116 Ja”/oND+aR lub Ja”/oN+Dar J/Z”a”/oNDzi, czyli Je”D+RNe Ja”/oND+Ra JiNDRy, czyli PRa-SL”oW+iaN’+SKie+Go Je”/eND+RuSia 04

A oto i czwarta część wpisu o Jantarze / Ja”/oN+DaR”e, jako wg Mię, Podjętego / PoD+Je”/eNT+eGo Daru / DaRo”… W tej części skupię się na pokazaniu słów związanych z pojęciem Jedności, jako Jądra / Ja”/oN+DRa i wywiedzeniu w ten sposób znaczenia źródłosłowu dla słowa Jantar / Ja”/oN+DaR.

Nię twięrdzę, żę przędstąwiony wczęśnięj przęzę Mię znączęnię i źródłosłów dla Pra-Słowiańskiego słowa Jantar / Ja”/oN+DaR jest  jedyny i jedynie właściwy.

---

Twierdzę, że ofitzjalne jęsykosnaftcze odtfoszenia, czy lingficzeskie domniemania, patrz zapożyczenie od-bałtyckie Gintras z rzekomego tzw. fenickiego / semickiego języka od Jainitar, itp,.. to jedynie kolejna allo-allo nazistowska rzadka kaka, jak inne podobne przeciw-słowiańskie kłamstwa, np. Friedrich Max Müller‚a i innych, patrz poniżej…

---

Wygląda mi to na takie samo zadeptanie, jak w przypadku Tchórzliwego Grzegorza i jego wielbłąda, jako rzekomo zapomnianą nazwę na określenie słowiańskiego Kuca / Ko”Ca, Kłusaka / KL”o”S+aKa / Klaczy / KLaC”y, nie zapominając o na Wozie / WoZie Kołyszącej /  KoL”yS”+a”/oNCeJ  Się / Sie” Kołysce / KoL”yS+Ce…

Wspomnę też jeszcze raz o samozaoraniu się prof. Gołąba przy okazji Pra-Słowiańskiego Grodu / G+RoDo”, jako jakichś magicznych zapożyczeń od czarodziejsko germańskich plemion, co to zamotały były się językowo z Żerdzią / Z”e+RDz+ia”/oN, itd…

Nie ma, że boly…

---

Znajdzie się jakiś mocarny allo-allo mocarz, co obali moje wraże Pra-Słowiańskie twierdzenie, że to prastare, ale może nie żeby pra-pra-stare, Pra-Słowiańskie słowo i rdzenie z nim związane, patrz: Je”/a”/oN/M, (a także Ge”/a”/oN/M,  Ze”/a”/oN/M, Se”/a”/oN/M, Dze”/a”/oN/M, itp.) i DaR, można datować na pierwsze znaleziska obrobionego jętego z płaskiej plaży daru, co morze wyrzuca,.. czyly… CWC przynajmni,.. jeśli nie o wiele wcześniej?

---

Przy okazji… Przypominam obie odnogi R1a i ich gdzieś, jakoś, kiedyś rzekome zetknięcie. Czyżby Jantar nie był znamy rzekomym Pra-Słowianom, którzy rzekomo szli drogą południową, lewą, na południe od Skałakazu, przez Anatolię, na Bałkany, itp?

Nie robię sobie jaj, próbuję za pomocą tych i innych danych, udowodnić, że skoro były rzekomo dwie odnogi R1a, to ludzie idący drogą północną byli bardziej zbici w budowie, okrągłe czaszki, ochra, a później jantar,.. a rzekomi R1a idący południową drogą, to co byli tacy sami, czy wyglądali jak I2? TE DWA RÓŻNE R1A MUSIAŁY GDZIEŚ PRZECIEŻ ZMIESZAĆ SIĘ W EUROPIE, nieprawdaż? To samo dotyczy ich różnych przecież już języków… Czy widać coś takiego?

A i nie wyrobiłem się z całością danych, więc w kolejnym wpisie zamieszczę to, co wg Mię, związek z Jantarem jakoś ma… Postanowiłem tak, żeby nie mieszać ze sobą tych danych. 

…..

https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%85dro

Jądro

To jest strona ujednoznaczniająca. Poniżej znajdują się różne znaczenia hasła: Jądro.

Zobacz hasło jądro w Wikisłowniku

W znaczeniu: „centralna część, środek” (ang. nucleus)

Fizyka i astronomia:

• jądro galaktyki
• jądro gwiazdy
• jądro planety
  • jądro Ziemi
• jądro atomowe
  • jądro odrzutu
  • jądro złożone

Biologia:

• jądro komórkowe
• jądro nerwu
• jądro (anatomia) (łac. testis, orchis)

Matematyka i informatyka (ang. kernel):

• jądro funkcji
• jądro przekształcenia liniowego
• jądro systemu operacyjnego
  • jądro monolityczne
  • mikrojądro
  • jądro hybrydowe
• jądro procesora
• jądro transformacji całkowej
• jądro (kodu obliczeniowego = funkcja wykonywana przez GPU

Inne:

• Jądro ciemności – powieść Josepha Conrada
• ośrodek sylaby – w językoznawstwie
• jądro Opcjonera – w tematyce obrotu papierami wartościowymi na GPW

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/j%C4%85dro#pl

jądro (język polski)

męski układ rozrodczy – jądro (1.1) oznaczono numerem 17

jądro (1.3) pod mikroskopem elektronowym

wymowa:

IPA: [ˈjɔ̃ndrɔ], AS: [i ̯õndro], zjawiska fonetyczne: nazal.• asynch. ą  wymowa ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) anat. narząd rozrodczy wytwarzający nasienie; zob. też jądro (anatomia) w Wikipedii

(1.2) fiz. centralna część atomu; zob. też jądro atomowe w Wikipedii

(1.3) biol. jedno z organelli, zawierające materiał genetyczny; zob. też jądro komórkowe w Wikipedii

(1.4) wewnętrzna część planet i innych ciał niebieskich; zob. też jądro planety w Wikipedii

(1.5) inform. główna część systemu operacyjnego; zob. też jądro systemu operacyjnego w Wikipedii

(1.6) mat. dla dowolnej struktury algebraicznej homomorficzny przeciwobraz elementu neutralnego; zob. też jądro (algebra) w Wikipedii

(1.7) mat. funkcja dwóch zmiennych, która występuje pod znakiem całki we wzorze określającym operator; zob. też jądro operatora całkowego w Wikipedii

odmiana:

(1.1–5)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	jądro	jądra
dopełniacz	jądra	jąder
celownik	jądru	jądrom
biernik	jądro	jądra
narzędnik	jądrem	jądrami
miejscownik	jądrze	jądrach
wołacz	jądro	jądra

kolokacje:

(1.2) jądro złożone / odrzutu

(1.4) jądro Ziemi

(1.5) jądro monolityczne / hybrydowe

synonimy:

(1.1) pot. zazwyczaj lm jajo

wyrazy pokrewne:

rzecz. jąderko n, najądrze n

przym. jądrowy

uwagi:

(1.1) zobacz też: Indeks:Polski – Części ciała

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) testicle; (1.2) atomic nucleus; (1.3) cell nucleus; (1.4) planetary core; (1.5) kernel; (1.6) kernel; (1.7) kernel
• arabski: (1.1) خصية f
• baskijski: (1.1) barrabil; (1.2) atomoaren nukleo; (1.3) zelula-nukleo
• esperanto: (1.1) testiko; (1.2) atomkerno; (1.3) ĉelkerno, nukleo; (1.5) kerno
• francuski: (1.1) testicule m; (1.2) noyau m; (1.3) noyau m; (1.4) noyau m; (1.5) noyau m
• hiszpański: (1.1) testículo m; (1.2) núcleo m; (1.3) núcleo m; (1.4) núcleo m; (1.5) núcleo m
• islandzki: (1.1) eista n; (1.2) frumeindakjarni m, atómkjarni m, kjarni m; (1.3) frumukjarni m, kjarni m; (1.5) stýrikerfiskjarni m, kjarnim
• nowogrecki: (1.1) όρχις m; (1.2) πυρήνας m; (1.3) πυρήνας m; (1.4) πυρήνας m; (1.5) πυρήνας m
• ormiański: (1.1) ամորձիք
• rosyjski: (1.1) яичко n; (1.2) ядро n; (1.3) ядро n; (1.4) ядро n; (1.5) ядро n
• szwedzki: (1.1) testikel w; (1.2) atomkärna w; (1.3) cellkärna w; (1.4) planetarisk kärna w; (1.5) operativsystemskärna w
• tuvalu: (1.1) fua
• ukraiński: (1.1) яєчко n; (1.2) ядро n
• włoski: (1.1) testicolo m

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/j%C4%85dro

jądro

Polish

Polish Wikipedia has an article on: jądro

Etymology

---

From Proto-Slavic *ędro

---

 Pronunciation

• IPA^(key): /ˈjɔn.drɔ/

Noun

jądro n

1. (botany) core (the part of a fruit that contains seeds)
2. kernel, nucleus, core (the central part of something)
3. (physics) nucleus
4. (anatomy) testicle
5. (algebra, category theory) kernel
6. (computing) kernel

Declension

declension of jądro

	singular	plural
nominative	jądro	jądra
genitive	jądra	jąder
dative	jądru	jądrom
accusative	jądro	jądra
instrumental	jądrem	jądrami
locative	jądrze	jądrach
vocative	jądro	jądra

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/%C4%99dro

Reconstruction:Proto-Slavic/ędro

Proto-Slavic

Alternative forms

• *jędro

Etymology

This reconstruction page lacks etymological information.

Noun

*ędro n

1. kernel, core

Declension

This noun needs an inflection-table template.

Descendants

• East Slavic:
  • Belarusian: ядро́ (jadró)
  • Russian: ядро́ (jadró)
  • Ukrainian: [Term?]

• South Slavic:
  • Old Church Slavonic: [Term?]
    • Bulgarian: [Term?]
  • Macedonian: јадро (jadro)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: је̏дро

    Latin: jȅdro

  • Slovene: [Term?]

• West Slavic:
  • Czech: jádro
  • Polabian: jǫdrĕ
  • Polish: jądro
  • Slovak: jadro
  • Sorbian:
    • Lower Sorbian: jědro
    • Upper Sorbian: [Term?]

References

• Vasmer, Max (1964–1973), “ядро́”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačev O. N., Moscow: Progress
• Derksen, Rick (2008), “*ędro”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 157

…..

