Ten wpis to taka pozostałość, po poprzednim. Zaczyna nie chcieć mi się już oznaczać kolorkami wszystkie te oczywiste zmiany i zniekształcenia, więc może być tak, że wkrótce przestanę to robić. Mam nadzieję, że złapaliście już (kto miał), to co chciałem wskazać tym oznaczeniem. Kto nie zrozumiał, no cóż…
Krótka piłka z tego tekstu jest taka, że wystarczy porównać poniższe dane z danymi z wpisu poprzedniego i spróbować jakoś wytłumaczyć te wszystkie wzajemnie wykluczające się zniekształcenia, występujące szczególnie w językach irańskich, ale także tzw. greckich, jak zwał, czyli tzw. palatalizację, udźwięcznienie, tzw. satemizacja, patrz np.:
Proto-Indo-Iranian: čáĉšma, Indo-Aryan: *ćáṭṣma, Vedic Sanskrit: चाक्ष्म (cākṣmá, “seer”) < *चक्ष्मन् (cákṣman), Iranian: *čášma, Proto-Indo-Iranian: čákšuš
…i tego stanu przeciwieństwo, czyli ubezdźwięcznienia, patrz np.:
Indo-Iranian: *Hákšat, Indo-Aryan: *Hákṣat, Iranian: *Háxšat, Hellenic: *kʷékmər, *kʷékmōr, Ancient Greek: Attic Greek: τέκμᾰρ (tékmar), Epic Greek: τέκμωρ (tékmōr)
Przypominam o tzw. rough breathing, gdzie PS=PIE S>H… Nie można mieć ciastka i go zjeść,.. no ale to raczej nie dotyczy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa… Nieważne.
Co do nawiązania na Oczyć / oC”+yC’, jako powiązanego z Kazać / K+aZ+aC’, no to wyjaśnię to innym razem. Musze podkreślić jednak, że wyniki, jakie wynikają z tych danych, są zupełnie niespodziewanym i nieoczekiwanym dla Mię odkryciem… 🙂
Przy okazji, Proto-Indo-European *(s)tewg- (“to shock, butt, impact”),.. no to kolejny przykład tego magicznego tzw. ruchomego S / mobile s / (s) jest…
Reszta uwag w międzyczasie dodana została między wierszami… A i na sam koniec… wg Mię, Ten, co i Kuje, i Kłuje, i Stuka i z Chęcią i z Chucią… ciągle jakoś ubezdźwięczniony,.. hehehe
…..
Kazać / KaZ+aC’
https://pl.wiktionary.org/wiki/kaza%C4%87
kazać (język polski)
- znaczenia:
czasownik nieprzechodni modalny
- odmiana:
- (1.1–3) koniugacja IX
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik kazać czas teraźniejszy każę każesz każe każemy każecie każą czas przeszły m kazałem kazałeś kazał kazaliśmy kazaliście kazali ż kazałam kazałaś kazała kazałyśmy kazałyście kazały n kazałom kazałoś kazało tryb rozkazujący niech każę każ niech każe każmy każcie niech każą czas przyszły m będę kazał,
będę kazaćbędziesz kazał,
będziesz kazaćbędzie kazał,
będzie kazaćbędziemy kazali,
będziemy kazaćbędziecie kazali,
będziecie kazaćbędą kazali,
będą kazaćż będę kazała,
będę kazaćbędziesz kazała,
będziesz kazaćbędzie kazała,
będzie kazaćbędziemy kazały,
będziemy kazaćbędziecie kazały,
będziecie kazaćbędą kazały,
będą kazaćn będę kazało,
będę kazaćbędziesz kazało,
będziesz kazaćbędzie kazało,
będzie kazaćczas zaprzeszły m kazałem był kazałeś był kazał był kazaliśmy byli kazaliście byli kazali byli ż kazałam była kazałaś była kazała była kazałyśmy były kazałyście były kazały były n kazałom było kazałoś było kazało było forma bezosobowa czasu przeszłego kazano tryb przypuszczający m kazałbym,
byłbym kazałkazałbyś,
byłbyś kazałkazałby,
byłby kazałkazalibyśmy,
bylibyśmy kazalikazalibyście,
bylibyście kazalikazaliby,
byliby kazaliż kazałabym,
byłabym kazałakazałabyś,
byłabyś kazałakazałaby,
byłaby kazałakazałybyśmy,
byłybyśmy kazałykazałybyście,
byłybyście kazałykazałyby,
byłyby kazałyn kazałobym,
byłobym kazałokazałobyś,
byłobyś kazałokazałoby,
byłoby kazałoimiesłów przymiotnikowy czynny m każący, niekażący ż każąca, niekażąca każące, niekażące n każące, niekażące imiesłów przysłówkowy współczesny każąc, nie każąc rzeczownik odczasownikowy kazanie, niekazanie
- przykłady:
- (1.1) Kazali strzelać, więc strzeliłem.
