; (1.2) bitch slap, slap in the face; (1.3) slap in the face
- arabski: (1.1) خد
- baskijski: (1.1) masail, matrail; (1.2) belarrondoko, masaileko, matraileko, zaplazteko
- białoruski: (1.1) шчака ż
- birmański: (1.1) ပါး (pa:)
- bułgarski: (1.1) буза ż; (1.2) шамар m, плесница ż; (1.4) пързалка ż
- chorwacki: (1.1) obraz m
- czeski: (1.1) tvář ż
- duński: (1.1) kind w
- esperanto: (1.1) vango
- francuski: (1.1) joue ż; (1.2) giffle ż; (1.3) giffle ż
- hiszpański: (1.1) mejilla ż; (1.2) bofetada ż; (1.3) bofetada ż; (1.4) zanca ż
- inuktitut: (1.1) ᐅᓗᐊᖅ
- islandzki: (1.1) kinn ż
- jidysz: (1.1) באַק ż (bak), בעקל n (bekl)
- kansa: (1.1) yéba
- kataloński: (1.1) galta ż
- koreański: (1.1) 볼 (pol)
- litewski: (1.1) žandas m
- niemiecki: (1.1) Backe ż, Wange ż; (1.2) Ohrfeige ż; (1.3) Ohrfeige ż
- norweski (bokmål): (1.1) kinn n
- nowogrecki: (1.1) μάγουλο n; (1.2) χαστούκι n, μπάτσος m
- ormiański: (1.1) այտ
- rosyjski: (1.1) щека ż; (1.2) пощёчина ż; (1.3) пощёчина ż
- rumuński: (1.1) obraz m
- słowacki: (1.2) pot. facka ż
- szwedzki: (1.1) kind w
- tajski: (1.1) แก้ม
- tybetański: (1.1) ཞལ་འགྲམ
- ukraiński: (1.1) щока ż; (1.2) ляпас m
- węgierski: (1.1) arc; (1.2) arculütés
- wilamowski: (1.1) waeć ż
- włoski: (1.1) guancia ż; (1.2) schiaffo m, ceffone m
- wolof: (1.1) lex
- źródła:
- ↑ Monika Sobolewska, Słownictwo z zakresu strzelectwa sportowego w polszczyźnie współczesnej – wybrane zagadnienia, w: Socjolekt, idiolekt, idiostyl. Historia i współczesność pod red. Urszuli Sokólskiej, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2017, s. 333.
UWAGA!
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/%C5%BEandas#lt
žandas (język litewski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski
- odmiana:
- lp žandas, žando, žandui, žandą, žandu, žande, žande; lm žandai, žandų, žandams, žandus, žandais, žanduose, žandai
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/%C5%BEandas
žandas
Lithuanian
Etymology
Ultimately from Proto-Indo-European *ǵénu-, *ǵénus. Compare the roots *ǵ(o)nH₂dhos, *ǵnH₂dh–, Ancient Greek γνάθος (gnáthos). Compare also Latvian zods (“chin”), Old Prussian żauna (“jaw”).
Noun
žándas m (plural žandaĩ)
Declension
singular (vienaskaita) | plural (daugiskaita) | |
---|---|---|
nominative (vardininkas) | žándas | žandaĩ |
genitive (kilmininkas) | žándo | žandų̃ |
dative (naudininkas) | žándui | žandáms |
accusative (galininkas) | žándą | žándus |
instrumental (įnagininkas) | žándu | žandaĩs |
locative (vietininkas) | žandè | žanduosè |
vocative (šauksmininkas) | žánde | žandaĩ |
W j. polskim istnieją słowa identyczne, jak np: Żądać / Z”a”Da+C’, Żądło / Z”a”D+L”o, Żądlić / Z”a”D+Li+C’, Gęby / Ge”By, Zęby / Ze”By, Dziąsło / Dzia”S+L”o, itp.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/policzek
policzek
Polish
Etymology
Probably from *pół-liczek (pół + lico – half of a face).
Pronunciation
Noun
policzek m inan
Declension
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | policzek | policzki |
genitive | policzka | policzków |
dative | policzkowi | policzkom |
accusative | policzek | policzki |
instrumental | policzkiem | policzkami |
locative | policzku | policzkach |
vocative | policzku | policzki |
Related terms
Further reading
- policzek in Polish dictionaries at PWN
…..
Liczyć / LiC”y+C’
https://pl.wiktionary.org/wiki/liczy%C4%87
liczyć (język polski)
- znaczenia:
czasownik przechodni
- (1.1) określać liczbę elementów składających się na dany zbiór
- (1.2) włączać do zbioru
- (1.3) zawierać w sobie określoną ilość elementów
- (1.4) wykonywać działania matematyczne, przetwarzać dane numeryczne
czasownik nieprzechodni
czasownik zwrotny
- odmiana:
- (1–3) koniugacja VIb
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik liczyć czas teraźniejszy liczę liczysz liczy liczymy liczycie liczą czas przeszły m liczyłem liczyłeś liczył liczyliśmy liczyliście liczyli ż liczyłam liczyłaś liczyła liczyłyśmy liczyłyście liczyły n liczyłom liczyłoś liczyło tryb rozkazujący niech liczę licz niech liczy liczmy liczcie niech liczą pozostałe formy czas przyszły m będę liczył,
będę liczyćbędziesz liczył,
będziesz liczyćbędzie liczył,
będzie liczyćbędziemy liczyli,
będziemy liczyćbędziecie liczyli,
będziecie liczyćbędą liczyli,
będą liczyćż będę liczyła,
będę liczyćbędziesz liczyła,
będziesz liczyćbędzie liczyła,
będzie liczyćbędziemy liczyły,
będziemy liczyćbędziecie liczyły,
będziecie liczyćbędą liczyły,
będą liczyćn będę liczyło,
będę liczyćbędziesz liczyło,
będziesz liczyćbędzie liczyło,
będzie liczyćczas zaprzeszły m liczyłem był liczyłeś był liczył był liczyliśmy byli liczyliście byli liczyli byli ż liczyłam była liczyłaś była liczyła była liczyłyśmy były liczyłyście były liczyły były n liczyłom było liczyłoś było liczyło było forma bezosobowa czasu przeszłego liczono tryb przypuszczający m liczyłbym,
byłbym liczyłliczyłbyś,
byłbyś liczyłliczyłby,
byłby liczyłliczylibyśmy,
bylibyśmy liczyliliczylibyście,
bylibyście liczyliliczyliby,
byliby liczyliż liczyłabym,
byłabym liczyłaliczyłabyś,
byłabyś liczyłaliczyłaby,
byłaby liczyłaliczyłybyśmy,
byłybyśmy liczyłyliczyłybyście,
byłybyście liczyłyliczyłyby,
byłyby liczyłyn liczyłobym,
byłobym liczyłoliczyłobyś,
byłobyś liczyłoliczyłoby,
byłoby liczyłoimiesłów przymiotnikowy czynny m liczący, nieliczący ż licząca, nielicząca liczące, nieliczące n liczące, nieliczące imiesłów przysłówkowy współczesny licząc, nie licząc rzeczownik odczasownikowy liczenie, nieliczenie
- przykłady:
- (1.1) Zawsze liczę pieniądze, które wypłacam z banku, żeby być pewnym, że dostałem tyle, ile trzeba.
