241 Róża, Rosa, Rat, Gryzoń, Gryźć, Zgryz i inne dowody na pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni i słów

rosa na rožy

…..

W poprzednim wpisie napisałem:

„Ofitzjalne jęsykosnaftzfo wywodzi źródłosłów słowa Róża / Ro’Z”a od łacińskiego, a właściwie greckiego, a właściwie to „wschodniego”, a właściwie to z… hm…  jakiegoś magicznego źródła skądś tam.”

W tym wpisie wyjaśniam jak to ofitzjalnie jest… i jednocześnie temu zaprzeczam. 🙂

Twierdzę, że:

  • źródłosłów słowa Róża / Ro’Z”a pochodzi od jej kolców / Rogów / RoG+o’W, (choć nie tylko od nich),
  • zgodnie z logiką i ofitzjalnymi danymi, źródłosłów słowa Róża / Ro’Z”a łączy się ze słowami, jak Rożen / RoZ”+eN (jako Róg / Ro’G), albo jako Raz / RaZ, jak Razić / RaZ+iC’, czy Gryźć / G+RyZ’+C’),.. albo jako Wzrost / WZ+RoS+T, itp.

Będę te wszystkie znaczenia tłumaczył jedno po drugim.

Tak, czy owak, w sumie wychodzi ofitzjalnie na to, że Róża / Ro’Z”a Kłuje / KL+”o’Je, jak Kieł / KieL” (czy Róg / Ro’G) i Gryzie / G+RyZie, jak Gryzoń / G+RyZ+oN’, czyli… germański szczur…

Myślisz, że wymyślam sobie jakieś niestworzone kocopały? Świetnie! Sama / sam przekonaj się poniżej, jak to z tym jest… Spróbuj też coś z tego co tu udowadniam podważyć. Odważysz się? Odwagi! 😈 😈 😈

To jeszcze nie koniec. W następnych wpisach będzie tego obocznego Pra-Słowiańskiego dobra jedynie więcej. 🙂

Inne tytuły tego wpisu:

241 Peys, Piasta, Pieścić, Pizda, Pięść, Pięć, Piędź, Pięta, Pętać i inne dowody na pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni 36

241 Wtórnie ubezdźwięcznione liczebniki indogermańskie i ich wysokoenergetyczne PieRwotne PRa-Słowiańskie rdzenie, PieR+WS”y, PRW, PR 48

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/rosa

rosa

English

Etymology

Believed to derive from the name of the Australian native bird rosella (genus Platycercus), a small parrot noted for its ability to vanish when the need arises.

Pronunciation
Verb

rosa (third-person singular simple present rosas, present participle rosaing, simple past and past participle rosaed)

  1. (slang, Australia) to hide, vanish, shadow
    Weren’t we meant to have dinner with Jane?
    No, she unfortunately had to rosa.
Noun

rosa (plural rosas)

  1. (slang, Australia) no-show, someone who does not show up as expected
    Every time we organise to have dinner, she never turns up.
    I know, she is such a rosa.
Anagrams

Czech

Etymology

From Proto-Slavic *rosà, from Proto-Indo-European *h₁róseh₂.

Pronunciation
Noun

rosa f

  1. dew
Declension
Declension
singular plural
nominative rosa rosy
genitive rosy ros
dative rose rosám
accusative rosu rosy
vocative roso rosy
locative rose rosách
instrumental rosou rosami
Further reading

German

Pronunciation
  • IPA(key): /ˈʁoːza/
  • Hyphenation: ro‧sa
Adjective

rosa (comparative rosaner, superlative am rosasten or am rosansten)

  1. coloured in a pale shade of pink
See also[edit]
  • pink (used in German for stronger shades only)
Further reading
  • rosa in Duden online

Latin

rosa alba (a white rose)

Etymology 1

Might be derived from Ancient Greek ῥόδον (rhódon), but some of the details remain mysterious. One possible way: from Oscan, from  Ancient Greek ῥόδον (rhódon), (Aeolic ϝρόδον (wródon)), from Old Persian *wṛda- (“flower”) (compare Avestan 𐬬𐬀𐬭 (varǝδa-), Sogdian ward, Parthian wâr, late Middle Persian gwl (gul), Persian گل‎ (gul), and Middle Iranian borrowings including Old Armenian վարդ (vard),  Aramaic וַרְדָּא‎ (wardā) / ܘܪܕܐ‎ (wardā), Arabic وَرْدَة‎ (warda), Hebrew וֶרֶד‎ (wéreḏ)), from Proto-Indo-European *wr̥dʰos (“sweetbriar”) (compare Old English word (“thornbush”), Latin rubus (“bramble”), Albanian hurdhe (“ivy”)).

Possibly ultimately a derivation from a verb for „to grow” only attested in Indo-Iranian (*Hwardh–, compare Sanskrit vardh–, with relatives in Avestan).