- (1.2) Mama kazała mi natychmiast przyjść do domu.
- składnia:
- (1.1–2) kazać + bezokolicznik[1]
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. kazalnica ż, kazanie n
- czas. rozkazać dk., rozkazywać ndk., skazać dk., skazywać ndk., zakazać dk. zakazywać ndk.
- przym. kazalniczy
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) order; (1.2) tell; (1.3) preach
- arabski: (1.3) خطب
- esperanto: (1.1) ordoni; (1.2) ordoni
- jidysz: (1.1) לאָזן (lozn); (1.2) לאָזן (lozn)
- ukraiński: (1.1) наказувати
- źródła:
- Skocz do góry↑ Andrzej Markowski, Jak dobrze mówić i pisać po polsku, Warszawa 2000.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/kaza%C4%87
kazać
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *kazati.
Pronunciation
Verb
kazać impf
- (intransitive) to order, to tell someone to do something
- Rodzice kazali mi posprzątać pokój.
- My parents told me to clean up my room.
- Rodzice kazali mi posprzątać pokój.
Conjugation
| singular | plural | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| person | m | f | n | m pers | m anim, m inan, f, n | |
| infinitive | kazać | |||||
| present tense | 1st | każę | każemy | |||
| 2nd | każesz | każecie | ||||
| 3rd | każe | każą | ||||
| past tense | 1st | kazałem | kazałam | kazaliśmy | kazałyśmy | |
| 2nd | kazałeś | kazałaś | kazaliście | kazałyście | ||
| 3rd | kazał | kazała | kazało | kazali | kazały | |
| future tense | 1st | będę kazał1 | będę kazała1 | będziemy kazali1 | będziemy kazały1 | |
| 2nd | będziesz kazał1 | będziesz kazała1 | będziecie kazali1 | będziecie kazały1 | ||
| 3rd | będzie kazał1 | będzie kazała1 | będzie kazało1 | będą kazali1 | będą kazały1 | |
| conditional | 1st | kazałbym | kazałabym | kazalibyśmy | kazałybyśmy | |
| 2nd | kazałbyś | kazałabyś | kazalibyście | kazałybyście | ||
| 3rd | kazałby | kazałaby | kazałoby | kazaliby | kazałyby | |
| imperative | 1st | — | każmy | |||
| 2nd | każ | każcie | ||||
| 3rd | niech każe | niech każą | ||||
| active adjectival participle | każący | każąca | każące | każący | każące | |
| contemporary adverbial participle | każąc | |||||
| impersonal past | kazano | |||||
| 1 or: będę kazać, będziesz kazać etc. | ||||||
Further reading
- kazać in Polish dictionaries at PWN
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/kazati
Reconstruction:Proto-Slavic/kazati
Proto-Slavic
Etymology
Per Rix (LIV), from Proto-Indo-European *kʷōǵ-ye-, a causative form from a root *kʷeǵ– that is a variant of *kʷeḱ– (“to see”). Endorsed by Chernykh and Vasmer and tentatively by Derksen. Cognate with Sanskrit काशते (kā́śate, “it seems”), Avestan (ākasat̰, “he noticed”), Tocharian B koṣkīye (“image”).
UWAGA!
