216 Piąć, Pion, Pnącze, Pień, Kmien, Kuna, Piana, Wspinać i inne dowody na pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni i wtórność ubezdźwięcznień

bluszcz pnie się (1.2) po pniu

…..

A teraz powrót do „korzeni”, a właściwie do nieskończonych pni… Pisałem już o tym, ale nie skończyłem, patrz:

https://skrbh.wordpress.com/2019/10/13/205-peys-piasta-piescic-pizda-piesc-piec-piedz-pieta-petac-i-inne-dowody-na-pierwotna-obocznosc-pra-slowianskich-rdzeni-02/

Teraz niby coś innego, ale jednak dalej to samo. Różnica to przejście jednego znaczenia w inne, a właściwie rozszerzenie pierwotnego znaczenia, patrz Pęd / Pe”/eN+D > Pnącze / PNa”/oN+C”e, czy Pień / PieN’.

Przy okazji Pni / PNi, które Pną / PNa”/oN się w górę, jak i utraty niektórych dźwięków, znaczeń, czy zamiany jednych dźwięków na inne, mam kilka uwag. O Panu / PaNo’ i innych Żupanach / Z”o’+PaN+a(c)H napiszę oddzielny wpis.

…..

Wielokrotnie już pisywałem, nie zgadzam się z ofitzjalnym fyfotzeniem dźwięków wysokoenergetycznych, tzw. sibilantów / świstaczo-gwizdaczy od rzekomego pierwotnego odtfoszonego tzw. miękkiego k’/K’. Taki sposób myślenia o powstawaniu dźwięków jest jednym z podstawowych założeń logiki ofitzjalnego jęsykosnaftzfa.

Ofitzjalnie zakłada się, że właściwie większość dźwięków wysokoenergetycznych powstała w wyniku „wtórnego udźwięcznienia”, czyli spalatalizowania, patrz tzw. palatalizacje słowiańskie. Wyjątkiem jest dźwięk zapisywany znakiem S, który nawet wg ofitzjalnych jęsykosnaftzów często istniał, a nawet więcej, bywał podstawą do późniejszych postaci wtórnie ubezdźwięcznionych. Przypominam tzw. „s-mobile„, czy tzw. rough breathing, patrz Pra-Słowiański rdzeń SD, jak np. Siad / SiaD i późniejszą wtórnie ubezdźwięcznioną tzw. starogrecką HeD+Ra, itp.

Pisałem już o tym wielokrotnie np. w tym wpisie:

https://skrbh.wordpress.com/2019/03/28/178-katedra-i-hedra-jako-dowody-na-wtorne-ubezdzwiecznienie-czyli-kentumizacje-pra-slowianskiego-rdzenia-sd/

To tzw. miękkie k’/K’ jest wygodną wymówką, coś jak te nie wiadomo jakie tzw. laryngały. Wszystko można tym poupychać, tak żeby ofitzjalnie wszystko mogło być odtfoszone, jako postacie pierwotnie bezdźwięczne.

Przypominam, że Sławomir Ambroziak poszedł w tych domniemaniach jeszcze dalej. Wg niego wszystkie dźwięki wysokoenergetyczne powstały właśnie z tego rzekomo pierwotnego ofitzjalnie odtfoszonego tzw. miękkiego k’/K’. Dla niego w języku słowiańskim wszystko wtórnie udźwięczniło się. Dyskutowaliśmy o tym tu:

https://skribh.wordpress.com/2017/05/13/484-skrbh-48-dnieper-donets-culture-czyli-pra-slowianie-ktorzy-zyli-jeszcze-przed-yamnaya/

https://skribh.wordpress.com/2017/07/18/519-skrbh-57-the-satem-centum-error-a-humorous-poem-in-german-by-andis-kaulins/

Nawet Miód / Mio’D to dla niego jedynie (K’)+Mio’D (czy jakoś tak), który rzekomo stracił swój pierwotny dźwięk zapisywany znakiem K’. To nic, że nic tego nie potwierdza, nawet ofitzjalne jęsykosnaftzfo… tak to sobie to słowo odtfoszył…

Powtarzam, że to takie językowe nazi allo-allo kuper ultra max! A to, że utraty lub zamiany dźwięków nastąpiły, a czasem jednak nie nastąpiły, co oczywiście nic nie zmienia w tych jego kuper allo-allo pomysłach, patrz KieN’, jako PieN’, PaN, ale także i CieN’, CNy, SieN’, SeN, SiNy, So’N’, SyN, DzieN’, GiN’, GoN’, KoN’, itp…

Pierwotna oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni jest bardzo niewygodnym problemem dla wszelkiej maści wyznawców nazistowskich przeciw-słowiańskich teorii. Słowa takie jak np. Kuna / Ko’Na, czy Kum / Ko’M nie utraciły dźwięku zapisywanego znakiem K, a jeszcze mogą pochodzić albo od ofitzjalnie odtfoszonego dźwięku zapisywanego znakiem S, patrz:

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/s%D1%8A(n)

Reconstruction:Proto-Slavic/sъ(n)

(…) From Proto-Indo-European *ḱom (cognate with Lithuanian su) or from *sem-. (…)

Jak widać nawet ofitzjalnie mogło być różnie… i ponownie udowodnię to pod koniec tego wpisu.

W języku słowiańskim magicznie istnieją i dźwięczne Pięść / Pie”/eN+S’C’, Pięcie / Pie”/eN+Cie i bezdźwięczna Pięta / Pie”/eN+Ta, itp. Ofitzjalnie Pięść / Pie”/eN+S’C’ ma pochodzić od Pięć / Pie”/eN+C’. No a ciągle bezdźwięczne Piąte / Pia”/oN+Te Piątki / Pią/oN+T+Ki, itp?! Co z nimi?! Dlaczego te słowa pozostały ciągle bezdźwięczne i nie spalatalizowały się jakoś w tym 13 w, zgodnie z ofitzjalną wykładnią?

Powrócę do tego niebawem… Piątka i Piątek do zrobienia jak najszybciej, jak i Wpiąć, Wypiąć, Wypić, Wbić, Wybić, Pić, Piać, itd,.. ale to kolejna oboczna bajka na inny wieczór.

Inne tytuły tego wpisu:

216 Peys, Piasta, Pieścić, Pizda, Pięść, Pięć, Piędź, Pięta, Pętać i inne dowody na pierwotną oboczność Pra-Słowiańskich rdzeni 12

216 Wtórnie ubezdźwięcznione liczebniki indogermańskie i ich wysokoenergetyczne PieRwotne PRa-Słowiańskie rdzenie, PieR+WS”y, PRW, PR 24

…..

Napinać / Na+PiN+aC’

https://pl.wiktionary.org/wiki/napina%C4%87#pl

napinać (język polski)

wymowa:

IPA: [naˈpʲĩnaʨ̑], AS: [napʹĩnać], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. napiąć)

(1.1) naciągać, naprężać coś elastycznego lub pofałdowanego^[1]

czasownik zwrotny niedokonany napinać się (dk. napiąć się)

(2.1) naprężać swoje mięśnie

odmiana:

(1.1) koniugacja I

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		napinać
czas teraźniejszy		napinam	napinasz	napina	napinamy	napinacie	napinają
czas przeszły	m	napinałem	napinałeś	napinał	napinaliśmy	napinaliście	napinali
	ż	napinałam	napinałaś	napinała	napinałyśmy	napinałyście	napinały
	n	napinałom	napinałoś	napinało
tryb rozkazujący		niech napinam	napinaj	niech napina	napinajmy	napinajcie	niech napinają
pozostałe formy czas przyszły m będę napinał, będę napinać będziesz napinał, będziesz napinać będzie napinał, będzie napinać będziemy napinali, będziemy napinać będziecie napinali, będziecie napinać będą napinali, będą napinać ż będę napinała, będę napinać będziesz napinała, będziesz napinać będzie napinała, będzie napinać będziemy napinały, będziemy napinać będziecie napinały, będziecie napinać będą napinały, będą napinać n będę napinało, będę napinać będziesz napinało, będziesz napinać będzie napinało, będzie napinać czas zaprzeszły m napinałem był napinałeś był napinał był napinaliśmy byli napinaliście byli napinali byli ż napinałam była napinałaś była napinała była napinałyśmy były napinałyście były napinały były n napinałom było napinałoś było napinało było forma bezosobowa czasu przeszłego napinano tryb przypuszczający m napinałbym, byłbym napinał napinałbyś, byłbyś napinał napinałby, byłby napinał napinalibyśmy, bylibyśmy napinali napinalibyście, bylibyście napinali napinaliby, byliby napinali ż napinałabym, byłabym napinała napinałabyś, byłabyś napinała napinałaby, byłaby napinała napinałybyśmy, byłybyśmy napinały napinałybyście, byłybyście napinały napinałyby, byłyby napinały n napinałobym, byłobym napinało napinałobyś, byłobyś napinało napinałoby, byłoby napinało imiesłów przymiotnikowy czynny m napinający, nienapinający ż napinająca, nienapinająca napinające, nienapinające n napinające, nienapinające imiesłów przymiotnikowy bierny m napinany napinani ż napinana napinane n napinane imiesłów przysłówkowy współczesny napinając, nie napinając rzeczownik odczasownikowy napinanie, nienapinanie

wyrazy pokrewne:

rzecz. napięcie n, napinanie n

czas. napiąć

tłumaczenia:

• arabski: (1.1) توتر ,وتر

źródła:

1. ↑ Hasło napinać w: SJP.pl.

…..

Napinanie / Na+PiN+aNie

https://pl.wiktionary.org/wiki/napinanie#pl

napinanie (język polski)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) rzecz. odczas. od: napinać

odmiana:

(1.1) blm,

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	napinanie
dopełniacz	napinania
celownik	napinaniu
biernik	napinanie
narzędnik	napinaniem
miejscownik	napinaniu
wołacz	napinanie

antonimy:

(1.1) nienapinanie

wyrazy pokrewne:

czas. napinać, napiąć

…..

Napięcie / Na+Pie”/eN+Cie

https://pl.wiktionary.org/wiki/napi%C4%99cie#pl

napięcie (język polski)

wymowa:

IPA: [naˈpʲjɛ̇̃ɲʨ̑ɛ], AS: [napʹi ̯ė̃ńće], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.• asynch. ę • i → j  wymowa ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) rzecz. odczas. od: napiąć

(1.2) stan psychiczny, podczas którego ktoś jest zaniepokojony, odczuwa obawę przed nadchodzącą sytuacją

(1.3) fiz. elektr. różnica potencjałów pola elektrycznego; pot. potencjał takiego pola względem Ziemi lub innego znanego punktu odniesienia

(1.4) fiz. naprężenie

odmiana:

(1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	napięcie	napięcia
dopełniacz	napięcia	napięć
celownik	napięciu	napięciom
biernik	napięcie	napięcia
narzędnik	napięciem	napięciami
miejscownik	napięciu	napięciach
wołacz	napięcie	napięcia

przykłady:

(1.1) Zbyt mocne napięcie nici spowodowało jej zerwanie.

(1.2) Dobry film powinien zaczynać się od trzęsienia ziemi, a następnie napięcie powinno rosnąć^[1].