Pronunciation
Noun

rosa f (genitive rosae); first declension

  1. a rose
  2. (transferred sense, endearment) dear, rose, sweetheart, love; a word of endearment
    Mea rosa. ― My love.
    Rosa! ― Honey!
    Tu mihi rosa es. ― You are my sweetheart.
Declension

First-declension noun.

Case Singular Plural
Nominative rosa rosae
Genitive rosae rosārum
Dative rosae rosīs
Accusative rosam rosās
Ablative rosā rosīs
Vocative rosa rosae
Related terms
Descendants
Etymology 2

Inflected form of rōsus, participle of rōdō (“gnaw, eat away”).

Pronunciation
Participle

rōsa

  1. nominative feminine singular of rōsus
  2. nominative neuter plural of rōsus
  3. accusative neuter plural of rōsus
  4. vocative feminine singular of rōsus
  5. vocative neuter plural of rōsus
Participle

rōsā

  1. ablative feminine singular of rōsus
References
  1. ^ Pliny text, Latin version
  2. ^ Pliny text, Latin version 2
  3. ^ Pliny text, English translation 1
  4. ^ Pliny text, English translation 2
  5. ^ Pliny text, alternative English translation

Lower Sorbian

rosa na rožy

Etymology

From Proto-Slavic *rosà, from Proto-Indo-European *h₁róseh₂.

Pronunciation
Noun

rosa f (diminutive roska)

  1. dew (“moisture in the air that settles on plants, etc.”)
Declension
Declension of rosa
Singular Dual Plural
Nominative rosa rosy rose
Genitive rose rosowu rosow
Dative rosy rosoma rosam
Accusative rosu rosy rose
Instrumental rosu rosoma rosami
Locative rosy rosoma rosach
Further reading
  • rosa in Ernst Muka/Mucke (St. Petersburg and Prague 1911–28): Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow / Wörterbuch der nieder-wendischen Sprache und ihrer Dialekte. Reprinted 2008, Bautzen: Domowina-Verlag.
  • rosa in Manfred Starosta (1999): Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch. Bautzen: Domowina-Verlag.

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *rosà, from Proto-Indo-European *h₁róseh₂.

Pronunciation
Noun

rosa f

  1. dew
Declension
declension of rosa
singular plural
nominative rosa rosy
genitive rosy ros
dative rosie rosom
accusative rosę rosy
instrumental rosą rosami
locative rosie rosach
vocative roso rosy
Further reading
  • rosa in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • rosa in Polish dictionaries at PWN

Serbo-Croatian

Etymology

From Proto-Slavic *rosà, from Proto-Indo-European *h₁róseh₂.

Pronunciation
  • IPA(key): /rǒsa/
  • Hyphenation: ro‧sa
Noun

ròsa f (Cyrillic spelling ро̀са)

  1. dew
Declension
Declension of rosa
singular plural
nominative rosa rose
genitive rose rosa
dative rosi rosama
accusative rosu rose
vocative roso rose
locative rosi rosama
instrumental rosom rosama

Slovene

Etymology

From Proto-Slavic *rosà, from Proto-Indo-European *h₁róseh₂.

Pronunciation
Noun

rósa f

  1. dew (moisture in the air that settles on plants, etc.)
Inflection
Feminine, a-stem
singular
nominative rôsa
accusative rôso
genitive rôse
dative rôsi
locative rôsi
instrumental rôso
Feminine, a-stem, mobile accent
singular
nominative rôsa
accusative rosó
genitive rosé
dative rôsi
locative rôsi
instrumental rosó

Upper Sorbian

Etymology

From Proto-Slavic *rosà, from Proto-Indo-European *h₁róseh₂.

Noun

rosa f

  1. dew

UWAGA!

Polskojęzyczną stroną wiki odnoszącą się do słowa Rosa / RoSa, a także tym Proto-Slavic *rosà, from Proto-Indo-European *h₁róseh₂, zajmę się w następnym wpisie.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%E1%BF%A5%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BD#Ancient_Greek

ῥόδον

Ancient Greek

Alternative forms
Etymology

From Proto-Hellenic *wródon, borrowed from some Eastern language, most likely an Old Iranian (compare Aramaic 𐡅𐡀𐡓 (warda), Classical Syriac ܘܪܕܐ‎ (wardā), Old Armenian վարդ (vard), Demotic wrṱ, Arabic وردة‎ (warda), Persian گل‎ (gol) – all from the same source).

Or it could possibly be a Pre-Greek loan, such as Thracian (the rose was native to Thrace).[1] Based on phonological and historical grounds, borrowing from Iranian is unlikely, according to Rüdiger Schmitt.[2] Latin rosa (“rose”) is likely a loanword from Ancient Greek.