O takich oczywistościach, jak prawo Brugmanna i przejście PS (Pra-Słowiański / Proto-Slavic) = PSE (Pra-Sindo-Europejski / Proto -SIndo-European, inaczej PIE Pra-Indo-Europejski / Proto-Indo-European, inaczej Indogermanische,.. dźwięku zapisywanego znakami e, o > a PSI (Proto-Sindo-Iranian),.. ani o tzw. miękkim k’/K’, itp no to nie będę tu nic wypisywał, no bo wiadomo o co chodzi…
Verb
*kāzàti ?
- to show
Inflection
| Verbal noun | Infinitive | Supine | L-participle |
|---|---|---|---|
| *kazanьje | *kazati | *kazatъ | *kazalъ |
| Participles | ||
|---|---|---|
| Tense | Past | Present |
| Passive | *kazanъ | *kažemъ |
| Active | *kazavъ | *kažę |
| Aorist | Present | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
| Singular | *kazaxъ | *kaza | *kaza | *kažǫ | *kažeši | *kažetь |
| Dual | *kazaxově | *kazasta | *kazaste | *kaževě | *kažeta | *kažete |
| Plural | *kazaxomъ | *kazaste | *kazašę | *kažemъ | *kažete | *kažǫtь |
| Imperfect | Imperative | |||||
| Person | 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd |
| Singular | *kazaaxъ | *kazaaše | *kazaaše | — | *kaži | *kaži |
| Dual | *kazaaxově | *kazaašeta | *kazaašete | *kaživě | *kažita | — |
| Plural | *kazaaxomъ | *kazaašete | *kazaaxǫ | *kažimъ | *kažite | — |
Related terms
- *kaznь (“punishment”)
Descendants
- East Slavic:
- South Slavic:
- Old Church Slavonic:
- Bulgarian: ка́жа (káža, “to say, to show”)
- Macedonian: каже (kaže)
- Serbo-Croatian:
- Slovene: kázati (“to show”) (tonal orthography), 1sg. kážem (tonal orthography)
References
- Derksen, Rick (2008) Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 222
- Vasmer, Max (1964–1973), “каза́ть”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv O. N., Moscow: Progress
- Černyx, P. Ja. (1999), “каза́ться”, in Istoriko-etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), volume 1, 3rd reprint edition, Moscow: Russkij jazyk, page 368
- Rix, Helmut, editor (2001) Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, pages 383, 385
- Trubačev O. N., editor (1983), “*kazati (sę)”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 09, Moscow: Nauka, pages 168–170
UWAGA!!!
Dlaczego postać Slovincian: kȧ̃zăc / KaZaC jest udźwięczniona, czyli spalatelizowana, a nie podobnie ubezdźwięczniona jak np. Czech: kázat / KaZaT? Może dlatego, że postać słoweńskiego słowa kȧ̃zăc / KaZaC JEST ZACHOWANĄ TAKŻE I W TYM JĘZYKU POSTACIĄ PIERWOTNĄ, WYSOKOENERGETYCZNĄ, DŹWIĘCZNĄ, CZYLI SPALATALIZOWANĄ, hm?
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/kʷōǵye-.
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/kʷeǵ-.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/k%CA%B7e%E1%B8%B1-
Reconstruction:Proto-Indo-European/kʷeḱ–
Proto-Indo-European
Root
Derived terms
- *kʷéḱ-t ~ *kʷḱ-ént (aorist)
- *kʷḗḱ-ti ~ *kʷéḱ-n̥ti (Narten present)
- *kʷe-kʷóḱ-e ~ *kʷe-kʷḱ-ḗr (perfect)
- ?*kʷṓḱ-ye-ti, *kʷṓǵ-ye-ti (causative)[4]
- *kʷéḱ-s-ti ~ kʷḱ-s-énti (desiderative)
- Indo-Iranian: *čáštay (see there for further descendants)
- *kʷéḱ-mr̥ ~ *kʷḱ-mén-s, *kʷéḱ-mōr ~ *kʷḱ-mn-és (collective)[5]
- *kʷéḱ-s-mn̥ ~ *kʷḱ-s-mén-
- Indo-Iranian: *čáĉšma (see there for further descendants)
References
- ^ Pokorny, Julius (1959), “ku̯ek̑-, ku̯ok̑-, ku̯ek̑-s-”, in Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume II, Bern, München: Francke Verlag, pages 638-639
- ^ Rix, Helmut, editor (2001), “*ku̯ek̑-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, pages 383-385
- ^ Cheung, Johnny (2007), “*čaš¹, *kas¹”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 35, 245-246
- ^ Derksen, Rick (2008), “*kāzàti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 222
- ^ Beekes, Robert S. P. (2010), “τέκμαρ”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), volume II, with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, page 1459
UWAGA!!!
