296 Końcówka Proto-Slavic *-skъ, *-sḱéti, *voskъ, *wáśka, *wahsą, *vaha, vasks, vaškas, воскъ, wosk, *vȇrskъ, *vȇrsъ, wrzos, ἐρείκη, *wroikos, *haiþī i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa 01

Bišu vasks

…..

Opisywania końcówek Proto-Slavic i nielogiczności tzw. palatalizacji słowiańskich ciąg dalszy. Także i tym razem omawiam tylko jedną końcówkę Proto-Slavic *-skъ. Zawiera ona spółgłoskę *s/S przed jej dźwiękiem głównym, niespalatalizowanym, niskoenergetycznym, tzw. centum / kentum, zapisywanym jako *k/K.

Ze względu na duża ilość danych, muszę podzielić ten wpis na kilka części, w których opiszę wszystkie przekreślone w tym wpisie słowa. O innych złożonych końcówkach Proto-Slavic, zawierających ten sam dźwięk główny, napiszę we wpisach kolejnych.

Na początek kilka pytań:

  • Jak to jest możliwe, żeby końcówka Proto-Slavic *-sci ubezdźwięczniła się jakoś do polskiej końcówki –ski lub –cki?!!
  • Dlaczego ofitzjalne jęsykosnaftzfo raz uznaje, że coś jest „unknown / nieznane”, by innym razem podać tego czegoś definicje, np. Proto-Baltic *waksa (with metathesis, *waska-s), from Proto-Indo-European *wokso–  (“wax”), czy *woḱskom (“wax”) from the stem *weg– (“to weave”) (< *aw-eg). The original meaning was thus “woven, fabric-like” (i.e., cells, honeycomb)?!
  • Od kogo, jak i kiedy Germanie zapożyczyli sobie słowa jak Wosk i Wrzos?!
  • Dlaczego w językach indo-irańskich, italo-celtyckich, ormiańskim i helleńskim, rdzenie odpowiadające tym słowom nie są zbieżne z rdzeniami słowiańskimi i bałtyckimi, patrz makṣikāmala, mum i cera i nie pochodzą one z j. postaci Proto-Indo-European *wokso-, czy *woḱskom (“wax”)!?
  • Dlaczego w j. germańskich, italo-celtyckich i helleńskich doszło do utraty pierwotnego dźwięku zapisywanego jako W, patrz Erika / Erica / ereíkē?

To ostatnie, to jest pytanie retoryczne. Jest oczywiste, że Germanie zapożyczyli sobie słowo Erika / Erica z łaciny, podczas gdy sami Rzymianie zapożyczyli je sobie od Hellenów / Greków, którzy już tak mają, że nie wypowiadają początkowego dźwięku zapisywanego jako W.

Problemem jest jednak istnienie Proto-Celtic *wroikos, które to słowo nie tylko nie utraciło początkowego dźwięku zapisywanego jako W. Wprawdzie dalej języki celtyckie zniekształciły sobie to słowo, no ale zawsze jednak pozostałość po tym pierwotnym dźwięku pozostała…

Jakie to dziwne, że ponownie takie niby młode języki słowiańskie, jakoś tak były i zachowały sobie niezniekształcone postacie tych słów, patrz: *voskъ, *verskъ. Ciekawe od kogo ci Pra-Celtowie i Pra-Słowianie zapożyczyli sobie te słowa, hm?

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Category:Proto-Slavic_words_suffixed_with_*-sk%D1%8A

Category:Proto-Slavic words suffixed with *-skъ

Proto-Slavic words ending with the suffix *-skъ.

Pages in category „Proto-Slavic words suffixed with *-skъ„

The following 4 pages are in this category, out of 4 total.

B
L
V

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/-sk%D1%8A

Reconstruction:Proto-Slavic/-skъ

Proto-Slavic

Etymology

Probably continuing the inchoative suffix Proto-Indo-European *-skós. In South Slavic, the suffix underwent splitting *-skъ > *-s(ъ)kъ.

Suffix

*-skъ m

  1. From expressive or onomatopaeic interjections, forms nouns denoting the respective interjection
    Synonyms: *-kъ, *-pъ
    *piskъ (“peep, squeak”) ← e-grade of *pěti (“to sing”) ← *pi-pi!
    *vyskъ (“neigh”) ← *vyti (“to howl”) ← *vъjь! (“woe, wail”)
    *plěskъ (“splash, sound of slapping”) ← *plěkati (“to clap, to slap”) ← *plě-plě!
    *trěskъ (“clatter”) ← *trakati (“to rattle”) ← *tra-tra!
    *krěskъ (“grunt, scream”) ← *krěkati (“to crack”) ← *krě-krě!
    *driskъ (“burst, spurt”) (pejoratively could mean „turd”) ← *derti (“to tear”)
    *sviskъ (“swish, hissing”) ← *svistěti (“to whistle”)
  2. From inchoative verbs, forms action nouns
    *puskъ (“launch, drop”) ← *puskati (“to let go, to drop”)
    *tiskъ (“pressure, push”) ← *tiskati (“to press, to squeeze”)
    *tъska (“stenosis”) ← *tъsnǫti (“to compress, to damage”)
    *luskъ / *luska (“shell”) ← *luskati (“to peel”)
    *blěskъ (“glimmer”) ← *blьščati (“to shine”)
    *sъblьskъ (“collision”) ← *blьskati (“to push, to dash, to hustle”)
Declension
Declension of *-skъ (hard o-stem)
Singular Dual Plural
Nominative *-skъ *-ska *-sci
Accusative *-skъ *-ska *-sky
Genitive *-ska *-sku *-skъ
Locative *-scě *-sku *-scěxъ
Dative *-sku *-skoma *-skomъ
Instrumental *-skъmь, *-skomь* *-skoma *-sky
Vocative *-šče *-ska *-sci
* -ъmь in North Slavic, -omь in South Slavic.
See also
Derived terms
► Proto-Slavic words suffixed with *-skъ

UWAGA!