Pronunciation
  • IPA(key): /r̥ó.don/ → /ˈro.ðon/ → /ˈro.ðon/
Noun

ῥόδον • (rhódon) n (genitive ῥόδου); second declension

  1. rose (usually Rosa gallica)
  2. (in phrases)
Inflection
Second declension of τὸ ῥόδον; τοῦ ῥόδου (Attic)
Case / # Singular Dual Plural
Nominative τὸ ῥόδον
tò rhódon		 τὼ ῥόδω
tṑ rhódō		 τᾰ̀ ῥόδᾰ
tà rhóda
Genitive τοῦ ῥόδου
toû rhódou		 τοῖν ῥόδοιν
toîn rhódoin		 τῶν ῥόδων
tôn rhódōn
Dative τῷ ῥόδῳ
tôi rhódōi		 ῥόδοιν
rhódoin		 τοῖς ῥόδοις
toîs rhódois
Accusative τὸ ῥόδον
tò rhódon		 ῥόδω
rhódō		 τᾰ̀ ῥόδᾰ
tà rhóda
Vocative ῥόδον
rhódon		 ῥόδω
rhódō		 ῥόδᾰ
rhóda
Notes:
Second declension of τὸ ῥόδον; τοῦ ῥόδου (Ionic)
Case / # Singular Dual Plural
Nominative τὸ ῥόδον
tò rhódon		 τὼ ῥόδω
tṑ rhódō		 τᾰ̀ ῥόδᾰ
tà rhóda
Genitive τοῦ ῥόδου
toû rhódou		 τοῖν ῥόδοιν
toîn rhódoin		 τῶν ῥόδων
tôn rhódōn
Dative τῷ ῥόδῳ
tôi rhódōi		 ῥόδοιν
rhódoin		 τοῖσῐ / τοῖσῐν ῥόδοισῐ / ῥόδοισῐν / ῥόδοις
toîsi(n) rhódoisi(n) / rhódois
Accusative τὸ ῥόδον
tò rhódon		 ῥόδω
rhódō		 τᾰ̀ ῥόδᾰ
tà rhóda
Vocative ῥόδον
rhódon		 ῥόδω
rhódō		 ῥόδᾰ
rhóda
Notes:
  • Dialects other than Attic are not well attested. Some forms may be based on conjecture. Use with caution.
Derived terms
Descendants
References
  1. ^ T. G. Tucker, Etymological Dictionary of Latin, Ares Publishers, 1976 (reprint of 1931 edition).
  2. ^ Rüdiger Schmitt (accessed 7 May 2017), “Greece xi–xii. Persian Loanwords and Names in Greek”, in Encyclopædia Iranica‎[1], archived from the original on 17 May 2017.
Further reading

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Hellenic/wr%C3%B3don

Reconstruction:Proto-Hellenic/wródon

Proto-Hellenic

Etymology

Borrowed from some Eastern language.

Noun

*wródon n

  1. rose
Inflection
O-stem, neuter
Singular Dual Plural
Nominative *wródon *wródō *wróda
Vocative *wródon *wródō *wróda
Accusative *wródon *wródō *wróda
Genitive *wródoyyo ? *wródōn
Dative *wródōi ? *wródois
Locative *wródoi, -ei ? *wródoihi
Instrumental *wródō ? *wródois
Descendants

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/wr%CC%A5d%CA%B0os&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/wr̥dʰos.

UWAGA!

Borrowed from some Eastern language. – Jak widać wiki nie wie, co sama twierdzi gdzie indziej, patrz powyżej!

Przy okazji, to *wr̥dʰos pasuje Mię jako Wzrost / WZ+RoS+T, Wzrastać / WZ+RaS+T+aC’, Rosnąc / RoS+Na”C’, Roślina / RoS’+LiNa, co także jest wg Mię powiązane ze znaczeniem słowa Rosa / RoSa.

W kolejnych wpisach wykażę też związki ze słowami, jak dźwięczne Rożen / RoZ”+eN, Różdżka / Ro’Z”+Dz”+Ka, czy bezdźwięczna Rózga / Ro’Z+Ga, a także ze znaczeniem „ciąć”, „kroić”, itp.,

…..

https://en.wikipedia.org/wiki/Rosa_rubiginosa

Rosa rubiginosa (sweet briar,[1] sweetbriar rose,[2] sweet brier or eglantine;[1] syn. R. eglanteria) is a species of rose native to Europe and western Asia. (…)

(…) The name eglantine is from Middle English eglentyn, from Old French aiglantin (adj.), from aiglent ‚sweetbrier’, from Vulgar Latin  *aculentus (with the ending of spinulentus ‚thorny, prickly’), from Latin aculeus ‚prickle’, from acus ‚needle’. Sweet refers to the sweet, apple fragrance of the leaves, while briar ~ brier refers to it being a thorny bush.[3] (…)

UWAGA!

Vulgar Latin  *aculentus (with the ending of spinulentus ‚thorny, prickly’), from Latin aculeus ‚prickle’, from acus ‚needle’.

Widzisz rdzeń KL, jak Kieł / KieL”, Kolec / KoL+eC, Kłuć / KL”+o’C’, itp? Napiszę o tym oddzielny wpis.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/rubus#Latin

rubus

Latin

Etymology

From Proto-Italic *wruðos, from Proto-Indo-European *wr̥dʰo- (“sweetbriar”) (compare dialectal Norwegian erre, orr (“bush”),  Albanian hurdhe (“ivy”), Persian گل‎ (gol, “flower”), Old English word (“thornbush”)).