Proszę zwrócić uwagę, na te zniekształcenia, patrz: Indo-Iranian: *Hákšat, Indo-Aryan: *Hákṣat, Iranian: *Háxšat, Hellenic: *kʷékmər, *kʷékmōr, Ancient Greek: Attic Greek: τέκμᾰρ (tékmar), Epic Greek: τέκμωρ (tékmōr)…
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Category:Terms_derived_from_the_PIE_root_*k%CA%B7e%E1%B8%B1-
Category:Terms derived from the PIE root *kʷeḱ–
Terms that originate ultimately from the Proto-Indo-European root *kʷeḱ-
Subcategories
This category has the following 3 subcategories, out of 3 total.
P
S
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-Iranian/%C4%8D%C3%A1%C4%89%C5%A1ma
Reconstruction:Proto-Indo-Iranian/čáĉšma
Proto-Indo-Iranian
Etymology
From Proto-Indo-European *kʷéḱ–s-mn̥ ~ *kʷḱ–s-mén-, from *kʷeḱ– (“to see, look”)
Noun
*čáĉšma n[1]
Related terms
Descendents
References
- ^ Rastorgujeva, V. S.; Edelʹman, D. I. (2003) Etimologičeskij slovarʹ iranskix jazykov [Etymological Dictionary of Iranian Languages] (in Russian), volume II, Moscow: Vostochnaya Literatura, pages 238–240
- ^ Čong (Cheung), Dž. (2009) Očerki istoričeskovo razvitija osetinskovo vokalizma [Studies in the Historical Development of the Ossetic Vocalism] (in Russian), Translated into Russian from the 2002 English original by Salbiev T. K., Vladikavkaz: Izdatelʹsko-poligrafičeskoje predprijatije im. V. Gassijeva, pages 245–246
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-Iranian/%C4%8D%C3%A1%C5%A1tay
Reconstruction:Proto-Indo-Iranian/čáštay
Proto-Indo-Iranian
Etymology
From earlier *čáĉštay, from Proto-Indo-European *kʷéḱ–s–ti ~ kʷḱ–s-énti, from *kʷeḱ– (“to see, look”) + *-sti.[1]
Verb
*čáštay[1]
Descendants
References
- ↑ Jump up to:1.0 1.1 Kobayashi, Masato (2004) Historical Phonology of Old Indo-Aryan Consonants (Study of Languages and Cultures of Asia and Africa Monograph Series; 42)[1], Tokyo: Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa, Tokyo University of Foreign Studies, →ISBN, page 76
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-Iranian/kā́ĉyati.
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-Aryan/kā́śyati.
…..
Wiktionary does not yet have an entry for काश्यते.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-Iranian/%C4%8D%C3%A1k%C5%A1u%C5%A1
Reconstruction:Proto-Indo-Iranian/čákšuš
Proto-Indo-Iranian
Etymology
From Proto-Indo-European *kʷé-kʷ-ḱ-u-s, neuter participle of *kʷe-kʷóḱ-e ~ *kʷe-kʷḱ-ḗr, perfect of *kʷeḱ– (“to see”), whence also Sanskrit चक्षति (cákṣati, “he sees”).[1]
Noun
*cákṣati n
- the eye.
