Archiwa tagu: zapożyczenia

290 Końcówki Proto-Slavic *-ako, *-akъ, *-ikъ, *-ьkъ, *-okъ, *-ъka, *-ъkъ, *-ỳka (i te brakujące), trpaslík, *dalèkъ, *lavà, ława, ławka, lova, *lawwō, *lewH-, *lyžьka, *lъžica, *sòjьka i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa

A head louse under illumination and magnified.

…..

Oto ciąg dalszy wpisu poprzedniego i opisywania końcówek Proto-Slavic, zawierających dźwięk niespalatalizowany, niskoenergetyczny, tzw. centum / kentum, zapisywany jako *k/K.

W tym wpisie omówię te końcówki j.w., które zawierają samogłoskę przed dźwiękiem głównym. O reszcie bardziej złożonych końcówek Proto-Slavic, zawierających ten sam dźwięk., napiszę we wpisach kolejnych.

Poniżej udowadniam, że ofitzjalne jęsykosnaftzfo:

  • jednocześnie zna i nie zna wielu końcówek Proto-Slavic,
  • potrafi ze znaku miękkiego ь zrobić znak twardy ъ i odwrotnie z twardego miękki,
  • a także z Ławy / L”aWy zrobić fielko-germańską Louse,.. czyli wszę,
  • a przy tej okazji ani słowem nie wspomnieć o przykładzie ponownie potwierdzającym niedziałanie tzw. prawa Wintera, gdzie ofitzjalnie nie doszło do zamiany samogłosek o > a > o w Proto-Slavic…

Okazuje się, że litewskie słowo lóva (“bed”) jest zniekształcone względem ofitzjalnie odtfoszonego Proto-Balto-Slavic *lā́ˀwāˀ (“place to sleep”), podczas gdy Proto-Slavic *lava pozostało dziwnie magicznie niezmienione. Powinno być przecież niby zupełnie odwrotnie, ale skoro nikt ofitzjalnie o tym nie wspomina, więc nie ma problemu, nieprawdaż?

No właśnie. I to dlatego z ławy można ofitzjalnie wystrugać sobie etymologię dla wszy… A co, kto im zabroni?

Tyle tylko,.. że jednocześnie w j. polskim istnieją słowa jak np. Łów / L”o’W, Łowić / L”oWi+C‚, Łowca / L”oW+Ca, itp! Czytaj dalej →

289 Końcówki Proto-Slavic *-ka, *-kъ, *sь, *-cě, *-ci, *-ki (i te brakujące), *bajьka, *syrovatъka, *žuka, *žuti, *dьnьsь, *rěkà, *śis, *-ḱe, *-kos, *-ḱos, *-kasa, *-ćasa, *-kas, *-akah i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa

…..

Oto porównywania końcówek Proto-Slavic ciąg dalszy. Tym razem opisuję końcówki, których dźwięk główny jest jak poprzednio niespalatalizowany, niskoenergetyczny, tzw. centum / kentum, ale jest zapisywany jako k/K.

W tym wpisie skupiam się tylko na tych końcówkach, które po dźwiękiem głównym posiadają spółgłoski ofitzjalnie zmiękczające jak e, ě, i, ь, y lub niezmiękczające jak a, o, u, ъ. Porównuję ofitzjalnie dostępne definicje i dane… i przedstawiam, co z tego równie ofitzjalnie wynika.

O reszcie bardziej złożonych końcówek Proto-Slavic, zawierających ten sam dźwięk zapisywany jako *k/K, napiszę we wpisach kolejnych.

O Pra-Słowiańskich / Proto-Slavic końcówkach jak *-čь, *-ačь, *-ьcь, *-ьca, *-це, *-ьce, *-kъ, *-ъka, *akъ, *-ikъ, *-ьkъ, *-ъkъ i tzw. PIE *-keh₂, *-ḱos, pisałem już we wpisach 283 i 224. Jak wspominałem już poprzednio, kiedy pisałem o tym, nie wiedziałem o wielu danych. Z tego powodu muszę o części z nich napisać ponownie, poprawiając to i owo tu i tam…

Te tzw. palatalizacje słowiańskie ofitzjalnie w uproszczeniu wyglądają tak: *K > *T > C.

Twierdzę, że jak to udowodniałem poprzednio z końcówkami Proto-Slavic, których dźwięki główne są zapisywane jako *t/T i *c/C, także i w przypadku końcówek Proto-Slavic, których dźwięk główny jest zapisywany jako *k/K, powyższy wzór nie sprawdza się, co najmniej częściowo…

Oto dowody, najpierw ich skrótowe zestawienie, a następnie ich pełne wersje… Będzie tam trochę i o oboczności i rdzeni i końcówek, i o tzw. miękkim k, zapisywanym jako *-ḱ/K’, i o wtórnych ubezdźwięcznieniach, jak np. tzw. rough breathing, itp. Czytaj dalej →

288 Końcówki Proto-Slavic *-eto, *-ěti, *-ětь, *-iti, *-ìtъ, *-iťь, *-ьta, *-ьtъ, *-yto, (i te brakujące), *-éh₁ti, *-éh₁ye-, *-éyti, *rešeto, rzeszoto, *tenetò, тенёто, *dьrtěti, *dьrtъ, *mьčьta, *mьčьtъ, *xrьbьtъ, *korỳto i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa

…..

