280 Ciśnienie, cieśnina, ciasny, ciasnota, ciasto, cesto, pasta, pásta, pastós, pássō i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa

ciasto (1.1)

…..

A oto jednocześnie i dalszy ciąg opisywania słów związanych z pojęciem „cisnąć, ciskać, jako gnieść”, jak i kolejny ofitzjalny paradox,.. choć jak pisałem, wcale jeszcze nie ostatni…

Okazuje się bowiem, że ofitzjalnie tzw. starogrecki dźwięk zapisywany jako P, miał jakoś powstać z wcześniejszego dźwięku zapisywanego jako K, a dokładniej z Proto-Indo-European *kʷ, patrz: KW > P…

Jak on to był i niby zrobił, no to nie mam pojęcia. Ofitzjalne jęsykosnaftzfo jakoś tego też nie wyjaśnia, a jedynie tfierdzi,.. że tak właśnie było…

Przypomnę, że ofitzjalnie dźwięk zapisywany jako K miał istnieć wcześniej, niż dźwięk zapisywany jako T… To oznacza, że np. ciągle jakoś niespalatalizowane słowa jak Kisnąć / KiS+Na”+C’, czy Kisić / KiSi+C’, itp., były ofitzjalnie pierwotne, wobec słów jak tzw. Proto-Slavic *těsnъ, czy *těskъ, itp…

Czy logicznie przypadkiem to nie oznacza, że dźwięk zapisywany jako T powinien był / ma / może mieć jakiś związek z dźwiękiem zapisywanych jako P?

Ja nic o tym nie wiem i obawiam się, że ofitzjalne jęsykosnaftzfo też tego nie wie. Ja przynajmniej o tym nigdzie nigdy nic nie czytałem…

Przypominam ponownie, że o jednocześnie istniejących obocznych postaciach nisko-energetycznych / bezdźwięcznych, jak np. Kisnąć / KiS+Na”+C’, Kisić / KiSi+C’, itp., pisałem już we wpisie nr 270…

Twierdzę, że także i te dane zaprzeczają logice powstania rzekomych tzw. palatalizacji słowiańskich, a szczególnie tej drugiej, patrz:

https://en.wikipedia.org/wiki/Slavic_second_palatalization

(…)

The inherited velars *k (< PIE *k, *kʷ) and *g (< PIE *g, *gʰ, *gʷ, *gʷʰ) change before the Proto-Slavic diphthong *aj/āj (< PIE *oy, *h₂ey/ay), which itself must have become *ē by the time the second palatalization started to occur:[2] 

*k > *t > c

(…)

Przy okazji ofitzjalnie wychodzi na to, że łacińska pasta to zapożyczenie od-staro-greckie, które samo w sobie jest zapożyczeniem od łacińskim, patrz: „Borrowed from Italian pasta„,.. jednocześnie pochodząc od wcześniejszych staro-greckich postaci, jak „παστός (pastós), from πάσσω (pássō, “sprinkle”), from Proto-Indo-European *kʷeh₁t– (“to shake”).”… Pogubiłem się co od czego ofitzjalnie pochodzi.

Pogubiłem się też jak pierwotne znaczenie „potrząsnąć, wstrząsać, trząść, zachwiać, trząść się, zatrząść, strząsać, strzepnąć, kiwać, potrząść, przetrząsać, zatrząść się”,.. przeszło w znaczenie „posypać, obsypać, prószyć, przyprószyć, przysypać, opylić, czy kropić, pokropić, zakrapiać, skrapiać, spryskać, rozpryskiwać, oblać, zraszać, usiać”,.. by następnie zmienić się w Ciasto / CiaS+To…

Może Ty umiesz to wszystko jakoś logicznie wytłumaczyć?

Ponownie też zastanawia Mię brak podobnie brzmiących odpowiedników w innych językach słowiańskich, a także i bałtyckich. Ponownie też pozaznaczałem co ważniejsze różnice do przemyślenia…

…..