Brakuje końcówek jak: *-scě, *-scěxъ, *-sci, *-šče, *-ska, *-skoma, *-skomь, *-skomъ, *-sku, *-skъmь, *-sky!!!

Jak to jest możliwe, żeby końcówka Proto-Slavic *-sci ubezdźwięczniła się jakoś do polskiej końcówki –ski lub –cki?!!

https://en.wiktionary.org/wiki/Category:Polish_words_suffixed_with_-cki

https://en.wiktionary.org/wiki/Category:Polish_words_suffixed_with_-ski

https://en.wiktionary.org/wiki/Category:Polish_words_suffixed_with_-owski

https://en.wiktionary.org/wiki/-ski#Polish

https://en.wiktionary.org/wiki/-cki#Polish

https://en.wiktionary.org/wiki/-owski#Polish

Tymi końcówkami zajmę się przy okazji omawiania końcówki Proto-Slavic *-ьskъ.

To Proto-Indo-European *-skós odnosi do *-sḱéti, patrz poniżej.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/-s%E1%B8%B1%C3%A9ti

Reconstruction:Proto-Indo-European/-sḱéti

Proto-Indo-European

Suffix

*(Ø)-sḱéti

  1. Forms durative or iterative imperfective verbs from roots.
Inflection
Imperfective, thematic
Active voice Present indicative Past indicative Imperative Subjunctive Optative
1st singular *(Ø)-sḱóh₂ *(Ø)-sḱóm — *(Ø)-sḱṓh₂ *(Ø)-sḱóyh₁m̥
2nd singular *(Ø)-sḱési *(Ø)-sḱés *(Ø)-sḱé *(Ø)-sḱḗsi *(Ø)-sḱóys
3rd singular *(Ø)-sḱéti *(Ø)-sḱét *(Ø)-sḱétu *(Ø)-sḱḗti *(Ø)-sḱóyt
1st dual *(Ø)-sḱówos *(Ø)-sḱówe — *(Ø)-sḱṓwos *(Ø)-sḱóywe
2nd dual *(Ø)-sḱétes *(Ø)-sḱétom *(Ø)-sḱétom *(Ø)-sḱḗtes *(Ø)-sḱóytom
3rd dual *(Ø)-sḱétes *(Ø)-sḱétām *(Ø)-sḱétām *(Ø)-sḱḗtes *(Ø)-sḱóytām
1st plural *(Ø)-sḱómos *(Ø)-sḱóme — *(Ø)-sḱṓmos *(Ø)-sḱóyme
2nd plural *(Ø)-sḱéte *(Ø)-sḱéte *(Ø)-sḱéte *(Ø)-sḱḗte *(Ø)-sḱóyte
3rd plural *(Ø)-sḱónti *(Ø)-sḱónt *(Ø)-sḱóntu *(Ø)-sḱṓnti *(Ø)-sḱóyh₁n̥t
Participle *(Ø)-sḱónts
Middle voice Present indicative Past indicative Imperative Subjunctive Optative
1st singular *(Ø)-sḱóh₂er *(Ø)-sḱóh₂e — *(Ø)-sḱṓh₂er *(Ø)-sḱóyh₂e
2nd singular *(Ø)-sḱéth₂er *(Ø)-sḱéth₂e *(Ø)-sḱéso *(Ø)-sḱḗth₂er *(Ø)-sḱóyth₂e
3rd singular *(Ø)-sḱétor *(Ø)-sḱéto *? *(Ø)-sḱḗtor *(Ø)-sḱóyto, *(Ø)-sḱóyh₁o
1st dual *(Ø)-sḱówosdʰh₂ *(Ø)-sḱówedʰh₂ — *(Ø)-sḱṓwosdʰh₂ *(Ø)-sḱóywedʰh₂
2nd dual *? *? *? *? *?
3rd dual *? *? *? *? *?
1st plural *(Ø)-sḱómosdʰh₂ *(Ø)-sḱómedʰh₂ — *(Ø)-sḱṓmosdʰh₂ *(Ø)-sḱóymedʰh₂
2nd plural *(Ø)-sḱédʰh₂we *(Ø)-sḱédʰh₂we *(Ø)-sḱédʰh₂we *(Ø)-sḱḗdʰh₂we *(Ø)-sḱóydʰh₂we
3rd plural *(Ø)-sḱóror, *(Ø)-sḱóntor *(Ø)-sḱóro, *(Ø)-sḱónto *? *(Ø)-sḱṓror, *(Ø)-sḱṓntor *(Ø)-sḱóyro, *(Ø)-sḱóyh₁n̥to
Participle *(Ø)-sḱómnos
Derived terms
► Proto-Indo-European words suffixed with *-sḱéti
Descendants
References
  • Fortson, Benjamin W., Indo-European Language and Culture: An Introduction, second edition, Oxford: Blackwell, 2010, page 90

UWAGA!

