144 Shield / SHieLD, jako Target / TaRG+eT – Giermański Drag / DRaG i jego pierwotne Pra-Słowiańskie źródłosłowy i znaczenia, czyli tragiczne targnięcie się na najświętsze świętości ofitzjalnego jęsykosnaftzfa 14

kowal kuje (1.1) żelazny pręt

…..

Kowal / Ko+WaL,.. „kować +‎ -al„, a może jednak Ten, Co Wali i Kuje Kije, co i Złoją i Skłują?

W tym wpisie skupię się na słowach podobnych znaczeniowo lub wprost pochodzących od słowa Kuć / Ko’C’. Ze względu na ilość danych i ograniczenia samego wordpressa, muszę podzielić go znów na co najmniej 2 części…

Ostrzegam, że na samym końcu tej serii wpisów, tak jakby dynda niegrzeczna niespodzianka. W sumie to raczej bardziej jednak sterczy, gotowa do kolejnego kucia i kłucia z chęcią i chucią, jak np. igła nigdy niesyta szycia… 🙂

…..

Mam nadzieję, że nie muszę tłumaczyć, że to Kuć / Ko’C’, no to powinno było siem jakoś ofitzjalnie zmiękczyć, uszczelinowić, udźwięcznić, czyli tzw. zpalatelizować (czy spalatelizować),.. nieprawdaż?

Mówiąc po ludzku Kuć / Ko’C’ powinno było przecież przejść od rzekomo pierwotnej jakiejś tam postaci tego tzw. PIE, rzekomo ubezdźwięcznionej, czyli tzw. kentum,.. do rzekomo wtórnej, jakoś, kiedyś w średniowieczu udźwięcznionej postaci tzw. satem, patrz rzekome średniowieczne tzw. palatalizacje słowiańskie, itp… np. w coś jak hm… Czuć / C”o’C’, Sok / SoK, Suka / So’Ka, Sucz / So’C”, Sącz / Sa”C”, Sęk / Se”K, Siecz / SieC”, Ssać / SSaC’, Ssak / SSaK, czy jakoś podobnie…

Powinno,.. tyle że jakoś dziwnym trafem tego było i nie zrobiło… 🙂

Przy okazji tak se jeszcze rzucę na odchodne: Tocz / ToC”, Skocz / SKoC”, Chuć / (c)Ho’C’, Choć / (c)HoC’,.. czy Kucać / Ko’C+aC’, Kukać / Ko’K+aC’, Szukać / S”o’K+aC’, Iskać / iSK+aC’,.. czy w trochę innej postaci, ale powiązane Kować / KoW+aC’, Chować / (c)HoW+aC’, Suwać / So’W+aC’, Suwak / So’W+aK, Czuwać / C”o’W+aC’, itp, itd…

Nic to i kujmy i kowajmy winc to ofitzjalne żelazo, póki gorunce…

Oto taki to podtytuł do tego zagadnienia wymyśliłem, patrz:

Prawo Brugmanna i pierwotna i współczesna oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni na przykładach: Kuć / Ko’C’, Kuc / Ko’C, Koc / KoC, Kok / KoK, Kot / KoT, Kociak / KoC+iaK, Kos / KoS, Kos’ / KoS’, Kość / K+oS’C’, Kostka / KoST+Ka, Kosa / KoSa, Czasza / C”aS”a, Część / C”e”S’C’, Cząstka / C”a”ST+Ka, Gąska / Ga”S+Ka, Gęś / Ge”S’, Kęs / Ke”S, Kąsać / Ka”S+aC’, Kąsek / Ka”S+eK, Tyć / TyC’, Tyczyć / TyC”+yC’, Tyczka / TyC”+Ka, Tyka / TyKa, Cykać / CyK+aC’, Ssać / SSa+C’, Tkać / TKaC’, Czekać / C”eK+aC’, Czesać / C”eS+aC’, itp, itd…

Część tych słów już była omawiana, część nie. Pisałem już o tym, szczególnie w komentarzach np. tu:

https://skrbh.wordpress.com/2017/12/29/91-katarzyna-jasinska-dziedzictwo-praindoeuropejskie-w-polszczyznie-czyli-zagadnienie-dzwieku-zapisywanego-znakiem-c-lub-t/

Znajdzie siem w końcu jakaś śmiałka, czy śmiałek, co będzie chciał i umioł bronić prafd ofitzjalnego jęsykosnaftzfa, jak i jego niepokalanego i ofitzjalnie jedynie prawdziwego dziefitztfa i dziedzitztfa, hm?

…..

http://www.forumbiodiversity.com/showthread.php?t=50286

Prawo Brugmanna i pierwotna i współczesna oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni na przykładach Kuć, itp.

…..

Ko’K’  (Eee… nie tym razem. Ponieważ w tym akurat przypadku nie można odtfoszyć sobie dźwięku z nagłosu za pomocą rzekomego tzw. miękkiego k’/K’, więc nie będę tego tu bezsensu zapisywał.)