Ciśnienie / CiS+Nie+Nie

https://pl.wiktionary.org/wiki/ci%C5%9Bnienie#pl

ciśnienie (język polski)

wymowa:
​?/i, IPA: [ʨ̑iɕˈɲɛ̇̃ɲɛ], AS: [ćiśńė̃ńe], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.• -ni…
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) fiz. stosunek siły do powierzchni, na którą działa; zob. też ciśnienie w Wikipedii
(1.2) med. ciśnienie krwi, ciśnienie tętnicze; zob. też ciśnienie tętnicze w Wikipedii
(1.3) presja, nacisk
odmiana:
(1.1–3)

przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga
mianownik ciśnienie ciśnienia
dopełniacz ciśnienia ciśnień
celownik ciśnieniu ciśnieniom
biernik ciśnienie ciśnienia
narzędnik ciśnieniem ciśnieniami
miejscownik ciśnieniu ciśnieniach
wołacz ciśnienie ciśnienia
przykłady:
(1.1) W zbiorniku panuje duże ciśnienie.
(1.2) Zbyt wysokie ciśnienie może wyniszczyć organizm.
(1.3) Dyrektor baletu złożył dymisję z przyczyn politycznych, Joan też odeszła, nie mogąc wytrzymać ciśnienia[1].
składnia:
(1.1) ciśnienie w + Ms., ciśnienie na + N.
(1.3) wywierać ciśnienie na + B.
kolokacje:
(1.1) ciśnienie bezwzględne / akustyczne / atmosferyczne / krytyczne / osmotyczne • mierzyć ciśnienie • obszar niskiego ciśnienia • wywierać ciśnienie
(1.2) ciśnienie krwi • ciśnienie tętnicze • mierzyć ciśnienie • obniżać ciśnienie • spadek ciśnienia • zbijać ciśnienie
(1.3) wielkie / straszne ciśnienie • wytrzymywać / wywierać ciśnienie
synonimy:
(1.3) nacisk, napór, presja
hiperonimy:
(1.3) wpływ
wyrazy pokrewne:
rzecz. ciśnięcie n, nadciśnienie n, podciśnienie n
czas. cisnąć
przym. ciśnieniowy
uwagi:
W niektórych językach (np. niemieckim czy holenderskim) w znaczeniu (1.2) słowo występuje w złożeniach, które dokładnie oznaczają „ciśnienie krwi”, nie są zaś dokładnym tłumaczeniem słowa „ciśnienie”.
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło ciśnienie w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/ci%C5%9Bnienie

ciśnienie

Polish

Polish Wikipedia has an article on: ciśnienie

Pronunciation
  • IPA(key): /t͡ɕiɕˈɲɛ.ɲɛ/
Noun

ciśnienie n

  1. pressure (force to area in physics)
Declension
declension of ciśnienie
singular plural
nominative ciśnienie ciśnienia
genitive ciśnienia ciśnień
dative ciśnieniu ciśnieniom
accusative ciśnienie ciśnienia
instrumental ciśnieniem ciśnieniami
locative ciśnieniu ciśnieniach
vocative ciśnienie ciśnienia
Derived terms
Further reading
  • ciśnienie in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • ciśnienie in Polish dictionaries at PWN

…..

Cieśnina / CieS’+Ni+Na

https://pl.wiktionary.org/wiki/cie%C5%9Bnina

cieśnina (język polski)

cieśnina (1.1)
wymowa:
IPA: [ʨ̑ɛ̇ɕˈɲĩna], AS: [ćėśńĩna], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) geogr. zwężenie obszaru wodnego pomiędzy dwoma akwenami (oceanami, morzami lub jeziorami)
przykłady:
(1.1) Jak nazywa się ta cieśnina między Kopenhagą a Malmö?
etymologia:
pol. ciasny + -ina[1]
uwagi:
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski – Geografia
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ Henryk Gaertner, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Część III, 1. Słowotwórstwo, Książnica – Atlas, Warszawa – Lwów 1934, s. 269.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/cie%C5%9Bnina

cieśnina

Polish

Polish Wikipedia has an article on: cieśnina
Pronunciation
  • IPA(key): /t͡ɕɛɕˈɲi.na/
Noun

cieśnina f

  1. strait (narrow channel of water connecting two larger bodies of water)
Declension
declension of cieśnina
singular plural
nominative cieśnina cieśniny
genitive cieśniny cieśnin
dative cieśninie cieśninom
accusative cieśninę cieśniny
instrumental cieśniną cieśninami
locative cieśninie cieśninach
vocative cieśnino cieśniny
Further reading

…..