Skoro końcówka Proto-Slavic *-skъ może pochodzić z Proto-Indo-European *-skós = *-sḱéti, patrz powyżej, no to dlaczego ta końcówka  nie spalatalizowała się do *-scъ lub *-sčъ, jak to zrobiły powyższe końcówki indo-irańskie?!!

A co ze Szczę / S”C”e”, hm? Pisałem o tym min. we wpisach 156, itd, czy 212.

Jak dźwięk zapisywany jak *k/K mógł jednocześnie być tzw. miękkie k, *ḱ/K’ patrz: *-skós = *-sḱéti???

…..

A oto pierwsze słowo niewiadomego pochodzenia…

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/vosk%D1%8A

Reconstruction:Proto-Slavic/voskъ

Proto-Slavic

Etymology

From Proto-Balto-Slavic *wáśka (“wax”).

Reconstruction

The accent paradigm b is preserved in the Old Russian monument “Celebnik” with northwestern accentuation: воску̀ (voskù), воску́ же (voskú že), возко́мъ (vozkómŭ)[1].

Noun

*vòskъ or *vȍskъ m[1][2]

  1. wax
Inflection
Declension of *vòskъ (hard o-stem, accent paradigm b)
Singular Dual Plural
Nominative *vòskъ *voskà *voscì
Accusative *vòskъ *voskà *voskỳ
Genitive *voskà *voskù *vòskъ
Locative *voscě̀ *voskù *vòscěxъ
Dative *voskù *voskòma *voskòmъ
Instrumental *voskъ̀mь, *voskòmь* *voskòma *vòsky
Vocative *vošče *voskà *voscì
* -ъmь in North Slavic, -omь in South Slavic.
Descendants
Further reading
  • Vasmer, Max (1964–1973) , “воск”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress
  • Černyx, P. Ja. (1999) , “воск”, in Istoriko-etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), volume 1, 3rd reprint edition, Moscow: Russkij jazyk, page 168
References
  1. ↑ Jump up to:1.0 1.1 Nikolajev, S. L. (2012) , “Vostočnoslavjanskije refleksy akcentnoj paradigmy d i indojevropejskije sootvetstvija slavjanskim akcentnym tipam suščestvitelʹnyx mužskovo roda s o- i u-osnovami*”, in Karpato-balkanskij dialektnyj landšaft: Jazyk i kulʹtura‎[1] (in Russian), volume 2, Moscow: Institute for Slavic Studies of the Russian Academy of Sciences, page 138: “*vôskъ, *võskъ”
  2. ^ Derksen, Rick (2008) , “*voskъ”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 529

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Balto-Slavic/w%C3%A1%C5%9Bka

Reconstruction:Proto-Balto-Slavic/wáśka

Proto-Balto-Slavic

Etymology

Unknown. Cognate Proto-Germanic *wahsą (“wax”).

Noun

*wáśka n[1][2][3]

  1. wax
Inflection

Fixed accent.

Declension of *wáśka (o-stem)
Singular Dual Plural
Nominative *wáśka *wáśkai *wáśkāˀ
Accusative *wáśka *wáśkai *wáśkāˀ
Genitive *wáśkā *wáśkāu(ˀ) *wáśkōn
Locative *wáśkai *wáśkāu(ˀ) *wáśkaišu
Dative *wáśkōi *wáśkamā(ˀ) *wáśkamas
Instrumental *wáśkōˀ *wáśkamāˀ *wáśkōis
Vocative *wáśka *wáśkai *wáśkāˀ
Descendants
References
  1. ^ Derksen, Rick (2008) , “*voskъ”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 529: “*woṣko”
  2. ^ Derksen, Rick (2015) , “vaškas”, in Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 13), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 493: “*woṣko”
  3. ^ Nikolajev, S. L. (2012) , “Vostočnoslavjanskije refleksy akcentnoj paradigmy d i indojevropejskije sootvetstvija slavjanskim akcentnym tipam suščestvitelʹnyx mužskovo roda s o- i u-osnovami*”, in Karpato-balkanskij dialektnyj landšaft: Jazyk i kulʹtura‎[1] (in Russian), volume 2, Moscow: Institute for Slavic Studies of the Russian Academy of Sciences, page 138: “*vôskъ, *võskъ”

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/wahs%C4%85

Reconstruction:Proto-Germanic/wahsą

Proto-Germanic

Etymology

Unknown. Cognate Proto-Balto-Slavic *wáśkan (“wax”).

Pronunciation
Noun

*wahsą n

  1. wax
Inflection
Declension of *wahsą (neuter a-stem)
singular plural
nominative *wahsą *wahsō
vocative *wahsą *wahsō
accusative *wahsą *wahsō
genitive *wahsas, *wahsis *wahsǫ̂
dative *wahsai *wahsamaz
instrumental *wahsō *wahsamiz
Descendants

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Finnic/vaha

Reconstruction:Proto-Finnic/vaha

Proto-Finnic

Etymology

Borrowed from a Baltic language, compare Latvian vasks, Lithuanian vaškas.