Kuć / Ko’C’

https://sjp.pwn.pl/sjp/kuc;2476289.html

kuć

1. «obrabiać plastycznie wyrób z metalu przez ręczne albo mechaniczne zgniatanie go uderzeniem lub naciskiem»

2. «ozdabiać metalem»

3. «przybijać podkowy pod kopyta konia»

4. «rąbać, kruszyć, np. skałę, lub wykuwać coś, np. w kamieniu»

5. «stukać miarowo»

6. «uczyć się intensywnie, zwykle na pamięć»

…..

https://sjp.pwn.pl/slowniki/ku%C4%87.html

kuć

kuć kuję, kują

kucie

ostro kuty

kuliście

kuta

Synonimy

kuć (konia)

• podkuwać

kuć (w kamieniu)

• wykuwać

kuć (na pamięć) pot.

• wkuwać

kuty na cztery nogi

• sprytny

---

UWAGA!!!

Kuć / Ko’C’ i Kuta / Ko’Ta, itd.

Jeszcze jakieś pytania, co do wiarygodności twierdzenia o jakoś, kiedyś średniowiecznych tzw. palatelizacjach słowiańskich, hm?

O słowach, jak np. Kuliście / Ko’L+iS’+Cie, Koliście / KoL+iS’+Cie, Koliste / KoL+iS+Te, Koło / KoL”o, Kolec / KoL+eC, Kolić / KoL+iC’,.. ale także i Okalać / o+KaL+aC’, Kolić / KoL+iC’, Golić / GoL+iC’, Solić / SoL+iC’, Źlić / Z’L+iC’, Dzielić / DzieL+iC’, Działać / DziaL”+aC’, Chylić / (c)HyL+iC’, itp, muszę napisać oddzielny wpis.

…..

Czy to nie dziwne, że np. takie Pra-Słowiańskie Koło / KoL”o, Kółko / Ko’L”+Ko, itp, są CIĄGLE UBEZDŹWIĘCZNIONE, jak np. i tzw. greckie Kuklos / Ko’KLo+S,.. hm?

A może… Koło / KoL”o, Kółko / Ko’L”+Ko, itp to tylko kolejne rzekome tzw. od-irańskie / od-sarmacko-scytyjsko-osetyjsko-hukwiejakie zapożyczenia?

A co,.. to, to akurat nie? A dlaczego, hm?

Pewno dlatego,.. że wtedy no to na Słowiańszczyźnie, jakoś, kiedyś, MUSIAŁOBY dojść do ponownego ubezdźwięcznienia, wtórnie już raz udźwięcznionych postaci, rzekomo pierwotnie ubezdźwięcznionych, no i do wtórnego odwrócenia działania tzw. Prawa Brugmanna gdzie:

PIE e/o>a PII (Proto-Indo-Iranian / Pra-Sindo-Irański

Taa… ale zara, zara… To przecież typowe ofitzjalne w dwójnasób podwójne magiczne samopodwojenie (w tym przypadku działań językowych), patrz np. ofitzjalne tłumaczenia o rzekomym wielokrotnym rozdzielaniu i scalaniu wymowy dźwięków nosowych, tzw. nosówek, zapisywanych znakami ą / a” i ę / e”, itp. A to wszystko wyczytane nieomylnie z jakichś koślawych znaczków, napisanych jakoś przez kogoś jakieś np. 800 lat temu…

No dobra, wystarczy. Najpierw kilka kolejnych „nieodpowiednich” pytań, solidnie wspartych na ofitzjalnych jęsykofych faktach, a następnie trochę materiałów…

1

Dlaczego np. rzekomo zapożyczona kiedyś, od-kogoś, od-jakoś sindusko-irańska Czakra / C”aKRa (jak zwoł, czy zapisoł), nie stała się słowiańskim *Ciakla, *Ciekla, *Cziakal, *Cziekal, *Czekal, *Dziakal,.. *Dziakal, *Dzialak, *Dzikla,.. albo *Siakla, *Sikla, *Silka, *Ślika,.. itp, jak tam sobie to samo dalej sami odtfoszycie, hm? 🙂

2

Dlaczego pierwotny dźwięk zapisywany znakiem L, patrz odtfoszenia tzw. PIE, przeszedł wtórnie w językach sindo-irańskich w dźwięk zapisywany znakiem R, patrz np.:

Słowo / Z/S+L”oWo > Srawas / S’+RaWa 

https://en.wiktionary.org/wiki/%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A4%B8%E0%A5%8D

श्रवस्

Sanskrit

Etymology

---

From Proto-Indo-Aryan *śráwas, from Proto-Indo-Iranian  *ĉráwas, from Proto-Indo-European *ḱléwos  (“fame”). Cognate with Avestan 𐬯𐬭𐬀𐬎𐬎𐬀‎‎ (srauua‎, “word”), Ancient Greek κλέος (kléos), Russian сло́во (slóvo).