Ciasny / CiaS+Ny

https://pl.wiktionary.org/wiki/ciasny

ciasny (język polski)

ciasna (1.1) kajuta

wymowa:
IPA: [ˈʨ̑asnɨ], AS: [ćasny], zjawiska fonetyczne: zmięk. ​?/i
znaczenia:

przymiotnik

(1.1) taki, w którym jest mało miejsca
(1.2) o ubraniu: zbyt mały lub wąski
(1.3) przen. ograniczony, zaściankowy
(1.4) st.pol. biedny
(1.5) st.pol. przykry
(1.6) st.pol. surowy
odmiana:
(1.1–2)

przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga
mos/mzw mrz ż n mos nmos
mianownik ciasny ciasna ciasne ciaśni ciasne
dopełniacz ciasnego ciasnej ciasnego ciasnych
celownik ciasnemu ciasnej ciasnemu ciasnym
biernik ciasnego ciasny ciasną ciasne ciasnych ciasne
narzędnik ciasnym ciasną ciasnym ciasnymi
miejscownik ciasnym ciasnej ciasnym ciasnych
wołacz ciasny ciasna ciasne ciaśni ciasne
przykłady:
(1.1) Pokoik jest malutki i ciasny, z widokiem na plac przed kościołem[1].
kolokacje:
(1.2) ciasna spódnica
synonimy:
(1.3) wąski
wyrazy pokrewne:
rzecz. ciasnota ż
przysł. ciasno
przym. ciaśniutki
związki frazeologiczne:
lubić jak psy dziada w ciasnej ulicy
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ Andrzej Bobkowski, Szkice piórkiem : (Francja 1940-1944), 1957, Narodowy Korpus Języka Polskiego.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/ciasny#Polish

ciasny

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *těsnъ

Pronunciation
Adjective

ciasny (comparative ciaśniejszy, superlative najciaśniejszy, adverb ciasno)

  1. tight (pushed or pulled together)
  2. (of a room) poky, cramped
Declension
declension of ciasny
case singular plural
masculine personal/animate masculine inanimate neuter feminine virile nonvirile
nominative, vocative ciasny ciasne ciasna ciaśni ciasne
genitive ciasnego ciasnej ciasnych
dative ciasnemu ciasnym
accusative ciasnego ciasny ciasne ciasną ciasnych ciasne
instrumental ciasnym ciasnymi
locative ciasnej ciasnych
Derived terms
Further reading
  • ciasny in Polish dictionaries at PWN

…..

Ciasnota / CiaS+No+Ta

https://pl.wiktionary.org/wiki/ciasnota#pl

ciasnota (język polski)

ciasnota (1.1)
wymowa:
IPA: [ʨ̑asˈnɔta], AS: [ćasnota], zjawiska fonetyczne: zmięk. ​?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) brak przestrzeni, brak wolnego miejsca
(1.2) przen. niski poziom umysłowy, ograniczoność, brak szerokich horyzontów umysłowych
kolokacje:
(1.1) ciasnota pokoju / pomieszczenia
(1.2) ciasnota umysłu / światopoglądu
synonimy:
(1.2) tępota
wyrazy pokrewne:
przym. ciasny
czas. ścieśniać, zacieśniać
przysł. ciasno
etymologia:
pol. ciasny + -ota[1]
tłumaczenia:(edytuj)
źródła:
  1. ↑ Henryk Gaertner, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Część III, 1. Słowotwórstwo, Książnica – Atlas, Warszawa – Lwów 1934, s. 256.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/ciasnota

ciasnota

Polish

ciasnota
Etymology

ciasny +‎ -ota

Pronunciation
  • IPA(key): /t͡ɕasˈnɔ.ta/
Noun

ciasnota f

  1. lack of space; tight space
  2. (by extension) narrow-mindedness
  3. (obsolete) narrow passage
Declension
declension of ciasnota
singular plural
nominative ciasnota ciasnoty
genitive ciasnoty ciasnot
dative ciasnocie ciasnotom
accusative ciasnotę ciasnoty
instrumental ciasnotą ciasnotami
locative ciasnocie ciasnotach
vocative ciasnoto ciasnoty
Further reading
  • ciasnota in Polish dictionaries at PWN