Related terms
Descendants
- Indo-Aryan: *ćákṣuṣ m
References
- ^ Rix, Helmut, editor (2001), “*ku̯ek̑-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, pages 383-385
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Iranian/kā́ĉati.
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-Aryan/kā́śati.
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Iranian/Háxšat.
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-Iranian/Hákšat.
…..
Nie wiem, co ofitzjalni jęsykosnaftzy powiedzą na Pra-Słowiańskie Oko / oKo i Oczy / oC”y, itp, ale nie będę tego teraz roztrząsał. Podobnie jest z Sokół / Z/S+oKoL”…
Przejdę teraz do powiązania jeszcze kilku słów, wg Mię związanych znaczeniowo ze słowem Kuć / Ko’C’, jak np Stuk / STo’K, no bo jak Kuje / Ko’Je się w Kuźni / Ko’Z’Ni, no to Stuka / STo’Ka się… Dziwne, że jak odwróci się dźwięki tego słowa, no to wychodzi to:
STo’K | Ko’TS > Ko’TZ > Ko’C’…
…..
Stuk / STo’K
https://pl.wiktionary.org/wiki/stuk
stuk (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
wykrzyknik
- (2.1) (onomatopeja) wyraz naśladujący odgłos stukania
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik stuk stuki dopełniacz stuku stuków celownik stukowi stukom biernik stuk stuki narzędnik stukiem stukami miejscownik stuku stukach wołacz stuku stuki
- związki frazeologiczne:
- (2.1) stuk-puk
- tłumaczenia:
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/stuk
Afrikaans
Etymology
Pronunciation
Noun
stuk (plural stukke, diminutive stukkie)
Dutch
Pronunciation
Etymology 1
From Middle Dutch stucke, stuc, from Old Dutch *stukki, from Proto-Germanic *stukkiją. Cognate with German Stück, dialectal English steck and borrowed shtick.
Noun
stuk n (plural stuks, diminutive stukje n)
- piece, item (of a thing, kind, ware; often untranslated in English)
-
Zijn de peren vers? Geef me daar dan vier stuks van.
- Are the pears fresh? Then give me four of them.
-
Noun
stuk n (plural stukken, diminutive stukje n)
- piece, part (of a whole)
-
Ik snij deze peer in vier stukken.
- I’m cutting this pear in four pieces.
-
- play, skit
- document (especially official)
- (colloquial) hottie, babe, attractive person (of any gender)
Derived terms[edit]
Etymology 2
By shortening of the adverbial form aan stuk, now obsolete and superseded by aan stukken (“to pieces”).
Adjective
stuk (comparative stukker, superlative stukst)
Usage notes
- The adjective is used chiefly predicatively. At least colloquially, however, inflected forms are quite common: een stukke wasmachine (“a broken washing machine”), het is stukker dan stuk (“it’s totally ruined”, literally: “more broken than broken”).
Inflection
| Inflection of stuk | ||||
|---|---|---|---|---|
| uninflected | stuk | |||
| inflected | stukke | |||
| comparative | stukker | |||
Anagrams
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/stukkij%C4%85
Reconstruction:Proto-Germanic/stukkiją
Proto-Germanic
Etymology
From Proto-Indo-European *(s)tewg- (“to shock, butt, impact”). The geminate -kk- is assumed based on *stukkaz (“stick”) (whence Old English stocc, Old Norse stokkr). However, if an etymological connection does not exist, then the form *stukją is also possible, in which case the geminate might have arisen in North and West Germanic due to the following -j- (see w:West Germanic gemination).
Pronunciation
Noun
*stukkiją n
Inflection
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | *stukkiją | *stukkijō |
| vocative | *stukkiją | *stukkijō |
| accusative | *stukkiją | *stukkijō |
| genitive | *stukkijas, *stukkīs | *stukkijǫ̂ |
| dative | *stukkijai | *stukkijamaz |
| instrumental | *stukkijō | *stukkijamiz |
Descendants
- Old English: stycce, styċċe
- Old Frisian: stekk
- Old Saxon: stukki
- Old Dutch: *stukki, *stikki, -stic (in toponyms)
- Old High German: stucki, stukki, stucchi, stuhhi
- Old Norse: stykki
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/(s)tewg-
Reconstruction:Proto-Indo-European/(s)tewg-
Proto-Indo-European
Etymology
Extended from *(s)tew- (“to push, hit”).