---

UWAGA! Wiki nie tu łączy Jądra / Ja”/oN+DRa ani z Jędrny / Je”/eN+DRNy, ani z Jędrek / Je”/eN+DR+eK, itp,.. ale… już dalej jednak to robi, tyle że w j. angielskim…

---

…..

https://sjp.pwn.pl/sjp/jedrny;2468153.html

jędrny

1. «twardy i sprężysty; też: krzepki»

2. «o sposobie wypowiadania się: dosadny i obrazowy»

• jędrnie • jędrność

…..

https://synonim.net/synonim/j%C4%99drny

Synonimy do słowa „jędrny”

bezwstydny, brudny, brzydki, dosadny, frywolny, gruby, grzeszny, lubieżny, naganny,niecenzuralny, niemoralny, nieobyczajny, nieprzyzwoity, nieskromny, niewybredny,obleśny, obrzydliwy, obsceniczny, ordynarny, pieprzny, pikantny, plugawy, rozpustny, rubaszny, rynsztokowy, słony, soczysty, sprośny, śliski, świniowaty, świński, trywialny, uliczny, wszeteczny, wulgarny, z pieprzykiem, zbereźny, zdrożny, karczemny,  niewyrafinowany, prostacki, prymitywny, siarczysty, drastyczny, grubiański, niesmaczny, bezceremonialny, figlarny, nieoględny, niewyparzony, nonszalancki, pantagrueliczny, ciągliwy, elastyczny, galaretowaty, gąbczasty, giętki, gumowaty, plastyczny, prężny, rozciągliwy, sprężysty, wiotki, celny, czytelny, dobitny, ekspresywny, jednoznaczny, klarowny, konkretny, mocny, niedwuznaczny, precyzyjny, prosty, przejrzysty, wymowny, wyrazisty, wyraźny, zdecydowany, zrozumiały, daleki od subtelności,  krótki, lakoniczny, lapidarny, niebudzący wątpliwości,  niekontrowersyjny,  określony, ostry, oszczędny w słowach, ściśle określony, treściwy, zwięzły,  nośny, przekonujący, przystępny, ekspresyjny,sugestywny, jasny, kategoryczny, niewątpliwy, obrazowy, porozumiewawczy, przemawiający, zakaz bezwzględny, zakaz kategoryczny, znaczący, bardzo wyraźny, esencjonalny, jaskrawy,  namacalny,  oczywisty, pełnokrwisty, pełnowymiarowy, rażący, skrajny, widoczny, logiczny, rzeczowy, zwarty, epitet dosadny, pospolity, uścisk niedźwiedzi, krzepki, mocarny,  muskularny, silny, tęgi, nabity, ścisły, twardy, umięśniony,

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/j%C4%99drny

jędrny (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈjɛ̃ndrnɨ], AS: [i ̯ẽndrny], zjawiska fonetyczne: nazal.• asynch. ę 

znaczenia:

przymiotnik

(1.1) twardy i sprężysty

(1.2) rubaszny, dosadny, obrazowy

odmiana:

(1.1–2)

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	f	n	mos	nmos
mianownik	jędrny		jędrna	jędrne	jędrni	jędrne
dopełniacz	jędrnego		jędrnej	jędrnego	jędrnych
celownik	jędrnemu		jędrnej	jędrnemu	jędrnym
biernik	jędrnego	jędrny	jędrną	jędrne	jędrnych	jędrne
narzędnik	jędrnym		jędrną	jędrnym	jędrnymi
miejscownik	jędrnym		jędrnej	jędrnym	jędrnych
wołacz	jędrny		jędrna	jędrne	jędrni	jędrne
stopień wyższy jędrniejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz f n mos nmos mianownik jędrniejszy jędrniejsza jędrniejsze jędrniejsi jędrniejsze dopełniacz jędrniejszego jędrniejszej jędrniejszego jędrniejszych celownik jędrniejszemu jędrniejszej jędrniejszemu jędrniejszym biernik jędrniejszego jędrniejszy jędrniejszą jędrniejsze jędrniejszych jędrniejsze narzędnik jędrniejszym jędrniejszą jędrniejszym jędrniejszymi miejscownik jędrniejszym jędrniejszej jędrniejszym jędrniejszych wołacz jędrniejszy jędrniejsza jędrniejsze jędrniejsi jędrniejsze
stopień najwyższy najjędrniejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz f n mos nmos mianownik najjędrniejszy najjędrniejsza najjędrniejsze najjędrniejsi najjędrniejsze dopełniacz najjędrniejszego najjędrniejszej najjędrniejszego najjędrniejszych celownik najjędrniejszemu najjędrniejszej najjędrniejszemu najjędrniejszym biernik najjędrniejszego najjędrniejszy najjędrniejszą najjędrniejsze najjędrniejszych najjędrniejsze narzędnik najjędrniejszym najjędrniejszą najjędrniejszym najjędrniejszymi miejscownik najjędrniejszym najjędrniejszej najjędrniejszym najjędrniejszych wołacz najjędrniejszy najjędrniejsza najjędrniejsze najjędrniejsi najjędrniejsze

przykłady:

(1.1) Miała bardzo jędrną skórę.

wyrazy pokrewne:

rzecz. jędrność f

czas. jędrnieć, zjędrnieć, ujędrnić

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) firm, pert, well-toned, supple; (1.2) robust, pithy
• hiszpański: (1.1) macizo, firme, consistente

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/j%C4%99drny

jędrny

Polish

Pronunciation

IPA^(key): /ˈjɛn.drnɨ/

Adjective

jędrny m (comparative jędrniejszy, superlative najjędrniejszy, adverb jędrnie)

1. firm, pert, supple
2. terse, pithy

Declension

declension of jędrny

case	singular				plural
	m pers, m anim	m inan	n	f	m pers	other
nominative, vocative	jędrny		jędrne	jędrna	jędrni	jędrne
genitive	jędrnego			jędrnej	jędrnych
dative	jędrnemu				jędrnym
accusative	jędrnego	jędrny	jędrne	jędrną	jędrnych	jędrne
instrumental	jędrnym				jędrnymi
locative				jędrnej	jędrnych

Derived terms

• jędrnieć
• jędrność
• ujędrnić

Related terms

• jądro

---

UWAGA! Wg mnie słowa Nerka / NeR+Ka również jest związane z Jądro / Ja”/oN+DRo itp!

---

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/nerka

nerka (język polski)

nerki (1.1)

nerki (1.2)

nerki (1.3)

nerka (1.4)

wymowa:

IPA: [ˈnɛrka], AS: [nerka] wymowa ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) anat. narząd w układzie wydalniczym zwierząt; zob. też nerka w Wikipedii

(1.2) środ. naczynie w kształcie nerki (1.1) używane w szpitalu

(1.3) icht. Oncorhynchus nerka^[1], gatunek łososia; zob. też nerka (ryba) w Wikipedii

(1.4) pot. saszetka noszona na pasku

odmiana:

(1.1–4)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	nerka	nerki
dopełniacz	nerki	nerek
celownik	nerce	nerkom
biernik	nerkę	nerki
narzędnik	nerką	nerkami
miejscownik	nerce	nerkach
wołacz	nerko	nerki

kolokacje:

(1.1) zapalenie nerek • kamienie w nerkach • nerka wędrująca / ruchoma • sztuczna nerka

synonimy:

(1.1) cynadra

hiperonimy:

(1.3) łosoś

wyrazy pokrewne:

rzecz. nerczyca f, nadnercze n, nerkowiec m, nerki, nerkówka

zdrobn. nereczka f

zgrub. nera f

przym. nerkowy, wewnątrznerkowy, nerkowaty

przysł. nerkowato

uwagi:

(1.1) zobacz też: Indeks:Polski – Części ciała

zob. też nerka (ujednoznacznienie) w Wikipedii

tłumaczenia:

• albański: (1.1) veshkë f
• amharski: (1.1) ኩላሊት (kulalit)
• angielski: (1.1) kidney; (1.2) kidney dish; (1.3) sockeye salmon, red salmon, blueback salmon
• arabski: (1.1) كلية f (kilya)
• baskijski: (1.1) giltzurrun
• bengalski: (1.1) কিডনি (kiḑni), বৃক্ক (brikkô), অন্ত্র (ôntrô)
• białoruski: (1.1) нырка f
• bułgarski: (1.1) бъбрек m
• chorwacki: (1.1) bubreg m
• czeski: (1.1) ledvina f
• duński: (1.1) nyre w
• estoński: (1.1) neer
• fiński: (1.1) munuainen
• francuski: (1.1) rein m; (1.3) saumon rouge, saumon nerka
• grenlandzki: (1.1) tartu
• gudźarati: (1.1) મુત્રપિંડ (mutrapiṃḍ)
• hiszpański: (1.1) riñón m
• irlandzki: (1.1) duán m
• islandzki: (1.1) nýra n
• jidysz: (1.1) ניר f (nir)
• łotewski: (1.1) niere f
• macedoński: (1.1) бубрег m
• niemiecki: (1.1) Niere f
• norweski (bokmål): (1.1) nyre
• nowogrecki: (1.1) νεφρό n (nefró)
• ormiański: (1.1) երիկամ (erikam)
• rosyjski: (1.1) почка f; (1.3) нерка f
• rumuński: (1.1) rinichi m
• serbski: (1.1) бубрег m
• slovio: (1.1) nirka (нирка)
• słowacki: (1.1) oblička f
• słoweński: (1.1) ledvica f
• syngaleski: (1.1) වකුගඩුව (vakugaḍuva)
• szwedzki: (1.1) njure w
• tajski: (1.1) ไต (dtai)
• tamilski: (1.1) சிறுநீரகம் (ciṟunīrakam)
• telugu: (1.1) మూత్రపిండము (mūtrapiṃḍamu)
• tybetański: (1.1) མཁལ་རིལ (mkhal ril)
• ukraiński: (1.1) нирка f
• urdu: (1.1) گردہ m (gurdā)
• węgierski: (1.1) vese
• wilamowski: (1.1) niyn f lm, niynła
• włoski: (1.1) rene m

źródła:

1. Skocz do góry↑ Hasło Oncorhynchus nerka w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/nerka

nerka

Polish

Polish Wikipedia has an article on: nerka

Etymology

nera +‎ -ka

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈnɛr.ka/

Noun

nerka f (diminutive nereczka, augmentative nera)

1. (anatomy) kidney
2. kidney dish
3. sockeye salmon, red salmon, blueback salmon

Declension

declension of nerka

	singular	plural
nominative	nerka	nerki
genitive	nerki	nerek
dative	nerce	nerkom
accusative	nerkę	nerki
instrumental	nerką	nerkami
locative	nerce	nerkach
vocative	nerko	nerki

Derived terms

• nerkówka

---

UWAGA! Wg mnie tłumaczenie, że Nerka / NeR+Ka to rzekome zapożyczenie z j. włoskiego no to takie średnie jest…

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/nera#Polish

nera

See also: Nera and nėra

Italian

Adjective

nera f

1. feminine singular of nero

Anagrams

• rane
• rena

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/nero#Italian

nero

Italian

Alternative forms

• negro

Etymology

From older negro, from Latin nigrum, accusative of niger.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/niger#Latin

niger

Latin

Etymology

Uncertain origin,^[1] but possibly from Proto-Indo-European *nókʷts (“night”).^[2]

…..