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/t%C4%9Bsn%D1%8A

Reconstruction:Proto-Slavic/těsnъ

Proto-Slavic

Etymology

From *těskъ (“pressing”) +‎ *-nъ with loss of *-k- between *s and *n (compare Proto-Slavic *ěsnъ (“clear”)). Probably from Proto-Indo-European *teh₂y- (“to dunk, to knead”), akin to Proto-Slavic *tajati (“to melt, to precipitate”).

Adjective

*tě̑snъ[1][2][3]

  1. narrow
    Synonym: *ǫzъkъ
    Antonym: *širokъ
Alternative forms
Inflection

Accent paradigm c.

Indefinite declension of *těsnъ (hard)
Singular Masculine Feminine Neuter
Nominative *těsnъ *těsna *těsno
Accusative *těsnъ *těsnǫ *těsno
Genitive *těsna *těsny *těsna
Locative *těsně *těsně *těsně
Dative *těsnu *těsně *těsnu
Instrumental *těsnomь *těsnojǫ *těsnomь
Vocative *těsne *těsno *těsno
Dual Masculine Feminine Neuter
Nominative *těsna *těsně *těsně
Accusative *těsna *těsně *těsně
Genitive *těsnu *těsnu *těsnu
Locative *těsnu *těsnu *těsnu
Dative *těsnoma *těsnama *těsnoma
Instrumental *těsnoma *těsnama *těsnoma
Vocative *těsna *těsně *těsně
Plural Masculine Feminine Neuter
Nominative *těsni *těsny *těsna
Accusative *těsny *těsny *těsna
Genitive *těsnъ *těsnъ *těsnъ
Locative *těsněxъ *těsnaxъ *těsněxъ
Dative *těsnomъ *těsnamъ *těsnomъ
Instrumental *těsny *těsnami *těsny
Vocative *těsni *těsny *těsna
Definite declension of *těsnъ (hard)
Singular Masculine Feminine Neuter
Nominative *těsnъjь *těsnaja *těsnoje
Accusative *těsnъjь *těsnǫjǫ *těsnoje
Genitive *těsnajego *těsnyję *těsnajego
Locative *těsnějemь *těsněji *těsnějemь
Dative *těsnujemu *těsněji *těsnujemu
Instrumental *těsnyjimi *těsnǫjǫ *těsnyjimi
Vocative *těsnъjь *těsnaja *těsnoje
Dual Masculine Feminine Neuter
Nominative *těsnaja *těsněji *těsněji
Accusative *těsnaja *těsněji *těsněji
Genitive *těsnuju *těsnuju *těsnuju
Locative *těsnuju *těsnuju *těsnuju
Dative *těsnyjima *těsnyjima *těsnyjima
Instrumental *těsnyjima *těsnyjima *těsnyjima
Vocative *těsnaja *těsněji *těsněji
Plural Masculine Feminine Neuter
Nominative *těsniji *těsnyję *těsnaja
Accusative *těsnyję *těsnyję *těsnaja
Genitive *těsnъjixъ *těsnъjixъ *těsnъjixъ
Locative *těsnyjixъ *těsnyjixъ *těsnyjixъ
Dative *těsnyjimъ *těsnyjimъ *těsnyjimъ
Instrumental *těsnyjimi *těsnyjimi *těsnyjimi
Vocative *těsniji *těsnyję *těsnaja
Derived terms
Related terms
Descendants
Further reading
  • Vasmer, Max (1964–1973) , “те́сный”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress
References
  1. ^ Derksen, Rick (2008) , “*těsnъ”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 492
  2. ^ Snoj, Marko (2016) , “tesen”, in Slovenski etimološki slovar, Ljubljana: Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, →ISBN: “Pslovan. *tě̑snъ”
  3. ^ Olander, Thomas (2001) , “těsnъ těsna těsno”, in Common Slavic accentological word list, Copenhagen: Editiones Olander: “c tæt (PR 138)”

