291 Pra-Słowiańska końcówka *-jakъ (i te brakujące), jak, jaki, jakiś, *jakъ, *jь, *ís, *yós, jis, jako, ако, *jako, kak, kaki, *kako, *kȃkъ, jakby, jakkolwiek, jakikolwiek, jakość, bylejakość, nijak, nijaki, *kʷ-, nijako, nijakość, niejaki, niejako, kaip, koks, joks, toks i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa

…..

Aktualizacja 31/03/2021 – Dodałem wzajemnie sprzeczne i logicznie wykluczające się definicje tzw. jotacji, gdzie dźwięk zapisywany jako *j/J ma niby dodatkowo pojawić się (definicja w j. polskim) lub zniknąć (definicja w j. angielskim)!!!

Oto ciąg dalszy wpisu poprzedniego i opisywania końcówek Proto-Slavic. Tym razem jednak omówię tylko jedną końcówkę – *-jakъ. Zawiera ona spółgłoskę j/J przed jej dźwiękiem głównym, niespalatalizowanym, niskoenergetycznym, tzw. centum / kentum, zapisywanym jako *k/K.

Przyjrzę się też dokładniej zaimkom zbudowanym podobnie jak ta końcówka, a także i słowom na nich opartych. O reszcie bardziej złożonych końcówek Proto-Slavic, zawierających ten sam dźwięk główny j.w., napiszę we wpisach kolejnych.

Zwracam uwagę na nijakość logiczną ofitzjalnych wyjaśnień, które się wzajemnie wykluczają. Piję tu cały czas do powstania rzekomych tzw. palatalizacji słowiańskich, jak i tego wszystkiego, co ma niby z nich wynikać, jak np. tzw. jotacja…

A oto niewłaściwe pytania i skrótowe zastawienie najważniejszych danych powiązanych z nimi:

1. Czy zasady odmiany takich samych końcówek polskich słów, a także zaimków, spójników i przysłówków są takie same, czy jednak inne?

2. Dlaczego istnieją ofitzjalnie postacie jak *-jaci, jaki, jacy, *-jaky?

3. Dlaczego w językach polskim i w Proto-Slavic, rzekoma tzw. jotacja raz ofitzjalnie zaszła,.. a raz nie, patrz:

• *-jakъ m (causing iotation of the preceding consonant) Alternative form of *-akъ,
• *jakъ, (from *ja (“this”) +‎ *-kъ. Compare *kakъ, *takъ etc.),
• *ja = *jь (From Proto-Indo-European *ís and Proto-Indo-European *yós),
• jak, jaki, jako i Old Polish: kak, kako, czy Polish: kaki,!!!

4. Dlaczego tzw. jotacja ofitzjalne występuje już wcześniej w:

• Proto-Indo-European, patrz: *yós or *Hyós (Thematisation of *ís.), *ís or *h₁e,
• Prota-Balto-Slavic, patrz *ís?!!

Wyraźnie widać, że postacie z dodatkowym dźwiękiem zapisywanym jako *s/S są wtórne, także i te Proto-Balto-Slavic, itp., patrz tzw. laryngały! Dowodem na wtórność końcówki +*s/S są postacie indo-irańskie, które tej końcówki nie zawierają, patrz:

• Indo-Iranian: *ayám
  • Indo-Aryan: *ayám
    • Sanskrit: अयम् (ayám)
  • Iranian: *ayám
    • Avestan: (aiiə̄m)
    • Kurdish:
      • Northern Kurdish: ê, yê

5. Dlaczego jednocześnie istnieją trzy różne i wzajemnie wykluczające się ofitzjalne odtfoszenia postaci i odmiany tego Proto-Indo-European *ís?!! Czy wszystkie są jednocześnie poprawne i prawdziwe?!!

6. Dlaczego bałtyckie słowa jak kaip, toks, joks, koks mają inną budowę i znaczenia, w porównaniu do polskich / słowiańskich odpowiedników?

Przy okazji, tzw. prawo Wintera nie działa także i w tych przypadkach! Brakuje też odtfoszeń z Proto-Balto-Slavic. Wygląda to na taki tradycyjnie już nijaki ofitzjalny standard…

Poniżej dodane dodatkowo, wzajemnie sprzeczne i logicznie wykluczające się definicje tzw. jotacji:

290 Końcówki Proto-Slavic *-ako, *-akъ, *-ikъ, *-ьkъ, *-okъ, *-ъka, *-ъkъ, *-ỳka (i te brakujące), trpaslík, *dalèkъ, *lavà, ława, ławka, lova, *lawwō, *lewH-, *lyžьka, *lъžica, *sòjьka i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa

A head louse under illumination and magnified.

