…..
Także i ten wpis to nic innego, jak o pierwotnej Pra-Słowiańskiej oboczności rdzeni ciąg dalszy i nieustępliwie i nieustannie nieustający. Znajdziecie w nim też sporo fielko-germańskich wtórnych ubezdźwięcznień i tradycyjnie już żadnego Pra-Słowiańskiego kfiadu fafroki.
Dźwięczne Pościć / PoS+CiC’ i Poszczenie / PoS”+C”e+Nie i bezdźwięczny Post / Po+ST, Postać / Po+ST+aC’, itp., to raczej Opóźnienie i chwilowa Przerwa w jedzeniu, czy zaprzestanie jedzenia?
Wg Mię widoczne są dwa znaczenia rdzenia PSC/T:
- Puszczać / Po’S”+C”+aC’, Opóźniać / o+Po’Z’+Nia+C’ i rdzeń PS/Z+C/?,
- Postać / Po+STa+C’, Postój / Po+ST+o’J, itp., i rdzeń P+ST, gdzie wiodącym rdzeniem i znaczeniem jest rdzeń ST, jak Stać / STa+C’, itp.
W tym wpisie skupie się na tym pierwszym znaczeniu. Tym drugim, ale wcale nie wtórnym, wobec tego pierwszego zajmę się w niedalekiej przyszłości, ale już na sam koniec wpisów z tej serii. Wcześniej skończę z Piętą, Stopą, ale przede wszystkim z Pięciem się w górę i tzw. miękkim k’/K’. Przypominam, że ten ofitzjalnie odtfoszony nieznany dźwięk, jest rzekomym pierwowzorem dla niektórych lub w sumie wszystkich dźwięków wysokoenergetycznych, jak twierdzi Sławomir Ambroziak.
Zwracam szczególną uwagę na problem z ofitzjalnymi odtfoszeniami, ale szczególnie tych z tymi tzw. laryngałami, które w sumie nie wiadomo czym były, czy samogłoskami, czy spółgłoskami, czy czymś innym, ale… rzekomo „koloryzowały” jakoś coś tam kiedyś, patrz:
The preposition seems related to Proto-Indo-European *h₁epi and Proto-Indo-European *h₂pó, however, given the evidence from dialectic Greek we can disregard the presence of any laryngeals.
Przyimek wydaje się być związany z Proto-indo-europejskim *h₁epi i Proto-Indo-Europejskim *h₂pó, jednak biorąc pod uwagę dowody dialektyki greckiej, możemy zignorować obecność jakichkolwiek laryngałów.
Czy rozumiecie, że oba powyższe ofitzjalne odtfoszenia powinny być ofitzjalnie odrzucone, ponieważ są niewłaściwie ofitzjalnie odtfoszone, a żeby to ofitzjalnie odrzucić, wystarczą tylko jakieś przykłady tylko z tzw. j. greckiego i już?!!
A co z innymi słowami i przykładami z innych języków, hm? Czy to nie oznacza, że i z ofitzjalnymi odtfoszeniami i z tymi tzw. laryngałami jest coś bardzo nie teges, hm?!!
Inne tytuły tego wpisu:
214 Peys, Piasta, Pieścić, Pizda, Pięść, Pięć, Piędź, Pięta, Pętać i inne dowody na pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni 11
214 Wtórnie ubezdźwięcznione liczebniki indogermańskie i ich wysokoenergetyczne PieRwotne PRa-Słowiańskie rdzenie, PieR+WS”y, PRW, PR 22
…..
Pościć / PoS+CiC’
https://pl.wiktionary.org/wiki/pościć#pl
pościć (język polski)
- znaczenia:
czasownik
- (1.1) przestrzegać postu nakazanego przez religię
- odmiana:
- (1.1) koniugacja VIa
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik pościć czas teraźniejszy poszczę pościsz pości pościmy pościcie poszczą czas przeszły m pościłem pościłeś pościł pościliśmy pościliście pościli ż pościłam pościłaś pościła pościłyśmy pościłyście pościły n pościłom pościłoś pościło tryb rozkazujący niech poszczę pość niech pości pośćmy pośćcie niech poszczą pozostałe formy czas przyszły m będę pościł,
będę pościćbędziesz pościł,
będziesz pościćbędzie pościł,
będzie pościćbędziemy pościli,
będziemy pościćbędziecie pościli,
będziecie pościćbędą pościli,
będą pościćż będę pościła,
będę pościćbędziesz pościła,
będziesz pościćbędzie pościła,
będzie pościćbędziemy pościły,
będziemy pościćbędziecie pościły,
będziecie pościćbędą pościły,
będą pościćn będę pościło,
będę pościćbędziesz pościło,
będziesz pościćbędzie pościło,
będzie pościćczas zaprzeszły m pościłem był pościłeś był pościł był pościliśmy byli pościliście byli pościli byli ż pościłam była pościłaś była pościła była pościłyśmy były pościłyście były pościły były n pościłom było pościłoś było pościło było forma bezosobowa czasu przeszłego poszczono tryb przypuszczający m pościłbym,
byłbym pościłpościłbyś,
byłbyś pościłpościłby,
byłby pościłpościlibyśmy,
bylibyśmy pościlipościlibyście,
bylibyście pościlipościliby,
byliby pościliż pościłabym,
byłabym pościłapościłabyś,
byłabyś pościłapościłaby,
byłaby pościłapościłybyśmy,
byłybyśmy pościłypościłybyście,
byłybyście pościłypościłyby,
byłyby pościłyn pościłobym,
byłobym pościłopościłobyś,
byłobyś pościłopościłoby,
byłoby pościłoimiesłów przymiotnikowy czynny m poszczący, nieposzczący ż poszcząca, nieposzcząca poszczące, nieposzczące n poszczące, nieposzczące imiesłów przysłówkowy współczesny poszcząc, nie poszcząc rzeczownik odczasownikowy poszczenie, nieposzczenie
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) fast
- arabski: (1.1) صام
- baskijski: (1.1) barau egin, barautu
- chiński standardowy: (1.1) 斋
- czeski: (1.1) postit se
- francuski: (1.1) jeûner
- hiszpański: (1.1) ayunar
- interlingua: (1.1) jejunar
- jidysz: (1.1) פֿאַסטן
- niemiecki: (1.1) fasten
- szwedzki: (1.1) fasta
- tetum: (1.1) hadera an
- wilamowski: (1.1) fosta
- włoski: (1.1) digiunare
…..
Poszczenie / PoS”+C”e+Nie
https://pl.wiktionary.org/wiki/poszczenie#pl
poszczenie (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) rzecz. odczas. od: pościć
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza mianownik poszczenie dopełniacz poszczenia celownik poszczeniu biernik poszczenie narzędnik poszczeniem miejscownik poszczeniu wołacz poszczenie
…..
A teraz postacie jakoś wtórnie ciągle niespalatalizowane, czyli niezmiękczone, nieudźwięcznione,.. zgodnie z obowiązującą, rzekomo poprawną i prawdziwą ofitzjalną wykładnią jęsykosnaftzą… Tyle, że dlaczego niespalatalizowane, hm?!! 🙂
…..