Pronunciation
Noun

rubus m (genitive rubī); second declension

  1. bramble, blackberry bush
    Apparuitque ei Dominus in flamma ignis de medio rubi et videbat quod rubus arderet et non conbureretur (Exodus 3:2, Vulgate)
  2. a blackberry (fruit), raspberry (fruit)
Declension

Sometimes treated as a feminine noun, but still Second-declension noun.

Case Singular Plural
Nominative rubus rubī
Genitive rubī rubōrum
Dative rubō rubīs
Accusative rubum rubōs
Ablative rubō rubīs
Vocative rube rubī
Related terms
Descendants
References

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/rosus#Latin

rosus

Latin

Etymology

Perfect passive participle of rōdō (“gnaw, eat away”).

Participle

rōsus (feminine rōsa, neuter rōsum); first/second-declension participle

  1. gnawed, eaten away, having been gnawed.
Declension

First/second-declension adjective.

Number Singular Plural
Case / Gender Masculine Feminine Neuter Masculine Feminine Neuter
Nominative rōsus rōsa rōsum rōsī rōsae rōsa
Genitive rōsī rōsae rōsī rōsōrum rōsārum rōsōrum
Dative rōsō rōsō rōsīs
Accusative rōsum rōsam rōsum rōsōs rōsās rōsa
Ablative rōsō rōsā rōsō rōsīs
Vocative rōse rōsa rōsum rōsī rōsae rōsa
Descendants
References

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/rostrum#Latin

rostrum

Latin

Etymology

From rōd(ō) (“to gnaw”) +‎ -trum, from Proto-Indo-European *reh₁d– + *-trom. Originally a bird’s beak or animal’s snout, but later extended to objects with a similar shape.

Pronunciation
Noun

rōstrum n (genitive rōstrī); second declension

  1. bill or beak of a bird 
  2. snout or muzzle of an animal 
  3. (nautical) prow of a ship
  4. a stage or platform for speaking in the forum
Declension

Second-declension noun (neuter).

Case Singular Plural
Nominative rōstrum rōstra
Genitive rōstrī rōstrōrum
Dative rōstrō rōstrīs
Accusative rōstrum rōstra
Ablative rōstrō rōstrīs
Vocative rōstrum rōstra
Derived terms
Descendants
References

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/rodo#Latin

rodo

Latin

Etymology

From Proto-Indo-European *rōd– (see also rōstrum), contracted o-grade form of *reh₁d– (“to gnaw, scrape, scratch”).

Pronunciation
Verb

rōdō (present infinitive rōdere, perfect active rōsī, supine rōsum); third conjugation

  1. I gnaw, nibble, bite; eat or waste away, corrode, consume; erode.
  2. (figuratively) I slander, disparage, backbite.
Conjugation
Conjugation of rōdō (third conjugation)
indicative singular plural
first second third first second third
active present rōdō rōdis rōdit rōdimus rōditis rōdunt
imperfect rōdēbam rōdēbās rōdēbat rōdēbāmus rōdēbātis rōdēbant
future rōdam rōdēs rōdet rōdēmus rōdētis rōdent
perfect rōsī rōsistī rōsit rōsimus rōsistis rōsērunt, rōsēre
pluperfect rōseram rōserās rōserat rōserāmus rōserātis rōserant
future perfect rōserō rōseris rōserit rōserimus rōseritis rōserint
passive present rōdor rōderis, rōdere rōditur rōdimur rōdiminī rōduntur
imperfect rōdēbar rōdēbāris, rōdēbāre rōdēbātur rōdēbāmur rōdēbāminī rōdēbantur
future rōdar rōdēris, rōdēre rōdētur rōdēmur rōdēminī rōdentur
perfect rōsus + present active indicative of sum
pluperfect rōsus + imperfect active indicative of sum
future perfect rōsus + future active indicative of sum
subjunctive singular plural
first second third first second third
active present rōdam rōdās rōdat rōdāmus rōdātis rōdant
imperfect rōderem rōderēs rōderet rōderēmus rōderētis rōderent
perfect rōserim rōserīs rōserit rōserīmus rōserītis rōserint
pluperfect rōsissem rōsissēs rōsisset rōsissēmus rōsissētis rōsissent
passive present rōdar rōdāris, rōdāre rōdātur rōdāmur rōdāminī rōdantur
imperfect rōderer rōderēris, rōderēre rōderētur rōderēmur rōderēminī rōderentur
perfect rōsus + present active subjunctive of sum
pluperfect rōsus + imperfect active subjunctive of sum
imperative singular plural
first second third first second third
active present — rōde — — rōdite —
future — rōditō rōditō — rōditōte rōduntō
passive present — rōdere — — rōdiminī —
future — rōditor rōditor — — rōduntor
non-finite forms active passive
present perfect future present perfect future
infinitives rōdere rōsisse rōsūrum esse rōdī rōsum esse rōsum īrī
participles rōdēns — rōsūrus — rōsus rōdendus, rōdundus
verbal nouns gerund supine
genitive dative accusative ablative accusative ablative
rōdendī rōdendō rōdendum rōdendō rōsum rōsū
Derived terms
Descendants
References