---

(…)

3

Dlaczego CIĄGLE Pra-Słowiańskie Koło / KoL”o, Kółko / Ko’L”+Ko, brzmią jak to tak prastare pra-greckie Kuklos / Ko’KLo+S? Co jest nie tak, jak ofitzjalnie „powinno” niby być, hm?

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%CE%BA%CF%8D%CE%BA%CE%BB%CE%BF%CF%82#Ancient_Greek

κύκλος

Ancient Greek

Etymology

---

From Proto-Indo-European *kʷékʷlos (“circle, wheel”). Cognate with  Mycenaean Greek 𐀓𐀐𐀩𐀄 (ku-ke-re-u).

---

Pronunciation

• (5^th BCE Attic) IPA^(key): /ký.klos/
• (1^st CE Egyptian) IPA^(key): /ˈky.klos/
• (4^th CE Koine) IPA^(key): /ˈky.klos/
• (10^th CE Byzantine) IPA^(key): /ˈcy.klos/
• (15^th CE Constantinopolitan) IPA^(key): /ˈci.klos/

(…)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%F0%90%AC%97%F0%90%AC%80%F0%90%AC%91%F0%90%AC%AD%F0%90%AC%80#Avestan

𐬗𐬀𐬑𐬭𐬀

Avestan

Etymology

---

From Proto-Iranian *čaxrám, from Proto-Indo-Iranian  *čakrám (compare Sanskrit चक्र  (cakrá)), from Proto-Indo-European *kʷékʷlos (“wheel, circle”).

---

Noun

𐬗𐬀𐬑𐬭𐬀 • (caxra)

wheel

? – To jest zakończenie tego bardzo długiego i bardzo złożonego przeciw-minizdania i jednocześnie bardzo krótkiego dowodu do podważenia, czy może nawet i obalenia w pył…

Twierdzę, że w przypadku Kuć / Ko’C‚ jest dokładnie tak samo, jak ze słowami Koło / KoL”o, Kółko / Ko’L”+Ko, itp.

No jest tam kto? Wsyscy zgadzajom siem ze Mnom, hm? Nie moze być, ale jeśli tak, no to piknie! 🙂

Co… Czyżbym jednak coś niecoś tu i ówdzie UDOWODNIŁ, hm? 🙂

---

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/ku%C4%87

kuć (język polski)

kowal kuje (1.1) żelazny pręt

 

kamieniarz kuje (1.2) kamień

 

podkuwacz kuje (1.3) konia

 

kuć (2.1)

wymowa:

IPA: [kuʨ̑], AS: [kuć] wymowa ^?/i

znaczenia:

czasownik

(1.1) bić młotkiem metal nadając mu kształt^[1]

(1.2) bijąc młotem w dłuto robić wgłębienie^[1]

(1.3) zakładać koniowi podkowy^[1]

(1.4) przen. robić coś po rzemieślniczemu, z wysiłkiem, zwłaszcza ucząc się^[1]

(1.5) przest. okuwać, zakuwać w coś, czymś^[1]

(1.6) przest. przykuwać do czegoś^[1]

(1.7) przest. stukać, uderzać, kołatać^[1]

(1.8) przen. przest. knuć, planować^[1]

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(2.1) daw. zdrobn. od: kuczer^[1]

wykrzyknik

(3.1) przest. zob. kuć kuć^[1]

odmiana:

(1.1–8) koniugacja Xa

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		kuć
czas teraźniejszy		kuję	kujesz	kuje	kujemy	kujecie	kują
czas przeszły	m	kułem	kułeś	kuł	kuliśmy	kuliście	kuli
	ż	kułam	kułaś	kuła	kułyśmy	kułyście	kuły
	n	kułom	kułoś	kuło
tryb rozkazujący		niech kuję	kuj	niech kuje	kujmy	kujcie	niech kują
czas przyszły m będę kuł, będę kuć będziesz kuł, będziesz kuć będzie kuł, będzie kuć będziemy kuli, będziemy kuć będziecie kuli, będziecie kuć będą kuli, będą kuć ż będę kuła, będę kuć będziesz kuła, będziesz kuć będzie kuła, będzie kuć będziemy kuły, będziemy kuć będziecie kuły, będziecie kuć będą kuły, będą kuć n będę kuło, będę kuć będziesz kuło, będziesz kuć będzie kuło, będzie kuć czas zaprzeszły m kułem był kułeś był kuł był kuliśmy byli kuliście byli kuli byli ż kułam była kułaś była kuła była kułyśmy były kułyście były kuły były n kułom było kułoś było kuło było forma bezosobowaczasu przeszłego kuto tryb przypuszczający m kułbym, byłbym kuł kułbyś, byłbyś kuł kułby, byłby kuł kulibyśmy, bylibyśmy kuli kulibyście, bylibyście kuli kuliby, byliby kuli ż kułabym, byłabym kuła kułabyś, byłabyś kuła kułaby, byłaby kuła kułybyśmy, byłybyśmy kuły kułybyście, byłybyście kuły kułyby, byłyby kuły n kułobym, byłobym kuło kułobyś, byłobyś kuło kułoby, byłoby kuło imiesłów przymiotnikowy czynny m kujący, niekujący ż kująca, niekująca kujące, niekujące n kujące, niekujące imiesłów przymiotnikowy bierny m kuty kuci ż kuta kute n kute imiesłów przysłówkowy współczesny kując, nie kując rzeczownik odczasownikowy kucie, niekucie