- (1.2) – Trzy osoby jadą. – Licz mnie też. – Czyli cztery, ktoś jeszcze?
- (1.3) Ta grupa liczy sześć osób.
- (1.4) Ten komputer liczy dwa razy szybciej niż poprzedni.
- (1.4) Księgowy siedział przy biurku zawalonym papierami i liczył zawzięcie.
- (2.1) Gramy w chowanego. Adam liczy na głos do dziesięciu, a my się chowamy
- (2.1) Licz do dziesięciu i powiedz „szukam”!
- (2.2) Musisz zrobić to sam i nie licz na moją pomoc!
- (2.3) Wiem, że moja mama mnie kocha i zawsze mogę na nią liczyć.
- (3.1) Licz się ze zdaniem ojca!
- (3.2) Dobrze wiesz, że liczy się dla mnie tylko zdanie ojca. To on zadecyduje, czy mam wyjechać, czy nie.
- synonimy:
- (1.4) kalkulować, rachować
- (2.1) odliczać, rachować
- (2.2) czekać, nastawiać się, przewidywać
- (2.3) polegać, pokładać nadzieję, ufać, wierzyć, żywić zaufanie
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. liczebność ż, licznik mrz, zliczenie n, zliczanie n, policzenie n, liczenie n, liczba, liczydło
- czas. naliczyć, obliczyć, podliczyć, przeliczyć, rozliczyć, wyliczyć, zaliczyć, zliczyć, policzyć, przeliczać, zaliczać
- przym. liczny, policzalny, obliczeniowy
- przysł. licznie
- związki frazeologiczne:
- liczyć się ze słowami • kto liczy na losy, będzie nagi i bosy • kto się z groszem nie liczy, tego bieda wyćwiczy
- uwagi:
- w czasownikach wtórnie niedokonanych, które utworzono poprzez dodanie przedrostka temat -liczyć przechodzi w -liczać
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) count; (1.4) calculate; (2.3) count on, expect; (3.1) consider, take into account
- arabski: (1.1) عد, حسب, عید
- baskijski: (1.1) zenbatu; (1.4) kalkulatu; (2.1) zenbatu
- białoruski: (1.1) лічыць
- chorwacki: (1.1) brojati
- czeski: (1.1) počítat
- duński: (1.1) tælle; (1.3) tælle; (1.4) regne; (2.1) tælle; (2.2) regne; (3.2) tælle
- esperanto: (1.1) kalkuli
- francuski: (1.1) compter; (1.4) calculer; (2.3) compter
- hiszpański: (1.1) contar; (1.4) calcular; (2.1) contar
- islandzki: (1.1) telja
- japoński: (1.1) 数える; (1.4) 計算する; (2.3) 信頼する, 信用する
- jidysz: (1.1) ציילן (cejln); (3.1) קוקן (kukn); (3.2) האָבן אַן אויג (hobn an ojg)
- kataloński: (1.4) calcular
- łaciński: (1.1) numero, computo
- niemiecki: (1.1) zählen; (1.4) rechnen; (2.2) erwarten, zumuten, rechnen mit; (3.1) erwägen
- pali: (1.1) gaṇeti
- rosyjski: (1.1) считать; (1.2) включать, учитывать; (1.3) насчитывать; (1.4) рассчитывать; (2.1)считать; (2.2) рассчитывать, надеяться; (2.3) рассчитывать, надеяться; (3.1) считаться; (3.2)считаться
- szwedzki: (1.1) räkna, beräkna, summera; (1.3) räkna, uppgå, utgöra, bestå; (1.4) räkna; (2.1)räkna; (2.2) räkna, förvänta, vänta sig; (3.1) räkna, fästa vikt, ta hänsyn; (3.2) räknas, betyda
- tahitański: (1.1) taiʻo
- tuvalu: (1.1) lau
- ukraiński: (1.1) лічити; (1.4) лічити
- wilamowski: (1.1) cyła; (1.4) raehiyn, rachyn
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/liczy%C4%87
liczyć
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *ličiti.
Pronunciation
Verb
liczyć impf (perfective policzyć)
- (transitive) to count (to enumerate or determine number)
- (transitive) to compute
- (reflexive) to count, to matter
Conjugation
singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
person | masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | |
infinitive | liczyć | |||||
present tense | 1st | liczę | liczymy | |||
2nd | liczysz | liczycie | ||||
3rd | liczy | liczą | ||||
impersonal | liczy się | |||||
past tense | 1st | liczyłem | liczyłam | liczyliśmy | liczyłyśmy | |
2nd | liczyłeś | liczyłaś | liczyliście | liczyłyście | ||
3rd | liczył | liczyła | liczyło | liczyli | liczyły | |
impersonal | liczono | |||||
future tense | 1st | będę liczył, będę liczyć |
będę liczyła, będę liczyć |
będziemy liczyli, będziemy liczyć |
będziemy liczyły, będziemy liczyć |
|
2nd | będziesz liczył, będziesz liczyć |
będziesz liczyła, będziesz liczyć |
będziecie liczyli, będziecie liczyć |
będziecie liczyły, będziecie liczyć |
||
3rd | będzie liczył, będzie liczyć |
będzie liczyła, będzie liczyć |
będzie liczyło, będzie liczyć |
będą liczyli, będą liczyć |
będą liczyły, będą liczyć |
|
impersonal | będzie liczyć się | |||||
conditional | 1st | liczyłbym | liczyłabym | liczylibyśmy | liczyłybyśmy | |
2nd | liczyłbyś | liczyłabyś | liczylibyście | liczyłybyście | ||
3rd | liczyłby | liczyłaby | liczyłoby | liczyliby | liczyłyby | |
impersonal | liczono by | |||||
imperative | 1st | niech liczę | liczmy | |||
2nd | licz | liczcie | ||||
3rd | niech liczy | niech liczą | ||||
active adjectival participle | liczący | licząca | liczące | liczący | liczące | |
contemporary adverbial participle | licząc | |||||
verbal noun | liczenie |
Related terms
- (nouns) bezlik (“myriad, multitude”), liczba (“number”), liczebnik (“numeral”), licznik (“counter”), liczydło (“abacus”), lik (“quantity”)
- (adjectives) liczbowy (“numerical, numeric, numeral”), liczebny, liczny (“numerous”)
- Liczyrzepa
Derived terms
Further reading
- liczyć in Polish dictionaries at PWN
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/ličiti.