Noun

*vaha

  1. wax
Inflection
Inflection of *vaha
singular plural
nominative *vaha *vahat
accusative *vahan *vahat
genitive *vahan *vahaden
*vahoiden
partitive *vahada *vahoida
inessive *vahassa *vahoissa
elative *vahasta *vahoista
illative *vahahen *vahoihen
adessive *vahalla *vahoilla
ablative *vahalta *vahoilta
allative *vahalek *vahoilek
essive *vahana *vahoina
translative *vahaksi *vahoiksi
instructive *vahan *vahoin
comitative *vahanek *vahoinek
abessive *vahakta *vahoikta
Descendants
Further reading
  • vaha in Metsmägi, Iris; Sedrik, Meeli; Soosaar, Sven-Erik (2012), Eesti etümoloogiasõnaraamat, Tallinn: Eesti Keele Instituut, →ISBN

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/vasks

vasks (język łotewski)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) wosk
etymologia:
prabałt *waksa ← praindoeur. *wokso- („wosk”)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/vasks#Latvian

vasks

Latvian

 vasks on Latvian Wikipedia

Bišu vasks

Augu vasks

Vaska svece

Etymology

From Proto-Baltic *waksa (with metathesis, *waska-s), from Proto-Indo-European *wokso– (“wax”), from the stem *weg– (“to weave”) (< *aw-eg). The original meaning was thus “woven, fabric-like” (i.e., cells, honeycomb). Cognates include Lithuanian vãškas, Old Church Slavonic воскъ (voskŭ), Russian, Belarusian воск (vosk), Ukrainian віск, Bulgarian во́сък (vósǎk), Czech vosk, Polish wosk, Proto-Germanic  *wahsa– (Old High German wahs, Old English wæx, German Wachs, English wax).[1]

Pronunciation
Noun

vasks m (1st declension)

  1. wax (an oily, water-resistant substance)
    grīdas vasks ― floor wax
    vaska sveces ― wax candles, tapers
    sintētiskais vasks ― synthetic wax
    augu vaski ― plant waxes
    dzīvnieku vaski ― animal waxes
    bišu vasks ― beeswax
    vaska figūra ― wax figure
    kausēt vasku ― to melt wax
    mīksts kā vasks ― soft as wax
Declension
Declension of vasks (1st declension)
singular (vienskaitlis) plural (daudzskaitlis)
nominative (nominatīvs) vasks vaski
accusative (akuzatīvs) vasku vaskus
genitive (ģenitīvs) vaska vasku
dative (datīvs) vaskam vaskiem
instrumental (instrumentālis) vasku vaskiem
locative (lokatīvs) vaskā vaskos
vocative (vokatīvs) vask vaski
References
  1. ^ Karulis, Konstantīns (1992) , “vasks”, in Latviešu Etimoloģijas Vārdnīca (in Latvian), Rīga: AVOTS, →ISBN

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/va%C5%A1kas

vaškas (język litewski)

wymowa:
IPA: [ˈʋaːʃkɐs]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) wosk

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/va%C5%A1kas#Lithuanian

vaškas

Lithuanian

Etymology

From Proto-Balto-Slavic *waśkas, from Proto-Indo-European *wokso-, *woḱskom (“wax”). Cognates include Old Church Slavonic  воскъ (voskŭ), Latvian vasks and Old English wæx (English wax).

Pronunciation
Noun

vãškas m (plural vaškaĩ) stress pattern 4

  1. wax
Declension
declension of vaškas
singular (vienaskaita) plural (daugiskaita)
nominative (vardininkas) vãškas vaškaĩ
genitive (kilmininkas) vãško vaškų̃
dative (naudininkas) vãškui vaškáms
accusative (galininkas) vãšką vaškùs
instrumental (įnagininkas) vaškù vaškaĩs
locative (vietininkas) vaškè vaškuosè
vocative (šauksmininkas) vãške vaškaĩ

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/wokso-&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/wokso-.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/wo%E1%B8%B1skom&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/woḱskom.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/weg-&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/weg-.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BA%D1%8A#Old_Church_Slavonic

воскъ

Old Church Slavonic

Alternative forms
Etymology

From Proto-Slavic *voskъ (“wax”).

Noun

воскъ • (voskŭ) m

  1. wax

…..

Wosk / WoSK

https://pl.wiktionary.org/wiki/wosk

wosk (język polski)

wosk (1.1)