(2.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	kuć	kucie
dopełniacz	kucia	kuci
celownik	kuciowi	kuciom
biernik	kucia	kuci
narzędnik	kuciem	kuciami
miejscownik	kuciu	kuciach
wołacz	kuciu	kucie

przykłady:

(1.1) Kowal kuje nam stylowe kraty do okien.

(1.2) Robotnik kuje dziurę w ścianie.

(1.3) Dziś u kowala kujemy naszą szkapę.

(1.4) Jacek kuje przed jutrzejszą klasówką.

(2.1) Dawniej, gdy kupowano węgiel, zamawiano kucia z wozem.

kolokacje:

(1.1) kuć na gładko • kuć na zimno

synonimy:

(1.2) zakuwać

(2.1) kuczer, furman, woźnica, wozak

wyrazy pokrewne:

(1.1–8)

rzecz. kucie n, kujon m, kujonka ż, kowal m, kowalicha ż, kowalik m, kuźnia ż, kuczer mos, kujonienie n, kujownia ż

czas. kować, wykuć, wykuwać, odkuć, odkuwać, zakuć, zakuwać, przykuć, przykuwać, okuć, okuwać, obkuć się, kujonić

związki frazeologiczne:

konia kują, żaba nogę podstawia • kuj żelazo, póki gorące • kuty na cztery nogi • rozkłada ją (miłość), jak złotą blachę, gdy się kuje • w Pacanowie kozy kują

tłumaczenia:

(1.5) zobacz listę tłumaczeń w haśle: okuwać

(1.6) zobacz listę tłumaczeń w haśle: przykuwać

(1.7) zobacz listę tłumaczeń w haśle: stukać

(2.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: woźnica

• angielski: (1.1) forge
• szwedzki: (1.1) smida

źródła:

1. ↑ ^{Skocz do:1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9}  Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. 2, s. 619–620, Warszawa 1900–1927.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/ku%C4%87

kuć

Polish

Etymology

---

From Proto-Slavic *kuti (“to forge”)^[1], from Proto-Balto-Slavic *kouʔ-^[1], from Proto-Indo-European *kowh₂- (“to beat”)^[1]. Cognate with Czech kout^[1], Bulgarian кова́ (ková)^[1], Russian кова́ть (kovátʹ)^[1], Lithuanian káuti (“to smite”)^[1][2], kovà (“fight”)^[2], Latin  cūdere^[1][2] and Old High German houwan^[1].

---

Pronunciation

• IPA^(key): /kut͡ɕ/

Verb

kuć impf

1. to forge (to shape a metal)
2. to shoe (to put horseshoes on a horse)
3. (colloquial) to cram, to swot; to learn by rote

Conjugation

Conjugation of kuć impf

		singular			plural
	person	m	f	n	m pers	m anim, m inan, f, n
infinitive		kuć
present tense	1st	kuję			kujemy
	2nd	kujesz			kujecie
	3rd	kuje			kują
past tense	1st	kułem	kułam		kuliśmy	kułyśmy
	2nd	kułeś	kułaś		kuliście	kułyście
	3rd	kuł	kuła	kuło	kuli	kuły
future tense	1st	będę kuł1	będę kuła1		będziemy kuli1	będziemy kuły1
	2nd	będziesz kuł1	będziesz kuła1		będziecie kuli1	będziecie kuły1
	3rd	będzie kuł1	będzie kuła1	będzie kuło1	będą kuli1	będą kuły1
conditional	1st	kułbym	kułabym		kulibyśmy	kułybyśmy
	2nd	kułbyś	kułabyś		kulibyście	kułybyście
	3rd	kułby	kułaby	kułoby	kuliby	kułyby
imperative	1st	—			kujmy
	2nd	kuj			kujcie
	3rd	niech kuje			niech kują
active adjectival participle		kujący	kująca	kujące	kujący	kujące
passive adjectival participle		kuty	kuta	kute	kuci	kute
contemporary adverbial participle		kując
impersonal past		kuto
verbal noun		kucie
1 or: będę kuć, będziesz kuć etc.