Post / PoS+T lub Po+ST
https://pl.wiktionary.org/wiki/post
post (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) rel. dobrowolna rezygnacja ze spożywania niektórych lub wszystkich pokarmów i z rozrywek; zob. też post w Wikipedii
- (1.2) czas obowiązywania postu (1.1)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy lub męskozwierzęcy
- odmiana:
- (1.1–2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik post posty dopełniacz postu postów celownik postowi postom biernik post posty narzędnik postem postami miejscownik poście postach wołacz poście posty - (2.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik post posty dopełniacz postu / pot. posta[1] postów celownik postowi postom biernik post / pot. posta[1] posty narzędnik postem postami miejscownik poście postach wołacz poście posty
- przykłady:
- (1.1) Podczas ramadanu muzułmanów obowiązuje post.
- (1.2) Okres adwentu jest czasem postu.
- (2.1) Twój post ma bardzo dużo błędów ortograficznych.
- kolokacje:
- (1.1) post ścisły • przestrzegać postu • zachowywać / łamać post
- (2.1) pisać / czytać post • przeglądać posty
- związki frazeologiczne:
- Wielki Post • walka postu z karnawałem • polski most, niemiecki post, włoskie nabożeństwo, to wszystko błazeństwo • święto na ręce, post na zęby
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) fast; (1.2) fast; (2.1) post
- arabski: (1.1) صوم, صيام
- baskijski: (1.1) barau; (1.2) baraualdi; (2.1) post
- esperanto: (1.1) fasto
- hiszpański: (1.1) ayuno m; (1.2) tiempo de ayuno m; (2.1) post m
- islandzki: (1.1) jeûne m; (1.2) jeûne m
- łaciński: (1.1) ieiunium n; (1.2) ieiunium n
- niemiecki: (1.1) Fasten n; (1.2) Fasten n; (2.1) Post m
- nowogrecki: (1.1) νηστεία ż; (1.2) νηστεία ż
- rosyjski: (1.1) пост m; (1.2) пост m; (2.1) пост m
- słowacki: (1.1) pôst m; (1.2) pôst m
- szwedzki: (1.1) fasta w; (1.2) fasta w; (2.1) inlägg n
- ukraiński: (1.1) піст m; (1.2) піст m; (2.1) пост m
- wilamowski: (1.1) fost, post; (1.2) fost, post
- źródła:
- ↑ Skocz do:1,0 1,1
Hasło post w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
post (język angielski)
- wymowa:
- bryt. (RP) IPA: /pəʊst/, SAMPA: /p@Ust/
- amer. enPR: pōst, IPA: /poʊst/, SAMPA: /poUst/
- wymowa amerykańska
- znaczenia:
rzeczownik
- (1.1) poczta (budynek, instytucja)
- (1.2) poczta, korespondencja
- (1.3) placówka, oddział firmy, posterunek
- (1.4) słup (również w złożeniach)
- (1.5) the post sport. słupek (bramki)
- (1.6) stanowisko pracy
- (1.7) kartka z wiadomością, wywieszona na tablicy
- (1.8) wypowiedź na grupie dyskusyjnej lub forum
czasownik przechodni
- (2.1) wysłać coś
- (2.2) ogłaszać
- (2.3) wysłać kogoś na jakieś stanowisko
- (2.4) amer. zapłacić rachunek
- (2.5) sport. zdobyć (punkty)
przysłówek
przyimek
- (4.1) po (zwłaszcza po ważnym wydarzeniu o długotrwałych skutkach)
- przykłady:
- (1.1) Please go to the post and buy me some stamps, will you? → Pójdź, proszę, na pocztę i kup mi trochę znaczków, dobrze?
- (1.2) Has the post already arrived? → Czy poczta już nadeszła?
- (1.3) The soldiers kept the post until reinforcements arrived. → Żołnierze utrzymali stanowisko aż do przybycia posiłków.
- (1.6) He‚s been working on this post for 20 years. → On pracuje na tym stanowisku od 20 lat.
- (1.7) The Professor left the post to his students that he couldn’t give a lecture today. → Profesor zostawił wiadomość swoim studentom, że nie może dziś prowadzić wykładu.
- (2.1) I will post it tomorrow. → Wyślę to jutro.
- (2.3) The general posted me at the main gate. → Generał wysłał mnie do głównej bramy.
- (2.5) They posted a goal in the match. → Zdobyli bramkę w meczu.
- kolokacje:
- (1.1) post office
- (1.2) post arrives/comes
- (1.4) lamppost, signpost
- (1.4–5) goalpost
- (1.6) hold/keep/leave post
- związki frazeologiczne:
- (1) first-past-the-post • trading post • winning post
post (język łaciński)
- wymowa:
- wymowa
- znaczenia:
przyimek
- składnia:
- (1.1) post +B. (acc.)
- wyrazy pokrewne:
- (1.1) postquam
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/post#Polish
post
English
Alternative forms
- poast (obsolete)
Pronunciation
- (Received Pronunciation) IPA(key): /pəʊst/
- (General American) enPR: pōst, IPA(key): /poʊst/
- Rhymes: -əʊst
Etymology 1
From Old English post (“pillar, door-post”) and Latin postis (“a post, a door-post”) through Old French.
Noun
post (plural posts)
- A long dowel or plank protruding from the ground; a fencepost; a lightpost.
- (construction) A stud; a two-by-four.
- A pole in a battery.
- (dentistry) A long, narrow piece inserted into a root canal to provide retention for a crown.
- (vocal music, chiefly a cappella) A prolonged final melody note, among moving harmony notes.
- (paper, printing) A printing paper size measuring 19.25 inches x 15.5 inches.
- (sports) A goalpost.
- (obsolete) The doorpost of a victualler‚s shop or inn, on which were chalked the scores of customers; hence, a score; a debt.
Derived terms
Verb
post (third-person singular simple present posts, present participle posting, simple past and past participle posted)
- (transitive) To hang (a notice) in a conspicuous manner for general review.
- Post no bills.
- To hold up to public blame or reproach; to advertise opprobriously; to denounce by public proclamation.
- to post someone for cowardice
- (accounting) To carry (an account) from the journal to the ledger.
- To inform; to give the news to; to make acquainted with the details of a subject; often with up.
- (transitive, poker) To pay (a blind).
- Since Jim was new to the game, he had to post $4 in order to receive a hand.
- To put content online, usually through a publicly accessible mean, such as a video channel, gallery, message board, blog etc.
Derived terms
Descendants
- Chinese: po
Etymology 2
Borrowed from Middle French poste, from Italian posta (“stopping-place for coaches”), feminine of posto (“placed, situated”).
Noun
post (plural posts)
- (obsolete) Each of a series of men stationed at specific places along a postroad, with responsibility for relaying letters and dispatches of the monarch (and later others) along the route. [16th-17th c.]
- (dated) A station, or one of a series of stations, established for the refreshment and accommodation of travellers on some recognized route.
- a stage or railway post
- A military base; the place at which a soldier or a body of troops is stationed; also, the troops at such a station.
- (now historical) Someone who travels express along a set route carrying letters and dispatches; a courier. [from 16th c.]
- An organisation for delivering letters, parcels etc., or the service provided by such an organisation. [from 17th c.]
- sent via post; parcel post
- A single delivery of letters; the letters or deliveries that make up a single batch delivered to one person or one address. [from 17th c.]