Bitelsi z wosku (1.1)

wymowa:
IPA: [vɔsk], AS: [vosk]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) plastyczna substancja o żółtawym kolorze, łatwo topliwa, nierozpuszczalna w wodzie, używana do produkcji świec, past do obuwia itp., stosowana w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym; zob. też wosk w Wikipedii
(1.2) gwara przestępcza złoto[1]
(1.3) gwara przestępcza przedmioty pochodzące z kradzieży[1]
odmiana:
(1.1)

przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga
mianownik wosk woski
dopełniacz wosku wosków
celownik woskowi woskom
biernik wosk woski
narzędnik woskiem woskami
miejscownik wosku woskach
wołacz wosku woski
przykłady:
(1.1) Nie polecam wosku sojowego, ponieważ jest komedogenny.
(1.1) W XVI wieku wosk był cennym i poszukiwanym na rynkach europejskich surowcem oraz jednym z podstawowych artykułów polskiego eksportu.
kolokacje:
(1.1) plaster wosku • wosk pszczeli • wosk uszny • wosk do depilacji • wosk ortodontyczny • wosk pisarski • wosk cukrowy • wosk palmowy • wosk skalny / ziemny / torfowy • świeca / figura / tabliczka / model z wosku • wosk naturalny / chemiczny • wosk krystaliczny / mikrokrystaliczny • wosk punicki • wytapianie / produkcja wosku • miękki / twardy / rozgrzany / gorący / stopiony / granulowany wosk • pociągnąć / nasmarować / pokryć woskiem • zrobić coś z wosku • użyć wosku do czegoś • wosk tracony • metoda wosku traconego • żółty jak wosk • rozpływać się jak wosk
wyrazy pokrewne:
rzecz. woskowina ż, woszczyna ż, woskarka ż, woskownica ż, woskowanie n, woskarz n, woskoboiny lm, woskobojne n, woskobojnia ż, woskowiec m, woskodrzew m, woskopalma ż, woskownik m, woskowniczka ż, woskownictwo n, woskownicowate lm, woskówka ż, woskowatość ż

zdrobn. woszczek m
zgrub. woszczysko n
czas. woskować ndk., nawoskować, woszczyć
przym. woskowy, woskowaty, woskowożółty, woskowny, woszczysty, nawoskowany, bezwoskowy, woskowniczy
przysł. woskowo, woskowato
związki frazeologiczne:
dać się lepić jak wosk • mięknąć jak wosk • być miękkim jak wosk • mieć serce miękkie jak wosk • lać wosk • kto jest z wosku, niech ogień omija • na Andrzeja wosk leja • dziś cień wosku ci ukaże, co ci życie niesie w darze • kto księdzu służy, woskiem pachnie
etymologia:
(1.1) prasł. *voskъ
(1.2) jid.[1]
(1.3) od (1.2)[1]
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ Skocz do:1,0 1,1 1,2 1,3 Agnieszka Małocha, Żydowskie zapożyczenia leksykalne w socjolekcie przestępczym w: Język a kultura, t. 10, Języki subkultur pod red. Janusza Anusiewicza i Bogdana Sicińskiego, Wrocław 1994, s. 137.

UWAGA!

Postacie indo-irańskie, ormiańskie, helleńskie i italo-celtyckie nie pochodzą z j. postaci Proto-Indo-European *woḱskom!

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/wosk#Polish

wosk

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *voskъ.

Pronunciation
Noun

wosk m inan (diminutive woszczek)

  1. wax
Declension
declension of wosk
singular plural
nominative wosk woski
genitive wosku wosków
dative woskowi woskom
accusative wosk woski
instrumental woskiem woskami
locative wosku woskach
vocative wosku woski
Derived terms
Further reading
  • wosk in Polish dictionaries at PWN

…..

A oto następne słowo niewiadomego pochodzenia…

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/versk%D1%8A

Reconstruction:Proto-Slavic/verskъ

Proto-Slavic

Etymology 1

An alternative form of *vȇrsъ perhaps a *-(s)k– suffix. Cognates include Proto-Celtic *wroikos and Ancient Greek ἐρείκη (ereíkē,  “heather”).[1][2]

Noun

*vȇrskъ m[3]

  1. Alternative form of *vȇrsъ (“heather”)
Declension
Declension of *vȇrskъ (hard o-stem, accent paradigm c)
Singular Dual Plural
Nominative *vȇrskъ *vȇrska *vȇrsci
Accusative *vȇrskъ *vȇrska *vȇrsky
Genitive *vȇrska *verskù *vẽrskъ
Locative *vȇrscě *verskù *verscě̃xъ
Dative *vȇrsku *verskomà *verskòmъ
Instrumental *vȇrskъmь, *vȇrskomь* *verskomà *verský
Vocative *veršče *vȇrska *vȇrsci
* -ъmь in North Slavic, -omь in South Slavic.
Descendants
Etymology 2

From *vьrati (“to shout, to lie”) +‎ *-skъ, onomatopoeic in nature. Probably from Proto-Indo-European *werh₁– (“to put in word”).

Noun

*vèrskъ m[4]

  1. scream, cry
Declension
Declension of *vẽrskъ (hard o-stem, accent paradigm b)
Singular Dual Plural
Nominative *vẽrskъ *vērskà *vērscì
Accusative *vẽrskъ *vērskà *vērskỳ
Genitive *vērskà *vērskù *vẽrskъ
Locative *vērscě̀ *vērskù *vẽrscěxъ
Dative *vērskù *vērskòma *vērskòmъ
Instrumental *vērskъ̀mь, *vērskòmь* *vērskòma *vẽrsky
Vocative *veršče *vērskà *vērscì
* -ъmь in North Slavic, -omь in South Slavic.
Related terms
Descendants
Further reading
  • Georgiev Vl. I., editor (1971) , “врясък”, in Български етимологичен речник [Bulgarian Etymological Dictionary] (in Bulgarian), volume 1, Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, page 193
References
  1. ^ Beekes, Robert S. P. (2010) , “ἐρείκη”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), volume I, with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 452
  2. ^ Matasović, Ranko (2009) Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 431
  3. ^ Derksen, Rick (2008) , “*vȇrsъ; *vȇrskъ”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 516: “m. o (c) ‘heather’”
  4. ^ Snoj, Marko (2016) , “vreščáti”, in Slovenski etimološki slovar, Ljubljana: Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, →ISBN: “vrȅsk”

UWAGA!