---

Wiarygodność etymologiczesko-linkfisticzeska aż bije po oczach, nieprawdaż?

Przejdę teraz do podobnych wygibasów logicznych, a zacznę od takiego jednego rzekomego zapożyczenie od-greckiego…

---

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/J%C4%99drzej#pl

Jędrzej (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈjɛ̃nḍʒɛj], AS: [i ̯ẽnḍžei ̯], zjawiska fonetyczne: udziąs.• nazal.• asynch. ę  wymowa ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

(1.1) imię męskie; zob. też Jędrzej w Wikipedii

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	Jędrzej	Jędrzejowie
dopełniacz	Jędrzeja	Jędrzejów
celownik	Jędrzejowi	Jędrzejom
biernik	Jędrzeja	Jędrzejów
narzędnik	Jędrzejem	Jędrzejami
miejscownik	Jędrzeju	Jędrzejach
wołacz	Jędrzeju	Jędrzejowie
depr. M. i W. lm: (te) Jędrzeje[1][2]

przykłady:

(1.1) Mam na imię Jędrzej i jestem przewodnikiem tatrzańskim z Zakopanego.

(1.1) Jędrzej Śniadecki, polski chemik i lekarz, jest nazywany „ojcem chemii polskiej”.

(1.1) Jędrzej Marusarz–Jarząbek zmarł 1 października 1961 r. w Zakopanem i został pochowany na Starym Cmentarzu w Zakopanem. „Jędrzeja Marusarza imię nigdy nie zaginie” (…)^[3].

(1.1) Jędrzejowie imieniny obchodzą 6 stycznia, a także 19 stycznia, 12 i 27 kwietnia, 13 i 16 maja, 12 i 21 lipca, 10 i 30 listopada oraz 10 grudnia.

kolokacje:

(1.1) pan Jędrzej • brat / kuzyn / wujek / dziadek Jędrzej • mężczyzna imieniem (o imieniu) Jędrzej • mieć na imię / nosić imię / używać imienia Jędrzej • dać na imię / nadać imię / ochrzcić imieniem Jędrzej • otrzymać / dostać / przybrać imię Jędrzej • dzień imienin / imieniny Jędrzeja

synonimy:

(1.1) war. Andrzej^[4]; rzad. war. Ondrasz^[5]; zdrobn. Jędrzejek, Jędrek, Jędruś, Jędrunio

hiperonimy:

(1.1) imię

wyrazy pokrewne:

rzecz. Jędrzejowa f, Jędrzejówna f, Jędrzejostwo lm mos, Jędrzejczak mos/f, Jędrzejczakowa f, Jędrzejczakówna f, Jędrzejczyk mos/f, Jędrzejczykowa f, Jędrzejczykówna f, Jędrzejski mos, Jędrzejska f, Jędrzejewski mos, Jędrzejewska f, Jędrzejowski mos, Jędrzejowska f, Jędrzejewicz mos, Jędrzejewiczowa f, Jędrzejewiczówna f, Jędraszek mos/f, Jędraszkowa f, Jędraszkówna f, Jędrzejów mrz, jędrzejowianin mos, jędrzejowianka f, Jędrzejówka f, Jędrzejki nmos, Jędrzejnik mrz, jędrzejowskość f, jędrzejewiczowskość f

zdrobn. Jędrzejek mos, Jędrek mos, Jędruś mos, Jędrunio mos

przym. Jędrzejowy, Jędrkowy, Jędrusiowy, jędrzejowski, Jędrzejewiczowski, jędrzejewiczowski

przysł. jędrzejewiczowsko

zob. Andrzej, Ondrasz

związki frazeologiczne:

przysłowia: na święty Jędrzej szukają baby przędzy • święta Katarzyna adwent zaczyna, święty Jędrzej jeszcze mędrzej • święta Katarzyna klucz zgubiła, święty Jędrzej znalazł, zamknął skrzypki zaraz • święta Katarzyna śmiechem, święty Jędrzej grzechem • święty Jędrzej adwent przytwierdzi

etymologia:

łac. Andreas < gr. Ἀνδρέας (Andreas)^[4][6] < gr. ἀνδρεῖος (andreios) → męski, mężny,  dzielny < gr. ἀνήρ (aner) → mężczyzna, człowiek

uwagi:

(1.1) por. Andrzej • Ondrasz; zobacz też: Indeks:Polski – Imiona

tłumaczenia:

(1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: Andrzej

• czeski: (1.1) Ondřej m
• słowacki: (1.1) Ondrej m
• wilamowski: (1.1) Jędra m, Jynrek m, Jyndra m

źródła:

1. Skocz do góry↑  Hasło Jędrzej w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
2. Skocz do góry↑  Porada „imiona w liczbie mnogiej” w: Poradnia Językowa PWN.
3. Skocz do góry↑ Tygodnik Podhalański, nr 13/14, Zakopane, 1999 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
4. ↑ ^{Skocz do:4,0 4,1} Hasło Andrzej w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa, Wiedza Powszechna, 1985.
5. Skocz do góry↑  Porada „Ondrasz” w: Poradnia Językowa PWN.
6. Skocz do góry↑ Hasło Andrzej w: Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa, Rytm, 2003, ISBN 83–7399–022–4.

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/J%C4%99drek

Jędrek (język polski)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

(1.1) zdrobn. Andrzej

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	Jędrek	Jędrkowie
dopełniacz	Jędrka	Jędrków
celownik	Jędrkowi	Jędrkom
biernik	Jędrka	Jędrków
narzędnik	Jędrkiem	Jędrkami
miejscownik	Jędrku	Jędrkach
wołacz	Jędrku	Jędrkowie
depr. M. i W. lm: (te) Jędrki

przykłady:

(1.1) Daj Jędrkowi wody, niech pije.

synonimy:

(1.1) Andrek, Andruś, Jędrzejek, Andrzejek, Jędruś

hiperonimy:

(1.1) imię

wyrazy pokrewne:

rzecz. Andrzej mos, Jędrzej mos

przym. Andrzejowy

tłumaczenia:

(1.1) dla języków nierozróżniających zdrobnień zobacz listę tłumaczeń w haśle: Andrzej

---

UWAGA! Czy to nie dziwne, że polskojęzyczna wiki nie wiąże ze sobą Jądra / Ja”/oN+DRa ani z Jędrny / Je”/eN+DRNy, ani z Jędrek / Je”/eN+DR+eK, itd?

---

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/Ondrasz#pl

Ondrasz (język polski)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

(1.1) rzad. imię męskie^[1]

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	Ondrasz	Ondraszowie
dopełniacz	Ondrasza	Ondraszów
celownik	Ondraszowi	Ondraszom
biernik	Ondrasza	Ondraszów
narzędnik	Ondraszem	Ondraszami
miejscownik	Ondraszu	Ondraszach
wołacz	Ondraszu	Ondraszowie
depr. M. i W. lm: (te) Ondrasze

przykłady:

(1.1) Mam na imię Ondrasz i jestem lekarzem weterynarii.

(1.1) (…) na św. Jana, gdy utopce swej mocy nie mają, musicie pójść za zjawą Ondrasza^[2].

(1.1) Opowieść o Ondraszu znam z dzieciństwa.

(1.1) Andrzejowie, Jędrzejowie i Ondraszowie dzień swego patrona, czyli imieniny, obchodzą 30 listopada.

kolokacje:

(1.1) pan Ondrasz • brat / kuzyn / wujek / dziadek Ondrasz • mężczyzna imieniem (o imieniu) Ondrasz • mieć na imię / nosić imię / używać imienia Ondrasz • dać na imię / nadać imię  / ochrzcić imieniem Ondrasz • otrzymać / dostać / przybrać imię Ondrasz • dzieńimienin /  imieniny Ondrasza

synonimy:

(1.1) war. Andrzej, Jędrzej; zdrobn. Ondraszek

hiperonimy:

(1.1) imię

wyrazy pokrewne:

rzecz. Ondraszowa f, Ondraszówna f, Ondraszostwo lm mos

zdrobn. Ondraszek mos

przym. Ondraszowy, Ondraszkowy

zob. Andrzej, Jędrzej

etymologia:

(1.1) słc. Ondráš^[1] < słc. Ondrej < łac. Andreas < gr. Ἀνδρέας (Andreas) < gr. ἀνδρεῖος  (andreios) → męski, mężny, dzielny < gr. ἀνήρ (aner) → mężczyzna, człowiek

uwagi:

(1.1) Jest to rzadko używana obcojęzyczna forma imienia Andrzej^[1], spotykana przede wszystkim na południu Polski.

(1.1) por. Andrzej • Jędrzej; zobacz też: Indeks:Polski – Imiona

źródła:

1. ↑ ^{Skocz do:1,0 1,1 1,2}  Porada „Ondrasz” w: Poradnia Językowa PWN.
2. Skocz do góry↑ Patrycja Sobczak, Legenda o Bulandzie zwanym ostatnim czarodziejem, old.lamelli.com.pl

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/Andrzej#pl

Andrzej (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈãnḍʒɛj], AS: [ãnḍžei ̯], zjawiska fonetyczne: udziąs.• nazal. wymowa ^?/i

podział przy przenoszeniu wyrazu: An•drzej

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

(1.1) imię męskie; zob. też Andrzej w Wikipedii

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	Andrzej	Andrzejowie
dopełniacz	Andrzeja	Andrzejów
celownik	Andrzejowi	Andrzejom
biernik	Andrzeja	Andrzejów
narzędnik	Andrzejem	Andrzejami
miejscownik	Andrzeju	Andrzejach
wołacz	Andrzeju	Andrzejowie
depr. M. i W. lm: (te) Andrzeje[1][2]

przykłady:

(1.1) Mam na imię Andrzej i jestem kolejarzem z podtarnowskiej miejscowości.

(1.1) Andrzej Frycz Modrzewski uchodzi za najznakomitszego polskiego pisarza politycznego epoki odrodzenia.

(1.1) W Kościele katolickim na 30 listopada przypada wspomnienie św. Andrzeja Apostoła, patrona małżeństw, rybaków, woziwodów, rzeźników i zakochanych oraz wspomagającego w sprawach matrymonialnych.