…..
Liczba / LiC”+Ba
https://pl.wiktionary.org/wiki/liczba
liczba (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) mat. pojęcie będące w najprostszym przypadku abstrakcyjną reprezentacją liczebności zbioru lub poziomu jakiejś wielkości (np. fizycznej); zob. też liczba w Wikipedii
- (1.2) zapis liczby (1.1)
- (1.3) jęz. gram. w deklinacji: kategoria gramatyczna wynikająca z liczności elementów, które dany wyraz określa
- (1.4) grupa o określonej liczebności
- (1.5) st.pol. rachunek, liczenie[1]
- odmiana:
- (1.1–5)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik liczba liczby dopełniacz liczby liczb celownik liczbie liczbom biernik liczbę liczby narzędnik liczbą liczbami miejscownik liczbie liczbach wołacz liczbo liczby
- przykłady:
- (1.1) Dział matematyki, który zajmuje się podzielnością liczb to teoria liczb.
- (1.1) Liczba 235 jest większa od liczby 129.
- (1.2) Ta czerwona liczba oznacza stratę na koniec kwartału.
- (1.3) Większość polskich rzeczowników ma zarówno liczbę pojedynczą, jak i mnogą.
- (1.4) Duża liczba ludzi w Afryce to analfabeci.
- kolokacje:
- (1.1) liczba naturalna • liczba parzysta • liczba nieparzysta • liczba całkowita • liczba pierwsza • liczba złożona • liczba wymierna • liczba niewymierna • liczba rzeczywista • liczba dodatnia • liczba ujemna • liczba zespolona • liczba kardynalna • liczba atomowa • liczba Avogadro • liczba binarna
- (1.3) liczba pojedyncza • liczba mnoga • liczba podwójna
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. liczebność ż, liczydło n, liczenie n, policzenie n, licznik m, liczebnik m, zliczanie n, zliczenie n, liczman m, liczność ż, nieliczność ż, odliczanie n, odliczenie n, niedoliczanie n, niedoliczenie n, policzalność ż, niepoliczalność ż
- czas. liczyć ndk., policzyć dk., zliczać ndk., zliczyć dk., odliczać ndk., odliczyć dk., niedoliczać ndk., niedoliczyć dk.
- przym. liczbowy, liczebny, liczny, policzalny, niepoliczalny
- przysł. liczbowo, liczebnie, licznie
- uwagi:
- (1.1) Wyraz bywa często używany zamiennie z wyrazem ilość, co czasem uważane jest za błąd, natomiast dopuszczalne jest w użyciu potocznym. Za bardziej poprawne uważa się użycie wyrazu „liczba” tylko w stosunku do rzeczowników policzalnych, w pewnych sytuacjach nie jest to jednak takie jednoznaczne[3][4][5].
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) number; (1.2) number; (1.3) singular/plural (number)
- arabski: (1.1–2, 4) عدد ,رقم
- baskijski: (1.1) zenbaki; (1.2) zenbaki
- białoruski: (1.1) лічба, лік; (1.2) лічба, лік; (1.3) лік
- bułgarski: (1.1) число n; (1.3) число n; (1.4) число n
- chorwacki: (1.1) broj m; (1.2) broj m
- duński: (1.1) tal n, nummer n; (1.2) tal n, nummer n
- esperanto: (1.1) nombro, kvanto
- fiński: luku, lukumäärä
- francuski: (1.1) nombre m; (1.2) nombre m; (1.3) nombre m; (1.4) nombre m
- grenlandzki: (1.1) qassiussusersiut
- gudźarati: (1.1) આંકડો m (āṅkaḍō)
- hiszpański: (1.1) número m; (1.2) número m; (1.3) número m; (1.4) número m
- holenderski: (1.1) getal n
- japoński: (1.1) 数字, 数; (1.2) 数字, 数
- jidysz: (1.1) צאָל ż (col); (1.2) צאָל ż (col); (1.3) צאָל ż (col)
- kataloński: (1.1) nombre m; (1.2) nombre m; (1.3) nombre m
- litewski: (1.1) skaičius; (1.2) skaitmuo
- łaciński: (1.1) numerus; (1.2) numerus
- niemiecki: (1.1) Zahl ż; (1.2) Nummer ż, Zahl ż; (1.3) Numerus m; (1.4) Anzahl
- nowogrecki: (1.1) αριθμός m; (1.2) αριθμός m, νούμερο n; (1.3) αριθμός m; (1.4) αριθμός m
- rosyjski: (1.1) число n; (1.2) число n; (1.3) число n
- rumuński: (1.1) număr n
- slovio: (1.?) cxislo (число)
- słowacki: (1.1) číslo
- szwedzki: (1.1) tal n; (1.3) numerus n; (1.4) antal, numerär, mängd
- tybetański: (1.1) གྲངས་ཀ
- ukraiński: (1.1) число n; (1.2) число n; (1.3) число n
- węgierski: (1.1) szám; (1.2) szám; (1.3) szám
- wilamowski: (1.1) coł ż, cōł ż, caoł ż; (1.2) coł ż, cōł ż, caoł ż
- włoski: (1.1) numero m; (1.2) numero m; (1.3) numero m; (1.4) numero m
- źródła:
- ↑ Halina Koneczna, Czysło, poczet, liczba, ilość, „Poradnik Językowy” nr 1/1950, s. 13.
- ↑ Henryk Gaertner, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Część III, 1. Słowotwórstwo, Książnica – Atlas, Warszawa – Lwów 1934, s. 248.
- ↑
Porada „plastik – plastyk, ilość – liczba” w: Poradnia językowa PWN.
- ↑
Porada „ilość czy liczba?” w: Poradnia językowa PWN.
- ↑
Porada „ilość i liczba” w: Poradnia językowa PWN.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/liczba#Polish
liczba
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *ličьba.
Pronunciation
Noun
liczba f
Declension
Derived terms
Related terms
Further reading
- liczba in Polish dictionaries at PWN
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/ličьba.
…..
Liczebnik / LiC”e+B+NiK
https://pl.wiktionary.org/wiki/liczebnik
liczebnik (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik liczebnik liczebniki dopełniacz liczebnika liczebników celownik liczebnikowi liczebnikom biernik liczebnik liczebniki narzędnik liczebnikiem liczebnikami miejscownik liczebniku liczebnikach wołacz liczebniku liczebniki - (2.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik liczebnik liczebnicy dopełniacz liczebnika liczebników celownik liczebnikowi liczebnikom biernik liczebnik liczebników narzędnik liczebnikiem liczebnikami miejscownik liczebniku liczebnikach wołacz liczebniku liczebnicy depr. M. i W. lm: (te) liczebniki
- przykłady:
- (1.1) Znajomość liczebników jest podstawą nauki każdego języka obcego.