(1.3) Jednostką napięcia w układzie SI jest wolt.

kolokacje:

(1.2) odczuwać napięcie • napięcie rośnie / maleje / opada z kogoś / udziela się komuś

(1.3) napięcie znamionowe / robocze / chwilowe / skuteczne /… • napięcie probiercze • napięcie udarowe • mierzyć napięcie • kształt napięcia • napięcie fazowe / napięcie międzyfazowe / napięcie przewodowe • napięcie na kondensatorze / oporniku / cewce /… • napięcie jonizujące • napięcie polaryzacji • napięcie szczątkowe • napięcie krokowe / napięcie dotykowe • wysokie / średnie / niskie napięcie • napięcie bezpieczne • napięcie powrotne • napięcie pierwotne / wtórne (transformatora) • napięcie wzbudzenia • być pod napięciem

(1.4) napięcie powierzchniowe

synonimy:

(1.2) niepokój, zdenerwowanie, obawa, emocje, stres, strach

(1.3) woltaż

antonimy:

(1.2) spokój, błogość

(1.3) prąd

wyrazy pokrewne:

(1) czas. napiąć (napinać)

rzecz. napinanie

przym. napięciowy

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) streching; (1.2) tension; (1.3) voltage; tension; (1.4) tension
• arabski: (1.3) توتر ,ضغط
• duński: (1.1) stramning w; (1.2) spænding w; (1.3) spænding w
• esperanto: (1.1) tensio; (1.2) tensio; (1.3) tensio; (1.4) tensio
• hiszpański: (1.1) tensión ż; (1.2) angustia ż, tensión ż; (1.3) potencial m, tensión ż, voltaje m (1.4)tensión ż
• jidysz: (1.3) וואָלטאַזש m (woltaż)
• kataloński: (1.3) voltatge m
• niemiecki: (1.3) Spannung ż
• rosyjski: (1.1) напряжение n; (1.2) напряжение n; (1.3) напряжение n

źródła:

1. ↑ Alfred Hitchcock

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/napi%C4%99cie

napięcie

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /naˈpʲɛɲ.t͡ɕɛ/

Noun

napięcie n

1. tension
2. suspense
3. voltage
4. conflict

Declension

declension of napięcie

	singular	plural
nominative	napięcie	napięcia
genitive	napięcia	napięć
dative	napięciu	napięciom
accusative	napięcie	napięcia
instrumental	napięciem	napięciami
locative	napięciu	napięciach
vocative	napięcie	napięcia

Derived terms

• napięciowy

…..

Napiąć / Na+Pia”/oN+C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/napi%C4%85%C4%87

napiąć (język polski)

znaczenia:

czasownik przechodni

(1.1) aspekt dokonany od: napinać

odmiana:

(1.1)

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		napiąć
czas przyszły prosty		napnę	napniesz	napnie	napniemy	napniecie	napną
czas przeszły	m	napiąłem	napiąłeś	napiął	napięliśmy	napięliście	napięli
	ż	napięłam	napięłaś	napięła	napięłyśmy	napięłyście	napięły
	n	napięłom	napięłoś	napięło
tryb rozkazujący		niech napnę	napnij	niech napnie	napnijmy	napnijcie	niech napną
pozostałe formy czas zaprzeszły m napiąłem był napiąłeś był napiął był napięliśmy byli napięliście byli napięli byli ż napięłam była napięłaś była napięła była napięłyśmy były napięłyście były napięły były n napięłom było napięłoś było napięło było forma bezosobowa czasu przeszłego napięto tryb przypuszczający m napiąłbym, byłbym napiął napiąłbyś, byłbyś napiął napiąłby, byłby napiął napięlibyśmy, bylibyśmy napięli napięlibyście, bylibyście napięli napięliby, byliby napięli ż napięłabym, byłabym napięła napięłabyś, byłabyś napięła napięłaby, byłaby napięła napięłybyśmy, byłybyśmy napięły napięłybyście, byłybyście napięły napięłyby, byłyby napięły n napięłobym, byłobym napięło napięłobyś, byłobyś napięło napięłoby, byłoby napięło imiesłów przymiotnikowy przeszły m napięty napięci ż napięta napięte n napięte imiesłów przysłówkowy uprzedni napiąwszy rzeczownik odczasownikowy napięcie, nienapięcie

wyrazy pokrewne:

rzecz. napinanie n, napięcie n

czas. napinać ndk.

przym. napięciowy

tłumaczenia:

(1.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: napinać

…..

Piąć / Pia”/oN+C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/piąć_się#pl

piąć się (język polski)

mężczyzna pnie się (1.1) po skale

bluszcz pnie się (1.2) po pniu

wymowa:

IPA: [ˈpʲjɔ̇̃ɲʨ̑‿ɕɛ], AS: [pʹi ̯o̊̃ńć‿śe], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.• denazal.• asynch. ą • zestr. akc.• i → j 

znaczenia:

czasownik zwrotny niedokonany

(1.1) z wysiłkiem iść, poruszać się w górę

(1.2) rosnąć, czepiając się podpory

(1.3) wznosić się na skrzydłach

(1.4) przen. poprawiać swoją sytuację materialną lub społeczną

odmiana:

(1.1–4) koniugacja Xc

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		piąć się
czas teraźniejszy		pnę się	pniesz się	pnie się	pniemy się	pniecie się	pną się
czas przeszły	m	piąłem się	piąłeś się	piął się	pięliśmy się	pięliście się	pięli się
	ż	pięłam się	pięłaś się	pięła się	pięłyśmy się	pięłyście się	pięły się
	n	pięłom się	pięłoś się	pięło się
tryb rozkazujący		niech się pnę	pnij się	niech się pnie	pnijmy się	pnijcie się	niech się pną
czas przyszły m będę się piął, będę się piąć będziesz się piął, będziesz się piąć będzie się piął, będzie się piąć będziemy się pięli, będziemy się piąć będziecie się pięli, będziecie się piąć będą się pięli, będą się piąć ż będę się pięła, będę się piąć będziesz się pięła, będziesz się piąć będzie się pięła, będzie się piąć będziemy się pięły, będziemy się piąć będziecie się pięły, będziecie się piąć będą się pięły, będą się piąć n będę się pięło, będę się piąć będziesz się pięło, będziesz się piąć będzie się pięło, będzie się piąć czas zaprzeszły m piąłem się był piąłeś się był piął się był pięliśmy się byli pięliście się byli pięli się byli ż pięłam się była pięłaś się była pięła się była pięłyśmy się były pięłyście się były pięły się były n pięłom się było pięłoś się było pięło się było forma bezosobowa czasu przeszłego pięto się tryb przypuszczający m piąłbym się, byłbym się piął piąłbyś się, byłbyś się piął piąłby się, byłby się piął pięlibyśmy się, bylibyśmy się pięli pięlibyście się, bylibyście się pięli pięliby się, byliby się pięli ż pięłabym się, byłabym się pięła pięłabyś się, byłabyś się pięła pięłaby się, byłaby się pięła pięłybyśmy się, byłybyśmy się pięły pięłybyście się, byłybyście się pięły pięłyby się, byłyby się pięły n pięłobym się, byłobym się pięło pięłobyś się, byłobyś się pięło pięłoby się, byłoby się pięło imiesłów przymiotnikowy czynny m pnący się, niepnący się ż pnąca się, niepnąca się pnące się, niepnące się n pnące się, niepnące się imiesłów przysłówkowy współczesny pnąc się, nie pnąc się rzeczownik odczasownikowy pięcie się, niepięcie się

wyrazy pokrewne:

przym. pnący

uwagi:

(1.2) por. płożyć się

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/piąć#Polish

piąć

Polish

Etymology

---

From Proto-Slavic *pęti (stem *pьn-).

---

Pronunciation

• IPA^(key): /pʲɔɲt͡ɕ/

Verb

piąć impf (perfective wspiąć)

1. (reflexive) to climb, to ascend
2. (reflexive) (of plants) to trail

Conjugation

Conjugation of piąć impf

		singular			plural
	person	m	f	n	m pers	m anim or m inan or f or n
infinitive		piąć
present tense	1st	pnę			pniemy
	2nd	pniesz			pniecie
	3rd	pnie			pną
past tense	1st	piąłem	pięłam		pięliśmy	pięłyśmy
	2nd	piąłeś	pięłaś		pięliście	pięłyście
	3rd	piął	pięła	pięło	pięli	pięły
future tense	1st	będę piął1	będę pięła1		będziemy pięli1	będziemy pięły1
	2nd	będziesz piął1	będziesz pięła1		będziecie pięli1	będziecie pięły1
	3rd	będzie piął1	będzie pięła1	będzie pięło1	będą pięli1	będą pięły1
conditional	1st	piąłbym	pięłabym		pięlibyśmy	pięłybyśmy
	2nd	piąłbyś	pięłabyś		pięlibyście	pięłybyście
	3rd	piąłby	pięłaby	pięłoby	pięliby	pięłyby
imperative	1st	—			pnijmy
	2nd	pnij			pnijcie
	3rd	niech pnie			niech pną
active adjectival participle		pnący	pnąca	pnące	pnący	pnące
contemporary adverbial participle		pnąc
impersonal past		pięto
verbal noun		pięcie
1 or: będę piąć, będziesz piąć etc.

Related terms

• pnącze

Further reading

• piąć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• piąć in Polish dictionaries at PWN

---

UWAGA!

From Proto-Slavic *pęti (stem *pьn-)… Jak rdzeń zapisywany znakami PT może być jednocześnie rdzeniem zapisywany znakami PN?

Może jest źle zrozumiany, odtfoszony i zapisany, hm? Może Z tymi Pra-Słowiańskimi prastarymi dźwiękami nosowymi nie jest tak, jak to tfierdzi ofitzjalna nauka? Może ich wcale nie było i rdzeń powinien być zapisany znakami PN+T? Ech, nieskończenie liczne są te ofitzjalne dylematy.

Oto jeden z nich. Takie pięcie i ma postać dźwięczną, czyli spalatalizowaną, podczas gdy takie pięto ma postać bezdźwięczną, czyli niespalatalizowaną…

A gdzie w tym drugim przypadku podziała się ta, czy tamta tzw. palatalizacja, hm? Czyżby miało to związek z istniejącymi też Pętaniem / Pe”/eN+Ta+NieM i Piętą / Pie”/eN+Ta”, itp? Tym *pęti zajmę się w następnej części tego wpisu, która będzie poświęcona spinaniu czegoś czymś.

---

…..

Wspiąć / W+S+Pia”/oN+C’

https://pl.wiktionary.org/wiki/wspi%C4%85%C4%87#pl

wspiąć (język polski)

znaczenia:

czasownik przechodni dokonany (ndk. wspinać)

(1.1) jeźdz. ścisnąć konia ostrogami i ściągnąć uzdę, ażeby stanął na tylnych kończynach

czasownik zwrotny dokonany wspiąć się (ndk. wspinać się)

(2.1) przemieścić się w górę po czymś wysokim z pewnym trudem

synonimy:

(2.1) wejść, wleźć, wgramolić się

tłumaczenia:

(1.1) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: wspinać

• czeski: (1.1) vyšplhat; (1.2) vyšplhat, vyšplhat se, vylézt

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/wspi%C4%85%C4%87

wspiąć

Polish

Etymology

---

From wz– +‎ piąć.

---

Pronunciation

• IPA^(key): /fspʲɔɲt͡ɕ/

Verb

wspiąć pf (imperfective piąć)

1. to climb, to mount

Conjugation

Conjugation of wspiąć pf

		singular			plural
	person	m	f	n	m pers	m anim or m inan or n or f
infinitive		wspiąć
future tense	1st	wspnę			wspniemy
	2nd	wspniesz			wspniecie
	3rd	wspnie			wspną
past tense	1st	wspiąłem	wspięłam		wspięliśmy	wspięłyśmy
	2nd	wspiąłeś	wspięłaś		wspięliście	wspięłyście
	3rd	wspiął	wspięła	wspięło	wspięli	wspięły
conditional	1st	wspiąłbym	wspięłabym		wspięlibyśmy	wspięłybyśmy
	2nd	wspiąłbyś	wspięłabyś		wspięlibyście	wspięłybyście
	3rd	wspiąłby	wspięłaby	wspięłoby	wspięliby	wspięłyby
imperative	1st	niech wspnę			wspnijmy
	2nd	wspnij			wspnijcie
	3rd	niech wspnie			niech wspną
impersonal past		wspięto
verbal noun		wspięcie

Further reading

• wspiąć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• wspiąć in Polish dictionaries at PWN

---

UWAGA!