- A message posted in an electronic or Internet forum. [from 20th c.]
- A location on a basketball court near the basket.
- (American football) A moderate to deep passing route in which a receiver runs 10-20 yards from the line of scrimmage straight down the field, then cuts toward the middle of the field (towards the facing goalposts) at a 45-degree angle.
- Two of the receivers ran post patterns.
- (obsolete) Haste or speed, like that of a messenger or mail carrier.
- (obsolete) One who has charge of a station, especially a postal station.
Derived terms
Verb
post (third-person singular simple present posts, present participle posting, simple past and past participle posted)
- To travel with relays of horses; to travel by post horses, originally as a courier. [from 16th c.]
- To travel quickly; to hurry. [from 16th c.]
- (Britain) To send (an item of mail etc.) through the postal service. [from 19th c.]
- Mail items posted before 7.00pm within the Central Business District and before 5.00pm outside the Central Business District will be delivered the next working day.
- (horse-riding) To rise and sink in the saddle, in accordance with the motion of the horse, especially in trotting. [from 19th c.]
- (Internet) To publish (a message) to a newsgroup, forum, blog, etc. [from 20th c.]
- I couldn’t figure it out, so I posted a question on the mailing list.
Derived terms
Adverb
post (not comparable)
Descendants
- German: posten
Etymology 3
Noun
post (plural posts)
- An assigned station; a guard post.
- An appointed position in an organization, job.
Verb
post (third-person singular simple present posts, present participle posting, simple past and past participle posted)
- To enter (a name) on a list, as for service, promotion, etc.
- To assign to a station; to set; to place.
- Post a sentinel in front of the door.
Etymology 4
Preposition
post
- After; especially after a significant event that has long-term ramifications.
Etymology 5
Noun
post (uncountable)
See also
Anagrams
Latin
Etymology
From pre-Italic *pós + *–ti. May also relate to Proto-Indo-European *h₁epi.
Pronunciation
Preposition
post (+ accusative)
Adverb
post (not comparable)
- (of space) behind, back, backwards
- (of time) afterwards, after
Antonyms
- (before): ante
Derived terms
Descendants
References
- post in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
- post in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
- post in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition, 1883–1887)
- post in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire Illustré Latin-Français, Hachette
- Carl Meissner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book[2], London: Macmillan and Co.4 phrases
- Pokorny, Julius (1959) Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume III, Bern, München: Francke Verlag, page 841
Serbo-Croatian
Etymology
From Proto-Slavic *postъ.
Pronunciation
Noun
pȏst m (Cyrillic spelling по̑ст)
Declension
Slovene
Pronunciation
Noun
pȍst m inan
- fast (act or practice of abstaining from or eating very little food)
Inflection
Masculine inan., hard o-stem | |
---|---|
singular | |
nominative | pòst |
accusative | pòst |
genitive | pôsta |
dative | pôstu |
locative | pôstu |
instrumental | pôstom |
This noun needs an inflection-table template.
UWAGA!
Brak postaci z tzw. j. greckiego!
…..
https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/postъ&action=edit&redlink=1
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/postъ.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/pós
Reconstruction:Proto-Indo-European/pós
Proto-Indo-European
Reconstruction
The preposition seems related to Proto-Indo-European *h₁epi and Proto-Indo-European *h₂pó, however, given the evidence from dialectic Greek we can disregard the presence of any laryngeals.
Adverb
*pós
Descendants
From basic form:
- Balto-Slavic: *pás
- Hellenic:
From extended form:
- *pó(s)-ti (with the ablative marker *-ti encountered also in *h₂énti)
- *póst-ni
- *pós-dʰh₁-oy (with the locative extension *-dʰh₁oy)
- *pos-(sḱ)-kʷéh₁
References
- ^ Derksen, Rick (2015), “pas”, in Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 13), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 344
- ^ Beekes, Robert S. P. (2010), “πός”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), volume II, with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 1224
- ^ Beekes, Robert S. P. (2010), “πότι”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), volume II, with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 1226
- ^ De Vaan, Michiel (2008), “post”, in Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill, page 483
- ^ Derksen, Rick (2008), “*pozdъ”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 415
UWAGA!
The preposition seems related to Proto-Indo-European *h₁epi and Proto-Indo-European *h₂pó, however, given the evidence from dialectic Greek we can disregard the presence of any laryngeals.
Przyimek wydaje się być związany z Proto-indo-europejskim *h₁epi i Proto-Indo-Europejskim *h₂pó, jednak biorąc pod uwagę dowody dialektyki greckiej, możemy zignorować obecność jakichkolwiek laryngałów.
Czy rozumiecie, że oba powyższe ofitzjalne odtfoszenia powinny być ofitzjalnie odrzucone, ponieważ są niewłaściwie ofitzjalnie odtfoszone. A żeby to ofitzjalnie odrzucić, wystarczą tylko jakieś przykłady tylko z tzw. j. greckiego i już!
A co z innymi słowami i przykładami z innych języków, hm? Czy to nie oznacza, że i z ofitzjalnymi odtfoszeniami i z tymi tzw. laryngałami jest coś bardzo nie teges, hm?!!
…..
https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/pozdъ&action=edit&redlink=1
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/pozdъ.
…..
Późno / Po’Z’+No
https://pl.wiktionary.org/wiki/późno#pl
późno (język polski)
- znaczenia:
przysłówek
- (1.1) pod koniec jakiegoś czasu lub okresu[1]
- (1.2) po upływie czasu dłuższego niż zwykle lub niż oczekiwano[1]
- (1.3) wieczorem lub w nocy[1]
- (1.4) będąc w stosunkowo zaawansowanym wieku[1]
- odmiana:
- (1.1–4) st. wyższy później; st. najwyższy najpóźniej
- synonimy:
- (1.3) nocą
- antonimy:
- (1.1) wcześnie
- (1.2) przedwcześnie
- (1.3) rano, rankiem, bladym świtem, o brzasku
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. późność ż, spóźnienie n, opóźnienie n
- czas. opóźnić dk., opóźniać ndk.
- przym. późny, opóźniony
- tem. słow. późno-
- związki frazeologiczne:
- prędzej czy później • przysłowia: lepiej późno niż wcale • kto późno przychodzi, sam sobie szkodzi
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) late
- arabski: (1.1) متأخرا, egip. arab. متأخر, egip. arab. وخري
- baskijski: (1.1) berandu
- czeski: (1.1) pozdě
- dolnołużycki: (1.1) pózdźe
- duński: (1.1) sent
- esperanto: (1.1) malfrue
- francuski: (1.1) tard
- hiszpański: (1.1) tarde
- jidysz: (1.1) שפּעט (szpet)
- kazachski: (1.1) кеш
- niemiecki: (1.1) spät
- norweski (bokmål): (1.1) sent
- nowogrecki: (1.1) αργά
- rosyjski: (1.1) поздно; (1.2) поздно; (1.3) поздно
- słoweński: (1.1) pozno
- szwedzki: (1.1) sent; (1.2) sent; (1.3) sent
- ukraiński: (1.1) пізно; (1.2) пізно; (1.3) пізно
- wilamowski: (1.1) śpöt
- źródła:
- ↑ Skocz do:1,0 1,1 1,2 1,3
Hasło późno w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/późno
późno
Polish
Pronunciation
Adverb
późno (comparative później, superlative najpóźniej)
Related terms
Further reading
- późno in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- późno in Polish dictionaries at PWN
…..