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/reh%E2%82%81d-

Reconstruction:Proto-Indo-European/reh₁d–

Proto-Indo-European

Root

*reh₁d-

  1. to scrape, scratch, gnaw
Derived terms
► Terms derived from the PIE root *reh₁d-
  • *réh₁d-e-ti
  • *roh₁d-
  • *roh₁d-trom
  • Unsorted formations:
    • Celtic:
      • Brythonic:
        • Welsh: rhathu (“to grate, rasp”)
References

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%A6%E0%A4%A4%E0%A4%BF#Sanskrit

रदति

Sanskrit

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *rádati, from Proto-Indo-Iranian *rádati, from Proto-Indo-European *réh₁d-e-ti, from *reh₁d–. Cognate with Avestan  𐬌𐬙𐬌‎ (rāδaiti, “to pave”), Latin rādō (“I scrape”), Old English ræt (whence English rat).

The short vowel in Sanskrit is a problem. Lubotsky (1981, 1989) has proposed that the loss of the laryngeal in Proto-Indo-Iranian could be attributed to glottalic theory. Cheung suggests the long vowel in Avestan is a derivation from a nominal form, since it is a hapax legomenon.[1]

Pronunciation
Verb

रदति • (rádati) (root रद्, class 1, type P)[2]

  1. to scratch, scrape; gnaw, bite
  2. to cut a path, pave
  3. to lead a river into a channel
  4. to convey, bestow
References
  1. ^ Cheung, Johnny (2007), “*Hrad”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 186
  2. ^ Monier Williams (1899), “रदति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 866.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-Aryan/r%C3%A1dati&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-Aryan/rádati.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-Iranian/r%C3%A1dati&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-Iranian/rádati.

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/rat

rat (język angielski)

rat (1.1)

wymowa:
enPR: răt, IPA: /ræt/, SAMPA: /r{t/
wymowa amerykańska?/i
wymowa brytyjska?/i
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) zool. szczur
(1.2) pot. zdrajca, sprzedawczyk, informator
(1.3) pot. osoba ciągle przebywająca w jednym miejscu

czasownik

(2.1) zdradzić czyjś sekret wrogowi
(2.2) o psach, itp. zabijać szczury
odmiana:
(1.1) lm rats
przykłady:
(1.1) Rats seem to be very intelligent. → Wydaje się, że szczury są bardzo inteligentne.
wyrazy pokrewne:
przym. ratty
związki frazeologiczne:
rat race • smell a rat
uwagi:
(1.1) zobacz też: Indeks:Angielski – Ssaki

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/rat#English

rat

English

A brown rat, one of the many species of rat.

English Wikipedia has an article on: rat

Wikimedia Commons has related media at: Category:rats

Pronunciation
Etymology 1

From Middle English ratte, rat, rotte, from Old English rætt, as though from Proto-Germanic *rattaz, *rattō (compare West Frisian rôt, Dutch  rat), possibly from Proto-Indo-European *reh₁d– (“to scrape, scratch, gnaw”); however, the rat was unknown in Northern Europe in antiquity, so if the Proto-Germanic word is real it must have referred to a different animal. Attestation of this family of words begins in the 12th century.

Some of the Germanic cognates show consonant variation, e.g. Middle Low German ratte, radde; Middle High German rate, ratte,  ratze. The irregularity may be symptomatic of a late dispersal of the word, in which case it would not be old. Kroonen (2011) rather accounts for it with a Proto-Germanic stem *raþō nom., *ruttaz gen., showing both ablaut and a Kluge’s law alternation, with the variation arising from varying remodellings in the daughters. Kroonen’s explanation requires a Proto-Indo-European etymon in final *t, and is hence incompatible with the usual derivation from Proto-Indo-European *reh₁d– (“to scrape, scratch, gnaw”).

Noun

rat (plural rats)

  1. (zoology) A medium-sized rodent belonging to the genus Rattus.
  2. (informal) Any of the numerous members of several rodent families (e.g. voles and mice) that resemble true rats in appearance, usually having a pointy snout, a long, bare tail, and body length greater than about 12 cm, or 5 inches.
  3. (informal) A person who is known for betrayal; a scoundrel; a quisling.
    What a rat, leaving us stranded here!
  4. (informal) An informant or snitch.
  5. (informal) A scab: a worker who acts against trade union policies.
  6. (slang) A person who routinely spends time at a particular location.
    Our teenager has become a mall rat.
    He loved hockey and was a devoted rink rat.
  7. A wad of shed hair used as part of a hairstyle.
  8. A roll of material used to puff out the hair, which is turned over it.
  9. (Britain, north-west London, slang, vulgar) Vagina.
    Get your rat out.
  10. (chiefly informal) Short for muskrat.
Synonyms
Derived terms
Terms derived from rat
See also
Verb

rat (third-person singular simple present rats, present participle ratting, simple past and past participle ratted)

  1. (usually with “on” or “out”) To betray a person or party, especially by telling their secret to an authority or an enemy; to turn someone in.
    He ratted on his coworker.
    He is going to rat us out!
  2. (informal, intransitive) To work as a scab, going against trade union policies.
  3. (of a dog, etc.) To kill rats.
Synonyms
Etymology 2

From Middle English ratten, further etymology unknown. Compare Middle High German ratzen (“to scratch; rasp; tear”). Could be related to write. See also rit.