(1.1) Andrzejowie dzień swego patrona, czyli imieniny, obchodzą 30 listopada, a także 6 i 19 stycznia, 12 i 27 kwietnia, 13 i 16 maja, 12 i 21 lipca, 10 listopada oraz 10 grudnia.

kolokacje:

(1.1) krzyż świętego Andrzeja • pan Andrzej • brat / kuzyn / wujek / dziadek Andrzej • mężczyzna imieniem (o imieniu) Andrzej • święty / błogosławiony Andrzej • mieć na imię / nosić imię / używać imienia Andrzej • dać na imię / nadać imię / ochrzcić imieniem Andrzej • otrzymać / dostać / przybrać imię Andrzej • dzień imienin / imieniny Andrzeja • na Andrzeja (o dniu)

synonimy:

(1.1) war. Jędrzej^[3]; rzad. war. Ondrasz^[4]; zdrobn. Andrzejek, Andrzejeczek, Andrek, Andruś, Jędrzejek, Jędrek, Jędruś, Jędrunio

hiperonimy:

(1.1) imię

wyrazy pokrewne:

rzecz. Andrzejowa f, Andrzejówna f, Andrzejostwo lm mos, andrzejki nmos, andrzejkowość f Andrzejewski mos, Andrzejewska f, Andrzejowski mos, Andrzejowska f, Andrzejczak mos/f, Andrzejczakowa f, Andrzejczakówna f, Andrzejczyk mos/f, Andrzejczykowa f, Andrzejczykówna f, Andrzejewicz mos/f, Andrzejewiczowa f, Andrzejewiczówna f, Andrzejowicz mos/f, Andrzejowiczowa f, Andrzejowiczówna f, Andrzejkiewicz mos/f, Andrzejkiewiczowa f, Andrzejkiewiczówna f, Andraszek mos/f, Andraszkowa f, Andraszkówna f, Andrzejów mrz, Andrzejówka f, Andrzejki nmos, Andrzejowice nmos, andrzejowskia f

zdrobn. Andrzejek mos, Andrzejeczek mos, Andrek mos, Andruś mos

forma żeńska Andrzeja f, Andrea f

przym. Andrzejowy, Andrzejkowy, Andrekowy, Andrusiowy, andrzejkowy

przysł. andrzejkowo

zob. Jędrzej, Ondrasz, Andrzeja, Andrea

związki frazeologiczne:

przysłowia: gdy Andrzej się zjawi, to i ziemię postawi • gdy Andrzej zwiąże ziemię łyczkiem, to Katarzyna rzemyczkiem • gdy święty Andrzej ze śniegiem przybieży, sto dni śnieg na polu leży • gdy w Andrzeja deszcz lub słota, w grudniu drogi bez błota • kiedy na Andrzeja poleje, poprószy, cały rok nie w porę rolę moczy, suszy • miękko na Andrzeja, oj! niedobra nadzieja • na świętego Andrzeja błyska dziewkom nadzieja / na świętego Andrzeja błyska pannom nadzieja / na świętego Andrzeja dziewkom z wróżby nadzieja / w dzień świętego Andrzeja pannom z wróżby nadzieja • na świętego Andrzeja kurom w polu nadzieja • na świętego Andrzeja trza kożucha dobrodzieja • noc Andrzeja świętego przyniesie nam narzeczonego • śnieg na Andrzeja, dla zboża zła nadzieja • święta Katarzyna śmiechem, święty Andrzej grzechem • święty Andrzej ci ukaże, co ci los przyniesie w darze • święty Andrzej grzechem, święta Katarzyna śmiechem • święty Andrzej wróży szczęście i szybkie zamęście

etymologia:

(1.1) łac. Andreas < gr. Ἀνδρέας (Andreas)^[3][5] < gr. ἀνδρεῖος (andreios) → męski, mężny, dzielny < gr. ἀνήρ (aner) → mężczyzna, człowiek

uwagi:

zob. też Andrzej (ujednoznacznienie) w Wikipedii

zob. też Andrzej w Wikicytatach

(1.1) por. Jędrzej • Ondrasz; zobacz też: Indeks:Polski – Imiona

tłumaczenia:

• afrykanerski: (1.1) André
• angielski: (1.1) Andrew
• arabski: (1.1) أندراوس m
• baskijski: (1.1) Ander
• białoruski: (1.1) Андрэй m
• bułgarski: (1.1) Андре́й m
• czeski: (1.1) Andrej m, Ondřej m
• duński: (1.1) Anders
• esperanto: (1.1) Andreo
• estoński: (1.1) Andres
• fiński: (1.1) Antero
• francuski: (1.1) André m
• hiszpański: (1.1) Andrés m
• holenderski: (1.1) Andreas m
• irlandzki: (1.1) Aindriú m
• islandzki: (1.1) Andreas m
• kaszubski: (1.1) Andrzéj m
• kataloński: (1.1) Andreu m
• litewski: (1.1) Andrius m
• łaciński: (1.1) Andreas m
• niemiecki: (1.1) Andreas m
• nowogrecki: (1.1) Ανδρέας m
• portugalski: (1.1) André m
• rosyjski: (1.1) Андрей m
• serbski: (1.1) Андреј m
• słowacki: (1.1) Andrej m, Ondrej m
• słoweński: (1.1) Andrej m
• staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) Анъдреі m
• starogrecki: (1.1) Ἀνδρέας m
• szwedzki: (1.1) Anders w, Andreas w
• ukraiński: (1.1) Андрій m
• węgierski: (1.1) András
• wilamowski: (1.1) Jędra m, Jynrek m
• włoski: (1.1) Andrea m

źródła:

1. Skocz do góry↑  Hasło Andrzeje w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
2. Skocz do góry↑  Porada „imiona w liczbie mnogiej” w: Poradnia Językowa PWN.
3. ↑ ^{Skocz do:3,0 3,1} Hasło Andrzej w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa, Wiedza Powszechna, 1985.
4. Skocz do góry↑  Porada „Ondrasz” w: Poradnia Językowa PWN.
5. Skocz do góry↑ Hasło Andrzej w: Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa, Rytm, 2003, ISBN 83–7399–022–4.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Andrzej

Andrzej

Polish

Etymology

From Ancient Greek Ἀνδρέας (Andréas).

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈan.dʐɛj/, /ˈan.d͡ʐʐɛj/

Proper noun

Andrzej m

1. A male given name.

Declension

declension of Andrzej

	singular	plural
nominative	Andrzej	Andrzeje
genitive	Andrzeja	Andrzejów
dative	Andrzejowi	Andrzejom
accusative	Andrzeja	Andrzejów
instrumental	Andrzejem	Andrzejami
locative	Andrzeju	Andrzejach
vocative	Andrzeju	Andrzeje

Derived terms

• Andrzejek
• andrzejki

Descendants

• Latvian: Andžejs

Further reading

• Andrzej in Polish dictionaries at PWN

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%E1%BC%88%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%AD%CE%B1%CF%82#Ancient_Greek

Ἀνδρέας

Ancient Greek

Etymology

From ἀνήρ (anḗr, “man”), cognate with ἀνδρεῖος (andreîos, “manly, courageous”). (…)

…..

https://pl.wikipedia.org/wiki/Androgynia_(psychologia)

Androgynia – występowanie u danej osoby cech psychicznych charakterystycznych zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn. (…)

…..

https://en.wikipedia.org/wiki/Androgyny

Androgyny is the combination of masculine and feminine characteristics. Usually used to describe characters or persons who have no specific gender, gender ambiguity may also be found in fashion, gender identity, sexual identity, or sexual lifestyle. In the case of gender identity, terms such as genderqueer, or gender neutral are more commonly used.

Etymology

Androgyny as a noun came into use c. 1850, nominalizing the adjective androgynous. The adjective use dates from the early 17th century and is itself derived from the older French (14th Century) and English (c. 1550) term androgyne. The terms are ultimately derived from Ancient Greek:  ἀνδρόγυνος, from ἀνήρ, stem ἀνδρ– (anér, andr-, meaning man) and γυνή (gunē, gyné, meaning woman) through the Latin: androgynus,^[1] The older word form androgyne is still in use as a noun with an overlapping set of meanings. (…)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%E1%BC%80%CE%BD%CE%B4%CF%81%CF%8C%CE%B3%CF%85%CE%BD%CE%BF%CF%82

ἀνδρόγυνος

Ancient Greek

Etymology

From ἀνήρ (anḗr, “man”) +‎ γυνή (gunḗ, “woman”).

Pronunciation

• (5^th BCE Attic) IPA^(key): /an.dró.ɡy.nos/
• (1^st CE Egyptian) IPA^(key): /anˈdro.ɡy.nos/
• (4^th CE Koine) IPA^(key): /anˈdro.ɣy.nos/
• (10^th CE Byzantine) IPA^(key): /anˈdro.ʝy.nos/
• (15^th CE Constantinopolitan) IPA^(key): /anˈdro.ʝi.nos/

Adjective

ᾰ̓νδρόγῠνος • (andrógunos) m, f (neuter ᾰ̓νδρόγῠνον); second declension

1. (in masculine, substantive)
   1. hermaphrodite
   2. a man who is womanish, weak, effeminate
   3. pathic, bottom
2. common to men and women
3. (in neuter, substantive, Byzantine law) matrimony

Inflection

Second declension of ᾰ̓νδρόγῠνος; ᾰ̓νδρόγῠνον (Attic)

Number		Singular			Dual			Plural
Case/Gender		Masculine / Feminine	Neuter		Masculine / Feminine	Neuter		Masculine / Feminine	Neuter
Nominative		ᾰ̓νδρόγῠνος andrógunos	ᾰ̓νδρόγῠνον andrógunon		ᾰ̓νδρογῠ́νω androgúnō	ᾰ̓νδρογῠ́νω androgúnō		ᾰ̓νδρόγῠνοι andrógunoi	ᾰ̓νδρόγῠνᾰ andróguna
Genitive		ᾰ̓νδρογῠ́νου androgúnou	ᾰ̓νδρογῠ́νου androgúnou		ᾰ̓νδρογῠ́νοιν androgúnoin	ᾰ̓νδρογῠ́νοιν androgúnoin		ᾰ̓νδρογῠ́νων androgúnōn	ᾰ̓νδρογῠ́νων androgúnōn
Dative		ᾰ̓νδρογῠ́νῳ androgúnōi	ᾰ̓νδρογῠ́νῳ androgúnōi		ᾰ̓νδρογῠ́νοιν androgúnoin	ᾰ̓νδρογῠ́νοιν androgúnoin		ᾰ̓νδρογῠ́νοις androgúnois	ᾰ̓νδρογῠ́νοις androgúnois
Accusative		ᾰ̓νδρόγῠνον andrógunon	ᾰ̓νδρόγῠνον andrógunon		ᾰ̓νδρογῠ́νω androgúnō	ᾰ̓νδρογῠ́νω androgúnō		ᾰ̓νδρογῠ́νους androgúnous	ᾰ̓νδρόγῠνᾰ andróguna
Vocative		ᾰ̓νδρόγῠνε andrógune	ᾰ̓νδρόγῠνον andrógunon		ᾰ̓νδρογῠ́νω androgúnō	ᾰ̓νδρογῠ́νω androgúnō		ᾰ̓νδρόγῠνοι andrógunoi	ᾰ̓νδρόγῠνᾰ andróguna
Derived forms		Adverb			Comparative			Superlative
		ᾰ̓νδρογῠ́νως androgúnōs			ᾰ̓νδρογῠνώτερος androgunṓteros			ᾰ̓νδρογῠνώτᾰτος androgunṓtatos
Notes:		This table gives Attic inflectional endings. For declension in other dialects, see Appendix:Ancient Greek dialectal declension.