- hiperonimy:
- (1.1) część mowy
- (1.2) miernik
- hiponimy:
- (1.1) liczebnik główny, liczebnik porządkowy, liczebnik zbiorowy
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. liczba ż, licznik mrz, liczebność ż
- przym. liczebnikowy, liczny
- czas. policzyć
- tłumaczenia:
- albański: (1.1) numër m
- angielski: (1.1) numeral, number
- arabski: (1.1) اسم العدد
- asturyjski: (1.1) numberal m
- azerski: (1.1) say
- baszkirski: (1.1) һан (han)
- białoruski: (1.1) лічэбнік m
- birmański: (1.1) (ga.nan:)
- bretoński: (1.1) niver m
- bułgarski: (1.1) числително n, числително име n
- chiński standardowy: (1.1) trad. 數詞 / uproszcz. 数词 (shùcí)
- chorwacki: (1.1) broj m
- czeski: (1.1) číslovka ż
- dungański: (1.1) фур (fur)
- duński: (1.1) talord n, numerale n
- esperanto: (1.1) numeralo
- estoński: (1.1) arvsõna, numeraal
- fiński: (1.1) numeraali, lukusana
- francuski: (1.1) nombre m, adjectif numéral m, numéral m
- hebrajski: (1.1) שם המספר m
- hindi: (1.1) अंक m (aṅk), संख्या ż (saṅkhyā)
- hiszpański: (1.1) numeral m
- holenderski: (1.1) telwoord n
- indonezyjski: (1.1) angka, bilangan, nomor
- interlingua: (1.1) numero, numeral
- islandzki: (1.1) töluorð n
- japoński: (1.1) 数詞
- jidysz: (1.1) צאָלוואָרט n (colwort), צאָלנאָמען m (colnomen)
- kaszubski: (1.1) wielnik m
- kataloński: (1.1) número m
- kazachski: (1.1) сан (san)
- kirgiski: (1.1) сан (san)
- koreański: (1.1) 수사 (susa)
- krymskotatarski: (1.1) sayı
- laotański: (1.1) ເລກ (lēk)
- litewski: (1.1) skaitvardis m
- łotewski: (1.1) skaitļa vārds m
- macedoński: (1.1) број m (broj)
- malajski: (1.1) angka
- mongolski: (1.1) тооны нэр (toony ner)
- niemiecki: (1.1) Zahlwort n
- norweski (bokmål): (1.1) tallord n
- norweski (nynorsk): (1.1) talord n
- nowogrecki: (1.1) αριθμητικό n (arithmitikó)
- ormiański: (1.1) թվական (tʿvakan)
- paszto: (1.1) رقم m (raqam)
- perski: (1.1) رقم (raqam)
- portugalski: (1.1) numeral m
- rosyjski: (1.1) имя числительное n, числительное n
- rumuński: (1.1) numeral n
- rusiński: (1.1) чісловник m
- serbski: (1.1) број (broj) m
- słowacki: (1.1) číslovka ż
- słoweński: (1.1) števnik m
- szwedzki: (1.1) räkneord n
- tadżycki: (1.1) рақам (raqam)
- tajski: (1.1) ตัวเลข (dtuua-lêek)
- tatarski: (1.1) san / сан
- turecki: (1.1) sayı sıfatı
- turkmeński: (1.1) san
- ukraiński: (1.1) числівник m
- urdu: (1.1) عدد (‚adad)
- volapük: (1.1) numavöd
- węgierski: (1.1) számnév
- wietnamski: (1.1) số từ
- włoski: (1.1) aggettivo numerale m, numerale m
- źródła:
- ↑ Skocz do:1,0 1,1
Hasło Liczebnik w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. II, Warszawa 1900–1927, s. 737.
- ↑
Hasło liczebnik w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
UWAGA!
- litewski: (1.1) skaitvardis m
- łotewski: (1.1) skaitļa vārds m
https://pl.wiktionary.org/wiki/skaitvardis#lt
https://en.wiktionary.org/wiki/skaitvardis
https://en.wiktionary.org/wiki/skai%C4%8Dius#Lithuanian
https://pl.wiktionary.org/wiki/skait%C4%BCa_v%C4%81rds
https://en.wiktionary.org/wiki/skait%C4%BCa_v%C4%81rds
skaitļa vārds
(…) Literally “number word,” a calque of German Zahlwort coined by Juris Neikens in 1850 as skaitļa vārdiņš; later changed by Andrejs Stērste to skaitļa vārds, which became the standard form.[1] (…)
Ile podobnych zapożyczeń i wtrętów z j. germańskich istnieje obecnie w rzekomo prastarych j. bałtyckich, hm?!!
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/liczebnik#Polish
liczebnik
Polish
Etymology
From liczba + -nik. Calque of Latin numerāle.
Pronunciation
Noun
liczebnik m inan
Declension
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | liczebnik | liczebniki |
genitive | liczebnika | liczebników |
dative | liczebnikowi | liczebnikom |
accusative | liczebnik | liczebniki |
instrumental | liczebnikiem | liczebnikami |
locative | liczebniku | liczebnikach |
vocative | liczebniku | liczebniki |
Derived terms
Related terms
Further reading
- liczebnik in Polish dictionaries at PWN
…..
Liczydło / LiC”y+DL”o
https://pl.wiktionary.org/wiki/liczyd%C5%82o
liczydło (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) mat. przyrząd w postaci ramy z pręcikami, na których umieszczone są ruchome koraliki, wspomagający wykonywanie prostych obliczeń; zob. też liczydło w Wikipedii
- (1.2) techn. mot. mechanizm wskazujący licznika
- odmiana:
- (1.1–2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik liczydło liczydła dopełniacz liczydła liczydeł celownik liczydłu liczydłom biernik liczydło liczydła narzędnik liczydłem liczydłami miejscownik liczydle liczydłach wołacz liczydło liczydła
- przykłady:
- (1.1) W pierwszej klasie posługiwaliśmy się liczydłem.
- składnia:
- (1.1) zwykle używa się w lm
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. liczba ż, liczenie n, liczman m
- przym. liczydłowy, liczny
- czas. policzyć, liczyć ndk.
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) abacus
- esperanto: (1.1) abako
- kazachski: (1.2) есептеуіш
- rosyjski: (1.1) счёты lm; (1.2) счётчик m
- włoski: (1.1) pallottoliere m, abaco m, abbaco m
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/liczyd%C5%82o#Polish
liczydło
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *ličьdlo.
Pronunciation
Noun
liczydło n (diminutive liczydełko)
- abacus (device for performing arithmetical calculations)
- twistedstalk, any plant of the genus Streptopus
Declension
Further reading
- liczydło in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- liczydło in Polish dictionaries at PWN
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/ličьdlo.