Późny / Po’Z’+Ny
https://pl.wiktionary.org/wiki/późny#pl
późny (język polski)
- znaczenia:
przymiotnik
- (1.1) będący w końcowej fazie, w jednym z ostatnich stadiów
- (1.2) następujący po relatywnie dłuższym czasie niż to zwykle bywa
- (1.3) przeszły, ale najmniej oddalony od teraźniejszości
- (1.4) o kwiatach, warzywach, owocach późno dojrzewający, kwitnący
- (1.5) o roślinach późno siany, sadzony
- (1.6) zrealizowany przez osobę lub osoby w zaawansowanym wieku
- (1.7) przyszły, będący potem innym, niż poprzednio, w przeszłości (tylko w stopniu wyższym)
- (1.8) następujący potem, zaistniały po czymś co miało miejsce wcześniej (tylko w stopniu wyższym)
- odmiana:
- (1.1–8)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik późny późna późne późni późne dopełniacz późnego późnej późnego późnych celownik późnemu późnej późnemu późnym biernik późnego późny późną późne późnych późne narzędnik późnym późną późnym późnymi miejscownik późnym późnej późnym późnych wołacz późny późna późne późni późne stopień wyższy późniejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik późniejszy późniejsza późniejsze późniejsi późniejsze dopełniacz późniejszego późniejszej późniejszego późniejszych celownik późniejszemu późniejszej późniejszemu późniejszym biernik późniejszego późniejszy późniejszą późniejsze późniejszych późniejsze narzędnik późniejszym późniejszą późniejszym późniejszymi miejscownik późniejszym późniejszej późniejszym późniejszych wołacz późniejszy późniejsza późniejsze późniejsi późniejsze stopień najwyższy najpóźniejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najpóźniejszy najpóźniejsza najpóźniejsze najpóźniejsi najpóźniejsze dopełniacz najpóźniejszego najpóźniejszej najpóźniejszego najpóźniejszych celownik najpóźniejszemu najpóźniejszej najpóźniejszemu najpóźniejszym biernik najpóźniejszego najpóźniejszy najpóźniejszą najpóźniejsze najpóźniejszych najpóźniejsze narzędnik najpóźniejszym najpóźniejszą najpóźniejszym najpóźniejszymi miejscownik najpóźniejszym najpóźniejszej najpóźniejszym najpóźniejszych wołacz najpóźniejszy najpóźniejsza najpóźniejsze najpóźniejsi najpóźniejsze
- przykłady:
- (1.1) Była późna noc, a on jeszcze ciągle siedział przy komputerze.
- (1.2) Często podczas grupowych wycieczek jada się późny obiad, nazywany obiadokolacją, czyli obiad jedzony w porze kolacji.
- (1.6) Późne macierzyństwo to dzisiaj codzienność. Ciągle się słyszy w telewizji, że kobiety po sześćdziesiątce rodzą zdrowe dzieci.
- (1.8) Palcowanie, napisane w nutach, jest najczęściej elementem późniejszym, dopisanym przez redaktora.
- kolokacje:
- (1.1) późny ranek / wieczór / renesans / gotyk • późna wiosna / jesień / zima • późne rano / popołudnie / lato / średniowiecze / oświecenie
- (1.2) późny obiad • późna reakcja / decyzja / akcja
- antonimy:
- (1.1–6) wczesny
- (1.7–8) wcześniejszy
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. późność ż, spóźnienie n, opóźnienie n
- czas. późnić się
- przym. opóźniony
- przysł. późno
- tem. słow. późno-
- związki frazeologiczne:
- późny wiek
- późne lata
- późna godzina
- siedzieć do późnej nocy
- dla późnych gości pozostają kości
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) late, belated; (1.2) late, belated
- arabski: (1.2) متأخر
- duński: (1.1) sen; (1.2) sen
- esperanto: (1.1) malfrua
- francuski: (1.1) tard; (1.2) tardif, tard
- rosyjski: (1.1) поздний; (1.2) поздний; (1.4) поздний; (1.5) поздний
- szwedzki: (1.1) sen; (1.2) sen
- ukraiński: (1.1) пізній; (1.2) пізній
- włoski: (1.1) inoltrato; (1.2) tardi
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/późny
późny
Polish
Pronunciation
Adjective
późny (comparative późniejszy, superlative najpóźniejszy, adverb późno)
- late (near the end of a period of time)
Declension
Antonyms
Related terms
Further reading
- późny in Polish dictionaries at PWN
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/po
Reconstruction:Proto-Slavic/po
Proto-Slavic
Etymology
From Proto-Indo-European *h₂pó. Balto-Slavic cognates include Lithuanian po, Old Prussian pa-, po-.
Indo-European cognates include Mycenaean Greek 𐀀𐀢 (a-pu), Sanskrit अप (ápa, “away, off”), Latin ab (“from”), Old Persian 𐎠𐎱 (apa, “away”), Proto-Germanic *ab (“away from”).
Another variant of the preposition (likely descending from pre-Slavic *pós) has been used to form the adverbs Proto-Slavic *pozdě (“lately”) and Proto-Slavic *poslě (“afterwards”).
Preposition
*po[1]
Descendants
- East Slavic:
- South Slavic:
- West Slavic:
References
- ^ Derksen, Rick (2008), “*po, *pa”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 407: “prep., pref. ‘after, by, at’”
…..
https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/poslě&action=edit&redlink=1
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/poslě.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/po#Polish
po
Polish
Etymology
From Proto-Slavic *po, from Proto-Indo-European *h₂(e)po.
Pronunciation
Preposition
po
- (+ locative) after
- (+ locative) along
- (+ locative) on, over
- (+ locative) at, by, next to
- (+ locative) around
- (+ accusative) for, after, to take care of
- (+ accusative) up to
- (+ dative, only with adjectives) according to, in the way of
- (+ dative, only with adjectives) in the language of
Usage notes
- Dative adjectives that end in -ski for the lemma take the archaic suffix -sku instead of the usual -skiemu when used with this preposition.
Derived terms
Conjunction
po
Further reading
- po in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- po in Polish dictionaries at PWN
…..
Po / Po
https://pl.wiktionary.org/wiki/po
po (język polski)
po (1.2) pożarze
- znaczenia:
przyimek
- (1.1) …służący do tworzenia wyrażeń, w których część za przyimkiem jest materią, wzdłuż której odbył się ruch
- (1.2) …służący do tworzenia wyrażeń, w których część za przyimkiem odbyła się wcześniej, niż część przed przyimkiem, lub znajduje się dalej w kolejności
- (1.3) …służący do tworzenia wyrażeń, w których część przed przyimkiem ma miejsce ze strony określonej przez część za przyimkiem
- (1.4) niewiele ponad
- (1.5) każdy dokładnie (tyle samo)
- (1.6) w danym języku
- (1.7) w wielu miejscach, w wielu przedmiotach tego samego typu
- (1.8) …służący do tworzenia wyrażeń, w których część za przyimkiem była miejscem lub właścicielem części przed przyimkiem
- (1.9) o rozpoznawaniu: według
- (1.10) …służący do tworzenia wyrażeń, w których część za przyimkiem określa przedmiot lub osobę, którą zamierza się zabrać lub odebrać z miejsca docelowego
skrótowiec
- (2.1) = kolej. przystanek osobowy[1]
- przykłady:
- (1.1) Rowerem z trudem jeździ się po piasku.