Noun

rat (plural rats)

  1. (regional) A scratch or a score.
  2. (nautical, regional) A place in the sea with rapid currents and crags where a ship is likely to be torn apart in stormy weather.
Verb

rat (third-person singular simple present rats, present participle ratting, simple past and past participle ratted)

  1. (regional) To scratch or score.
    He ratted a vertical line on his face with a pocket knife.
  2. (regional, rare, obsolete) To tear, rip, rend.
    Ratted to shreds.
  3. Damn, drat, blast; used in oaths.
Usage notes

The verb rat is rarely used in the second sense. In the sense to tear, rip, rend, the form to-rat is more common. Compare German zerreißen  (“to rip up, tear, rend”).

References
Etymology 3
Noun

rat (plural rats)

  1. (military, slang) A ration.
Derived terms
Anagrams

UWAGA!

To Could be related to write. See also rit, jakoś tak dziwnie bardzo pasuje do Ryć / RyC’, czy Ryj / RyJ… Powrócę do tych słów przy okazji omawiania znaczenia i źródłosłowu słowa Rhinoceros… Tymczasem zerknij na to, co ma związek ze znaczeniem zapisywanym w j. angielskim, jako „gnaw”…

https://www.etymonline.com/word/gnaw

gnaw (v.) Old English gnagan „to gnaw, bite off little by little” (past tense *gnog, past participle gnagan), from Proto-Germanic *gh(e)n- „to gnaw” (source also of Old Saxon gnagan, Old Norse, Swedish gnaga, Middle Dutch, Dutch knagen, Old High German gnagan, German nagen „to gnaw”), probably imitative of gnawing. Figurative sense „wear away as if by continued biting” is from early 13c. Related: Gnawed; gnawing.

https://en.wiktionary.org/wiki/gnaw

https://pl.wiktionary.org/wiki/gnaw

gnaw (język angielski)

wymowa:
IPA: /nɔː/
wymowa amerykańska?/i
znaczenia:

czasownik

(1.1) obgryzać
(1.2) przegrzać
(1.3) wygryzać
(1.4) przen. gryźć, dręczyć, nękać

…..

Gryzoń / G+RyZ+oN’

https://pl.wiktionary.org/wiki/gryzo%C5%84#pl

gryzoń (język polski)

wymowa:
​?/i, IPA: [ˈɡrɨzɔ̃ɲ], AS: [gryzõń], zjawiska fonetyczne: nazal.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(1.1) ssak z rzędu Rodentia, którego wyróżnia para ciągle wzrastających siekaczy; zob. też gryzonie w Wikipedii
odmiana:
(1.1)

przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga
mianownik gryzoń gryzonie
dopełniacz gryzonia gryzoni
celownik gryzoniowi gryzoniom
biernik gryzonia gryzonie
narzędnik gryzoniem gryzoniami
miejscownik gryzoniu gryzoniach
wołacz gryzoniu gryzonie
przykłady:
(1.1) Chomik jest gryzoniem.
hiperonimy:
(1.1) ssak
hiponimy:
(1.1) bóbr, badylarka, bobak, chomik, jeżozwierz, kapibara, królik, leming, mysz, nornica, nornik, nutria, świnka morska, świstak, orzesznica, piżmak, polatucha, suseł, szczur, szynszyla, wiewiórka, zając[1]
wyrazy pokrewne:
rzecz. gryz m, gryzak m, gryzonie nmos, gryzienie n
czas. gryźć ndk., ugryźć dk.
etymologia:
(1.1) pol. gryźć (ze względu na fakt, że te zwierzęta podgryzają rośliny)
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana płatna rejestracja Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/gryzo%C5%84

gryzoń

Polish

Polish Wikipedia has an article on: Gryzonie

Etymology

From gryźć +‎ -oń.

Pronunciation
Noun

gryzoń m anim

  1. rodent, any mammal of the order Rodentia
Declension
declension of gryzoń
singular plural
nominative gryzoń gryzonie
genitive gryzonia gryzoni
dative gryzoniowi gryzoniom
accusative gryzonia gryzonie
instrumental gryzoniem gryzoniami
locative gryzoniu gryzoniach
vocative gryzoniu gryzonie
Further reading
  • gryzoń in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • gryzoń in Polish dictionaries at PWN

…..