…..
Liczny / LiC”+Ny
https://pl.wiktionary.org/wiki/liczny
liczny (język polski)
- znaczenia:
przymiotnik
- (1.1) (o rzeczownikach zbiorowych) składający się z wielu jednostek
- (1.2) (tylko w lm.) występujący w dużej liczbie
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik liczny liczna liczne liczni liczne dopełniacz licznego licznej licznego licznych celownik licznemu licznej licznemu licznym biernik licznego liczny liczną liczne licznych liczne narzędnik licznym liczną licznym licznymi miejscownik licznym licznej licznym licznych wołacz liczny liczna liczne liczni liczne stopień wyższy liczniejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik liczniejszy liczniejsza liczniejsze liczniejsi liczniejsze dopełniacz liczniejszego liczniejszej liczniejszego liczniejszych celownik liczniejszemu liczniejszej liczniejszemu liczniejszym biernik liczniejszego liczniejszy liczniejszą liczniejsze liczniejszych liczniejsze narzędnik liczniejszym liczniejszą liczniejszym liczniejszymi miejscownik liczniejszym liczniejszej liczniejszym liczniejszych wołacz liczniejszy liczniejsza liczniejsze liczniejsi liczniejsze stopień najwyższy najliczniejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najliczniejszy najliczniejsza najliczniejsze najliczniejsi najliczniejsze dopełniacz najliczniejszego najliczniejszej najliczniejszego najliczniejszych celownik najliczniejszemu najliczniejszej najliczniejszemu najliczniejszym biernik najliczniejszego najliczniejszy najliczniejszą najliczniejsze najliczniejszych najliczniejsze narzędnik najliczniejszym najliczniejszą najliczniejszym najliczniejszymi miejscownik najliczniejszym najliczniejszej najliczniejszym najliczniejszych wołacz najliczniejszy najliczniejsza najliczniejsze najliczniejsi najliczniejsze
- przykłady:
- (1.1) Do miasta zbliżała się liczna armia.
- (1.2) Liczni żołnierze gromadzili się przy ogniskach.
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. licznik m, liczenie n, przeliczenie n, liczba ż, liczebnik m, liczarka ż, liczebność ż, liczność ż, liczydło n, liczydełko n, zliczarka ż, przelicznik m, wyliczanka ż, wyliczenie n
- czas. liczyć, policzyć, zliczać, zliczyć, przeliczać, przeliczyć, wyliczać, wyliczyć, liczbować
- przym. liczebny, liczbowy, policzalny, przeliczalny, liczebnikowy, licznikowy, liczydłowy, przelicznikowy, rozliczny
- przysł. liczbowo, liczebnie, liczebnikowo, licznie
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) numerous; (1.2) many
- arabski: (1) كثير, عديد
- białoruski: (1.2) шматлікі
- bułgarski: (1.1) многоброен, многочислен; (1.2) многоброен, многочислен
- esperanto: (1.2) multa
- francuski: (1.1) nombreux
- gudźarati: (1.1) અઢળક (aḍhaḷaka)
- hindi: (1.1) अनेक
- hiszpański: (1.1) numeroso; (1.2) mucho
- jidysz: (1.2) אַ סך (a sach), פֿיל (fil)
- łaciński: multus
- niemiecki: (1.1) zahlreich; (1.2) viel, eine Vielzahl von, zahlreich
- rosyjski: (1.1) многочисленный; (1.2) много, многий
- węgierski: (1.2) számos, sok
- włoski: (1.1) numeroso
- wolof: (1.1) bare; (1.2) bare
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/liczny#Polish
liczny
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *ličьnъ.
Pronunciation
Adjective
liczny (comparative liczniejszy, superlative najliczniejszy, adverb licznie)
Declension
case | singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
masculine personal/animate | masculine inanimate | neuter | feminine | virile | nonvirile | ||
nominative, vocative | liczny | liczne | liczna | liczni | liczne | ||
genitive | licznego | licznej | licznych | ||||
dative | licznemu | licznym | |||||
accusative | licznego | liczny | liczne | liczną | licznych | liczne | |
instrumental | licznym | licznymi | |||||
locative | licznej | licznych |
Further reading
- liczny in Polish dictionaries at PWN
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/ličьnъ.
…..
https://pl.wikipedia.org/wiki/Liczyrzepa
Liczyrzepa (Duch Gór, Karkonosz, Rzepiór, Rzepolicz, niem. Rübezahl, czes. Krakonoš, Krkonoš) – postać fantastyczna, bohater licznych legend związany z obszarem Karkonoszy. (…)
…..
cdn…
Przez problemy z pieprzonymi unofocześnieniami wordpressa, zapomniałem o Dwulicowości…
https://sjp.pwn.pl/doroszewski/dwulicowosc;5423740.html
dwulicowość
PolubieniePolubienie
https://pl.wiktionary.org/wiki/dwulicowo%C5%9B%C4%87
dwulicowość (język polski)
wymowa:
IPA: [ˌdvulʲiˈʦ̑ɔvɔɕʨ̑], AS: [dvulʹicovość], zjawiska fonetyczne: zmięk.• akc. pob. ?/i
znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
(1.1) cecha kogoś, kto swoje zachowanie zmienia w zależności od sytuacji i osób, z którymi się styka
odmiana:
(1.1) blm[1],
przypadek
liczba pojedyncza
liczba mnoga
mianownik
dwulicowość
dwulicowości
dopełniacz
dwulicowości
dwulicowości
celownik
dwulicowości
dwulicowościom
biernik
dwulicowość
dwulicowości
narzędnik
dwulicowością
dwulicowościami
miejscownik
dwulicowości
dwulicowościach
wołacz
dwulicowości
dwulicowości
synonimy:
(1.1) podwójna moralność, fałszywość, faryzeizm, faryzejstwo, faryzeuszostwo, hipokryzja, obłuda, przewrotność, zakłamanie
antonimy:
(1.1) prostolinijność, prostoduszność, szczerość, otwartość
hiperonimy:
(1.1) nieszczerość
wyrazy pokrewne:
rzecz. dwulicowiec m
przym. dwulicowy
przysł. dwulicowo
etymologia:
pol. dwa + lico
tłumaczenia:
angielski: (1.1) obliqueness, double-dealing, obliquity, duplicity
białoruski: (1.1) двухаблічнасць ż, двудушнасць ż
interlingua: (1.1) duplicitate
jidysz: (1.1) צבֿיעות n (cwies)
rosyjski: (1.1) двуличность ż, двуличие n
ukraiński: (1.1) дволичність ż, двоєдушність ż
źródła:
↑ Hasło dwulicowość w: Wielki słownik języka polskiego PWN, red. Stanisław Dubisz, t. I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018, ISBN 978–83–01–19910–4, s. 765.