Etymologia nr 2 będzie omówiona w drugiej części tego wpisu!

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/vers%D1%8A

Reconstruction:Proto-Slavic/versъ

Etymology

From Proto-Balto-Slavic *werˀź–, *wirˀź– (whence Lithuanian vìržis (“heather”), Latvian vir̂zis (“heather”)), from an unknown non-Indo-European source. Cognates include Proto-Celtic *wroikos and Ancient Greek ἐρείκη (ereíkē, “heather”).[1][2]

Noun

*vȇrsъ m[3]

  1. heather
Declension
Declension of *vȇrsъ (hard o-stem, accent paradigm c)
Singular Dual Plural
Nominative *vȇrsъ *vȇrsa *vȇrsi
Accusative *vȇrsъ *vȇrsa *vȇrsy
Genitive *vȇrsa *versù *vẽrsъ
Locative *vȇrsě *versù *versě̃xъ
Dative *vȇrsu *versomà *versòmъ
Instrumental *vȇrsъmь, *vȇrsomь* *versomà *versý
Vocative *verse *vȇrsa *vȇrsi
* -ъmь in North Slavic, -omь in South Slavic.
Alternative forms
Descendants
References
  1. ^ Beekes, Robert S. P. (2010) , “ἐρείκη”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), volume I, with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 452
  2. ^ Matasović, Ranko (2009) Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 431
  3. ^ Derksen, Rick (2008) , “*vȇrsъ; *vȇrskъ”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 516: “m. o (c) ‘heather’”

…..

Wrzos / WR”/Z”oS

https://pl.wiktionary.org/wiki/wrzos

wrzos (język polski)

wrzos (1.1)

wrzos (1.2)

wymowa:
IPA: [vʒɔs], AS: [vžos]
​?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) bot. Calluna vulgaris[1], krzewinka o drobnych, różowofioletowych kwiatach rosnąca w dużych skupieniach, kwitnąca jesienią; zob. też wrzos w Wikipedii
(1.2) bot. zob. wrzosiec
odmiana:
(1.1)

przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga
mianownik wrzos wrzosy
dopełniacz wrzosu wrzosów
celownik wrzosowi wrzosom
biernik wrzos wrzosy
narzędnik wrzosem wrzosami
miejscownik wrzosie wrzosach
wołacz wrzosie wrzosy
przykłady:
(1.1) Przyniosłam z lasu trochę wrzosu i włożyłam do wazonu.
kolokacje:
(1.1–2) białe / fioletowe wrzosy
synonimy:
(1.1) przest. wrzosik
(1.2) przest. wrzosień
wyrazy pokrewne:
rzecz. wrzosowisko n, wrzosina ż, wrzesień m, wrześniak mrz/mzw
przym. wrzosowy
związki frazeologiczne:
koza wrzosu, bocian żaby, a żaba błota szuka
etymologia:
prasł. *versь[2] > scs. vresz[3] źródłosłów dla pol. wrzesień
tłumaczenia:
(1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: wrzosiec
źródła:
  1. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło Calluna vulgaris w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
  2. ↑ Anna Spólnik: Nazwy polskich roślin do XVIII wieku, str. 63
  3. ↑ Hasło Przyczynki do gramatyki języków słowiańskich w: Akademia Umiejętności, Materyały i prace Komisyi Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, Kraków 1913.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/wrzos#Polish

wrzos

Polish

Polish Wikipedia has an article on: wrzos

Etymology

From Proto-Slavic *vȇrsъ, from Proto-Balto-Slavic *werˀź–, *wirˀź– (whence Lithuanian vìržis (“heather”), Latvian vir̂zis (“heather”)), from an unknown non-Indo-European source. Cognates include Irish fraoch and Ancient Greek ἐρείκη (ereíkē, “heather”).

Pronunciation
Noun

wrzos m inan

  1. heather, calluna
Declension
declension of wrzos
singular plural
nominative wrzos wrzosy
genitive wrzosu wrzosów
dative wrzosowi wrzosom
accusative wrzos wrzosy
instrumental wrzosem wrzosami
locative wrzosie wrzosach
vocative wrzosie wrzosy
Related terms
Further reading
  • wrzos in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • wrzos in Polish dictionaries at PWN

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Balto-Slavic/wer%CB%80%C5%BA-&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Balto-Slavic/werˀź-.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Balto-Slavic/wir%CB%80%C5%BA-&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Balto-Slavic/wirˀź-.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=vir%C5%BEis&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have an entry for viržis.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=virzis&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have an entry for virzis.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%E1%BC%90%CF%81%CE%B5%CE%AF%CE%BA%CE%B7#Ancient_Greek