Jak zapowiedziałem wcześniej, w tym wpisie zajmę się końcówkami Proto-Slavic, które przed dźwiękiem głównym, zapisywanym jako *t/T, zawierają w sobie dodatkowe samogłoski, zapisywane jako *e/e, *ě/e’, *ę/e”, *i/i, *Ь/i’… i *y/y.

Ofitzjalnie to te samogłoski odpowiadają za powstanie tzw. pierwszej palatalizacji słowiańskiej,.. a także częściowo i kolejnej,.. a i być może jeszcze jednej, patrz:

https://pl.wikipedia.org/wiki/%D0%AC

Ь, miękki znak (ukr. м’який знак, biał. мяккі знак, ros. мягкий знак) (Ь, ь) – znak cyrylicy służący do zmiękczania. W wymowie odpowiada to palatalizacji [ʲ]. (…)

https://en.wiktionary.org/wiki/Appendix:Glossary#slavic_first_palatalization

Slavic first palatalization

A specific occurrence of palatalization that occurred in the Proto-Slavic language, in which the velar consonants *k *g *x when followed by any of the front vowels *e *ě *ь *i became the sounds *č *ž *š, respectively. The Slavic first palatalization is still an active process in many modern Slavic languages. For example, before certain suffixes in Russian, the consonants к г х ц become ч ж ш ч respectively. Other Slavic languages behave similarly. (See Wikipedia-logo-v2.svg Slavic first palatalization on Wikipedia.)

Slavic progressive palatalization

A specific occurrence of palatalization that occurred in the Proto-Slavic language, in which the velar consonants *k *g *x when preceded by either of the front vowels *ь *i (possibly with an intervening n) became the sounds *c dz s/š, respectively, with s occurring in East and South Slavic but š occurring in West Slavic. (See Wikipedia-logo-v2.svg Slavic progressive palatalization on Wikipedia.)

Ponownie zwracam uwagę na:

  • brak wielu ofitzjalnie odtfoszonych końcówek Proto-Slavic,
  • zupełny, ale to zupełny brak i odpowiednich słów i końcówek w tzw. Proto-Balto-Slavic…

Wygląda na to, że także i poniższe końcówki Proto-Slavic, znów wzięły się bezpośrednio z tzw. Proto-Indo-European,.. omijając po drodze ofitzjalnie odfietrznych Proto-Bałtów…

Postaciami końcówek Proto-Slavic, złożonych z więcej niż jednej spółgłoski, zajmę się w następnych wpisach. Kiedy skończę z tym, to przygotuję coś w rodzaju protokołu rozbieżności.

Kto wie, może nawet napiszę jakieś podsumowanie tego, co wynika z danych które nie tylko ostatnio porównałem. Wskażę min. jak to z tymi tzw. palatalizacjami słowiańskimi było lub nie było… Czytaj dalej →

287 Końcówki Proto-Slavic *-ata, *-ati, *-ato, *-atъ, *-ota, *-otь, *-otь̀ja, *-otъ, *-ǫtъ, *-uti, *-ъtь, *-ъtъ (i te brakujące), *lopàta, *lopъ, *tъščeta, *běgǫtъ, *-eh₂tos i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa


…..

Oto mój podarek na Szczodre Gody / Koliadę / Kolędę, dla Wszystkich Słowianek i Słowian. Mam nadzieje, że choć odrobinę rozjaśni on ofitzjalne pustynno-prusko-nazistowskie ciemności, jakie od tak tak dawna zapadły nad Naszą Ukochaną Prastarą Słowiańszczyzną…

W tym wpisie opiszę dalsze niezmiękczone / niespalatalizowane / bezdźwięczne końcówki Proto-Slavic, zawierające niskoenergetyczny dźwięk główny zapisywany jako T.

Ze względu na dużą ilość danych do porównania, jak i na dwa główne zagadnienia, jakie tu występują, muszę podzielić ten wpis na dwie części.