- (1.2) Dziadek zawsze ogląda telewizję po kolacji.
- (1.3) Serce człowieka znajduje się po jego lewej stronie.
- (1.4) I to ma być basen? Tu jest woda ledwo po pas!
- (1.5) Dostali panowie po jednym długopisie.
- (1.5) Pięć opakowań po trzy sztuki, czyli piętnaście sztuk.
- (1.6) Pan Kowalski mówi po polsku, angielsku i niemiecku.
- (1.7) Do rana Nikodem włóczył się z kolegami po barach.
- (1.8) Ten sztucer na słonie jest po moim dziadku.
- (1.8) W słoiku po dżemie trzymam drobne na czarną godzinę.
- (1.9) Poznałem pana po głosie.
- (1.10) Wróciłem do domu po kluczyki do samochodu.
- składnia:
- (1.1) po + Ms.
- (1.2) po + Ms.
- (1.3) po + Ms.
- (1.4) po + B.
- (1.5) po + Ms.
- (1.6) po + C. z końcówką -u (forma archaicznej deklinacji rzeczownikowej)[2]
- (1.7) po + Ms. lm
- (1.8) po + Ms.
- (1.9) po + Ms.
- (1.10) po + B.
- kolokacje:
- (1.1) po ziemi / trawie / …
- (1.3) po lewej / prawej / stronie sędziego / stronie obserwatora / …
- (1.6) po angielsku / niemiecku / polsku / rosyjsku / …
- (1.10) przyjść / wrócić / przyjechać / wpaść po kogoś (coś)
- związki frazeologiczne:
- jak po lodzie • krajobraz jak po bitwie • po drodze • po imieniu • po nocy • po ptokach • wpaść jak po ogień • mieć po dziurki w nosie • po burzy zawsze słońce przychodzi • po karnawale – czas na gorzkie żale • gdy na św. Barbarę gęś chodzi po lodzie, to Boże Narodzenie będzie po wodzie • po winie rozum w głowie ginie • po świętej Agacie wyschną na słońcu gacie • poznać pana po cholewach
- etymologia:
- (1) prawdop. zredukowana postać praindoeur. *apo[3]
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) on, over; (1.2) after, past; (1.3) on; (1.4) to; (1.5) each, every; (1.6) ze speak: brak, z write: in; (1.7) about
- arabski: (1.2) بعد (1) أثر, تلو, عقب
- białoruski: пасля
- bośniacki: (1.2) nakon
- chorwacki: (1.2) nakon
- dolnołużycki: (1.1) pó; (1.2) pó; (1.5) pó; (1.9) pó
- duński: (1.1) på; (1.2) efter; (1.6) på; (1.8) efter
- esperanto: (1.2) post; (1.5) po
- gudźarati: (1.2) પછી (pachī)
- holenderski: (1.1) na
- japoński: (1.2) から; (1.5) ずつ
- litewski: po
- łaciński: (1.1) in; (1.2) post
- niemiecki: (1.1) auf; (1.2) nach; (1.3) an; (1.4) bis; (1.5) je; (1.6) auf; (1.9) an
- rosyjski: (1.1) по; (1.2) после; (1.3) по; (1.4) по; (1.5) по; (1.6) по; (1.7) по; (1.8) по; (1.9) по; (1.10) по
- rumuński: (1.1) pe; (1.2) după; (1.3) pe; (1.4) până la; (1.5) câte; (1.6) în; (1.7) în
- slovio: po
- szwedzki: (1.2) efter
- tybetański: (1.2) ཕྱི་རུ
- ukraiński: (1.1) по
- wilamowski: nöch (do weryfikacji)
- źródła:
- ↑ Instrukcja o rozkładzie jazdy pociągów Ir-11, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
- ↑ Ida Kurcz, Andrzej Lewicki, Jadwiga Sambor, Krzysztof Szafran, Jerzy Woronczak, Polszczyzna lat sześćdziesiątych, str. XV.
- ↑ Witold Mańczak, O zjawisku, które w tekstach polskich występuje w ponad 60% wyrazów, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” nr 29/2015, s. 67.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/h₁epi
Reconstruction:Proto-Indo-European/h₁epi
Proto-Indo-European
Etymology
Would be locative case of *h₁ep–, which could mean „back”, with the „on” sense referring to pack animals or riding.
Adverb
*h₁epi
Related terms
- *h₁op-s
- Italic: [Term?]:
- Latin: obs
- Italic: [Term?]:
- *h₁op-i-s
Descendants
- Albanian:
- Armenian:
- Balto-Slavic:
- Celtic: *eɸirom
- Old Irish: íar
- Germanic: *bi
- Germanic: *ēbanþs
- Hellenic:
- Indo-Iranian: *Hápi
- Italic:
Further reading
- Sihler, Andrew L. (1995) New Comparative Grammar of Greek and Latin, Oxford, New York: Oxford University Press, →ISBN
- Pokorny, Julius (1959) Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume III, Bern, München: Francke Verlag, page 841
References
- ^ Buck, Carl (1904) A grammar of Oscan and Umbrian, Ginn & Co, page 208
…..
Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/h₁ep-.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/h₂pó
Reconstruction:Proto-Indo-European/h₂pó
Proto-Indo-European
Adverb
*h₂pó
Related terms
Descendants
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/fanē
Reconstruction:Proto-Germanic/fanē
Proto-Germanic
Etymology
From Pre-Germanic *h₂poneh₁, from Proto-Indo-European *h₂pó, allative form of a root noun *h₂ep– + *-neh₁ an ablative suffix.
Pronunciation
Preposition
*fanē
- (with dative) from
Descendants
References
- Kroonen, Guus (2013) Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/fast#en
fast (język angielski)
- wymowa:
- bryt. (RP) enPR: fäst, IPA: /fɑːst/, SAMPA: /fA:st/
- wymowa brytyjska
- bryt., amer.: enPR: făst, IPA: /fæst/, SAMPA: /f{st/
- wymowa amerykańska
- znaczenia:
rzeczownik
czasownik
- (2.1) pościć
- (2.2) zablokować, zablokować się, utknąć
przymiotnik
- (3.1) szybki (o rzeczach)
- (3.2) przymocowany, zablokowany
- (3.3) odporny, trwały (o kolorze)
przysłówek
- (4.1) szybko
- odmiana:
- (1) pl fasts
- (2) fast, -ed, -ed, he fasts, be fasting
- (3), (4) fast, -er, -est
- przykłady:
- (1.1) Every Friday I practice a fast. → W każdy piątek mam post.
- (1.3) They stood fast in spite of the powerful winds. → Stali niewzruszeni pomimo silnego wiatru.
- (2.1) When you fast, you should not eat meat. → Kiedy pościsz, nie powinieneś jeść mięsa.
- (2.2) The cannonball fasted in the cannon. → Kula utknęła w armacie.
- (3.1) This car is really fast! → Ten samochód jest naprawdę szybki!
- (3.2) The rope was not fast and he fell down. → Lina nie była zamocowana i on spadł.