Derived terms

Terms derived from kuć

• kujon m pers
• okuwać impf, okuć pf
• podkuwać impf, podkuć pf
• przekuwać impf, przekuć pf
• przykuwać impf, przykuć pf

• ukuć pf
• wkuwać impf
• wykuwać impf, wykuć pf
• wykuć na blachę
• zakuwać impf, zakuć pf

Related terms

Nouns related to kuć

• kowadło n
• kowal m
• kuźnia f
• podkowa f

References

1. ↑ ^{Jump up to:1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8} Derksen, Rick (2008) Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 241-242. →ISBN
2. ↑ ^{Jump up to:2.0 2.1 2.2} Brückner, Aleksander (1927) Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna, published 1985, page 279–280

Further reading

• kuć in Polish dictionaries at PWN

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/kucie

kucie (język polski)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) rzecz. odczas. od: kuć

odmiana:

(1.1) blm,

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	kucie
dopełniacz	kucia
celownik	kuciu
biernik	kucie
narzędnik	kuciem
miejscownik	kuciu
wołacz	kucie

antonimy:

(1.1) niekucie

wyrazy pokrewne:

czas. kuć, skuć, kujonić, wykuć, odkuć

rzecz. kujon m, kujonienie n, kujownia ż, podkucie n

tłumaczenia:

• hiszpański: (1.1) forjado m, forjadura ż, forja ż

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/kuti

Reconstruction:Proto-Slavic/kuti

Proto-Slavic

Verb

*kuti ?

1. Alternative form of *kovàti (“to forge”)

Inflection

• 1sg. *kujǫ

This verb needs an inflection-table template.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/kowh%E2%82%82-&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/kowh₂-.

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/kowal#pl

kowal (język polski)

kowal (1.1)

 

kowale (2.1)

wymowa:

wymowa ^?/i, IPA: [ˈkɔval], AS: [koval]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(1.1) rzem. rzemieślnik wyrabiający przedmioty z metalu; zob. też kowal w Wikipedii

(1.2) robotnik obsługujący młoty mechaniczne

(1.3) środ. kujon

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(2.1) ent. Pyrrhocoris apterus^[1], pospolity pluskwiak o charakterystycznym czerwono-czarnym wzorze na odwłoku; zob. też kowal bezskrzydły w Wikipedii

odmiana:

(1.1–3)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	kowal	kowale
dopełniacz	kowala	kowali
celownik	kowalowi	kowalom
biernik	kowala	kowali
narzędnik	kowalem	kowalami
miejscownik	kowalu	kowalach
wołacz	kowalu	kowale

(2.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	kowal	kowale
dopełniacz	kowala	kowali
celownik	kowalowi	kowalom
biernik	kowala	kowale
narzędnik	kowalem	kowalami
miejscownik	kowalu	kowalach
wołacz	kowalu	kowale

przykłady:

(1.1) Kowal miał mi dziś wykuć podkowy dla konia.

hiperonimy:

(1.1) rzemieślnik

(1.2) robotnik

wyrazy pokrewne:

rzecz. kowalstwo n, kowalicha ż, kowalczyk m, kowalik m, kowalność ż, kowalka ż, kowanie n, kowadlnia ż, kowadło n, Kowadło n, Kowalczyk m, Kowalski m, Kowalska ż

czas. wykuć, kować ndk.

przym. kowalski, kowalny

związki frazeologiczne:

każdy jest kowalem swojego losu • kowal zawinił, a Cygana powiesili • najgorsze buty u szewca, siekiera u kowala / najgorsza siekiera u kowala

uwagi:

zob. też kowal (ujednoznacznienie) w Wikipedii

(1.1–2) zobacz też: Indeks:Polski – Zawody

(2.1) zobacz też: Indeks:Polski – Owady

tłumaczenia:

(1.3) zobacz listę tłumaczeń w haśle: kujon

• angielski: (1.1) blacksmith; (2.1) cotton stainer
• arabski: (1.1) حداد
• baskijski: (1.1) errementari
• białoruski: (1.1) каваль m
• chorwacki: (1.1) kovač m
• czeski: (1.1) kovář m
• dolnołużycki: (1.1) kowal m
• duński: (1.1) smed w
• fiński: (1.1) seppä
• francuski: (1.1) forgeronm
• górnołużycki: (1.1) kowar m
• hiszpański: (1.1) herrero m
• islandzki: (1.1) járnsmiður m
• jidysz: (1.1) שמיד m (szmid)
• kataloński: (1.1) ferrer m
• litewski : (1.1) kalvis
• niemiecki: (1.1) Schmied m; (2.1) Feuerwanze ż
• nowogrecki: (1.1) σιδεράς m
• ormiański: (1.1) դարբին
• rosyjski: (1.1) кузнец m
• rumuński: (1.1) fierar m
• słowacki: (1.1) kováč m
• susu: (1.1) xabwi
• szwedzki: (1.1) smed w; (2.1) eldlus w
• ukraiński: (1.1) коваль m
• węgierski: (1.1) kovács
• wilamowski: (1.1) śmyjd m, śmejt m, śmejd m