…..

Oto ciąg dalszy wpisu poprzedniego i opisywania końcówek Proto-Slavic, zawierających dźwięk niespalatalizowany, niskoenergetyczny, tzw. centum / kentum, zapisywany jako *k/K.

W tym wpisie omówię te końcówki j.w., które zawierają samogłoskę przed dźwiękiem głównym. O reszcie bardziej złożonych końcówek Proto-Slavic, zawierających ten sam dźwięk., napiszę we wpisach kolejnych.

Poniżej udowadniam, że ofitzjalne jęsykosnaftzfo:

• jednocześnie zna i nie zna wielu końcówek Proto-Slavic,
• potrafi ze znaku miękkiego ь zrobić znak twardy ъ i odwrotnie z twardego miękki,
• a także z Ławy / L”aWy zrobić fielko-germańską Louse,.. czyli wszę,
• a przy tej okazji ani słowem nie wspomnieć o przykładzie ponownie potwierdzającym niedziałanie tzw. prawa Wintera, gdzie ofitzjalnie nie doszło do zamiany samogłosek o > a > o w Proto-Slavic…

Okazuje się, że litewskie słowo lóva (“bed”) jest zniekształcone względem ofitzjalnie odtfoszonego Proto-Balto-Slavic *lā́ˀwāˀ (“place to sleep”), podczas gdy Proto-Slavic *lava pozostało dziwnie magicznie niezmienione. Powinno być przecież niby zupełnie odwrotnie, ale skoro nikt ofitzjalnie o tym nie wspomina, więc nie ma problemu, nieprawdaż?

No właśnie. I to dlatego z ławy można ofitzjalnie wystrugać sobie etymologię dla wszy… A co, kto im zabroni?

Tyle tylko,.. że jednocześnie w j. polskim istnieją słowa jak np. Łów / L”o’W, Łowić / L”oWi+C‚, Łowca / L”oW+Ca, itp!

289 Końcówki Proto-Slavic *-ka, *-kъ, *sь, *-cě, *-ci, *-ki (i te brakujące), *bajьka, *syrovatъka, *žuka, *žuti, *dьnьsь, *rěkà, *śis, *-ḱe, *-kos, *-ḱos, *-kasa, *-ćasa, *-kas, *-akah i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa

…..

Oto porównywania końcówek Proto-Slavic ciąg dalszy. Tym razem opisuję końcówki, których dźwięk główny jest jak poprzednio niespalatalizowany, niskoenergetyczny, tzw. centum / kentum, ale jest zapisywany jako k/K.

W tym wpisie skupiam się tylko na tych końcówkach, które po dźwiękiem głównym posiadają spółgłoski ofitzjalnie zmiękczające jak e, ě, i, ь, y lub niezmiękczające jak a, o, u, ъ. Porównuję ofitzjalnie dostępne definicje i dane… i przedstawiam, co z tego równie ofitzjalnie wynika.

O reszcie bardziej złożonych końcówek Proto-Slavic, zawierających ten sam dźwięk zapisywany jako *k/K, napiszę we wpisach kolejnych.

O Pra-Słowiańskich / Proto-Slavic końcówkach jak *-čь, *-ačь, *-ьcь, *-ьca, *-це, *-ьce, *-kъ, *-ъka, *akъ, *-ikъ, *-ьkъ, *-ъkъ i tzw. PIE *-keh₂, *-ḱos, pisałem już we wpisach 283 i 224. Jak wspominałem już poprzednio, kiedy pisałem o tym, nie wiedziałem o wielu danych. Z tego powodu muszę o części z nich napisać ponownie, poprawiając to i owo tu i tam…

Te tzw. palatalizacje słowiańskie ofitzjalnie w uproszczeniu wyglądają tak: *K > *T > C.

Twierdzę, że jak to udowodniałem poprzednio z końcówkami Proto-Slavic, których dźwięki główne są zapisywane jako *t/T i *c/C, także i w przypadku końcówek Proto-Slavic, których dźwięk główny jest zapisywany jako *k/K, powyższy wzór nie sprawdza się, co najmniej częściowo…

Oto dowody, najpierw ich skrótowe zestawienie, a następnie ich pełne wersje… Będzie tam trochę i o oboczności i rdzeni i końcówek, i o tzw. miękkim k, zapisywanym jako *-ḱ/K’, i o wtórnych ubezdźwięcznieniach, jak np. tzw. rough breathing, itp.

288 Końcówki Proto-Slavic *-eto, *-ěti, *-ětь, *-iti, *-ìtъ, *-iťь, *-ьta, *-ьtъ, *-yto, (i te brakujące), *-éh₁ti, *-éh₁ye-, *-éyti, *rešeto, rzeszoto, *tenetò, тенёто, *dьrtěti, *dьrtъ, *mьčьta, *mьčьtъ, *xrьbьtъ, *korỳto i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa

…..