ἐρείκη

Ancient Greek

Alternative forms
Etymology

Probably from Proto-Hellenic *weréykā, with no clear Proto-Indo-European etymon. The similarity of Proto-Celtic *wroikos (“heather”) and Proto-Balto-Slavic *werˀź–, *wirˀź– (whence Lithuanian vìržis (“heather”), Latvian vir̂zis (“heather”), Proto-Slavic  *vȇrsъ, *vȇrskъ) have led Beekes and Matasović to support a common non-Indo-European Pre-Greek source.[1][2][3][4] It is sometimes linked to Proto-Indo-European *wert– (“to twist, turn”).[5][6]

Pronunciation
  • IPA(key): /e.rěː.kɛː/ → /eˈri.ki/ → /eˈri.ci/
Noun

ἐρείκη • (ereíkē) f (genitive ἐρείκης); first declension

  1. heath, Erica arborea 
Declension
First declension of ἡ ἐρείκη; τῆς ἐρείκης (Attic)
Derived terms
Descendants
References
  1. ^ Beekes, Robert S. P. (2010) , “ἐρείκη”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), volume I, with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 452
  2. ^ Matasović, Ranko (2009) Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 431
  3. ^ Derksen, Rick (2008) , “*vȇrsъ, *vȇrskъ”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 516
  4. ^ Derksen, Rick (2015) Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 13), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 507
  5. ^ Roberts, Edward A. (2014) A Comprehensive Etymological Dictionary of the Spanish Language with Families of Words based on Indo-European Roots, volume II, Xlibris Corporation, →ISBN
  6. ^ Watkins, Calvert (1985) The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots, Boston: Houghton Mifflin Harcourt
Further reading

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Hellenic/wer%C3%A9yk%C4%81&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Hellenic/weréykā.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Celtic/wroikos

Reconstruction:Proto-Celtic/wroikos

Proto-Celtic

Etymology

Unknown, possibly from a non-Indo-European substrate source. Cognates include Proto-Balto-Slavic *werˀź–, *wirˀź– (whence  Lithuanian vìržis (“heather”), Latvian vir̂zis (“heather”), Proto-Slavic *vȇrsъ, *vȇrskъ) and Ancient Greek ἐρείκη (ereíkē, “heather”).[1][2][3][4] It is sometimes linked to Proto-Indo-European *wert– (“to twist, turn”).[5][6]

Pronunciation
Noun

*wroikos m

  1. heather
Declension
Masculine o-stem
singular dual plural
nominative *wroikos *wroikou *wroikoi
vocative *wroike *wroikou *wroikūs
accusative *wroikom *wroikou *wroikoms
genitive *wroikī *wroikous *wroikom
dative *wroikūi *wroikobom *wroikobos
instrumental *wroikū *wroikobim *wroikobis
Descendants
References
  1. ^ Beekes, Robert S. P. (2010) , “ἐρείκη”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), volume I, with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 452
  2. ^ Matasović, Ranko (2009) Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 431
  3. ^ Derksen, Rick (2008) , “*vȇrsъ, *vȇrskъ”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 516
  4. ^ Derksen, Rick (2015) Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 13), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 507
  5. ^ Roberts, Edward A. (2014) A Comprehensive Etymological Dictionary of the Spanish Language with Families of Words based on Indo-European Roots, volume II, Xlibris Corporation, →ISBN
  6. ^ Watkins, Calvert (1985) The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots, Boston: Houghton Mifflin Harcourt

…..

A teraz do porównania postacie germańskie…

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/Erika#de

https://en.wiktionary.org/wiki/Erika#German

https://en.wiktionary.org/wiki/Erik#German

https://en.wiktionary.org/wiki/Erica

New Latin, from Ancient Greek ἐρείκη (ereíkē)

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/Heidekraut#de

https://en.wiktionary.org/wiki/Heidekraut

https://en.wiktionary.org/wiki/Heide#German

https://en.wiktionary.org/wiki/heath#English

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/hai%C3%BE%C4%AB

Reconstruction:Proto-Germanic/haiþī

Proto-Germanic

Etymology

From Proto-Indo-European *kayt–, *ḱayt– (“forest, wasteland, pasture”). Cognate with Proto-Brythonic *koɨd (“forest”) (Old Welsh coit), Latin bū-cētum (“pastureland”, literally “cow-pasture”), Albanian kath (“type of wheat”), kasht (“straw”).

Pronunciation
Noun

*haiþī f

  1. heath, wasteland
Inflection
ī/jō-stem
singular
nominative *haiþī
genitive *haiþijōz
Derived terms
Descendants

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/kayt-&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/kayt-.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/%E1%B8%B1ayt-&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/ḱayt-.

…..

A oto mój źródłosłów powyższych ofitzjalnch odtfoszeń…

…..

https://pl.wikipedia.org/wiki/Gaj_(las)

Gaj – nazwa małego liściastego lasu lub odosobnionej grupy dziko rosnących drzew, a także potoczna nazwa plantacji owocowych drzew egzotycznych. Pierwotnie słowiańska nazwa wydzielonej części lasu lub małego odosobnionego i zalesionego obszaru używanego przez okoliczną ludność do celów kultowych, która pełniła wśród Słowian analogiczne funkcje, jakie w innych kulturach pogańskich pełnił święty gaj[2].