Root
*(s)tewg-
Derived terms
- *(s)téwg-t ~ *(s)tug-ént (root aorist)
- *(s)tu-né-g-ti ~ *(s)tu-n-g-énti (nasal-infix present)
- Celtic: *stungeti (see there for further descendants)
- Indo-Iranian: *tunǰánti
- Indo-Aryan: *tunȷ́ánti
- *(s)tug-éye-ti
- Hellenic: *stugéō
- Ancient Greek: στῠγέω (stugéō)
- Indo-Iranian: *tuǰáyati
- Indo-Aryan: *tuȷ́áyati
- Sanskrit: तुजयत् (tujáyat)
- Indo-Aryan: *tuȷ́áyati
- Hellenic: *stugéō
- *stúg-s
- Hellenic:
- Ancient Greek: στύξ (stúx)
- Hellenic:
- *stug-os ~ *stug-es-os
- Hellenic:
- Ancient Greek: στύγος (stúgos)
- Hellenic:
- Unsorted formations:
References
- Pokorny, Julius (1959), “*(s)teug-”, in Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume III, Bern, München: Francke Verlag, pages 1032-1033
- Rix, Helmut, editor (2001), “*(s)teu̯g-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 602
- Matasović, Ranko (2009) Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/(s)tew-
Reconstruction:Proto-Indo-European/(s)tew-
Proto-Indo-European
Root
*(s)tew-
Extensions
References
- Julius Pokorny (1959), Indogermanisches etymologisches Wörterbuch, in 3 vols, Bern, München: Francke Verlag
UWAGA!!!
Jak dla Mię, to ofitzjalni jęsykosnaftzy nie znajo słowa Tłuc / T+L”o’C, Stłuc / Z/S+T+L”o’C, Tłuk / T+L”o’K, Tłuczek / T+L”o‚C”+eK, Łuk / L”o’K,..
…..
A teraz na sam koniec… wg Mię, Ten, co i Kuje, i Kłuje, i Stuka i z Chęcią i z Chucią, czyli… Kutas / Ko’T+aS,.. chociaż ofitzjalne jęsykosnaftzfo ma swoją odmienną etymologię / źródłosłów dla tego słowa…
…..
Kutas / Ko’T+aS
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kutas_(element_ozdobny)
(Adam Mickiewicz „Pan Tadeusz”, księga I, Gospodarstwo).
Kutas – w XVII–XVIII-wiecznej Polsce chwost (kutas, kwast, chwast – ozdoba szmuklerska postaci pędzla z nici lub sznureczków[1]) na końcu sznura, przypinanego do pasa jako element dekoracyjny. Często stanowił dolne wykończenie co bogatszych szamerunków stosowanych w mundurach wojskowych i habitów. Także element ozdobny niektórych rodzajów czapek (np. szlafmycy) i zasłon.
Jest to także określenie odnoszące się do współczesnych frędzli i pomponów.
Przypisy
- Skocz do góry↑ J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki Słownik Języka Polskiego, Warszawa 1902, t. II s. 651.
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/kutas
kutas (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) daw. pompon, frędzel, coś, co może się huśtać, dyndać, zwisać[1]; zob. też kutas (element ozdobny) w Wikipedii
- (1.2) daw. pompon z rączką z łabędziego puchu używany do pudrowania, łabędzik[1]
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy lub męskozwierzęcy
- (2.1) wulg. obraźliwy epitet wobec kogoś nielubianego
- (2.2) daw. pogardliwie o kimś niewielkiego wzrostu[1]
- (2.3) daw. przen. sługa, lokaj trzymający się kutasów (1.2) za pojazdem[1]
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
- odmiana:
- (1.1–2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kutas kutasy dopełniacz kutasa kutasów celownik kutasowi kutasom biernik kutas kutasy narzędnik kutasem kutasami miejscownik kutasie kutasach wołacz kutasie kutasy - (2.1–3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kutas kutasy dopełniacz kutasa kutasów celownik kutasowi kutasom biernik kutasa kutasów / kutasy narzędnik kutasem kutasami miejscownik kutasie kutasach wołacz kutasie kutasy - (3.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kutas kutasy dopełniacz kutasa kutasów celownik kutasowi kutasom biernik kutasa kutasy narzędnik kutasem kutasami miejscownik kutasie kutasach wołacz kutasie kutasy
- przykłady:
- (1.1) (…) I dotąd nosił wielki pęk kluczów za pasem, / Uwiązany na taśmie ze srebrnym kutasem.[2]
- (2.1) Ten kutas znów zajął moje miejsce na parkingu!