Derived terms

• ἀνδρογύναιος (androgúnaios)
• ἀνδρογυνοχωριστής (androgunokhōristḗs)

Descendants

• → French: androgyne
• Greek: ανδρόγυνος (andrógynos)

Further reading

• ἀνδρόγυνος in Liddell & Scott (1940) A Greek–English Lexicon, Oxford: Clarendon Press
• ἀνδρόγυνος in Liddell & Scott (1889) An Intermediate Greek–English Lexicon, New York: Harper & Brothers
• ἀνδρόγυνος in Bailly, Anatole (1935) Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français, Paris: Hachette
• ἀνδρόγυνος in the Diccionario Griego–Español en línea (© 2006–2018)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%E1%BC%80%CE%BD%CE%AE%CF%81#Ancient_Greek

ἀνήρ

Ancient Greek

Ἀνὴρ Σωκράτης καλούμενος. (Anḕr Sōkrátēs kaloúmenos.)

Etymology

From Proto-Indo-European *h₂nḗr. Cognates include Sanskrit नर  (nára) and Old Irish nert.

Pronunciation

• (5^th BCE Attic) IPA^(key): /a.nɛ̌ːr/
• (1^st CE Egyptian) IPA^(key): /aˈner/
• (4^th CE Koine) IPA^(key): /aˈnir/
• (10^th CE Byzantine) IPA^(key): /aˈnir/
• (15^th CE Constantinopolitan) IPA^(key): /aˈnir/

• In Epic poetry, the ἀ usually scans as long in the arsis of a foot.

Noun

ἀνήρ • (anḗr) m (genitive ἀνδρός); third declension

1. man (adult male)
2. husband
3. human being, as opposed to a god quotations ▼

Usage notes

The word ἀνήρ may form a crasis with the definite article, resulting in ὁ (ho) and ἀνήρ merging. The Attic crasis is ᾱ̔νήρ (hānḗr) and the Ionic crasis is ὡνήρ (hōnḗr).

---

UWAGA! HaN+eR, HoN+eR, SoN+eR, ZoN+eR, JoN+eR, GoN+eR… jak Gonady / GoN+aDy, czy Żona / Z”oNa…

---

Inflection

Third declension of ὁ ᾰ̓νήρ; τοῦ ᾰ̓νδρός (Attic)

Case / #	Singular	Dual	Plural
Nominative	ὁ ᾰ̓νήρ ho anḗr	τὼ ᾰ̓νδρέ tṑ andré	οἱ ᾰ̓νδρές hoi andrés
Genitive	τοῦ ᾰ̓νδρός toû andrós	τοῖν ᾰ̓νδροίν toîn androín	τῶν ᾰ̓νδρών tôn andrṓn
Dative	τῷ ᾰ̓νδρῐ́ tôi andrí	τοῖν ᾰ̓νδροίν toîn androín	τοῖς ᾰ̓νδρᾰ́σῐν toîs andrásin
Accusative	τὸν ᾰ̓νδρᾰ́ tòn andrá	τὼ ᾰ̓νδρέ tṑ andré	τοὺς ᾰ̓νδρᾰ́ς toùs andrás
Vocative	ᾰ̓́νερ áner	ᾰ̓νδρέ andré	ᾰ̓νδρές andrés
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For declension in other dialects, see Appendix:Ancient Greek dialectal declension.

Third declension of ᾱ̓νήρ; ᾱ̓νέρος (Epic)

Case / #	Singular	Dual	Plural
Nominative	ᾱ̓νήρ ānḗr	ᾱ̓νέρε ānére	ᾱ̓νέρες ānéres
Genitive	ᾱ̓νέρος ānéros	ᾱ̓νέροιῐν ānéroiin	ᾱ̓νέρων ānérōn
Dative	ᾱ̓νέρῐ ānéri	ᾱ̓νέροιῐν ānéroiin	ᾱ̓́νδρεσσῐ ā́ndressi
Accusative	ᾱ̓νέρᾰ ānéra	ᾱ̓νέρε ānére	ᾱ̓νέρᾰς ānéras
Vocative	ᾱ̓νήρ ānḗr	ᾱ̓νέρε ānére	ᾱ̓νέρες ānéres
Notes:	Dialects other than Attic are not well attested. Some forms may be based on conjecture. Use with caution.

Irregular declension of ὡνήρ; τᾱνδρός (crasis, Ionic)

Case / #	Singular	Dual	Plural
Nominative	ὡνήρ hōnḗr	—	ὧνδρες hôndres
Genitive	τᾱνδρός tāndrós	—	—
Dative	τᾱνδρῐ́ tāndrí	—	—
Accusative	—	—	—
Vocative	—	—	—
Notes:	Dialects other than Attic are not well attested. Some forms may be based on conjecture. Use with caution.

Antonyms

• γυνή (gunḗ, “woman, female, wife”)

Derived terms

Terms derived from ἀνήρ (anḗr)

Ἀλέξανδρος (Aléxandros) Ἀνδρέας (Andréas) ἀνδρεῖος (andreîos) ἀνδριάς (andriás)

ἀνδρο- (andro-) ἀνδρόγυνος (andrógunos) ἀνδρομανία (andromanía) ἀνδρών (andrṓn)

Κλείτανδρος (Kleítandros) φιλανδρία (philandría) φίλανδρος (phílandros)

Related terms

• ἄρσην (ársēn, “male”)

Descendants

• Greek: άνδρας (ándras)

Further reading

• ἀνήρ in Liddell & Scott (1940) A Greek–English Lexicon, Oxford: Clarendon Press
• ἀνήρ in Liddell & Scott (1889) An Intermediate Greek–English Lexicon, New York: Harper & Brothers
• ἀνήρ in Autenrieth, Georg (1891) A Homeric Dictionary for Schools and Colleges, New York: Harper and Brothers
• ἀνήρ in Bailly, Anatole (1935) Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français, Paris: Hachette
• Bauer, Walter et al. (2001) A Greek–English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature, Third edition, Chicago: University of Chicago Press
• ἀνήρ in Cunliffe, Richard J. (1924) A Lexicon of the Homeric Dialect: Expanded Edition, Norman: University of Oklahoma Press, published 1963
• ἀνήρ in the Diccionario Griego–Español en línea (© 2006–2018)
• ἀνήρ in Slater, William J. (1969) Lexicon to Pindar, Berlin: Walter de Gruyter
• “G120”, in Strong’s Exhaustive Concordance to the Bible, 1979
• Woodhouse, S. C. (1910) English–Greek Dictionary: A Vocabulary of the Attic Language‎^[1], London: Routledge & Kegan Paul Limited.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/h%E2%82%82n%E1%B8%97r

Reconstruction:Proto-Indo-European/h₂nḗr

Proto-Indo-European

Noun

*h₂nḗr m^[1]

1. man
2. power, force, vital energy

Inflection

Athematic, hysterokinetic
	singular	dual	plural
nominative	*h₂nḗr	*h₂nérh₁(e)	*h₂néres
vocative	*h₂nér	*h₂nérh₁(e)	*h₂néres
accusative	*h₂nérm̥	*h₂nérh₁(e)	*h₂nérn̥s
genitive	*h₂n̥rés	*?	*h₂n̥róHom
ablative	*h₂n̥rés	*?	*h₂nr̥mós
dative	*h₂n̥réy	*?	*h₂nr̥mós
locative	*h₂nér, *h₂néri	*?	*h₂nr̥sú
instrumental	*h₂n̥réh₁	*?	*h₂nr̥bʰí

Descendants

• Albanian: *nera
  • Old Albanian: njer
    • Albanian: njeri
• Anatolian:
  • Hittite: (innarawant-)
  • Luwian: (ānnara/i, “forceful, virile”)
  • Lydian: (nãrś)
• Armenian: *aynr < *anir
  • Old Armenian: այր (ayr); առն (aṙn, gen.sg.) < *h₂n̥rós
  • Old Armenian: (?) այրի (ayri, “husbandless”) < *n̥-Hnēr-yeh₂
• (perhaps, though Derksen does not support this) Balto-Slavic:
  • Lithuanian: nóras (“will”)
  • Old Prussian: nertien (“anger”)
  • Slavic: *norvъ (“custom, manner”) (see there for further descendants)
• Celtic: *neros, with thematicized full-grade leveled from *h₂nérm̥ (accusative singular)
  • Middle Irish: ner
  • Welsh: nêr (“hero”)
  • Hispano-Celtic:
    • → Latin: Neri (ethnonym)
  • *nertom (“strength, force”) < *h₂nr̥tóm
    • Old Irish: nert
      • Irish: neart
      • Scottish Gaelic: neart
    • Middle Breton: nerth
      • Breton: nerzh (“strength”)
    • Cornish: nerth
    • Welsh: nerth (“manliness, courage”)
  • Hispano-Celtic:
    • → Latin: Nertobriga (place name)
• Hellenic: *anḗr
  • Ancient Greek: ἀνήρ (anḗr), genitive ἀνδρός (andrós), accusative ἀνέρα (anéra); δυσ-ᾱ́νωρ (dus-ā́nōr, “with a bad husband”) < *dus-h₂nōr
• Indo-Iranian: *Hnā́ (see there for further descendants)
• Italic: *nēr (see there for further descendants)
• Phrygian: αναρ (anar)

References

1. ^ Ringe, Don (2006) From Proto-Indo-European to Proto-Germanic, Oxford University Press

• Mallory, J. P.; Adams, D. Q., editors (1997) Encyclopedia of Indo-European culture, London, Chicago: Fitzroy Dearborn Publishers, page 366

…..

---

UWAGA! Dlaczego dźwięk zapisywany znakiem D pojawia się lub znika z rdzeni NDR lub N(D)R?