To wz- +‎ piąć jest ofitzjalnie nieprawidłowo podzielone, patrz Wspiąć / W+Z/S+Pia”/oN+C’, bo Spiąć / Z/S+Pia”/oN+C’!!!

---

…..

Wspinać / W+S+PiN+aC’

https://pl.wiktionary.org/wiki/wspinać

wspinać (język polski)

To hasło wymaga dopracowania.

kot wspina się (2.1) na drzewo

one wspinają się (2.1) po linie

wymowa:

IPA: [ˈfspʲĩnaʨ̑], AS: [fspʹĩnać], zjawiska fonetyczne: zmięk.• utr. dźw.• nazal.

znaczenia:

czasownik niedokonany (dk. wspiąć)

(1.1) ściskać konia ostrogami i ściągać uzdę tak by stanął dęba^[1]

czasownik zwrotny niedokonany wspinać się (dk. wspiąć się)

(2.1) wznosić siebie samego na coś wysokiego

odmiana:

(1.1) koniugacja I

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		wspinać
czas teraźniejszy		wspinam	wspinasz	wspina	wspinamy	wspinacie	wspinają
czas przeszły	m	wspinałem	wspinałeś	wspinał	wspinaliśmy	wspinaliście	wspinali
	ż	wspinałam	wspinałaś	wspinała	wspinałyśmy	wspinałyście	wspinały
	n	wspinałom	wspinałoś	wspinało
tryb rozkazujący		niech wspinam	wspinaj	niech wspina	wspinajmy	wspinajcie	niech wspinają
pozostałe formy czas przyszły m będę wspinał, będę wspinać będziesz wspinał, będziesz wspinać będzie wspinał, będzie wspinać będziemy wspinali, będziemy wspinać będziecie wspinali, będziecie wspinać będą wspinali, będą wspinać ż będę wspinała, będę wspinać będziesz wspinała, będziesz wspinać będzie wspinała, będzie wspinać będziemy wspinały, będziemy wspinać będziecie wspinały, będziecie wspinać będą wspinały, będą wspinać n będę wspinało, będę wspinać będziesz wspinało, będziesz wspinać będzie wspinało, będzie wspinać czas zaprzeszły m wspinałem był wspinałeś był wspinał był wspinaliśmy byli wspinaliście byli wspinali byli ż wspinałam była wspinałaś była wspinała była wspinałyśmy były wspinałyście były wspinały były n wspinałom było wspinałoś było wspinało było forma bezosobowa czasu przeszłego wspinano tryb przypuszczający m wspinałbym, byłbym wspinał wspinałbyś, byłbyś wspinał wspinałby, byłby wspinał wspinalibyśmy, bylibyśmy wspinali wspinalibyście, bylibyście wspinali wspinaliby, byliby wspinali ż wspinałabym, byłabym wspinała wspinałabyś, byłabyś wspinała wspinałaby, byłaby wspinała wspinałybyśmy, byłybyśmy wspinały wspinałybyście, byłybyście wspinały wspinałyby, byłyby wspinały n wspinałobym, byłobym wspinało wspinałobyś, byłobyś wspinało wspinałoby, byłoby wspinało imiesłów przymiotnikowy czynny m wspinający, niewspinający ż wspinająca, niewspinająca wspinające, niewspinające n wspinające, niewspinające imiesłów przymiotnikowy bierny m wspinany wspinani ż wspinana wspinane n wspinane imiesłów przysłówkowy współczesny wspinając, nie wspinając rzeczownik odczasownikowy wspinanie, niewspinanie

(2.1) koniugacja I

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		wspinać się
czas teraźniejszy		wspinam się	wspinasz się	wspina się	wspinamy się	wspinacie się	wspinają się
czas przeszły	m	wspinałem się	wspinałeś się	wspinał się	wspinaliśmy się	wspinaliście się	wspinali się
	ż	wspinałam się	wspinałaś się	wspinała się	wspinałyśmy się	wspinałyście się	wspinały się
	n	wspinałom się	wspinałoś się	wspinało się
tryb rozkazujący		niech się wspinam	wspinaj się	niech się wspina	wspinajmy się	wspinajcie się	niech się wspinają
pozostałe formy czas przyszły m będę się wspinał, będę się wspinać będziesz się wspinał, będziesz się wspinać będzie się wspinał, będzie się wspinać będziemy się wspinali, będziemy się wspinać będziecie się wspinali, będziecie się wspinać będą się wspinali, będą się wspinać ż będę się wspinała, będę się wspinać będziesz się wspinała, będziesz się wspinać będzie się wspinała, będzie się wspinać będziemy się wspinały, będziemy się wspinać będziecie się wspinały, będziecie się wspinać będą się wspinały, będą się wspinać n będę się wspinało, będę się wspinać będziesz się wspinało, będziesz się wspinać będzie się wspinało, będzie się wspinać czas zaprzeszły m wspinałem się był wspinałeś się był wspinał się był wspinaliśmy się byli wspinaliście się byli wspinali się byli ż wspinałam się była wspinałaś się była wspinała się była wspinałyśmy się były wspinałyście się były wspinały się były n wspinałom się było wspinałoś się było wspinało się było forma bezosobowa czasu przeszłego wspinano się tryb przypuszczający m wspinałbym się, byłbym się wspinał wspinałbyś się, byłbyś się wspinał wspinałby się, byłby się wspinał wspinalibyśmy się, bylibyśmy się wspinali wspinalibyście się, bylibyście się wspinali wspinaliby się, byliby się wspinali ż wspinałabym się, byłabym się wspinała wspinałabyś się, byłabyś się wspinała wspinałaby się, byłaby się wspinała wspinałybyśmy się, byłybyśmy się wspinały wspinałybyście się, byłybyście się wspinały wspinałyby się, byłyby się wspinały n wspinałobym się, byłobym się wspinało wspinałobyś się, byłobyś się wspinało wspinałoby się, byłoby się wspinało imiesłów przymiotnikowy czynny m wspinający się, niewspinający się ż wspinająca się, niewspinająca się wspinające się, niewspinające się n wspinające się, niewspinające się imiesłów przysłówkowy współczesny wspinając się, nie wspinając się rzeczownik odczasownikowy wspinanie się, niewspinanie się

synonimy:

(2.1) wdrapywać się

wyrazy pokrewne:

rzecz. wspinanie n

tłumaczenia:

• angielski: (2.1) climb
• esperanto: (2.1) grimpi, suprengrimpi
• łaciński: (2.1) ascendo
• niemiecki: (2.1) hinaufsteigen
• rosyjski: (2.1) лазать, лезть
• tuvalu: (2.1) kake

źródła:

1. ↑  Hasło wspiąć w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.

…..

Wspinanie / W+S+PiN+aNie

https://pl.wiktionary.org/wiki/wspinanie#pl

wspinanie (język polski)

wspinanie (1.1) się

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) rzecz. odczas. od: wspinać

odmiana:

(1.1) blm,

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	wspinanie
dopełniacz	wspinania
celownik	wspinaniu
biernik	wspinanie
narzędnik	wspinaniem
miejscownik	wspinaniu
wołacz	wspinanie

antonimy:

(1.1) niewspinanie

wyrazy pokrewne:

rzecz. wspinek m, wspinacz mos, wspinaczka ż

czas. wspinać ndk.

etymologia:

(1.1) pol. wspinać + -anie

…..

Wspinaczka / W+S+PiN+aC”+Ka

https://pl.wiktionary.org/wiki/wspinaczka#pl

wspinaczka (język polski)

wspinaczka (1.1)

wspinaczka (1.2)

wymowa:

IPA: [fspʲĩˈnaʧ̑ka], AS: [fspʹĩnačka], zjawiska fonetyczne: zmięk.• utr. dźw.• nazal. wymowa ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) wyprawa w strome, wysokie góry

(1.2) sport. dyscyplina sportowa polegająca na pokonywaniu stromych ścian

(1.3) pot. dążenie do osiągnięcia wysokich pozycji

odmiana:

(1.1–3)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	wspinaczka	wspinaczki
dopełniacz	wspinaczki	wspinaczek
celownik	wspinaczce	wspinaczkom
biernik	wspinaczkę	wspinaczki
narzędnik	wspinaczką	wspinaczkami
miejscownik	wspinaczce	wspinaczkach
wołacz	wspinaczko	wspinaczki

przykłady:

(1.1) Wspinaczka na Mount Everest to moje największe marzenie.

kolokacje:

(1.1) wspinaczka wysokogórska

(1.2) wspinaczka skałkowa • wspinaczka w stylu wolnym • (sztuczna) ścianka do wspinaczki

wyrazy pokrewne:

rzecz. wspinacz m, wspinanie n, wspinek mos

czas. wspinać się, wspiąć się

przym. wspinaczkowy

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) mountaineering; (1.2) climbing
• arabski: (1.2) تسلق
• hiszpański: (1.1) ascensión ż, escalada ż, subida ż
• rosyjski: (1.1) альпинизм m, восхождение n; (1.2) скалолазание n

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/wspinaczka

wspinaczka

Polish

Polish Wikipedia has an article on: wspinaczka

Etymology

From wspinać +‎ -ka.

Pronunciation

• IPA^(key): /fspʲiˈnat͡ʂ.ka/

Noun

wspinaczka f

1. climbing (activity or sport)

Declension

declension of wspinaczka

	singular	plural
nominative	wspinaczka	wspinaczki
genitive	wspinaczki	wspinaczek
dative	wspinaczce	wspinaczkom
accusative	wspinaczkę	wspinaczki
instrumental	wspinaczką	wspinaczkami
locative	wspinaczce	wspinaczkach
vocative	wspinaczko	wspinaczki

Further reading

• wspinaczka in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• wspinaczka in Polish dictionaries at PWN

…..