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/t%C4%9Bsniti&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/těsniti.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/t%C4%9Bsnoba&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/těsnoba.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/t%C4%9Bsnina&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/těsnina.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/t%C4%9Bsnota&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/těsnota.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/t%C4%9Bsk%D1%8A&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/těskъ.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/teh%E2%82%82y-&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/teh₂y-.

…..

Ciasto / CiaS+To

https://pl.wiktionary.org/wiki/ciasto

ciasto (język polski)

ciasto (1.1)

ciasto (1.2)

ciasto (1.2)

wymowa:
​?/i, IPA: [ˈʨ̑astɔ], AS: [ćasto], zjawiska fonetyczne: zmięk.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) kulin. surowy półprodukt, gęsta masa powstała z połączenia mąki z wodą, mlekiem lub innymi spożywczymi produktami; zob. też ciasto w Wikipedii
(1.2) kulin. spoż. słodki, deserowy wypiek, zwykle w formie placka; zob. też ciasto (deser) w Wikipedii
odmiana:
(1.1–2)

przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga
mianownik ciasto ciasta
dopełniacz ciasta ciast
celownik ciastu ciastom
biernik ciasto ciasta
narzędnik ciastem ciastami
miejscownik cieście ciastach
wołacz ciasto[1][2][3] ciasta
przykłady:
(1.1) Szybko zagnieść ciasto i wstawić na godzinę do lodówki.
(1.1) i Zawsze podbierałem mamie dużą i słodką grudę kruszonki, zanim zdążyła posypać ciasto.
(1.2) Może spróbujesz tego pysznego ciasta z owocami?
składnia:
(1.1) ciasto na + B.
kolokacje:
(1.1) zagnieść / wałkować ciasto • wałek do ciasta
(1.2) ciasto drożdżowe / francuskie / kruche • jeść ciasto • kawałek ciasta
synonimy:
(1.2) placek
hiperonimy:
(1.1) masa
(1.2) wypiek
hiponimy:
(1.2) sernik, makowiec, jabłecznik, tort, strudel, strucla, rabarbarowiec, karpatka, biszkopt, baba, babka, mazurek, piernik, szarlotka, tarta, keks
meronimy:
(1.1) mąka, woda
(1.2) nadzienie, bakalie
wyrazy pokrewne:
rzecz. ciastko n, ciastownia ż, ciastowy m, ciastkarnia ż, ciastkarstwo n, ciastkarz m

zdrobn. ciasteczko n
zgrub. ciacho n
przym. ciastowy, ciastowaty, ciastkarski, ciastkowy, ciasteczkowy
związki frazeologiczne:
gość w dom, ciasto do kredensu • ksiądz i niewiasta z jednego ciasta
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło ciasto w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
  2. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło ciasto w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. ↑ publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana płatna rejestracja Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/ciasto#Polish

ciasto

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *těsto.

Pronunciation
Noun

ciasto n

  1. dough
  2. cake
Declension
declension of ciasto
singular plural
nominative ciasto ciasta
genitive ciasta ciast
dative ciastu ciastom
accusative ciasto ciasta
instrumental ciastem ciastami
locative cieście ciastach
vocative ciasto ciasta
Derived terms
Further reading
  • ciasto in Polish dictionaries at PWN

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/t%C4%9Bsto

Reconstruction:Proto-Slavic/těsto

Proto-Slavic

Etymology

Possibly related to *tìskati.