- (3.3) The colour of my blouse is fast. → Kolor mojej bluzki jest trwały.
- (4.1) Do not drive so fast! → Nie jedź tak szybko!
- wyrazy pokrewne:
- (2.2) to fasten
- związki frazeologiczne:
- fast forward • fast break
- (4.1) fast asleep
UWAGA!
O słowie Feast napisze oddzielny wpis, bo wg ofitzjalnych jęsykoznaftzów to nie jest nic podobnego do Fast!
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/fast
fast
English
Pronunciation
- (Received Pronunciation, General Australian, General New Zealand, General South African) enPR: fäst, IPA(key): /fɑːst/
- Rhymes: -ɑːst
- (UK, US) enPR: făst, IPA(key): /fæst/
- Rhymes: -æst
Etymology 1
From Middle English fast, from Old English fæst (“fast, fixed, firm, secure; constant, steadfast; stiff, heavy, dense; obstinate, bound, costive; enclosed, closed, watertight; strong, fortified”), from Proto-Germanic *fastaz, *fastijaz, *fastuz (“fast, firm, secure”); see it for cognates and further etymology.
The development of “rapid” from an original sense of “secure” apparently happened first in the adverb and then transferred to the adjective; compare hard in expressions like “to run hard”. The original sense of “secure, firm” is now slightly archaic, but retained in the related fasten (“make secure”).
Adjective
fast (comparative faster, superlative fastest)
- (dated) Firmly or securely fixed in place; stable. [from 9th c.]
- Firm against attack; fortified by nature or art; impregnable; strong.
- Synonyms: fortified, impenetrable
- Antonyms: penetrable, weak
- (of people) Steadfast, with unwavering feeling. (Now mostly in set phrases like fast friend(s).) [from 10th c.]
- Moving with great speed, or capable of doing so; swift, rapid. [from 14th c.]
- Causing unusual rapidity of play or action.
-
a fast racket, or tennis court
-
a fast track
-
a fast billiard table
-
a fast dance floor
-
- (computing, of a piece of hardware) Able to transfer data in a short period of time.
- Deep or sound (of sleep); fast asleep (of people). [16th-19th c.]
- (of dyes or colours) Not running or fading when subjected to detrimental conditions such as wetness or intense light; permanent. [from 17th c.]
-
All the washing has come out pink. That red tee-shirt was not fast.
- Synonym: colour-fast
-
- (obsolete) Tenacious; retentive.
- (dated) Having an extravagant lifestyle or immoral habits. [from 18th c.]
-
a fast woman
-
- Ahead of the correct time or schedule. [from 19th c.]
- (of photographic film) More sensitive to light than average. [from 20th c.]
Synonyms
- (occurring or happening within a short time): quick, rapid, speedy, swift
- (capable of moving with great speed): see also Thesaurus:speedy
- (rapidly consents to sexual activity): easy, slutty; see also Thesaurus:promiscuous
- (firmly or securely fixed in place): see also Thesaurus:tight
Antonyms
- (occurring or happening within a short time): slow
Derived terms
Related terms
Adverb
fast (comparative faster, superlative fastest)
- In a firm or secure manner, securely; in such a way as not to be moved; safe, sound [from 10th c.].
-
Hold this rope as fast as you can.
-
- (of sleeping) Deeply or soundly [from 13th c.].
- Immediately following in place or time; close, very near [from 13th c.].
-
The horsemen came fast on our heels.
-
Fast by the sturdy batsman the ball unheeded sped. / That ain’t my style, said Casey. Strike one, the umpire said.
-
- Quickly, with great speed; within a short time [from 13th c.].
- Ahead of the correct time or schedule.
Noun
fast (plural fasts)
- (Britain, rail transport) A train that calls at only some stations it passes between its origin and destination, typically just the principal stations
- Synonyms: express, express train, fast train
- Antonyms: local, slow train, stopper
Interjection
fast
- (archery) Short for „stand fast”, a warning not to pass between the arrow and the target
- Antonym: loose
Translations
Etymology 2
From Middle English fasten, from Old English fæstan (verb), from Proto-Germanic *fastijaną, derived from *fastuz, and thereby related to Etymology 1. Cognate with Dutch vasten, German fasten, Old Norse fasta, Gothic 𐍆𐌰𐍃𐍄𐌰𐌽 (fastan), Russian пост (post). The noun is probably from Old Norse fasta.
Verb
fast (third-person singular simple present fasts, present participle fasting, simple past and past participle fasted)
- (intransitive) To restrict one’s personal consumption, generally of food, but sometimes other things, in various manners (totally, temporally, by avoiding particular items), often for religious or medical reasons.
- Muslims fast during Ramadan and Catholics during Lent.
Noun
fast (plural fasts)
- The act or practice of abstaining from food or of eating very little food.
- Synonym: fasting
- The period of time during which one abstains from or eats very little food.
Derived terms
References
Anagrams
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/fastijaną
Reconstruction:Proto-Germanic/fastijaną
Proto-Germanic
Etymology
Derived from *fastuz (“firm”).
Pronunciation
Verb
*fastijaną
Inflection
active voice | passive voice | ||||
---|---|---|---|---|---|
present tense | indicative | subjunctive | imperative | indicative | subjunctive |
1st singular | *fastijō | *fastijaų | — | — | — |
2nd singular | *fastaisi | *fastijais | *fastai | — | — |
3rd singular | *fastaiþi | *fastijai | *fastijaþau | — | — |
1st dual | *fastijōs | *fastijaiw | — | — | — |
2nd dual | *fastijaþiz | *fastijaiþiz | *fastijaþiz | — | — |
1st plural | *fastijamaz | *fastijaim | — | — | — |
2nd plural | *fastaiþ | *fastijaiþ | *fastaiþ | — | — |
3rd plural | *fastijanþi | *fastijain | *fastijanþau | — | — |
past tense | indicative | subjunctive | |||
1st singular | *fastdǭ | *fastdēdį̄ | |||
2nd singular | *fastdēz | *fastdēdīz | |||
3rd singular | *fastdē | *fastdēdī | |||
1st dual | *fastdēdū | *fastdēdīw | |||
2nd dual | *fastdēdudiz | *fastdēdīdiz | |||
1st plural | *fastdēdum | *fastdēdīm | |||
2nd plural | *fastdēdud | *fastdēdīd | |||
3rd plural | *fastdēdun | *fastdēdīn | |||
present | past | ||||
participles | *fastijandz | *fastdaz |
Derived terms
Descendants
- Old English: fæstan
- Old Frisian: festia
- Old Saxon: *fastōn
- Old Dutch: *faston
- Old High German: fastēn
- Old Norse: fasta
- Gothic: 𐍆𐌰𐍃𐍄𐌰𐌽 (fastan)
References
- Kroonen, Guus (2013) Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Germanic/fastuz
Reconstruction:Proto-Germanic/fastuz
Proto-Germanic
Alternative forms
Etymology
Connected with Old Armenian հաստ (hast, “firm, steady, standing still, tough; thick, dense, broad”), possibly also Sanskrit पस्त्य n (pastyá, “stall, stable ← stable habitation”), पस्त्या f (pastyā́, “homestead, dwelling, household”), and usually derived from Proto-Indo-European *pastV- (“solid, stable”).