Pion / PioN

https://pl.wiktionary.org/wiki/pion

pion (język polski)

piony (1.2)

piony (2.1)

wymowa:

IPA: [pʲjɔ̃n], AS: [pʹi ̯õn], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.• i → j  wymowa ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) geogr. kierunek równoległy do kierunku działania siły grawitacji ciała niebieskiego, względem którego jest on określany; zob. też pion (kierunek) w Wikipedii

(1.2) techn. ciężarek na sznurku, służący do wyznaczania pionu (1.1); zob. też pion (przyrząd) w Wikipedii

(1.3) techn. fragment sieci przewodów instalacji elektrycznej, wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej itp. przebiegający pionowo przez kondygnacje budynku

(1.4) fiz. najlżejszy z mezonów; zob. też pion (cząstka) w Wikipedii

(1.5) dział instytucji

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

(2.1) szach. jedna z bierek w szachach, warcabach i innych grach

rzeczownik, forma fleksyjna

(3.1) D. lm od: piona

odmiana:

(1.1–5)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pion	piony
dopełniacz	pionu	pionów
celownik	pionowi	pionom
biernik	pion	piony
narzędnik	pionem	pionami
miejscownik	pionie	pionach
wołacz	pionie	piony

(2.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pion	piony
dopełniacz	piona	pionów
celownik	pionowi	pionom
biernik	piona / pion[1]	piony
narzędnik	pionem	pionami
miejscownik	pionie	pionach
wołacz	pionie	piony

kolokacje:

(1.2) pion żyroskopowy

(1.3) pion wentylacyjny

(2.1) pion królewski / hetmański • zbić / pobić / poświęcić / promować piona • zbić / pobić pionem • zdwojone piony

synonimy:

(1.2) gw. (Górny Śląsk) zynklod

(1.4) mezon π

(2.1) pionek, gw. sądecka: chłopek

antonimy:

(1.1) poziom

hiperonimy:

(1.1) kierunek

(2.1) bierka

wyrazy pokrewne:

(1.1–3)

rzecz. pionowość ż, pionizacja ż

czas. pionować ndk.

przym. pionowy

przysł. pionowo

(2.1)

rzecz.

zdrobn. pionek mrz

przym. pionowy, pionkowy

związki frazeologiczne:

postawić do pionu • trzymać pion

etymologia:

(1.4) od nazwy litery π

(2.1) niem. Pion, franc. pion, st.franc. peon < p.łac. pedo -onis → piechur^[2]

tłumaczenia:

• angielski: (1.2) plummet; (2.1) pawn
• białoruski: (2.1) пешка ż
• bułgarski: (2.1) пешка ż
• czeski: (2.1) pěšec m
• esperanto: (2.1) peono
• hiszpański: (1.1) vertical ż; (1.2) plomada ż; (1.3) tubo de subida m, tubería ascensional ż; (1.4)pion m; (2.1) peón m
• rosyjski: (2.1) пешка ż
• ukraiński: (2.1) пішак m
• włoski: (1.2) filo a piombo m; (1.3) colonna ż; (1.4) pione m; (1.5) reparto m, settore m; (2.1)pedone m

źródła:

1. ↑  Hasło pion w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
2. ↑ Hasło pion II w: Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. 1995 i nn.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pion

pion

Polish

Etymology 1

---

(This etymology is missing.)

---

Pronunciation

• IPA^(key): /pʲɔn/

Noun

pion m inan

1. the vertical

   Ta ściana nie trzyma pionu.

   This wall is not exactly vertical.

2. plumb line
3. section; department

   To jest zadanie dla pionu logistycznego.

   This is a task for the logistics department.

4. duct; riser; any installations or spaces running vertically in a building

   pion wentylacyjny – ventilation duct

5. (by extension) flats in an apartment block sharing those installations

   W naszym pionie od rana nie ma wody.

   There has been no water in flats above and below us since morning.

Declension

declension of pion

	singular	plural
nominative	pion	piony
genitive	pionu	pionów
dative	pionowi	pionom
accusative	pion	piony
instrumental	pionem	pionami
locative	pionie	pionach
vocative	pionie	piony

Etymology 2

pion

French pion

Pronunciation

• IPA^(key): /pʲɔn/

Noun

pion m inan (diminutive pionek)

1. (chess) pawn

Declension

declension of pion

	singular	plural
nominative	pion	piony
genitive	piona	pionów
dative	pionowi	pionom
accusative	pion	piony
instrumental	pionem	pionami
locative	pionie	pionach
vocative	pionie	piony

See also

Chess pieces in Polish · bierki szachowe(layout · text)
król	hetman, królowa, dama	wieża	goniec, laufer	skoczek, koń, konik	pion, pionek

Etymology 3

From English pion, a shortened form of pi meson

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈpʲi.jɔn/

Noun

pion m inan

1. (physics) pion

Declension

declension of pion

	singular	plural
nominative	pion	piony
genitive	pionu	pionów
dative	pionowi	pionom
accusative	pion	piony
instrumental	pionem	pionami
locative	pionie	pionach
vocative	pionie	piony

Noun

pion f

1. genitive plural of piona

Further reading

• pion in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pion in Polish dictionaries at PWN

…..

Pionowy / PioN+oWy

https://pl.wiktionary.org/wiki/pionowy#pl

pionowy (język polski)

pionowe (1.1) pręty

wymowa:

IPA: [pʲjɔ̃ˈnɔvɨ], AS: [pʹi ̯õnovy], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.• i → j  wymowa ^?/i

znaczenia:

przymiotnik relacyjny

(1.1) prostopadły do podstawy usytuowanej poziomo

(1.2) poruszający się prosto w dół lub w górę

(1.3) związany z pionem w grach planszowych

odmiana:

(1.1–3)

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	pionowy		pionowa	pionowe	pionowi	pionowe
dopełniacz	pionowego		pionowej	pionowego	pionowych
celownik	pionowemu		pionowej	pionowemu	pionowym
biernik	pionowego	pionowy	pionową	pionowe	pionowych	pionowe
narzędnik	pionowym		pionową	pionowym	pionowymi
miejscownik	pionowym		pionowej	pionowym	pionowych
wołacz	pionowy		pionowa	pionowe	pionowi	pionowe
nie stopniuje się

przykłady:

(1.1) Mur był zupełnie pionowy, a zatem wdrapać się nań nie mogły.^[1]

kolokacje:

(1.3) końcówka pionowa

antonimy:

(1.1) poziomy

wyrazy pokrewne:

(1.1–2)

rzecz. pion m, pionizacja ż, pionowość ż

czas. pionować ndk.

przysł. pionowo

(1.3)

rzecz. pion m, pionek m

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) vertical
• arabski: (1.1) عمودي, رأسي ,شاقولي
• białoruski: (1.1) адвесны, вертыкальны; (1.3) пешачны
• czeski: (1.1) svislý, vertikální
• duński: (1.1) lodret, vertikal; (1.2) lodret, vertikal; (1.3) lodret, vertikal
• esperanto: (1.1) vertikala
• hiszpański: (1.1) vertical; (1.2) vertical
• kataloński: (1.1) vertical
• rosyjski: (1.1) вертикальный; (1.3) пешечный
• rumuński: (1.1) vertical
• słowacki: (1.1) vertikálny

źródła:

1. ↑ Daniel Defoe: Przypadki Robinsona Cruzoe, tłum. Władysław Ludwik Anczyc

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pionowy

pionowy

Polish

Etymology

pion +‎ -owy

Pronunciation

• IPA^(key): /pʲɔˈnɔ.vɨ/

Adjective

pionowy

1. vertical

Declension

declension of pionowy

case	singular				plural
	m pers or m anim	m inan	n	f	m pers	other
nominative, vocative	pionowy		pionowe	pionowa	pionowi	pionowe
genitive	pionowego			pionowej	pionowych
dative	pionowemu				pionowym
accusative	pionowego	pionowy	pionowe	pionową	pionowych	pionowe
instrumental	pionowym				pionowymi
locative				pionowej	pionowych

Related terms

• pion
• poziomy

Further reading

• pionowy in Polish dictionaries at PWN

…..

Piętro / Pie”/eN+T+Ro

https://pl.wiktionary.org/wiki/pi%C4%99tro

piętro (język polski)

schody prowadzące na piętro (1.1)

piętra (1.1)

piętra (1.3) roślinności

wymowa:

wymowa ^?/i, IPA: [ˈpʲjɛ̃ntrɔ], AS: [pʹi ̯ẽntro], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.• asynch. ę • i → j 

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) archit. bud. nadziemna kondygnacja budynku bezpośrednio nad parterem albo jeszcze wyżej

(1.2) geol. jednostka chronostratygraficzna dziejów Ziemi, część oddziału; zob. też piętro (geologia) w Wikipedii

(1.3) bot. zob. piętro roślinne

(1.4) górn. część złoża przygotowana do jednoczesnego wybierania (przy pionowym podziale poziomu kopalni)^[1]

(1.5) leśn. korony grupy drzew znajdujące się na tej samej wysokości

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	piętro	piętra
dopełniacz	piętra	pięter / piętr
celownik	piętru	piętrom
biernik	piętro	piętra
narzędnik	piętrem	piętrami
miejscownik	piętrze	piętrach
wołacz	piętro	piętra

przykłady:

(1.1) Samobójca wyskoczył z dziesiątego piętra.

synonimy:

(1.1) gw. (Śląsk Cieszyński) sztok

antonimy:

(1.1) parter

hiperonimy:

(1.1) kondygnacja

wyrazy pokrewne:

rzecz. piętrowiec m, piętrus m, piętrówka ż, piętrzenie n, spiętrzenie n

zdrobn. pięterko n

czas. piętrzyć (się)

przym. piętrowy, piętrzasty

przysł. piętrowo

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) floor, storey, story (amer.), level; (1.2) stage
• arabski: (1.1) طابق, دور
• baskijski: (1.1) solairu, estai; (1.2) estai
• białoruski: (1.1) паверх m
• bośniacki: (1.1) sprat m
• chorwacki: (1.1) kat m
• czeski: (1.1) patro, podlaží n
• duński: (1.1) etage w, sal w
• esperanto: (1.1) etaĝo; (1.2) etaĝo; (1.3) etaĝo; (1.5) etaĝo
• estoński: (1.1) korrus
• fiński: (1.1) kerros
• francuski: (1.1) étage m
• hiszpański: (1.1) piso m, planta ż
• holenderski: (1.1) etage, verdieping
• islandzki: (1.1) hæð ż
• kataloński: (1.1) pis m; (1.2) estatge m
• koreański: (1.1) 층
• macedoński: (1.1) кат m
• niemiecki: (1.1) Etage ż, Geschoss n, Geschoß n (Austria), Stockwerk n, Stock m
• nowogrecki: (1.1) όροφος m
• północnolapoński: (1.1) geardi
• rosyjski: (1.1) этаж (etáž) m
• serbski: (1.1) спрат m
• słoweński: (1.1) nadstropje n
• szwedzki: (1.1) våning w
• ukraiński: (1.1) поверх m
• węgierski: (1.1) emelet
• wilamowski: (1.1) śtök m, śtöök m
• włoski: (1.1) piano m

źródła:

1. ↑  Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pi%C4%99tro

piętro

Polish

Etymology

From Proto-Slavic *p(r)ętro,

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈpʲɛn.trɔ/

Noun

piętro n (diminutive pięterko)

1. floor, storey, story

Declension

declension of piętro

	singular	plural
nominative	piętro	piętra
genitive	piętra	pięter/piętr
dative	piętru	piętrom
accusative	piętro	piętra
instrumental	piętrem	piętrami
locative	piętrze	piętrach
vocative	piętro	piętra

Derived terms

• (verb) piętrzyć
• (nouns) piętrowiec, piętrus
• (adjective) piętrowy

Further reading

• piętro in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• piętro in Polish dictionaries at PWN

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/p(r)%C4%99tro&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/p(r)ętro.

…..

Piętrzyć / Pie”/eN+T+R”yC’

https://sjp.pwn.pl/sjp/pietrzyc-sie;2500283.html

piętrzyć się

1. «wznosić się piętrami, warstwami coraz wyżej»

2. «nawarstwiać się, mnożyć się»

…..

Pnącze / PNa”/oN+C”e

https://pl.wiktionary.org/wiki/pnącze

pnącze (język polski)

pnącze (1.1)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) bot. ogrod. roślina o długich pędach, wijąca się ku górze; zob. też pnącze w Wikipedii

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pnącze	pnącza
dopełniacz	pnącza	pnączy[1]
celownik	pnączu	pnączom
biernik	pnącze	pnącza
narzędnik	pnączem	pnączami
miejscownik	pnączu	pnączach
wołacz	pnącze	pnącza

przykłady:

(1.1) Sadzonki róży mają rozmiary od zwartych, miniaturowych róż, do pnącz osiągających 7 metrów wysokości.