Zgryz / ZG+RyZ

https://pl.wiktionary.org/wiki/zgryz#pl

zgryz (język polski)

wymowa:
IPA: [zɡrɨs], AS: [zgrys], zjawiska fonetyczne: wygł.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) anat. ustawienie zębów względem siebie
odmiana:
(1.1)

przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga
mianownik zgryz zgryzy
dopełniacz zgryzu zgryzów
celownik zgryzowi zgryzom
biernik zgryz zgryzy
narzędnik zgryzem zgryzami
miejscownik zgryzie zgryzach
wołacz zgryzie zgryzy
przykłady:
(1.1) Stała przed lustrem i doszukiwała się u siebie nieprawidłowego zgryzu.
kolokacje:
(1.1) nieprawidłowy zgryz • wada zgryzu
wyrazy pokrewne:
rzecz. zgryzota ż, zgryzotka ż, zgryźliwość ż, zgryźliwiec m, zgryzanie n, zgryzienie n, odgryzanie n
czas. gryźć, zgryzać ndk., zgryźć dk.
przym. zgryźliwy
przysł. zgryźliwie
związki frazeologiczne:
zgryz nożycowy
etymologia:
zob. zgryzać
tłumaczenia:

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/zgryz

zgryz

Polish

Polish Wikipedia has an article on: zgryz

Pronunciation
Noun

zgryz m inan

  1. (dentistry) occlusion
Declension
declension of zgryz
singular plural
nominative zgryz zgryzy
genitive zgryzu zgryzów
dative zgryzowi zgryzom
accusative zgryz zgryzy
instrumental zgryzem zgryzami
locative zgryzie zgryzach
vocative zgryzie zgryzy
Further reading
  • zgryz in Polish dictionaries at PWN

…..

Gryźć / G+RyZ’+C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/gry%C5%BA%C4%87#pl

gryźć (język polski)

pies gryzie (1.1) patyk

wymowa:
IPA: [ɡrɨɕʨ̑], AS: [gryść], zjawiska fonetyczne: wygł. ​?/i
znaczenia:

czasownik

(1.1) zatapiać w czymś zęby
(1.2) atakować lub walczyć zębami
(1.3) przen. martwić, niepokoić
odmiana:
(1.1–3)

forma liczba pojedyncza liczba mnoga
1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os.
bezokolicznik gryźć
czas teraźniejszy gryzę gryziesz gryzie gryziemy gryziecie gryzą
czas przeszły m gryzłem gryzłeś gryzł gryźliśmy gryźliście gryźli
ż gryzłam gryzłaś gryzła gryzłyśmy gryzłyście gryzły
n gryzłom gryzłoś gryzło
tryb rozkazujący niech gryzę gryź niech gryzie gryźmy gryźcie niech gryzą
przykłady:
(1.1) W lesie widziałam, jak lis gryzł jakieś małe białe zwierzę.
(1.2) Uważaj, ten pies gryzie!
(1.3) Powiedz, co cię gryzie, siedzisz taki markotny.
synonimy:
(1.2) kąsać
wyrazy pokrewne:
rzecz. gryzoń nmos/m, odgryzanie n, gryz, zgryz, gryzak, gryzaczek, gryzienie, ugryzienie, pogryzienie
czas. dk. pogryźć, ugryźć, zagryźć, zgryźć
przym. gryzący
związki frazeologiczne:
każde jabłko ma robaka swego, co je gryzie • sumienie gryzie kogoś
tłumaczenia:

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/gry%C5%BA%C4%87

gryźć

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *gryzti

Pronunciation
Verb

gryźć impf (perfective ugryźć)

  1. (transitive) to bite
  2. (transitive) to gnaw
    W sieni domu pies gryzł kość. ― (please add an English translation of this usage example)
  3. (transitive) to nag at, to bother
    Co cię gryzie? ― What’s bugging you?
Conjugation
Conjugation of gryźć impf
singular plural
person masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive gryźć
present tense 1st gryzę gryziemy
2nd gryziesz gryziecie
3rd gryzie gryzą
impersonal gryzie się
past tense 1st gryzłem gryzłam gryźliśmy gryzłyśmy
2nd gryzłeś gryzłaś gryźliście gryzłyście
3rd gryzł gryzła gryzło gryźli gryzły
impersonal gryziono
future tense 1st będę gryzł,
będę gryźć		 będę gryzła,
będę gryźć		 będziemy gryźli,
będziemy gryźć		 będziemy gryzły,
będziemy gryźć
2nd będziesz gryzł,
będziesz gryźć		 będziesz gryzła,
będziesz gryźć		 będziecie gryźli,
będziecie gryźć		 będziecie gryzły,
będziecie gryźć
3rd będzie gryzł,
będzie gryźć		 będzie gryzła,
będzie gryźć		 będzie gryzło,
będzie gryźć		 będą gryźli,
będą gryźć		 będą gryzły,
będą gryźć
impersonal będzie gryźć się
conditional 1st gryzłbym gryzłabym gryźlibyśmy gryzłybyśmy
2nd gryzłbyś gryzłabyś gryźlibyście gryzłybyście
3rd gryzłby gryzłaby gryzłoby gryźliby gryzłyby
impersonal gryzionoby
imperative 1st niech gryzę gryźmy
2nd gryź gryźcie
3rd niech gryzie niech gryzą
active adjectival participle gryzący gryząca gryzące gryzący gryzące
passive adjectival participle gryziony gryziona gryzione gryzieni gryzione
contemporary adverbial participle gryząc
verbal noun gryzienie
Synonyms
Derived terms
Verbs derived from gryźć
Related terms
Further reading
  • gryźć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • gryźć in Polish dictionaries at PWN