- (3.1) Czy na dworze, czy w salonie, / Czy w klozecie, czy na tronie, / W każdej chwili, w każdym czasie / Wciąż myślała o kutasie.[3]
- kolokacje:
- (1.2) kutas fryzjerski
- synonimy:
- (1.1) frędzel, dzyndzel
- (2.1) złamas
- (3.1) penis, prącie, bat, kogut, kuśka, wulg. pała, chuj, fiut, pyta
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. kut m, kutek m, kutasiński m, kutasina m, kutek m, kutka ż, kutaszenie n
- czas. kutasić ndk.
- przym. kutasisty, delikutaśny
- związki frazeologiczne:
- czas nie kutas, nie stoi
- etymologia:
- Rutenizm[4]; nazwa dawniej odnosiła się do frędzli („ozdobny pędzelek – wisiorek z nici jedwabnych”) noszonych przy pasach szlacheckich kontuszy; porównaj rosyjskie, ukraińskie, białoruskie: „кутас” → sznur z frędzlami, pompon na czapce, dzwonek widzący u szyi bydła, girlanda itp.[5][6], ruski кутас, prawdopodobnie od tureckiego „kutas”, „kutaz” → „rodzaj ozdoby”[4], kutar[4] i stąd w węgierskim „kutas” (czytane jako kutosz) → „zawieszenie na głowie; u szyi końskiej”. W języku węgierskim wyszedł z użycia, obecnie tylko nazwa miejscowości i popularne nazwisko, w językach ruskich bez zmian, w języku polskim wyszedł z użycia w pierwotnym znaczeniu, obecnie tylko wulgaryzm. Porównaj też zdrobnienia: „kutasek” (z 1596 r.), „kutasik” (z 1621 r.).
- uwagi:
- zob. też kutas w Wikipedii
- zob. też kutas w Wikicytatach
- (2.1–3) odmiana męskozwierzęca jako forma deprecjonująca
- tłumaczenia:
- (3.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: chuj
- źródła:
- ↑ Skocz do:1,0 1,1 1,2 1,3
Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. 7, s. 651, Warszawa 1900–1927. - Skocz do góry↑ Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz
- Skocz do góry↑ Aleksander Fredro, Baśń o trzech braciach i królewnie
- ↑ Skocz do:4,0 4,1 4,2 Andrzej Bańkowski, Słownik etymologiczny języka polskiego, t. II, Warszawa 2000, s. 865
- Skocz do góry↑ Hasło КУТА́С na dic.academic.ru
- Skocz do góry↑ Władimir Iwanowicz Dal, Толковый словарь живого великорусского языка, hasło КУТАС
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/kutas
kutas
Polish
Pronunciation
Noun
kutas m inan
Declension
Noun
kutas m anim
Declension
Noun
kutas m pers
Declension
Further reading
- kutas in Polish dictionaries at PWN
…..
Na koniec napiszę, że nie pamiętam, czy omawiałem już słowa Kij / KiJ i Chuj / (c)Ho’J, więc przypomnę sobie i omówię je, może i w następnym odcinku,.. a może nie, zobaczę jeszcze. Zaznaczam, że te słowa są jakby pomostem między Kłuciem, Łukiem, Łuczywem, itp, ale także i Kołkiem, Kółkiem i Kołem…
SKRBH 