(1.1) Kraina nie była pustynna: jak okiem sięgnąć, widniały w niej doliny i wzgórza, porosłe ślicznymi kępami drzew, wokół których wiły się pnącze, zwoje bluszczu i winogradu zwieszały się ze skał.^[2]

hiponimy:

(1.1) bluszcz, liana

wyrazy pokrewne:

czas. piąć ndk.

etymologia:

pol. piąć^[3]

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) creeper (viney material), rambler (bot. climbing plant), climber (plant)
• arabski: (1.1) دالية ż (dālīya) 
• bułgarski: (1.1) пълзящо растение n (pǎlzjašto rastenie)
• czeski: (1.1) popínavá rostlina 
• dalmatyński: (1.1) vaita 
• duński: (1.1) slingerplant 
• francuski: (1.1) plante ż grimpante
• friulski: (1.1) vît 
• gruziński: (1.1) ვაზი (vazi) 
• hiligaynon: (1.1) balagon 
• hiszpański: (1.1) enredadera ż, planta ż trepadora
• holenderski: (1.1) klimplant ż 
• indonezyjski: (1.1) anggur 
• jèrriais: (1.1) vîngne 
• kataloński: (1.1) cep, enfiladissa ż 
• kirgiski: (1.1) жүзүм
• malagaski: (1.1) vahy, lombiro 
• malajalam: (1.1) ലത (lata) 
• nawaho: (1.1) chʼil naʼatłʼoʼii 
• niemiecki: (1.1) Kletterpflanze ż, Schlingpflanze ż 
• nowogrecki: (1.1) αναρριχητικό φυτό n
• portugalski: (1.1) trepadeira ż 
• sanskryt: (1.1) लता (sa) ż (lathā) 
• staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) лоза ż 
• staroegipski: (1.1) rkrk 
• tamilski: (1.1) கொடி
• telugu: (1.1) లత 
• tetum: (1.1) ai-nani 
• turecki: (1.1) sarmaşık 
• wenecki: (1.1) vegna, vida 
• włoski: (1.1) pianta rampicante, strisciante 

źródła:

1. ↑  Hasło pnącze w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. ↑ Henryk Sienkiewicz Dwie łąki
3. ↑ „Brückner Aleksander, Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa 19749”

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pnącze#Polish

pnącze

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈpnɔn.t͡ʂɛ/

Noun

pnącze n

1. vine, climbing or trailing plant

Declension

declension of pnącze

	singular	plural
nominative	pnącze	pnącza
genitive	pnącza	pnączy
dative	pnączu	pnączom
accusative	pnącze	pnącza
instrumental	pnączem	pnączami
locative	pnączu	pnączach
vocative	pnącze	pnącza

Related terms

• piąć się

Further reading

• pnącze in Polish dictionaries at PWN

…..

Pień / PieN’

https://pl.wiktionary.org/wiki/pień

pień (język polski)

pień (1.1)

wymowa:

IPA: [pʲjɛ̇̃ɲ], AS: [pʹi ̯ė̃ń], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.• i → j  wymowa ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) zdrewniała łodyga drzewa, nadziemna część drzewa bez gałęzi^[1]

(1.2) pszcz. (zasiedlona) rodzina pszczela (np. ul wraz ze znajdującymi się w nim pszczołami lub dzikie gniazdo)

rzeczownik, rodzaj nijaki

(2.1) D. lm od: zob. pienie

rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga

(3.1) D. lm od: pienia

odmiana:

(1.1–2)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pień	pnie
dopełniacz	pnia[2]	pni[2]
celownik	pniowi[2]	pniom
biernik	pień	pnie
narzędnik	pniem	pniami
miejscownik	pniu	pniach
wołacz	pniu	pnie

składnia:

(1.1) pień + D.

kolokacje:

(1.1) gruby / szeroki pień

synonimy:

(1.2) rodzina pszczela

hiponimy:

(1.1) kłodzina

wyrazy pokrewne:

rzecz. pniak m, pniaczek m

zdrobn. pieniek m

przym. pienny

związki frazeologiczne:

głuchy jak pień • jakie drzewo, taki pień, jaki ociec, taki syn^[3] • na pniu • pień mózgu • wyciąć w pień

uwagi:

(1.1) forma C. lp: pniu jest niepoprawna^[2]

(1.1) forma D. lm: pniów jest niepoprawna^[2]

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) trunk, bole
• arabski: (1.1) جذع
• baskijski: (1.1) enbor
• czeski: (1.1) kmen m
• duński: (1.1) stamme w
• esperanto: (1.1) trunko
• fiński: (1.1) runko
• francuski: (1.1) tronc m
• hiszpański: (1.1) tronco m
• holenderski: (1.1) stam m
• islandzki: (1.1) bolur m, trjábolur m
• japoński: (1.1) 幹(みき)
• kazachski: (1.1) дің
• litewski: (1.1) liemuo m
• łaciński: (1.1) truncus m
• niemiecki: (1.1) Stamm m; (1.2) Bienenstock m
• nowogrecki: (1.1) κορμός m
• portugalski: (1.1) tronco m
• rosyjski: (1.1) ствол m
• rumuński: (1.1) trunchi n
• szwedzki: (1.1) stam w
• wilamowski: (1.1) śtom m; (1.2) byjnśtök m, bejnśtök m
• włoski: (1.1) tronco m

źródła:

1. ↑ Słownik encyklopedyczny leśnictwa, drzewnictwa, ochrony środowiska, łowiectwa oraz dziedzin pokrewnych, Wydawnictwo SGGW, 1996
2. ↑ ^{Skocz do:2,0 2,1 2,2 2,3 2,4} Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Andrzej Markowski, s. 653, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, ISBN 83-0113111-X.
3. ↑ Ludwik Frey, Drzewo w kulturze ludowej (wybrane zagadnienia), w: Znak, symbol a rituál v tradíciách a prejavoch ľudovej zbožnosti, Prešov 2013, s. 120.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pień

pień

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /pʲɛɲ/

Etymology 1

From Proto-Slavic *pьňь

Noun

pień m inan (diminutive pieniek)

1. trunk (part of a tree)
2. (beekeeping) bee colony

Declension

declension of pień

	singular	plural
nominative	pień	pnie
genitive	pnia	pni
dative	pniowi	pniom
accusative	pień	pnie
instrumental	pniem	pniami
locative	pniu	pniach
vocative	pniu	pnie

Related terms

• pniak

Etymology 2

Noun

pień n

1. genitive plural of pienie

   Synonym: pieni

Etymology 3

Verb

pień

1. second-person singular imperative of pienić

Further reading

• pień in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pień in Polish dictionaries at PWN

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/pьňь

Reconstruction:Proto-Slavic/pьňь

Proto-Slavic

Etymology

---

(This etymology is missing.) Possible cognates: Sanskrit पिनाक n (pínākam, “staff, stick, bow”), Ancient Greek πίναξ m (pínax, “wooden board, writing slate, painting”), Old High German witu-fîna f (“pile of wood”), Middle Low German vîne (“pile of wood”)

---

Noun

*pь̏ňь m^[1]

1. (clarification of this definition is needed) trunk

Inflection

Declension of *pь̏ňь (soft o-stem, accent paradigm c)

	Singular	Dual	Plural
Nominative	*pь̏ňь	*pь̏ňa	*pь̏ňi
Accusative	*pь̏ňь	*pь̏ňa	*pь̏ňę̇
Genitive	*pь̏ňa	*pьňù	*pь̀ňь
Locative	*pь̏ňi	*pьňù	*pьňĩxъ
Dative	*pь̏ňu	*pьňemà	*pьňèmъ
Instrumental	*pь̏ňьmь, *pь̏ňemь*	*pьňemà	*pьňí
Vocative	*pьňu	*pь̏ňa	*pь̏ňi

^* -ьmь in North Slavic, -emь in South Slavic.

See also

• *pęti

Descendants

• Church Slavonic: пьнь (pĭnĭ)

• East Slavic:
  • Old East Slavic: пьнь (pĭnĭ)
    • Belarusian: пень (pjenʹ)
    • Russian: пень (penʹ)
    • Ukrainian: пень (penʹ)

• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:
  • Bulgarian: пън (pǎn)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: па̑њ

    Latin: pȃnj

  • Slovene: pа̑nj

• West Slavic:
  • Czech: peň
  • Polish: pień
  • Slovak: peň
  • Sorbian:
    • Upper Sorbian: pjeńk
    • Lower Sorbian: р́eńk, р́eń

Further reading

• Vasmer (Fasmer), Max (Maks) (1964–1973), “пень”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv Oleg, Moscow: Progress
• Trubačóv, Oleg, editor (1983), “*kobьlъ / *kobьla / *kobьlo”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 10, Moscow: Nauka, page 102

References

1. ^ Derksen, Rick (2008), “*pь̑nь”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 427: “m. jo (c) ‘trunk’”

…..

Pniak / PN+iaK

https://pl.wiktionary.org/wiki/pniak#pl

pniak (język polski)

pniak (1.1)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) dolna część pnia pozostająca przy ziemi po ścięciu drzewa; zob. też pniak w Wikipedii

(1.2) niewielka część pnia

odmiana:

(1.1–2)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pniak	pniaki
dopełniacz	pniaka	pniaków
celownik	pniakowi	pniakom
biernik	pniak	pniaki
narzędnik	pniakiem	pniakami
miejscownik	pniaku	pniakach
wołacz	pniaku	pniaki

przykłady:

(1.1) Siądźmy na którymś z tych pniaków.

synonimy:

(1.1) gw. (Górny Śląsk) pniok

wyrazy pokrewne:

rzecz. pień m

zdrobn. pieniek m, pniaczek m

tłumaczenia:

• baskijski: (1.1) motzondo, epaitondo
• hiszpański: (1.1) tocón m
• wilamowski: (1.1) śtök m

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pniak

pniak

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /pɲak/

Noun

pniak m inan (diminutive pniaczek)

1. tree stump; tree stub

Declension

declension of pniak

	singular	plural
nominative	pniak	pniaki
genitive	pniaka	pniaków
dative	pniakowi	pniakom
accusative	pniak	pniaki
instrumental	pniakiem	pniakami
locative	pniaku	pniakach
vocative	pniaku	pniaki

Related terms

• pień

Further reading

• pniak in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pniak in Polish dictionaries at PWN

…..

Pniaczek / PN+iaC”+eK

https://pl.wiktionary.org/wiki/pniaczek#pl

pniaczek (język polski)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) zdrobn. od pniak

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pniaczek	pniaczki
dopełniacz	pniaczka	pniaczków
celownik	pniaczkowi	pniaczkom
biernik	pniaczek	pniaczki
narzędnik	pniaczkiem	pniaczkami
miejscownik	pniaczku	pniaczkach
wołacz	pniaczku	pniaczki

wyrazy pokrewne:

rzecz. pniak m, pieniek mrz, pień n/nmos/mrz

etymologia:

(1.1) pol. pniak + -ek

tłumaczenia:

(1.1) dla języków nierozróżniających zdrobnień zobacz listę tłumaczeń w haśle: pniak

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pniaczek

pniaczek

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈpɲa.t͡ʂɛk/

Noun

pniaczek m inan

1. Diminutive of pniak.

Declension

declension of pniaczek

	singular	plural
nominative	pniaczek	pniaczki
genitive	pniaczka	pniaczków
dative	pniaczkowi	pniaczkom
accusative	pniaczek	pniaczki
instrumental	pniaczkiem	pniaczkami
locative	pniaczku	pniaczkach
vocative	pniaczku	pniaczki

Further reading

• pniaczek in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pniaczek in Polish dictionaries at PWN

…..

Pieniek / PieN+ieK

https://pl.wiktionary.org/wiki/pieniek#pl

pieniek (język polski)

pieniek (1.3)

pieniek (1.4)

pieniek (1.4)

wymowa:

IPA: [ˈpʲjɛ̇̃ɲɛk], AS: [pʹi ̯ė̃ńek], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.• i → j 

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) zdrobn. od: pień

(1.2) mały pień

(1.3) leśn. widoczna część pnia (bez korzeni), która pozostaje w ziemi po ścięciu drzewa

(1.4) odcięta górna część karcza lub nasada pnia, na której rąbie się drewno albo mięso^[1]

(1.5) gw. ul^[2]

przykłady:

(1.4) Dawniej drewno na opał rąbano na pieńku.