Kroonen separates the Sanskrit and reconstructs the Proto-Indo-European root for Armenian and Germanic as *pHst–, according to him from earlier *ph₂ǵ–sth₂–, a compound of *peh₂ǵ– (“to become firm”) (compare Ancient Greek πήγνυμι (pḗgnumi, “to fasten, fix, make solid”)) and *steh₂– (“to stand”).
However, according to Martirosyan we are hardly dealing with a Proto-Indo-European word. This is rather a substrate word shared by Armenian, Germanic, possibly also Indo-Aryan. See հաստ (hast) for more on this.
Pronunciation
Adjective
*fastuz
Inflection
strong declension | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
masculine | feminine | neuter | ||||
singular | plural | singular | plural | singular | plural | |
nominative | *fastuz | *fastijai | *fastī | *fastijôz | *fastų, *-jatō | *fastijō |
accusative | *fastijanǭ | *fastijanz | *fastijǭ | *fastijōz | *fastų, *-jatō | *fastijō |
genitive | *fastijas, *fastīs | *fastijaizǫ̂ | *fastijaizōz | *fastijaizǫ̂ | *fastijas, *fastīs | *fastijaizǫ̂ |
dative | *fastijammai | *fastijaimaz | *fastijaizōi | *fastijaimaz | *fastijammai | *fastijaimaz |
instrumental | *fastijanō | *fastijaimiz | *fastijaizō | *fastijaimiz | *fastijanō | *fastijaimiz |
weak declension | ||||||
masculine | feminine | neuter | ||||
singular | plural | singular | plural | singular | plural | |
nominative | *fastijô | *fastijaniz | *fastijǭ | *fastijōniz | *fastijô | *fastijōnō |
accusative | *fastijanų | *fastijanunz | *fastijōnų | *fastijōnunz | *fastijô | *fastijōnō |
genitive | *fastīniz | *fastijanǫ̂ | *fastijōniz | *fastijōnǫ̂ | *fastīniz | *fastijanǫ̂ |
dative | *fastīni | *fastijammaz | *fastijōni | *fastijōmaz | *fastīni | *fastijammaz |
instrumental | *fastīnē | *fastijammiz | *fastijōnē | *fastijōmiz | *fastīnē | *fastijammiz |
Derived terms
Descendants
- Old English: fæst
- Old Frisian: fest
- Old Saxon: fast, festi
- Old Dutch: fast
- Old High German: festi, fast, fasti
- Old Norse: fastr
- Gothic: *𐍆𐌰𐍃𐍄𐍃 (*fasts)
References
- Mallory, J. P.; Adams, D. Q., editors (1997) Encyclopedia of Indo-European culture, London, Chicago: Fitzroy Dearborn Publishers, page 204b
- Martirosyan, Hrach (2010), “hast”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 390
- Kroonen, Guus (2013), “*fastu-”, in Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, page 138
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/հաստ#Old_Armenian
հաստ
Old Armenian
Etymology
Connected with Proto-Germanic *fastuz (“fixed, firm, secure”), possibly also Sanskrit पस्त्य n (pastyá, “stall, stable ← stable habitation”), पस्त्या f (pastyā́, “homestead, dwelling, household”). All usually derived from Proto-Indo-European *pastV- (“solid, stable”).[1][2][3][4] Kroonen separates the Sanskrit and reconstructs the Proto-Indo-European root for Armenian and Germanic as *pHst–.[5] See *fastuz for more on this.
However, Martirosyan writes: „In view of the limited distribution (see also Salmons apud Mallory/Adams 1997: 204b) and the vowel *-a-, we are hardly dealing with a Proto-Indo-European word. One may posit a European substrate word shared by Armenian, Germanic, possibly also Indo-Aryan. In view of the semantics of the Germanic and Indic cognates, as well as that of Armenian հաստատեմ (hastatem, “to affirm, assert, reinforce; to build, found, set up, settle, establish a dwelling place”), one may posit a substratum technical term with an original meaning ‘foundation, settlement, fortified dwelling place, fortress’”.[6]
Compare also Northern Kurdish xest, Central Kurdish خەست (xest), dialectal ھەس (hes), Southern Kurdish خەس (xes), Laki خەس (xes), ھەس (hes) and Gurani ھەس (has, “thick, viscous (of liquid)”).
Adjective
հաստ • (hast) indeclinable
Noun
հաստ • (hast)
- firmness, the standing still, strength
-
կալ ի հաստի ― kal i hasti ― to stand firm
-
ի հաստոջ պահել ― i hastoǰ pahel ― to hold fast
-
ի հաստոջ ունել ― i hastoǰ unel ― to preserve, to keep
-
Declension
singular | plural | ||
---|---|---|---|
nominative | հաստ (hast) | հաստք (hastkʿ) | |
genitive | հաստի (hasti) | հաստից (hasticʿ) | |
dative | հաստի (hasti) | հաստից (hasticʿ) | |
accusative | հաստ (hast) | հաստս (hasts) | |
ablative | հաստէ (hastē) | հաստից (hasticʿ) | |
instrumental | հաստիւ (hastiw) | հաստիւք (hastiwkʿ) | |
locative | հաստի, հաստոջ (hasti, hastoǰ) | հաստս (hasts) |
Derived terms
- ամենահաստիչ (amenahastičʿ)
- անհաստ (anhast)
- երկնահաստած (erknahastac)
- հաստակառոյց (hastakaṙoycʿ)
- հաստակող (hastakoł)
- հաստահարուստ (hastaharust)
- հաստաստեղն (hastastełn)
- հաստատ (hastat)
- հաստատրամ (hastatram)
Related terms
- աստուած (astuac) (possibly)
Descendants
- Armenian: հաստ (hast)
References
- ^ Ačaṙean, Hračʿeay (1977), “հաստ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume III, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 49ab
- ^ Pokorny, Julius (1959), “pasto-”, in Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume III, Bern, München: Francke Verlag, page 789
- ^ Mallory, J. P.; Adams, D. Q., editors (1997) Encyclopedia of Indo-European culture, London, Chicago: Fitzroy Dearborn Publishers, page 204b
- ^ Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 201
- ^ Kroonen, Guus (2013), “*fastu-”, in Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, page 138
- ^ Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 390
Further reading
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “հաստ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “հաստ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
UWAGA!
However, Martirosyan writes: „In view of the limited distribution (see also Salmons apud Mallory/Adams 1997: 204b) and the vowel *-a-, we are hardly dealing with a Proto-Indo-European word. One may posit a European substrate word shared by Armenian, Germanic, possibly also Indo-Aryan. In view of the semantics of the Germanic and Indic cognates, as well as that of Armenian հաստատեմ (hastatem, “to affirm, assert, reinforce; to build, found, set up, settle, establish a dwelling place”), one may posit a substratum technical term with an original meaning ‘foundation, settlement, fortified dwelling place, fortress’”.[6]
Ofitzjalni jęsykosnaftzy oczywiście nie znają Pra-Słowiańskich słów jak Postój / Po+ST+o’J, Ostoja / o+ST+oJa, Postawić / Po+ST+aW+iC’, itp. Tymi ofitzjalmymi fielko-ormiańskimi wtórnie ubezdźwięcznionymi bredniami zajmę się niebawem.
…..