PolubieniePolubienie
https://pl.wiktionary.org/wiki/dwulicowy#pl
dwulicowy (język polski)
wymowa:
IPA: [ˌdvulʲiˈʦ̑ɔvɨ], AS: [dvulʹicovy], zjawiska fonetyczne: zmięk.• akc. pob. ?/i
znaczenia:
przymiotnik
(1.1) postępujący według zasad podwójnej moralności
(1.2) daw. mający dwa aspekty, znaczenia[1]
(1.3) daw. mający dwa lica, dwie twarze[2]
odmiana:
(1.1)
przypadek
liczba pojedyncza
liczba mnoga
mos/mzw
mrz
ż
n
mos
nmos
mianownik
dwulicowy
dwulicowa
dwulicowe
dwulicowi
dwulicowe
dopełniacz
dwulicowego
dwulicowej
dwulicowego
dwulicowych
celownik
dwulicowemu
dwulicowej
dwulicowemu
dwulicowym
biernik
dwulicowego
dwulicowy
dwulicową
dwulicowe
dwulicowych
dwulicowe
narzędnik
dwulicowym
dwulicową
dwulicowym
dwulicowymi
miejscownik
dwulicowym
dwulicowej
dwulicowym
dwulicowych
wołacz
dwulicowy
dwulicowa
dwulicowe
dwulicowi
dwulicowe
stopień wyższy bardziej dwulicowy
przypadek
liczba pojedyncza
liczba mnoga
mos/mzw
mrz
ż
n
mos
nmos
mianownik
bardziej dwulicowy
bardziej dwulicowa
bardziej dwulicowe
bardziej dwulicowi
bardziej dwulicowe
dopełniacz
bardziej dwulicowego
bardziej dwulicowej
bardziej dwulicowego
bardziej dwulicowych
celownik
bardziej dwulicowemu
bardziej dwulicowej
bardziej dwulicowemu
bardziej dwulicowym
biernik
bardziej dwulicowego
bardziej dwulicowy
bardziej dwulicową
bardziej dwulicowe
bardziej dwulicowych
bardziej dwulicowe
narzędnik
bardziej dwulicowym
bardziej dwulicową
bardziej dwulicowym
bardziej dwulicowymi
miejscownik
bardziej dwulicowym
bardziej dwulicowej
bardziej dwulicowym
bardziej dwulicowych
wołacz
bardziej dwulicowy
bardziej dwulicowa
bardziej dwulicowe
bardziej dwulicowi
bardziej dwulicowe
stopień najwyższy najbardziej dwulicowy
przypadek
liczba pojedyncza
liczba mnoga
mos/mzw
mrz
ż
n
mos
nmos
mianownik
najbardziej dwulicowy
najbardziej dwulicowa
najbardziej dwulicowe
najbardziej dwulicowi
najbardziej dwulicowe
dopełniacz
najbardziej dwulicowego
najbardziej dwulicowej
najbardziej dwulicowego
najbardziej dwulicowych
celownik
najbardziej dwulicowemu
najbardziej dwulicowej
najbardziej dwulicowemu
najbardziej dwulicowym
biernik
najbardziej dwulicowego
najbardziej dwulicowy
najbardziej dwulicową
najbardziej dwulicowe
najbardziej dwulicowych
najbardziej dwulicowe
narzędnik
najbardziej dwulicowym
najbardziej dwulicową
najbardziej dwulicowym
najbardziej dwulicowymi
miejscownik
najbardziej dwulicowym
najbardziej dwulicowej
najbardziej dwulicowym
najbardziej dwulicowych
wołacz
najbardziej dwulicowy
najbardziej dwulicowa
najbardziej dwulicowe
najbardziej dwulicowi
najbardziej dwulicowe
przykłady:
(1.1) Mogę otwarcie powiedzieć, że nie spotkałem nigdy kogoś bardziej dwulicowego […][3]
(1.1) Dlaczego właśnie Zbigniew Romaniuk jest bohaterem pana filmu? Przecież okazuje się osobą dwulicową, nie broni swych poglądów[4].
synonimy:
(1.1) obłudny, fałszywy, nieszczery, faryzejski, jezuicki, przewrotny, zakłamany
antonimy:
(1.1) szczery, prostolinijny
wyrazy pokrewne:
rzecz. dwulicowość ż, dwulicowiec m
przysł. dwulicowo
etymologia:
pol. dwu- + lico + -owy
tłumaczenia:
angielski: (1.1) two-faced, duplicitous
białoruski: (1.1) двудушны, двухаблічны
fiński: (1.1) kaksinaamainen
interlingua: (1.1) duplice, pharisaic
rosyjski: (1.1) двуличный, двоедушный, лицемерный
ukraiński: (1.1) дволичний, двоєдушний, лицемірний
włoski: (1.1) doppio
źródła:
↑ Hasło dwulicowy w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
↑ Hasło Dwulicy, Dwulicowy w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. 1, Warszawa 1900–1927, s. 603.
↑ MARCIN KOSTASZUK, Polska Głos Wielkopolski, 06/08/2004, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
↑ Marian Marzyński, Sennik polsko-żydowski, 2005, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
PolubieniePolubienie
https://en.wiktionary.org/wiki/dwulicowy
dwulicowy
Polish
Etymology
From dwu- (“two”) + lico (“poetic or archaic: face”) + -owy.
Pronunciation
IPA(key): /dvu.lʲiˈt͡sɔ.vɨ/
Adjective
dwulicowy (comparative bardziej dwulicowy, superlative najbardziej dwulicowy)
two-faced, duplicitous, deceitful
Declension
declension of dwulicowy
case
singular
plural
masculine personal/animate
masculine inanimate
neuter
feminine
virile
nonvirile
nominative, vocative
dwulicowy
dwulicowe
dwulicowa
dwulicowi
dwulicowe
genitive
dwulicowego
dwulicowej
dwulicowych
dative
dwulicowemu
dwulicowym
accusative
dwulicowego
dwulicowy
dwulicowe
dwulicową
dwulicowych
dwulicowe
instrumental
dwulicowym
dwulicowymi
locative
dwulicowej
dwulicowych
Further reading
dwulicowy in Polish dictionaries at PWN
PolubieniePolubienie
Sprawdziłem skąd wzięło się słowo Duplicitous, bo jakoś tak podobnie brzmi do Dwulicowy…
https://pl.wiktionary.org/wiki/duplicitous#en
duplicitous (język angielski)
wymowa:
wymowa australijska?/i wymowa amerykańska?/i
znaczenia:
przymiotnik
(1.1) dwulicowy, obłudny
wyrazy pokrewne:
przysł. duplicitously
rzecz. duplicity
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/duplicitous
duplicity + -ous
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/duplicity#English
From Latin duplicare (double).