(1.5) Moja kobieta dostała po ojcu dziesięć pieńków; nie chciałbym ich zmarnować; boć widzę, że pszczoły są bardzo pożyteczne^[3].

synonimy:

(1.1) pniaczek

(1.4) pniak, reg. śl. gnot, reg. śl. gnotek

wyrazy pokrewne:

rzecz. pniaczek m, pień nmos/n/mrz

przym. pieńkowy

związki frazeologiczne:

mieć na pieńku

etymologia:

pol. pień + -ek

uwagi:

zobacz też: karcz • karpa • karpina • pień

tłumaczenia:

• wilamowski: (1.2) hełcła; (1.3) hełcła; (1.4) šajtkłöc n

źródła:

1. ↑ Słownik encyklopedyczny leśnictwa, drzewnictwa, ochrony środowiska, łowiectwa oraz dziedzin pokrewnych, Wydawnictwo SGGW, 1996.
2. ↑ Jan Karłowicz, Słownik gwar polskich, Kraków, Akademia Umiejętności, 1900.
3. ↑ W jakiem miejscu pszczelniki zakładać trzeba w: Szkółka Niedzielna, Rok I, nr 9 z 26 lutego 1837 r., s. 35.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pieniek

pieniek

Polish

Etymology

From pień +‎ -ek.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈpʲɛ.ɲɛk/

Noun

pieniek m inan

1. Diminutive of pień.
2. (forestry) tree stump
3. (dialectal) beehive

Declension

declension of pieniek

	singular	plural
nominative	pieniek	pieńki
genitive	pieńka	pieńków
dative	pieńkowi	pieńkom
accusative	pieniek	pieńki
instrumental	pieńkiem	pieńkami
locative	pieńku	pieńkach
vocative	pieńku	pieńki

Further reading

• pieniek in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pieniek in Polish dictionaries at PWN

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/pe%C5%88#Czech

peň

Czech

Etymology

From Proto-Slavic *pьňь

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈpɛɲ]
• Rhymes: -ɛɲ

Noun

peň m

1. (literary or dialectal) trunk (part of a tree)

   Synonym: kmen

Declension

Declension

	singular	plural
nominative	peň	pně
genitive	pně	pňů
dative	pni	pňům
accusative	peň	pně
vocative	pni	pně
locative	pni	pních
instrumental	pněm	pni

Further reading

• peň in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
• peň in Slovník spisovného jazyka českého, 1960–1971, 1989

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/kmen#cs

kmen (język czeski)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

(1.1) pień

(1.2) szczep

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/kmen

kmen

Czech

Etymology

From Proto-Slavic *kъmenь. Cognate with Slovak kmeň.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈkmɛn]
• Rhymes: -ɛn

Noun

kmen m

1. trunk (of a tree)

   Synonym: peň

2. log (the trunk of a dead tree, cleared of branches)
3. tribe (group of people)
4. (taxonomy) phylum
5. (biology) strain (variant of species, like of virus)
6. (linguistics) stem

Declension

Declension

	singular	plural
nominative	kmen	kmeny
genitive	kmene, kmenu	kmenů
dative	kmenu, kmeni	kmenům
accusative	kmen	kmeny
vocative	kmene	kmeny
locative	kmenu, kmeni	kmenech
instrumental	kmenem	kmeny

Derived terms

• soukmenovec
• kmenový

Further reading

• kmen in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
• kmen in Slovník spisovného jazyka českého, 1960–1971, 1989

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/kme%C5%88#Slovak

kmeň

Slovak

Etymology

From Proto-Slavic *kъmenь.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈkmɛɲ/

Noun

kmeň m (genitive singular kmeňa, nominative plural kmene, genitive plural kmeňov, declension pattern of stroj)

1. trunk (of a tree)
2. log (the trunk of a dead tree, cleared of branches)
3. tribe (group of people)
4. (taxonomy) phylum
5. strain (biology) (variant of species, like of virus)
6. (linguistics) stem

Declension

Declension of kmeň

	singular	plural
nominative	kmeň	kmene
genitive	kmeňa	kmeňov
dative	kmeňu	kmeňom
accusative	kmeň	kmene
locative	kmeni	kmeňoch
instrumental	kmeňom	kmeňmi

Derived terms

• kmeňový m
• kmeňovo
• kmienok
• kmienkový
• rodokmeň m
• súkmeňovec m

Further reading

• kmeň in Slovak dictionaries at korpus.sk

…..

https://pl.wiktionary.org/wiki/kme%C5%88

kmeň (język słowacki)

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

(1.1) plemię

(1.2) pień

(1.3) gram. pień, temat słowotwórczy

wyrazy pokrewne:

rzecz.

zdrobn. kmienok m

przym. kmeňový, kmienkový

przysł. kmeňovo

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/kъmenь

Reconstruction:Proto-Slavic/kъmenь

Proto-Slavic

Etymology

---

Most plausible is division kŭ-men-, where -men- is suffix. According to Machek, it’s related to Ancient Greek κῦμα (kûma) < *ku-mn̥t- in meaning „germ”.

---

Noun

*kъmenь m

1. trunk, bough
2. This term needs a translation to English. Please help out and add a translation, then remove the text {{rfdef}}.

Declension

Declension of *kъmenь (i-stem)

	Singular	Dual	Plural
Nominative	*kъmenь	*kъmeni	*kъmenьje, *kъmeňe*
Accusative	*kъmenь	*kъmeni	*kъmeni
Genitive	*kъmeni	*kъmenьju, *kъmeňu*	*kъmenьjь, *kъmeni*
Locative	*kъmeni	*kъmenьju, *kъmeňu*	*kъmenьxъ
Dative	*kъmeni	*kъmenьma	*kъmenьmъ
Instrumental	*kъmenьmь	*kъmenьma	*kъmenьmi
Vocative	*kъmeni	*kъmeni	*kъmenьje, *kъmeňe*

^* The second form occurs in languages that contract early across /j/ (e.g. Czech), while the first form occurs in languages that do not (e.g. Russian).

Related terms

• *kъnъ / *kъnь (< kŭ-n-)

Descendants

• East Slavic:
  • Ukrainian: кима́к (kymák), dial. кыма́к (kymák), кіма́к (kimák)
• West Slavic:
  • Old Czech: kmen
    • Czech: kmen
  • Slovak: kmeň
  • Sorbian:
    • Lower Sorbian: kḿeń

References

• Trubačóv, Oleg, editor (1987), “*kъmenь”, in Etimologičeskij slovarʹ slavjanskix jazykov [Etymological dictionary of Slavic languages] (in Russian), volume 13, Moscow: Nauka, page 196

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/k%D1%8An%D1%8A&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/kъnъ.

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Slavic/k%D1%8An%D1%8C&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Slavic/kъnь.

…..

Co do tego Knia, jako Pnia… Skąd on wziął no to w sumie nadal nie wiem,.. ale ofitzjalnie coś tu podśmierduje, patrzcie dalej…

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%CE%BA%E1%BF%A6%CE%BC%CE%B1#Ancient_Greek

κῦμα

Ancient Greek

Etymology

From Proto-Hellenic *kūmə, equivalent to κῠ́ω (kúō, “conceive”) +‎ -μᾰ (-ma).

Pronunciation

• (5^th BCE Attic) IPA^(key): /kŷː.ma/
• (1^st CE Egyptian) IPA^(key): /ˈky.ma/
• (4^th CE Koine) IPA^(key): /ˈky.ma/
• (10^th CE Byzantine) IPA^(key): /ˈcy.ma/
• (15^th CE Constantinopolitan) IPA^(key): /ˈci.ma/

Noun

κῦμᾰ • (kûma) n (genitive κῡ́μᾰτος); third declension

1. swell, wave, billow
   1. 1. (figuratively) a wave or flood of peaple
      2. (in Tragedy) wave of adversity
   2. a waved or ogee moulding, cyma
2. fetus, embryo
   1. sprout of a plant

Inflection

Third declension of τὸ κῦμᾰ; τοῦ κῡ́μᾰτος (Attic)

Case / #	Singular	Dual	Plural
Nominative	τὸ κῦμᾰ tò kûma	τὼ κῡ́μᾰτε tṑ kū́mate	τᾰ̀ κῡ́μᾰτᾰ tà kū́mata
Genitive	τοῦ κῡ́μᾰτος toû kū́matos	τοῖν κῡμᾰ́τοιν toîn kūmátoin	τῶν κῡμᾰ́των tôn kūmátōn
Dative	τῷ κῡ́μᾰτῐ tôi kū́mati	τοῖν κῡμᾰ́τοιν toîn kūmátoin	τοῖς κῡ́μᾰσῐ / κῡ́μᾰσῐν toîs kū́masi(n)
Accusative	τὸ κῦμᾰ tò kûma	τὼ κῡ́μᾰτε tṑ kū́mate	τᾰ̀ κῡ́μᾰτᾰ tà kū́mata
Vocative	κῦμᾰ kûma	κῡ́μᾰτε kū́mate	κῡ́μᾰτᾰ kū́mata
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For declension in other dialects, see Appendix:Ancient Greek dialectal declension.

Derived terms

• κυμαίνω (kumaínō)
• κύμανσις (kúmansis)
• κυματηδόν (kumatēdón)
• κυματίας (kumatías)
• κυματίζομαι (kumatízomai)
• κυμάτιον (kumátion)
• κυματοαγής (kumatoagḗs)

• κυματοβόλος (kumatobólos)
• κυματοδρόμος (kumatodrómos)
• κυματοειδής (kumatoeidḗs)
• κυματόεις (kumatóeis)
• κυματολήγη (kumatolḗgē)
• κυματοπλήξ (kumatoplḗx)
• κυματότροφος (kumatótrophos)

• κυματοφθόρος (kumatophthóros)
• κυματόω (kumatóō)
• κυματωγή (kumatōgḗ)
• κυματώδης (kumatṓdēs)
• κυμάτωσις (kumátōsis)
• κυμοδέγμων (kumodégmōn)
• κυμοδόκη (kumodókē)

• κυμοθαλής (kumothalḗs)
• κυμοθόη (kumothóē)
• κυμόκτυπος (kumóktupos)
• κυμοπόλεια (kumopóleia)
• κυμορρώξ (kumorrhṓx)
• κυμοτόμος (kumotómos)
• Κυμώ (Kumṓ)

Descendants

• Greek: κύμα (kýma)
• → Latin: cȳma (see there for further descendants)

Further reading

• κῦμα in Liddell & Scott (1940) A Greek–English Lexicon, Oxford: Clarendon Press
• κῦμα in Liddell & Scott (1889) An Intermediate Greek–English Lexicon, New York: Harper & Brothers
• κῦμα in Autenrieth, Georg (1891) A Homeric Dictionary for Schools and Colleges, New York: Harper and Brothers
• κῦμα in Bailly, Anatole (1935) Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français, Paris: Hachette
• κῦμα in Cunliffe, Richard J. (1924) A Lexicon of the Homeric Dialect: Expanded Edition, Norman: University of Oklahoma Press, published 1963
• κῦμα in Slater, William J. (1969) Lexicon to Pindar, Berlin: Walter de Gruyter
• G2949 in Strong’s Exhaustive Concordance to the Bible, 1979

---

UWAGA!