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%CE%AC%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%B1%CF%82#Greek

άνδρας

Greek

Alternative forms

• άντρας (ántras)

Etymology

From Ancient Greek ἀνήρ (anḗr)

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈan̪ðras]

Noun

άνδρας • (ándras) m (plural άνδρες)

1. man (adult male)
2. husband

Declension

declension of άνδρας

	singular	plural
nominative	άνδρας •	άνδρες •
genitive	άνδρα •	ανδρών •
accusative	άνδρα •	άνδρες •
vocative	άνδρα •	άνδρες •

Synonyms

• (husband): παντρεμένος m (pantreménos, “husband”)
• (husband): σύζυγος m, f (sýzygos, “spouse”)

Antonyms

• (man, husband): γυναίκα f (gynaíka, “woman, wife”)
• (husband): παντρεμένη f (pantreméni, “wife”)

Related terms

• ανδρικός (andrikós, “male, masculine”)
• αντρίκειος (antríkeios, “courageous, manly”)
• ἄρσην (ársēn, “male”) (Ancient Greek)

See also

• αρσενικός (arsenikós, “masculine/male – grammatical and biological gender”)

see: Appendix:Greek phrasebook/Family

Further reading

•  άνδρας on the Greek Wikipedia.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%CE%AC%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%B1%CF%82#Greek

άντρας

Greek

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈandras]

Noun

άντρας • (ántras) m (plural άντρες)

1. Alternative form of άνδρας (ándras) man, husband

Usage notes

This is the form given preference by most dictionaries.

Declension

declension of άντρας

	singular	plural
nominative	άντρας •	άντρες •
genitive	άντρα •	αντρών •
accusative	άντρα •	άντρες •
vocative	άντρα •	άντρες •

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%E1%BC%80%CE%BD%CE%B4%CF%81%CF%8C%CF%82#Ancient_Greek

ἀνδρός  

See also: Άνδρος and Ἄνδρος

Ancient Greek

Pronunciation

• (5^th BCE Attic) IPA^(key): /anˈdros/
• (1^st CE Egyptian) IPA^(key): /anˈdros/
• (4^th CE Koine) IPA^(key): /anˈdros/
• (10^th CE Byzantine) IPA^(key): /anˈdros/
• (15^th CE Constantinopolitan) IPA^(key): /anˈdros/

Noun

ἀνδρός • (andrós)

1. genitive singular of ἀνήρ (anḗr)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%E1%BC%8C%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82

Ἄνδρος

Ancient Greek

Wikipedia has an article on: Andros

Etymology

Pronunciation

• (5^th BCE Attic) IPA^(key): /án.dros/
• (1^st CE Egyptian) IPA^(key): /án.dros/
• (4^th CE Koine) IPA^(key): /án.dros/
• (10^th CE Byzantine) IPA^(key): /án.dros/
• (15^th CE Constantinopolitan) IPA^(key): /án.dros/

Proper noun

Ᾰ̓́νδρος • (Ándros) f (genitive Ᾰ̓́νδρου); second declension

1. Andros, an island in the Cyclades

Inflection

Second declension of ἡ Ᾰ̓́νδρος; τῆς Ᾰ̓́νδρου (Attic)

Case / #	Singular
Nominative	ἡ Ᾰ̓́νδρος hē Ándros
Genitive	τῆς Ᾰ̓́νδρου tês Ándrou
Dative	τῇ Ᾰ̓́νδρῳ têi Ándrōi
Accusative	τὴν Ᾰ̓́νδρον tḕn Ándron
Vocative	Ᾰ̓́νδρε Ándre
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For declension in other dialects, see Appendix:Ancient Greek dialectal declension.

Derived terms

• Ᾰ̓́νδρῐος (Ándrios)

Descendants

• Greek: Άνδρος (Ándros)
• Latin: Andros

References

• Ἄνδρος in the Diccionario Griego–Español en línea (© 2006–2018)
• Woodhouse, S. C. (1910) English–Greek Dictionary: A Vocabulary of the Attic Language‎^[1], London: Routledge & Kegan Paul Limited, page 1,001

…..

Czy muszę jeszcze napisać, że całe to tzw. greckie aner, itp pochodzi od Pra-Słowiańskiego Jądro / Ja”/oN+DRo? A teraz przejdę na drugi koniec świata, do Sindii, a tam…

…..

https://pl.wikipedia.org/wiki/Indra

Fragment centralnej wieży Wat Arun („Świątyni Świtu”) w Bangkoku – przedstawiający Indrę na trzygłowym słoniu Erawan.

---

Indra (sanskr. इन्द्र) – w mitologii indyjskiej jeden z najważniejszych z bogów panteonu  wedyjskiego, najczęściej wymieniane w Rygwedzie bóstwo, król bogów.

---

Formy kultowe

Imiona

• Śakra
• Wasawa
• Dewendra
• Manawendra

Epitety

Literatura wedyzmu określa Indrę następująco: buhaj, byk, druzgocący wrogów, gracz, groźna wielkość, gwałtowny, król ruchu i bezwładu, łamiący moce, mąż bez litości, mędrzec, mocarz, najpierwszy bohater, nie do zachwiania, nie do zwalczenia, niezachwiany, o miażdżącej sile, o potężnej mocy, o sile podwójnej, odważny, ogania potęgą bogów, pięknowargi, piorunodłonny, piorunoręki, podlegają mu konie, krowy, gromady i wody, podparł niebo, podszczuwacz narodów, pogromca Dasów, ponadmąż, potężny, potężny byk, potężny król, prawdziwy, prędki do mordu, przed nim w lęku drżą obydwa światy, straszliwy, strzelec, szczodry, umocnił góry na stałe, urodzony z mocy, utrwalił ziemię na wieki, w bitwach zdobywca, wielosławny, zabójca czarnych, zabójca smoka, zawsze walczący, zrodził ogień, zrodził słońce, zwycięski ^[1].

Ikonografia i symbolika

• Przedstawiany jest jako dowódca armii dewów o byczym karku, potężnych ramionach i tysiącu jąder^[2].
• Bronią z której słynął Indra był piorun (sankr. wadźra).
• W następstwie klątwy, po uwiedzeniu żony wieszcza Gautamy, ciało Indry pokryło tysiąc narządów kobiecych. Karę tę zamieniono na tysiąc oczu, przez co Indra został bogiem tysiącokim ^[3].

Rodzina i postacie powiązane

Małżonką Indry jest Indrani, zwana też Śaći – piękna bogini gniewu i zazdrości o tysiącu oczu.

Wahana

Wahaną czyli (boskim wierzchowcem) boga Indry może być:

• słoń Ajrawata (sanskryt ऐरावत, ang’ Airavata), wyłoniony podczas procesu ubijania oceanu w celu pozyskania amryty
• koń Uććajhśrawas (उच्चैःश्रवस्, ang.Uchchaihshravas) o siedmiu głowach, również wyłoniony podczas procesu ubijania oceanu w celu pozyskania amryty.

Recepcja w literaturze religijnej

Wedy

Ukazywany był jako pan wojny, uosobienie odważnego wojownika, bohatera, ale także hulaki, który nadużywał somy, zwielokrotniającej jego moc. Władał deszczem, burzą, błyskawicą i gromem, a ponieważ zsyłał życiodajne deszcze uważano go także za boga płodności. Najbardziej zasłynął jako pogromca demona suszy Wrytry.

Purany

W mitach często rywalizuje z mędrcami podejmującymi ascezę, dzięki której uzyskiwali nadzwyczajne, niemalże boskie moce.

Eposy

Wiele legend związanych z Indrą przedstawiono w Mahabharacie. Indra spadł do rangi bóstw drugorzędnych, stając się jednym z czterech Lokapala, stróżów świata – opiekunem kierunku wschodniego.

Recepcja w innych religiach

Indra występuje w pismach buddyjskich. W tym również pod imionami Śakra i Sakka, jako władca jednego z niebios. Dźinizm nazywa go imionami Indra i Saudharmendra.

Zobacz też

• bóstwa uraniczne
• Wedy

Przypisy

1. Skocz do góry↑ Epoka brązu – zwycięstwo patriarchatu i zanikanie matriarchatu / Ariowie w Indiach. W: Zygmunt Krzak: Od matriarchatu do patriarchatu. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2007, s. 283–284. ISBN 978-83-7436-136-1.
2. Skocz do góry↑ Epoka brązu – zwycięstwo patriarchatu i zanikanie matriarchatu / Ariowie w Indiach. W: Zygmunt Krzak: Od matriarchatu do patriarchatu. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2007, s. 282. ISBN 978-83-7436-136-1.
3. Skocz do góry↑ 3.1 Uwiedzenie Ahalji. W: Barbara Grabowska: Miłość i małżeństwo w Indiach. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2014, s. 59-61, seria: Świat Orientu. ISBN 978-83-63778-67-5.

…..

https://en.wikipedia.org/wiki/Indra

Indra (/ˈɪndrə/, Sanskrit: इन्द्र) is a Vedic deity in Hinduism,^[1] a guardian deity in Buddhism,^[2] and the king of the highest heaven called Saudharmakalpa in Jainism.^[3] His mythologies and powers are similar, though not identical to those of the Indo-European deities such as Zeus,  Jupiter, Perun, Thor, and Odin (Wotan).^[1][4][5]

In the Vedas, Indra is the king of Svarga (Heaven) and the Devas. He is the god of the heavens, lightning, thunder, storms, rains and river flows.^[6] Indra is the most referred to deity in the  Rigveda.^[7] He is celebrated for his powers, and the one who kills the great symbolic evil (Asura) named Vritra who obstructs human prosperity and happiness. Indra destroys Vritra and his „deceiving forces”, and thereby brings rains and the sunshine as the friend of mankind.^[1][8] His importance diminishes in the post-Vedic Indian literature where he is depicted as a powerful hero but one who is getting in trouble with his drunken, hedonistic and adulterous ways, and the god who disturbs Hindu monks as they meditate because he fears self-realized human beings may become more powerful than him.^[1][9] (…)

Etymology and nomenclature

The etymological roots of Indra are unclear, and it has been a contested topic among scholars since the 19th-century, one with many proposals.^[18] The significant proposals have been:

• root ind-u, or „rain drop„, based on the Vedic mythology that he conquered rain and brought it down to earth.^[9][18]
• root ind, or „equipped with great power„. This was proposed by Vopadeva.^[9]
• root idh or „kindle„, and ina or „strong„.^[19][20]
• root indha, or „igniter„, for his ability to bring light and power (indriya) that ignites the vital forces of life (prana). This is based on Shatapatha Brahmana.^[21]
• root idam-dra, or „It seeing” which is a reference to the one who first perceived the self-sufficient metaphysical Brahman. This is based on Aitareya Upanishad.^[9]

• ---

  roots in ancient Indo-European, Indo-Aryan deities.^[22] For example, states John Colarusso, as a reflex of proto-Indo-European *ə2n-(ə)r-, Greek anēr, Sabine nerō, Avestan nar-, Umbrian nerus, Old Irish nert, Ossetic nart, and others which all refer to „most manly” or „hero”.^[22]