źródła:

1. Skocz do góry↑ Hasło Pyrrhocoris apterus w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/kowal#Polish

kowal

Polish

Polish Wikipedia has an article on: kowal

Etymology

kować +‎ -al

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈkɔ.val/

Noun

kowal m pers (diminutive kowalik)

1. smith, blacksmith

Declension

declension of kowal

	singular	plural
nominative	kowal	kowale
genitive	kowala	kowali
dative	kowalowi	kowalom
accusative	kowala	kowali
instrumental	kowalem	kowalami
locative	kowalu	kowalach
vocative	kowalu	kowale

Noun

kowal m anim (diminutive kowalik)

1. firebug (Pyrrhocoris apterus)

Declension

declension of kowal

	singular	plural
nominative	kowal	kowale
genitive	kowala	kowali
dative	kowalowi	kowalom
accusative	kowala	kowale
instrumental	kowalem	kowalami
locative	kowalu	kowalach
vocative	kowalu	kowale

Further reading

• kowal in Polish dictionaries at PWN

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/kov%C3%A1%C5%99#cs

kovář (język czeski)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski żywotny

(1.1) kowal

uwagi:

zobacz też: Indeks:Czeski – Zawody

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/kov%C3%A1%C5%99

kovář

Czech

Etymology

kovat +‎ -ář or kov +‎ -ář

Noun

kovář m

1. smith

Related terms

• kovat
• kovárna f

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/kowad%C5%82o

kowadło (język polski)

kowadło (1.1)

wymowa:

IPA: [kɔˈvadwɔ], AS: [kovadu̯o] wymowa ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) ciężka, stalowa podstawa, na której kładzie się obrabiany przedmiot w trakcie kucia ręcznego; zob. też kowadło (narzędzie) w Wikipedii

(1.2) część młota mechanicznego, w której kształtowany jest obrabiany przedmiot

odmiana:

(1.1–2)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	kowadło	kowadła
dopełniacz	kowadła	kowadeł
celownik	kowadłu	kowadłom
biernik	kowadło	kowadła
narzędnik	kowadłem	kowadłami
miejscownik	kowadle	kowadłach
wołacz	kowadło	kowadła

przykłady:

(1.1) Kowal cisnął młot na kowadło.

wyrazy pokrewne:

rzecz. kowal m, kowalicha ż, kowanie n, Kowadło n

zdrobn. kowadełko n

czas. kować ndk.

przym. kowadłowy

związki frazeologiczne:

między młotem a kowadłem • spadło sadło na kowadło i potłukło sobie łeb

etymologia:

pol. kować + -dło^[1]

uwagi:

zob. też kowadło w Wikipedii

tłumaczenia:

• afrykanerski: (1.1) aambeeld
• albański: (1.1) kudhër ż
• angielski: (1.1) anvil
• arabski: (1.1) سندان m
• baskijski: (1.1) ingude
• białoruski: (1.1) кавадла n
• czeski: (1.1) kovadlina ż
• duński: (1.1) ambolt w
• esperanto: (1.1) amboso
• fiński: (1.1) alasin
• francuski: (1.1) enclume ż
• gruziński: (1.1) გრდემლი
• hiszpański: (1.1) yunque m
• ido:(1.1) amboso
• łaciński: (1.1) incus
• niemiecki: (1.1) Amboss m
• portugalski: (1.1) bigorna
• rosyjski: (1.1) накова́льня ż
• rumuński: (1.1) nicovală
• szwedzki: (1.1) städ n
• turecki: (1.1) örs
• ukraiński: (1.1) ковадло n
• włoski: (1.1) incudine m

źródła:

1. Skocz do góry↑ Stanisław Szober, Gramatyka języka polskiego, PWN, Warszawa 1968, s. 126.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/kowad%C5%82o

kowadło

Polish

Etymology

From Old Polish kować + -dło.

Pronunciation

• IPA^(key): /kɔˈva.dwɔ/

Noun

kowadło n (diminutive kowadełko)

1. anvil

Declension

declension of kowadło

	singular	plural
nominative	kowadło	kowadła
genitive	kowadła	kowadeł
dative	kowadłu	kowadłom
accusative	kowadło	kowadła
instrumental	kowadłem	kowadłami
locative	kowadle	kowadłach
vocative	kowadło	kowadła

Related terms

• kowal
• kuć
• kuźnia
• okowy
• podkowa

Descendants

• → Belarusian: кава́дла (kavádla)
• → Ukrainian: кова́дло (kovádlo)
  • → Russian: кува́лда (kuválda)
    • → Belarusian: кува́лда (kuválda)
    • → Ukrainian: кува́лда (kuválda)

Further reading

• kowadło in Polish dictionaries at PWN

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/kowa%C4%87#Old_Polish

kować

Old Polish

Etymology

From Proto-Slavic *kovati.