W części pierwszej zajmę się tylko takimi końcówkami Proto-Slavic, które przed dźwiękiem głównym, zawierają w sobie dodatkowe samogłoski, zapisywane jako *a/a, *ǫ/a”, *o/o, *ó/u/o’, *ъ/o”. Te samogłoski odpowiadają za rzekome powstanie zmian dźwięków, opisywanych w niedziałającym tzw. prawie Wintera,.. ale ofitzjalnie nie powodowały tzw. palatalizacji…

https://pl.wikipedia.org/wiki/%C7%AA

Ǫ – litera alfabetu łacińskiego, występująca między innymi w języku nawaho, w języku Apaczów, a także w łacińskiej  transkrypcji języka staro-cerkiewno-słowiańskiego i w slawistycznej pisowni fonetycznej na oznaczenie o nosowego (polskie ą). Pierwotnie używana w zapisie języka staronorweskiego na oznaczenie samogłoski pośredniej między a oraz o. Sporadycznie znak używany również w języku polskim w funkcji litery ą[1].

https://pl.wikipedia.org/wiki/%D0%AA

Ъ, Ъъ (jer, jor, twardy znak) – podstawowa litera cyrylicy, używana dzisiaj:

Pierwotnie (w języku staro-cerkiewno-słowiańskim) oznaczał jer twardy, czyli głoskę wymawianą jak ŭ (bardzo krótkie u), często występujące na końcu wyrazów starosłowiańskich (jako kontynuacja końcówki praindoeuropejskiej; por. łacińskie –us, sanskryckie –as czy starogreckie –os). (…)

https://en.wikipedia.org/wiki/Winter%27s_law

(…)

Secondarily, Winter’s law is also supposed to show the difference between the reflexes of PIE *h₂e > */a/ and PIE */o/ which otherwise merged to */a/ in Balto-Slavic. When those vowels lengthen in accordance with Winter’s law, old */a/ (< PIE *h₂e) has lengthened into Balto-Slavic */ā/ (which later gave Lithuanian /o/, Latvian /ā/, OCS /a/), and old */o/ has lengthened into Balto-Slavic */ō/ (which later gave Lithuanian and Latvian uo, but OCS /a/). In later development, which represented Common Slavic innovation, the reflexes of Balto-Slavic */ā/ and */ō/ were merged, and they both result in OCS /a/. This also shows that Winter’s law operated prior to the common Balto-Slavic change */o/ > */a/.

The original formulation of Winter’s law stated that the vowels regularly lengthened in front of PIE voiced stops in all environments. As much as there were numerous examples that supported this formulation, there were also many counterexamples, such as OCS stogъ „stack” < PIE *stógos, OCS voda „water” < PIE *wodṓr (collective noun formed from PIE *wódr̥). An adjustment of Winter’s law, with the conclusion that it operates only on closed syllables, was proposed by Matasović in 1994. Matasović’s revision of Winter’s law has been used in the Lexikon der indogermanischen Verben. Other variations of the blocking mechanism for Winter’s law have been proposed by Kortlandt, Shintani, Rasmussen, Dybo and Holst.

Criticism

Not all specialists in Balto-Slavic historical linguistics accept Winter’s law. A study of counterexamples led Patri (2006) to conclude that there is no law at all. According to him, exceptions to the law create a too heterogeneous and voluminous set of data to allow any phonological generalization.

(…)

Okazuje się, że ofitzjalnie brak jest końcówek Proto-Slavic, które zawierają w sobie zmiękczony / spalatalizowany / bezdźwięczny dźwięk zapisywany jako *ť/T’,.. aczkolwiek nie do końca, patrz np. *-ъťǫ, *-ъťu, *-ъťe, ofitzjalnie odtfoszone w odmianie końcówki Proto-Slavic *-ъtь!!!

Pytania za 100 punktów:

Co spowodowało rzekomą palatalizację końcówek Proto-Slavic *-ъťǫ, *-ъťu, *-ъťe?

Gdzie podziały się rzekomo wcześniejsze końcówki tzw. Proto-Balto-Slavic?

Tymczasem zamieszczam poniżej kolejne dowody na niedziałanie i tak niedziałającego tzw. prawa Wintera, gdzie rzekomo dźwięk tzw. Proto-Balto-Slavic, zapisywany jako a, miał niby przekształcić się w dźwięk Proto-Slavic, zapisywany jako o,.. czego jednak był i nie zrobił…

W części drugiej zajmę się tylko takimi końcówkami Proto-Slavic, które przed dźwiękiem głównym, zawierają w sobie dodatkowe samogłoski, zapisywane jako *e/e, *ě/e’, *ę/e”, *i/i, *Ь/i’. Te samogłoski odpowiadają za rzekome powstanie tzw. pierwszej palatalizacji słowiańskiej,.. a także częściowo i kolejnej,.. a i być może jeszcze jednej…

Postaciami końcówek Proto-Slavic, zawierających przed i po nich inne spółgłoski, zajmę się w następnych wpisach. Czytaj dalej →

286 Końcówki Proto-Slavic *-ta, *-ti, *-tь, *-tьje, *-tъ, *-ťa, *-ja, *-ťi, *-ťь (i te brakujące), a także *broščь, *bъrščь, *moťь, *peťь, *dolto, *věščь, *tós, *tus, *tis i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa

…..