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/duplicare#Latin
present active infinitive of duplicō
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/duplico#Latin
From duplex (“double, twofold”) + -ō.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/duplex#Latin
From Proto-Italic *dwipleks, formed from duo (“two”) and plec-, from the root of plicō (“fold”); cf. also plectō, plexum.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/plico#Latin
From Proto-Italic plekāō, from Proto-Indo-European pleḱ- (“to plait, to weave”) (with i from its compounds, which had much use). Cognate with Latin plectō.
PolubieniePolubienie
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/ple%E1%B8%B1-
Reconstruction:Proto-Indo-European/pleḱ-
Proto-Indo-European
Etymology
Extended from *pel- (“to fold”).
Root
*pleḱ-[1][2]
to fold, plait, weave
Derived terms
► Terms derived from the Proto-Indo-European root *pleḱ-
*pléḱ-e-ti (root present)
Hellenic: *plékō
Ancient Greek: πλέκω (plékō)
*pleḱ-eh₂-ye-ti
Italic: *plekāō
Latin: plicō (with i from its compounds)
*pléḱ-te-ti[3][4]
Balto-Slavic: *pleśtei
Slavic: *plestì
Germanic: *flehtaną
Italic: *plektō
Latin: plectō
*pleḱ-tó-
Hellenic: *plektós
Ancient Greek: πλεκτός (plektós)
*pleḱ-nó-s or *ploḱ-nó-s
Indo-Iranian: *praćnás
Indo-Aryan: *praśnás
Sanskrit: प्रश्न (praśná, “basket-work, a plaited basket; turban”)
→ Burmese: ပြဿနာ (pra.ssa.na)
→ Hindi: प्रश्न (praśna)
→ Khmer: បញ្ហា (bañhaa)
Iranian: *pracnáh
Younger Avestan: 𐬆𐬭𐬆𐬰𐬀𐬙𐬋𐬟𐬭𐬀𐬱𐬥𐬀 (ərəzatōfrašna, “having a golden helmet/coat of mail”)
*pleḱ-s
Hellenic: [Term?]
Ancient Greek: -πλαξ (-plax) (e.g. δίπλαξ (díplax), τρίπλαξ (tríplax))
Italic: *pleks
Latin: -plex (e.g. simplex, duplex)
*pleḱ-s-om
Germanic: *flahsą
*ploḱ-o
Germanic: *flaką (“something flat”) (perhaps)
Old Norse: flaga
Danish: flage
Icelandic: flaga
Norwegian: flak
Swedish: flak
Germanic: *flakaz (“flat”)
Hellenic: *plokos
Ancient Greek: πλόκος (plókos)
Ancient Greek: -πλοκος (-plokos) (e.g. πολύπλοκος (polúplokos))
*plok-o-nos (perhaps)
Balto-Slavic: [Term?]
Latvian: plakans (“flat, even”)
Lithuanian: plakãnas (“flat”)
*ploḱ-éh₂
Hellenic:
Ancient Greek: πλοκή (plokḗ)
*plók-e- (perhaps)
Germanic: *flahan- (“to flay, strip”)
plók-eh₂- (perhaps)
Germanic: *flahō- (“strip”)
Old Norse: flá (“strip of land, meadow”)
Unsorted formations:
Balto-Slavic: [Term?]
Lithuanian: plokščias
References
^ Pokorny, Julius (1959) , “plek̑-”, in Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume III, Bern, München: Francke Verlag, pages 834-835
^ Rix, Helmut, editor (2001) , “*plek̑-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 486
^ Derksen, Rick (2008) , “*plestì”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 403-404
^ De Vaan, Michiel (2008) , “plectō”, in Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 471-472
Sihler, Andrew L. (1995) New Comparative Grammar of Greek and Latin, Oxford, New York: Oxford University Press, →ISBN
PolubieniePolubienie
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/plesti
Reconstruction:Proto-Slavic/plesti
Proto-Slavic
Etymology
From Proto-Indo-European pleḱ-t-, from Proto-Indo-European pleḱ-. Directly cognate with Latin plectō (“to plait”), inf. plectere, Old High German flehtan (“to plait”), Old Norse flétta (“to plait”). Also cognate with Ancient Greek πλέκω (plékō, “to plait”), Sanskrit प्रश्न (praśna, “plait, braid”).
Verb
*plestì[1]
to plait
Inflection
Conjugation of *plesti (?, -C-, _/ox-aorist, accent paradigm c)
Verbal noun
Infinitive
Supine
L-participle
*pletenьje
*plesti
*plestъ
*pletlъ
Participles
Tense
Past
Present
Passive
*pletenъ
*pletomъ
Active
*pletъ
*plety
Aorist
Present
Person
1st
2nd
3rd
1st
2nd
3rd
Singular
*plet(ox)ъ
*plete
*plete
*pletǫ
*pleteši
*pletetь
Dual
*plet(ox)ově
*plet(e/os)ta
*plet(e/os)te
*pletevě
*pleteta
*pletete
Plural
*plet(ox)omъ
*plet(e/os)te
*pletǫ, *pletošę
*pletemъ
*pletete
*pletǫtь
Imperfect
Imperative
Person
1st
2nd
3rd
1st
2nd
3rd
Singular
*pletěaxъ
*pletěaše
*pletěaše
—
*pleti
*pleti
Dual
*pletěaxově
*pletěašeta
*pletěašete
*pletěvě
*pletěta
—
Plural
*pletěaxomъ
*pletěašete
*pletěaxǫ
*pletěmъ
*pletěte
—
Related terms
*plotъ (“fence”)
Descendants
East Slavic:
Old East Slavic: плести (plesti)
Belarusian: пле́сці (pljésci)
Russian: плести́ (plestí)
Ukrainian: плести́ (plestý)
South Slavic:
Old Church Slavonic:
Cyrillic: плести (plesti)
Glagolitic: [Term?]
Bulgarian: плета́ (pletá)
Macedonian: плете (plete)
Serbo-Croatian:
Cyrillic: плѐсти
Latin: plèsti
Chakavian (Vrgada): plȅsti
Chakavian (Orbanići): plȅs
Chakavian (Hvar): plȅst
Slovene: plésti (tonal orthography)
→ Aromanian: mpiltescu
West Slavic:
Czech: plést
Polish: pleść
Slovak: pliesť
Sorbian:
Upper Sorbian: plesć
Lower Sorbian: plasć
Further reading
Vasmer, Max (1964–1973) , “плету́”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress
Černyx, P. Ja. (1999) , “плести́”, in Istoriko-etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), volume 2, 3rd reprint edition, Moscow: Russkij jazyk, page 41
References
^ Derksen, Rick (2008) , “*plestì”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 403: “v. (c) ‘plait’”
PolubieniePolubienie
https://en.wiktionary.org/wiki/ple%C5%9B%C4%87#Polish
pleść
Polish
Etymology
From Proto-Slavic plesti (stem plet-), from Proto-Indo-European pléḱ-te-ti, from pleḱ-. Cognates include German flechten and Latin plectō.