Verb

kować

1. to forge

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/kovati

Reconstruction:Proto-Slavic/kovati

Proto-Slavic

Alternative forms

• *kuti

Etymology

---

From Proto-Balto-Slavic *kauˀ-, from Proto-Indo-European *kowh₂-, from the root *kewh₂-. Cognate with Lithuanian káuti (“to hew, to beat, to murder”), Latvian kaût (“to fight”), Latin cūdere (“to forge, to beat, to grind”), Old Norse hǫggva (“to hew, to beat”), Old High German houwan (“to hew, to beat”), Old Irish cuad (“to beat, to fight”).

---

Verb

*kovàti impf

1. to forge

Inflection

Conjugation of *kovati (impf., -a/C-, s-aorist, accent paradigm c)

Suffix: *-ati

Verbal noun	Infinitive	Supine	L-participle
*kovanьje	*kovati	*kovatъ	*kovalъ

	Participles
Tense	Past	Present
Passive	*kovanъ	*kovomъ
Active	*kovavъ	*kovy

	Aorist			Present
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*kovaxъ	*kova	*kova	*kovǫ	*koveši	*kovetь
Dual	*kovaxově	*kovasta	*kovaste	*kovevě	*koveta	*kovete
Plural	*kovaxomъ	*kovaste	*kovašę	*kovemъ	*kovete	*kovǫtь
	Imperfect			Imperative
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*kovaaxъ	*kovaaše	*kovaaše	—	*kovi	*kovi
Dual	*kovaaxově	*kovaašeta	*kovaašete	*kověvě	*kověta	—
Plural	*kovaaxomъ	*kovaašete	*kovaaxǫ	*kověmъ	*kověte	—

Conjugation of *kovati (impf., -a/V-, s-aorist, accent paradigm c)

Suffix: *-ati

Verbal noun	Infinitive	Supine	L-participle
*kovanьje	*kovati	*kovatъ	*kovalъ

	Participles
Tense	Past	Present
Passive	*kovanъ	*kujemъ
Active	*kovavъ	*kuję

	Aorist			Present
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*kovaxъ	*kova	*kova	*kujǫ	*kuješi	*kujetь
Dual	*kovaxově	*kovasta	*kovaste	*kujevě	*kujeta	*kujete
Plural	*kovaxomъ	*kovaste	*kovašę	*kujemъ	*kujete	*kujǫtь
	Imperfect			Imperative
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*kovaaxъ	*kovaaše	*kovaaše	—	*kuji	*kuji
Dual	*kovaaxově	*kovaašeta	*kovaašete	*kujivě	*kujita	—
Plural	*kovaaxomъ	*kovaašete	*kovaaxǫ	*kujimъ	*kujite	—

Related terms

• *kũznja (“smithy”)
• *kъznь (“art”)

• *kyjь (“stick, club”)

Descendants

• East Slavic:
  • Old East Slavic: ковати (kovati, “to forge, to devise, to plot (evilly)”), 1sg. ковꙋ (kovu), кꙋю (kuju)
    • Belarusian: кава́ць (kavácʹ)
    • Russian: кова́ть (kovátʹ, “to forge, to shoe (horses)”), 1sg. кую́(kujú), 3sg. куёт (kujót)
    • Ukrainian: кува́ти (kuváty)

• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Cyrillic: ковати (kovati, “to forge”), 1sg. ковѫ (kovǫ)

    Glagolitic: [Term?]

  • Bulgarian: кова́ (ková, “to forge, to hammer”)
  • Macedonian: кове (kove, “to forge, to mint, to nail”)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: ко̀вати (“to forge, to shoe”), 1sg. ку̏је̄м

    Latin: kòvati (“to forge, to shoe”), 1sg. kȕjēm

    • Chakavian (Vrgada): kovȁti (“to forge, to shoe”), 2sg. kȕješ
    • Chakavian (Orbanići): kovãti (“to forge, to shoe”), 1sg. kūjȅn
  • Slovene: kováti (“to forge, to hammer”) (tonal orthography), 1sg. kújem(tonal orthography)

• West Slavic:
  • Old Czech: kovati (“to forge”), 1sg. kuju
    • Czech: kout (“to forge”), 1sg. kuji; kovat, 1sg. kovám, kovu
  • Polish: kuć (“to forge”), 1sg. kuję; kować (“to forge”) (dialectal)
  • Slovak: kovať, kuť (“to forge, to shoe”)
  • Slovincian: kʉɵ̯văc (“to forge”)
  • Sorbian:
    • Upper Sorbian: kować, 1sg. kowam
    • Lower Sorbian: kowaś

References

• Černyx, P. Ja. (1999), “кова́ть”, in Istoriko-etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), volume 1, 3rd reprint edition, Moscow: Russkij jazyk, p. 407
• Derksen, Rick (2008), “*kovàti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pp. 241–242
• Vasmer, Max (1964–1973), “кова́ть”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv O. N., Moscow: Progress
• Trubačev O. N., editor (1985), “*kovati”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 12, Moscow: Nauka, pp. 10–11

---

UWAGA!!!