• (5^th BCE Attic) IPA^(key): /kŷː.ma/
• (1^st CE Egyptian) IPA^(key): /ˈky.ma/
• (4^th CE Koine) IPA^(key): /ˈky.ma/
• (10^th CE Byzantine) IPA^(key): /ˈcy.ma/
• (15^th CE Constantinopolitan) IPA^(key): /ˈci.ma/

To, że jakieś słowa w tzw. j. greckim udźwięczniły się wtórnie przez okres 2000 lat, nie musi od razu z automatu oznaczać, że to jest ogólną zasadą i obowiązuje w innych językach np. w j. słowiańskim, patrz tzw. rough breathing i brak wtórnych ubezdźwięcznień np. w j. polskim!

---

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/%CE%BA%CF%8D%CF%89#Ancient_Greek

κύω

Ancient Greek

Alternative forms

• κυέω (kuéō)

Etymology

From Proto-Indo-European *ḱewh₁– (“to swell”). Cognate with κύριος (kúrios), Latin cumulus, cavus.

Pronunciation

• (5^th BCE Attic) IPA^(key): /ký.ɔː/
• (1^st CE Egyptian) IPA^(key): /ˈky.o/
• (4^th CE Koine) IPA^(key): /ˈky.o/
• (10^th CE Byzantine) IPA^(key): /ˈcy.o/
• (15^th CE Constantinopolitan) IPA^(key): /ˈci.o/

Verb

κῠ́ω • (kúō)

1. (present and imperfect) to conceive, become pregnant
   1. (rarely with accusative) to become pregnant with…
2. (aorist) to impregnate

Inflection

Note the difference between the aorist ἔκῡσα (ékūsa) and ἔκῠσα (ékusa), aorist of κυνέω (kunéō).

Present: κῠ́ω, κῠ́ομαι

Imperfect: ἔκῠον, ἐκῠόμην

Aorist: ἔκῡσᾰ, ἐκῡσᾰ́μην

Derived terms

• κῦμᾰ (kûma)

References

• Pokorny, Julius (1959) Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume II, Bern, München: Francke Verlag, page 592
• κύω in Liddell & Scott (1940) A Greek–English Lexicon, Oxford: Clarendon Press
• κύω in Liddell & Scott (1889) An Intermediate Greek–English Lexicon, New York: Harper & Brothers
• κύω in Autenrieth, Georg (1891) A Homeric Dictionary for Schools and Colleges, New York: Harper and Brothers
• κύω in Bailly, Anatole (1935) Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français, Paris: Hachette

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/%E1%B8%B1ewh%E2%82%81-

Reconstruction:Proto-Indo-European/ḱewh₁–

Proto-Indo-European

Root

*ḱewh₁- (perfective)^[1][2]

1. to swell
2. to be strong

Derived terms

Category Terms derived from the PIE root *ḱewh₁- not found

• *ḱéwh₁-t ~ *ḱuh₁-ént (athematic root aorist)^[2]
  • Hellenic: [Term?]
    • Ancient Greek: ἔκῡσᾰ (ékūsa)
  • Indo-Iranian: *HáĉwaHt
    • Indo-Aryan: *HáśwaHt
      • Sanskrit: अश्वत् (áśvat) (possible innovation based on ह्वयते (hváyati)/अह्वत् (áhvat))
    • Iranian: *HášwaHt
      • Avestan: 𐬌𐬁𐬌‎ (sūidiiāi, 3sg.aor.act.inf.)
• *ḱuh₁-éye-ti (zero-grade éye-present)^[2][3][4]
  • Hellenic: [Term?]
    • Ancient Greek: κυέω (kuéō, “to be pregnant, become pregnant”)
  • Indo-Iranian: *ĉuHáyati
    • Indo-Aryan: *śuHáyati
      • Sanskrit: श्वयति (śváyati, “to swell, increase, grow”)
    • Iranian: *ĉuHáyati
      • Khotanese: (ha-sviṃdä, 3p.)
  • (possibly) Italic: *kīje- (< (Thurneysen’s rule) *kūje-)
    • Latin: inciēns (“big with young”)
• *ḱe-ḱówh₁-e ~ *ḱe-ḱuh₁-ḗr (reduplicated stative)^[2]
  • Indo-Iranian: *ĉaĉuHā́
    • Indo-Aryan: *śaśuHā́
      • Sanskrit: शूशुवुर् (śūśuvur, “are swollen”)
• *ḱuh₁-yé-ti (yé-present)^[2]
  • Indo-Iranian: *ĉuHyáti
    • Iranian: *fra-ĉuHyátī
      • Ossetian:

        Digor: рӕсуйун (ræsujun)

        Iron: рӕсыйын (ræsyjyn)

• *ḱí-ḱewh₁-ti ~ *ḱí-ḱuh₁-n̥ti (i-reduplicated athematic root present)
  • *ḱiḱh₁-ú-s^[5]
    • Indo-Iranian: *ĉíĉHuš
      • Indo-Aryan: *śíśHuṣ
        • Sanskrit: शिशु (śíśu, “child, infant”)
• *ḱéwh₁-mn̥ ~ *ḱuh₁-méns
  • Hellenic: *kūmə (“a swell, wave”)
    • Ancient Greek: κῦμᾰ (kûma)
• *ḱuh₁-nó-s^[4]
  • Germanic: *hūną (“top of a stick”)^[4]
    • Old English: *hūn
      • ⇒ Old English: hūnþyrel
    • Middle Dutch: hune
    • Old Norse: húnn
      • Icelandic: húnn
      • Faroese: húnn
      • Norwegian: hun, hune (dialectical)
  • Indo-Iranian: *ĉuHnás
    • Indo-Aryan: *śuHnás
      • Sanskrit: शुन (śuná, “thriving”)
• *ḱuh₁-yó-s
  • Celtic: *kuwyos (“young animal”)^[6]
    • Middle Welsh: cyw
• *ḱḗwh₁-s ~ *ḱúh₁-s-és
  • *ḱéwh₁s-mn̥ ~ *ḱuh₁-méns
    • Indo-Iranian: *ĉúšma
      • Indo-Aryan: *śúṣma
        • Sanskrit: शुष्म (śúṣma, “strong”)
  • *ḱuh₁s-ó-s^[7]
    • Indo-Iranian: *ĉuHsás
      • Indo-Aryan: *śuHsás
        • Sanskrit: शूष (śūṣá, “strength”)
• *ḱówh₁-r̥ ~ ḱéwh₁-n̥s (“strength”)^[8]
  • Indo-Iranian: *ĉáwHas
    • Indo-Aryan: *śáwHas
      • Sanskrit: शवस् (śávas, “strength, power”)
    • Iranian: *ĉáwHah
      • Avestan: 𐬯𐬀𐬎‎ (sauua)
  • *ḱéwh₁r-o-s (“strong”)^[1][9]
    • Celtic: *kawaros (“hero”)^[9]
      • Brythonic: *kawar
        • Old Cornish: *caur
          • ⇒ Old Cornish: caurmarch (“camel”)
        • Middle Welsh: cawr (“giant”)
      • Old Irish: cúar
      • Gaulish: Kauaros (personal name)
  • *ḱuh₁r-ó-s
    • Hellenic: [Term?]
      • Ancient Greek: κῦρος (kûros, “supremacy”)
        • ⇒ Ancient Greek: κύριος (kúrios, “lord, master”)
    • Indo-Iranian: *ćúHras 
• *ḱwéh₁-dʰ-o-h₁ or *ḱuh₁-o-dʰ-ó-h₁ (dual)
  • Indo-Iranian: *ĉwáHdʰaH or *ćuHādʰáH
    • Iranian: *ćwáHdaH (“army”) 
• (possibly) *ḱéwh₁-neh₂
  • Celtic: *kawanā
    • Old Irish: cúan (“troop”)

References

1. ↑ ^{Jump up to:1.0 1.1} Pokorny, Julius (1959), “k̑eu-, k̑eu̯ə-, k̑ū-, k̑u̯ā-”, in Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume II, Bern, München: Francke Verlag, pages 592-594
2. ↑ ^{Jump up to:2.0 2.1 2.2 2.3 2.4} Rix, Helmut, editor (2001), “*k̑u̯eh₁-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, pages 339
3. ^ Beekes, Robert S. P. (2010), “κυέω”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 797
4. ↑ ^{Jump up to:4.0 4.1 4.2} Kroonen, Guus (2013), “*hūna(n)-”, in Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, page 255
5. ^ Mayrhofer, Manfred (1992–2001), “śíśu-”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan] (in German), Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 641: “*ḱi-ḱuh₁-”
6. ^ Matasović, Ranko (2009), “*kuwyo-”, in Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 231
7. ^ Mayrhofer, Manfred (1992–2001), “śūṣá-”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan] (in German), Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 652: “*ḱuh₁-s-ó-”
8. ^ Mayrhofer, Manfred (1992–2001), “śū́rá-”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan] (in German), Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 650-651: “*ḱuh₁r°”
9. ↑ ^{Jump up to:9.0 9.1} Matasović, Ranko (2009), “*kawaro-”, in Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 196

---

UWAGA!

Widać, ale postacie z języków indo-irańskich są rzekomo wtórnie spalatalizowane, a postaci z języka słowiańskiego brak? Wiecie co to oznacza? Ano oznacza to to, że ten cały czeski KMeN nie ma prawa być ofitzjalnie niespalatalizowany, patrz postacie indo-irańskie!!! 🙂 Dodatkowo tak samo jest z polskim KNieM, KNieJa”, itd!!! To wszystko jakoś ofitzjalnie nie trzyma się kupy…

Dla upartych niewiernych mam jeszcze także jakoś dziwnie magicznie niespalatalizowaną Kunę / Ko’Ne”, która też jakoś nie utraciła dźwięku zapisywanego znakiem K z nagłosu, czyli z początku, patrz:

https://pl.wiktionary.org/wiki/kuna

https://en.wiktionary.org/wiki/kuna

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/kuna

Reconstruction:Proto-Slavic/kuna

Proto-Slavic

Etymology

From Proto-Balto-Slavic *kaunā́ˀ. Related, but not exactly cognate with Lithuanian kiáunė and Latvian caûna.

In some languages, the obsolete *kuna (“necklace, adornment, icon”), possibly borrowed from dialectal Ancient Greek κούνα (koúna), standard εἰκών (eikṓn, “image, icon”), is attested. Per Trubachev, a native formation from the devervial participle *kuti (“to forge”) +‎ *-nъ +‎ *-а. (…)

…..

https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=Reconstruction:Proto-Balto-Slavic/kaun%C4%81%CC%81%CB%80&action=edit&redlink=1

Wiktionary does not yet have a reconstruction page for Proto-Balto-Slavic/kaunā́ˀ.

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/cauna#Latvian

cauna

Latvian

 Caunas on Latvian Wikipedia

Cauna

Alternative forms

• (dialectal form) caune

Etymology

From Proto-Baltic *kyau-, from Proto-Indo-European *ḱeu-, *keu- (“to shine; light; bright”), with an added suffix *-no. Cognates include  Lithuanian kiáunė, dialectal  kiaunė̃, Old Prussian caune ([kaune]) (compare dialectal Latvian caune), Proto-Slavic *kuna (Russian куни́ца  (kuníca), dialectal куна́ (kuná), Czech kuna).^[1]

Pronunciation

• IPA^(key): [tsaûna]

(…)

…..

Widać, że ofitzjalnie nie widać żadnych wtórnych palatalizacji, pomijając tylko tę łotewską?!! Są tu nawet podane dwie rzekome i odtfoszone postacie dźwięku zapisywanego znakiem K, patrz: *ḱeu-, *keu- … I nadal nic, żadnej palatalizacji!!! Mało tego, no a co z takim Kominem / Ko+MiN+eM, czy innym Kamieniem / Ka+MieN+ieM, itp?