Pronunciation
IPA(key): /plɛɕt͡ɕ/
Verb
pleść impf (perfective spleść)
(transitive) to plait
(transitive) to weave
(transitive) to blather, to talk drivel or nonsense
Co ty pleciesz?! ― What (foolishness) are you talking about?
Conjugation
Conjugation of pleść impf
singular
plural
person
masculine
feminine
neuter
virile
nonvirile
infinitive
pleść
present tense
1st
plotę
pleciemy
2nd
pleciesz
pleciecie
3rd
plecie
plotą
impersonal
plecie się
past tense
1st
plótłem
plotłam
pletliśmy
plotłyśmy
2nd
plótłeś
plotłaś
pletliście
plotłyście
3rd
plótł
plotła
plotło
pletli
plotły
impersonal
pleciono
future tense
1st
będę plótł,
będę pleść
będę plotła,
będę pleść
będziemy pletli,
będziemy pleść
będziemy plotły,
będziemy pleść
2nd
będziesz plótł,
będziesz pleść
będziesz plotła,
będziesz pleść
będziecie pletli,
będziecie pleść
będziecie plotły,
będziecie pleść
3rd
będzie plótł,
będzie pleść
będzie plotła,
będzie pleść
będzie plotło,
będzie pleść
będą pletli,
będą pleść
będą plotły,
będą pleść
impersonal
będzie pleść się
conditional
1st
plótłbym
plotłabym
pletlibyśmy
plotłybyśmy
2nd
plótłbyś
plotłabyś
pletlibyście
plotłybyście
3rd
plótłby
plotłaby
plotłoby
pletliby
plotłyby
impersonal
pleciono by
imperative
1st
niech plotę
plećmy
2nd
pleć
plećcie
3rd
niech plecie
niech plotą
active adjectival participle
plotący
plotąca
plotące
plotący
plotące
passive adjectival participle
pleciony
pleciona
plecione
pleceni
plecione
contemporary adverbial participle
plotąc
verbal noun
plecenie
Synonyms
(to plait): przeplatać, splatać, wyplatać
(to weave): tkać
Derived terms
(nouns) plecień, plecionka, pleciuga, pleciuch, plociuch
Related terms
(noun) splot
Further reading
pleść in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
pleść in Polish dictionaries at PWN
PolubieniePolubienie
https://pl.wiktionary.org/wiki/ple%C5%9B%C4%87
pleść (język polski)
wymowa:
IPA: [plɛɕʨ̑], AS: [pleść]
znaczenia:
czasownik
(1.1) łączyć wzdłuż podłużne materiały (wiklinę, sznurki), przeplatając je ze sobą
(1.2) pot. przen. gadać bzdury
przykłady:
(1.1) Jako mieszkaniec Novigradu będę handlował, plótł koszyki z wikliny, żebrał lub kradł, jako jeden z was będę robił to, co zwykle robi jeden z was[1].
(1.2) Co ty pleciesz?!
kolokacje:
(1.2) pleść głupoty
wyrazy pokrewne:
rzecz. splot m, plecenie n, plecionka ż, plecień mrz
czas. przeplatać, wyplatać, splatać
związki frazeologiczne:
pleść androny • pleść, co ślina na język przyniesie • pleść jak Piekarski na mękach • pleść od rzeczy • pleść niestworzone rzeczy • pleść trzy po trzy
tłumaczenia:
angielski: (1.1) plait
arabski: (1.1) جدل
białoruski: (1.1) плесці; (1.2) плесці
duński: (1.1) flette, vikle; (1.2) sludre, vrøvle
esperanto: (1.1) plekti
kazachski: (1.1) өру
niemiecki: (1.1) flechten
rosyjski: (1.1) плести; (1.2) плести, молоть
ukraiński: (1.1) плести; (1.2) плести, молоти
wilamowski: (1.1) fłaehta, fłachta
źródła:
↑ Andrzej Sapkowski, Miecz przeznaczenia, 1992, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
PolubieniePolubienie
Tak w skrócie, to wszędzie w j. germańskich i indo-irańskich widać typowe wtórne zniekształcenia, patrz P>F u Fielko-Germańców i L>R u Fielko-Indo-Irańczyków…
Pleśń pewno też jest spokrewniona z Pleść, ale ofitzjalnie tego nie widać, patrz:
https://pl.wiktionary.org/wiki/ple%C5%9B%C5%84
https://en.wiktionary.org/wiki/ple%C5%9B%C5%84
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/pl%C4%9Bsn%D1%8C
Tu może jest wskazówka, że Pleść pochodzi od Płowy, itp., patrz:
https://en.wiktionary.org/wiki/pel%C4%97sis#Lithuanian
https://en.wiktionary.org/wiki/pal%C5%A1as#Lithuanian
https://sjp.pwn.pl/sjp/wyplowialy;2540208.html
wypłowiały
«taki, który stracił intensywność barwy»
https://pl.wiktionary.org/wiki/p%C5%82owy
https://en.wiktionary.org/wiki/p%C5%82owy
From Proto-Slavic polvъ (“pale yellow”), from Proto-Indo-European polHwós.
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/polv%D1%8A
From Proto-Balto-Slavic *palwas.
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Balto-Slavic/palwas
Formal cognate with Proto-Germanic falwaz (“pale, gray, fallow”), pointing to Proto-Indo-European pol(H)wos; from the root *pelH- (“pale, gray”). From the same root derive Ancient Greek πολιός (poliós, “gray, hoary, pale, light”), Latin palleō (“I am pale, fade”), Sanskrit पलित (palitá-, “grey, hoary”), Old Armenian ալի (ali, “gray hair”).
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/pelH-
A może zwyczajnie chodzi o Palony, Popielaty?
https://pl.wiktionary.org/wiki/popielaty
https://en.wiktionary.org/wiki/popielaty
From popiół + -aty.
https://pl.wiktionary.org/wiki/popi%C3%B3%C5%82
https://en.wiktionary.org/wiki/popi%C3%B3%C5%82#Polish
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/pepel%D1%8A
From Proto-Indo-European *pepelh₁-o-. Cognate with Lithuanian pelenaĩ (“ashes”), plė́nis (“speck, fine ashes”), Latvian plẽne (“white ashes on coals”) and Old Prussian pelanne (“ashes”).
A to od Palić, itd…
PolubieniePolubienie
Pingback: 294 Końcówki Proto-Slavic *-nьcь, *-nikъ, *-ьnica, *-ьnikъ, -ница, -ник, помазанник, pomazaniec, избранник, wybraniec, wybranek, wybranka, избранница, *bedrьnьcь, *bedrьnikъ, *bedrьnica, biedrzeniec, bolni