From Proto-Balto-Slavic *kauˀ-, from Proto-Indo-European *kowh₂-, from the root *kewh₂-.

Czyli wg pfitzjalnych jęsykosnaftzóf przejście dźwięków, zgodne z tzw. Prawem Brugmanna nastąpiło już w czasie rzekomej tzw. wspólnoty bałtosłowiańskiej,.. by ponownie zmienić się jakoś, kiedyś przeciwnie do działania tego „prawa”…

No tak… Co ja tam wiem, bo przecież to „prawo” „działa” „tylko” w językach indo-irańskich, które z j. słowiańskimi nic, a le to nic nie majom wspólnego… Taa….

Czy to nie przypomina komuś czegoś, hm? Jeśli nie, no to podpowiadam, żeby wrócić do początku, bo tam już o tym było wspomniane.

…..

A i zapomniałbym… Ofitzjalni jęsykoznaftzy nie znajo lub rozróżniajo słów jak: Knuć / KNo’C’, Knocić / KNoC+iC’, itp, patrz:

• Old East Slavic: ковати (kovati, “to forge, to devise, to plot (evilly)”), 1sg. ковꙋ (kovu), кꙋю (kuju)

---

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/podkowa

podkowa (język polski)

podkowy (1.1)

wymowa:

IPA: [pɔtˈkɔva], AS: [potkova], zjawiska fonetyczne: utr. dźw. wymowa ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) metalowe wzmocnienie kopyt końskich; zob. też podkowa w Wikipedii

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	podkowa	podkowy
dopełniacz	podkowy	podków
celownik	podkowie	podkowom
biernik	podkowę	podkowy
narzędnik	podkową	podkowami
miejscownik	podkowie	podkowach
wołacz	podkowo	podkowy

przykłady:

(1.1) Koń powinien mieć cztery podkowy.

wyrazy pokrewne:

rzecz. podkowiak m

zdrobn. podkówka ż, podkóweczka ż

czas. podkuwać

związki frazeologiczne:

(1.1) dla gwoździa ginie podkowa • zgrabny jak krowy do podkowy

tłumaczenia:

• albański: (1.1) potkua m
• angielski: (1.1) horseshoe
• arabski: (1.1) نعل ,حدوة
• awarski: (1.1) тӏикъва
• baskijski: (1.1) ferra
• białoruski: (1.1) падкова ż
• bułgarski: (1.1) подкова ż
• chorwacki: (1.1) potkova
• czeczeński: (1.1) лан
• czeski: (1.1) podkova ż
• duński: (1.1) hestesko w
• fiński: (1.1) hevosenkenkä
• francuski: (1.1) fer à cheval m
• gruziński: (1.1) ნალი
• hiszpański: (1.1) herradura ż
• irlandzki: (1.1) crú capaill m
• islandzki: (1.1) skeifa ż
• japoński: (1.1) 蹄鉄
• jidysz: (1.1) פּאָדקעווע ż (podkewe)
• kataloński: (1.1) ferradura ż
• kazachski: (1.1) таға
• kirgiski: (1.1) така
• koreański: (1.1) 편자
• litewski: (1.1) pasaga ż
• łaciński: (1.1) vestigium n
• łotewski: (1.1) pakavs m
• macedoński: (1.1) поткова ż
• maltański: (1.1) nagħla ż
• maryjski: (1.1) таган
• mongolski: (1.1) тах
• niemiecki: (1.1) Hufeisen n
• nowogrecki: (1.1) πέταλο n
• osetyjski: (1.1) цӕфхад
• perski: (1.1) نعل
• rosyjski: (1.1) подкова ż
• rumuński: (1.1) potcoavă ż
• słoweński: (1.1) podkev ż
• szwedzki: (1.1) hästsko w
• udmurcki: (1.1) дурет, дага
• walijski: (1.1) pedol ż
• węgierski: (1.1) lópatkó

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/podkowa#Polish

podkowa

Polish

Polish Wikipedia has an article on: podkowa

podkowa

Pronunciation

• IPA^(key): /pɔtˈkɔ.va/

Noun

podkowa f (diminutive podkówka)

1. horseshoe

Declension

declension of podkowa

	singular	plural
nominative	podkowa	podkowy
genitive	podkowy	podków
dative	podkowie	podkowom
accusative	podkowę	podkowy
instrumental	podkową	podkowami
locative	podkowie	podkowach
vocative	podkowo	podkowy

Further reading

• podkowa in Polish dictionaries at PWN

…..

W następnej części skupię się raczej na Kuźni / Ko’Z’+Ni, Każni / KaZ’+Ni, itp, itd…