We wpisach 285, 284 i 283 opisałem końcówki Proto-Slavic, zawierające dźwięki:

  • wysokoenergetyczne / „spalatalizowane” / dźwięczne / tzw. satem, zapisywane jako *č/C” i *c/C,
  • niskoenergetyczny / niespalatalizowany / bezdźwięczny/ tzw. centum, zapisywany jako *k/K.

Powtórzę to znów, żeby nikomu nie umkło, że:

Już w Proto-Slavic jednocześnie istniały i końcówki i dźwięki wysokoenergetyczne / „spalatalizowane” / dźwięczne / tzw. satem, zapisywany jako *č/C” i *c/C, a także i niskoenergetyczne / niespalatalizowane / bezdźwięczne / tzw. centum, zapisywane jako *k/K, *t/T itd…

Nadszedł teraz czas bym porównał postacie końcówek Proto-Slavic, zawierające dźwięk ciągle niespalatalizowany / bezdźwięczny / niskoenergetyczny / tzw. centum, zapisywany jako *t/T.

W tej części opiszę jedynie te końcówki, które nie zawierają w sobie przed dźwiękiem głównym żadnego innego dźwięku, ani nie zawierają po nim żadnej innej spółgłoski. Końcówkami niespełniającymi tych założeń zajmę się w oddzielnych wpisach.

Podstawą do wszystkich porównań są dwa ofitzjalne zestawienie danych, patrz:

https://en.wiktionary.org/wiki/Category:Proto-Slavic_suffixes

The following 95 pages are in this category, out of 95 total.

https://en.wiktionary.org/wiki/Category:Proto-Slavic_words_by_suffix

This category has the following 176 subcategories, out of 176 total.

UWAGA!

Część końcówek Proto-Slavic występuje jedynie na jednej z powyższych stron. Oznacza to, że czasem jakaś końcówka ofitzjalnie jest:

  • opisana i posiada późniejsze, a nawet współcześnie istniejące odpowiedniki, wraz z zaznaczonymi odpowiednimi dźwiękami, a także odnośnik na przykłady słów, gdzie rzekomo była użyta, patrz: *-ti, *-tьje, ,
  • opisana, ale brakuje jej jakiejś części wyżej wymienionych danych, patrz: *-tь, *-tъ, *-ťi, *-ťь,
  • nieopisana, ale występują przykłady słów, gdzie rzekomo była użyta, patrz: *-ta, *-ťa,
  • niewymieniona i nieopisana, choć występują przykłady słów, gdzie rzekomo była użyta, patrz: *-tà, *-tą, *-tě, *těxъ ,*-tę, *-to, *-tò, *-tòma, *-tòmь, *-tъ̀mь, *-tù, *-ty,..

Wg Mię, logicznie oznacza to, że końcówek Proto-Slavic jest dużo więcej, niż ofitzjalnie wymienione 176! Choć pominięte i nie opisane, to jednak zostały one ofitzjalnie wymienione w odmianach innych końcówek Proto-Slavic, np. *-tъ!

Wszystkie te nielogiczności, czy zwykłe błędy i przekłamania wypisałem odpowiednio pod każdą z omawianych końcówek Proto-Slavic. Trochę tam tego jest…

W nawiązaniu do ww. błędów, niedomówień, przemilczeń i przekłamań, powtórzę pytania, które zadałem już poprzednio:

Czyżby tzw. palatalizacje słowiańskie raz działały, a innym razem nie działały,.. nie tylko wobec rdzeni Pra-Słowiańskich, ale także i wobec końcówek Proto-Slavic, hm?!

Jak dźwięki zapisywane jako Proto-Slavic *a/a, *o/o, *ó,u/o’, *y/y mogły „wywołać / spowodować” rzekomą palatalizację dźwięku wysokoenergetycznego / (już niby) spalatalizowanego / tzw. satem, zapisywanego jako *c/C , *č/C lub innego, np. niskoenergetycznego / tzw. centum, zapisywanego jako *k/K, (ale także i) *t/T, *d/D, *h/H, *g/G,.. lub jednocześnie tego nie „wywołać / spowodować”, patrz np. *dьrcati, *dьrčati, *dьrkàti, hm?!

Co spowodowało wybiórczą palatalizację tych i podobnych końcówek Proto-Slavic (szczególnie patrz dźwięki zapisywane jako Proto-Slavic *a/a, *o/o, *ó,u/o’, *y/y,.. ale nie spowodowało palatalizacji w inny przypadkach, gdzie ona powinna była ofitzjalnie nastąpić, hm?!

Czytaj dalej →