Etymologia

Nazwa gaj ma swoją podstawę słowotwórczą w językach indoeuropejskich i w języku polskim wywodzi się bezpośrednio z prasłowiańskiego słowa *gajь wywodzącego się od terminów *gojь, *gòjiti oznaczających żyć, rosnąć, zarastać, leczyć, opiekować się, pozwolić rosnąć, chronić przed wyrębem, zalesiać[2][3][4].

Nazwa pokrewna jest z innymi językami indoeuropejskimi. Etymologia nazwy leży w szeregu blisko siebie brzmiących i znaczeniowych terminów łacińskich: agium, gaium, heya, haye, (w galijskim caium, haje) w kręgu longobardzkim: gehagium, gagium. Występuje w językach bałtyckich: łotewskim oraz litewskim w formie gojus[5]. W języku środkowowniemieckim: hagen, hain – gaj, żywopłot, lasek liściasty. Według Barbary Czopek-Kopciuch nazwa polska jest adaptacją, kalką językową z języka niemieckiego[6].

Nazwa gaj występuje obecnie w wielu słowiańskich językach od obszarów zamieszkanych przez Słowian południowych, zachodnich  mieszkających na północy Europy do obszaru językowego Słowian wschodnich. Używana jest m.in. w językach słoweńskim (gaj), serbsko-chorwackim (gaj), połabskim (goj[7]), dolno- i górnołużyckim (gaj, haj[7]), polskim (gaj), kaszubskim (gój[7]), czeskim i słowackim (gaj, háj[8][2]) oraz ukraińskim i rosyjskim (гай[9]).

Od nazwy wywodzą się używane obecnie w polszczyźnie wyrazy takie jak: zagajnik, zagaić oraz gajowy – staropolskie określenie leśniczego, osoby związanej z gajem, wyznaczonej do jego ochrony[10][11]. Nazwa gaj weszła także do nazewnictwa naukowego, stanowiąc człon nazw różnych leśnych roślin oraz zwierząt występujących w przyrodzie takich jak: wstężyk gajowy czy zawilec gajowy. Językoznawcy wskazują także na pokrewieństwo nazwy gaj oznaczającej wśród Słowian święty gaj oraz słowa raj oznaczającego miejsce wędrówki dusz po śmierci[12][5]. (…)

https://pl.wiktionary.org/wiki/gaj

https://en.wiktionary.org/wiki/gaj

Logiki tego co twierdzi polskojęzyczna jęsykosnaftzyni Barbara Czopek-Kopciuch nie będę komentował… Do Gaju, itp. jeszcze powrócę, kiedy przyjdzie na to czas…

…..

cdn…

Jedna uwaga do wpisu “296 Końcówka Proto-Slavic *-skъ, *-sḱéti, *voskъ, *wáśka, *wahsą, *vaha, vasks, vaškas, воскъ, wosk, *vȇrskъ, *vȇrsъ, wrzos, ἐρείκη, *wroikos, *haiþī i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa 01”

  1. O polskojęzycznych naukaftzach:


    Sommer: POLONOSCEPTYCYZM – Jak za nasze pieniądze produkuje się niechęć do Polski?
    3,826 views•Premiered Jun 9, 2021
    Tomasz Sommer EXTRA

    Marysia Sotnikowa
    Uniwersytet jagiellonski jest zazydzialy .

    Lidia Larsen
    Okrutnie i zawsze zreszta byl!

    Marek Dragan
    Był normalnym Polakiem, a wrócił ze studiów i stał się jewropejsem!

    Grzegorz Gołaszewski
    Polska szkoła leży. Nie ma szans na zmianę w tym momencie. Nauczanie zdalne, które niczego nie uczy, od dwóch lat młodzież żyje netfliksem, fejsbukiem i instagramem, poza tym internetem świat nie istnieje.

    marek karkowski
    10 LIPCA – JEDWABNE – OBECNE KAZDE POLSKIE SERCE – NIE ZAWIEDZMY !!! – chociaz raz …

    Az Yorg
    A Pan redaktor zakłada, że one/oni kopią do swojej, polskiej bramki. A skąd Pan redaktor wie, że to Polki/Polacy. Tak jak Zbyszek Modrzejewski, nazywał Niedzielskiego korzennym i …wykrakał. Dominisia Wielowiejska potwierdziła – pretensje do pana ministra, to antyszemajtyzm.

    Marek Dragan
    Polskojęzyczni profesorowie w polskojęzycznych uniwersytetach 👅😛?

    Sylwia Klupi
    Świetny przekaz. Dziękuję bardzo

    openworld poland
    Pan Tomasz na Ministra Kultury Polskiej !!!

    Polubienie

    Odpowiedz

Skomentuj

Wprowadź swoje dane lub kliknij jedną z tych ikon, aby się zalogować:

Gravatar
Logo WordPress.com

Komentujesz korzystając z konta WordPress.com. ( Wyloguj /  Zmień )

Zdjęcie na Facebooku

Komentujesz korzystając z konta Facebook. ( Wyloguj /  Zmień )

Anuluj

Połączenie z %s

Ta witryna wykorzystuje usługę Akismet aby zredukować ilość spamu. Dowiedz się w jaki sposób dane w twoich komentarzach są przetwarzane.