Jak zapowiedziałem wcześniej, w tym wpisie zajmę się końcówkami Proto-Slavic, które przed dźwiękiem głównym, zapisywanym jako *t/T, zawierają w sobie dodatkowe samogłoski, zapisywane jako *e/e, *ě/e’, *ę/e”, *i/i, *Ь/i’… i *y/y.

Ofitzjalnie to te samogłoski odpowiadają za powstanie tzw. pierwszej palatalizacji słowiańskiej,.. a także częściowo i kolejnej,.. a i być może jeszcze jednej, patrz:

https://pl.wikipedia.org/wiki/%D0%AC

Ь, miękki znak (ukr. м’який знак, biał. мяккі знак, ros. мягкий знак) (Ь, ь) – znak cyrylicy służący do zmiękczania. W wymowie odpowiada to palatalizacji [ʲ]. (…)

https://en.wiktionary.org/wiki/Appendix:Glossary#slavic_first_palatalization

Slavic first palatalization

A specific occurrence of palatalization that occurred in the Proto-Slavic language, in which the velar consonants *k *g *x when followed by any of the front vowels *e *ě *ь *i became the sounds *č *ž *š, respectively. The Slavic first palatalization is still an active process in many modern Slavic languages. For example, before certain suffixes in Russian, the consonants к г х ц become ч ж ш ч respectively. Other Slavic languages behave similarly. (See  Slavic first palatalization on Wikipedia.)

Slavic progressive palatalization

A specific occurrence of palatalization that occurred in the Proto-Slavic language, in which the velar consonants *k *g *x when preceded by either of the front vowels *ь *i (possibly with an intervening n) became the sounds *c dz s/š, respectively, with s occurring in East and South Slavic but š occurring in West Slavic. (See  Slavic progressive palatalization on Wikipedia.)

Ponownie zwracam uwagę na:

• brak wielu ofitzjalnie odtfoszonych końcówek Proto-Slavic,
• zupełny, ale to zupełny brak i odpowiednich słów i końcówek w tzw. Proto-Balto-Slavic…

---

Wygląda na to, że także i poniższe końcówki Proto-Slavic, znów wzięły się bezpośrednio z tzw. Proto-Indo-European,.. omijając po drodze ofitzjalnie odfietrznych Proto-Bałtów…

---

Postaciami końcówek Proto-Slavic, złożonych z więcej niż jednej spółgłoski, zajmę się w następnych wpisach. Kiedy skończę z tym, to przygotuję coś w rodzaju protokołu rozbieżności.

Kto wie, może nawet napiszę jakieś podsumowanie tego, co wynika z danych które nie tylko ostatnio porównałem. Wskażę min. jak to z tymi tzw. palatalizacjami słowiańskimi było lub nie było…

287 Końcówki Proto-Slavic *-ata, *-ati, *-ato, *-atъ, *-ota, *-otь, *-otь̀ja, *-otъ, *-ǫtъ, *-uti, *-ъtь, *-ъtъ (i te brakujące), *lopàta, *lopъ, *tъščeta, *běgǫtъ, *-eh₂tos i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa

…..

Oto mój podarek na Szczodre Gody / Koliadę / Kolędę, dla Wszystkich Słowianek i Słowian. Mam nadzieje, że choć odrobinę rozjaśni on ofitzjalne pustynno-prusko-nazistowskie ciemności, jakie od tak tak dawna zapadły nad Naszą Ukochaną Prastarą Słowiańszczyzną…

W tym wpisie opiszę dalsze niezmiękczone / niespalatalizowane / bezdźwięczne końcówki Proto-Slavic, zawierające niskoenergetyczny dźwięk główny zapisywany jako T.

Ze względu na dużą ilość danych do porównania, jak i na dwa główne zagadnienia, jakie tu występują, muszę podzielić ten wpis na dwie części.