  ---

Colonial era scholarship proposed that Indra shares etymological roots with Zend Andra derived from Old High German Antra, or Jedru of Old Slavonic, but Max Muller critiqued these proposals as untenable.^[18][23]

Later scholarship has linked Vedic Indra to the European  Aynar  (the Great One), Abaza,  Ubykh and Innara of Hittite mythology.^[22][24]

Colarusso suggests a Pontic^{[note 1]} origin and that both the phonology and the context of Indra in Indian religions is best explained from Indo-Aryan roots and a  Circassian etymology (i.e. *inra).^[22]

Indra is also called Śakra frequently in the Vedas and in Buddhism (Pali: Sakka). He is known in Burmese as သိကြားမင်း, pronounced [ðadʑá mɪ́ɴ]; in Thai as พระอินทร์ Phra In, in Khmer as ព្រះឥន្ទ្រា pronounced [preah ʔəntraa], in Malay as Indera, in Javanese as ꦧꦛꦫꦲꦶꦤ꧀ꦢꦿ Bathara Indra, in Kannada as ಇಂದ್ರ Indra, in Telugu as ఇంద్రుడు Indrudu or Indra in Malayalam as ഇന്ദ്രന് Indran, in Tamil as இந்திரன் Inthiran, Chinese as 帝释天 Dìshìtiān, and in Japanese as 帝釈天 Taishakuten.^[25]

Indra has many epithets in the Indian religions, notably Śakra (शक्र, powerful one), Vṛṣan (वृषन्, mighty), Vṛtrahan (वृत्रहन्, slayer of Vṛtra), Meghavāhana (मेघवाहन, he whose cloud is vehicle), Devarāja (देवराज, king of deities), Devendra (देवेन्द्र, the lord of deities),^[26] Surendra (सुरेन्द्र, chief of deities), Svargapati (स्वर्गपति, the lord of heaven), Vajrapāṇī (वज्रपाणि, he who has thunderbolt (Vajra) in his hand) and Vāsava (वासव, lord of Vasus).

Origins

Indra is of ancient but unclear origin.

Aspects of Indra as a deity are cognate to other Indo-European gods; they are either thunder gods such as Thor, Perun, and Zeus who share parts of his heroic mythologies, act as king of gods, and all are linked to „rain and thunder”.^[27] The similarities between Indra of Hindu mythologies and of Thor of Nordic and Germanic mythologies are significant, states Max Muller. Both Indra and Thor are storm gods, with powers over lightning and thunder, both carry hammer or equivalent, for both the weapon returns to their hand after they hurl it, both are associated with bulls in the earliest layer of respective texts, both use thunder as a battle-cry, both are heroic leaders, both protectors of mankind, both are described with legends about „milking the cloud-cows”, both are benevolent giants, gods of strength, of life, of marriage and the healing gods, both are worshipped in respective texts on mountains and in forests.^[28]

Michael Janda suggests that Indra has origins in the Indo-European *trigw-welumos [or rather *trigw-t-welumos] „smasher of the enclosure” (of Vritra, Vala) and diye-snūtyos „impeller of streams” (the liberated rivers, corresponding to Vedic apam ajas „agitator of the waters”).^[29] Brave and heroic Innara or Inra, which sounds like Indra, is mentioned among the gods of the Mitanni, a Hurrian-speaking people of Hittite region.^[30]

Indra as a deity had a presence in northeastern Asia minor, as evidenced by the inscriptions on the Boghaz-köi clay tablets dated to about 1400 BCE. This tablet mentions a treaty, but its significance is in four names it includes reverentially as Mi-it-ra, U-ru-w-na, In-da-ra and Na-sa-at-ti-ia. These are respectively, Mitra, Varuna, Indra and Nasatya-Asvin of the Vedic pantheon as revered deities, and these are also found in Avestan pantheon but with Indra and Naonhaitya as demons. This at least suggests that Indra and his fellow deities were in vogue in South Asia and Asia minor by about mid 2nd-millennium BCE.^[19][31]

Indra is praised as the highest god in 250 hymns of the Rigveda – a Hindu scripture dated to have been composed sometime between 1700 and 1100 BCE. He is co-praised as the supreme in another 50 hymns, thus making him one of the most celebrated Vedic deities.^[19] He is also mentioned in ancient Indo-Iranian literature, but with a major inconsistency when contrasted with the Vedas. In the Vedic literature, Indra is a heroic god. In the Avestan (ancient, pre-Islamic Iranian) texts such as Vd. 10.9, Dk. 9.3 and Gbd 27.6-34.27, Indra – or accurately Andra^[32] – is a gigantic demon who opposes truth.^{[22][note 2]} In the Vedic texts, Indra kills the archenemy and demon Vritra who threatens mankind. In the Avestan texts, Vritra is not found.^[32]

Indra is called vrtrahan- (literally, „slayer of Vritra demon”) in the Vedas, which corresponds to Verethragna of the Zoroastrian noun verethragna-. According to David Anthony, the Old Indic religion probably emerged among Indo-European immigrants in the contact zone between the Zeravshan River (present-day Uzbekistan) and (present-day) Iran.^[33] It was „a syncretic mixture of old Central Asian and new Indo-European elements”,^[33] which borrowed „distinctive religious beliefs and practices”^[34] from the Bactria–Margiana Culture.^[34] At least 383 non-Indo-European words were borrowed from this culture, including the god Indra and the ritual drink  Soma.^[35] According to Anthony,

Many of the qualities of Indo-Iranian god of might/victory, Verethraghna, were transferred to the adopted god Indra, who became the central deity of the developing Old Indic culture. Indra was the subject of 250 hymns, a quarter of the Rig Veda. He was associated more than any other deity with Soma, a stimulant drug (perhaps derived from Ephedra) probably borrowed from the BMAC religion. His rise to prominence was a peculiar trait of the Old Indic speakers.^[36] (…)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Indra

Indra

Etymology

From Sanskrit इन्द्र (índra).

…..

https://pl.wikipedia.org/wiki/Jantra_(religie_Wschodu)

Jantra (religie Wschodu)

Śri jantra

Jantra (dewanagari: यन्त्र) – termin sanskrycki; w znaczeniu dosłownym oznacza instrument, maszynę bądź warsztat, w szczególności warsztat tkacki są rytualnymi diagramami rozpowszechnionymi w hinduizmie i tantryzmie, służą do medytacji lub spełniają funkcje inicjacyjne.

Jantra jest reprezentacją pierwiastka boskiego i może być traktowana jako fizyczny wyraz mantry: mantra przedstawia pierwiastek boski w postaci dźwięku, jantra natomiast w postaci geometrycznej figury. Jantra ma zawsze charakter geometryczny w odróżnieniu od mandali, która może zawierać również elementy ikonograficzne. Spotyka się także motywy florystyczne. Istnieje pogląd, że jantra zawiera w sobie mandalę. Znaczeniem jantry są aspekty boskości, reprezentacja wszechświata jak również mapa świadomości. W praktyce medytacyjnej jantry i mantry występują parami uzupełniając się. Szczególnym rodzajem jantry jest tzw. Śri jantra utworzona z 9 trójkątów oraz bindu. Cztery trójkąty skierowane w górę reprezentują aspekt męski, boga Śiwę, zaś pięć skierowanych w dół reprezentuje aspekt kobiecy, boginię Śakti.

Zobacz też

• Mandala

Linki zewnętrzne

W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem: Jantra (religie Wschodu)

• Różne rodzaje jantr

…..

https://en.wikipedia.org/wiki/Yantra

Sri Yantra by Harish Johari using traditional colors

Yantra (यन्त्र) (Sanskrit) (literally „machine, contraption”[1]) is a mystical diagram, mainly from the Tantric traditions of the Indian religions. They are used for the worship of deities in temples or at home; as an aid in meditation; used for the benefits given by their supposed occult powers based on Hindu astrology and tantric texts. They are also used for adornment of temple floors, due mainly to their aesthetic and symmetric qualities. Specific yantras are traditionally associated with specific deities.

Representations of the yantra in India have been considered to date back to 11,000-10,000 years BP.^[1] The Baghor stone, found in an upper-paleolithic context in the Son River valley, is considered the earliest example^[2] by Sharma, who was involved in the excavation of the stone. The triangular-shaped stone, which includes triangular engravings on one side, was found daubed in ochre, in what was considered a site related to worship. Worship of goddesses in that region was found to be practiced in a similar manner to the present day.^[3] Kenoyer, who was also involved in the excavation, considered it to be associated with Shakti.^[4]

In Rigvedic Sanskrit, it meant an instrument for restraining or fastening, a prop, support or barrier, etymologically from the root yam „to sustain, support” and the -tra suffix expressing instruments. The literal meaning is still evident in the medical terminology of Sushruta, where the term refers to blunt surgical instruments such as tweezers or a vice. The meaning of „mystical or occult diagram” arises in the medieval period (Kathasaritsagara, Pancharatra).^[5]

Madhu Khanna in linking mantra, yantra, deva, and thought forms states:

Mantras, the Sanskrit syllables inscribed on yantras, are essentially „thought forms” representing divinities or cosmic powers, which exert their influence by means of sound-vibrations.^[6]

Usage and meaning

Yantras are usually associated with a particular deity and are used for specific benefits, such as: for meditation; protection from harmful influences; development of particular powers; attraction of wealth or success, etc.^[7] They are often used in daily ritual worship at home or in temples, and sometimes worn as a talisman.^[8]

As an aid to meditation, yantras represent the deity that is the object of meditation. These yantras emanate from the central point, the bindu. The yantra typically has several geometric shapes radiating concentrically from the center, including triangles, circles, hexagons, octagons, and symbolic lotus petals. The outside often includes a square representing the four cardinal directions, with doors to each of them. A popular form is the Sri Chakra, or Sri Yantra, which represents the goddess in her form as Tripura Sundari. Sri Chakra also includes a representation of Shiva, and is designed to show the totality of creation and existence, along with the user’s own unity with the cosmos.^[8]

Yantras can be on a flat surface or three dimensional. Yantras can be drawn or painted on paper, engraved on metal, or any flat surface. They tend to be smaller in size than the similar mandala, and traditionally use less color than mandalas.^[9]

Occult yantras are used as good luck charms, to ward off evil, as preventative medicine, in exorcism, etc., by using their magical power. When used as a talisman, the yantra is seen to represent a deity who can be called on at will by the user. They are traditionally consecrated and energized by a priest, including the use of mantras which are closely associated to the specific deity and yantra. Practitioners believe that a yantra that is not energized with mantra is lifeless.^[8]