Noun

*tě̑sto n[1][2]

  1. dough
Declension
Declension of *tě̑sto (hard o-stem, accent paradigm c)
Singular Dual Plural
Nominative *tě̑sto *tě̑stě *těstà
Accusative *tě̑sto *tě̑stě *těstà
Genitive *tě̑sta *těstù *tě̃stъ
Locative *tě̑stě *těstù *těstě̃xъ
Dative *tě̑stu *těstomà *těstòmъ
Instrumental *tě̑stъmь, *tě̑stomь* *těstomà *těstý
Vocative *tě̑sto *tě̑stě *těstà
* -ъmь in North Slavic, -omь in South Slavic.
Descendants
Further reading
  • Vasmer, Max (1964–1973) , “те́сто”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Oleg Trubačóv, Moscow: Progress
References
  1. ^ Derksen, Rick (2008) , “*tě̑sto”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 492
  2. ^ Kapović, Mate (2007) , “The Development of Proto-Slavic Quantity”, in Wiener Slavistisches Jahrbuch‎[1], University of Vienna, page 7: “*tẹ̑sto”

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/cesto#sk

cesto (język słowacki)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) ciasto
kolokacje:
(1.1) miesiť / vaľkať cesto • chlebové cesto
związki frazeologiczne:
byť z iného cesta

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/cesto

cesto

Slovak

Slovak Wikipedia has an article on: cesto
Etymology

From Proto-Slavic *těsto.

Pronunciation
Noun

cesto n (genitive singular cesta, nominative plural cestá, genitive plural ciest, declension pattern of mesto)

  1. dough
Declension

Declension of cesto

singular plural
nominative cesto cestá
genitive cesta ciest
dative cestu cestám
accusative cesto cestá
locative ceste cestách
instrumental cestom cestami
Derived terms
Further reading
  • cesto in Slovak dictionaries at korpus.sk

UWAGA!

Jak to jest nagle możliwe, że słowackie cesto posiada postać dźwięczną / spalatalizowaną, a nie ma tradycyjnej dla tego języka postaci bezdźwięcznej / niespalatalizowanej testo, itp?!!

…..

A teraz coś do przemyślenia, czyli jak to z przejściem dźwięku K w P ofitzjalnie było… Od razu napisze, że Pasta / PaS+Ta, itp., pachnie mi nie jak *kʷeh₁t–, ale jak Ciasto / CiaS+To…

Zaznaczam, że do Pra-Słowiańskiego słowa Cesta / CeS+Ta powrócę w następnym wpisie…

…..

Pasta / PaS+Ta

https://pl.wiktionary.org/wiki/pasta

pasta (język polski)

pasta (1.2)

pasta (1.3)
wymowa:
IPA: [ˈpasta], AS: [pasta]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) substancja o stałej, ale kleistej konsystencji; coś, czym można smarować
(1.2) kulin. potrawa lub półprodukt o konsystencji pasty (1.1)
(1.3) rzad. kulin. makaron włoski
(1.4) środ. zmyślona historyjka wielokrotnie kopiowana i wklejana w Internecie
odmiana:
(1.1–4)

przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga
mianownik pasta pasty
dopełniacz pasty past
celownik paście pastom
biernik pastę pasty
narzędnik pastą pastami
miejscownik paście pastach
wołacz pasto pasty
przykłady:
(1.1) Producent próbował udowodnić, że to właśnie jego pasta najlepiej chroni zęby przed próchnicą.
kolokacje:
(1.1) pasta do zębów • pasta do butów (pasta do obuwia)
(1.2) pasta serowa / jajeczna / rybna / pomidorowa / …
synonimy:
(1.1) maź
hiperonimy:
(1.2) smarowidło
hiponimy:
(1.2) ajwar, hummus, tahini
wyrazy pokrewne:
rzecz. pastowanie n, wypastowanie n
czas. pastować ndk., wypastować dk.
etymologia:
(1.3) wł. pasta → makaron
(1.4) ang. copy + paste → kopiuj wklej
tłumaczenia:

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pasta#Latin

pasta

Latin

Etymology 1

Borrowed from Ancient Greek πάστα (pásta), from παστός (pastós), from πάσσω (pássō, “sprinkle”), from Proto-Indo-European *kʷeh₁t– (“to shake”).

Pronunciation
Noun

pasta f (genitive pastae); first declension

  1. (Late Latin) paste
Declension

First-declension noun.