W części pierwszej zajmę się tylko takimi końcówkami Proto-Slavic, które przed dźwiękiem głównym, zawierają w sobie dodatkowe samogłoski, zapisywane jako *a/a, *ǫ/a”, *o/o, *ó/u/o’, *ъ/o”. Te samogłoski odpowiadają za rzekome powstanie zmian dźwięków, opisywanych w niedziałającym tzw. prawie Wintera,.. ale ofitzjalnie nie powodowały tzw. palatalizacji…

https://pl.wikipedia.org/wiki/%C7%AA

Ǫ – litera alfabetu łacińskiego, występująca między innymi w języku nawaho, w języku Apaczów, a także w łacińskiej  transkrypcji języka staro-cerkiewno-słowiańskiego i w slawistycznej pisowni fonetycznej na oznaczenie o nosowego (polskie ą). Pierwotnie używana w zapisie języka staronorweskiego na oznaczenie samogłoski pośredniej między a oraz o. Sporadycznie znak używany również w języku polskim w funkcji litery ą^[1].

https://pl.wikipedia.org/wiki/%D0%AA

Ъ, Ъъ (jer, jor, twardy znak) – podstawowa litera cyrylicy, używana dzisiaj:

• w rosyjskim – do oznaczenia, że spółgłoskę i samogłoskę jotowaną wymawia się oddzielnie (w językach białoruskim i ukraińskim zastępowana przez apostrof [‚]);
• w języku bułgarskim – dla oddania dźwięku [ə];

Pierwotnie (w języku staro-cerkiewno-słowiańskim) oznaczał jer twardy, czyli głoskę wymawianą jak ŭ (bardzo krótkie u), często występujące na końcu wyrazów starosłowiańskich (jako kontynuacja końcówki praindoeuropejskiej; por. łacińskie –us, sanskryckie –as czy starogreckie –os). (…)

https://en.wikipedia.org/wiki/Winter%27s_law

(…)

Secondarily, Winter’s law is also supposed to show the difference between the reflexes of PIE *h₂e > */a/ and PIE */o/ which otherwise merged to */a/ in Balto-Slavic. When those vowels lengthen in accordance with Winter’s law, old */a/ (< PIE *h₂e) has lengthened into Balto-Slavic */ā/ (which later gave Lithuanian /o/, Latvian /ā/, OCS /a/), and old */o/ has lengthened into Balto-Slavic */ō/ (which later gave Lithuanian and Latvian uo, but OCS /a/). In later development, which represented Common Slavic innovation, the reflexes of Balto-Slavic */ā/ and */ō/ were merged, and they both result in OCS /a/. This also shows that Winter’s law operated prior to the common Balto-Slavic change */o/ > */a/.

The original formulation of Winter’s law stated that the vowels regularly lengthened in front of PIE voiced stops in all environments. As much as there were numerous examples that supported this formulation, there were also many counterexamples, such as OCS stogъ „stack” < PIE *stógos, OCS voda „water” < PIE *wodṓr (collective noun formed from PIE *wódr̥). An adjustment of Winter’s law, with the conclusion that it operates only on closed syllables, was proposed by Matasović in 1994. Matasović’s revision of Winter’s law has been used in the Lexikon der indogermanischen Verben. Other variations of the blocking mechanism for Winter’s law have been proposed by Kortlandt, Shintani, Rasmussen, Dybo and Holst.

Criticism

Not all specialists in Balto-Slavic historical linguistics accept Winter’s law. A study of counterexamples led Patri (2006) to conclude that there is no law at all. According to him, exceptions to the law create a too heterogeneous and voluminous set of data to allow any phonological generalization.

(…)

Okazuje się, że ofitzjalnie brak jest końcówek Proto-Slavic, które zawierają w sobie zmiękczony / spalatalizowany / bezdźwięczny dźwięk zapisywany jako *ť/T’,.. aczkolwiek nie do końca, patrz np. *-ъťǫ, *-ъťu, *-ъťe, ofitzjalnie odtfoszone w odmianie końcówki Proto-Slavic *-ъtь!!!

Pytania za 100 punktów:

Co spowodowało rzekomą palatalizację końcówek Proto-Slavic *-ъťǫ, *-ъťu, *-ъťe?

Gdzie podziały się rzekomo wcześniejsze końcówki tzw. Proto-Balto-Slavic?

Tymczasem zamieszczam poniżej kolejne dowody na niedziałanie i tak niedziałającego tzw. prawa Wintera, gdzie rzekomo dźwięk tzw. Proto-Balto-Slavic, zapisywany jako a, miał niby przekształcić się w dźwięk Proto-Slavic, zapisywany jako o,.. czego jednak był i nie zrobił…

W części drugiej zajmę się tylko takimi końcówkami Proto-Slavic, które przed dźwiękiem głównym, zawierają w sobie dodatkowe samogłoski, zapisywane jako *e/e, *ě/e’, *ę/e”, *i/i, *Ь/i’. Te samogłoski odpowiadają za rzekome powstanie tzw. pierwszej palatalizacji słowiańskiej,.. a także częściowo i kolejnej,.. a i być może jeszcze jednej…

Postaciami końcówek Proto-Slavic, zawierających przed i po nich inne spółgłoski, zajmę się w następnych wpisach.