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/gryzti

Reconstruction:Proto-Slavic/gryzti

Proto-Slavic

Etymology

From Pre-Slavic *grūˀźtei. Cognate with Lithuanian gráužti (“to gnaw”) and Latvian grauzt.

Verb

*grỳzti impf[1][2]

  1. (transitive) to gnaw
Inflection
Conjugation of *gryzti (impf., -C-, _/ox-aorist, accent paradigm c)
Verbal noun Infinitive Supine L-participle
*gryzenьje *gryzti *gryztъ *gryzlъ
Participles
Tense Past Present
Passive *gryzenъ *gryzomъ
Active *gryzъ *gryzy
Aorist Present
Person 1st 2nd 3rd 1st 2nd 3rd
Singular *gryz(ox)ъ *gryze *gryze *gryzǫ *gryzeši *gryzetь
Dual *gryz(ox)ově *gryz(e/os)ta *gryz(e/os)te *gryzevě *gryzeta *gryzete
Plural *gryz(ox)omъ *gryz(e/os)te *gryzǫ, *gryzošę *gryzemъ *gryzete *gryzǫtь
Imperfect Imperative
Person 1st 2nd 3rd 1st 2nd 3rd
Singular *gryzěaxъ *gryzěaše *gryzěaše — *gryzi *gryzi
Dual *gryzěaxově *gryzěašeta *gryzěašete *gryzěvě *gryzěta —
Plural *gryzěaxomъ *gryzěašete *gryzěaxǫ *gryzěmъ *gryzěte —
Related terms
Descendants
Further reading
References
  1. ^ Derksen, Rick (2008), “*grỳzti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 194: “v. (c) ‘gnaw’”
  2. ^ Olander, Thomas (2001), “gryzti: gryzǫ gryzetь”, in Common Slavic accentological word list, Copenhagen: Editiones Olander: “c (SA 208, 252, 255; PR 139)”

…..

Co to jest Pre-Slavic *grūˀźtei?

Widzisz dźwięk zapisywany znakiem y w tzw. Proto-Slavic?

Widzisz wtórne zniekształcenia, patrz G>H, jak i te zgodne z tzw. prawem Brugmanna, patrz: Lithuanian gráužti (“to gnaw”) and Latvian  grauzt?

Widzisz te wszystkie kłująco-gryzące znaczenia, które dały początek nazwie i znaczeniu dla słowa Róża / Ro’Z”a?

Widzisz, że powyżej nie ma żadnego powiązania z pierwotnym znaczeniem, jako kolor „różowy”, czy „czerwony”?

Widzisz, że znaczenie „różowy”, czy „czerwony”, jak np. łacińska „rosa”, itp., to jest jedynie wtórne znaczenie powiązane z kolorem owoców i kwiatów kolczastej / rogatej Róży / Ro’Z”y? 😈 😈 😈

3 uwagi do wpisu “241 Róża, Rosa, Rat, Gryzoń, Gryźć, Zgryz i inne dowody na pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni i słów”

  1. Pingback: 242 Rasa, Rosa, Rosówka, Rosiczka, Zraszanie, Drosera, Hérsē, Varṣā́ i inne dowody na pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni i słów | SKRBH

  2. owo RT z przedrostkiem k, które rozpoznałeś w gryzoniach widziałbym też wyrażeniach związanych z krojeniem, kryciem np.: kret, krzta, skrzat czy krzyda (sito po łużycku) angielsko-łacińskie secretion

    Polubienie

    Odpowiedz

    • To prawda. Jest tego tyle, że utknąłem teraz i nie wiem, co kończyć, czy iść w Rożen, Obrzezanie, Rzezanie, itp, czy w Wzrost, Rośliny i Ślinę. Mam otwarte najmniej ze 30 frontów i nie wiem gdzie mam obrócić oczi sfe teraz… 😦 Póki co porządkuję wordpressa i myślę, co by tu zrobić, bo gdzie się nie obejrzę, to włażę na szeroki przestwór oceanu… i od razu grzęznę w bagnie po szyję…

      Polubienie

      Odpowiedz

Dodaj komentarz

Ta witryna wykorzystuje usługę Akismet aby zredukować ilość spamu. Dowiedz się w jaki sposób dane w twoich komentarzach są przetwarzane.