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/peh₂ǵ-
Reconstruction:Proto-Indo-European/peh₂ǵ–
Proto-Indo-European
Alternative forms
Root
- to attach
Derived terms
- *ph₂-né-ǵ- ~ *ph₂-n̥-ǵ- (nasal-infix present)
- *ph₂ǵ-éh₂ye-ti
- Italic:
- Latin: (prō)pagō
- Italic:
- *ph₂ǵ-tós
- Italic:
- Latin: pactus
- Italic:
- *péh₂ǵ-s (nomen actionis)
- Hellenic:
- Ancient Greek: (ἅ)παξ ((há)pax)
- Hellenic:
- *peh₂ǵ-os
- *ph₂ǵ-eh₂
- Hellenic:
- Ancient Greek: πάγη (págē)
- Hellenic:
- *peh₂ǵ-mn̥
- Hellenic:
- Ancient Greek: πῆγμα (pêgma)
- Hellenic:
- *p(e)h₂ǵ-sleh₂
- *p(e)h₂ǵ-slo-
- *p(e)h₂ǵ-slo-lo-
- Italic: *pākslolos
- Latin: paxillus
- Italic: *pākslolos
- *peh₂ǵ-sno-
- Hellenic:
- Ancient Greek: πάχνη (pákhnē)
- Hellenic:
- *ph₂ǵ-y(e)h₂-lo-
- *peh₂ǵ-dʰlo-
- Italic: [Term?]
- Latin: (re)pāgulum
- Italic: [Term?]
- (possibly) *ph₂ǵ-sth₂-[3]
- Unsorted formations:
References
- ^ De Vaan, Michiel (2008) Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill
- ^ Pokorny, Julius (1959) Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume III, Bern, München: Francke Verlag, pages 787–788
- ^ Kroonen, Guus (2013), “*fastu-”, in Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, page 138
UWAGA!
Ofitzjalne fyfietzenie źródłosłowu łacińskiego słowa Pila / PiLa wygląda na to, że… ofitzjalnie nie pochodzi od bezdźwięcznego rdzenia *peh₂ǵ– (to attach), jak to ma miejsce w przypadku słów Palus / PaL+o’S i Pala / PaLa,.. ale od dźwięcznego *peys– (“to crush”)!
Jak to niby jest logicznie możliwe, skoro wszystkie te słowa mają tę samą budowę?!! Wszystkie te słowa pochodzą oczywiście od Pra-Słowiańskiego słowa PaL / PaL i rdzenia PL, a nie odwrotnie, jak to jest ofitzjalnie fyfotzone! Jest tam widoczne także i typowe wtórne ubezdźwięcznienie, patrz fielko-germański Pfahl, itp. I tym i tym *peh₂ḱ–, czy innym pactus zajmę się tym w oddzielnych wpisach.
…..
https://pl.wiktionary.org/wiki/pagus
https://en.wiktionary.org/wiki/pagus#Latin
pagus
Latin
Etymology
From Proto-Indo-European *peh₂ǵ–. See related terms.
Pronunciation
Noun
pāgus m (genitive pāgī); second declension
- district, province, region, canton
- area outside of a city, countryside; rural community
- country or rural people
- clan
- (Medieval Latin) village
- (Medieval Latin) territory
Declension
Second-declension noun.
Case | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominative | pāgus | pāgī |
Genitive | pāgī | pāgōrum |
Dative | pāgō | pāgīs |
Accusative | pāgum | pāgōs |
Ablative | pāgō | pāgīs |
Vocative | pāge | pāgī |
Derived terms
Related terms
Descendants
References
- pagus in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
- pagus in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
- pagus in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition, 1883–1887)
- pagus in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire Illustré Latin-Français, Hachette
- pagus in The Perseus Project (1999) Perseus Encyclopedia[1]
- pagus in Harry Thurston Peck, editor (1898) Harper’s Dictionary of Classical Antiquities, New York: Harper & Brothers
- pagus in Ramminger, Johann (accessed 16 July 2016) Neulateinische Wortliste: Ein Wörterbuch des Lateinischen von Petrarca bis 1700[2], pre-publication website, 2005-2016
- pagus in William Smith, editor (1854, 1857) A Dictionary of Greek and Roman Geography, volume 1 & 2, London: Walton and Maberly
- pagus in William Smith et al., editor (1890) A Dictionary of Greek and Roman Antiquities, London: William Wayte. G. E. Marindin
https://en.wiktionary.org/wiki/paganus#Latin
https://pl.wiktionary.org/wiki/paganus
https://en.wiktionary.org/wiki/paganicus#Latin
https://pl.wiktionary.org/wiki/paganicus
https://en.wiktionary.org/wiki/paganismus#Latin
https://pl.wiktionary.org/wiki/paganismus
https://en.wiktionary.org/wiki/paganitas#Latin
https://pl.wiktionary.org/wiki/paganitas
https://en.wiktionary.org/wiki/pagina#Latin
https://pl.wiktionary.org/wiki/pagina
…..
Z wyższej konieczności tym Slavic: *pazъ muszę zająć się w następnym technicznym wpisie. WordPress zwalnia mi już, a pozostało mi jeszcze sporo danych do uzupełnienia. Zresztą i ten temat staje się hm… pachnący, więc nie będę go tu mieszał z tymi pączkami, bo to niesmacznie będzie razem wyglądało… 🙂
Tak, czy srak, no to wiecie już od czego ofitzjalnie pochodzi tzw. pogaństwo… 🙂
To dużo tłumaczy:
How did the letter P come to be in English
Nov 1, 2019
Steve the vagabond and silly linguist
DerMeisterXZ
Many of our words beginning with /p/ are in fact borrowed because of how rare /b/ was in PIE
Iam Cleaver
Is birch a borrowing? It is bereza in Slavic, which still has a b.
ElderlyMother
Yeah,I think that /bant/ was probably uncommon back then
Jackson Perisutti
@Iam Cleaver No, the b in birch doesn’t come from b in indoeuropean, it comes from bh which became b in slavic languages
Iam Cleaver
@Jackson Perisutti oh, did it actually sound different?
Scott Hancock
@Iam Cleaver Yup. Proto-Indo-European /bʱ/ became Proto-Germanic /b/, while PIE /b/ (to the extent it existed) became Proto-Germanic /p/, not counting changes introduced by Verner’s Law. There are many modern languages (e.g., Hindi/Urdu) that show a difference between the sounds /bʱ/ and /b/. EDIT: Unlike Proto-Germanic, Proto-(Balto-)Slavic merged PIE /bʱ/ and PIE /b/ into the same sound, /b/.
PolubieniePolubienie
How Geography KILLED a Letter
Jun 27, 2018
Atlas Pro
Fun facts:
I had a speech impediment as a child where I couldn’t pronounce TH properly, instead using an F sound. Good thing I got all that cleared up before making this video. If you’re curious what thorn looks like actually using thorn to spell it, it looks like this: Þorn. Now you know why I didn’t show it in my video. Last fact, there are a bunch more letters the english language used to have, like Wynn and Yogh.
PolubieniePolubienie
Pingback: 215 Pazur, Paznokieć, Pazucha, Pacha, Paszka, Zapach, Pchła, Flea i inne dowody na pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni i wtórność ubezdźwięcznień | SKRBH