Case Singular Plural
Nominative pasta pastae
Genitive pastae pastārum
Dative pastae pastīs
Accusative pastam pastās
Ablative pastā pastīs
Vocative pasta pastae
Descendants
Borrowings

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%CF%80%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1#Ancient_Greek

πάστα

Greek

Etymology

Borrowed from Italian pasta, from Ancient Greek πάστα (pásta), from παστός (pastós), from πάσσω (pássō,  “sprinkle”), from Proto-Indo-European *kʷeh₁t– (“to shake”).

Noun

πάστα • (pásta) n (plural πάστες)

  1. layered cake with cream
  2. pasta (spaghetti, macaroni, etc)
  3. paste
    οδοντόπαστα ― odontópasta ― toothpaste
  4. (figurative) nature, quality

(…)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%CF%80%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%8C%CF%82#Ancient_Greek

παστός

Ancient Greek

Etymology 1

From πάσσω (pássō, “to sprinkle”) +‎ -τος (-tos, adjectival suffix).

Pronunciation
  • IPA(key): /pas.tós/ → /pasˈtos/ → /pasˈtos/
Adjective

πᾰστός • (pastós) m (feminine πᾰστή, neuter πᾰστόν); first/second declension

  1. sprinkled with salt, salted

(…)

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%CF%80%CE%AC%CF%83%CF%83%CF%89#Ancient_Greek

πάσσω

Ancient Greek

Alternative forms
Etymology

From Proto-Indo-European *kʷeh₁t– (“to shake”).

Pronunciation
  • IPA(key): /pás.sɔː/ → /ˈpas.so/ → /ˈpa.so/
Verb

πάσσω • (pássō)

  1. I sprinkle
Inflection
Present: πάσσω, πάσσομαι
Present: πάττω, πάττομαι (Attic)
Imperfect: ἔπασσον, ἐπασσόμην
Imperfect: ἔπαττον, ἐπαττόμην (Attic)
Future: πάσω, πάσομαι, πασθήσομαι
Aorist: ἔπασᾰ, ἐπασᾰ́μην, ἐπάσθην
Perfect: πέπασμαι
Pluperfect: ἐπεπάσμην
Future perfect: πεπάσομαι
Related terms
References

UWAGA!

Jakoś tak to tzw. starogreckie πάσσω / pássō, kojarzy Mię się z Prószyć / P+Ro’S”y+C’, Puszyć / Po’S”y+C’, Posypać / Po+SyP+aC’, Po+SyP+Ka, itp.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Indo-European/k%CA%B7eh%E2%82%81t-&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Indo-European/kʷeh₁t-.

…..

A co do słowa Placenta / PLaC+eN+Ta, no to wszystko jest logicznie jasne, jak jednocześnie obocznie Płaski / PL”aS+Ki jest każdy Placek / PLaC+eK, czy inny Płatek / PL”aT+eK…

https://pl.wiktionary.org/wiki/placenta

https://en.wiktionary.org/wiki/placenta#Latin

https://en.wiktionary.org/wiki/%CF%80%CE%BB%CE%AC%CE%BE#Ancient_Greek

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/pleh%E2%82%82-

…..

To jeszcze nie wszystko i cdn…

2 uwagi do wpisu “280 Ciśnienie, cieśnina, ciasny, ciasnota, ciasto, cesto, pasta, pásta, pastós, pássō i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa”

  1. Pingback: 281 Cesto, cesta, cestička, cestování, cestovní, cestovat, rozcestí, uczestnik, uczestniczka, uczestnictwo, uczestniczyć, uczęszczany, uczęszczanie, uczęszczać i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa | SKRBH

  2. Pingback: 282 Cedzić, przecedzić, przecedzanie, cedzenie, cedzidło, cedidlo, cedzak, cedák, cediti, цедить, цеди, цедя, cedo, ὁδός, hodós i inne problemy ofitzjalnego jęsykosnaftzfa | SKRBH

Dodaj komentarz

Ta witryna wykorzystuje usługę Akismet aby zredukować ilość spamu. Dowiedz się w jaki sposób dane w twoich komentarzach są przetwarzane.