Przypomnę jeszcze dane z początku tego wpisu:

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/s%D1%8A(n)

Reconstruction:Proto-Slavic/sъ(n)

(…) From Proto-Indo-European *ḱom (cognate with Lithuanian su) or from *sem-. (…)

No i co, jak to niby było?

Na koniec napiszę jeszcze raz o Pianie / PiaNie, która pieni i wspina się spieniona. Pisałem już o tym słowie, tyle że zrobiłem to niezbyt dokładnie, patrz:

https://skrbh.wordpress.com/2017/10/29/72-foam-foam-czyli-piana-piana-czyli-znow-zrodloslowem-dla-sanskryckiego-lacinskiego-greckiego-czy-angielskiego-slowa-jest-praslowianski-rdzen/

Teraz to uzupełnię, patrz::

https://pl.wiktionary.org/wiki/pieni%C4%87

https://pl.wiktionary.org/wiki/pienienie#pl

Jakoś tak se myślę, że pierwotnym znaczeniem jest Piąć / Pia”/oN+C’ i to od niego pochodzi słowo Pień / PieN’. Może ma to słowo związek ze znaczeniem Pełna / PeL”+Na, itp. Uwaga na ofitzjalnie odtfaszane tzw. s-mobile…

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/p%C4%9Bna

Reconstruction:Proto-Slavic/pěna

Proto-Slavic

Etymology

From Proto-Indo-European *(s)póHy-nh₂-os, from *(s)poH(y)- (“foam”). Cognate with Lithuanian spáinė, Old Prussian sроауnо, Sanskrit फेन  (phéna), English foam.

Noun

*pě̀na f

1. foam

Inflection

Declension of *pěna (hard a-stem)

	Singular	Dual	Plural
Nominative	*pěna	*pěně	*pěny
Accusative	*pěnǫ	*pěně	*pěny
Genitive	*pěny	*pěnu	*pěnъ
Locative	*pěně	*pěnu	*pěnasъ, *pěnaxъ*
Dative	*pěně	*pěnama	*pěnamъ
Instrumental	*pěnojǫ, *pěnǫ**	*pěnama	*pěnami
Vocative	*pěno	*pěně	*pěny

^* -asъ is the expected Balto-Slavic form but is found only in some Old Czech documents; -axъ is found everywhere else and is formed by analogy with other locative plurals in -xъ.
^** The second form occurs in languages that contract early across /j/ (e.g. Czech), while the first form occurs in languages that do not (e.g. Russian).

Descendants

• East Slavic:
  • Old East Slavic: пѣна (pěna)
    • Belarusian: пе́на (pjéna)
    • Russian: пе́на (péna)
    • Ukrainian: пі́на (pína)

• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Cyrillic: пѣна (pěna)

    Glagolitic: [Term?]

  • Bulgarian: пя́на (pjána)
  • Macedonian: пена (pena)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: пе̏на, пје̏на

    Latin: pȅna, pjȅna

  • Slovene: pẹ́na (tonal orthography)

• West Slavic:
  • Czech: pěna, рínа
  • Polish: piana
  • Slovak: pena
  • Sorbian:

    Upper Sorbian: pěna

• Non-Slavic:
  • → Yiddish: פּינע‎ (pine), פּיאַנע‎ (pyane)

References

• Vasmer (Fasmer), Max (Maks) (1964–1973), “пе́на”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv Oleg, Moscow: Progress
• Derksen, Rick (2008), “pěna”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 397

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/(s)poH(y)-

Reconstruction:Proto-Indo-European/(s)poH(y)-

Proto-Indo-European

Etymology

De Vaan and Lubotsky suggest that this may be derived from a y-extension of  *speh₁– (“to be filled to the brim”). ^[1]

Root

*(s)poH(y)-^[2]

1. foam

Derived terms

► Terms derived from the PIE root *(s)poH(y)-

• *(s)poHy-m-os
  • Germanic: *faimaz m or n
  • Italic:
    • Latin: spūma f
• *(s)póHy-nh₂-os, *(s)pHóy-nh₂-os (metathesized variant)
  • Balto-Slavic: *spaiˀnas
    • Baltic:
      • Lithuanian: spáinė
      • Old Prussian: spoayno
    • Slavic: *pěna
  • Indo-Iranian: *pʰáynas
    • Indo-Aryan: *pʰáynas
      • Sanskrit: फेन m or n (phéna)
• Unsorted formations:
  • Italic:
    • Latin: pūmex (“pumice”)

References

1. ^ Lubotsky, Alexander (2011). „The origin of Sanskrit roots of the type sīv- ‚to sew’, dīv- ‚to play dice’, with an appendix on Vedic i-perfects.” In: Stephanie W. Jamison, H. Craig Melchert, and Brent Vine (eds.), Proceedings of the 22nd Annual UCLA Indo-European Conference, 105-126. Bremen: Hempen.
2. ^ De Vaan, Michiel (2008) Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/speh%E2%82%81-

Reconstruction:Proto-Indo-European/speh₁–

Proto-Indo-European

Root

*speh₁-

1. to succeed, to prosper

Derived terms

► Terms derived from the PIE root *speh₁-

• *spéh₁-ti (athematic root present)^[1][2][3]
  • Balto-Slavic: *spéˀtei
    • Latvian: spẽt
    • Lithuanian: spė́ti
    • Slavic: *spě̀ti (“hurry”)
  • Indo-Iranian: *spaHti
    • Iranian: *spaHti (“to satisfy, eat one’s fill”)
      • Northeastern Iranian:
        • Ossetian:

          Digor: ӕфсадун (æfsadun), ӕфсад (æfsad, “to nourish”)

          Iron: ӕфсадын (æfsadyn), ӕфсад (æfsad, “to nourish”)

      • Southeastern Iranian:
        • Khotanese: (spaiye, “to satisfy, be satisfied”)
        • Sarikoli: (spon-) / (spond, “to fill, replenish”)
        • Yazghulami: (s(ə)pā̆n-) / (s(ə)pā̆nt, “to saturate”)
• *sph₁-óy-ey ~ *sph₁-y-énti^[4][5]
  • Anatolian: [Term?]
    • Hittite: (√išpai-ⁱ / √išpi, “to get full, to be filled, to be satiated”):

      𒅖𒉺𒀀 (iš-pa-a-i, 3sg.pres.act.)

  • Indo-Iranian: *spʰā́yati
    • Indo-Aryan: *spʰā́yati
      • Sanskrit: स्फायते (sphā́yate, “to grow fat, become bulky, swell, increase, expand”)
• *spóh₁-e-ti (o-grade root present)^[4][6]
  • Germanic: *spōaną^[4]
    • *spōdiz (< + *-diz)
• *spéh₁-s
• *sph₁-rós (“thriving”)^[7]
  • Indo-Iranian: *spʰirás
    • Indo-Aryan: *spʰirás
      • Sanskrit: स्फिर (sphirá, “fat”)
  • Italic: *pro-sparos
    • Latin: prosperus (“prosperous, successful”)
• *swé-sph₁-t-s^[8]
  • Italic: *swespats
    • Latin: sospes (“safe and sound”)

Unsorted formations

• Italic: *spēzō
  • Latin: spērō

References

1. ^ Derksen, Rick (2015) Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 13), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 420–421
2. ^ Derksen, Rick (2008) Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 464
3. ^ Cheung, Johnny (2007), “*spaH-”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 350
4. ↑ ^{Jump up to:4.0 4.1 4.2} Kroonen, Guus (2013), “*spōan-”, in Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, page 468
5. ^ Kloekhorst, Alwin (2008) Etymological Dictionary of the Hittite Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 5), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 468-469
6. ^ Kroonen, Guus (2013), “*spōdi-”, in Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, page 469
7. ^ De Vaan, Michiel (2008), “prosperus”, in Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill, page 493
8. ^ De Vaan, Michiel (2008), “sospes, -itis”, in Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 7), Leiden, Boston: Brill, page 577

…..

https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Slavic/sp%C4%9Bti

Reconstruction:Proto-Slavic/spěti

Proto-Slavic

Etymology

From Proto-Balto-Slavic *spḗˀtei, from Proto-Indo-European *spéh₁-ti (root present), from *speh₁– (“succeed, prosper”).

Verb

*spě̀ti impf^[1]

1. to advance, ripen, hurry

Conjugation

Conjugation of *spěti (impf., -V-, s-aorist, accent paradigm a)

Verbal noun	Infinitive	Supine	L-participle
*spětьje	*spěti	*spětъ	*spělъ

	Participles
Tense	Past	Present
Passive	*spětъ	*spějemъ
Active	*spěvъ	*spěję

	Aorist			Present
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*spěxъ	*spě	*spě	*spějǫ	*spěješi	*spějetь
Dual	*spěxově	*spěsta	*spěste	*spějevě	*spějeta	*spějete
Plural	*spěxomъ	*spěste	*spěšę	*spějemъ	*spějete	*spějǫtь
	Imperfect			Imperative
Person	1st	2nd	3rd	1st	2nd	3rd
Singular	*spěaxъ	*spěaše	*spěaše	—	*spěji	*spěji
Dual	*spěaxově	*spěašeta	*spěašete	*spějivě	*spějita	—
Plural	*spěaxomъ	*spěašete	*spěaxǫ	*spějimъ	*spějite	—

Related terms

• *sporъ

Derived terms

• *spě̑xъ (“haste”), *spěšiti (“hurry”)

Descendants

• East Slavic:
  • Old East Slavic: спѣти (spěti)
    • Belarusian: спець (spjecʹ)
    • Russian: спеть (spetʹ)
    • Ukrainian: спі́ти (spíty)
• South Slavic:
  • Old Church Slavonic:

    Cyrillic: спѣти (spěti)

    Glagolitic: ⱄⱂⱑⱅⰹ (spěti)

  • Bulgarian: спе́я (spéja) (dialectal or archaic?), успе́я (uspéja)
  • Macedonian: успее (uspee)
  • Serbo-Croatian:

    Cyrillic: у̀спјети; до̀спјети

    Latin: ùspjeti; dòspjeti

  • Slovene: spẹ́ti (tonal orthography)
• West Slavic:
  • Czech: spět
  • Polish: śpiać (archaic)
  • Slovak: spieť
  • Sorbian:
    • Upper Sorbian: spěć

Further reading

• Černyx, P. Ja. (1999), “спеть”, in Istoriko-etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), volume 2, 3rd reprint edition, Moscow: Russkij jazyk, page 193
• Vasmer (Fasmer), Max (Maks) (1964–1973), “спеть”, in Etimologičeskij slovarʹ russkovo jazyka [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), translated from German and supplemented by Trubačóv Oleg, Moscow: Progress

References

1. ^ Derksen, Rick (2008), “*spě̀ti”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 464

…..

Widać, że to odtfoszone *spě̀ti / S+Pe”/eN+Ti wygląda w sumie dokładnie tak samo, jak Spiąć / S+Pia”/oN+C’, Spienić / S/Z+PieN+iC’, czy Zapienić / Za+PieN+iC’, itp?!! Ofitzjalnie nikt tego jednak nie dostrzega…

Zajmę się tym w następnej części, a potem z dźwięcznej Pięści / Pie”/eN+S’Ci chwytającej coś, np. Pęd / Pe”/eN+D, czy inne Pnącze / PNa”/oN+C”e, przejdę do bezdźwięcznych Pęto / Pe”/eN+To, Pętla / Pe”/eN+T+La pętających dźwięczne Pęciny / Pe”/eN+Ci+Ny i bezdźwięczne Pięty / Pie”/eN+Ty.

Jak widać miękkie k’/K’ i to kałe kuper allo-allo niektety kkie, Kławomirze… 🙂