Gudrun Bühneman classifies three general types of yantras based on their usage:

1. Yantras that are used as foundation for ritual implements such as lamps, vessels, etc. These are typically simple geometric shapes upon which the implements are placed.
2. Yantras used in regular worship, such as the Sri Yantra. These include geometric diagrams and are energized with mantras to the deity, and sometimes include written mantras in the design.
3. Yantras used in specific desire-oriented rites. These yantras are often made on birch bark or paper, and can include special materials such as flowers, rice paste, ashes, etc.^[9]

Structural elements and symbolism

Kali yantra

Various geometric shapes and images, along with written mantras, form the yantra. Triangles and hexagrams are common, along with circles and lotuses of 4 to 1,000 petals. Saiva and Shakta yantras often include prongs of a trident.^[10] Yantra designs in modern times have deviated from the traditional patterns given in ancient texts and traditions. Shops in India and Nepal will often copy designs from Western imitations of yantras or artistic representations that may have originated from the traditional designs.^[11]

• Mantras Yantras frequently include mantras written in Sanskrit. Madhu Khanna writes that, „Yantra and mantra are always found in conjunction. Sound is considered as important as form in yantra, if not more important, since form in its essence is sound condensed as matter.”^[6]
• Color Use of colors in traditional yantra is entirely symbolic, and not merely decorative or artistic. Each color is used to denote ideas and inner states of consciousness. White/Red/Black is one of the most significant color combinations, representing the three qualities or gunas of nature (prakriti). White represents sattwa or purity; red represents rajas or the activating quality; black represents tamas or the quality of inertia. Specific colors also represent certain aspects of the goddess. Not all texts give the same colors for yantras. Aesthetics and artistry are meaningless in a yantra if they are not based on the symbolism of the colors and geometric shapes.^[12]
• Bindu The central point of traditional yantras have a bindu or point, which represents the main deity associated with the yantra. The retinue of the deity is often represented in the geometric parts around the center. The bindu in a yantra may be represented by a dot or small circle, or may remain invisible. It represents the point from which all of creation emanates. Sometimes, as in the case of the Linga Bhairavi yantra, the bindu may be presented in the form of a linga.^[13]
• Triangle Most Hindu yantras include triangles. Downward pointing triangles represent feminine aspect of God or Shakti, upward pointing triangles represent masculine aspect such as Shiva.
• Hexagram Hexagrams as shown in yantras are two equilateral triangles intertwined, representing the union of male and female aspects of divinity, or Shiva and Shakti.
• Lotus Mandalas and yantras both frequently include lotus petals, which represent purity and transcendence. Eight-petaled lotuses are common, but lotuses in yantras can include 2, 4, 8, 10, 12, 16, 24, 32, 100, 1000 or more petals.
• Circle Many mandalas have three concentric circles in the center, representing manifestation.
• Outer square Many mandalas have an outer square or nested squares, representing the earth and the four cardinal directions. Often they include sacred doorways on each side of the square.
• Pentagram Yantras infrequently use a pentagram. Some yantras of Guhyakali have a pentagram, due to the number five being associated with Kali.
• Octagon Octagons are also infrequent in yantras, where they represent the eight directions.^[10]

See also

• Sri Yantra
• Yantra tattooing
• Sriramachakra

References

1. Jump up^ Insoll, Professor of African and Islamic Archaeology Timothy; Insoll, Timothy (2002-09-11). Archaeology and World Religion. Routledge. ISBN 9781134597987.
2. Jump up^ Harper, Katherine Anne; Brown, Robert L. (2012-02-01). Roots of Tantra, The. SUNY Press. ISBN 9780791488904.
3. Jump up^ „An Archaeologist at Work in African Prehistory and Early Human Studies: Teamwork and Insight”. http://www.oac.cdlib.org. Retrieved 2017-04-11.
4. Jump up^ Kenoyer, J. M.; Clark, J. D.; Pal, J. N.; Sharma, G. R. (1983-07-01). „An upper palaeolithic shrine in India?”. Antiquity. 57 (220): 88–94. doi:10.1017/S0003598X00055253. ISSN 0003-598X.
5. Jump up^ Monier-Williams, Monier (1899), A Sanskrit-English Dictionary, Delhi see also Apte, Vaman Shivram (1965), The Practical Sanskrit Dictionary (Fourth revised and enlarged ed.), Delhi: Motilal Banarsidass Publishers, ISBN 81-208-0567-4: „1) that which restrains or fastens, any prop or support; 2) „a fetter”, 4) any instrument or machine”, […] 7) „an amulet, a mystical or astronomical diagram used as an amulet”; White 1996, p. 481;
6. ^ Jump up to:^a b Khanna, Madhu (2003). Yantra: The Tantric Symbol of Cosmic Unity, page 21. Inner Traditions. ISBN 0-89281-132-3 & ISBN 978-0-89281-132-8
7. Jump up^ Denise Cush; Catherine Robinson; Michael York (21 August 2012). Encyclopedia of Hinduism. Routledge. pp. 1028–1029. ISBN 978-1-135-18978-5.
8. ^ Jump up to:^a b c Khanna, Madhu (2005). „Yantra”. In Jones, Lindsay. Gale’s Encyclopedia of Religion (Second ed.). Thomson Gale. pp. 9871–9872. ISBN 0-02-865997-X.
9. ^ Jump up to:^a b Gudrun Bühnemann (2003). Maònòdalas and Yantras in the Hindu Traditions. BRILL. pp. 30–35. ISBN 90-04-12902-2.
10. ^ Jump up to:^a b Gudrun Bühnemann (2003). Maònòdalas and Yantras in the Hindu Traditions. BRILL. pp. 39–50. ISBN 90-04-12902-2.
11. Jump up^ Gudrun Bühnemann (2003). Maònòdalas and Yantras in the Hindu Traditions. BRILL. p. 4. ISBN 90-04-12902-2.
12. Jump up^ Khanna, Madhu (2003). Yantra: The Tantric Symbol of Cosmic Unity. pp. 132-133. Inner Traditions. ISBN 0-89281-132-3 & ISBN 978-0-89281-132-8
13. Jump up^ „What Are Yantras and How Can They Benefit Me?”. The Isha Blog. 2014-08-09. Retrieved 2017-04-11.

Further reading

• Rana, Deepak (2012), Yantra, Mantra and Tantrism, USA: Neepradaka Press, ISBN 0-9564928-3-5
• Bucknell, Roderick; Stuart-Fox, Martin (1986), The Twilight Language: Explorations in Buddhist Meditation and Symbolism, London: Curzon Press, ISBN 0-312-82540-4
• Khanna, Madhu (2003). Yantra: The Tantric Symbol of Cosmic Unity. Inner Traditions. ISBN 0-89281-132-3 & ISBN 978-0-89281-132-8
• White, David Gordon (1996), The Alchemical Body: Siddha Traditions in Medieval India, Chicago: The University of Chicago Press, ISBN 0-226-89499-1

Gallery

• 

  Traditional engraved copper Sri Yantra

• 

  Yantra of Parama Shiva, with trident

• 

  The Sri Yantradiagram

• 

  ashta matruka yantra

• 

  tripurabhairava yantra

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/yantra

yantra (język angielski)

wymowa:

IPA: /jəntrə/

znaczenia:

rzeczownik

(1.1) szt. rel. jantra (rodzaj mandali)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/yantra

yantra

English

Etymology

From Sanskrit यन्त्र (yantra, “instrument”).

Pronunciation

• IPA^(key): /jəntɹə/

Noun

yantra (plural yantras)

1. A geometrical diagram used as a meditation aid in tantric worship.
2. (religion) Any object used as a meditation aid in tantric worship.

Anagrams

• ratany

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0

यन्त्र

Sanskrit

Noun

यन्त्र • (yantra) n

1. any instrument for holding or restraining or fastening
2. a prop
3. support
4. barrier
5. a fetter
6. band
7. tie
8. thong
9. rein
10. trace
11. a surgical instrument (especially a blunt one, such as tweezers)
12. any instrument or apparatus, mechanical contrivance, engine, machine, implement, appliance (as a bolt or lock on a door, oars or sails in a boat. etc.)
13. restraint, force
14. an amulet, mystical diagram supposed to possess occult powers

Descendants

• Dardic:
  • Kalasha: žontr
  • Torwali: ژان‎ (žān)
• Maharastri Prakrit: (jaṃta)
• → Kannada: ಯಂತ್ರ (yantra)
• → Khmer: យន្ត (yŭən), យ័ន្ត (yŏəntɑɑ), យន្ត្រ (yŭəntrɑɑ)
• → Telugu: యంత్రము (yantramu)

References

• Monier-Williams Sanskrit-English Dictionary, page 845

…..

https://pl.wikipedia.org/wiki/D%C5%BAantar_Mantar_(Jaipur)

Dźantar Mantar^[1] (hindi: जंतर मंतर, ang. Jantar Mantar) – obserwatorium astronomiczne w Jaipurze w Radżastanie (Indie), wzniesione na początku XVIII wieku z inicjatywy maharadży Sawai Jai Singha II (1688–1743), znanego z zamiłowania do astronomii. Na terenie obserwatorium znajduje się największy na świecie zegar słoneczny i astrolabium. Najlepiej zachowany kompleks wśród dawnych obserwatoriów indyjskich, w 2010 roku wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. (…)

Nazwa

Trzy obserwatoria Singha w Delhi, Jaipurze i Ujjain znane są pod nazwą Dźantar Mantar^[8]. Obserwatorium w Delhi funkcjonuje pod tą nazwą od ponad 200 lat^[8]. W dokumentach archiwalnych Jaipuru tamtejsze obserwatorium występuje pod nazwą Dźantra, która w języku potocznym została zniekształcona do Dźantar^[8]. W mowie potocznej często do nazwy jednoczłonowej dodawano drugi, najczęściej nic nieznaczący wyraz do rymu dla nadania emfazy, w tym przypadku Mantar – stąd nazwa Dźantar Mantar^[8].

---

UWAGA! Czyżby nic innego jak Jądro / Ja”/oN+DRo Miar / MiaR?

---

…..

https://en.wikipedia.org/wiki/Jantar_Mantar,_Jaipur

(…)

Name

The name is derived from jantar (yantra, Sanskrit: यन्त्र, „instrument, machine”), and  mantar  (from mantrana, Sanskrit: मन्त्रण, „consult, calculate„).^[7] Therefore, Jantar Mantar literally means ‚calculating instrument’.^[3]

Observation deck of the vrihat samrat yantra (the world’s largest sundial).

Vrihat = WRH WieR”(c)H ?

…..

I to byłoby na tyle Drogie Szadoki…

Szadoki i Wielki Nic – Epidemia spadomanii, język szadocki [PL]